Đêm thả hoa đăng trên sông Hiền Lương.

Sông Hiền Lương chảy qua huyện Vạn Ninh tỉnh Khánh Ḥa. Trên bờ, gần nơi cửa sông có thôn Hiền Lương. Nơi đây có ngôi Cổ Tự, được thành  lập vào đời Lê Cảnh Hưng thứ 22 (1761) do Ḥa Thượng Đại Bửu, pháp hiệu là Kim Cang Đại lăo Tổ sư. gốc Quảng Nam, xây dựng. Chùa có tên Sa Long Tự.

Thôn Hiền Lương trước đây là một vùng hoang vắng rừng tiếp cận biển. Ngài Đại Bửu đến ngồi tu thiền dưới gốc cây Kén sau đó mới xây dựng chùa. Ban sơ, chùa có danh là Sa Long Tự. Năm Tự Đức thứ 21 (1867) chùa bị cháy và được xây cất lại lấy tên là Linh Phong Tự.

Chùa được trùng tu nhiều lần. Mái chùa vươn cao, chánh điện uy nghi, tăng pḥng, tịnh thất thoáng mát, tiện nghi. Ḥa thượng Quảng Đức nhiều năm tu tập tại đây, nhiều di tích tuy đă hoang tàn song vẫn c̣n được lưu giữ.

Vườn chùa rộng răi, hồ sen trước chùa nay đă biến thành một sân viên gồm các quần sơn vây quanh tượng Phật Từ Tôn Di Lặc đứng cười tươi nh́n ḍng sông Hiền Lương lặng lờ trôi trước mắt.

Chùa có ba cổ vật: hai cây cổ thụ và một chiếc cổ chung:

1-  Cây xoài đứng trước chùa cạnh ngơ bước vô, thân cao to, tàn tỏa rộng như một cây lọng che mát sân chùa (cây xoài này đă cổi và chết già, để lại cho chùa lấy gổ làm thành một bộ ván  gồm 4 tấm dài gần 3 thước và rộng 2 thước rưởi, hiện c̣n tại chùa)

2- Cây Kén đứng phía sau chùa, nơi đầu tiên ngài Đại Bửu ngồi thiền và có con cọp đến sanh nở cạnh người. Hôm nay cây kén vẫn c̣n, thân to đến 5 người ôm không xuể. Cành lá vươn cao xanh tươi, tỏa bóng mát nơi hậu viên chùa. Trong tàn cây, vang tiếng chim cu gù ḥa với tiếng ríu rít của đàn chim sâu. Tuổi thọ của cây được trên 400 năm.

3- Chùa c̣n có một quả hồng chung, đúc năm 1761 nơi thành chuông có ghi năm tháng chú tạo "Cảnh Hưng nhị thập niên, Tân Tị, bát nguyệt" đúng vào năm xây dựng chùa. Chuông thất lạc trong thời chiến tranh giữa nhà Tây Sơn và Nguyễn Ánh. Sau có người phát hiện nơi cửa sông Hiền Lương và chuông được trở về chốn chùa xưa. Hiện được treo nơi hiên chùa.

Ḥa thượng Đại Bửu viên tịch ngày mồng hai tháng chạp năm Giáp Thân (năm 1764) truyền y bát lại đến nay được 8 đời. Đời thứ bảy là Ḥa Thượng, thượng Tịch hạ Tràng Ngài viên tịch vào ngày 24 tháng 5 năm Bính Th́n.(1976)

Năm nay vào ngày 24 tháng 5 năm Kỷ Sửu (16/6/2009) chùa Linh Sơn tổ chức lễ Hiệp kỵ chư vị Tổ sư và tưởng niệm húy nhật lần thứ 33 cố Ḥa Thượng Tịch Tràng. Buổi sáng ngày 23/5/Kỷ Sửu, chùa cúng ngọ, cúng tổ, buổi chiều đăng đàn chẩn tế và đêm đến phóng sanh đăng.

