eVan
7-2-06
Tạp văn Nguyễn Ngọc
Tư
Thanh Vân
Tên sách: Tạp văn Nguyễn Ngọc Tư
NXB Trẻ - Thời Báo kinh tế Sài Gòn, 12/2005.
Tuy chỉ là "bình mới rượu cũ" nhưng vì là rượu thật, rượu ngon
nên người "uống" phải tấm tắc khen.
Nói "bình mới rượu cũ" vì quyển tạp văn này chỉ là một tập hợp
những bài Nguyễn Ngọc Tư đã đăng trên báo. Chị không ít lần phải xin lỗi
độc giả việc vài NXB thỉnh thoảng lại tập hợp những truyện chị đã đăng,
đã in thành một tập sách mới. Khi biết mọi người kéo nhau đi mua, chị
áy náy, lỡ người xem phật ý... Thế nhưng, nếu là người yêu văn Nguyễn
Ngọc Tư, vô tình đọc lại những gì chị viết cũng đâu thừa. Với quyển tạp
văn này cũng vậy, đã liếc qua đâu đó trên báo, tạp chí rồi, đọc lại vẫn
thấm thía giọng văn sâu thẫm tình quê của một nhà văn có bút lực dồi dào
cả về ý tưởng lẫn cảm xúc.
Chính vì thế, sau đợt xuất bản đầu tiên với số lượng 2.000 cuốn
vào cuối năm 2005, đầu tháng 1/2006, sách đã được tái bản với số lượng
5.000 cuốn và hiện nằm trong danh mục sách bán chạy của NXB Trẻ.
Thủng thẳng, nhỏ nhẹ như người con gái quê đang vừa hái rau
muống vừa kể chuyện, những câu chuyện lúc thì da diết lúc lại hóm hỉnh,
tưng tửng, vui vui, tạp văn Nguyễn Ngọc Tư có sự kết hợp rõ nét giữa văn
và báo. Nếu như ở truyện ngắn, Nguyễn Ngọc Tư chưa chạm nhiều đến "kinh
tế, chính trị" thì trong tạp văn, chị bộc lộ cái nhìn của mình về chuyện
lúa chết non, tôm chết lãng, chuyển dịch cơ cấu kinh tế ở nông thôn, chuyện
giữ đất hay bán đất, chuyện quan lại nhũng nhiễu, hạch sách người dân
trong Ngậm ngùi Hưng Mỹ, Đi qua những cơn bão khô, Ngơ ngác mùa dưa, Chờ
đợi những mùa tôm, Làm cho biết, Kính thưa anh nhà báo...
Trong quyển tạp văn Nhân trường hợp chị thỏ bông của cây bút
Thảo Hảo (nhà văn Phan Thị Vàng Anh) cũng có bài viết về cái khổ của người
nông dân trước nạn ốc bươu vàng. Thảo Hảo viết sắc, gọn, đanh, đưa ra
những thống kê, bảng so sánh chi tiết, dẫn chứng khoa học cụ thể. Vì thế,
đọc Thảo Hảo xong người ta thấy tức tối vì cái sự "mù mắt" của những người
có trách nhiệm trước thảm họa ốc bươu làm khổ nông dân.
Nguyễn Ngọc Tư cũng có bài viết về cái khổ của người nông dân
trước dịch ốc bươu vàng. Viết không đanh, không sắc nhưng mà sâu, đọng,
day dứt: "Tôi đi học xa, chiều thứ bảy về nhà bắt ốc. Cả nhà bắt ốc, cả
xóm bắt ốc, cả tỉnh bắt ốc. Lúc sức trẻ tôi rệu rã thì má tôi vẫn chăm
chăm từng con ốc theo mỗi bước chân thụt lút dưới sình... phải lượm lại
ốc để gieo sạ đợt hai... Má già sọp như trăm ngày góp lại... Mắt tôi nhức,
rụng xuống những giọt nước mắt trong và mặn..." (Mơ thấy mùa đang tới).
Tình người, tình quê và chút tình riêng đan xen hoà quyện vào
nhau trong Đất Mũi mù xa, Xa Đầm Thị Tường, Quán nhớ, Tháng Chạp ở rạch
Bộ Tời, Lời nhắn, Sân nhà... Tôi tin chắc những độc giả thích đọc văn
Nguyễn Ngọc Tư không ít lần sẽ thấy sống mũi cay xè khi đọc truyện của
chị. Vì người viết đã biết cách đưa vào những chi tiết lay động lòng người.
Với tạp văn, Nguyễn Ngọc Tư cũng có được sức rung cảm từ những chi tiết
như thế. Đọc hết 35 tạp văn của chị, gấp sách lại vẫn còn vương vấn hình
ảnh những người nông dân tảo tần, lam lũ rưng rưng cầm con tôm chết trên
tay, hình ảnh chợ quê, cái lu, khạp muối, vườn cây trái xào xạc, món canh
măng tre mẹ nấu vàng óng ánh cả trưa hè.
Nhà văn Nam Cao nói: "Sống rồi hãy viết!". Những trang văn của
Nguyễn Ngọc Tư đều đi thẳng vào lòng người đọc có lẽ vì chị đang tập sống,
nghe, nhìn, trải lòng với miền quê của mình. Chính vì vậy, những trang
tạp văn không chỉ để giải trí mà còn để người miền khác hiểu biết về đời
sống của một vùng đất, và để cho chính những người sống ở vùng đất đó
kịp nhận ra được dù không đi đâu đất cũng hóa tâm hồn.
Có lần trả lời phỏng vấn, Ngọc Tư nói vui: thích viết tạp văn
vì nhẹ nhàng và dễ kiếm được ít tiền trang trải cuộc sống hơn viết truyện.
Nhưng đọc tạp văn của chị thì không thấy "nhẹ nhàng" chút nào, bởi vì
bên trong vỏ bọc của giọng văn đó người ta thấy ẩn sâu nỗi niềm của một
người con đất Mũi. Viết vì thương quê, thương cái nghèo, cái khó, cái
mộc mạc, chân sơ của nơi mình sinh ra, lớn lên, nơi mình hớp ngụm nước
mưa trong lành ở cái lu đầu ngõ, nơi mình hâm nồi cơm nguội buổi chiều,
nướng con khô cá lóc, cá sặt, nhấp chén rượu cay mà thương quê đến nao
lòng.
Thương quê nghèo đến độ phải thốt lên: "Làm nông dân mà, cực
từ đằng Đông, Tây, đem lại, cực từ Nam, Bắc cực vô, cực từ trên trời rơi
xuống" (Mơ thấy mùa đang tới). Thế nhưng, than là than vậy trang viết
nào kết lại vẫn lấp lánh niềm tin. Bởi vì vốn cái tạng của dân "Hai Lúa"
là lạc quan. Tôm chết đợt này, nuôi đợt tôm khác cẩn thận hơn, lúa chết
đợt này gieo đợt lúa mới đúng kỹ thuật hơn, đời mình chưa sướng thì làm
hết sức để đời con cháu mình sướng hơn.
Nằm trong bộ sách ra mắt bạn đọc cả nước nhân dịp 15 thành lập
Thời báo Kinh tế Sài Gòn gồm những cuốn tập hợp nhiều bài viết, nhận định,
đánh giá mang tính chuyên môn cao của những doanh nhân, nhà nghiên cứu,
khoa học nổi tiếng về kinh tế Việt Nam, tưởng như Tạp văn Nguyễn Ngọc
Tư rất lạc loài. Thế nhưng, đọc rồi mới thấy những điều chị viết cần thiết
lắm, gắn bó lắm với nỗi niềm đau đáu chung của những nhà khoa học cho
sự phát triển của nước nhà (Để nông dân giàu lên - Võ Tòng Xuân, Doanh
nhân, doanh nghiệp và cải cách kinh tế - TS Lê Đăng Doanh, Góp vào đổi
mới - Nhiều tác giả...).
Nhân Dân
3-2-2006
Nguyễn
Ngọc Tư: Sợ nhất là sự vô cảm
Cánh đồng bất tận là một trong những quyển sách có số phát hành
cao nhất trong năm vừa qua. Đó cũng là một bằng chứng thuyết phục Nguyễn
Ngọc Tư vượt qua được rào cản của thành công ban đầu để làm một cuộc thay
đổi sâu sắc. Sau đây là những tâm sự của chị.
Nguyên cớ để bạn làm nên sự thay đổi ấy?
Một bữa nọ, tôi chợt nghĩ, sau những gì đã viết đã in, nếu bắt
qua các đề tài khó, liệu mình có viết được không vậy. Sau một số thành
công, được thừa nhận ban đầu, viết cái khó hơn là một thử thách cũng hấp
dẫn. Câu hỏi "mình có thành công tiếp không" lúc đầu cũng gây suy nghĩ.
Nhưng rồi niềm vui được viết, thôi thúc làm việc bên trong đã
lấn át những băn khoăn về việc vượt qua chính bản thân. Viết là viết thôi,
gạt qua một bên hết thảy các lo lắng "được" hay "bại". Viết xong, là trút
được hết nỗi lòng ra giấy, không nghĩ ngợi gì nữa.
Chị có nghĩ tình yêu thương trong tác phẩm nhiều hơn thực
tế cuộc đời không. Như tình cảm của hai nhân vật cô chị và cậu em dành
cho người phụ nữ trong Cánh đồng bất tận hơi khó tìm ngoài đời thực.
Ồ, tôi nghĩ nhân vật của tôi tâm trạng rất thật đó chớ. Với
những ai khao khát được thương yêu, họ sẽ bộc lộ tình thương yêu mạnh
hơn người bình thường đã dư thừa đến nỗi không thèm tình cảm. Tôi thường
nhìn thấy quanh mình những đứa trẻ khao khát tình thương, những người
phụ nữ khao khát cuộc sống yên bình, được che chở.
Nếu chú ý một chút, người ta sẽ nhận ra ai cũng có nhu cầu được
ấm áp, thương yêu, ngay cả những người mạnh mẽ tàn nhẫn nhất cũng mong
muốn có một ngày được hoàn lương, một mái nhà yên ấm. Các nhân vật trong
Cánh đồng bất tận của tôi đều là những tâm hồn cô độc, bị ruồng bỏ...
Đề tài cái ác những góc tăm tối trong tâm hồn người có hấp
dẫn Tư thử sức không?
Cái ác, sự tàn nhẫn, thói vô tâm luôn làm tôi ghê sợ, hấp dẫn
cái nỗi gì chớ? Chỉ mỗi việc bày ra trong viết những góc tăm tối ấy thôi,
tôi đã quá mệt mỏi và bải hoải rã rời.
Viết xong Cánh đồng bất tận, tôi thấy buồn, nặng nề và đau đớn
ghê gớm, hệt như trút ra hết những gì mình mang bên trong. Chắc phải nghỉ
ngơi lâu lắm, tôi mới quên được hết ấn tượng về những điều tàn nhẫn mà
mình đã phải mô tả. Tôi đã động tới cái ác vì có nó, thì cái thiện, sự
thương yêu, sự yếu ớt mong manh của những tình cảm tốt đẹp mới nổi lên
được, để cho người ta nhìn thấy rõ hơn. Chỉ vậy thôi.
Đề tài tình dục đang được văn học trẻ đề cập một cách trực
diện. Độc giả trẻ cũng muốn đọc, đối thoại và hiểu nó dưới góc nhìn nhân
văn. Tư đã làm được điều này trong tác phẩm. Suy nghĩ của Tư về vấn đề
này ra sao?
Người ta cứ xôn xao bàn tán về khía cạnh tình dục. Nhưng tình
thiệt là tôi không chú ý tới nó lắm đâu. Nó không phải là sở trường của
tôi khi viết. Cũng không là sự quan tâm của tôi khi đọc.
Tôi đã nếm trải sự vất vả, nỗi ray rứt khi buộc phải viết ra
những chi tiết đó. Nghĩ sao nói sao cũng được. Nhưng đã là nhà văn, trình
bày nó thành chữ nghĩa, phải viết sao cho đừng sống sượng, đừng nhơ nhớp,
làm sao lồng ghép chúng vào tình huống và tính cách nhân vật một cách
hợp lý, không thiếu không dư. Tóm lại, viết về chuyện này thiệt là...
khó!
Theo suy nghĩ riêng Tư, lòng nhân hậu, sự thương yêu có giá
trị ra sao trong cuộc sống hôm nay? Biểu hiện thương yêu của tuổi trẻ
giờ đây có điều gì khác lạ không?
Tôi rất sợ lòng mình vô cảm. Tôi cũng sợ y như vậy khi thấy
những người chung quanh không còn biết thương yêu nữa.
Nhiều người nhận xét người trẻ giờ đây thực dụng, ít nhân hậu
hơn thế hệ đi trước. Tôi không tin là vậy. Chẳng qua cuộc sống giờ đây
bận rộn quá, cấp tập quá, nên tình cảm yêu thương ít được thổ lộ hơn.
Chớ thật ra nó vẫn giữ nguyên trữ lượng như thế. Thậm chí những biểu hiện
của lòng quan tâm, trắc ẩn của người trẻ còn tìm được những cách bày tỏ
mới, sâu sắc và đầy bất ngờ, trong cuộc sống hôm nay.
Tôi nghĩ đừng bao giờ mất hy vọng vào tâm hồn người trẻ. Bởi
vì sau tất cả những bốc đồng, những biểu hiện vô tâm nếu có, thì rồi ai
cũng cần được yêu thương. Mà muốn được vậy, phải biết chia sẻ lòng nhân
từ, sự quan tâm từ chính trái tim mình trước nhất.
Theo Theo Sinh viên
Người Lao Động
05-02-2006
Nhà văn
Nguyễn Ngọc Tư: Tôi là đứa ham chơi!
Năm 2005 vừa qua là một năm bội
thu của nhà văn trẻ Nguyễn Ngọc Tư. Trong những ngày đầu năm mới, nhà
văn đồng quê này có dịp tâm sự với bạn đọc Báo Người Lao Động những suy
nghĩ của mình.
.Phóng viên: Sau một năm gặt
hái nhiều thành công như 2005, cảm xúc của chị bây giờ là...?
-Nhà văn Nguyễn Ngọc Tư: Tôi thấy
thoải mái. Và muốn chơi nhiều hơn để thoải mái hơn nữa. Dù năm qua có
thành công hay không, tôi vẫn dành những ngày đầu năm để chơi, như một
cách nạp lại năng lượng sau một năm kiệt sức.
. Khai bút đầu năm, chị đã có
tác phẩm nào trong những ngày đầu tiên của Xuân này chưa?
- Tôi không có thói quen khai bút.
Thường thì sau Tết vài ba tháng tôi mới có thể viết lại. Như đã nói, suốt
một năm bù đầu với văn chương rồi, Tết là để chơi cho đã đời, mắc gì lại
cắm đầu vô công việc nữa.
. Cuối năm 2005, khi cơn sốt
Cánh đồng bất tận chưa hạ nhiệt, NXB Trẻ và Thời báo
Kinh tế Sài Gòn đã cho ra đời Tạp văn Nguyễn Ngọc Tư. Sách chưa
xuất bản thì Giám đốc NXB Trẻ tiết lộ đã có đơn vị xin in nối bản tác
phẩm. Cảm xúc của chị khi nhận thông tin này thế nào?
- Tôi cười.
. Trên thế giới, nhiều trường
hợp chính nhà văn tạo nên xì-căng-đan cho tác phẩm để đẩy con số phát
hành lên cao. Chị nghĩ sao về điều này?
- Tôi thấy hơi buồn cười. Với tôi,
văn chương chẳng đáng đánh đổi vậy đâu.
. Truyện ngắn của chị xuất hiện
khá nhiều trên báo Xuân Bính Tuất năm nay. Có vẻ như chị “độc canh” mảnh
đất này, chị có thể thống kê số lượng?
