Nam Dao
giới thiệu ba mẩu chuyện của nhà văn Cao Xuân Huy với thương tiếc và lời cầu cho anh thong dong ở một nơi khác chốn này bụi bậm
Chờ tôi với…
từ tập truyện ngắn Vài Mẩu Chuyện do nhà Văn Học xuất bản, ấn bản đầu tiên, năm 2010
Tiếng rít của vỏ đạn hỏa châu phá tan cái im lặng của mặt trận. Mỗi lần có hỏa châu, vỏ đạn rơi thẳng xuống chỗ Toàn đang nằm, Toàn rúm người, thu nhỏ thân h́nh, sợ vỏ đạn rơi xuyên qua thân thể ḿnh. Trời lạnh, mưa mỏng hạt, ánh trăng hạ tuần nhờ nhợ lẫn vào màu cát. Toàn căng mắt nh́n, không thấy ǵ. Màu vàng nhợt xóa mờ đường ranh giữa trời và đất. Ánh sáng hỏa châu nhập nḥe không làm rơ được đường nét vùng quan sát.
Tựa lưng vào thành giao thông hào, Toàn hồi hộp đợi lệnh tấn công lần chót trước giờ ngưng bắn. Đă quá bốn giờ sáng, chỉ c̣n vài tiếng đồng hồ nữa là đến giờ. Một cuộc ngưng bắn toàn diện, chính thức được hai bên thỏa thuận và quốc tế công nhận bằng hiệp định Paris, và đă được thông báo, phổ biến trong toàn quân. Tám giờ sáng, đúng tám giờ sáng ngày 28 tháng Giêng năm 1973, cuộc chiến kéo dài gần hai chục năm chấm dứt. Vĩnh viễn.
Toàn chỉ huy một đơn vị tác chiến chuyên nghiệp, những người lính là những tay cảm tử, xem cái chết “nhẹ tựa hồng mao”, những cái lông hồng của Toàn đă rụng hơn ba phần. Đại đội Toàn tả tơi qua những đợt tấn công liên tục trong ngày. Mục tiêu, vị trí pḥng thủ của một trung đoàn địch. Một chọi mười không chột th́ cũng phải què, cánh quân bên kia thế nào không biết, cánh của Toàn từ điểm xuất phát gần hai trăm, sau hai mươi tiếng đồng hồ, c̣n hơn ba chục, đang nằm dọc theo giao thông hào vừa chiếm được, hồi hộp đợi lệnh tấn công đợt chót.
Tuổi trên dưới hai mươi, những thằng em c̣n lại của ḿnh phải sống. Chỉ c̣n vài tiếng đồng hồ thôi, Toàn, mày phải sống, mày phải là người chứng kiến giờ phút lịch sử này. Phải bám vào cái chuyển ḿnh này của lịch sử. Bỗng dưng, Toàn đâm sợ chết.
*
Máy truyền tin PRC-25 kêu “khè” một tiếng, Toàn chụp vội ống liên hợp:
“520 – 05.”
“05 – 520.”
“Rồi. Hướng mười giờ.”
“Nhận năm.”
Cuộc tấn công chót bắt đầu.
Toàn nh́n đồng hồ, mới sáu giờ sáng. C̣n hai tiếng nữa.
*
Đúng tám giờ. Trời sáng rơ. Tiếng súng vẫn c̣n nổ.
Toàn bảo thằng máy:
“Kháng, mày la lên là tới giờ ngưng bắn rồi.”
Kháng nghiêng đầu, quay miệng chếch lên, la:
“Tám giờ rồi. Tám giờ rồi nghe.”
Toàn bật cười:
“Tám giờ rồi th́ sao?”
Kháng cũng cười theo, lại chếch miệng lên, la tiếp:
“Tám giờ rồi, tới giờ ngưng bắn rồi nghe.”
Tiếng súng vẫn chưa ngưng.
Những đồi cát h́nh cánh cung toàn là địch, thầy tṛ Toàn nằm lọt vào giữa, dưới thấp. Ước lượng theo tiếng súng, Toàn đoán ít nhất địch vẫn c̣n đông gấp chục lần ḿnh. Lúc năy, khi khởi sự cuộc tấn công lần chót, trời c̣n tối dễ nhập nhằng, nhưng bây giờ, trời sáng rơ. Thầy tṛ Toàn đang nằm chịu trận. Giờ ngưng bắn đă bắt đầu có hiệu lực, nhưng thực tế, đủ các loại đạn vẫn hướng về phía Toàn mà nổ.
Tám giờ năm, tiếng súng vẫn chưa ngưng.
Toàn lại nhắc Kháng:
“Mày la nữa lên.”
Kháng lại chếch miệng lên, la tiếp:
“Tới giờ rồi, tới giờ ngưng bắn rồi nghe.”
Chỉ có tiếng súng trả lời.
Toàn bảo Kháng:
“Mày giơ thử ngón tay lên coi tụi nó c̣n nhắm bắn ḿnh không.”
