Rừng U Minh

 

(Gửi thi sĩ Nguyễn Tiến Cung và ca sĩ Khánh Ly)

 

 

Cơn mưa tháng Tư mang theo những cánh hoa  đào bay lả tả, ḷng tôi cũng bay lả tả, đây là thời điểm ḷng tôi chùng xuống như cái lưới nhện mong manh, bị ai đó ném vào một vật ǵ, cái mạng không đứt hẳn, nó chũng xuống, rồi lại bật lên. Tôi lao đao cả phận đời ḿnh theo nó.

Khi tháng Tư về tôi nhận được từ các bạn rất nhiều những h́nh ảnh, thơ văn, nhạc, về cuộc chiến, về quê hương nước Việt. Mỗi bài gửi vào ḷng người di tản một nỗi đau khác nhau, với tôi, những câu hát Phạm Duy phổ nhạc từ bài thơ U Minh của Nguyễn Tiến Cung (*)nó ở lại trong tôi lâu nhất, tôi nhớ và hay hát một ḿnh trong những ngày “một ḿnh đi dưới mưa.”(Tôi không biết có bao nhiêu người bạn của tôi biết về bài thơ này)

Ta không thấy em từ bấy lâu nay

Mùa mưa làm rừng đước dâng đầy

Trên cao gió hát mây như tóc

Tràm đứng như em một dáng gầy

 Bài thơ này được phổ nhạc và với giọng hát của Khánh Ly đă làm tôi mỗi lần nghe là một lần ứa nước mắt. Khánh Ly có giọng hát của một người kể chuyện, khi Khánh Ly hát một bản nhạc t́nh th́ nghe như cô kể chuyện t́nh yêu của cô hay của bạn hữu. Khi cô hát một bài có tiếng đại bác, có hỏa châu th́ đúng là cô kể chuyện chiến tranh. Nhưng riêng bài Rừng U Minh này, không hề có tiếng súng, tiếng đạn (có chăng chỉ là tiếng đạn nổ lùng bùng trong cái ṇng ướt,) không một ai chết cả, cũng không có cả hỏa châu, khăn tang, máu và nước mắt nhưng bài hát được cất lên, ta được nghe cả tác giả và ca sĩ cùng kể  chuyện chiến tranh. Cả hai kể chậm răi, b́nh thản nhưng người nghe thấy xót xa, cảm nhận được cái buồn, cái bất lực của một cuộc chiến và thương cho những con người đang mắc trong cái chuyện kể rất buồn này.

Người lính kể chuyện chiến tranh chỉ quẩn quanh về tiếng đạn nổ lùng bùng trong ṇng súng ướt, anh than cái quần trây-di( treillis) của anh bị nhuộm vàng v́ nước phèn, anh kể lể về những con rạch, những gịng sông anh đi qua, để lại xót xa, nhưng anh không nói rơ cái xót xa từ đâu đưa tới.

Anh nói về mùa mưa làm nước dưng lên ướt ngập cánh rừng tràm anh đi qua.

Anh nói về những cơn gió và đám mây như tóc của một người con gái, những cây tràm gầy gầy như em, chữ em anh thốt lên cho ta biết anh có một người yêu và anh đă không được gặp người yêu trước khi anh đi, rồi anh tự an ủi ḿnh, đừng nhớ nữa về một t́nh yêu đă xa.

Ta không thấy em một lần đi

Nước phèn vàng nhuộm quần trây-di

Đạn nổ lùng bùng trong ṇng ướt

T́nh đă xa rồi thôi nhớ chi

Anh viết những ḍng về chuyện chiến tranh nhưng không có h́nh ảnh chiến tranh, không nghe tiếng khóc, cái vết thương chiến tranh của anh nó lạnh lùng, tàn nhẫn một cách kín đáo. Nó xóa mất những thành phố ồn ào, nó lấy hết sinh lực tuổi trẻ.

Cuộc chiến già nua hay chính anh già nua theo cuộc chiến.

Mỗi con lạch là mỗi xót xa

Mỗi gịng sông là mỗi tuổi già

Thành phố đâu đây h́nh mất dạng

Cuộc chiến già nua theo tiếng ca…

Và Khánh Ly đă rời ră, tiếng một, kể chuyện chiến tranh anh ghi chép đó. Chuyện chiến tranh không hề có bom rơi , lửa cháy, mà nó chỉ lạnh lùng xóa đi những thành phố.

Bây giờ anh ở đâu sau 43 năm? Cuộc chiến không c̣n già nua nữa, nó đă chết hẳn, nó đă chôn theo bao nhiêu khẩu súng, bao nhiêu bộ quần áo treillis nhuộm phèn mục nát. Người con gái gầy gầy như cây tràm, người lính trẻ buồn bă đó, cả hai c̣n sống hay đă chết. Tôi mong là anh đă chết, như thế th́ đỡ đau đớn cho anh hơn v́ nếu sống sót cái “ rừng U Minh ngập nước những ngày mưa đó không bao giờ ra khỏi anh được. Cái thành phố mà anh nghĩ là mất h́nh mất dạng đó th́ nó vẫn c̣n, nhưng đă thay xương đổi thịt, anh sẽ chẳng thể nào nhận diện ra và người con gái ngày đó của anh bây giờ cũng bằng cách này hay cách khác không c̣n hiện hữu nữa. Chiến tranh đă đốn ngă cả những gốc tràm gầy và đẹp nhất.

Nếu bằng một phép lạ nào đó anh hăy c̣n sống, xin anh hăy quên đi, quên tất cả đi.

 

tranmongtu                                                       

Tháng 4/2018

 

(*) Thơ U Minh- Nguyễn Tiến Cung trong Thơ Miền Nam Thời Chiến

 

https://www.youtube.com/watch?v=TZPx5izV2Ao    Khánh Ly- hát