Nghịch cảnh

Trần nhà sao mà thấp.  Nóng hè  Sài g̣n  úp chụp xuống căn pḥng điều tra . Mồ hôi nhễ nhại trên trán, tóc bết vào hai thái dương,  cô Ba định thần nh́n chung quanh  như tự xác định vị trí đang ngồi.  Bàn làm việc của anh công an quận ngổn ngang giấy tờ  làm  cô thêm mệt.  Chiếc quạt máy uể oải chạy xè xè trên trần như sắp đứt hơi. Cô Ba cứ nh́n quanh, hụt hẫng mơ hồ như chiêm bao.  Cô t́m kiếm cái ǵ chính cô cũng không biết.

Tiếng rơi của cây bút ch́  làm cô giật ḿnh.  Anh công an vẫn hỏi  giọng ôn tồn  chị đă suy nghĩ kỹ chưa.  Chị  có sẵn sàng muốn nghe hết sự thật không.  Cô Ba  nh́n cái máy ghi âm trên bàn,  ngao ngán. Một cảm  giác nghèn nghèn chặn ở cổ làm cô  nửa muốn ói, nửa  muốn ngất. Cô can  đảm gật đầu. Một lần trong đời rồi thôi, cho dù sự thật mà cô biết trước có thể rất phũ phàng, sẽ giết cô mỏi  ṃn trong  đau khổ. Anh công an nh́n cô như ái ngại, rồi ấn nút cho máy chạy.

Cô Ba  chặm  mồ hôi vă  ra trên trán,  trên cổ, khắp người. Dù  cái máy ghi  âm đă  cũ,  cô vẫn nhận  ra giọng anh chàng Hào  rất rơ ràng, bởi  cô đă nghe nhiều  lần, rất nhiều lần, hắn từng nói những lời nịnh bợ  trong những bữa cơm mà hắn đă tới hoặc "t́nh cờ", hoặc  cùng lúc về với Cảnh. Nào là bà chị nấu cơm khéo quá. Nào là ăn cơm của bà chị rồi th́ chẳng c̣n muốn ăn cơm nhà ai khác  nữa. Thảo nào, hắn nghiện cơm cô đến nỗi cứ như cô nấu cơm tháng miễn phí vậy !

Cô Ba liếm môi. Cái nóng kinh người đốt cháy cô từ ruột đốt ra. Sao miệng cô đắng chát thế này ?

- Anh Cảnh có ư  thức là tuổi tác giữa anh ta  và cô Trần Thị Đoan Trang cách xa nhau nhiều không ?

Hào  cười. Lại vẫn giọng cười ấy !

- Đồng chí coi, nếu tính chuyện xây dựng thật t́nh th́ c̣n để ư tuổi tác. Cảnh biết thừa là cô ta già gần tuổi mẹ anh. Nhưng ăn nhằm ǵ v́ Cảnh có thương yêu ǵ cô ta đâu ?

Ngoài sân có  tiếng ai  cười. Thiên  hạ có nhiêù người dễ cười. Cô thèm được cười vô tư như họ. Cô chợt nhớ  nhiều lần cụ thân sinh cứ nhắc nhỡ hoài về tiếng cười ḍn dă của cô gái hầu trong gia đ́nh. Theo cụ  th́ đó là người con gái đáng yêu duy nhất mà  cụ  được gặp trong đời. Tiếng cười của cô gái hầu ấy thu hút đến nỗi trong  tuổi hừng tráng của thanh niên,  cụ đă đùa nghịch  vào tóc, vào má  cô mỗi lần cô phải lên  hầu "cậu cả". Và  tiếng cười cô gái  hầu ấy đă phải biến thành tiếng khóc khi cái  quan niệm "môn đăng hộ đối" đă bắt cụ phải  bỏ vào Nam. Và người con  gái ấy, để tránh những nhầm lẫn có thể gây tai hại về sau, đă được phép của gia đ́nh cụ cho đứa con gái nhỏ mới  lọt ḷng mang tên gịng họ cụ. Và v́ đứa bé ra đời ngày mồng năm tháng năm âm lịch, nó có cái tên  dễ nhớ là Trần  Thị Đoan Ngọ. Cụ  thường ao ước được nghe lại tiếng cười ḍn dă  như tiếng thủy tinh rơi ấy. Tiếng cười như chim hót buổi mai hồn nhiên không trần tục ấy,  như tiếng suối reo vui ở non cao hẻo lánh ấy... Ôi tiếng cười, tiếng cười  đă ám ảnh cả một  đời làm chồng  làm cha của  cụ !  Mấy  năm nay, từ  ngày hai miền thống nhất, cứ mỗi lần có người từ Bắc vào là cụ  hỏi thăm tin tức của cô  gái hầu và đứa con rơi của  cụ. Khi họ về, cụ lại nhờ dọ t́m. Một hôm  có người viết thư, là bà mẹ đă  chết lâu rồi, c̣n người con gái  th́ kết hôn với một người  họ Đào ở  Hải pḥng. Cụ  muốn gặp đứa  con gái đầu ḷng mà từ khi nó lọt  ḷng, cụ chưa bao giờ biết mặt ...