Kháng tṛn mắt nh́n Toàn:
“Bộ ông giỡn hả?”
“Mày ngu thấy mẹ. Lỡ nó bắn cụt ngón tay, có phải là được giải ngũ không?”
Kháng nh́n quanh, vớ được nhánh dương cong queo trong mức an toàn duy nhất, giơ lên khỏi đầu. Chưa đầy chớp mắt, nhánh dương bị bắn gẫy.
Toàn gọi máy qua cánh quân bên phải:
“05 – 520.”
“520 – 05.”
“Phía ông ngưng chưa?”
“Chưa.”
“Ông ‘thọc’ mạnh lên. Sườn tôi hở, lạnh thấy mẹ.”
Tiếng súng rộ lên phía bên phải. Toàn và Kháng nhào lên chốt địch phía trước. Tâm, tên cao bồi của Toàn, chồm người tung quả lựu đạn. Lựu đạn vừa rời khỏi tay Tâm, Toàn nghe tiếng thét:
“Chết tui.”
Toàn quay lại nh́n, Tâm nằm ngửa bất động trên cát, máu trong bụng nhỉ ra.
Cùng lúc, Toàn và Kháng tung lựu đạn vào trong hầm rồi vọt theo, làm chủ cái chốt. Toàn nhào ngược về đằng sau, nắm chân Tâm kéo thụt xuống sau mô cát.
Tâm nh́n Toàn:
“Đù má nó. Ngưng bắn rồi mà sao tui chết hả ông thầy? Ông rán sống nghe ông thầy!”
Nói dứt câu, người Tâm giựt mạnh rồi mềm xuống.
Toàn vuốt mắt Tâm rồi nhào lên với Kháng:
“La lên nữa đi!”
Kháng:
“Đù má, tới giờ ngưng bắn rồi nghe.”
Tám giờ mười lăm, tiếng súng thưa dần.
Tiếng súng thưa dần rồi im hẳn. Toàn nh́n đồng hồ, tám giờ hai mươi lăm.
Cho chắc ăn không c̣n là mục tiêu, Toàn bảo Kháng:
“Mày giơ ngón tay lần nữa coi.”
Không t́m đâu ra nhánh dương nào khác, Kháng giơ ngón tay trỏ lên ngang mắt ngắm nghía, cười cười thủ thỉ: “Đụ má, đừng bỏ tao nghe mảy!”
Toàn gắt:
“Đù má mày, giơ ngón tay lên.”
Kháng rụt rè đưa ngón trỏ lên khỏi đầu, cao hơn mô cát một chút, rồi lại thụt xuống. Nhấp nhứ như vậy một lúc, Kháng để hẳn ngón tay cao hơn mô cát. Không thấy động tĩnh ǵ, Kháng nhích tay cao hơn, cao hơn tí nữa. Kháng giơ cả bàn tay, vẫn yên lặng. Toàn nh́n quanh kiểm soát đám đàn em. Tất cả đang nh́n Toàn chờ.
Toàn đẩy đẩy cái mũ sắt của ḿnh lên cao khỏi mô cát. Không có ǵ.
Toàn ghếch đầu nh́n lên phía trước. Dăy đồi cát h́nh cánh cung trước mặt Toàn đầy người. Tất cả đều đứng dưới giao thông hào, chỉ lộ từ ngực trở lên.
Toàn đứng hẳn dậy. Lính tráng chỉ đợi có thế, cũng đứng hẳn lên. Tháo dây đạn, bỏ súng, bỏ mũ sắt xuống.
Binh nhất Phước đen, một tên cao bồi khác của Toàn, vụt băng ḿnh lao về phía trước. Toàn hốt hoảng ra lệnh cho lính ứng chiến ngay lập tức, sợ có ǵ nguy hiểm cho Phước đen. Nhưng không, những người bộ đội phía bên kia nhào lên khỏi giao thông hào, ôm chầm lấy Phước đen. Phước đen móc trong túi ra gói thuốc mời, mời, mời hết người này đến người khác.
Lính hai bên ùa lên phía trước, ôm nhau ḥ hét:
“Hết đánh nhau rồi! Hết chiến tranh rồi!”
Những bộ quân phục rằn ri miền Nam trộn lẫn những bộ quân phục cứt ngựa miền Bắc. Cố không khóc nhưng nước mắt Toàn cứ ứa ra, không kềm được. Nhưng việc ǵ phải kềm chứ! Toàn mặc cho nước mắt trào ra.
Có tiếng nghẹn ngào bên cạnh:
“Anh khóc đấy à?”
Toàn quay qua, một người bộ đội nước mắt cũng đang nḥe nhoẹt. Chẳng nói chẳng rằng, cả hai ôm chầm lấy nhau…
Toàn bảo lính buộc cờ vào những lùm dương thấp lè tè rải rác quanh chỗ vừa chiếm được. Bắc quân ở tại chỗ nên có sẵn cây, sẵn cột để cắm cờ.
