TN-Trần Mộng Tú
ÁI QUỐC
Buổi chiều bắt đầu xuống,
bụi lau bên kia sông những thân lá đă nḥa vào nhau, bên này bờ
sông của thành phố Đại Liên thuộc tỉnh Liêu
Ninh- Trung Quốc, có người đàn ông khoảng trên
dưới sáu mươi tuổi, khuôn mặt buồn buồn,
hai con mắt long lanh sau cặp kính trắng như rớm lệ,
ông ngồi như đang chờ một ai đó. Chốc chốc
ông lại nghểnh cổ lên một chút như cố nh́n
xem có chiếc thuyền nào đă vào con sông này chưa.
Ông lang thang cả hai ba hôm nay rồi, cứ
quanh quẩn ở đây và chờ đợi. Ông tuy không có
hẹn chắc chắn với hai người bạn
đó, nhưng ông nghĩ là họ sẽ đến. Nhất
định họ sẽ đến t́m ông. Tuy thời gian
cách nhau cả mấy chục năm nhưng họ là
người cùng chí hướng th́ thời gian không phải
là điều đáng nói. Ông đang suy nghĩ không biết
sẽ xưng hô thế nào. Nói về tuổi tác th́ họ
kém tuổi ông, nhưng về thời gian th́ họ lại
đi trước ông cả năm mươi năm.(*)
Cả hai bên bờ sông đă thực sự
ch́m vào bóng tối, gió thổi nhẹ trên đầu những
khóm lau. Một chiếc thuyền nhỏ cập bờ, hai
người trẻ, một nam, một nữ nhanh nhẹn
nhẩy lên bờ, sau khi buộc thuyền vào một chiếc
cọc to có sẵn ở đó, họ tiến về phía
ông, cả hai cúi đầu chào lễ phép:
Thưa Anh
Ông vội vàng đứng phắt lên cúi
đầu đáp lễ:
Chết, xin đừng gọi tôi như
vậy, tôi tuy lớn tuổi hơn nhưng lại là kẻ
sinh sau. Đừng để tôi thất lễ.
Ba người, hay nói đúng hơn là ba
chiếc bóng đứng chụm vào nhau cùng nh́n ra sông.
Người đàn ông của sông nước
Liêu Ninh-Trung Quốc cất tiếng trước.
Tôi được thả xuống
đây mấy hôm rồi, cứ lang thang dọc theo bờ
sông chờ hai bạn.
Hai người bạn đến từ
Yên Bái- Việt Nam cùng nói:
Chúng tôi biết trước là họ sẽ
thả anh xuống đây, họ không dám giữ anh trên bờ,
v́ họ sợ dân chúng sẽ lập miếu thờ, rồi
sẽ tụ tập, cúng vái, tưởng niệm anh.
Người đàn ông Trung Hoa nói:
- Chỉ tội nghiệp cho vợ
tôi, nàng không c̣n ǵ để giữ lại ngay cả tàn tro.
Không biết bây giờ nàng c̣n bị quản thúc ngay trong
chính nhà ḿnh hay không. Người ta chỉ cấm, chỉ bỏ
tù được thân xác chứ không bỏ tù được
tư tưởng. Ông thở dài, nói tiếp: chúng tôi không
đ̣i người lănh đạo điều ǵ quá đáng.
Chúng tôi chỉ đ̣i tự do, đ̣i nhân quyền cho
người dân ngay chính trên đất nước ḿnh.
Người phụ nữ vấn tóc
trong chiếc khăn nhiễu nâu non nói:
Tôi rất yêu thích những câu Thơ anh
viết trong tù, nhất là câu anh viết cho chị Hà: “T́nh
yêu của em là ánh mặt trời lên khỏi bức tường
cao và rọi chiếu xuyên qua những song sắt cửa sổ
nhà tù của anh, xúc chạm trên từng mảnh da, làm ấm
áp từng tế bào thân xác anh, cho phép anh luôn luôn giữ
được b́nh an, cởi mở, và tươi tắn
trong tâm hồn, và làm đầy mỗi phút giây trong đời
sống tù của anh với ư nghĩa.”
Người thanh niên có hàm râu quai nón
và cặp lông mày lưỡi mác tiếp theo:
Chúng tôi trong quá khứ cũng không chịu
được sự đô hộ hà khắc của người
Pháp nên phải đứng lên lănh đạo một cuộc
cách mạng cho dân tộc.
Người bạn Trung Hoa nhấc cặp
kính xuống, lấy vạt áo lau lau, rồi lại đeo
lên nh́n xa xăm tận cuối ḍng sông, thở dài:
Hai bạn ơi, Đây lại chính là
người lănh đạo của nước ḿnh tước
đoạt quyền tự do nhân quyền của dân ḿnh.
Tôi cũng yêu những câu Thơ T́nh của
anh, tôi đă thuộc từng chữ.
Khi đem trái tim giao cho em
Là anh đă ĺa bỏ em rồi
Trong tĩnh sáng của ngày thu
Tay c̣ng, cháy bỏng vết thương
dưới ánh mặt trời.
Anh bị giải đến nơi rất
xa
Một địa phương em t́m không
thấy
Chỉ có ánh mắt em sau khi tỉnh dậy
Vẫn c̣n thiêu đốt chiếc bóng
sau lưng anh.