Cô Ba lại lau  mồ hôi. Trời ơi sao bức thế  này. Trần nhà như thấp thêm xuống. Tât cả cái ngột ngạt của cơn mưa sắp đổ như một cái lưới khổng lồ  bao phủ lấy  bầu trời. Tiếng xè  xè của  quạt máy  chỉ làm  thêm sốt  ruột. Trên trần,  con thạch sùng  năy giờ vẫn  chép miệng lo âu.  Vài con ruồi hết đậu  trên bàn, trên tủ, lại đậu  lên nụ cười của bác Hồ ở  bức h́nh to tướng trên tường  muôn đời bí hiểm. Chữ  nghĩa khẩu hiệu treo la liệt như quay cuồng, múa may đùa nghịch. Tất cả những thứ ấy cộng với cái nóng  hầm hập âm ỉ làm cô Ba  điên người. Chỉ anh công  an vẫn b́nh tĩnh.  Cô Ba thèm sự  trầm tĩnh của anh. Cô thèm được  ở vị trí của bất cứ một  ai - trừ của cô hiện tại. Chợt cô nhớ tới anh Hai. Có lần Cảnh vừa ra về, anh cô cười nói với vợ :

- Mẹ trẻ nhỏ  có thấy cái mặt thằng Cảnh  này tức cười không. Nh́n nó sao tui cứ thấy không  nín cười được. Cái miệng ǵ mà lên tới ngang tai, lúc nào trông như nó cũng cười cười...

Chị Hai vội suỵt chồng :

- Ba nó lạ quá. Bộ không nghe  người ta nói "cuốc cùn dễ bấu, chồng xấu dễ xài" đó sao.

Anh Hai quưnh lên :

- Cái ǵ ?  Ai bảo với mẹ  mày là tụi nó sẽ là vợ  chồng ? Con Ba không đáng tuổi mẹ  nó sao ? Nếu quả mà nó  muốn lấy con Ba th́ chỉ v́ ham của thôi...

 Chị Hai cằn  nhằn : - Ba nó  kỳ chưa. Lỡ cô Ba  nghe, cổ buồn tội nghiệp.

Cô Ba  đă buồn, đă  giận anh Hai  không rơ tấm  chân t́nh của Cảnh dành  cho cô. Bây giờ  chính tai nghe  Hào nói, cô lại không thấy giận Cảnh chút nào.  Đối với cô, phút chốc, chuyện đó gần  như đương nhiên. V́  Cảnh không phải là  người có thể đến cùng cô với  ư định tốt đẹp hơn. Cô chợt  nhớ tới niềm vui của ba cô,  đă nh́n Cảnh với cặp mắt  tŕu mến thương yêu của một ông bố vợ tương lai nhân từ rộng lượng...

- Th́ đồng chí tính, ông cụ thấy  bộ khó qua khỏi, phải gọi Cảnh tới bảo lo làm đám cưới chạy tang, tốn kém bao nhiêu cụ cho hết. Tội nghiệp, thấy  con gái có người  tới lui thăm hỏi, coi bộ ông cụ vui quên cả bịnh.

Rồi hơi trầm ngâm, Hào tiếp :

-  Cảnh cũng vâng  vâng dạ dạ cho  qua. Nhưng ngay ngày hôm sau th́ viện cớ phải đi công tác th́nh ĺnh. Dĩ nhiên là cô  ta khóc hết nước mắt. Cảnh  biết thừa không phải chỉ là  nước mắt khóc  cha.