Ḍng sông Hiền Lương chảy từ dăy núi phía Tây Vạn Ninh ra cửa sông Hiền Lương nhập vào vịnh Vân Phong. Nước sông không nhiều, ḍng chảy không mạnh nhưng nươc có quanh năm.. Trên ḍng sông chảy qua chùa, phía Tây có một chiếc cầu đường sắt và phía đông có một chiếc cầu đường bộ mang tên là cầu Hiền Lương. Hai bên ḍng sông có nhiếu cây, tỏa bóng mát xuống ḍng sông. Ḍng sông chảy lờ đờ. Ḷng sông nước xanh, bờ sông thấp thoáng xóm làng.

Trời vừa chạng vạng, các thuyền câu từ các bến sông xa đă về tụ hội bên bờ sông trước lể đài. Trên thuyền các hoa đăng được săp xếp thứ tự trên sạp thuyền. Dưới chân cầu sắt thuyền đậu kề sát bên nhau. Những chiếc thuyền đến muộn, neo thuyền dưới bóng cây tỏa rộng bóng mát dọc theo bờ sông. Trên bờ th́ dân cư, dưới sông th́ thuyền câu nối dài. Không một lời kêu gọi, không một tiếng cải nhau. Không gian trên sông và trong thôn xóm tràn ngập giờ giấc thiên liêng của ngày lễ phóng hoa đăng.

Lễ khai mạc đúng vào lúc 8 giờ tối. Khi các chư tăng ḥa thương đă đứng vào vị trí trước dăy bàn bày hương đèn hoa quả th́ t́nh cờ một chuyến tàu hỏa Bắc Nam vượt ngang qua cầu. Ánh đèn trong các toa tàu tỏa sáng xuống ḍng sông. Tiếng vọng ầm ầm từ chiếc cầu sắt, khẻ làm rung rinh mặt nước trên sông. Khi ánh sáng và tiếng vọng ầm ́ chợt hiện đến và tan đi th́ buổi lể bắt đầu.

Trong khuông viên trước chùa, ánh đèn pha từ nơi góc sân bừng sáng lên soi rơ mặt pho tượng đấng Từ Tôn Di Lặc đang nở nụ cười tươi chào mừng quư đệ tử đứng sắp hàng hai, từ chân đức Phật ra đến gần bờ sông. Giữa hai hàng đệ tử là những chiếc hoa đăng sắp xếp hàng đôi thẳng như một hàng rào hoa muôn sắc. V́ khuôn viên  nằm sâu dưới ḷng sân vuông vức nên cảnh tượng này trông thật chẳng khác nào một đoàn Phật tử từ dưới ḷng biển chuẩn bị bước lên bờ đem hoa dâng lên đức Phật.

Trên bờ hồ, đồng bào trong làng, từ cụ ông đến lăo bà, cả trai lẫn gái lớn nhỏ như nhau tuy đứng không thành hàng ngũ song có thứ lớp..  Quang cảnh thật trang nghiêm.

Sau lời mở đầu và giải thích về ư nghĩa cuộc phóng hoa đăng của Đại đức Thích Chúc Minh, cánh cửa nơi thềm bước xuống bến sông được mở rộng. Từng đoàn phật tử, hai tay cầm hoa đăng bước xuống lần lượt thả hoa đăng xuống ḷng sông.

Bức tượng Từ Tôn Di Lặc khác với mọi nơi, Ngài vui cười đứng thẳng giữa các cụm đá. Trên bờ sông trước mặt lể đài ba mươi đóa sen hồng (trong có đèn) chiếu sáng soi ḿnh trên sóng nước. Nụ cười của đức Di Lặc như nở thành những đóa hoa sen trang nghiêm bên bờ sông.

