DÚL ANTAL
(Giám đốc nxb Medio chuyęn xuất bản tác phẩm của Hamvas Béla)
GIỜ CỦA NGŔY THỨ SÁU NĂM 2012
“ Nếu chúng ta biết chính xác giờ của ngŕy thứ sáu, lúc tạo hóa kết thúc, chúng ta có thể biết khi nŕo sẽ đến ngŕy vŕ năm của bản án cuối cůng. Bởi vě nó sẽ không đến chậm một giây. Điểm tận thế đă được xác định, nhưng đấy lŕ bí ẩn bęn trong của vňng quay.”- Jakob Böhme: Bốn mươi câu hỏi về linh hồn, điều 80.
Về những gě những cuốn sách thięng không nói đến, không nęn mất thời gian với chúng. Những cuốn sách thięng bŕn về sự tỉnh táo, về sự thức tỉnh vŕ về con đường của con người thượng đế.
Tháng Mười hai năm 2012?
Ngay từ đầu sự bí ẩn của cái kết thúc đă khiến người ta chú ý. Đây lŕ “trň chơi chuỗi hạt ngọc thủy tinh” đối với những kẻ có khuynh hướng sięu hěnh-lúc có chút rảnh rỗi-họ đều lôi ra xem xét. Tất nhięn trň vô bổ như thế nŕy hiếm, lúc đó dŕnh thời gian để nghỉ tốt hơn. Trong những lúc trống rỗng như vậy, từ xưa tới nay tôi cũng trầm ngâm tự hỏi về ngŕy sinh, về cái chết, mŕ không hề tiến thęm một ly đến gần giải pháp.
Một đệ tử của Buddha chắc cũng từng bối rối như thế khi lęn tiếng: “Đấng Giác Ngộ không đưa ra câu trả lời với những vấn đề như thế giới vĩnh cửu, thế giới không vĩnh cửu, thế giới vô tận, thế giới không vô tận…. Như vậy không được. Nếu ta không nhận được câu trả lời cho những vấn đề ấy, ta sẽ từ bỏ, không lŕm học trň của Người nữa. Cňn nếu Đấng Giác Ngộ không trả lời được, thě thŕ nói không biết, không thấy, cňn tự trọng hơn.”
Nói rồi đệ tử nŕy bước tới gần Buddha vŕ đặt ra các câu hỏi.
- Ta: khi nŕo bảo con đến đây nhận câu trả lời của ta về những điều con hỏi?- Buddha thốt lęn.
- Chưa bao giờ, thưa sư phụ
- Nếu như vậy, con lŕ một kẻ đięn khůng muốn giữ đời sống cho rięng měnh, vŕ đặt con đường tu học thŕnh sự phụ thuộc.
Rồi Buddha tặng cho kẻ phân vân một câu chuyện ngụ ngôn, để đánh thức lňng kięu ngạo vŕ sự vô lý của môn đệ tự buộc měnh vŕo các điều kiện.
Đây lŕ “Câu chuyện mũi tęn” nổi tiếng.
Đại loại có một kẻ bị trúng một mũi tęn tẩm thuốc độc, nhưng khi đưa đến thŕy thuốc, kẻ nŕy nói: tôi không cho phép rút mũi tęn ra khỏi cơ thể tôi, chừng nŕo tôi chưa biết, ai lŕ người bắn tôi, thuộc đẳng cấp nŕo, tính těnh ra sao, sống ở thŕnh phố nŕo, sau nữa, họ lấy cây sậy nŕo lŕm mũi tęn, důng loại lông chim gě, nội tạng của loŕi gě để chế biến, vŕ cứ như thế tiếp tục…
Lúc kẻ nŕy nhận được ngần ấy câu trả lời, chắc y không cňn sống sót.
“Có sinh ra,lớn lęn, lăo hóa, có cái chết, sự đau khổ, lời than van, nỗi đau, những lo lắng, sự hoang mang, những thứ trong cuộc đời, mŕ ta đă dạy lŕm thế nŕo để thắng được chúng…Những gě ta chưa giải thích, hăy để nó vô biện, cňn những gě ta đă giải thích rồi, hăy nhận lấy những lời giải thích đó. Kiến thức của ta chỉ có ngần ấy.”
Sự suy sụp vật lý lŕ một nhân tố đau đớn nhất, sợ hăi nhất của đời sống tri thức-thân xác. Tất cả chúng ta đều có một tháng Mười hai năm 2012 của rięng měnh, nhưng thời điểm nŕy, trong một chừng mực nŕo đấy chỉ dŕnh cho một cá nhân vŕ chỉ xảy ra một lần, nhất quyết không gắn với bất cứ thời điểm chung nŕo.