- Tôi quan niệm, ừ lúc này người
ta gọi đến mình thì mình cố gắng được đến đâu hay đến đấy. Sẽ tới lúc
chẳng ai cần mình, lúc xuân về...
. Nếu tự nhìn nhận, chị thấy
mình đã làm hết sức trong năm vừa qua chưa?
- Tôi chẳng bao giờ thấy mình đã
làm hết sức. Tôi là đứa ham chơi, dù nhiều khi chẳng chơi gì cũng không
thèm làm.
. Dự định của chị trong năm mới
là gì?
- Trong văn chương tôi thường không
có kế hoạch gì, tùy vào cảm hứng. Nhưng cuộc sống tôi có nhiều dự định
lắm, sửa nhà nè, sinh con nè... Nhiều lắm chứ!
Phương Quyên thực hiện
Người Lao Động
02-02-2006
Ngày
Xuân với nhà văn Nguyễn Ngọc Tư
Năm 2005 là năm bội thu của nhà văn trẻ Nguyễn Ngọc Tư. Với tác phẩm Cánh
đồng bất tận, cô đã tạo nên một tiếng vang lớn trong làng văn học.
Dù việc đánh giá tác phẩm vẫn còn nhiều ý kiến trái ngược, người
khen cũng nhiều mà người chê cũng lắm. Trong ngày đầu năm mới, nhà văn
đồng quê này có dịp chia sẻ với Người Lao Động online những cảm xúc đầu
tiên của năm Bính Tuất
Phóng viên: Chào nhà văn trẻ, trong không khí của ngày đầu
năm mới, sau một năm làm việc nhiều thành công ở năm 2005, cảm xúc của
chị bây giờ là…?
Nhà văn Nguyễn Ngọc Tư: Tôi thấy thoải mái. Và muốn chơi
nhiều hơn để thoải mái hơn nữa. Dù năm qua có thành công hay không tôi
vẫn để những ngày đầu năm để chơi, như một cách nạp lại năng lượng sau
một năm kiệt sức.
- Những ngày Tết, chị thường làm gì?
- Đi thăm họ hàng cô bác. Thời gian còn lại ăn và ngủ. (cười)
- Khai bút đầu năm, chị đã có tác phẩm nào trong những ngày
đầu tiên của Xuân này chưa?
- Tôi không có thói quen khai bút. Thường thì sau tết vài ba
tháng tôi mới có thể viết lại. Như đã nói, suốt một năm bù đầu với văn
chương rồi, Tết là để chơi cho đã đời, mắc gì laị cắm đầu vô công việc
nữa.
- Cuối năm 2005, khi cơn sốt Cánh đồng bất tận chưa hạ nhiệt,
NXB Trẻ và thời báo kinh tế Sài Gòn đã cho ra đời Tạp văn Nguyễn Ngọc
Tư. Sách chưa xuất bản thì Gíám đốc NXB Trẻ tiết lộ đã có đơn vị xin in
nối bản tác phẩm. Cảm xúc của chị khi nhận thông tin này thế nào?
Nhà văn Nguyễn Ngọc Tư: Tôi cười.
- Trên thế giới, nhiều trường hợp chính nhà văn tạo nên scandal
cho tác phẩm để đẩy con số phát hành lên cao. Thậm chí có trường hợp chụp
cả ảnh khỏa thân của tác giả làm bìa tác phẩm, chị nghĩ sao về điều này?
- Tôi thấy hơi buồn cười. Với tôi, văn chương chẳng đáng đánh
đổi vậy đâu.
- Truyện ngắn của chị xuất hiện rất nhiều trên báo xuân Bính
Tuất năm nay. Có vẻ như là chị “độc canh” mảnh đất này, chị có thể thống
kê số lượng ?
- Tôi quan niệm, từ lúc người ta gọi mình, cố gắng được đến
đâu hay đến đấy. Sẽ tới lúc chẳng ai cần mình khi xuân về…
- Nếu tự nhìn nhận, chị thấy mình đã làm hết sức trong năm
vừa qua chưa?
- Tôi chẳng bao giờ thấy mình đã làm hết sức. Tôi là đứa ham
chơi, dù nhiều khi chẳng chơi gì cũng không thèm làm.
- Gia đình đánh giá thế nào về thành quả chị đạt được trong
năm 2005 ?
- Thật tình tôi cũng không biết nữa.
- Và dự định của chị trong năm mới là gì?
- Tôi cũng chưa biết. Trong văn chương tôi thường không có kế
hoạch gì, tùy vào cảm hứng. Nhưng cuộc sống tôi có nhiều dự định lắm,
sửa nhà nè, sinh con nè… Nhiều lắm chứ!
- Cuối cùng là “đất” cho chị gởi gắm đến bạn đọc những lời
tốt lành đầu năm mới…
- Lời chúc của tôi đơn giản thôi. Chúc bạn đọc một năm mới thật
nhẹ nhàng và có nhiều điều thú vị.
- Xin cám ơn và chúc chị tiếp tục gặt hái nhiều thành công
hơn và có thêm nhiều tác phẩm ưng ý trong năm Bính Tuất.
Phương Quyên thực hiện
Công An Nhân Dân
30-1-06
Nhà văn Nguyễn Ngọc Tư: “Đằng sau
thành công là gánh nặng”
“Cánh đồng bất tận” là một lối viết hoàn toàn mới của nhà văn
trẻ Nguyễn Ngọc Tư. Người đọc không tìm thấy sự mơ mộng, lãng mạn trên
những cánh đồng như người ta tưởng. Cuộc sống người nông dân được “bóc
vỏ” trần trụi như nó vốn có. Khốc liệt, quằn quại và dữ dội.
Ngay khi vừa ra đời, tác phẩm đã tạo nên cơn sốt dư luận. Sách
có số lượng phát hành lên tới 25.000 bản - số ấn bản cao nhất cho sách
văn học Việt Nam trong năm 2005. Sau đây là cuộc trò chuyện của chúng
tôi với nhà văn Nguyễn Ngọc Tư.
- Đọc “Cánh đồng bất tận”, tôi thấy nhân vật bị “dồn đuổi”
ráo riết quá! Vì sao chị không mở cho nhân vật một lối thoát?
- Không có lối thoát nào cho người luôn khép lòng mình vào trong nghèo
đói, dốt nát và hận thù. Lối thoát chính là khi người ta mở lòng ra tha
thứ cho cuộc đời vốn nhiều phản trắc.
- Nỗi đau không còn gì đau hơn, nỗi buồn không còn gì buồn
hơn. Tràn ngập trong những câu văn là nỗi cô đơn “hoang hoải” của số phận
con người. Bắt nguồn từ đâu mà chị đã quyết định viết những trang văn
như vậy?
- Bắt nguồn từ cảm xúc. Tôi sống trong đầy ắp tình thương yêu
của gia đình, đồng nghiệp, bè bạn. Vậy thì rơi vào bối cảnh hoang liêu
tiêu điều như thế thì mình có điên không? Chắc có, cô đơn rất dễ sợ.
- Nhân vật trong “Cánh đồng bất tận” có nguyên mẫu không?
- Không, tôi tự nghĩ ra. Tìm đỏ con mắt cũng không thấy người
nông dân Nam Bộ nào dữ dằn vậy đâu.
- Có người còn cho rằng “Cánh đồng bất tận” viết về sex còn
hay hơn cả một số tác phẩm của các cây bút nữ thời thượng hiện nay. Lúc
bắt tay vào viết “Cánh đồng bất tận”, chị có “cố tình” viết sex một tí
cho tác phẩm có thêm “gia vị” không?
- Thế bạn thấy tôi có cố tình không? Chuyện tôi có “cố tình”
không là suy nghĩ của người đọc, họ cho tôi thế này, thế khác là tùy.
Tôi mà nói là “không” thì họ bảo tôi chối bỏ. Nói “có” tôi thấy không
đành…
- “Cánh đồng bất tận” là một tác phẩm gây xôn xao dư luận.
Vừa mới ra đời đã được độc giả nồng nhiệt đón nhận. Đây là cách viết rất
mới của chị. Lần đầu tiên chị chọn cho mình một “lối đi” riêng. Để tách
ra khỏi bút pháp quen thuộc của mình, chị có cần thời gian để “lắng lại”
không?
- Không, tôi có bị khuấy động gì đâu mà cần “lắng”. Khi tôi
viết nó xong, tức là xao động cũng qua rồi. Lâu rày, chỉ tác phẩm làm
cho tôi thấy run rẩy, những việc chung quanh nó thì không.
- Chị có cho rằng đây là một “cú hích” để chị quyết định
chọn hướng viết cho mình?
- Không, đây là một vụ “xen canh”.
- Năm 24 tuổi, chị đã đoạt giải nhất cuộc vận động sáng tác
văn học tuổi 20. Nhưng năm nay, ở độ tuổi 29, chị đã khiến độc giả “giật
mình” hơn nhiều. Cảm xúc của chị khi đón nhận thành công của mình lần
này có gì khác so với cảm xúc của chị ngày ấy?
- Cảm giác đã thay đổi ít nhiều, lần này tôi thấy đằng sau thành
công là gánh nặng.
- Truyện ngắn “Cánh đồng bất tận” có hơi hướng của tiểu thuyết.
Sắp tới, chị có dự định cho ra đời cuốn tiểu thuyết nào không? Hiện nay,
có nhiều nhà văn bắt đầu “có hứng thú” với tiểu thuyết đề tài lịch sử.
Chị có ý định thử sức với đề tài này không?
- Không. Ban đầu tôi định viết “Cánh đồng bất tận” như một tiểu
thuyết. Nhưng tôi không đủ sức, nó quá dài mà sự kiên nhẫn của tôi thì
ngắn.
- Xin cảm ơn nhà văn Nguyễn Ngọc Tư!
Tiền Phong
31-1-06
Nguyễn
Ngọc Tư: Nhón chân hái trái ở cành quá cao!
TPCN - Sinh năm 1976. Là chủ nhân của rất nhiều
giải thưởng từ ngày bước chân đến với văn chương, nhưng Ngọc Tư luôn “xấu
hổ” khi thổ lộ với mọi người về việc viết lách của mình.
Con người nhỏ bé, kiệm lời ấy vừa khuấy động văn đàn Việt Nam (VN) năm
2005 bằng một tác phẩm ám ảnh lòng người:
Cánh đồng bất tận.
Chị trò chuyện với TPCN nhân dịp năm mới.
Thưa nhà văn Nguyễn Ngọc Tư, có người nhận
xét rằng, năm 2005 là năm của chị! Chị vui chứ?
Nói không vui gì thì giống như đóng kịch. Có vui,
nhưng tôi thấy áp lực bắt đầu vờn quanh mình…
Con người chúng ta nhiều khi rất mâu thuẫn:
Khi chưa viết thì muốn tác phẩm thành công, được bạn đọc đón nhận, và
nếu được là “hiện tượng” thì quả là hạnh phúc, và khi ước nguyện thành
hiện thực thì bắt đầu thấy một lô các áp lực như chị vừa nói ở trên.
Ờ, cũng như bạn đọc vậy, lúc người ta mới viết
thì bảo phải có phong cách riêng, trầy vi tróc vẩy, cố gắng tận cùng người
viết mới định hình được, thì nghe bảo, sao không có gì mới, kỳ vậy ?
Cho đến thời điểm này “Cánh đồng bất tận”
đang là một best – seller. Trước lúc viết, chị có đoán biết về điều đó?
Tôi nói, ôi thật bất ngờ quá, bạn có thấy buồn
cười không, thấy trẻ con không? Thật lòng, khi viết “Cánh đồng bất tận”,
tôi chỉ mơ ước người đọc, bạn bè đồng nghiệp ghi nhận sự cố gắng, sự lao
động nhọc nhằn của mình. Văn hóa đọc đã đìu hiu đến mức, tôi chẳng mảy
may nghĩ sách của mình vượt quá con số 5.000 bản…
Có một bạn đồng nghiệp kể với tôi rằng chị
viết truyện này vì tự ái nghề nghiệp khi người ta bảo chị chẳng có gì
mới cả?
Không hẳn vì tự ái nghề nghiệp đâu. Tôi còn muốn
nhìn mình thật rõ. Có thật mình bất tài? có thật mình không thể với tới
những đề tài gai góc hơn? Có thật mình đang buông xuôi, đang tụt dốc?
Nếu không phải, thì làm thử coi. Đấy hoàn toàn không phải thách thức bạn
bè, tôi thách thức chính mình.
Tuy vậy, khi “Cánh đồng bất tận” ra mắt, nhiều
nhà phê bình cho rằng từ đây chị phải có trách nhiệm hơn với trang viết
của mình?
Đó là các nhà phê bình “cho rằng”, tôi thì nghĩ,
mình đã nhón chân hái trái ở một cành quá cao, đến nỗi dường như tôi đã
nhảy thót lên nhiều lần mới chạm được nó. Mệt mỏi, chông chênh lắm. Tôi
cần thời gian để mình đủ cao. Mặt khác, “Cánh đồng bất tận” chỉ là một
lối nhỏ mà tôi đã rẽ vào vì thấy lạ. Có thể tôi sẽ quay lại con đường
“êm đềm” lâu nay đã chọn… Sẽ có người thất vọng, có người lại mừng…
Đâm lao thì phải theo lao, chị đã thử, sao
không cố tiến thêm một đoạn nữa, chứ không phải là lùi lại?
Tôi không nghĩ mình lùi, tôi nghĩ đang quay trở
lại con đường quen thuộc của mình. Suốt con đường đó, sẽ có một ngã rẽ
hợp với tôi. Còn bây giờ, tôi phải đi, để tìm kiếm.
Chị có nghĩ rằng, “Cánh đồng bất tận” là một
cái mốc chia văn nghiệp của mình thành 2 chặng trước và sau nó?
Ồ không. Đấy là bạn nghĩ vậy thôi. Tôi thấy “Cánh
đồng bất tận” đâu có quan trọng đến nỗi phải chọn là mốc. Trong lòng tôi
luôn luôn nuối tiếc những tác phẩm trong trẻo, hồn nhiên ngày xưa mà do
tuổi tác, sự va chạm với đời… bây giờ tôi không viết được nữa…
Nhưng có vài ý kiến của những độc giả khó
tính cho rằng, đến “Cánh đồng bất tận” người ta mới thấy chị là “hiện
tượng” chứ không phải là sự ồn ào của những tập truyện trước. Bởi vì trước
đây, truyện của chị vẫn mang hơi hướng của một vài nhà văn Nam bộ nào
đó?
Chính xác là giống nhà văn nào? Nói như vầy có
vẻ hơi… tự cao, nhưng tôi thấy lúc trước tôi viết cũng có phong cách riêng
lắm đó chớ. ít nhất, khi tham gia một vài cuộc thi, tác phẩm đã bị rọc
phách, ban giám khảo vẫn nhận ra đấy là của Nguyễn Ngọc Tư.
Có thể giọng văn Nam Bộ của tôi giống nhiều người
khác, nhưng không hề gì, tôi rất tự hào về dòng văn học Đồng bằng sông
Cửu Long, hiền hòa, nhân hậu. Ai chê nó không sâu sắc, không sang trọng,
tôi thấy hơi giận…
Theo cách nói của nhiều người đàn ông khi
tán tỉnh phụ nữ, thì, khi giận dỗi trông Ngọc Tư xinh hơn đấy!
Không, tôi xấu gái, không cười càng xấu hơn. Bạn
thấy hình nào tôi cũng buộc miệng cười, không phải cười vì vui mà vì không
muốn xấu.
