ĐẠO VĂN HAY CẮT DÁN TRONG MÊ SẢNG ?
Chân Phương
Đọc mấy trang thơ cuối tuần này (25-5-2012) trên Tiền Vệ, tôi phát hiện một số điều quái lạ và buồn cười trong bài thơ Trở Giấc của Trần Hữu Dũng - h́nh như tác giả đă cắt dán và vay mượn “tự nhiên” các câu chữ và tứ thơ chủ yếu từ hai bài Le Grand Jeu và One-Way Traffic Blues của tôi (trước đó post trên litviet và sáng tạo.org, rồi đăng lại vào đầu tháng 5 -2012 trên website amvc ).
Tôi sẽ dùng phương pháp so sánh văn bản tŕnh bày song song các câu hoặc đoạn thơ, và nhường phần kết luận cho độc giả. (Đối với các câu chữ khả nghi: in nghiêng là mượn tứ, in đậm là sao chép từ ngữ).
Le Grand Jeu Chân Phương Trở giấc Trần Hữu Dũng
mỗi ngày Ngày ngàytôi tiếp tục cắt dán Cắt vụn những giấc mơtưởng tượng thành ngôn từ Thành vô số cánh bướm bay lả tả mượn cát sóng cỏ cây đá mây bày tṛ chơi kư hiệu Thong thả đọc câu thần chúthong thả sưu tập Trấn an chính ḿnh
mật mă cùng thần chú Cố thoát khỏi hẻm vực tối tăm cánh chim khai mạc rạng đông là dụ ngữ
treo bài thơ tỏ t́nhtrong nghĩa trang các giấc mơ làm hacker đột nhập các địa chỉ email Lẻn trèo vào facebook ḥ hẹn với đám đàn bà mang mặt nạ Làm t́nh với người yêu ảo nhẫn nại biên soạn Gấp rút soạn cuốn tự điển cho bọn cá cược chính trị
đại từ điển bách khoa cho loài mộng du …
đứng trước mấy nhà bảo tàngbán đại hạ giá những bản đồ quá văng Ngồi vỉa hè kể chuyện tiếu lâm đen để làm ǵ? Đấu hót với những thần tượng mục nát
Thong thả bơi trong biển sương mù dối trábọn cháy túi huyền thoại lũ thua bạc triết học hỏi tôi để làm ǵ? để chống trả phép thuật của Maya Đêm đêm
Tôi học cách chống trả sự vây hăm, rẻ tiền biết ngụy trangtro bụi và không khí chẳng hạn dưới dạng phim bộ tivi đầy quỉ thần bằng cao su Núp dưới dạng bộ phim nhiều tập trên tivi đấu đá trước thiên đàng giấy bồi Giữa đám gái vú mông phẫu thuật ơng ẹohoặc mớ vú mông phẫu thuật Trái cây Tàu ướp hóa chất và thuốc bổ làm từ thai nhi
giữa trái cây đồ nhựa hay mấy chùm hoa giấy Em hiện ra như nhánh hoa lys tinh khiết
…
Bài thơ của Trần Hữu Dũng chưa hết, dù sao độc giả nào chịu khó theo dơi sự đối chiếu đến đây đă có thể nhận thấy nhiều trùng lặp không t́nh cờ hoặc sắp xếp trước sau chẳng vô ư chút nào! Nhưng đến hai đoạn cuối th́ tôi bật ngửa cười to khi bắt được quả tang một sự đạo văn ngô nghê và trắng trợn!
Mách có chứng! Trên LitViet ngày 12-5-2012, tôi giới thiệu và dịch vài bài của Rade Drainac, nhà thơ gốc Serbia. Ở đoạn cuối của hai bài thơ Cảnh Trí và Lá có mấy câu như sau:
Bằng hơi rặn cuối người đàn bà nơi bệnh viện
Hạ sinh mặt trời… ( Cảnh Trí)
Nhỏ như con bướm, một phi cơ vừa được phát minh
Tín hiệu này tốt đấy. Bravo! … ( Lá )
Đoạn áp chót trong bài Trở Giấc nói trên là mớ câu chữ dưới đây:
Tự nhủ uống say mèm để quên đi
Ám ảnh thù hận, nhát dao đâm lén
Tưởng tượng kỳ quặc
Về người đàn bà ở bệnh viện Từ Dũ
Rặn một hơi dài - Hạ sinh mặt trời
Tín hiệu tốt cho một khởi đầu mới!
Rồi đến phần cuối, Trần Hữu Dũng đă tặng cho bài thơ của ḿnh phát súng ân huệ như sau:
Trở giấc
Ṿng quay
Bánh xe ẩn dụ từ ngữ
Lăn hoài Lăn hoài…
v́ đây là tứ thơ và mấy câu xuất thần của tôi khi dứt điểm bài thơ One-way traffic blues. Mời các độc giả - bồi thẩm đoàn đọc lại bài này;
ONE-WAY TRAFFIC BLUES
gần một giờ sáng
mưa giông lập xuân
gần hai giờ sáng
xa lộ ướt trơn
gần ba giờ sáng
phóng về Boston
gần bốn giờ sáng
em tôi cô đơn
gần năm giờ sáng
kiếp buồn di dân
gần sáu giờ sáng
Hoa Kỳ trở giấc
gần bảy giờ sáng
ca mới bắt đầu
* * *
highway expressway
váng vất tay lái
runway freeway
chóng mặt ṿng quay
this way ?
that way ?
bánh xe ẩn dụ
lăn hoài lăn hoài
* *
Trần Hữu Dũng là một ng̣i bút có nhiều sáng tác , thường xuất hiện trên Tiền Vệ, Văn Chương Việt,…và h́nh như ông cũng là hội viện Hội Nhà Văn VN. Nếu bài thơ Trở Giấc có ghi chú minh bạch xuất xứ của các câu và tứ “có nghi vấn” th́ có thể coi như
Trần Hữu Dũng đă “họa vận” mấy bài của Chân Phương.
Dĩ nhiên, tṛ chơi văn nghệ này khả dĩ; và đôi lúc vẫn xảy ra trong lúc trà dư tửu hậu. Nhưng trong sự cố mà chúng ta đă mất thời giờ khảo sát trên đây, ẩn hiện một ư đồ khó hiểu! Đă đến lúc dừng bút, xin trao lại cho dư luận thông minh quyền phán xét .
Hull, Memorial Day, 2012