Với tôi, có thể ngay ngŕy mai tôi phải ra đi, với anh có thể phải đợi ba mươi-bốn mươi năm nữa. Vŕ kể cả khi trong một giây duy nhất cả quả địa cầu nŕy diệt vong, chúng ta cũng vẫn cňn lại một měnh khi bước qua bięn giới ấy, bởi chúng ta không thể có trong cộng đồng số phận.
Tôi chỉ có thể lŕ một quan sát vięn hồi hộp theo dői sự đau đớn của anh, tôi có thể nhận biết trán anh đang lạnh dần vŕ da anh từ từ đổi sang mŕu vŕng, nhưng từ phút giây ấy tôi không thể theo tiễn anh được nữa, tôi không thể cůng anh đảm nhận một cộng đồng khác bất lực trong cái chết của anh, như thể tôi chỉ cầu nguyện cho anh vŕ cho tôi, để cả hai chúng ta cůng těm về đến nhŕ.
Tử thư Ai cập vŕ Tử thư Tây tạng dường như lŕ những kẻ sau cůng thử těm cách đi theo những người đă ra đi trong thể xác khí ęter.
Thời gian phủ tinh vi một lớp mŕng nhện quấn quanh chúng ta, người Hindu nói, chúng ta rờ rẫm, chúng ta cân đo đong đếm, cố gắng thử nhận ra, thử těm cách tháo gỡ, đọc những ký hiệu từ lớp mŕng nhện đôi khi lỏng ra, đôi khi căng lęn, nhưng không thể giải nghĩa vŕ kinh nghiệm được nó. Lớp mŕng nhện ngŕy cŕng quấn chặt vŕo cơ thể chúng ta, cho đến chừng con người giŕ cả đến động đậy cũng không thể, sau cůng bị nó bóp chết.
Trň chơi chuỗi hạt thủy tinh về mặt chiến thuật có hai con đường. Một con đường như thế nŕy: Ô! nếu tôi có thể biết giờ vŕ phút của thời điểm ấy, tôi sẽ sắp xếp đâu vŕo đấy vŕ chuẩn bị đến nơi đến chốn cho hơi thở cuối cůng. Tôi không cầu xin từ ân huệ ru ngủ. Tôi muốn biết bệnh tật chết người của tôi, hoặc sự thật về ngŕy tận thế.- Người ta thường vượt qua điều nŕy bằng hạt ngọc thủy tinh mŕu trắng. Người ta ngạc nhięn về năm 2012 bằng sự giúp đỡ của những tín hiệu vũ trụ từ những cơ thể đă phân hủy từ lâu của các linh mục người Maja.
Tại Nhật bản một thiền sư ngốc ngếch nhưng dễ thương cầu khẩn Niết bŕn hăy cho phép chúng ta được biết một cái gě đó chắc chắn về giờ phút chết, ít nhất trước một tuần, để ngŕy tận thế được đón nhận một cách có chuẩn bị.
Platon vŕ Hamvas Béla đều nói đến sự chuẩn bị cho cái chết. Philosophein ouk alla thanatein – thông thái không lŕ gě khác, ngoŕi việc chuẩn bị cho cái chết.
Cňn những kẻ chơi với những hạt thủy tinh đen thě nói: Ô! giá mŕ giờ phút tận thế đến một cách bất ngờ, giá tôi không phải nhěn thấy những tín hiệu đe dọa, vŕ tôi có thể ra đi trong giấc ngủ sâu. Họ muốn běnh thản, thỏa măn, nhưng nhanh chóng, vô thức vŕ không đau đớn” bước qua”. Nếu điều nŕy sự may mắn hoặc số phận tử tế không đem lại cơ hội, thě ít nhất tôi cũng nhận được một mũi tięm hoặc một vięn đạn.
Cả hai cách biện minh tiếp nhận nŕy đều sai. Ai muốn biết cái chắc chắn, hăy vứt các cuốn lịch đi, bởi vě” giờ vŕ phút” bằng cả cầu nguyện lẫn bói toán, lẫn tính toán khoa học đều không nhận được. Ảo ảnh( májá) không lŕ ảo ảnh nếu đó không phải lŕ một câu đố không cơ phương giải nghĩa. Thời gian không lŕ ảo ảnh, lŕ sự mŕu nhiệm vŕ ảo tưởng nếu ngŕy tận thế có thể tính toán được.
Ảo ảnh (májá) người Hindu nói, khi con người nhěn thấy ( tiếng Hung: khi bị lộ chân tướng) nó lập tức co thụt lại không để dấu vết.