Văn phong dung dị, ngôn ngữ truyện cứ như
được bê vào từ đời thường nhưng chính nỗi đau của những kiếp người, những
số phận nhỏ bé ở một vùng quê nghèo và triết lý nhân quả của cuộc đời
lại làm nên sức ám ảnh rất lớn cho truyện... Chị đã sống trong tâm trạng
như thế nào cùng các nhân vật của mình trong suốt hành trình câu chuyện?
Trong cõi văn chương, tôi là đứa cực kỳ cô đơn. Nên tôi rất dễ dàng để
nhân vật của mình sống trong cô đơn tận cùng, trong hoang hoải, chán chường.
Tôi, cũng như những con người trong “Cánh đồng bất tận”, sống giữa nhiều
người, sống giữa cộng đồng, sống giữa biển người nhưng có cảm giác như
bị bỏ rơi…
Nhiều nhà văn nói rằng khi viết xong một tác
phẩm họ thường có cảm giác rỗng, chị thì thế nào?
Cũng vậy. Vì thế tôi viết rất chậm. Tôi cần nghỉ
ngơi, cần nạp lại năng lượng sau khi trút cạn vào một tác phẩm nào đó…
Viết truyện ngắn, cái gì là khó nhất đối với
chị?
Tôi sợ viết phần vào đầu, bởi vì lối viết truyện
của tôi phần vào đầu rất quan trọng, diễn biến toàn bộ câu chuyện hoàn
toàn ảnh hưởng và bị chi phối ở cái phần mào đầu ấy. Đặc biệt tôi thích
viết kết và muốn sáng tạo, thêm hay dừng ở đâu cũng được.
Chị từng kể rằng, chị ở một miền đất không
nhiều sách báo, ít thông tin về văn nghệ, còn các cuốn sách nổi tiếng
trong và ngoài nước thì hầu như không được đọc. Liệu khi cái vốn liếng
miền Tây Nam bộ vơi cạn chị có chuyển hướng đề tài của mình?
Tôi chưa nghĩ tới vì cảm thấy vốn liếng Nam Bộ
vẫn chưa cạn, mình vẫn khai thác chưa tới đâu, chưa được bao nhiêu. Đất
và người ở đây luôn làm tôi thấy mới mẻ hoài…
Chị đã gặt hái được khá nhiều thành công so
với tuổi nghề, chị có tiếc là đã không viết văn sớm hơn?
Trước khi viết truyện ngắn đầu tiên, mình đơn
thuần là một cô gái nông dân, bỏ dở học hành, ở nhà nấu cơm nuôi ông ngoại,
chăm sóc vườn rau, chiều chiều cắt rau cho má đi bán chợ đêm.
Đến bây giờ tôi vẫn làm việc ấy mặc dù không thường
xuyên.Tôi vẫn không nghĩ mình đã là nhà này, nhà nọ, cũng như biết đâu
sẽ đến một lúc nào đó tôi sẽ không viết văn được nữa thì sao.
Đôi lúc tôi ví văn của mình như một quả sầu riêng
(tôi rất muốn làm một quả sầu riêng) người thích thì nói thơm còn người
không thích thì chê thối. Nhưng trời đã cho vậy thì biết làm sao.
Có nghĩa là có sự may rủi của số phận ?
Tôi tin vào số phận vì tôi là một người may mắn.
Viết truyện ngắn đầu tiên đã được in ở tạp chí Văn nghệ Cà Mau. Điều đó
làm tôi cảm thấy tự tin hơn.
Sau này khi tham gia cuộc thi “Văn học tuổi 20”
của NXB Trẻ và được giải nhất, đó là một niềm vui lớn bất ngờ mà lúc tham
dự tôi không bao giờ nghĩ tới. Tôi là một cây bút có thế nào viết thế
ấy, nghĩ sao viết vậy. Có lẽ vì sự hồn nhiên đó mà Ban giám khảo cũng
như người đọc dành cho sự ưu ái chăng!
Là người lặng lẽ, ít giao du, “Cánh đồng…”
liệu có đảo lộn mọi thứ của chị: gia đình, chồng, con, các quan niệm sống…?
Không, tôi sống bình thường, tôi quen với những
cái gọi là “sự kiện” rồi. Mà, hồi văn học tuổi 20, cũng là “sự kiện”,
lúc ấy còn trẻ, còn non nớt nhưng tôi đã giữ được bình tĩnh thì những
việc sau này nhằm nhò gì…
Trong những thành công của chị, anh ấy đóng
vai trò như thế nào?
Ảnh phải lo kiếm tiền nuôi sống gia đình. Ảnh
đọc tác phẩm của tôi như một độc giả nhưng không bao giờ ảnh can thiệp
vào công việc viết lách của tôi cả.
Chị đang có bên mình mọi thứ: gia đình yên
ấm, tác phẩm in đều đặn, giải thưởng, chị có nghĩ suôn sẻ quá cũng… tẻ
nhạt không?
Nhà văn thì cũng phải sống bình thường chứ, mình
thấy con người văn chương và con người đời thường của mình chẳng có sự
khác biệt là mấy, mình viết văn lúc mình rỗi, về nhà vẫn phải lo cho gia
đình.
Nếu phải hy sinh gia đình vì văn chương thì mình
thấy không đáng. Đó là thiên chức của người phụ nữ cơ mà.
Chị nghĩ thế nào, nếu có thể đến trước giao
thừa vẫn có người đi tìm “Cánh đồng bất tận” để đọc ?
Tôi xin can. Trời ơi, Tết nhất tìm cái gì vui
vẻ, nhẹ nhàng, thi vị mà đọc. Để sang năm mới thấy tâm hồn phơi phới,
hớn hở. “Cánh đồng bất tận” u ám lắm. Người quá buồn, không nên đọc. Người
quá vui, không nên đọc.
Vậy là chị đang áp đặt cho độc giả đó. Năm
Bính Tuất chị có định sẽ tung ra một “cú huých” nào nữa không khi mà nhiều
hy vọng đều hướng về chị?
Với văn chương, tôi không hoạch định gì, mà nói
năm tới tôi viết cái này hay lắm nè, chẳng phải buồn cười, lố bịch lắm
sao. Tôi là đứa viết văn không chuyên, tựa vào cảm xúc mà viết… bạn nói
“mọi hy vọng hướng vào tôi” thì thấy hơi… sợ! Tôi thì hy vọng ở các bạn
viết trẻ khác. Viết cho người khác đọc riết cũng chán, tôi mong ai đó
viết cho tôi… đọc.
Nhân nói về các bạn viết, xin hỏi, văn học
trẻ hiện nay, chị thích đọc của tác giả nào?
Mạc Can, mà ông ấy có được tính là viết văn trẻ
không ?
Xin cảm ơn và chúc chị một năm mới hạnh phúc,
may mắn!
Trần Hoàng Thiên Kim (thực hiện)
VietnamNet
25/01/2006
Nguyễn Ngọc Tư: Hạnh
Phúc phía sau trang viết
... Gần 10 tiếng đồng hồ ngồi xe
đò từ TP.HCM về Đất Mũi, qua bao nhiêu chặng đường đầy bụi, tôi mới hiểu
vì sao có lần Nguyễn Ngọc Tư than, cô rất ít khi đi khỏi Cà Mau vì say
xe và mệt lử khi phải ngồi hàng giờ như thế. Tôi đến nơi lúc thành phố
cấp 3 này vừa lên đèn, lồng lộng gió chướng cuối năm. Nguyễn Ngọc Tư chờ
tôi ở bến xe. Cô gái trẻ với nước da nâu dòn, mái tóc cắt ngắn nở nụ cười
thật tươi. Khác với cách nói chuyện dè dặt qua điện thoại, Ngọc Tư thân
tình hơn khi quyết định đưa tôi về nhà, nơi mà cô luôn từ chối lời đề
nghị viếng thăm của nhiều người...
1. Trên chiếc xe dream, Ngọc Tư đưa tôi qua một chiếc cầu dài giữa trung
tâm thành phố, rồi chỉ tay về phía dãy nhà sàn nằm san sát cạnh mé sông
Đắc Thủ, nhà Tư ở cuối phố. Cô nói: Dòng sông này chảy thêm vài chục mét
nữa thì gặp nhánh sông Gành Hào, nơi tàu bè liên tục ra vào Cà Mau “ăn
hàng”. Cho nên, như tất cả những căn hộ khác trên phố Lý Văn Lâm, hơn
phân nửa ngôi nhà số 43 của vợ chồng Ngọc Tư nằm doi ra phía sông, suốt
ngày nghe tiếng máy tàu bình bịch chạy qua chạy lại. Ngọc Tư cho biết,
từ sáng đến tối, tiếng ơi ới của người mua bán trên chợ trước nhà, tiếng
còi tàu giục gióng giả từng hồi phía sau, rồi tiếng gò, mài, xi mạ nữ
trang của chồng cùng hai người thợ làm công ở gian trước, đã trở thành
một thứ âm thanh quen thuộc khi cô ngồi vào bàn viết.
Sáng nào cũng vậy, sau khi đưa Huy An - cậu con trai 4 tuổi đi nhà trẻ,
ông xã mở cửa hàng đón khách thì Ngọc Tư xách giỏ đi chợ. Những hôm không
cần phải đến cơ quan sớm, sau khi dọn dẹp nhà cửa, cô bắt đầu ngồi vào
bàn viết. Công việc của một nhân viên văn thư, biên tập viên trang thiếu
nhi tạp chí Bán đảo Cà Mau thuộc Hội văn học nghệ thuật tỉnh Cà Mau (xuất
bản hai tháng một kỳ) không quá bận rộn, đã giúp cho Ngọc Tư có nhiều
thời gian “trốn ở nhà” để viết.
Chiếc bàn vi tính
đặt ở góc trái gian nhà sát phòng ngủ và nhà bếp, chính là sắp xếp hợp
lý nhất cho công việc “hai trong một” của cô. Ngưng tay gõ bàn phím là
Ngọc Tư lao vào chuẩn bị buổi trưa, buổi tối cho chồng, con và hai người
thợ. Rồi sau đó, lại tất tả đến cơ quan. Quần quật như thế cô bảo vẫn
không cực bằng việc đầu óc không bao giờ thanh thản, khổ nhất là đi đâu,
nhìn thấy gì cũng phải để ý, ghi nhận vào trong bộ nhớ để làm chất liệu.
Cô cười, mắt nheo lại: “Ngay cả chính tôi nhiều lúc cũng không biết vì
sao mình có thể làm được như vậy. Đôi lúc cũng cảm thấy mệt mỏi, nhưng
riết rồi quen!”.
“Thằng nhỏ” kén
ăn, nên cô phải thường cho về nhà ngoại, cách đó 5 cây số để chơi với
lũ trẻ và “dụ” nó ăn ngày hai buổi. “Các nhà văn khác thì viết vào buổi
tối, còn tôi do bận dỗ con ngủ nên phải chọn giải pháp viết... vào buổi
sáng!”. Càng cực Tư càng viết khỏe mới lạ. Liên tiếp trong những năm đầu
mới sinh con, cô cho ra đời hàng loạt những truyện ngắn dung dị của miền
sông nước như: Dòng nhớ, Nước chảy mây trôi, Ngọn đèn không tắt, mối
tình năm cũ, Qua cầu nhớ người, Nhà cổ, Một mái nhà... và hàng loạt
tạp bút trên các báo. Ngọc Tư lý giải vào thời điểm ấy mình viết như là
một nhu cầu và thiệt lòng là cô muốn có... thêm tiền.
2. Vốn là một học
sinh giỏi văn của Trường Phan Ngọc Hiển, nhưng từ nhỏ chưa bao giờ Ngọc
Tư nghĩ mình sẽ trở thành một nhà văn. Ngay khi đám bạn cùng lớp tập tễnh
viết truyện, làm thơ gửi đăng các báo thì cô vẫn “im hơi lặng tiếng”.
Sinh ở Bạc Liêu, 4 tuổi chuyển về Cà Mau, nhưng Tư không sống gần ba mẹ
như anh chị của mình mà gắn bó với ông ngoại. Năm Tư học lớp 10, ông đau
nặng, cô phải nghỉ học để hàng ngày lo thuốc thang chăm sóc. Sau đó cô
xin được một chân làm văn thư cho tạp chí Bán đảo Cà Mau, bắt đầu mưu
sinh cho mình và cũng là lúc cô vừa làm vừa học để tốt nghiệp phổ thông.
Hiện Ngọc Tư đang học năm thứ hai tại chức Đại học Ngoại ngữ (ngành ngữ
văn Anh).
Chính những ngày
“vào đời sớm” này đã đưa Nguyễn Ngọc Tư đến với văn học. Năm 1996, truyện
ngắn đầu tay Đổi thay của Tư được đăng trên báo nhà, cô mừng rỡ
về khoe với Ba. Vốn là một người làm báo và yêu thơ, ba của Ngọc Tư, ông
Nguyễn Thái Thuận đã trở thành người đầu tiên đọc và góp ý cho cô con
gái út. Cho đến khi Nguyễn Ngọc Tư đạt giải nhất “Sáng tác văn học tuổi
20” lần thứ 2 của Hội Nhà văn TP.HCM với tập truyện ngắn Ngọn đèn không
tắt và liên tiếp được bạn đọc đón nhận với các tập truyện: Nước
chảy mây trôi, ông Ngoại, Truyện ngắn Nguyễn Ngọc Tư, Giao thừa và
Cánh đồng bất tận thì cô con gái đã trở thành niềm tự hào
của ông, làm đựơc nhiều hơn cả những điều ông mơ ước.
3. Nhưng Ngọc Tư
không muốn mọi người nhìn như “một nhà văn nổi tiếng". Ngay chính trong
khu phố nhỏ ven sông này, bà Hai bán quán giải khát đối diện nhà cô cũng
chỉ biết cô làm nhà báo gì đó ở trong tỉnh. Ngọc Tư hài lòng với hình
ảnh mình trong mắt mọi người xung quanh kiểu “sáng xách túi đi, tối xách
túi về” như vậy. Cô nói, sự hòa đồng và yên ổn này đã giúp cô rất nhiều
để sống hạnh phúc và để viết. Lấy chồng đã 5 năm, từ khi còn là một cô
gái 24 tuổi, Ngọc Tư đã quen với những buổi tối vợ chồng bên nhau chỉ
có tiếng líu lo của con trẻ. Ăn cơm với vợ chồng Ngọc Tư một bữa, tôi
biết rằng cô nói rất thật. Ngọc Tư cũng là một người kín đáo. Cô tự nhận
mình “viết được, nhưng không ngon lành gì lắm”.
Cô cũng tự nhận mình “nói nhiều hơn ông xã”. Quang Hà - chồng Ngọc Tư
là một chàng trai hiền khô, kiệm lời. Cách nay 7 năm tình cờ thấy cô em
gái của bạn... ngồ ngộ, thế là anh chàng mượn cớ học nghề thợ bạc ở gần
đó để ghé thăm “em Tư” thường xuyên, mà cũng chỉ để đứng nhìn... nhau
cười. “Tôi thương ảnh tính hiền lành, chịu khó, ba mẹ mất hết tự lập làm
ăn, gầy dựng sự nghiệp”. Họ nên vợ nên chồng sau hai năm tìm hiểu. Có
căn nhà do ba mẹ để lại, Quang Hà mở cửa hàng xi mạ nữ trang để gia công
cho các tiệm vàng trong phố. Thuê hai người thợ phụ việc, lại đắt hàng
nên công việc của anh luôn tất bật.
Biết vợ đang làm
công việc sáng tác, nhưng anh không có thời gian đọc “những gì cô ấy viết”.
