Rimbaud
Xét cho cùng, phải thế thôi. Thật đáng đời. Thất bại cay đắng này, chính tôi đă t́m nó. Khả năng thành công không mong manh. Tôi đă tự ư tiêu diệt nó. V́ vội vă ? V́ tự kiêu ? V́ thích kịch tính ? Thích tŕnh diễn ?
Em không sẵn ḷng, tôi biết. Em đang tuyệt vọng bám víu mối t́nh tẩm độc, xé ḿnh giữa hứng khởi và suy sụt. Chính trong hoàn cảnh ấy, nỗi đam mê của tôi kết tinh. Một hôm, tôi cùng em đi xem phim. Em buồn. Em thích sự hiện diện của tôi . Ra khỏi rạp, hai đứa lang thang trong đường phố. Em ngại về nhà, ngại trở về cảnh sống cô đơn trong căn hộ băng lạnh. Em kéo tôi vào quán càphê. Hai đứa ở đó rất lâu, hàn huyên lan man về cuộc đời, con người, thiên hạ, như hai sinh viên trong khu Latinh. Em không dám nói tới mối t́nh của em. Điều ấy khiến tôi buồn.
"Anh khiến em sờ sợ. Anh quá nhiều văn hoá. Với anh, người ta sợ bị vạch trần, bị đánh giá."
Đêm ấy, tôi hiểu t́nh bạn phải trả giá nào. Thời trang bè bạn, t́nh bạn h́nh thành trong câu lạc bộ hè dựng hàng rào vững chắc nhất giữa người, tôi biết lắm. Văn hoá, trí tuệ cũng vậy. Tôi lờ mờ cảm thấy điều ấy từ lâu. Đêm hôm ấy, hiển nhiên ấy đè bẹp tôi. Mặc dù đó chỉ là lớp vécni liền rạn nứt khi ta đương đầu với ước vọng sâu sắc, khi ta oằn người khao khát sự có mặt âu yếm bên ta. Văn hoá chỉ là chuyện từ ngữ. Có từ ngữ cho phép hiểu biết sự vật. Không có từ ngữ cho âu yếm. Có lẽ v́ thế kẻ si t́nh trở thành vụng gượng, ngu ngốc. T́nh bạn chỉ có thể sinh thành trong thế giới tuổi thơ, trên đất nước của kẻ vô tôi.
Từ đêm ấy, ở tôi sinh nảy, rồi lớn vút nhu cầu nh́n em, nghe em cười và, thỉnh thoảng, cảm nhận nỗi khắc khoải ở em. Tôi biết nỗi đam mê của em tất yếu sẽ thất bại trong ghê tởm, căi cọ, và em sẽ có ngày giẫm nát mối t́nh thối mục ấy. Đáng lẽ tôi phải giúp nó thối nát, tránh dấn thân ngay, tỏ vẻ ân cần, tŕu mến, mở ṿng tay đúng lúc. Chuyện ngu ngốc, hữu hiệu, trong vắt như chuyên luận tâm lư học, trong suốt như tiếng than của Stendhal. Xưa này tôi vốn biết đánh giá đúng t́nh huống, khéo léo dàn xếp hành động, thành công. Tại sao tôi đă xô đẩy sự việc, t́m cách thúc cưỡng định mệnh ngay khi tôi biết xắc suất thành công hầu như không có. Chắc v́ tôi tự kiêu, không thể tự thích nghi với tính toán hèn mọn ấy. Tôi đă đ̣i một hạnh phúc toàn diện, tức khắc, bất cần bối cảnh, hay vết thương xứng đáng với tham vọng ngạo mạn ấy. Tôi đă muốn chiếm một tâm hồn qua một cú poker. Tôi đă đánh cá, tôi đă thua. Bây giờ, phải trả giá.
Xét cho cùng, chẳng dính dáng ǵ với tính tự kiêu. Có chuyện ǵ đáng ve văn tấm ḷng tự phụ đâu. Tôi thực sự có cơ may. Nó khiến tôi sợ. Tôi thà tin vào ảo ảnh của hạnh phúc c̣n hơn sống thực một hạnh phúc hăo. Tôi đă t́m thất bại, có ư thức. Tôi thà chịu nỗi đau thất bại c̣n hơn gánh sự thất bại của hạnh phúc, v́ chưa ǵ khiến tôi đớn đau hơn thất bại không sao tránh được của gặp gỡ phi thường ấy : yêu nhau.
Lần đầu một người đàn bà nói yêu tôi, có điều ǵ đă tan nát ở tôi.
Đó là khoảnh khắc ngay trước khi yêu. Tôi đă ve vuốt tan cơ thể em. Thịt em rên nở dưới ngón tay tôi. Cứ như hồn em h́nh thành trong ḷng tay tôi.