Có lá cờ buộc không kỹ rơi xuống cát, người bộ đội vỗ vỗ Toàn, chỉ:
“Anh ơi, cờ của anh rơi ḱa!”
*
“Chào anh.”
Toàn nhận ra người bộ đội lúc năy:
“Chào anh.”
“Anh ăn cơm chưa?”
“Sao anh lại hỏi ăn uống giờ này?”
“Xin lỗi anh. Đó chỉ là câu chào quen miệng của chúng em.”
“Vậy hả? Anh khỏe không?”
“Anh nói giọng Bắc? Ngoài Bắc anh ở đâu?”
“Tôi dân Hà Nội, vào Nam từ 54.”
“Em cũng dân Hà Nội.”
“Thế à? Vậy ḿnh là đồng hương đấy nhỉ? Thế anh xa Hà Nội bao lâu rồi?”
“Hơn bốn năm rồi anh ạ.”
Toàn nh́n người bộ đội, cũng khoảng tuổi trên dưới hai mươi như lính của ḿnh, nước da men mét tái có lẽ do sốt rét, nhưng mặt mũi sáng sủa. Trên mũ cối, những hàng chữ viết tên các địa danh như Cùa, Ba Ḷng, Khe Sanh, Làng Vey, đường Chín… bên hông mũ gắn tấm ảnh bẩn, vàng ố v́ thời gian, chụp bán thân một người đàn bà luống tuổi vấn tóc trần.
Toàn chỉ tay lên những địa danh viết trên mũ sắt của ḿnh:
“Hóa ra ḿnh là đồng hương, và cũng đă gặp nhau qua những chỗ này rồi đấy nhỉ!”
“Em đi trận đă ba, bốn năm rồi, toàn quanh quẩn vùng này!”
Thấy Toàn nh́n chăm chăm vào tấm ảnh, người bộ đội ngượng nghịu nói:
“Ảnh mẹ em đấy! Em mang theo từ khi đi nghĩa vụ.”
“Thế anh không có người yêu à?”
“Có anh ạ, nhưng… cô ấy đang học đại học.”
“Học đại học th́ tại sao lại nhưng?”
Người bộ đội ngập ngừng, nói qua chuyện khác:
“Ở trong Nam, các anh muốn được học đại học phải có những điều kiện ǵ?”
Toàn bỡ ngỡ với câu hỏi nhưng cũng trả lời:
“Điều kiện ấy à? Một điều kiện duy nhất là phải học xong trung học, tức là phải có bằng tú tài, thế thôi. Mới mấy năm sau này, khi cuộc chiến khốc liệt, những người học đúng tuổi mới được học tiếp lên đại học, c̣n những người dù chỉ học trễ một năm, cũng phải đi lính đă.”
“Ở ngoài em th́ khác. Ở ngoài Bắc th́ ‘học tài thi… lư lịch’, vào đại học không theo sức học hay tuổi tác.”
“Lư lịch phải tốt anh mới được đi bộ đội chứ?”
Người bộ đội cười nhẹ:
“Anh chẳng hiểu ǵ cả. Ở ngoài em, lư lịch tốt th́ học đại học. Ông nội em bị đấu tố trong kỳ ‘cải cách ruộng đất’, mẹ thuộc gia đ́nh tư sản ở Hà Nội, th́ em phải đi B thôi.”
“Sao gia đ́nh anh không di cư vào Nam năm 54?”
“À, gia đ́nh em là gia đ́nh liệt sĩ, bố em chết trận thời kháng chiến chống Pháp, lúc đang làm đại đoàn phó. Mẹ em nghĩ gia đ́nh có công với cách mạng nên không đi. Hơn nữa, mẹ em muốn đợi ḥa b́nh lập lại để đi t́m xác bố em. Chỉ có người anh ruột của em theo ông chú vào Nam thôi.”
“Thế anh của anh làm ǵ ở trong Nam?”
“Có lẽ anh của em cũng đi lính. Trước khi đi B, mẹ em dặn là nếu ra trận cố tránh đừng bắn vào anh ḿnh.”
“Làm sao mà tránh!”
“Th́ thế…”
Người bộ đội thở dài, đổi chuyện:
“Lúc này sắp Tết rồi và máy bay Mỹ đă hết đánh phá, chắc Hà Nội đang trưng bán đầy hoa Tết.”
“Ở ngoài Bắc… Hà Nội… Thế Hồ Gươm bây giờ ra sao?”
“Ra sao là ǵ, anh?”
“Có tu bổ, có chỉnh trang ǵ không? Có c̣n đẹp không?”
“Không đâu anh ơi. Trên bờ th́ bẩn và dưới hồ th́ đầy rác.”
“Có một buổi tối ngày lễ, tôi ngồi trên vai mẹ xem bắn pháo bông ở Hồ Gươm. Đêm ấy người đâu ra mà đông đến thế.”
“Em thường lang thang nghịch ngợm ở Hồ Gươm.”