Mãi đến khi truyện Cánh đồng bất tận của vợ được báo đăng nhiều
kỳ, Quang Hà mới có dịp đọc hết. Từ đó, sau giờ làm việc anh sẵn sàng
tình nguyện chăm con cho vợ mỗi khi bận trả lời phỏng vấn, tiếp khách
hay ngồi vào bàn viết... Thu nhập của anh mỗi tháng trên 5 triệu đồng,
là chỗ dựa vững chắc cho cuộc sống của gia đình nhỏ, nên tiền bạc của
vợ có từ việc viết lách, anh cũng không để ý. Khi hí hoáy trên máy, Ngọc
Tư cũng không nói cho chồng biết mình đang làm gì, chỉ đến khi có nhuận
bút, in sách... “hơi bị nhiều”, cô mới tiện thể “báo cáo”.
4. So với chồng, Ngọc Tư nhận mình là người hay “xài lớn”. Tiền đi làm,
viết báo mỗi tháng kiếm hơn 2 triệu đồng, cô thường đổ vào sách báo và...
quần áo. Nên những khoản kha khá có được từ in sách trở thành nguồn “dự
trữ” để mua một món gì lớn cho gia đình. Không bận tâm về chuyện có hay
không sự chia sẻ của chồng trong công việc, Ngọc Tư cho rằng, nếu không
phải là một người am hiểu thật sự về văn chương thì một người chồng chỉ
cần biết yêu vợ, thương con như vậy đã là niềm mơ ước của cô.
Không cùng trăn
trở với những trang viết, nhưng cả hai vợ chồng có cùng một nỗi lo về
con, về cơm áo gạo tiền, cùng ước mơ có một ngôi nhà mới, rộng rãi hơn,
an toàn hơn. Để hàng đêm khi nghe tiếng còi tàu rúc lên inh ỏi, sẽ không
phải bừng tỉnh giấc ngủ, chạy ào từ trên gác xuống đất vì sợ bị tàu đâm
sầm vào ngôi nhà nhỏ bé ở mé sông...
Được tin Cánh
đồng bất tận đã tái bản đến con số hàng chục ngàn cuốn, Ngọc Tư cho
biết mình vừa vui vừa lo. Nhẩm tính, cô nói chiếc máy tính xách tay từ
lâu mơ ước... sắp có điều kiện thành hiện thực. Nhưng cũng từ đây, cô
sẽ không thể “thấy cái gì, viết nấy” dễ dàng được nữa. Cô ví von mình
đang có một mảnh ruộng, năm này trồng dưa thì năm sau cô phải trồng lúa,
thay đổi thời vụ cho hoa màu tươi tốt. Điều quan trọng là Ngọc Tư biết
ruộng mình “hạp với loại nào” và thấy cần thiết nên làm gì.
Cũng như hôm tôi
ghé thăm là ngày chủ nhật, cô ở nhà đi chợ mua cá, thịt làm một bữa cơm
tươm tất để cúng ông bà “phù hộ”, khi tuần qua trộm viếng nhà chỉ “nẫng”
mất chiếc máy chụp hình kỹ thuật số, còn y nguyên hơn 20 cây vàng của
khách mà cô cất ở một nơi ít ai ngờ đến. Với Ngọc Tư thì đâu thể nói chuyện
này hay chuyện viết văn quan trọng hơn trong cuộc sống.
Cẩm Lệ (Phụ
nữ TP.HCM Xuân 2006)
Báo Đồng Nai
24-1-06
Một nhịp cầu
Họ chưa từng gặp mặt nhau trước đó, chỉ biết nhau qua internet.
Và rồi, sau một lần hội ngộ ở Cà Mau, con đường thiên lý xuyên lục địa
ấy đã thành nhịp cầu gần gũi hơn cho bao nhiêu người khác...
Cuối năm 2004, sử dụng dịch vụ đường truyền tốc độ cao (ADSL)
ở Cần Thơ, tôi lang thang trên mạng nhanh hơn. Gặp trang web "Văn hóa
và giáo dục" ở địa chỉ www.viet-studies.org/culture.htm, tôi biết được
nhiều chuyện bổ ích. Chủ nhân trang web này là ông Trần Hữu Dũng, giáo
sư khoa kinh tế Đại học Wright State ở Dayton, bang Ohio, Mỹ. Dù biên
tập và trình bày kỹ càng, ông vẫn khiêm tốn bảo rằng lao động hằng ngày
của mình trước hàng trăm bài viết khác trên toàn cầu chỉ là việc sưu tầm.
Nhưng khi vào những trang sưu tầm ấy, với tôi, nó rất có ích cho công
việc hằng ngày. Những trang đó có tên như "Kinh tế Việt Nam", "Điện hạt
nhân", "Thời đại mới", "Trần Đức Thảo", "Hội thảo mùa hè"... và đáng yêu
nhất với tôi là trang "Nguyễn Ngọc Tư".
Sau này, dạo tháng 8-2005, khi gặp ở TP. Hồ Chí Minh, nhân chuyến
ông về Đà Nẵng dự một hội thảo về phát triển kinh tế Việt Nam, tôi đã
gọi đó là "tủ sách Nguyễn Ngọc Tư". Và sau khi trò chuyện với ông về trang
web này và về "tủ sách Nguyễn Ngọc Tư" mà theo tôi, ông bỏ công chăm chút
hơn hết, tôi chợt hiểu ra rằng, sống trên đời này, có những con đường
vạn dặm lắm người qua lại, nhưng nếu như thiếu một "cơ duyên" nào đó,
chưa hẳn mọi người đã gặp gỡ nhau, chưa nói tới chuyện chia sẻ được gì
với nhau.
Nhưng cái cơ duyên ấy thì chẳng bao giờ là chuyện từ trên trời
rơi xuống. Bao giờ nó cũng bắt nguồn từ chuyện tấm lòng, từ cái tâm của
mỗi người. Tỉ như chuyện lập trang web và tủ sách trên.
Giáo sư kinh tế Trần Hữu Dũng nói: "Thú thật là khi làm trang
đó, tôi nghĩ trước tiên đến nhu cầu nghiên cứu, theo dõi văn chương Việt
Nam của tôi. Tất nhiên, nhu cầu đó bắt nguồn từ cái tình của tôi với quê
hương (quê ông ở Mỹ Tho, ông sang Mỹ du học từ năm 1963). "Nếu không có
internet thì chắc còn lâu tôi mới đọc được văn Nguyễn Ngọc Tư, còn lâu
người yêu thích văn Nguyễn Ngọc Tư mới có thể trở về, trong tâm tưởng,
với quê hương mình, dù ở nơi nào trên thế giới". Còn nhà văn nữ ở Cà Mau
chỉ nói: "Tấm lòng của ông làm tôi cảm động muốn chết. Dường như công
sức mà ông bỏ ra không phải nhỏ".
Như vậy là chính từ văn chương của Nguyễn Ngọc Tư và tấm lòng
của Trần Hữu Dũng mà ở hai phương trời xa nhau biền biệt, họ đã có cơ
duyên gặp nhau trên internet. Rồi nhờ đó, bao nhiêu người khác đã gặp
lại quê nhà yêu dấu của mình, qua văn chương Nguyễn Ngọc Tư.
Dạo đó, giáo sư Trần Hữu Dũng đã quyết lòng về Cà Mau thăm Nguyễn
Ngọc Tư. Trở về Mỹ, ông mail về Cần Thơ cho tôi: "Chuyến đi ấy là một
cao điểm của đời tôi. Xin cho tôi ấp ủ nó cho riêng mình trong một thời
gian và sẽ kể trong một dịp khác".
Cái "dịp khác" ấy, ông đã không kể cho riêng ai. Ông dành thì
giờ chăm sóc cho "tủ sách Nguyễn Ngọc Tư" ngày càng có nhiều thông tin
và đẹp hơn, để có thêm nhiều bạn đọc hơn. Và mỗi một lần truy cập vào
tủ sách ấy, tôi như lại được dịp, hay như là một cơ duyên, gặp gỡ bao
nhiêu người xa lạ khác. Gặp nhau ở chỗ, dường như đồng cảm với nhau về
bao nhiêu chuyện đời đầy hỉ, nộ, ái, ố, tham, sân, si ở chung quanh mình
mỗi ngày. Lạ thay, lần nào cũng vậy, tận trong sâu thẳm lòng mình, ta
cảm thấy thương yêu cuộc đời này hơn.
Chẳng hạn như với "Cánh đồng bất tận" và bạn đọc quanh cái truyện
ngắn này trong tủ sách ấy, tôi vẫn cảm nhận như lần đầu tiên đọc nó. Lần
đó, giữa tháng 7-2005, Nguyễn Ngọc Tư gởi mail cho tôi bản thảo của...
nửa truyện. Tôi in ra gởi nhiều người cùng đọc, và ai cũng đau đáu chờ
mong tác giả viết cho xong cái câu chuyện cuộc đời thương đau lạ lùng
đó. Văn chương mà làm cho nhiều người xích lại gần nhau như vậy, có gì
hạnh phúc bằng.
Một lần tôi hỏi chủ nhân trang web "Văn hóa và giáo dục" ấy:
"Theo ông thì văn Nguyễn Ngọc Tư sẽ hòa mình với thế giới này như thế
nào?". Vị giáo sư kinh tế đưa ra một ý kiến hơi lạ: "Tại sao lại phải
dịch văn Nguyễn Ngọc Tư ra tiếng nước ngoài? Tại sao không nói với người
nước ngoài rằng chúng ta có một nhà văn tuyệt vời là Nguyễn Ngọc Tư (và
nhiều người khác nữa), nhưng muốn thưởng thức trọn vẹn (và đó sẽ là diễm
phúc cho anh, tin tôi đi!) thì anh phải ... học tiếng Việt! Như vậy có
phải là hợp lý hơn không".
Biết đâu chuyện đó sẽ là sự thật.
Huỳnh Kim
Thanh Niên
19-1-06
Đọc Tạp
văn Nguyễn Ngọc Tư: Nguyễn Ngọc Tư - Quen mà lạ
Hạ Anh
Thật thú vị khi "gặp" Nguyễn Ngọc Tư trong loạt sách kỷ niệm
15 năm ngày xuất bản số báo Thời báo Kinh tế Sài Gòn đầu tiên giữa những
quyển sách bàn về kinh tế như: Doanh nhân, doanh nghiệp và cải cách kinh
tế, Để nông dân giàu lên, Góp vào đổi mới, Doanh nhân viết.
Vẫn là giọng điệu thủ thỉ tâm tình của nhà văn vùng Đất Mũi
về những câu chuyện "nhỏ xíu" quanh mình. Vẫn là chút lòng "để gió cuốn
đi" của người ăn cơm nông dân, tắm nước sông và nghĩ về nông thôn với
tất cả sự thuần hậu yêu thương. Ta đã từng gặp điều ấy trong những truyện
ngắn làm nên phong cách Nguyễn Ngọc Tư.
Viết tạp văn - viết những chuyện nhỏ bé, kiểu trà dư tửu hậu
- tưởng như dễ nhưng thực chất lại rất khó. Làm sao để tạo một dư vị đằm
sâu trong lòng độc giả vốn là việc "thiên nan vạn nan". Nói chuyện nhỏ
mà vấn đề thực chất lại lớn, nói chuyện thời thế mà chạm đến đáy những
tấm lòng trong thiên hạ là việc chẳng dễ dàng gì. Thế mà bằng giọng điệu
nhỏ nhẹ ấy, Nguyễn Ngọc Tư đã làm được. Đọc sách, để nghe chị kể về miền
quê Đất Mũi: "...Gió mùa phây phẩy, gió đưa trời lộng lên cao, phù sa
bắt đầu nôn nả lấn biển rồi không lâu lắm đâu, từ bãi bồi, đất sẽ cồn
lên, một rừng mắm xanh non rào rạt tiến về phía trước giữ đất lại cho
người...". Đọc sách, ta cùng chị ghé những quán chợ ven đường với những
buổi họp chợ dường như "chỉ để trao đổi, san sẻ với nhau những gì mình
có", để trò chuyện, tâm tình. Những phiên chợ ven đường ấy thắm nghĩa
đượm tình làm sao!
Nét mới lạ nổi bật trong tập tạp văn này là giọng điệu chính
luận kiểu Nguyễn Ngọc Tư khi bàn về những vấn đề thiết thực, sát sườn
với quê mình. Đó là Ngậm ngùi Hưng Mỹ với tôm chết, hệ thống thủy lợi
trục trặc, nợ ngân hàng chất chồng lên vai người nông dân. Tính chính
luận đó thể hiện nhẹ nhàng mà có phần nghiêm khắc trong Kính thưa anh
nhà báo. "Đoản khúc kính thưa" này có thể làm giật mình nhiều nhà báo/nhiều
tờ báo khi chị "nhắc nhở" rằng xin anh nhà báo đừng chỉ viết toàn tiêu
cực về một vùng đất bởi vì vẫn còn đó những tấm lòng, những con người
tốt đẹp đang vun đắp xây dựng...
Chỉ là tập hợp những bài viết của chị trên các số Thời báo Kinh
tế Sài Gòn nhưng tập sách đã phác họa một chân dung quen mà lạ của Nguyễn
Ngọc Tư. Ở đó, người đọc bắt gặp những ưu tư từ trách nhiệm công dân trong
giọng điệu trữ tình thế sự.
Chỉ với "ngón út dính bùn vạn dặm" cuối Tổ quốc, Nguyễn Ngọc
Tư cũng kịp làm chút phù sa lắng đọng trong tâm hồn người đọc. Đọc, để
thương Cà Mau và những vùng nông thôn Việt Nam nhiều hơn, để sẻ chia gánh
nặng của bà con và để thanh lọc một chút bụi trong tâm hồn mình - một
người phố thị đôi lần trót nghĩ quê nhà như chốn lạc hậu và chỉ chực quên
mình vốn lớn lên từ rơm rạ.
Hạ Anh
Sài Gòn Tiếp Thị Xuân Bính Tuất
28-1-2006
Nhớ nhà
Huỳnh Kim
1 - Có lần tôi hỏi anh Trần Hữu Dũng:
Truyện của Nguyễn Ngọc Tư, qua trang web của anh, có là một
"nhịp cầu tình cảm" giữa nhiều bà con Việt kiều, nhất là trong giới trí
thức sống xa nhà, với quê hương mình hay không?
Anh trả lời:
Tôi không nghĩ cách đó. Nhưng qua những thư từ mà tôi nhận được,
từ Sài Gòn, từ Cần Thơ, từ một thành phố nhỏ bang Iowa ở Mỹ, từ Montréal
ở Canada, từ Munchen ở Đức, từ Paris ở Pháp, từ Sydney ở Australia…, tôi
không thấy có sự khác nhau nào giữa "Việt kiều" và người trong nước ở
những gì mà Nguyễn Ngọc Tư gợi dậy trong lòng họ. Đến một chừng mực nào
đó, ai cũng là xa quê hương làng xóm của mình, dù là chỉ từ Mỹ Tho lên
Sài Gòn. Ai cũng thấy lòng dịu lại khi hồi tưởng đến thời thơ ấu của mình,
nhất là những người ở tỉnh nhỏ hay thôn quê. Ai cũng thích nghe một câu
chuyện hay, đọc những nhận xét tinh tế. Trong văn chương Nguyễn Ngọc Tư,
chúng ta, ở khắp mọi phương trời, tìm lại được cái quê hương đích thực
trong tâm tưởng, những tình tự ngủ quên trong lòng mình, những kỷ niệm
mà mình tưởng như không ai chia sẻ.
Mới đây, anh còn trả lời một bạn đọc trang web ấy, rằng: "Có
rất nhiều người, từ mọi nơi trên thế giới, viết mail cảm ơn tôi về tủ
sách Nguyễn Ngọc Tư. Có những em sinh viên còn rất trẻ, cũng có những
người trạc tuổi tôi. Nhiều người xa quê hương đã lâu, người chỉ mới đây,
người ở Hà Nội, người ở Cần Thơ. Có điều lạ là đa số đều cho tôi biết
là họ đã… khóc khi đọc truyện của cô. Nhưng đó là những giọt nước mắt
thương yêu, êm đềm".