Người đàn ông bên cạnh nàng tiếp
theo:
Tôi rất cũng thích đoạn thơ
này của anh, nó nhắc nhở tôi thời tôi bị quân
Pháp bắt khi làm cách mạng:
Giữa
đêm khuya trước gian hàng thuốc
lá
Mấy gă to con chèn ép tôi chặn
đường
Tay tra c̣ng bịt
mắt miệng nhét giẻ
Quẳng xe tù chạy đi đâu chẳng
biết (*)
Đất nước hiện tại của
chúng tôi bây giờ không c̣n Pháp đô hộ nữa nhưng
người dân vẫn phải tranh đấu từng ngày
cho nhân quyền. Vẫn bị bỏ tù, vẫn bị bắt
bớ có khác ǵ bên Trung Quốc. Cái cảnh
tra c̣ng tống lên xe chẳng lạ ǵ với người
dân.
Người Phụ nữ nắm tay
người đàn ông của ḿnh nói: Chị Lưu Hà yêu
người anh hùng này v́ ông c̣n là một thi sĩ nữa v́
t́nh ông cho bà luôn được chuyển qua ngôn ngữ
thơ. Cả hai con người trong ông đều làm bà cảm
phục, em nhớ Bà viết trong một bức thư cho Hội
Văn Bút Mỹ:
“Tôi cảm nhận Hiểu Ba đang
dùng ư chí và cảm xúc như một nhà thơ để
đẩy phong trào dân chủ tiến tới tại Trung Quốc.
Anh ấy la hét như một nhà thơ “không, không, không”
đối với những nhà độc tài. Trong chỗ
riêng tư, anh ấy th́ thầm với những tâm hồn
chai điếng của ngày 4 tháng 6, những người,
cho đến hôm nay, vẫn chưa nhận được
công lư, cũng như với tôi và tất cả bạn bè của
anh: “vâng, vâng.” (*)
Cả ba cùng im lặng một lúc. Người
đàn ông Trung Hoa lại lên tiếng trước:
Hai bạn có biết là nếu người
dân mất Tự Do th́ đất nước sẽ tụt
hậu, sẽ đi giật lùi không?
Đây không phải là suy nghĩ của riêng tôi mà là lời
phát biểu của nhà nghiên cứu kinh tế học Trung Quốc
Trương Duy Nghênh. Theo ôngTrương: Sức sáng tạo
là dựa vào sự tự do! Sự tự do về tư
tưởng và tự do về hành vi. Đặc điểm
cơ bản của thể chế của Trung Quốc
đă hạn chế sự tự do của người
dân, nó đă bóp nghẹt tính sáng tạo, giết chết tinh
thần của các nhà khởi nghiệp. Người Trung Quốc
có sức sáng tạo nhất đó là vào thời Xuân Thu và thời
Tống, đây không phải là ngẫu nhiên. Hai thời
đại này cũng là thời đại người
Trung Quốc tự do nhất. (*)
Người đàn ông đến từ
Yên Bái trả lời:
- Vâng, chúng tôi có biết, người
dân của chúng tôi đang bị kiểm soát từ hành động
đến tư tưởng. Thế giới đang
đánh giá nhân quyền ở nước tôi theo số
lượng những người tranh đấu bị
mang ra ṭa. Chúng tôi ước ao chúng tôi có thể trở lại
tranh đấu cùng với người dân trong nước
tôi bây giờ.
Người đàn ông Trung Hoa đưa
cả hai tay ḿnh ra nắm lấy hai bàn tay của hai người
bạn mới, ngậm ngùi nói:
- Chúng ta là những người yêu
nước, yêu dân tộc ḿnh, yêu nh́n thấy
đất nước ḿnh thanh b́nh không chiến tranh khói lửa
và luôn mong ước cho con người được
hưởng trọn vẹn quyền làm người.
Đó là “Nhân Quyền. Tôi rất cảm phục câu nói của
anh trước khi bị quân Pháp chém đầu:
Chết v́ tổ quốc chết
vinh quang
Ḷng ta sung sướng trí ta nhẹ
nhàng (*)
H́nh như mặt trời vừa mọc
trên bờ bên kia một cái quầng màu hồng nhạt. Một
ngày mới đă bắt đầu. Những tiếng động
trên con đường xa xa vọng tới. Họ bùi ngùi chia
tay nhau.
Nguyễn Thái Học và cô Giang lên thuyền
quay về Yên Bái nước Việt. Lưu Hiểu Ba ở
lại Liêu Ninh nước Hoa. Cả ba cùng hiểu rằng
họ đă tranh đấu cho dân ḿnh ngay trên đất
nước ḿnh đến hơi thở và giọt máu cuối
cùng.
Lưu Hiểu Ba đứng nh́n cho
đến khi con thuyền của hai người bạn
khuất sau phía hàng lau bên kia bờ phía nước Nam. Trong
trí của anh bỗng vang lên mấy câu thơ của Cô Giang
trước khi tuẫn tiết.
Thân không giúp ích
cho đời!
Thù không trả
được cho người t́nh chung!
Dẫu rằng
đương độ trẻ trung,
Quyết v́ dân
chúng thề ḷng hy sinh.
Con
đường tiến bộ mông mênh,
Éo le hoàn cảnh
buộc ḿnh biết sao! (*)
Trần Mộng Tú
7/30/2017
(*) Ngày mồng 1/7, nhà nghiên cứu
kinh tế học Trung Quốc Trương Duy Nghênh phát biểu
đại diện cho giáo viên với chủ đề “Tự
do là một trách nhiệm”, tại Đại Học
Bắc Kinh.
(*) Nguyễn Thái Học (1904-1930) Chết
lúc 26 tuổi
Cô Giang (1906-1930) Chết lúc 24 tuổi.
Lưu Hiểu Ba (1955-2017) Chết lúc
62 tuổi.
(*) Các câu Thơ, nguồn trên mạng.