“Nhà tôi ở ngơ Lê Đại Hành, gần Chợ Đuổi, đằng sau Nhà Diêm.”
“Em ở phố Duy Tân.”
“Có một lần tôi suưt chết đuối v́ không biết bơi mà dám nhảy xuống hồ, cho chuồn chuồn cắn rốn rồi, tưởng là đă biết bơi.”
“Em cũng có xuống chơi dưới Chợ Đuổi.”
“Tôi bị xe đạp đâm v́ thích nhắm mắt đi qua đường.”
“Em thích nhảy tàu điện.”
“Tôi đi theo mấy anh lớn nhặt quả sấu, quả cơm nguội. Cây cơm nguội sao mà to và cao thế.”
Cả hai đang hào hứng thao thao nói chuyện không đầu không đuôi, chẳng ngô chẳng khoai ǵ hết về Hà Nội. Bất chợt, người bộ đội không nh́n thẳng vào mặt Toàn nữa, mà nh́n lệch sang một bên, rồi th́ thào thật nhanh:
“Ḿnh ăn cây nào th́ rào cây nấy anh ạ. Anh đừng nghe tuyên truyền.” Rồi đổi giọng đanh thép, chậm và rơ từng tiếng: “Bây giờ anh đă thấy được là chính nghĩa thuộc về chúng tôi chưa?”
Toàn ngơ ngác và chợt hiểu. Một người bộ đội nữa đang đi đến từ phía sau lưng.
*
Không phải là hưu chiến, mà là ngưng bắn, là hết bắn giết nhau, là chấm dứt chiến tranh. Chấm dứt chiến tranh. Toàn say sưa hít thở không khí một đêm yên tĩnh của ngày ḥa b́nh đầu tiên. Tưởng tượng sẽ đi theo chàng bộ đội về Hà Nội thăm những cây cơm nguội, những hàng sấu, ngắm nh́n hồ Hoàn Kiếm… Nằm dài trên cát, gác chân lên mũ sắt, Toàn châm điếu thuốc mơ màng, mặc cho ư tưởng lang thang những nơi Toàn đă sống trong thời thơ ấu…
“Uỳnh…”
Nhanh như chớp, Toàn chụp khẩu súng, nhào xuống giao thông hào.
Một quả đạn đại bác không giật bắn vào ngay giữa vị trí pḥng thủ. May không ai bị thương.
Sáng hôm sau, cảnh mũ sắt, mũ cối quấn quưt nhau chỉ c̣n là giấc mơ cũ.
Không khí căng thẳng.
Địch tăng cường một đơn vị lớn từ phía Bắc xuống. Toàn báo cáo về bộ chỉ huy tiểu đoàn. Tiểu đoàn trưởng ra lệnh nằm tại chỗ và tuyệt đối không nổ súng v́ bất cứ lư do ǵ. Lệnh nhấn mạnh: “Hiệp định ngưng bắn đă hiệu lực. Ai nổ súng sẽ ra ṭa án quân sự mặt trận”. Thế hóa ra chỉ có một bên ngưng bắn thôi à. Nó quất cho vỡ mặt cũng phải nhịn à. Quân tử Tàu th́ chỉ có mà chết. Mẹ kiếp.
Trời chập choạng tối. Đột nhiên, đèn pha chiếu sáng rực sang phía đơn vị Toàn. Hai chiếc T-54 xuất hiện. Tiếng xích sắt ken két nghiến vào nhau dữ dội. Toàn lạnh người, sởn gai ốc. Toàn giương khẩu súng chống chiến xa M-72, kê lên ba lô, nhắm vào một chiếc T-54, miệng lẩm bẩm: “Mẹ, c̣n mỗi một khẩu, không đủ găi ghẻ bố mày cũng chơi. Có chết bố mày cũng phải ‘ôm’ theo dăm đứa chúng mày, các con ạ”.
Đêm thứ hai của ngày ḥa b́nh, đơn vị Toàn bị tấn công.
Những đợt tấn công đầu bằng đặc công của địch, đơn vị Toàn đẩy lui dễ dàng bằng lựu đạn. Toàn đă sẵn sàng chờ T-54 lâm trận, nhưng không, sau vài đợt tấn công dọ dẫm, địch dùng bộ binh đánh biển người, ồ ạt xung phong vào vị trí của Toàn. Th́ ra mấy chiếc T-54 chỉ để…"nhát ma."
Khi địch tràn ngập, lưỡi lê và lựu đạn thay cho súng.
Sau một lúc quần thảo bằng lưỡi lê, Toàn gập người, ngă chúi xuống phía trước, mắt hoa đi, mũ sắt văng ra. Mất mũ là mất mạng. Phản xạ tự nhiên của bản năng sinh tồn bật dậy, Toàn nhoài người, vói tay về phía cái mũ. Cả thân thể lẫn cánh tay như không c̣n theo lệnh Toàn, chỉ nhích từng chút từng chút. Toàn cố nhoài người lên, vói tay. Cuối cùng, tay Toàn cũng chạm được vào cái mũ. Dùng hết sức b́nh sinh, Toàn kéo cái mũ nặng ngh́n cân về phía ḿnh. Cái mũ nhích tới. Nhích tới gần. Cái mũ tới sát mặt Toàn.