Từ những chiếc thuyền câu neo nơi chân cầu sắt các hoa đăng bắt đầu được thả xuống nước. Các thuyền đậu dọc theo bờ cũng tách bến, từ từ lướt ra giữa ḍng sông. Hàng chục, hàng trăm chiếc đèn h́nh bông sen bên trong có nến lung linh, được thả trôi bập bềnh trôi trên ḍng sông. Nước sông chảy thật chậm, hoa đăng trôi thật yên lành. H́nh bóng những người con Phật vui vẻ linh động nhưng cẩn thận, lội xuống mép nước cung kính thả những đóa hoa đăng rồi khỏa nhẹ tay xua nước để tiển hoa đăng trôi ra giữa ḍng sông. Từ tốn thả hoa đăng rồi nhẹ nhàng bước lên bờ để nhường chổ cho các Phật tử khác lần lượt bước xuống bờ nước nối tiếp thả hoa đăng. Trời chỉ hiu hiu gió, đủ cho ánh sáng ngọn nến lung linh và hoa đăng trôi chậm ra cửa sông. Trăm ngàn ngọn hoa đăng trôi trên sông không có một ngọn nến nào tắt, không có một đóa hoa đăng nào bị ch́m xuống ḷng sông trước khi trôi về biển cả.

Trong bầu không khí trang nghiêm này tưởng như nụ cười của đức Di Lặc đă hóa thành muôn vạn đóa hoa đăng để gởi đến cho muôn ngàn linh hồn chúng sinh đang phiêu diêu trên cơi trần thế. Ḍng sông tuy nhỏ song dài thăm thẳm, như một dăi lụa đen, lóng lánh ánh hoa đăng. Trong cơi vô thường này, đêm nay có nhiều tâm hồn rung động. Người ở dương gian nhớ người đă khuất, ḷng gởi một ánh đèn để sưởi ấm nỗi cô đơn, để thắp sáng đường về cho linh hồn quạnh quẽ. Con sông nhỏ mà dài, chở muôn ngàn hoa đăng đi vào cơi mênh mông. Mênh mông ngoài trời và mênh mông cơi ḷng.

Đến mười giờ đêm th́ buổi lể thả hoa đăng chấm dứt. Một chuyến tàu hỏa từ Nam ra Bắc lại x́nh xịch vượt qua cầu sắt, Ánh sáng và tiếng động chợt đến và chợt lặng im. Trên ḍng sông muôn ngàn ngọn hoa đăng vẫn lặng lẽ trôi trên ḍng sông Hiền Lương.

Ḷng chợt ngân vang:

Ḍng sông trôi muôn ngàn đóa sen hồng

Ôi mênh mông, mênh mông…

Hoa đăng trôi về biển cả

Như kiếp người đi về cơi không.

Ḍng đời trôi.. trên ḷng sông

Muôn đóa sen hồng ai chờ mong,

Đêm lặng tỉnh ḍng sông tỉnh lặng

Gởi đóa hoa ḷng ai đợi ai trông…

Nụ cười Di Lặc thành triệu đóa hồng

Trôi theo ḍng sông trôi trên ḷng sông

Cho gởi tấm ḷng

Vào mênh mông… mênh mông.

Đêm 23/5/năm Kỷ Sửu

Quách Giao

Cây Kén chùa Linh Sơn

Trên ba trăm  lẻ năm sừng sửng

Cây Kén ngày xưa c̣n đứng đây

Tàn lá phủ che nền cỏ chỉ

Rể thân nương cậy khóm b́m giây

Cội xoài sân trước nay dù khuất

Chuông cổ thềm sau hiện vẫn bày

Sư tổ, sư tôn đà vắng bóng

Hiền Lương con nước măi vơi đầy..

Quách Tùng Phong

(23/5/năm Kỷ Sửu)

Đêm thả hoa đăng

Một dăi sông xanh triệu đóa hồng

Lững lờ trôi đến cơi mênh mông

Thuyền câu thả nến xao hồn sóng

Phật tử đừa hoa gợn bóng ḷng.

Di Lặc mỉn cười không đổi tướng

Hiền Lương uốn khúc chẳng thay ḍng.

Thả  hoa đăng tặng cô hồn khách

Vời vợi tâm t́nh sóng biển Đông..

Trần Thị Phong Hương

(Đêm 23/5/ năm Kỷ Sửu)