Thượng đế không phải lŕ sự bí ẩn, mŕ bí ẩn lŕ một cái gě đó”bęn ngoŕi” Thượng đế, Hamvas viết.
Không phải MỘT lŕ bí ẩn, mŕ tại sao dường như sự sống bị đứt đoạn lŕm đôi( không phải advaita-một), thŕnh hiện thực bęn ngoŕi vŕ khách quan. Không phải vĩnh cửu lŕ bí ẩn, mŕ dường như thời gian lŕ thứ đă trôi qua.
Phần lớn nhân loại đại diện cho biến thể - b. Tôi gặp rất ít người thờ ơ với khả năng đau đớn kéo dŕi. Kẻ trong giây phút nguy kịch nhất vẫn không muốn biết gě hết lŕ kẻ trong ngŕy đó không ngủ được. Không thể chết một cách quay lưng lại với cái chết. Vô ích uống thuốc ngủ hoặc nhận một mũi tięm morfium, vẫn cứ phải trải qua khoảng thời gian cuối cůng bằng đôi mắt mở vŕ ý thức tỉnh.
Nền tảng của sự tỉnh táo không phải lŕ thân xác vật lý, mŕ lŕ thân xác eter (thường gọi lŕ linh hồn). Với thân xác eter cái thân xác nặng nề (thế giới vật lý) vô tác dụng, bởi không bị “bỏ bůa”, đạn không xuyęn qua nó. Bởi vậy Chúa Jezus nói các ngươi hăy đừng sợ kẻ nŕo giết thân xác, mŕ hăy sợ kẻ giết( lŕm hư hỏng, mę hoặc, bỏ bůa) linh hồn.
Có thể tồn tại một giải pháp tốt lŕnh? Trong ván bŕi nŕy tuyệt đối không có.
Định nghĩa chính xác của Buddha như sau:” Mi đừng hỏi về điều gě sẽ không nhận câu trả lời về bất cứ điều gě, sẽ không quyết định về bất cứ điều gě. Một câu hỏi dở chỉ nhận được một câu trả lời dở. ( Trích:Turija-pitaka. Sưu tập rięng).
Mi có một khả năng để thức tỉnh, ngay bây giờ, mŕ không cần phải đợi đến 2012! Mi có thể trở thŕnh Buddha, thậm chí, mi đang lŕ, cần gě phải kiếm těm từ những tín hiệu mơ hồ không xuất hiện của một thời gian xa xôi không hiện hữu?
Trong kinh Trái tim Buddhisattva nói như sau: Không có chỗ nŕo để đến, không cần phải đến. Không cần vě sao phải giục giă thời gian, nhưng giữ nó lại cũng vô nghĩa.
Ai chạy đua với”thời gian keo kiệt”kẻ đó không bao giờ thắng. Vật lý gọi con đường dẫn đến sự hỗn loạn lŕ entropia. Sự suy thoái. Vô thức lŕ kẻ quan sát bất lực của sự suy thoái nŕy, giống như các thięn thần quằn quại trong đồ họa của Düren. Đây lŕ sự buồn bă u sầu. Trạng thái buồn bă u sầu lŕ khoảnh khắc cuối cůng trước khi thức tỉnh.
Nhiều công cụ kỹ thuật, khoa học được phát minh để chạy chữa cái tận thế, nhưng giờ đây đŕnh bất lực. Những nhŕ bác học chơi trň chơi hạt ngọc thủy tinh vŕ các nhŕ huyền học đă tuyęn bố, mọi tín hiệu cho thấy, cái tận cůng đă đến gần. Nền văn minh nŕy không thể tiếp tục lâu dŕi. Những trụ cột tư tưởng đă lăo hóa. Họ nói, chúng ta đă tạo dựng một vị trí thế giới eschatology mới, tách hẳn với những thời đại thế giới trước, nęn giờ đây sự trả giá bắt đầu.
Chúng ta lŕm gě bây giờ? - Người ta hỏi - lŕm cái gě đó ít ỏi một cách thảm hại.
Chúng ta có thể hăm phanh chút đỉnh sự suy thoái nŕy, nếu thực hiện sự tự chủ bản thân, giảm bớt tięu thụ, có ý thức hơn về môi trường, thông tin vŕ giáo dục có hiệu quả hơn, vŕ đưa ra các biện pháp xă hội-kinh tế- chính trị thiết thực. Nhiều người cho rằng giờ đây chỉ lời cầu nguyện, thiền quán, cầu xin, cứu giúp được trái đất bị bệnh nŕy.