Hồi tháng 7.2005, anh Dũng về Đà Nẵng dự một hội thảo về phát
triển kinh tế Việt Nam. Sau đó, anh về Cà Mau thăm Nguyễn Ngọc Tư. Trở
về Mỹ, anh viết một bài giới thiệu cho cuốn Tạp văn Nguyễn Ngọc Tư (do
Thời báo Kinh tế Sài Gòn và nhà xuất bản Trẻ ấn hành). Anh mail cho tôi
đọc bản thảo, có một đoạn đầy nỗi nhớ nhà: "Tôi sẽ không kể lại từng phút
giây của hai ngày đáng nhớ ấy. Bởi vì cuộc hành trình này, không chỉ là
non mười một tiếng đồng hồ ngồi xe về đất Mũi, mà là một chuyến trở về
"quê thật" của tôi. Quê ấy chẳng phải là một nơi nào đó trên bản đồ địa
lý, nhưng là một vùng tâm tưởng của một người đã ra đi hơn bốn chục năm.
Và gặp Tư không phải vì tò mò về một tác giả tôi đã đọc nhiều và yêu thích,
mà để hình tượng hoá khung cảnh sản sinh những tác phẩm có sức rung cảm
tuyệt vời của một nhà văn mà tôi đã gọi là đặc sản miền Nam".
Thật ra quê anh ở Mỹ Tho. Anh sang Mỹ du học từ năm 1963, tốt
nghiệp kỹ sư điện tử và tiến sĩ kinh tế. Hiện anh là giáo sư khoa kinh
tế Đại học Wright State, bang Ohio, Mỹ.
Mới đây, anh lại mail về Cần Thơ, giọng như tiếng reo vui của
trẻ thơ được quà: "Mèn ơi, nhờ bài phỏng vấn của tôi mà bữa nay thiên
hạ vô đọc cô Tư đông dễ sợ! Mới nửa buổi mà đã hơn 1.000 mạng rồi. Kiểu
này thì hết ngày dám tới 2.000 lắm à, gấp 4-5 lần bình thường. Tức cười
hơn nữa là nhờ tôi nói rằng Mối tình năm cũ là truyện đầu tiên của cô
Tư mà tôi đọc, nên thiên hạ ào vô coi truyện đó".
2 - Không chỉ có Mối tình năm cũ có thể làm vơi bớt đi bao nỗi
nhớ nhà của kẻ xa nhà, mặc dù đó là một chuyện tình. Cô gái Nguyễn Ngọc
Tư ở Cà Mau giờ đây đã có năm tập truyện và ký, kể từ năm 2000 khi cô
24 tuổi, đoạt giải nhất cuộc thi sáng tác Văn học tuổi hai mươi lần thứ
2.
Có một "mái nhà" mới của cô Tư, như cô nói "Tôi viết trong nỗi
im lặng", khi cô cho ra đời truyện vừa đầu tay Cánh đồng bất tận mà báo
Văn Nghệ thuộc Hội Nhà văn Việt Nam đã đăng liền bốn kỳ hồi tháng 8.2005.
Cái mái nhà ấy, kỳ lạ thay, còn làm lay động trái tim con người ta mạnh
hơn bao nhiêu mái nhà xưa của cô. Nó đang làm dằn vặt, suy tư, xao xuyến
biết bao nhiêu người đọc nó. Còn với chủ nhân của "tủ sách Nguyễn Ngọc
Tư" trên trang web của mình, giáo sư kinh tế Trần Hữu Dũng, anh lại nhận
xét: "Đến Cà Mau, tôi mới thấy sự gắn kết của Nguyễn Ngọc Tư với con người,
với đời sống, với đất nước quanh cô. Bối cảnh gia đình cho Nguyễn Ngọc
Tư một cái nhìn mà tôi ít thấy ở ai khác. Đó là cái nhìn thật trưởng thành
nhưng của một người rất trẻ. Đó là cái nhìn của kẻ đã sống qua máu lửa,
chứng kiến lắm đau thương, nhưng với con mắt vô tư của một người sinh
ra sau chiến tranh. Đó là cái nhìn của một người chân chất và trầm lặng,
hãnh diện đã làm tròn nhiệm vụ đấu tranh cho đất nước, không chút nghi
ngờ tương lai của dân tộc, nhưng chẳng có ảo tưởng nào về những mặt bất
toàn của hiện tại". Và anh trả lời một độc giả: "Mỗi lần về nước tôi thích
giao du với các bạn trẻ. Ở họ, và nhất là ở những người như Nguyễn Ngọc
Tư, tôi thấy tương lai một nước Việt Nam làm tôi vui và tin tưởng".
Tết nhất, nói chuyện nhớ nhà kiểu này, chỉ mong làm rộn ràng
tấm lòng bạn đọc. Vậy thì mời bạn ghé vào cái mái nhà có tên là "Văn hoá
và giáo dục" ấy thử xem sao: www.viet-studies.org.
Huỳnh Kim
Tiền Phong
21-1-06
Nguyễn Ngọc Tư: Cô
đơn lên dốc
NĐVN - Dáng thấp, da bánh mật,
nữ nhà văn Nguyễn Ngọc Tư ngày ngày bận bịu với việc văn thư cơ quan,
chạy xe đưa rước con và nội trợ trong một mái ấm ở khu phố nghèo phường
1 (TP Cà Mau).
Từ tác phẩm đầu tay “Ngọn đèn không tắt” năm 2000, đến nay cô vẫn đều
đặn cho bạn đọc những tác phẩm mộc mạc, bình dị mà dữ dội như vùng đất
mới cuối trời Tổ quốc.
Cuộc sống văn chương của Ngọc
Tư đang diễn ra như thế nào?
Đi chậm, dò dẫm để khẳng định phong
cách. Từ khi có chồng, sinh con thì phải cố gắng gấp đôi để viết đều,
để không tụt dốc. Một số bạn bè nói Ngọc Tư viết không có gì mới.
Nhưng em nghĩ cũng có tuy không
nhiều. Bạn đọc lạ lắm, khi mới viết thì bảo phải định hình phong cách,
vất vả định hình lại nói không thấy đổi mới.
Ngọc Tư sống được bằng nghề không
?
Nhiều khi… Mỗi tháng em viết vài
tạp văn. Em thích viết tạp văn, vừa nhẹ nhàng, vừa tiện đăng báo để kiếm
tiền (cười).
Ngọc Tư là đại biểu HĐND?
Vâng, để học hành thêm, đi học tiếng
Anh phải trả học phí bằng tiền, học trong làm đại biểu HĐND trả học phí
bằng thời gian.
Chồng Ngọc Tư làm nghề thợ bạc,
loại nghề “tĩnh” có chỏi với nghề của Ngọc Tư là “động”không ?
Lấy chồng thợ bạc em thấy thoải
mái gì đâu ấy! Việc của ảnh chẳng liên quan gì tới văn chương. Còn em
viết văn cũng muốn một cõi thật sự hoang vắng của riêng mình và em sống
ở đó, cô đơn viết, cô đơn lên dốc.
Chồng của Ngọc Tư có là bạn đọc
chung thuỷ với văn của vợ?
Em xin hai chữ “chung thuỷ” thôi.
ở nhà tụi em chỉ nói chuyện nhà cửa, con cái. Thỉnh thoảng em hỏi: “Anh
ơi trong tủ mình còn bao nhiêu tiền?”
Vì ảnh giữ tiền, lâu phải hỏi dè
chừng. Nhờ có ảnh làm chỗ dựa, em không phải bươn chải kiếm sống. Đôi
lúc, ảnh còn rước bé An giùm em.
Dư luận cho rằng với tác phẩm
“Cánh đồng bất tận”, Nguyễn Ngọc Tư đã trưởng thành nhiều?
Thì cũng phải lớn lên chứ anh. “Ngọn
đèn không tắt” ra đời khi em mới hơn 24 tuổi. Năm nay em đã 29 tuổi rồi.
Với em, “Ngọn đèn không tắt” như một kỷ niệm đẹp, trong trẻo, dễ thương.
Bây giờ em viết không được giọng văn như lúc đó.
Thèm muốn nhất trong nghề văn
của Ngọc Tư là gì?
- Thèm được thoải mái để viết.
Nguyễn Tiến Hưng
Báo Cần Thơ
25-12-05
Gặp Nguyễn Ngọc Tư
Từ ngày biết nhà văn Nguyễn Ngọc Tư vào năm 2000
cho tới giờ, tôi gặp chị ba lần, đều ở Cần Thơ.
Dạo đó, chị trúng giải nhất cuộc thi Sáng tác
văn học tuổi hai mươi lần thứ 2 (do báo Tuổi Trẻ, nhà xuất bản Trẻ và
Hội Nhà văn TPHCM tổ chức). Đọc tập truyện “Ngọn đèn không tắt” đoạt giải,
thật là thích vì văn chương sâu sắc mà dung dị, tinh tế mà lại tràn trề
tánh nết của người dân Nam bộ trong khi tác giả mới 24 tuổi. Sau đó, Ban
biên tập Thời báo Kinh tế Sài Gòn (nơi tôi làm việc) nhắc tôi mời Nguyễn
Ngọc Tư cộng tác. Tôi viết một lá thư nhờ người bạn ở Cà Mau gởi cho chị;
lúc đó và tới giờ Nguyễn Ngọc Tư vẫn làm việc tại Hội Văn nghệ Cà Mau.
Còn nhớ trong lá thư đó, tôi có nói là viết bất
cứ cái gì chị thích, cho Thời báo Kinh tế Sài Gòn, trong khi tờ báo của
mình chỉ có mục Trà dư tửu hậu là hợp gu sáng tác của giới văn nghệ. Thế
nhưng, Tết năm đó, tờ báo xuân này đăng tạp văn “Xa đầm Thị Tường” quá
hay của Nguyễn Ngọc Tư. Và rồi suốt mấy năm nay, hễ có bài của Nguyễn
Ngọc Tư thì tờ báo cho đăng ở mục Trà dư tửu hậu hoặc tạp văn hoặc bút
ký. Mấy năm đó, Tư chưa cài email, nên viết bài xong thì gởi qua bưu điện
về tòa soạn ở Sài Gòn. Hơn hai năm nay thì Tư đã có email, chơi với cả
thế giới, và bản thảo của Tư gởi về tòa soạn thường ghé lại chỗ tôi, nó
tiện lợi trăm bề, nhất là cho việc tôi... đặt bài của chị. Riết rồi thành
bạn bè, chưa gặp mà coi như đã gặp nhau bao nhiêu bận. Và cũng hiểu tánh
nết của nhau sơ sơ.
Còn chạm mặt nhau lần đầu tiên thì cách nay đã
hơn ba năm. Tư lên Cần Thơ in báo Tết, ghé văn phòng tôi khoảng năm phút.
Tôi rủ Tư ra quán... nhậu cóc ổi bên lề đường 30-4 lai rai một chút với
nhà văn Lê Đình Trường cùng đi với Tư. Tôi mời cụng ly hoài mà cô Tư hổng
thèm chia sẻ một miếng, mặt mày sao mà... lạnh lẽo, chắc là chỉ lo tới
chuyến về, phải ngồi xe bốn, năm tiếng đồng hồ với không biết mấy bận
say xe.
Chạm mặt lần thứ hai hồi giữa năm 2004, Tư qua
Cần Thơ dự buổi họp báo của ban tổ chức cuộc thi Sáng tác Văn học tuổi
hai mươi lần thứ 3. Tư là nhân vật chính ngồi trên đoàn chủ tịch để trả
lời giao lưu của nhiều cây viết trẻ ái mộ cô. Lúc này, nhà văn Nguyễn
Ngọc Tư đã có bốn tập truyện ngắn và bút ký rồi, mà tập nào cũng được
bạn đọc đón nhận nồng nhiệt. Thế nhưng cái người có sao ấy vẫn chẳng có
chút gì khác năm xưa, ăn mặc quá giản dị, bình dân và... lạnh lẽo. Nhưng
mà len lén ngắm kỹ thì thấy cũng thiệt là... nồng nàn. Trưa bữa đó, tôi
mời Tư và hai cô bạn phóng viên ở nhật báo Cần Thơ đi ăn cơm, trong đó
có một bạn đã viết bài đọc sách tập truyện “Giao thừa” của Tư. Có một
bó hoa nho nhỏ người ta tặng Nguyễn Ngọc Tư; trước khi chia tay, Tư tặng
lại cho cô bạn đã viết bài đọc sách đó, nói là ưu tiên cho người mới có
em bé - một cô bé kháu khỉnh mà sáng bữa đó, Tư đã ghé nhà thăm và chụp
hình kỷ niệm, chắc là cũng dễ thương lanh lẹ như cậu bé trai đầu lòng
của Tư ở Cà Mau.
Chạm mặt lần thứ ba là gần đây, hồi tháng 11-2005,
khi mà Nguyễn Ngọc Tư đã nổi tiếng hơn với cái truyện “Cánh đồng bất tận”
vừa đăng trên báo Văn nghệ Trung ương và trên hai trang web Văn nghệ sông
Cửu Long ở Việt Nam và Văn hóa và giáo dục ở Mỹ. Trưa bữa đó, nhà thơ
Lê Chí điện thoại rủ tôi vào quán lẩu mắm Dạ Lý ở đường 3-2, nói có Nguyễn
Ngọc Tư lên. Ghé vào thì thấy mọi người, cả nhà thơ Lê Chí, nhà văn Nguyễn
Thanh và anh Huỳnh Thanh Bé, Giám đốc Xí nghiệp In Cần Thơ, toàn là cánh
Cà Mau thứ thiệt. Té ra là Nguyễn Ngọc Tư đã quá mệt vì mấy ngày đi...
chơi cùng cơ quan từ Hà Tiên qua Châu Đốc, lên Cần Thơ để vòng về Cà Mau,
không còn muốn giao tế với ai nữa. Bữa đó cũng hổng thấy Ngọc Tư uống
một chút rượu nào, chỉ thấy mặt mày... lạnh ngắt. Bữa sau cô nói qua điện
thoại, rằng hôm đó nửa đêm mới về tới Cà Mau vì xe bị hư phải đẩy hoài
mới nổ máy! Nghe mà chạnh lòng cho thân gái dặm trường.
Chuyến đi mệt mỏi như vậy mà đã sinh thành được
những tác phẩm đọc thấm thía quá. Tư mail cho tôi hai ban thảo truyện
ngắn, nói là để gởi cho mấy tờ báo Tết. Cũng giống như cái tạp văn “Cúi
vọng người xưa” của Tư gởi nhờ tôi chuyển cho Thời báo Kinh tế Sài Gòn
tết năm nay, hai cái truyện “Hoang đường” và “Núi ở lại ấy”, với tôi,
vẫn rất Nguyễn Ngọc Tư, đọc xong rồi cứ nằng nặng thương yêu, nghĩ ngợi.
***
Có một Nguyễn Ngọc Tư như vậy nên không khí văn
học nước nhà năm 2005 coi bộ vừa rộn ràng vừa lắng đọng. Với tôi, truyện
của Nguyễn Ngọc Tư là những câu chuyện nhà quê. Ở trong đó, ai đọc, dù
không hợp gu, cũng như tìm gặp được bóng dáng Quê-Nhà của riêng mình.
Nhớ hồi tháng 7-2005, khi mới viết nửa chừng “Cánh đồng bất tận”, cô mail
nói tôi đọc thử. Không cầm lòng được, tôi đã in ra cho mấy người bạn trái
tánh nết nhau đọc, vậy mà ai cũng kêu thương đau, thương đau... và mong
sao tác giả bình yên, khỏe mạnh để viết cho xong cái câu chuyện quê mùa
kỳ lạ ấy.