- Rồi hôm đám tang sao lại tới ?

- Th́ lúc đó đám cưới chạy tang ǵ  nữa, phải tới lăng xăng cho có vẻ t́nh nghĩa  lấy ḷng cô chớ !

Tiếng sấm như bom nổ làm cô  Ba giật ḿnh ra khỏi cơn mơ màng của những  lời đối đáp. Một làn  chớp tiếp theo xẹt  ánh sáng vào cửa  sổ, như muốn xé  toang nóc nhà cơ quan và đốt phăng hết mọi sự  hiện hữu trên đời. Vài giọt rơi lộp độp lúc đầu c̣n ngập ngừng,  rồi cơn mưa đổ ào xuống, hấp tấp rộn ràng. Mái tôn như vỡ ra bằng âm thanh đục nặng nề, át hẳn tiếng của máy ghi âm. Anh công an tắt máy đứng lên khép cửa sổ cho  mưa khỏi hắt vào pḥng, rồi đứng đó nh́n mông lung ngoài mưa.

Cô Ba cũng nh́n ra ngoài trời. Giàn hoa ti-gôn màu đỏ máu run rẩy  trước cơn  thịnh nộ  của đất  trời, và  run rẩy xới tung những kỷ niệm của cô . Sao  Cảnh đóng kịch tài t́nh thế ? Sao Cảnh có thể nghiêm trang cầm  nén hương đứng trước bàn thờ ba cô, mắt  buồn như dại,  miệng lâm râm  van vái điều  ǵ ? Rồi cùng với bà con thân nhân gia  đ́nh cô, hắn tất tưởi lo ngược lo  xuôi  tang lễ,  nhất nhất  như người  lo chuyện gia đ́nh. Hắn tỏ vẻ b́nh tĩnh, thạo việc và tận tụy. Té ra, té ra tất cả những tṛ hề ấy chỉ là để cô tin tưởng đến nỗi vừa măn tang cha  vội vă chỉ  một năm, cô  xin phép anh  chị Hai ra thuê nhà ở riêng với hắn. Tin tưởng đến nỗi...

- Mưa xuống là dễ chịu ngay.

Anh công  an nh́n cô,  mỉm cười  trở lại ghế  ngồi. Vân vê trong tay  cây bút ch́, anh  như bối rối trước  sự thản nhiên không to vẻ đau buồn của cô Ba. Anh nghĩ có lẽ, ừ, có lẽ nếu cô  khóc lóc than  thở, anh sẽ thấy  dễ dàng hơn. Đằng này cô Ba  ngồi đó, im lặng như  tượng, dửng dưng như một kẻ  bàng quang, người ta  không thể nói cô  mất trí, cũng không  thể kết luận là cô c̣n  ư thức được  sự việc chung quanh. Không biết phải làm ǵ,  phải nói ǵ để phá tan  sự im lặng mà  chính anh mới thấy  là ngột ngạt, anh công an đứng lên, nhỏ nhẹ :

- Mưa lớn quá. Chị nghỉ một lát cho khỏe.

Phải, cô Ba  cần nghỉ một lát, để nhận  ra cái lầm lẫn rằng trước kia  cô cho là ai  cũng bộc tuệch, hời hợt. Chỉ cô là người duy nhất có khả năng  nh́n thấu ḷng chân thành của Cảnh. Đến nỗi mà khi cô xin ra riêng, anh Hai nói như van :

- Tao xin mày. Nhà c̣n rộng chán cho hai đứa mày. Tao chỉ c̣n có mày, lỡ ra có chuyện ǵ...

Cô đă gắt lên :

- Chuyện ǵ là chuyện ǵ ? Anh đừng lo quẩn. Em già rồi chớ phải trẻ con đâu.

Anh Hai nói như thở dài :

- Th́ chính vậy tao mới lo hơn nữa !