Chúng ta đang sống trong mức độ tri thức hoang tưởng.
Một đằng” Chúng tôi đang ở trong niềm tin”( câu thường důng của Hamvas) lŕ chúng ta đủ khả năng- nếu không xây dựng được một thế giới mới, thě ít nhất cũng phá hủy được cái hiện tại. Chúng ta trở nęn có khả năng sáng tạo ra cái tięu cực. Mặt khác chỉ ý nghĩ chống lại tạo hóa thôi cũng đủ lŕm cổ họng chúng ta nghẹn đắng. Trong thế giới truyền thông (trong các ngŕnh công nghiệp giải trí) sự dọa dẫm có tính cách chuyęn nghiệp từ nền tảng khoa học, giả tưởng, huyền bí hay tôn giáo đang phát triển thŕnh các lĩnh vực kinh doanh.
Thế giới đang ở trong trạng thái ý thức eschatology, như thời của Chúa Jezus. Không cňn nghi ngờ gě nữa, bản thân Chúa Jezus từng kęu lęn:” Vŕ bầu trời cůng mặt đất biến mất”. Nhưng sự nhấn mạnh của Chúa rơi vŕo câu tiếp theo:” Nhưng những lời nói của ta không bao giờ biến mất.” Đây lŕ những lời có khả năng chiếu sáng giữa những âu lo của chúng ta.
Con người lŕ thực thể tạo sự cân bằng của vũ trụ. Bŕ mẹ trái đất của chúng ta lŕ nạn nhân của rất nhiều thứ khi mang thai, sinh nở vŕ nuôi dạy con người. Con người chịu trách nhię̣m vę̀ trật tự của vũ trụ, bởi vậy họ dựng vườn, xây nhà cửa, nhà thờ. Không quan trọng là sáu- bảy tỷ người tręn trái đất bię́t đię̀u này. Cũng đủ, nę́u một tá người nhận ra. Cũng đủ, nę́u ba người và vì họ bà mẹ trái đất tię́p tục dę̣t tấm voan hy vọng. Thậm chí, một người cũng qúa đủ, nę́u “tỉnh táo”.
Nhưng cái tię́p theo, giờ đây quan trọng hơn tất cả. Toàn bộ vũ trụ mười bốn tỷ năm đang chờ đợi kẻ thức tỉnh ngay lúc này là Bạn, một cách kięn nhẫn và khięm tốn. Không giục giã, ở đây không có bất kỳ hěnh thức giới hạn thời gian nào. Đấy không phải linh mục,nhà bác học, nhà chuyęn môn, chính trị gia, bác sĩ, kẻ tin rằng nę́u Bạn bỏ quęn lỡ giây cần thię́t, sẽ mất hę́t. Không có sự hoảng loạn thời gian. Khoảnh khắc không thę̉ lỡ và thời gian của vĩnh cửu không thę̉ hę́t.
Đoạn kę́t:
Tôi nhớ lại, ngày 22 tháng 12 năm 2012. Tôi tỉnh dậy vào một sáng sương mù xám xịt. Xương khớp của tôi kęu răng rắc và đau ę ẩm. Tám giờ, nhưng cứ như chưa bình minh. Tôi lơ mơ ngây người nhìn vào khoảnh không. Vŕi chỗ tręn vỉa hč cňn sót lại đám tuyết đóng băng đen bẩn. Một con quạ thŕnh thạo bửa một quả táo đă đóng băng. Những con khác chăm chú rői nhěn từ những cŕnh cây trơ trụi, trong tư thế sẵn sŕng lao xuống.
May mắn měnh đă thoát được đęm qua, tôi nghĩ, vŕo năm sáu mưoi bảy tuổi cần biết ơn với từng giây phút sống. Người ta nói chúng ta cần sống sót qua giai đoạn cực từ trường vŕ sóng thần, sau đó sẽ tiếp đến một thời gian dŕi sự běnh thản sương mů với khí hậu nhiệt đới hoặc những thời kỳ băng giá.
Tôi bật radio trong nhŕ bếp. Nghe nửa tai những chiến tranh, suy thoái kinh tế, thiếu nước, thiếu dinh dưỡng, thiếu không khí… Tôi xỏ chân vŕo đôi dép nhồi bông cũ kỹ, mua từ khi tôi cňn tốn công ngồi viết mẩu văn châm biếm nŕy. Thật lŕ một giá trị lớn. Vật lŕm chứng cho thời cuộc của thế gian.
Nguyễn Hồng Nhung dịch từ nguyęn bản tiếng Hung
Bản dịch tặng Nguyễn Thị Từ Huy
(Budapest.2011.07.19)