Chứ không dưng sao mà tập truyện mới nhất của
cô, cũng tên “Cánh đồng bất tận”, 5.000 bản in đầu tiên đã bán hết chỉ
trong một tuần lễ?
Và không dưng sao mà mấy năm nay, có một người
ở tận phương trời xa thẳm với Cà Mau, đã lập hẳn một tủ sách Nguyễn Ngọc
Tư ở trong trang web của mình? Đó là Giáo sư Kinh tế Trần Hữu Dũng dạy
ở Đại học Wright State, bang Ohio (Mỹ).
Huỳnh Kim
Sài gòn Tiếp Thị
13-12-05
Cánh đồng bất tận
Tập truyện gồm 14 truyện ngắn mới
nhất của nhà văn trẻ Nguyễn Ngọc Tư. Sách do NXB Trẻ hợp tác với báo Tuổi
Trẻ xuất bản. Sách dày 220 trang, giá bán 27.000đ.
Người ta đã được đọc truyện ngắn
Nguyễn Ngọc Tư trên các báo trong thời gian gần đây. Hầu hết tình tiết
trong truyện là đời sống thực ở vùng quê Nam Bộ, một vùng có sông rạch
ngang dọc với vườn cây trái um tùm, những cánh đồng trải ngút mắt. Nội
dung chủ đề các truyện không có gì lớn lao. Đó là những truyện đời thường
mới xảy ra đâu đây. Chuyện ông già đi tìm đứa con gái của vợ. Ông đi theo
gánh hát lưu diễn khắp nơi để tìm kiếm. Có lần ông phải đi ăn trộm trâu
để được bắt đưa lên truyền hình ngõ hầu cho con gái thấy mặt (chi tiết
này hơi khiên cưỡng) cho đến cuối truyện, ông vẫn không tìm ra con (Cải
ơi). Đó là chuyện ở vùng Mút Cà Tha, theo phương ngữ Nam bộ chỉ cho vùng
sâu, hẻo lánh như “mút cà tha” hoặc “hóc bà tó”. Có một cô gái thương
anh bác sĩ trạm xá nhưng cuối cùng anh này buồn quá bỏ về (Thương quá
rau răm). Một anh tên Hết rất mê cờ nhưng ở rất có hiếu với cha. Anh Hết
thương một người nhưng người đó đi lấy chồng. Một người khác lại thương
anh nhưng anh cứ dửng dưng như thế để người con gái vẫn tự hỏi “Chờ tới
bao lâu?” (Hiu hiu gió bấc). Chuyện Huệ và Thi là đôi bạn từ nhỏ, lớn
lên họ yêu nhau. Nhưng Thi lại đi với con gái ông trưởng phòng giáo dục
huyện khiến cô ta mang bầu rồi cưới. Huệ đi lấy chồng. Hai người gặp lại
nhau “rồi nó quên anh, quên thiệt” (Huệ lấy chồng)... Đại khái là những
chuyện yêu nhau, rồi tan vỡ như không có chuyện gì xảy ra, không bi lụy.
Nó thực như cuộc sống, tỉnh bơ như cuộc sống. Và cuộc sống vẫn trôi đi.
Truyện ngắn dài 58 trang - có thể
gọi là truyện vừa - được chú ý nhất vẫn là truyện được đặt tựa cho cả
tập sách: “Cánh đồng bất tận”. Có thể nói lần đầu tiên tác giả muốn bứt
thoát. Không còn là cảnh yên ả, bình lặng của cuộc sống Nam bộ heo hút
như các truyện trước đó. Không tẻ nhạt, một cuộc sống trên con đò du mục
khốc liệt hơn nhiều. Một người mẹ ngoại tình bỏ con đi theo tình nhân.
Một người cha trả thù bằng các cuộc tình lang bạt. Một người tình của
ông là một con điếm bị đánh xé, bầm dập nhưng vẫn tự nhận mình là “con
đĩ”. Tất cả đều nhìn với cặp mắt trẻ thơ. Cuối cùng con cái phải gánh
tội cho bố mẹ.
Nếu đọc Nguyễn Ngọc Tư để tìm cho
mình một thông điệp thì ngoại trừ “Cánh đồng bất tận” (triết lý nhân quả
xem ra không có gì đặc biệt) thì có thể thất vọng. Tác giả không muốn
gởi thông điệp, mà cũng chẳng cần gởi. Cuộc sống vẫn có cái lý của nó.
Một cuộc sống thật phóng khoáng nhưng cũng rất bộc trực. Nói theo người
Nam bộ, nhân vật trong các truyện “Nghĩ sao, nói vậy” không màu mè trau
chuốt. Cuộc sống cho ta thấy mọi điều, tất cả đều có ý nghĩa từ người
già đến người trẻ, từ đô thị đến nông thôn heo hút. Phải chăng đó là điều
Nguyễn Ngọc Tư muốn gởi tới.
X.T
Tuổi Trẻ
4-12-05
Nhà văn Nguyễn Ngọc Tư: Đánh “ùm”
một tiếng mà thôi!
TTCN - Được trích đăng nhiều kỳ trên Tuổi Trẻ, tập truyện Cánh đồng
bất tận của Nguyễn Ngọc Tư đang là sách bestseller. Trong câu chuyện
trao đổi với chúng tôi, cây bút nữ xứ Cà Mau đã hé lộ một lưng vốn dồi
dào mà cô đang từ từ “thanh toán” trên bước đường văn chương.
* Lúc viết Cánh đồng bất tận,
có lúc nào Ngọc Tư nghĩ rằng truyện của mình rồi sẽ trở thành best-seller
không?
- Thiệt tình là không. Lúc viết
thì vì cảm xúc, cũng vì chút tự ái mà quyết liệt viết vậy thôi. Vừa rồi
đọc báo thấy nói sách bán chạy, Tư nghĩ bán được nhiều, có tái bản, chắc
là được thêm ít nhuận bút (cười).
* Viết vì tự ái ư?
- Lúc đó bạn bè chê mình viết
không có gì mới. Và tự mình Tư cũng thấy cần phải đổi mới mình đi.
* Còn cảm hứng?
- Từ một chuyến đi An Giang, khi
nghe một ông cán bộ nói bây giờ thợ gặt quê ông bị nhiễm HIV còn nhiều
hơn con gái trên phố nữa. Vậy là cảm xúc bị kích lên, Tư thấy cần phải
viết. Vậy thôi...
* Đọc Cánh đồng bất tận, thấy
nổi lên triết lý nhân quả qua nỗi đau của những phận người. Tư có chủ
ý viết về nhân quả?
- Có chủ ý chứ. Với lại nhân quả
trong cuộc sống có nhiều lắm, ngay trong các câu chuyện, lời nói của bà
ngoại Tư. Và nhân quả không phải là cái gì do Trời giáng xuống, mà do
chính lòng người; những nỗi đau bắt nguồn từ lòng thù hận của con người.
Tư nghĩ con người nên mở lòng ra, sống nhân ái với nhau.
* Tư có nghĩ rằng con người
có thể vượt ra khỏi qui luật nhân quả không?
- Chắc là không.
* Nếu bây giờ có nhân vật Điền
và Nương ở ngoài đời thực, khi đưa truyện Cánh đồng bất tận cho họ đọc,
theo Tư thì hai người đó sẽ nói gì?
- Chắc họ kêu mình nói dóc quá.
Làm gì mà có người cha ghê gớm quá vậy. Với lại mình là nhà văn mà. Thế
nào người ta cũng nghĩ mình... nói dóc!
* Nhà văn Sơn Nam từng nói:
đọc Nguyễn Ngọc Tư thấy những người nghèo ở miền Tây Nam bộ trong Cánh
đồng bất tận còn nghèo hơn cả những người nghèo mà ông từng viết các thời
trước... Tư nghĩ sao?
- Người nghèo thì trước đây hay
bây giờ đều có. Tư chọn viết những gì mà người đi trước không viết thôi.
Với những gì người đi trước viết rồi, nếu mình đi lại con đường ấy, hoặc
mình phải tránh qua một bên, hoặc là mình phải vượt trội hơn. Nhưng vượt
trội thì khó quá, ví dụ như để vượt qua Vũ Trọng Phụng thì... thôi đi,
Tư không tự làm khó mình mà chọn cái mình làm được. Như viết Cánh đồng
bất tận.
* Ngọc Tư có quan tâm tại sao
người ta thích đọc sách, đọc truyện của mình?
- Chắc là không. Mình không thể
hiểu hết bạn đọc, có khi viết xong cái truyện mà bản thân mình thấy thích
lắm nhưng bạn đọc lại chê. Còn với truyện Cánh đồng bất tận, Tư không
nghĩ nó sẽ được nhiều người thích mà chỉ mong có bạn bè, đồng nghiệp thích
là đã hạnh phúc lắm rồi. Với lại Tư cũng không có ý tìm hiểu bạn đọc của
mình.
Vì nếu biết người ta muốn cái
gì, thích đọc cái gì có khi mình lại viết chiều theo ý của họ. Thôi thì
cứ đường ai nấy đi, nếu gặp nhau là tốt. Cũng có người mê truyện của Tư
nhưng không giải thích tại sao. Mấy nhà phê bình cũng không nói sâu cho
Tư hiểu. Họ chỉ khen mấy cái mà bản thân Tư đã rõ về mình.
* Khen sâu sắc hay chê sâu
sắc cũng là đóng góp tích cực cho người viết chứ, phải không?
- Đúng, nên khen hay chê cho sâu.
Chỉ có đánh bóng và vùi dập là không tốt. Mình còn trẻ, chưa dày dạn,
nếu đánh bóng thì không tốt mà bị vùi dập là chết liền đó nghen. Có thể
nói là Tư hơi nhát gió. Truyện nào viết xong cũng phải đưa ai đó đọc qua,
nghe họ nhận xét, về suy nghĩ lại rồi mới dám gửi báo.
* Tư tích lũy, bồi đắp thêm
cho nghề văn như thế nào?
- Khi tuổi đời mình lớn lên thì
sự tích lũy tự nhiên nhiều lên thôi. Cái nhìn của Tư so với cách đây năm,
bảy năm cũng khác lắm rồi. Và Tư muốn đọc nhiều sách, nhiều lúc muốn đọc
các trường phái, xu hướng mới để biết người ta đang viết như thế nào.
Nhưng ở dưới này ít sách quá. Thật ra sự bồi đắp cho nghề theo Tư nghĩ
cũng không cần phải làm gì ghê gớm đâu, tự nó đến thôi.
* Cánh đồng bất tận có
vai trò quan trọng như thế nào trong chuyện viết văn của Tư?
- Tư nghĩ vượt qua chính mình
là quan trọng nhất. Tư không biết đến 50 tuổi mình sẽ viết cái gì, viết
như thế nào đâu. Lâu lâu mình đánh “ùm” một cái cho người ta nhớ mình.
Với lại khi bạn đọc thấy mình đã nhàm, bản thân mình thấy mình cũng cạn
kiệt khi đi theo hướng đó thì mình phải vẹt một hướng khác mà đi chứ.
Vẹt một hướng khác nhưng là mình vẹt theo kiểu của mình, trước khi người
đọc chán mình. Cánh đồng bất tận là món mà Tư xen vào cho người ta thấy
khác lạ, để còn nhớ đến mình...
* Thường thì nhà văn có hai
cách nói: tôi có ảnh hưởng ai đó, và tôi không ảnh hưởng ai cả. Còn Tư
thì sao?
- Người cho rằng mình bị ảnh hưởng
ai đó thì có vẻ không tự tin, còn người tự cho là mình không chịu ảnh
hưởng của ai thì lại quá tự tin. Với Tư thì có khi mình bị ảnh hưởng mà
không hay. Tư nghĩ ít nhiều mình cũng bị ảnh hưởng chứ, vì sống giữa đời
mà. Cũng như có người cứ nói là từ nhỏ tới lớn và tới già tới chết tôi
không nhờ vả ai. Nhưng lỡ mai mốt xảy ra cái gì đó, chẳng hạn bị... cháy
nhà thì sao. Nói tuyệt đối thì cũng không chắc chắn được!
* Trong khi viết, Tư có cái
gọi là “trường hợp sáng tác” không? Và Tư có bao giờ nghĩ rằng mình viết
cái này là để chuyển tải một tư tưởng gì không?
- Không. Tư tưởng gì thì chắc
do mấy nhà phê bình đọc truyện rồi nói ra thôi. Còn sáng tác thì cứ lúc
nào thấy xúc động, đủ cảm xúc, có suy nghĩ về cái mình đã trải qua, có
nhu cầu phải viết, nếu không viết chắc... tự tử mất thì Tư viết thôi.
Với lại mình viết mấy cái dễ dễ
trước, cái khó để đó từ từ viết. Với những đề tài hiền hiền Tư viết một
trăm cái truyện nữa cũng chưa hết vốn. Cũng có đề tài suy nghĩ rồi nhưng
chưa viết được, nói ra sợ người ta cản mình à nghen. Từ từ thôi, mình
không thể tự hủy mình trong sáng tác.
* Có bao giờ vì xác định đề
tài sai, hay xác định thời điểm công bố tác phẩm sai mà thành ra nhà văn
tự hủy mình không?
- Có chứ, Tư thấy nhiều người
bị nạn rồi. Mình có nhiều cách để lựa chọn chứ, hãy làm những cái sức
mình chịu đựng được. Có những người sùng bái văn chương nhưng với Tư văn
chương có quan trọng gì đâu, cuộc đời mình còn nhiều thứ khác chứ. Nói
thiệt, văn chương không là gì để cho mình đánh đổi tất cả.
Với riêng Tư, một truyện được
viết ra là trút bỏ một cái gì đó từ cảm xúc của mình, chứ không phải “đứa
con tinh thần” gì như nhiều người nói. Đứa con thiệt là đứa Tư đang ẵm
trên tay nè. Còn văn chương chỉ là cái nghề sống được.
Khi Tư viết xong, tác phẩm ra
đời, người ta muốn làm gì nó thì làm, thây kệ nó. Người ta có lấy cái
truyện hay của mình mà làm phim dở thì cũng... kệ họ. Tư viết ra được
cái truyện hay là quá mệt rồi. Nhiều người cũng muốn Tư tôn sùng văn chương
giống họ, nhưng Tư thì không. Nếu vì chuyện văn chương mà mình chịu hệ
lụy này khác thì phải suy nghĩ trước khi viết. Tư có cảm giác mình tỉnh
táo quá, nhưng mà như vậy cho khỏe.
* Không phải văn chương, vậy
với Tư, cái gì mới là quan trọng trong cuộc sống?
- Thoải mái và vui vẻ, cảm giác
bản thân là quan trọng. Gia đình, chồng con, văn chương... cũng là quan
trọng, nhưng cảm giác bản thân là quan trọng nhất. Bởi mình có muốn sống
thì mình sẽ sống vì gia đình, sống cho văn chương, cho những cái quan
trọng kia nhiều hơn.
LAM ĐIỀN thực hiện
Tuổi Trẻ
3-12-05
Phạm Xuân Nguyên
Dữ dội và nhân tình
Tôi có thích, nhưng chưa phải là thích lắm, truyện
ngắn Nguyễn Ngọc Tư. Thích vì cách viết tự nhiên, thoải mái của người
viết, ngỡ như bất cứ cái gì Tư cũng viết thành truyện được, những câu
chuyện bình thường về những điều bình thường của những người bình thường
của cuộc sống quanh cô.
Ngay cái truyện Ngọn đèn không tắt đã
thấy Tư biết kể những chuyện nhân tình bằng một giọng chân tình khiến
người đọc dễ nghe và dễ chịu. Tôi đã từng phân tích một truyện của Nguyễn
Ngọc Tư, Chuyện vui điện ảnh, trên một tờ báo trong nước, và cho
một dịch giả Nhật Bản, để thấy sức viết của cây bút này.
