Ái Vân Quốc
rác và im lặng
tṛ chuyện cùng bốn anh bên bờ sông Xen (La Seine/Seine River) *
ném không tiếc sức vào đường kẻ phân giới nhập nhằng giữa các thưở ruộng
ươm lên cây, chữ, tư tưởng khác nhau
chúng tôi kể chuyện tiếu lâm khi lên bờ nghỉ tay uống nước
mỗi người đều tự làm cao với sản phẩm canh tác của riêng ḿnh
cụm nhau lại chỉ để thi tài tiếu lâm
giao thông lộ kín đặc và chồng tầng
ở trên tum trời và trong ḷng đất
nườm nượp người xe
nhích nhích ḅ về phía bên kia
phía ấy giương cao biển hàng trí tuệ
tôi bước lên từ một khoảnh ruộng ươm
đâm đơn làm thợ khuân vác dưới biển hàng
hùng hục hùng hục
quần quật quần quật
dưới ánh nê-ông
một đêm
im lặng đă trùng xuống
nói với tôi những điều gan ruột: trí tuệ là rác
biển hàng là một thứ rác của rác
biển hàng giữ chân tôi
bằng tờ khế ước có dấu điểm chỉ
dây xích bằng lời ngọt ngào mở ngoặc nhét thêm những điều hăm dọa
im lặng bay đi
mặc tôi quần quật quần quật
hùng hục hùng hục: đóng, mở, bốc, dỡ, kéo, đẩy, tung, cọ, nhặt
tỉa tót, trưng diện, ăn vụng, ăn trộm, nói dối, nịnh bợ, khum núm, vênh vang
đêm nay dũng cảm trong tôi lại một lần quyết đấu với im lặng
vặc nhau chém chả
tục tĩa chửi thề
hét vào mặt im lặng: mày cũng là rác, con đĩ dâm ô !
tát nó
đá nó
xích nó vào chân giường
đưa ra một tờ khế ước, ấn ngón tay cái nó vào đĩa mực
im lặng trùng xuống
hổn hển như trăng trối:
tôi, anh, ánh nê-ông, thằng người, đều là rác ch́m có màu
đi xuyên qua chúng ta, kết chúng ta lại thành những đống rác, là thứ rác lửng lơ không màu
tôi chưa cất bước lên được
sợi xích giam chân tôi vào cái biển hàng
tri thức của tôi cột tôi vào rác và im lặng
dũng cảm đôi khi hiện ra chỉ để vặc nhau với chính nó, và với im lặng
1.2007
-------------------------------
* bốn anh: Jean-Paul Sartre (1905-1980), Trần Đức Thảo (1917-1993), Claude Lévi-Strauss (1908 - ), và Phan Huy Đường (1945 - ).
Không hiểu từ khi nào trong tôi tự có những ngữ vựng mang tính văn học như “người đàn ông khuân đá mắt hiếng” để ngầm gọi thân mến với Sartre, và “con hùm xám có bộ lông cấu tạo” với Levi-Strauss. Giữa hai vị đă từng nổ ra cuộc tranh luận học thuật nảy lửa. Cũng đă có sự kiện tương tự giữa Trần Đức Thảo và Sartre. Tôi đặc biệt thích thú với cách đọc và b́nh luận về triết học Trần Đức Thảo của Phan Huy Đường – tác giả cuốn Penser librement / Tư duy tự do (Chronique Sociale: 2000; Đà Nẵng: 2006).