Tính toán ở đời trong lĩnh vực nghệ thuật

Mundial, Brazil, 2014, đội Ư (4 lần vô địch thế giới) tranh hùng với đội Uruguay (2 lần vô địch thế giới).

Huề th́ Uruguay mếu máo về nhà bú tí mẹ, Italia đi tiếp một bước trên con đường vinh quang.

Italia, trên giấy tờ cũng như trên sân, đá trên chân Uruguay. Chỉ xem 12 phút cuối trong trận đá cũng thấy.

Italia, thay v́ phát huy khả năng thắng của ḿnh, co cụm thủ huề để bảo lưu vốn. Chiến lược này, xưa nay, chàng vốn là bực thầy. Thế là tính toán "khoa học".

Nhưng bóng đá không thuộc lĩnh vực khoa học. Tính toán hay đến mấy cũng có thể có lúc trượt chân, tuột trí, như trong t́nh yêu ấy mà : nó thuộc lĩnh vực nghệ thuật.

Kết quả : Italia ấm ức về nhà bú tí mẹ.

Sống ở đời nay, hàng ngày, ta phải tính toán để tồn tại ở mức ít tồi nhất, hoặc để thành công thế nào đó trong một lĩnh vực nào đó. Không chỉ v́ cá nhân ta. V́ vợ con ta nữa chứ ! Nếu ta lỡ có vợ có con. Vợ con ta mà nghe điều này sẽ căm thù ta. Họ yêu ta chính v́ họ chưa hề chờ đợi hay đ̣i hỏi ta tính toán như vậy. Ngược lại, họ yêu ta v́ ta đă dám làm ta, bất cần hoàn cảnh, người đời. Họ không hiểu : làm Tôi, dù cực khổ, vẫn dễ hơn làm Ta. Trong cái Ta của Tôi, là Tôi, có tất cả những người tôi từng yêu mến, có người chưa bước chân vào đời, có người chết đă rất lâu, có người c̣n sống và rất bực ḿnh tôi. Có thể v́ thế, tôi chẳng bao giờ bước chân vào thế giới nghệ thuật được. Nghệ thuật của hôm nay thôi ! Hè hè.

Sống ở đời, tính toán quá đà, có khi tai hại.

Ta khôn khéo ứng xử với người đời hàng chục năm, thành công mỹ măn trong xă hội.

Một hôm, ở tuổi chín mùi, tri thiên mệnh, 40-50 ǵ đó, ta chợt thấy tóc ta bắt đầu bạc, da ta bắt đầu nhăn, hồn ta đă loăng, t́nh ta đă nhạt, từ lúc nào không biết. Chỉ c̣n khả năng tính toán, chút hư danh, quyền lực hăo. Chẳng có ǵ đáng khổ, đáng vui, đáng sống, đáng nhớ, đáng yêu. Ta chợt hiểu : nay mai ta sẽ chết, và chết không chỉ là hết chuyện, c̣n là, khiếp thật, hết truyện. Truyện của chính ta.

Muộn quá rồi. Ở tuổi thiếu thời không dám sống v́ ước mơ, ở tuổi thanh niên không dám sống v́ lư tưởng, ở tuổi trưởng thành không dám sống v́ nghiệm sinh, kiến thức, gía trị nào đó, chỉ biết tính toán để thành đạt thôi, bước vào tuổi tri thiên mệnh, chẳng có ǵ, chẳng c̣n ǵ đáng nói, đáng làm cả.

Trong văn hoá toàn cầu hoá ngày nay, ta phải biết tính toán để tồn tại, thậm chí để thành công. Đồng thời, có lúc, ta phải biết vứt mọi tính toán để làm người. Ta phải biết vứt chính ta - do tha nhân nhào nặn - để làm chính ḿnh.

Đội tuyển Italia thua là đáng đời.

2014-06-25