Trần Mộng Tú
Cạn tàu ráo máng
Tuy vườn sau nhà tôi ở hướng tây, mùa hè nóng thế mà góc vườn vẫn không đến nỗi nào, nhờ có vách tường đá dựng cao và cây Mộc Lan cổ thụ với những tán lá rộng che kín hai phần ba khu vườn. Chim, thỏ, sóc và nai vẫn t́m đến mỗi ngày. Nhất là nai, sáng sớm chim chưa kịp hót, người chưa ai dậy đă nghe tiếng chân nai bước lạo xạo trên đá sỏi. Chúng vào t́m ăn những nụ hồng.
Hè năm nay tự nhiên xuất hiện một vị khách không mời, lạ hoắc.Vị khách này làm chim, sóc và thỏ phải chạy xa, trừ nai. Đó là một con chuột núi.
Gọi nó là chuột núi v́ một buổi sáng từ trong bếp ngó ra vườn sau, giữa khe của những phiến đá tôi thấy nó chui ra. Nó không lớn lắm, chỉ bằng một quả dưa chuột, (hóa ra dưa chuột bằng nó chứ không phải nó bằng dưa.) Khi nó xuất hiện mấy con thỏ, con sóc tự nhiên không thấy nữa. Cái máng thức ăn treo trên cành Mộc Lan cho chim, đôi khi gió đung đưa hoặc chim ăn làm vung văi xuống gốc, thỏ hay sóc thường tới ăn. Khi nó chạy ra chạy vào th́ sóc và thỏ không c̣n dám bén mảng, cái màu lông đen nhánh của nó đă làm mấy chú này phát sợ. Nó đặc quyền ăn hết những hạt ngũ cốc rơi xuống.
Nó chạy rất nhanh, chỉ nghe tiếng tôi kéo cánh cửa ra vườn là nó phóng ngay vào một cái khe giữa hai vách đá gần nhất.
A, hôm nay thật lạ, ở trong pḥng ăn nh́n qua khung cửa kính, tôi thấy nó đang chễm chệ ngồi trên cái máng ăn của chim, chúi cái mỏ vào, h́ hục ăn, trông thật là xấu. Nó làm tôi liên tưởng ngay đến sự so sánh với cách ăn rất thong thả của chim, những con chim cúi xuống, mổ đôi ba hạt, lại ngửng lên, nghiêng nghiêng cái đầu chíp chíp gọi bạn tới chia xẻ. Mới nên thơ làm sao!
Con chuột hôm nay, không thèm đợi thức ăn rơi xuống gốc cây nữa. Thấy mà hoảng! Tôi gọi chồng ơi ới, ra mà xem con chuột tinh khôn này. Làm sao mà nó lên đây được. Nó làm tôi liên tưởng đến những ông Làng, ông Xă ở thôn quê ngày trước. Bắt đầu c̣n lấn loanh quanh ṿng ngoài thửa ruộng, ŕa đất của dân nghèo, dần dần chiếm luôn cánh đồng, chiếm luôn cả vườn đất hương hỏa mấy đời của cha ông người ta để lại. Cái cách nó h́ hục ăn ngũ cốc của chim chẳng khác chi các ông to bà lớn ngày nay ở quê nhà, khi đă ăn được của dân, là ăn cho cạn tàu, ráo máng.
Chúng tôi đập tay vào khung kính cửa sổ gây tiếng động, nó chạy thoắt ngược lên sợi giây thép treo cái máng, chuyền sang cành, chạy ra thân cây, tuột xuống thật nhanh, phóng ngay vào một cái khe đá.
- Anh đặt cho em cái bẫy, em không muốn nó ăn thức ăn của chim và em muốn mấy con sóc, con thỏ hiền lành của em trở lại vườn.
Chồng tôi đi t́m cái bẫy, anh đặt một miếng pho-mai vào trong bẫy, đặt ngay dưới chân vách đá. Tôi hỏi thật kỹ liệu nhỡ thỏ và sóc chui vào có chết không? Anh nói chỉ bắt thôi, nghĩa là chui vào không chui ra được. Như thế ḿnh có thể thả ra hoặc mang đi nơi khác. Tôi yên tâm. Chờ măi không thấy con chuột núi chui vào bẫy, thỏ sóc vẫn chưa dám t́m đường về. Điều giận là con chuột không coi tôi ra ǵ cả, vẫn thỉnh thoảng nó chễm chệ ngồi trên cái máng thức ăn của chim. Chim không dám về nữa. Bây giờ một ḿnh nó làm chủ khu vườn.
Cả khu vườn vắng bặt tiếng chim ca.