Cũng chính vì sức viết đó mà tôi chưa thích lắm
một số truyện của Tư vì tôi nghĩ cô có thể bứt phá được xa hơn, sâu hơn
trên mảng viết của mình, nếu không sẽ quanh quẩn và lặp lại.
Điều tôi thầm tin và thầm mong ở Nguyễn Ngọc
Tư đã đúng, với truyện Cánh đồng bất tận. Tư đã đưa ngòi bút mình
ra khỏi nhà, khỏi xóm, đến với cánh đồng. Hình như phải sống giữa đất
trời mới ra con người Nam bộ, cả sự ngang tàng lẫn nỗi đau đớn.
Nhưng cánh đồng ở đây tôi còn muốn nghĩ là cánh
đồng cuộc đời. Nguyễn Ngọc Tư đã ném mình và nhân vật của mình ra cánh
đồng cuộc đời để xem họ và mình vật lộn thế nào. Và cả nhà văn cùng nhân
vật đã thành công.
Người đọc đã được bất ngờ trước những phận người,
kiếp người hôm nay, tại đây như trong truyện kể, và bất ngờ trước một
văn bút khác lạ của người viết truyện. Nguyễn Ngọc Tư đã bắt đầu chạm
được vào những vỉa tầng cuộc sống của vùng đất cô sống và viết văn. Dữ
dội và nhân tình, văn Tư bắt đầu là như thế.
Và như thế, tôi muốn nói Cánh đồng bất tận
đã chia đoạn sáng tác của Nguyễn Ngọc Tư thành những truyện trước và sau
nó.
Từ đây người đọc đòi hỏi cao hơn đối với cô.
Từ đây cô phải chịu áp lực văn chương mạnh hơn,
nhiều hơn.
Từ đây cô phải có trách nhiệm nặng hơn với trang
viết của mình. Không dễ đối với người viết cắm được mốc mới sẽ lại có
mốc khác cao hơn. Nhưng đã cắm mốc rồi thì phải (nên) viết theo hướng
đã mở.
Nguyễn Ngọc Tư đã có cái nhìn mới trong cái nhìn
mới chung của thế hệ mình. Cô lại có sức viết. Cho nên tôi bắt đầu thích
hơn truyện ngắn Nguyễn Ngọc Tư, từ Cánh đồng bất tận.
PHẠM XUÂN NGUYÊN
Một thế giới nghệ thuật riêng
...Từ thực tế của cuộc sống, nhà văn có tạo ra được “thế giới
nghệ thuật” của riêng mình, khi đó tác phẩm mới có sức dẫn dụ người đọc.
Tôi nghĩ Cánh đồng bất tận là một tác phẩm như thế.
Và có thể nói rằng Cánh đồng bất tận là của riêng Nguyễn
Ngọc Tư, là một “khái niệm văn học chứ không phải là một khái niệm về
địa lý, là một hoàn cảnh văn học được tưởng tượng ra bằng cơ sở của những
kinh nghiệm tuổi thơ của… Nguyễn Ngọc Tư” (ý của Mạc Ngôn, tác giả của
Đàn hương hình, Báu vật của đời...).
Những “cánh đồng” như thế đều là bất tận vì mỗi người có một
quê hương riêng, cách nhìn riêng, cũng như chuyện văn chương là... bất
tận vậy!...
Nhà văn NGUYỄN KHẮC PHÊ
Lao Động
1-12-05
Nhà văn Nguyễn Ngọc Tư:
"Tôi
cho nhân vật nhiều con đường để đi..."
Minh Thi thực hiện
"Cánh đồng bất tận" - truyện vừa của Nguyễn Ngọc Tư đang làm dấy lên mối
quan tâm trong giới phê bình và văn học, từ khi đăng nhiều kỳ trên Báo
Văn Nghệ (Hội Nhà văn VN) và bây giờ Báo Tuổi Trẻ TPHCM đang in lại.
Trước hiện tượng thay đổi "tận gốc rễ" này của nữ nhà văn trẻ ở Cà Mau,
nhà văn Nguyên Ngọc
tuyên bố rằng ông đặt kỳ vọng vào chính những người trẻ dám thử nghiệm
như thế và hy vọng họ sẽ là những người góp phần thay đổi bộ mặt văn học
tẻ nhạt lâu nay. Sau đây là cuộc trò chuyện với nhà văn Nguyễn Ngọc Tư.
´ "Cánh đồng bất tận" (CĐBT)
là sự thay đổi về bút pháp của chị: Dữ dội, sắc sảo về tâm lý nhân vật,
khai phá tận cùng mối xung đột giữa đàn ông và đàn bà trong một bối cảnh
xã hội nông thôn nhiều thiên kiến, bất công với phụ nữ. Để có được một
bút pháp mạnh mẽ như thế, chị đã phải dày công như thế nào?
- Tôi theo đuổi, vật vã với CĐBT
khoảng bảy tháng, không viết được bất cứ cái gì khác. Thật khó khăn khi
thay đổi thói quen, vượt qua chính mình. Nhưng thật lòng, tôi muốn thử
sức ở những mảng đề tài khó. Tôi cảm nhận được bạn đọc bắt đầu nhàm chán
văn tôi.
´ Thân phận của những người
phụ nữ trong truyện, kể cả nhân vật xưng tôi đều quá bi thảm. Nhưng đã
có sự thay đổi lớn trong nhận thức cũng như hành động từ người phụ nữ
thứ nhất đến nhân vật nữ chính. Họ đi từ chỗ bị động, sang "chủ động",
ước mong hàn gắn thù hận và có một tinh thần vị tha. Nhưng phải chăng
họ không thể thay đổi gì hơn thân phận của mình?
- Tôi sống chưa nhiều nên không
dám chắc. Nhưng cảm nhận từ cuộc sống quanh mình, tôi chưa bao giờ thấy
thân phận người phụ nữ có sự thay đổi lớn. Họ phản kháng yếu ớt, họ tranh
đấu e dè, họ ngại ngần thay đổi...
´ Vấn đề nữ quyền, hay bình
đẳng giới đang được đặt ra trong xã hội hôm nay. Nhưng hình như đó vẫn
chỉ là lý thuyết suông?
- Nhưng chính phụ nữ mới là mảnh
đất gieo và nuôi dưỡng điều tốt, vì chính ở khả năng tha thứ và yêu thương
của họ.
´ Nhân vật người cha - người đàn ông thứ nhất trong truyện - dường
như suốt đời không thoát ra khỏi sự thù hận phụ nữ. Chính vì thế mà tính
cách ông ta trở nên tàn nhẫn, khinh bạc. Liệu nhân vật này có giống một
số nhân vật người cha của nhà văn M.J Coetzee không? Một số người cho
rằng tâm lý của ông ấy không giống người Nam Bộ lắm, mà "tây" quá?
- Ờ ha, ông ấy có vẻ "tây" thiệt.
Còn giống nhân vật trong "Ruồng bỏ" hay không thì tôi chẳng rõ, tôi có
đọc được những tác phẩm đó đâu. Nhưng nếu tôi viết theo tính cách người
Nam Bộ thì sau khi vợ bỏ theo người, ông ấy sẽ buồn, uống rượu. Sau đó
nguôi ngoai và ở vậy nuôi con. Hay sẽ lấy vợ khác (bà này cũng rất mực
thương con của chồng dù tụi nó không thương lại, nhưng cuối cùng cũng
hiểu được tấm lòng nhau). Tôi viết theo kiểu đó hoài, nên rành lắm. Nhưng
như vậy thì tôi có gì mới?
´ Phải chăng, phần kết của câu
chuyện hơi vội, chưa thấy bước chuyển dữ dội nhất trong tâm hồn nhân vật
nữ đầy thương tích như vậy?
- Tôi đã thử nhiều cái kết cho
CĐBT, tôi đã cho nhân vật của mình nhiều con đường để đi. Cuối cùng, tôi
buộc phải chọn hoặc tận cùng của vùi dập hoặc đề huề hạnh phúc. Có thể
tôi diễn tả tâm lý nhân vật đoạn này chưa "tới". Nhưng tôi không đưa thông
điệp của hy vọng mà là sự tha thứ. Người ta sẽ hạnh phúc khi cởi mở tấm
lòng.
´ Hiện giờ chị sống ra sao?
- Tôi sống cũng bình thường. Lương
là thứ cầm trên tay mà... ngơ ngẩn. Hàng ngày, tôi chờ anh nhân viên bưu
điện coi có phiếu lãnh tiền nhuận bút không. May, nếu được món tiền kha
khá để khoe với chồng, "thấy nghề tui tào lao vậy mà cũng có tiền nè".
Mà, ông ấy cũng có bao giờ thắc mắc đâu, tại đôi khi mình thấy ngại...
- Cảm ơn Ngọc Tư.
Tuổi Trẻ
Trò chuyện với Cánh đồng bất tận
30-11-05
Đỗ Hồng Ngọc
Im lặng thở dài
Không chỉ nhận được những lời khen, Cánh đồng bất tận còn mang đến
một sự tiếc nuối... Và bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc đã "thở" một tiếng dài, khi
ngọn gió phương Nam mát rượi bỗng trở thành cơn lốc xoáy...
Tôi nhớ hình như đó là một bài hát của Trịnh Công Sơn. Không
hiểu tại sao tôi chợt nhớ đến nó khi đọc những trích đoạn Cánh đồng
bất tận trên Tuổi Trẻ.
Tôi im lặng như nhiều bạn đọc cũng im lặng vì biết mình là “người
ngoại đạo”, chỉ dám dựa cột mà nghe, khi quanh tác phẩm là những lời khen
ngợi của giới văn học, của những người có thẩm quyền, coi như một hiện
tượng hiếm có của một nhà văn, nhất là một nhà văn nữ, trẻ, đầy hứa hẹn
của đất phương Nam khi từ bỏ lãnh địa quen thuộc của mình lao vào một
cõi đất mới, một cánh đồng bất tận toàn cầu hóa: cái dục, cái ác, cái
xấu, cái phần “con” trong mỗi con người!
Tôi như cảm thông sâu sắc với người cha của Nguyễn Ngọc Tư khi
ông đọc bản thảo của con mình đã im lặng... Nguyễn Ngọc Tư của ông đã
là một cơn gió mát rượi của đất phương Nam bỗng trở thành cơn lốc, xoáy
lên, chướng lên trên cánh đồng bất tận thì ông đành phải im lặng và giấu
sau đó là một tiếng thở dài.
Tiếng thở dài rất nhẹ mà tôi ngờ rằng một người rất nhạy cảm
như Nguyễn Ngọc Tư cũng có thể đã không nghe thấy, nhưng đó sẽ là một
tiếng thở dài bất tận nếu Nguyễn Ngọc Tư tiếp tục thổi phồng lên, tiếp
tục khai thác, tiếp tục tô đậm phần “con”, phần cái ác, cái xấu, cái sex.
Dĩ nhiên nhà văn có toàn quyền, có quyền chắt mót những đây
đó để tô đậm, dồn nén, đóng khuôn thành tác phẩm, nhất là trong trào lưu
chung, toàn cầu hóa. Đây chính là con đường mà các nhà văn phương Tây
đã đi qua từ đầu thế kỷ trước và hiện nay hình như họ đã khác, họ đã quay
ngoặt lại với Phong thần, với Tây du ký (trừ một số phim ảnh, game tiếp
tục khai thác bạo lực và sex).
Nhưng hình như bản chất của Nguyễn Ngọc Tư không thế. Hình như
cô đang ráng làm một điều gì đó chỉ để đổi mới mình, ngờ rằng người ta
đang ngán ngẩm mình, chán nản mình nên phải làm mới.
Tôi từng đọc và rưng rưng cảm xúc với Người nhà quê,
một viết ngắn của Nguyễn Ngọc Tư trên báo Tuổi Trẻ dạo nọ. Người
nhà quê Nguyễn Ngọc Tư sâu sắc đến vậy, làm cho những người nhà quê
trong mỗi chúng ta phải cảm động, ray rứt, giật mình, cứ muốn được quê
mãi như thế, dù trên đà hội nhập. Nhưng khi đọc Cánh đồng bất tận
tôi lại thấy một dạng luận đề, nhà văn muốn nói lên một điều gì đó, muốn
nhân danh cái gì đó, dàn xếp cái gì đó, tô đậm cái gì đó rồi dùng văn
chương của mình để đúc khuôn nó lại.
Cô rất dễ có được những sự trầm trồ, bù lại độc giả bình thường
thân thiết của cô, những người như tôi, cảm thấy tiếc nuối, hụt hẫng,
cảm thấy như mình đã mất đi, một niềm tin chẳng hạn. Dĩ nhiên xấu và tốt
đan xen trong cõi người ta, nhà văn có quyền dòm bên xấu hay dòm bên tốt
hay chạy qua chạy lại dòm cả hai bên để tô đậm thì tùy, nhưng độc giả
có quyền của độc giả: im lặng thở dài!
Nhưng Nguyễn Ngọc Tư vẫn là Nguyễn Ngọc Tư. Tôi tin vậy. Cô
chỉ “hương đồng gió nội bay đi ít nhiều” thế thôi...
ĐỖ HỒNG NGỌC
29-11-05
Đừng ngừng lại, nhe chị!
Thư gửi chị Nguyễn Ngọc Tư.
Đọc Cánh đồng bất tận, tôi không thấy bỡ ngỡ, bất ngờ như những
độc giả khác, có lẽ vì tôi chưa từng đọc những tác phẩm trước đây của
chị. Thông thường khi đọc một tác phẩm, dù thích hay không thích, tôi
cũng không có thói quen diễn đạt suy nghĩ của mình về tác phẩm - tác giả
đó với mọi người. Nhưng khi chị nói sẽ ngưng viết những tác phẩm như thế
này để trở về với "chiếc áo" thường ngày, tôi vội viết ngay lá thư này
để mong chị suy nghĩ lại.
Tôi biết yêu cầu chị tiếp tục với lối viết dữ dội như thế này
là tôi ích kỷ. Bởi vì, như chị đã tâm sự, rằng chính bản thân chị cũng
"mệt mỏi, kiệt sức, hoang mang" không biết đến bao giờ mới thoát khỏi
"cánh đồng bất tận". Nhưng... Cánh đồng bất tận đã mở ra trong tôi những
cảm xúc, những suy nghĩ "bất tận" mà tôi biết mình sẽ rất tiếc nuối nếu
không còn có được những suy ngẫm, cảm xúc như thế với những tác phẩm sau
này của chị.
Tôi hi vọng bên cạnh "chiếc áo" quen thuộc chị vẫn sẽ tiếp tục
xen vào những "chiếc áo" tuy quằn quại, đau đớn và tàn nhẫn nhưng cũng
rất thật và đầy tình người. Những tác phẩm mộc mạc, giản dị về những người
nông dân đôn hậu, chất phác tuy mang đến cho người đọc sự nhẹ nhàng, thanh
thản hay mãn nguyện với những cảnh đời êm ấm, hạnh phúc nhưng rồi tác
phẩm đó cũng sẽ nhẹ nhàng trôi vào quên lãng, bởi vì độc giả đã mãn nguyện,
đã bằng lòng với diễn biến của truyện.
Chỉ khi nào tác giả bắt họ phải trăn trở, phải tức tối, phải
nghẹn ngào với những tâm trạng, những biến chuyển của nhân vật, khi đó
tác phẩm sẽ khắc sâu trong lòng người đọc.
Vì vậy, đừng ngừng lại chị nhé, hãy tiếp tục góp nhặt những
vụn vặt phũ phàng, nhẫn tâm, độc ác của cuộc sống để tạo nên những đứa
con tinh thần gai góc, ngang tàng mà như chị đã nói, làm nhiều người "ngợp
thở" nhé chị.