Mắt Toàn dại đi, cái mũ trong tay không phải là mũ sắt, mà là mũ cối. Trên cái mũ cối mà Toàn đă một lần nh́n thấy, những hàng chữ viết tên các địa danh và ảnh người đàn bà vấn tóc trần Hà Nội rơ lên rồi nḥa dần, nḥa dần. Tiếng gào thét giết chóc vẫn vẳng vào tai cùng lúc loáng thoáng h́nh ảnh Toàn sánh vai người bộ đội đồng hương lang thang bên hồ Hoàn Kiếm… Đột nhiên, một tiếng gọi bật ra trong đầu Toàn “Anh bộ đội ơi, chờ tôi với…”.
http://damau.org/archives/author/caoxuanhuy/
Trả lại tiền
từ tập truyện ngắn "Vài Mẩu Chuyện" do nhà Văn Học xuất bản, ấn bản đầu tiên, năm 2010
Cơn thèm đàn bà bắt gă đạp xe loanh quanh trong thành phố.
Đường Hồng Thập Tự lác đác chị em ta đứng thập tḥ dưới các gốc cây. "Xe qua lại nhiều quá, không được."
Gă đảo một ṿng công viên trước cổng Dinh Độc Lập. Tối. Mỗi gốc cây đều thấp thoáng bóng người. Vài tay cũng đạp xe rảo rảo giống gă. "Được rồi."
Gă tấp vào một gốc cây.
Một ả ló ra kéo tay gă:
"Dzô sát trong đây."
"Nhiêu?"
"Hai chục."
"Không có đủ."
"Dzậy có nhiêu?"
"’Thổi’ không th́ nhiêu?"
"Mười."
"Vẫn không đủ."
"Dzậy chớ muốn nhiêu?"
"Có năm thôi."
"Hổng được. Đụ má… Chưa mở hàng."
"Nguyên một ngày lương! Không được hả? Th́ thôi."
Gă quay đi. Ả kéo lại.
"Thôi, có nhiêu lấy nhiêu!"
Gă đứng tựa lưng vào gốc cây. Tụt quần.
Ả ngồi xổm xuống. Làm việc.
. . .
Ánh đèn pin bất ngờ chiếu thẳng vào mặt gă đàn ông, kèm theo tiếng quát:
"Đứng yên!"
Gă mở choàng mắt, kéo vội quần lên.
Ả bật dậy, co chân định chạy.
Tiếng lên đạn lách cách. Tiếng quát của tên dân pḥng:
"Đưa giấy tờ coi."
Gă lúng túng moi ra tờ giấy: "Ra Lệnh Tha" với tội danh: "Can tội sĩ quan ngụy".
Ánh đèn pin dừng lại trên những hàng chữ, ngập ngừng.
Tiếng gă phân bua:
"Tôi mới được thả. Lâu ngày… Thèm quá…"
Tên dân pḥng nhỏ giọng:
"Anh tui cũng bị mấy năm như cha, mà đâu có tầm bậy tầm bạ như dzầy. Phải kiếm chỗ kín kín một chút chớ."
"Tôi cũng muốn vậy, nhưng tiền đâu mà mướn pḥng."
"Nó lấy cha nhiêu?"
"Năm đồng."
"Năm đồng?" Tên dân pḥng bật tiếng cười.
Quay sang phía ả đàn bà, hắn ra lệnh:
"Trả lại tiền cho người ta!"
Không hiểu, ả hỏi lại:
"Tiền? Trả lại…"
Hắn quát:
"Trả lại cho người ta. Rồi đi đi."
Ả ngập ngừng định lên tiếng, nhưng đành im lặng trả lại tiền.
Gă đàn ông lên xe, đạp đi. Đợi tên dân pḥng đi khuất, hắn ṿng lại, đến gần ả.
"Này, tôi trả lại năm đồng."
Ả quay lại. Cái nh́n đậu trên mặt gă vài giây, rồi nói:
"Thôi, giữ lấy xài đi."
Vải bao cát
Toàn mơ màng, suy nghĩ. Đă nhiều lần anh chàng tự nhủ, ừ, tại sao lại không, tại sao lại không nghĩ nhỉ. Không có ǵ quư hơn độc lập tự do, th́ tại sao lại không tận hưởng cái quyền độc lập và tự do không giới hạn này, nghĩ. Nghĩ thế, Toàn cứ một ḿnh tiếp tục ung dung suy nghĩ, đố đứa nào báo cáo, chúng mày có giỏi th́ kiểm thảo xem. Nghĩ, miên man hết chuyện này sang chuyện khác. Chuyện giày cao gót, chuyện giày saut, chuyện dép râu, rồi th́ chuyện củ sắn củ khoai... Kể cả chuyện một mai anh trở về dang dở đời em...