Trước khi Cảnh đến với cô,  dù sống trong t́nh yêu thương của gia đ́nh,  trong tận cùng thâm  tâm, cô vẫn thấy  thiêu thiếu cái ǵ. Cái thiếu thốn ấy cô biết tên, nhưng v́ tự ái, v́ tự trọng,  cô không tiện  nói ra  và  không hề tỏ  cho mọi người thấy là  cô biết nó hiện diện. Nên  lúc nào cô cũng cảm nhận một nỗi  cô đơn dai dẳng, ĺ lợm  bám lấy cô, trêu ngươi cô, thử thách cô.  H́nh như cái trán hơi vồ của  cô đă đẩy ra xa tất  cả các chàng  trai mà ở  vào một cái  tuổi nào đó, dù không mời  gọi, các cô  gái vẫn  được các chàng  t́m đến. H́nh như  cái môi mà  ba cô  đă quắn quít tốn  không biết bao nhiêu tiền cho mỹ viện - với một đường vá dù khéo léo thẩm mỹ tới đâu, vẫn khiến cho con trai e  là cái hôn sẽ kém phần trọn vẹn . C̣n cặp cửa sổ linh hồn  cô th́ người ta chỉ thấy  nó lập ḷe  đâu đó sau  khung kiếng dày  cộm nhiều ṿng, khó  thấu tấm  ḷng băng tuyết, xứng đáng với cái tên mà hai đấng sinh thành đă đặt cho cô !

Để trả lời câu  hỏi là các anh có tính trước phải đánh đập  cô  tàn nhẫn  như thế không, giọng Hào  bỗng cao lên, bực bội :

- Đâu có. Chúng  tôi bàn tính với nhau là  Cảnh trông chừng ở cửa, tôi một  ḿnh vô nhà. Việc đầu tiên  là thả ít con chuột sẽ đem theo, cốt làm cô  ngất xỉu thôi, v́ cô  rất sợ chuột.  Sau đó tôi sẽ lục tủ chén  ở pḥng khách mà trước khi vờ  đi công tác, Cảnh đă  dặn cô ta cất nữ  trang ở đó. Bỗng  nhiên lúc tới, trái  với dự định, Cảnh  nhón gót đi tới  cửa trong  nh́n vào, rồi tự nhiên lại  khoát tay lia  lịa bảo tôi đừng thả chuột  ra, c̣n xua xua bảo tôi ra về.  Lúc đó th́  trễ rồi v́  miệng bao mới hé là bốn con  chuột  tuôn ra.  Cô ta xỉu ngay. Tôi vào  lục tủ chén măi không thấy, quưnh lên, tôi phải đánh để cô ta khai...

- Mưa tạnh rồi. Chị  mệt hả ? Sao trông chị xanh  lả đi thế ? Thôi chị về nghỉ đi.

Cô Ba gượng cười nói là v́  con bé đạp mạnh quá,  chớ cô không mệt. Cô đ̣i nghe tiếp. Nghe cho hết. Một nhà tâm lư học nào đó đă chẳng từng khuyên nếu muốn hết khổ, phải đi sâu vào nỗi khổ đó sao ?

 x

 - Tôi không nỡ... Từ khi mới quen  cho đến hôm tới nhà tính cướp của, tôi luôn luôn nghĩ cô ta  chỉ là một món mồi ngon cho dự định bất chính  của tôi thôi. Ngay cả khi  bụng cô lớn rồi, tôi vẫn không thấy có một  dính líu tinh thần nào có thể khiến tôi đổi ư. Đứa con cô ta mang là của tôi, nhưng tôi cũng không  thấy một chút  mảy may quyến  luyến hay có  trách nhiệm ǵ, v́  tôi không chờ đợi nó, cũng không cần nó. Tôi đă có vợ và ba con ở Hải pḥng... Âư thế mà khi nḥm vào cửa, nh́n thấy cô ngồi với vẻ  ́ ạch mệt  nhọc đan cái  áo len nhỏ xíu,  làm tôi khựng lại.

Giọng Cảnh nghèn nghẹn  như tâm sự :

- Cái h́nh  ảnh ấy, h́nh  ảnh người  đàn bà gần  tới ngày sinh nở  ngồi đan áo  cho con, tôi đă thấy nhiêù lần trong đời. (Nuốt ực thật to) Khi tôi  lên năm, thấy  mẹ đan áo, tôi hỏi mẹ đan áo cho bố hay cho con vậy ? Mẹ tôi cười ḍn tan nói áo cho bố hay cho con mà chút xíu vầy sao ? Mẹ đan áo cho em  bé đấy. Rôi   đặt tay tôi lên  bụng, mẹ bảo nè, con sờ xem, vài tháng nữa mẹ sinh em bé cho con, con sẽ có em chơi với.