Tôi bàn với chồng nên dùng mồi khác. Anh không những dùng mồi khác, anh c̣n
dùng bẫy khác. Cái bẫy này nhỏ hơn, nhưng không phải cái lồng như bẫy cũ mà là cái bẫy mở, đặt miếng mồi có ngũ cốc trộn với bơ đậu phộng (peanut butter) vào giữa bẫy. Con vật nào mà bước vào, chạm tới miếng mồi, th́ cái bẫy sẽ xập xuống, hai cái chân hoặc cái đầu sẽ bị giữ lại. Cái bẫy này bằng gỗ mỏng, cái ḷ so để xập xuống cũng rất đơn sơ. Nó sẽ không chết, nhưng không ra được nếu không có ai gỡ nó ra. Cái bẫy này cốt không tổn thương đến con vật.
Tôi hạ cái máng thức ăn của chim xuống, chỉ c̣n một chút hạt ngũ cốc vương lại. Tôi vứt cái máng vào thùng rác. Sẽ thay cái máng mới cho chim v́ đoán là mùi chuột không thôi, cũng đủ làm chim sợ, không dám trở về vườn cũ.
Chúng tôi chờ hai, ba, ngày chưa thấy con chuột xập bẫy, cứ hồi hộp chỉ sợ sóc hay thỏ bị nạn.
Đến ngày thứ năm, cái bẫy mất tích. Chúng tôi đi t́m chung quanh vườn, không thấy đâu cả. Leo lên đồi, ra sau bức tường, nh́n vào những bụi lau, bụi hoa dại, bụi dâu đen (black berry), đi suốt dọc con đường ṃn trên đỉnh đồi không hề t́m ra cái bẫy.
Cả tuần kế tiếp không thấy cái quả dưa chuột đen thui xuất hiện. Thỏ, sóc vẫn chưa thấy trở lại. Tôi với chồng tôi cứ đặt ra bao nhiêu giả thuyết: con nào xập bẫy rồi lôi cả cái bẫy đi? Tôi chắc chỉ là con chuột, v́ chỉ có con chuột tinh quái mới biết lôi cái bẫy, sóc hay thỏ hiền lắm, chúng sẽ mắc kẹt luôn ở đó cho tới khi được giải cứu.Vậy con chuột lôi cái bẫy đi tới đâu, xa tới thế nào mà chúng tôi t́m không ra.
Sáng sáng, trưa trưa, lại chiều. Khi rảnh rỗi, tôi nh́n ra vách đá, nh́n suốt chiều dài bức tường, nh́n ở gốc cây Mộc Lan, nh́n dưới chân chậu cúc trắng. Mong như mong một người đi xa về.Tuyệt nhiên, không thấy cái màu lông đen bóng trên thân h́nh như quả dưa chuột xuất hiện nữa. Nó đi đâu?
Những con thỏ, con sóc đă mon men t́m về vườn, chim đă bắt đầu đập cánh, ríu rít gọi nhau trên cành. Đó là dấu hiệu con chuột đă bỏ đi thật xa. Nó đi xa với cái bẫy trên người?
Nó đi đâu? Chắc chắn nó phải mang theo cái bẫy. Hai chân trước hay cái đầu vướng trong bẫy mà nó vẫn lôi đi đến một nơi nào xa tới nỗi chúng tôi không t́m được th́ nó giỏi lắm.
Tôi h́nh dung ra nó mang theo cái bẫy đi giật lùi, v́ đầu và hai chân trước bị kẹt trong bẫy, đi t́m đồng loại ở một nơi nào đó. Chuột là loài gậm nhấm hay lắm, nếu chúng thông minh, xúm vào gậm rách miếng gỗ mỏng, có thể cái bẫy sẽ bung ra, bạn chuột sẽ cứu được nửa thân ḿnh nó ra khỏi bẫy.
Hay nó là một con chuột ở trong một nhóm chuyên phản bội nhau, nên không cứu nó, nó phải đi t́m một cái hốc nào trong bụi rậm, chui vào đó, rồi chết mỏi ṃn v́ đói.
Tôi thật sự không muốn nó chết, chỉ không muốn nó xuất hiện ở nơi không thuộc về nó, làm những con thú hiền lành như chim, thỏ, sóc sợ hăi phải bỏ khu vườn mà đi.
Bây giờ tôi chỉ muốn nghĩ một đoạn kết tốt đẹp về con chuột núi này, như nó là một con chuột khôn ngoan, đă t́m được cách thoát khỏi cái bẫy, biết hối hận và bỏ đi thật xa.
Nó đủ thông minh để hiểu rằng khu vườn này là của muông chim, của thỏ hoang và sóc, nó không nên quay trở lại.
Đất đai này, cây cỏ này, thực phẩm này, chưa hề là của chuột bao giờ. Nó không nên bắt chước loài người, kẻo phải trả cái giá cho sự chiếm đoạt những cái ǵ không thuộc về ḿnh.
tmt
Tháng 8/12/16