Ấy thế mà, cái phần gia tài duy nhất ấy rồi cũng cạn dần theo năm tháng. Toàn bây giờ như phiến đá, như cây rừng. Thôi ngủ yên đi con, ngủ cho qua cơn mộng dữ này. Đừng vui, đừng buồn, đừng hy vọng th́ lấy ǵ mà tuyệt vọng.
"Toàn, mày tiếc bữa ăn sáng phải không?"
Lại cái thằng Phương lư tài, Toàn dấm dẳn:
"Tiếc cái con củ cải tao ấy, càng đỡ phải nhịn đi cầu."
"Không tiếc th́ tại sao lại cứ thừ người ra như vậy?"
"Thừ với thiếc cái mẹ ǵ. Có bốn cái khoái trên đời..."
"Áp-phe th́ phải vậy chứ. Muốn được cái nọ th́ phải bỏ cái kia. Bỏ cái khoái thứ nhất đổi lấy cái thứ ba, lời thêm được cái thứ tư, cái đỡ phải nhịn... c̣n than ǵ nữa?"
"Cái khoản thứ ba ấy à, cái khoản này, mẹ, ’nh́n’ c̣n không có, có chi ‘chi’. Tao với cái khoản ấy đă ly tán từ cơn gió bụi này rồi."
"’Ly tán’? Sắp ‘tha hương ngộ cố tri’ chứ."
"Ừ th́ ‘ngộ cố tri’."
Không muốn nói chuyện thêm với Phương, Toàn quay đi. Nhưng cái vụ "ngộ cố tri" cứ lẩn quẩn trong đầu.
Đă bao năm rồi không thấy nó,
Mà ta vẫn sống, có lạ không?
Toàn lắc đầu, vậy mà cũng đ̣i làm thơ, lạ mẹ ǵ, thi sĩ mà không có óc tưởng tượng, hoặc kiếm được ǵ gợi hứng cho sự tưởng tượng, anh mới than thân như vậy. Chứ c̣n như ta đây:
Ta "sờ râu" ta cho đỡ nhớ
Không thanh tâm tuyền,
Không Thanh Tâm Tuyền!
Toàn bật cười, vừa ngâm nga một cách thú vị, vừa đưa tay xoa xoa, sờ sờ cái cằm lởm chởm râu. Bộ râu chẳng phải vật "tư hữu" của Toàn là ǵ. Vậy mà, có mỗi bộ râu để "sờ", anh chàng cũng phải để một cách lén lút. Mà râu th́ ở ngay trên mặt, ở ngay trên cằm chứ có kín đáo ǵ cho cam, để lén thế quái nào được, làm sao mà để "chui" cho được, hơi lởm chởm thế này cũng đă là một kỳ công rồi. Thành thử ra...
Ta sờ râu ta cho đỡ nhớ...
Râu th́ cũng lại đành là, có đủ đâu để mà sờ, nhưng chút nữa đây, một chút nữa thôi, cái "cố tri", cái mà Toàn phải sờ râu "cho đỡ nhớ" sẽ hiện ra, ngay trước mặt, bằng "xương", bằng thịt.
Mắt Toàn sáng lên khi thấy toán tải thương thấp thoáng ngoài cổng trạm xá. Ta đợi em từ ba mươi năm. Cuối cùng th́ Toàn cũng sẽ được nh́n, có thể c̣n được cả chạm tay vào cái "em", cái mà lâu nay anh chàng chỉ được nh́n ngắm, chiêm nghiệm qua trí nhớ, mà mấy năm nay anh chàng chỉ được sờ, được mân mó qua chính cái... cằm của ḿnh. "Cái ấy" đang đến gần, đang t́nh cờ đến gần và lọt thỏm vào tầm tay Toàn.
Toàn đă phải năn nỉ, ỉ ôi, đă phải nộp nguyên phần ăn sáng ngày hôm sau cho cái thằng Phương nhất định giành "công tác" cầm đèn với ḿnh. Đói th́ đă đói rồi, nhịn thêm một bữa ăn sáng cũng vẫn là đói, chứ có thằng Tây nào chết đâu. Nhịn phần ăn sáng để đổi lấy việc cầm đèn.
Cầm đèn!
Ừ, cầm đèn.
Chỉ cần nghĩ đến cảnh một chút nữa đây, tay trái cầm đèn soi thật rơ để tay phải lần cởi cái cúc áo, nhẹ nhàng cởi cái dải rút... Trời ơi, Phương ơi, dù có phải nộp mười phần ăn sáng cho mày tao cũng ừ, chứ đừng nói là có mỗi một phần. Thiên hạ cứ hay nói "ăn cái dải ǵ" một cách ngon lành, mà chắc ǵ đă hiểu được cái giá trị "kinh tế vĩ đại" này. Thế hóa ra cái "dải rút", trong một vài trường hợp cũng "ăn" được đấy chứ, Phương nhỉ.