Cảnh thở dài, giọng trở nên ngập ngừng :

- Cô Ba cũng vậy. Cô cũng thường  đặt tay tôi lên  bụng,  và nói là ít tháng nữa tôi sẽ có con chơi với. Những lúc đó tôi có  xúc động, v́ chợt nhớ tới mẹ. Lạ là mỗi lần có bầu, vợ tôi cũng thường làm cử chỉ ấy. H́nh như việc đó thường đi đôi với việc đan  áo cho con. Nên khi nh́n vào nhà, h́nh ảnh  cô cặm cụi đan  áo làm tôi nghĩ tới  mẹ. Có lẽ vi cô già nên  gợi cho tôi h́nh ảnh  mẹ  hơn là vợ. (Thở hắt ra) Thế  là trong tích tắc,  cuộc đời  mẹ tôi trôi  nổi từ lúc mới lọt ḷng v́ gia đ́nh ông ngoại xua đuổi, bà ngoại bơ vơ nuôi con hoang...

Vừa đi  tới quận, (lại  tới quận !)  cô Ba vừa  hồi tưởng lại những lời Cảnh khai trong lúc lấy cung. Cô cũng đă b́nh tĩnh nghe hết  cuộn băng như đă nghe cuộn băng của Hào. Không có ǵ  đáng ngạc nhiên, không có ǵ không thể xảy  ra...

Bỗng cô giật thót người. Bụng cô sao đau quặn lên. Cố trấn  tĩnh, cô xoa xoa  cái bụng căng tṛn.  Vài giọt nước trên các tàng cây rớt xuống sau  mỗi cơn gío nhẹ. Trời cao và trong. Hàng  me hai bên đường  đang mùa thay lá, run rẩy trong cái se  lạnh sau cơn tắm gội  dưới trận mưa rào mùa hạ.

Cô Ba ngữa mặt lên, hít  không khí tươi tắn buổi chiều. Cô thấy dễ  chịu. Đường tới cơ quan c̣n chừng vài trăm thước.  Cô hài ḷng với quyết định của ḿnh. Ơ, cho dẫu  hắn  đă đối với cô không chân thật, nhưng cô tha  thiết ǵ tơi việc hắn  ngồi tù ? Chẳng mang  ǵ lại cho cô  -  ngoài một nỗi dằn vặt mới mẻ  đau ḷng, khác hơn là nỗi đau  t́nh phụ. Thôi th́, thêm một lần, cô nhắm  mắt hy sinh cho một cái ǵ  cao cả hơn là cái tự ái căm hờn thường t́nh của  con người. Cô không đóng vai tṛ  của một vị Thánh, cô chỉ cố khoan hồng  đóng trọn vai tṛ của một người thân... Cô đi băi nại cho hắn được ra về...

Đau quá, cô Ba  tựa vào gốc cây me bên đường.  Cô chợt thấy mỏi mệt lạ lùng. Cô hơi  choáng váng. Thêm một cơn gío làm cô  rùng ḿnh. Trong cái lạnh se  sẽ buổi chiêù, bỗng cô nghe trong người ḿnh có cái ǵ thật ấm... Cái ǵ đó ươn ướt chạy dài  xuống hai đùi cô,  càng lúc càng nhiều.  Cô xây xẩm muốn xỉu.  Nhưng cái ấm  áp dễ chịu kia đă giúp  cô nh́n xuống hai chân ḿnh.

Cô té nhào  xuống vệ đường. Đầu cô chạm  vào gốc cây me, mắt hướng về phía cơ quan. Cái ǵ cô vừa thấy ở chân  cùng một màu với ngọn cờ đang phất phới ở cổng quận ...

Cô ngất đi. Và cùng với cơn ngất vừa ập tới, cô  nhớ tới câu chuyện người bạn già của bố ở Bắc mới vào. Ông ta nói như có người đă báo bằng thư, rằng người đàn bà có tiếng cười khuynh thành đă chết. Người con gái Trần Thị Đoan Ngọ cũng đă già rồi  và có người  con trai trưởng  hiện ở trong  Nam. Tên chàng ta là Đào Viết Cảnh.

 MIENG