Em yêu anh. Giọng em rên rỉ van nài, mắt em lộn tṛng, vú em dựng đứng, đùi em toang hoác.
Em ở tuổi 16. Em c̣n trinh. Đột ngột, em vứt vào ṿng tay tôi cả tuổi dạy th́.
Em yêu anh. Em là của anh. Giọng em xé hồn tôi, tiếng kêu thất thanh, tiếng kêu kinh quái khắc nét yểm ngay trên gương mặt cứng đặc của em, tôi nh́n thấy.
Em yêu tôi điên cuồng tuổi mười sáu, mảnh dẻ thân phận đàn bà, với tất cả nỗi cô đơn tuổi dạy th́. Em yêu tôi trong khi tôi biết dâng hiến bất khả thi, nh́n nhận là giả dối. Chưa bao giờ tôi thấy ḿnh gian dối, bất lực, tồi tệ đến thế. Tôi muốn bỏ chạy. Nhưng tôi không đủ can đảm. Tôi đă uống cạn bă hiểu lầm của ve vuốt, giả dối của âu yếm, lừa dối của im lặng tay đôi. Tôi đă sống cạn bă nỗi cô đơn yêu sáo. Em khóc dịu dàng. Tôi ve vuốt tóc em, mí mắt, nét mũi, làn môi em.
– Anh đang nghĩ ǵ thế ?
– Nghĩ tới em.
Em vùi mặt vào vai tôi, hôn hít.
Chúng tôi đều biết, tôi nói dối.
Từ ấy, tôi căm thù người đàn bà có ánh nh́n âu yếm, người bạn hay cảm thông. Tôi tưởng tôi biết cho. Thực ra tôi chưa hề biết nhận. Ai mà biết được ?
Thuở ấy nó hai mươi tuổi. Nó mới lang thang xuyên suốt những thành phố Châu Âu trở về. Những phế tích La Mă, lâu đài xứ Écosse, nhà thờ thời Trung Cổ, những bức tượng thành phố Florence, những ao hồ Thụy Điển, chỉ có nhân tính như sự khước từ chết, như lời cầu nguyện vô tận.
Ở Venise, nó gặp một cô gái người Anh. Nàng cũng lang thang như nó từ quán trọ cho thanh niên này qua quán trọ khác. Suốt ngày, họ nắm tay nhau đi chơi. Lúc chiều tàn trên băi sỏi cát thấm nhựa đường dơ bẩn, họ ngắm mặt trời lặn. Họ làm t́nh trên băi biển, cuồng nhiệt, bạo liệt. Nàng nằm rất lâu trên băi cát sỏi, ngắm mặt trời trầm ḿnh nơi chân trời, không nói với nó một lời. Nó im lặng nh́n nàng. Nàng im lặng nh́n mặt trời lặn. Hoàng hôn rực lửa máu đông cứng trên gương mặt nhẵn của nàng. Lát nữa, đêm sao mênh mông sẽ lùa vào im lặng của họ. Và măi măi sẽ như thế. Mất công gào làm ǵ. Có lẽ t́nh yêu chỉ là im lặng của những v́ sao.
Ngày hôm sau, nàng bỏ đi, không lời từ biệt.
Nó sách bị trở về Paris.
Nó gặp em trong sân một toà nhà mục nát ở quận mười tám. Mẹ em là y tá đă ly dị. Rồi mẹ em lấy một người tài xế. Họ sống trong căn hộ nhỏ xíu. Một căn pḥng, một hành lang, một bếp, một cầu tiêu, không pḥng tắm. Em cắm trại trong hành lang, trên tràng kỷ. Em lau ḿnh rửa mặt trong bếp với thau nước lấy từ ṿi, bao tay, mẩu xà pḥng. Em mười sáu tuổi. Em đẹp, linh hoạt, vui tươi. Đôi môi em toàn hảo, nụ cười em khiến cánh mũi nhỏ hếch lên tinh nghịch. Em tới với nó như đứa trẻ nắm bắt tay đứa trẻ. Em trao ḿnh cho nó ngay trong giường mẹ em.
Nó muốn cưới em. Nó chuẩn bị đám cưới như đan giây để tự thắt cổ. Một đêm, đúng một tuần trước lễ cưới, em bỏ nó. Hai người bước xuống những bực thang đá trên Đồi Montmartre dưới ánh đèn mù sương. Em buông tay nó. "Em đă yêu anh, anh biết. Em sẽ chẳng bao giờ yêu ai như yêu anh… Chúng ta sẽ không cùng hạnh phúc được… Anh đi đi, em không muốn gặp lại anh nữa… Em không muốn an phận. Không, đừng hỏi em ǵ cả. Anh đi đi."
Em có lư. Ta, ta chỉ hèn thôi, như nhiều thằng đàn ông ở tuổi hai mươi.