Toán tải thương dùng vơng cáng vào pḥng mổ một người con gái bị trúng mảnh đạn M-79 khi cô nàng đang cuốc đất. Nh́n con mồi mơn mởn nằm trên vơng, mắt nhắm nghiền, mặt tái xanh, Toàn mỉm cười. Qua kinh nghiệm, rơ ràng là cô nàng thiếp đi v́ sợ, chứ vết thương tuy nhiều, máu ra cũng khá, nhưng, ối giào, một loại kiến cắn, cao lắm cũng chỉ ngang với gà mổ là cùng, đâu nguy hiểm đến nỗi mà phải ngất đi như thế kia.
Bác sĩ Thông, buông dao đang băm dây lang nấu cháo heo xuống, rửa vội tay trong thau nước, quẹt quẹt hai tay vào hai bên hông, rồi chạy thẳng vào pḥng mổ. Thiên chức thầy thuốc khiến bác sĩ Thông nhà ta đành phải buông dao nuôi heo chuyển sang cầm dao cứu người.
Pḥng mổ, một gian nhà tranh, vách trét đất, bên trong kê một cái bàn bằng gỗ tạp để dao kéo.
Giường mổ, một cái chơng tre, có giăng mùng để che ruồi.
Toàn mặt mũi hớn hở đứng sẵn trong mùng, tay cầm đèn quơ qua quơ lại trên thân thể cô gái lúc đó vẫn chưa tỉnh, miệng không ngớt réo Phương đang ngồi h́ hục quay máy phát điện bên ngoài:
"Mạnh tay lên chút coi. Đèn mờ quá."
"Mờ cái ǵ? Có câm mồm đi không?"
"Mẹ kiếp, một bữa ăn sáng, nhớ nghe con."
Bác sĩ Thông cười cười:
"Cũng mua bán được à?"
"Mua chứ! Ba bốn năm nay mới có một thuở mà, ông ơi. Vợ con th́ đă chẳng..."
"C̣n thằng Phương?"
"Nó dân địa phương ông ơi, vợ nó ở ngay đây, lâu lâu vẫn ‘mang’ vào cho nó. Ít nhất th́ dù lén lút, ‘xuân thu’ nó cũng c̣n được ‘nhị kỳ’."
"Thôi đủ rồi cha nội, làm việc đi. Mà cởi từ từ thôi nghe. Chỗ mấy vết thương, nhẹ tay nghe cha."
"Yên tâm đi bác sĩ. Chỗ nào cũng nhẹ tay hết. Mọi chỗ, mọi chỗ đều nhẹ tay, nhẹ tay..."
Dù hai hàm răng đang trong thời kỳ giống như miền Nam vào những ngày cuối tháng Tư, Toàn vẫn dùng răng ngậm đèn để rảnh tay cởi quần áo cô gái. Cố gắng dùng thật ít ngón tay để cởi cúc áo, mấy ngón c̣n lại Toàn cố t́nh vi phạm hiệp định, lấn đất giành... da!
Người con gái vẫn nằm bất động, hai mắt nhắm nghiền.
Bác sĩ Thông nh́n Toàn, khó chịu, hơi gắt:
"Nhanh tay lên! Cái ngữ anh, chỉ cần làm y tá một buổi là tôi tống cổ ra tác chiến rồi."
Hai hàm răng Toàn vẫn cắn lấy cái đèn:
"Thế ông mới là bác sĩ. Chứ tôi có phải là bác sĩ đâu mà ông không cho tôi động ḷng... lương y như từ mẫu."
Toàn vừa banh áo cô gái ra, vừa lẩm bẩm một ḿnh:
"Cha mẹ ơi, gái quê, suốt ngày ngoài nắng mà sao da thịt trắng đến thế này!"
"Ông đang ‘khấn tiên sư’ ǵ đấy?"
"’Con khô mực’ này đâu có banh ra được, phải cởi ra chứ?"
"Làm lẹ đi cha nội!"
"Ông cầm hộ tôi cái đèn."
Toàn ṿng hai tay ra sau lưng cô gái, mũi dí sát vào một bên cổ cô nàng hít hít. Mùi khét nắng từ tóc, mùi hơi thở từ miệng, mùi da thịt giống cái từ dưới vành tai thốc thẳng vào mũi Toàn. Mê mẩn, lúc này, mùi ǵ từ trong thân thể cô gái toát ra mà chẳng làm anh chàng mê mẩn. Không biết v́ lâu ngày không "nhớ chỗ" hay v́ cố t́nh lính quưnh, mà anh chàng cứ như thằng hậu đậu, loay hoay măi mới tháo được cái móc.
Ôi chao trắng quá nh́n không "da".