TRẦN THỤY ANH TRANG
Người đọc đã thích đọc sách văn học VN hơn
Đọc truyện ngắn Cánh đồng bất tận trên Tuổi Trẻ, tôi xin cảm
ơn tác giả đã cho tôi một góc nhìn rõ hơn về một phần cuộc sống của người
dân ở vùng sông nước. Với lối viết mộc mạc, chân thành nhưng sức nặng
của từng con chữ đã làm tôi cảm thấy buồn, trăn trở và thương cho những
phận người.
Cảm ơn báo Tuổi Trẻ đã đăng, vì trên hết đó là một tác phẩm
văn học, nhưng đã tác động gián tiếp đến những vấn đề xã hội và “văn hóa
đọc” cho lớp trẻ. Từ trước đến nay, các tác phẩm văn học thường chỉ có
một số ít những người quan tâm đến văn chương tìm đọc và trao đổi, nên
việc quyết định đăng tác phẩm này trên báo là một cách nhìn mới, trẻ của
báo, tạo điều kiện cho người đọc cảm thấy yêu và thích đọc sách văn học
VN hơn.
Mong rằng “câu chuyện cuộc sống” này có sức lan tỏa đến nhiều
người, để chúng ta thấy gần hơn, tin yêu và giúp đỡ nhau hơn trong một
xã hội mà sự phân hóa giàu nghèo ngày càng rõ rệt.
thaituyetdung5@...
Sách best-seller
Bạn đọc chọn mua tác phẩm Cánh đồng
bất tận
tại nhà sách Fahasa TP.HCM sáng 28-11-2005 - Ảnh: T.T.D
1.800 bản sách Cánh đồng bất tận (của Nguyễn Ngọc Tư,
NXB Trẻ xuất bản) đã bán hết tại các cửa hàng Công ty Phát hành sách
TP.HCM (Fahasa) trong hai ngày thứ bảy và chủ nhật vừa qua.
Đặc biệt từ 10g - 13g thứ bảy 26-11, tại cửa hàng 60-62
Lê Lợi bán hết 130 quyển. Hiện nay giới đọc sách văn học đang rất muốn
đọc trọn vẹn cả câu chuyện Cánh đồng bất tận của Nguyễn Ngọc Tư sau
khi báo Tuổi Trẻ trích đăng từ ngày 21-11.
Ông Phạm Minh Thuận, giám đốc Công ty Phát hành sách TP.HCM,
xác định đây là bản sách văn học bán chạy nhất trong thời gian kể
từ sau sự kiện nhật ký Đặng Thùy Trâm đến nay.
"Chúng tôi vừa đặt hàng 5.000 bản nữa cho NXB Trẻ. Mới
chỉ phát hành hai ngày qua nên Fahasa chưa kịp bán sỉ, sắp tới sẽ đưa
sách về hệ thống các nhà sách ở các tỉnh”.
Giám đốc NXB Trẻ cho biết đợt đầu in 5.000 bản và hiện
đang tái bản, dự kiến đến thứ tư tuần này, sách tái bản sẽ được phát
hành.
LAM ĐIỀN
|
Tuổi Trẻ
25-11-2005
Nguyễn Quang Sáng
Nỗi nhớ qua Cánh đồng bất tận
Cách đây hơn tháng, nhà văn Ngô Thảo từ Hà
Nội điện cho tôi rằng anh sẽ vào Sài Gòn, mượn tôi về Cà Mau để gặp tác
giả Cánh đồng bất tận và hỏi tôi đã đọc chưa. Nói thật lòng là
tôi chưa đọc. Tôi có một cái thói là khi tôi viết tôi quên hết mọi sự
và chẳng đọc của ai.
Nghe Ngô Thảo khen, tôi đành xếp giấy và
đọc. Đọc xong, tôi ngẩn ngơ... Tôi nhớ sông, nhớ rạch, nhớ rừng, nhớ miền
đất U Minh. Tôi người An Giang, người sống trên bờ sông Tiền, sông Hậu,
hai dòng sông mênh mông. Năm 16 tuổi, tôi theo bộ đội về với “cánh đồng
bất tận” của Nguyễn Ngọc Tư.
Tôi là thằng học trò, đi học tôi đi xe ngựa,
đi xe đạp hoặc xe hơi, còn về “cánh đồng bất tận” thì đi xuồng. Thích
nghi với môi trường, tôi biết chèo. Một mình, xuồng hai chèo, từ Chắc
Băng về Rạch Ráng tôi chèo suốt đêm. Đúng là tôi chèo trên kinh, trên
sông của “cánh đồng bất tận” - vùng đất: Muỗi kêu như sáo thổi / Đỉa
lền như bánh canh.
Trên những sông dài hun hút, ghe thương hồ
xuôi ngược suốt đêm, vừa chèo vừa hò đối đáp, qua câu hò ta có thể hình
dung được con người ấy cũng như con người bây giờ trong Cánh đồng bất
tận.
Con cò nó mổ con lươn
Bớ chị ghe lườn muốn tía tôi hôn
Tía tôi lịch sự quá chừng
Cái lưng mốc thếch cái đầu chôm bôm
như nhân vật đàn ông trong câu chuyện của
Nguyễn Ngọc Tư.
Tôi thường bật cười một mình mỗi khi nhớ
lại một câu hò:
Anh thương em từ đầu tới đít
Đêm anh muốn nằm khít bên em
Không hò, không chọc ghẹo nhau thì sức đâu
mà đi suốt con sông dài qua những cánh đồng bất tận.
Chín năm đánh Pháp, tôi đi khắp miền Tây,
qua nhiều cánh đồng, những cánh đồng đầy rùa rắn, qua nhiều vườn ổi, qua
nhiều rẫy khóm. Sau này tôi đã từng về lại chiến trường xưa - nhiều thay
đổi quá mừng quá vui. Tôi cũng về những vùng sâu xa, nơi là căn cứ cách
mạng, vẫn thấy đìu hiu, thấy đau lòng. Làm sao đây, làm sao đây hỡi người
có trách nhiệm!
Tôi đóng quân trong nhà dân, nhà bên con
rạch, nhà bên bờ kinh Xáng, nhà bên bờ kinh đi thẳng vào rừng sâu. Rừng
tràm mênh mông, rừng của chim cá, rùa rắn, ếch nhái, rừng của mật ong,
rừng của dây choại.
Người dân ở đây thường mang trong mình ba
dòng máu: người Kinh, người Tiều, người Khơme. Ba dòng máu, ba dòng văn
hóa trong một con người. Tính cách của người dân cũng có cái gì đó vừa
chung lại vừa riêng. Cần cù với ruộng rẫy, miệt mài trên sông nước, trung
hậu, sống đầy tình cảm, tình cảm đến mức có khi lạc lòng...
Cánh đồng bất tận khiến tôi thấy nhớ
nhiều chuyện quá - văn chương mà đánh thức kỷ niệm trong lòng người đọc
và gợi cho người đọc nghĩ ngợi nhiều điều là điều rất hiếm. Đó là sức
mạnh của văn chương, không phải nhà văn nào cũng làm được. Với tôi, Cánh
đồng bất tận của Nguyễn Ngọc Tư hay là như vậy.
Nhà văn Ngô Thảo là người nhạy cảm, đánh
hơi được hương vị trong Cánh đồng bất tận nên cất công bằng đường
bay, đường bộ, đường sông tìm gặp tác giả, mua đứt cái miếng đất gọi là
Cánh đồng bất tận để chuyển thành phim. Chuyện có, văn
có, cảnh có, nhân vật rất đậm nét, chỉ còn có hình có nhạc nữa là xong
bộ phim. Sẽ là bộ phim hay, tôi tin lắm.
NGUYỄN QUANG SÁNG
Người Viễn Xứ
16-11-05
Hoàng Tá Pháp phỏng vấn
Một GS kinh tế Việt kiều Mỹ “mê” Nguyễn
Ngọc Tư
Trong một dịp tìm tư liệu về
nhà văn Nguyễn Ngọc Tư trên internet, tôi thật sự ngỡ ngàng khi phát hiện
có cả một thư viện điện tử về tác phẩm của nhà văn này do một Việt kiều
Mỹ là Giáo sư kinh tế Trần Hữu Dũng "thiết kế và trông nom".
Lời tự bạch thật nhẹ nhàng: “Tôi
lập trang này với mục đích, trước hết, cho tôi thu thập vào một nơi những
bài của (và về) Nguyễn Ngọc Tư rải rác trên web, và sau đó chia sẻ với
những bạn thích văn Nguyễn Ngọc Tư như tôi. Tuy nhiên, xin nhắc các bạn
là Nguyễn Ngọc Tư, như mọi nhà văn khác, phải mưu sinh. Tôi hi vọng các
bạn sẽ tiếp tục mua sách (và báo đăng truyện) của cô, và cổ động người
khác mua. Hãy cùng mong Nguyễn Ngọc Tư có một đời sống an bình, thoải
mái, để tiếp tục viết cho chúng ta. Xin cám ơn các bạn – THD”.
Cũng thông qua nhịp cầu, thư
điện tử, chúng tôi đã có cuộc trò chuyện cùng GS Trần Hữu Dũng, xung quanh
việc làm thú vị này.
PV: Làm công việc giảng dạy kinh
tế nhưng lại đam mê văn học, vậy xin cho hỏi con đường đến với văn học
của GS như thế nào?
GS THD: Tôi nghĩ "mê văn thơ" hầu
như là bản tính của mọi người Việt. Mang dòng máu Việt, tôi cũng vậy thôi.
Giảng dạy và nghiên cứu kinh tế là cái nghề sau này. Đáng lẽ phải nói
tôi là người đam mê văn chương mà vì hoàn cảnh đưa đẩy (và không đủ tài
để mưu sinh với nghiệp văn!) nên phải đi vào ngành kinh tế học, không
phải là ngược lại!
- GS đến với tác phẩm của nhà
văn Nguyễn Ngọc Tư từ một cơ duyên nào?
- Tình cờ tôi đọc truyện "Mối tình
năm cũ" của cô trên mạng. Tôi sửng sốt! Rồi từ đó tôi tìm đọc tất cả những
gì cô viết.
- Điều gì từ các tác phẩm của
nhà văn Nguyễn Ngọc Tư làm GS thích thú và hình thành một thư viện điện
tử dành cho các tác phẩm của nhà văn này?
- Trước hết, cô là một nhà văn có
biệt tài, trong văn phong cũng như trong những nhận xét vô cùng tinh tế
của cô, ai đọc cô cũng thấy điều đó. Thứ nữa là sự chân thật, đôn hậu,
trong sáng toả ra từ những gì cô viết (cả truyện lẫn bút ký). Nhưng có
thể điều làm người miền Nam như tôi xúc động nhất là những phương ngữ,
phương ngôn mà cô dùng. Tôi chưa bao giờ sống gần như trọn vẹn lại thời
thơ ấu, ở quê hương tôi, như khi tôi đọc văn Nguyễn Ngọc Tư.
- Thông qua, thư viện điện tử
về các tác phẩm của nhà văn, GS muốn gửi gắm điều gì chăng?
- Tôi không có một "thông điệp"
nào cho ai cả, chỉ muốn làm một việc nhỏ, vui cho tôi và chia sẻ với những
bạn thích văn Nguyễn Ngọc Tư ở bốn phương trời. Có vậy thôi.
- Trung bình mỗi ngày có khoảng
bao nhiệu lượt người truy cập vào thư viện điện tử này, thưa GS?
- Khoảng 500 người!
- Có lẽ cũng có ít nhiều phản
hồi từ các "du khách" khi vào website này? GS có thể chia sẻ một vài cảm
nhận mà các "du khách" đã gửi gắm?
- Vâng có rất nhiều người, từ mọi
nơi trên thế giới, viết mail cám ơn tôi về tủ sách Nguyễn Ngoc Tư. Có
những em sinh viên còn rất trẻ, cũng có những người trạc tuổi tôi. Nhiều
người xa quê hương đã lâu, người chỉ mới đây, người ở Hà Nội, người ở
Cần Thơ. Có điều lạ là đa số đều cho tôi biết là họ đã... khóc khi đọc
truyện của cô. Nhưng đó là những giọt nuớc mắt thương yêu, êm đềm... (tôi
nghĩ thế).
- Đến với văn chương như vậy,
GS có thấy rằng văn chương chia sẻ và hỗ trợ phần nào công việc của mình
không?
- Tôi không cho là văn chương hỗ
trợ công việc, hay ngược lại. Đời sống mỗi người chúng ta luôn luôn phong
phú (dù ta có biết thế hay không): văn chương, kinh tế, chuyện xã hội,
chuyện gia đình... chúng hoà quyện với nhau trong mỗi chúng ta. Và mỗi
chúng ta chỉ có một ta!
- Trong lần về nước gần đây,
GS có thể chia sẻ phần nào cảm nhận của mình với độc giả "người viễn xứ".
- Mỗi lần về nuớc tôi thích giao
du với các bạn trẻ. Ở họ, và nhất là ở những người như Nguyễn Ngọc Tư,
tôi thấy tương lai một nuớc Việt Nam làm tôi vui và tin tưởng.
- Xin cám ơn GS về cuộc trò chuyện
thú vị này!
H.T.P (thực hiện)
Tuổi Trẻ
21-11-05
Cánh đồng bất tận,
bạn đã đọc chưa?
Sau rất nhiều năm buồn tẻ, đời
sống văn học vài ba tháng nay lại được hâm nóng một cách thầm lặng. Không
tạo nên những cuộc tranh cãi ồn ào nhưng sáng tác mới nhất của cây bút
trẻ Nguyễn Ngọc Tư đã và đang được người nọ truyền tai (và chuyền tay)
người kia.
Khi người đọc đã bắt đầu thấy
quen thuộc với những câu chuyện dân dã hồn hậu, khi Nguyễn Ngọc Tư như
đã không còn gây lạ nữa sau những tập truyện Biển người mênh mông,
Giao thừa, Nước chảy mây trôi... thì bất ngờ Cánh đồng
bất tận của cô xuất hiện.
Một sự xuất hiện đủ sức gây ngỡ
ngàng bằng một câu chuyện man dại và khốc liệt. Vẫn là chuyện của những
dòng sông, những vùng đất dọc ngang kênh rạch nhưng mọi sự ở đây đều bị
đẩy đến tận cùng, đau đớn đến tận cùng, yêu thương đến tận cùng, cái giá
mà con người ở đây phải trả cũng tận cùng oan nghiệt...
Một câu chuyện có mở đầu và có
kết thúc, sự hồn hậu vẫn còn đó nồng ấm mà cay đắng, nhưng cây bút 29
tuổi của mảnh đất Cà Mau lần này làm sửng sốt người đọc nhiều lần hơn
cái năm cô 24 tuổi đoạt giải nhất cuộc vận động sáng tác Văn học tuổi
20 (do NXB Trẻ và báo Tuổi Trẻ tổ chức) với tập truyện Ngọn đèn không
tắt.
Truyện viết xong vào tháng 7-2005,
báo Văn Nghệ đăng tải vào tháng chín, nhưng ngay cả trước khi truyện được
chính thức công bố, bằng cách nào đó nhiều người đã đọc Cánh đồng bất
tận. Và cái tên Nguyễn Ngọc Tư ngay lập tức trở thành đề tài trong
các câu chuyện văn chương.
Mà cũng hiếm khi thấy như thế,
không phải truyện cấm phát hành, cũng chẳng phải truyện “khó ra” nhưng
bản thảo cứ được nhiều người hối hả truyền tay nhau đọc. Giống như một
tin vui, một điềm lành, dân “sành đọc” người nọ hỏi người kia “đọc Cánh
đồng bất tận chưa?”...
THÚY NGA