Toàn liếm môi, Bộ ngực bi thương "co... ó..." rợn t́nh. Hai cái núm như hai "nốt ruồi son" đỏ hồng, con gái nguyên si? "Vú em chum chủm chũm cau; Cho anh bóp tí, nhỡ đau anh đền". Trời ơi. Thế này th́ có chết người ta không cơ chứ. Chết chứ, chết thật chứ chẳng chơi. Đền, nhất định là anh đền, dù đền bằng ǵ anh cũng vẫn cứ đền. Vẫn là cứ đền...
Những vết thương loang máu trên bụng, trên ngực làm cho nước da càng như trắng thêm. Da trắng thế này mà b́ bạch th́ phải biết! Anh chàng ngẩn ra, bị hai "nốt ruồi son" thôi miên mất rồi.
"Cởi nốt cái quần, rồi xê ra cho tôi làm việc."
Tiếng bác sĩ Thông khiến Toàn chợt tỉnh. Bây giờ mới bắt đầu vào cao điểm của "chiến dịch tiến chiếm mục tiêu".
"Cố tri" ơi, ta sắp "ngộ" nhau rồi!
Hai mắt Toàn hau háu.
Hai tay Toàn lính quưnh.
Toàn từ từ kéo quần cô gái xuống.
Hồi hộp.
Đợi chờ.
Trời ơi, bao nhiêu năm, bao nhiêu tháng, bao nhiêu ngày; Hôm nay tao mới gặp mày, "cố tri" ơi. Không c̣n phải tưởng tượng nữa, không c̣n phải sờ râu nữa. Tao sẽ nh́n mày tận mắt, tao sẽ bắt mày tận tay, tao sẽ day mày tận...
Toàn háo hức đắm ch́m theo những tưởng tượng...
Bất chợt, hai mắt đang hau háu chợt dịu lại.
Lúng túng.
Hai tay đang tụt quần cô gái chợt khựng lại.
Ngập ngừng.
"Làm ǵ mà đứng nghệt ra vậy?"
Toàn như không nghe tiếng bác sĩ Thông, vẫn đứng trơ ra, mắt như dán vào mảnh vải che phần dưới thân thể cô gái.
Đờ đẫn.
Thẫn thờ.
Mắt Toàn như dại đi.
Trong đầu, chập chùng những h́nh ảnh. Giao thông hào, lô cốt, hầm chữ A, hầm chữ T. Tiếng bom, tiếng ḿn, tiếng lựu đạn, không giật, sơn pháo. Những đợt tấn công, phản công. Những xác người, xác ta, xác địch, xác bạn, xác dân. Bữa ăn vội vă bên b́a rừng, một viên đạn bắn sẻ, thằng đệ tử ruột ngă ngửa, bát cơm biến thành bát máu. Đôi dép râu với cặp chân xanh mét vắt ngang giao thông hào. Và, bao cát, những bao cát đẫm máu một người dân, người thiếu nữ chết banh thây trên nóc một hầm trú ẩn, thịt da dính bầy nhầy trên những bao cát, óc trắng, tóc đen ḥa với máu đỏ trộn lẫn với đất từ những bao cát... Cái chết bi thảm, cái h́nh ảnh tang thương của người thiếu nữ xuân th́ ấy đă in đậm trong tâm trí Toàn, trở thành nỗi ám ảnh triền miên.
Và, bao cát, phương tiện thô sơ tận cùng, có mặt khắp mọi ngơ ngách của chiến tranh, bảo vệ người sống, chôn vùi người chết, đẫm máu người banh thây, mà lại c̣n có mặt như thế này sao? Phải thôi chứ, phải hết rồi chứ. Bao cát, sao lại bao cát, chiến tranh đă hết rồi mà, đă hết lâu rồi mà.
Chém giết đâu c̣n nữa mà trong đầu Toàn chập cToàn những h́nh ảnh cố quên. Đạn bom đâu c̣n nữa, mà trong tai Toàn vang dội những âm thanh đă cũ. Chỉ v́ miếng vải thô nhám này sao?
Toàn dụi mắt, quẹt mồ hôi trán, cố trấn tĩnh nh́n lại thêm một lần nữa miếng vải duy nhất c̣n lại trên thân thể cô gái. Và bỗng dưng, thấy tràn ngập trong ḷng một niềm cảm động, xót thương.
Bằng tất cả gượng nhẹ, với tất cả ân cần, Toàn cúi xuống gỡ nốt phần vải thô nhám loang những vết máu khô. Chàng lẩm bẩm nói với cô, như thầm nói với người thiếu nữ thịt da bầy nhầy dính vào những bao cát trên nóc hầm trú ẩn ngày nào:
"Khốn khổ cho cô, và cũng khốn khổ cả cho tôi, đă đành. Khốn khổ cho đất nước tang thương này. Nhưng chiến tranh đă qua rồi, chiến tranh đă qua lâu rồi mà, mọi chuyện rồi sẽ phải qua đi. Yên tâm đi cô bé, vết thương cô sẽ lành. Mọi vết thương đều sẽ phải lành. Ngủ yên đi cô. Thôi nhé, hăy ngủ yên và đừng sợ hăi. Sẽ không có ai làm ǵ cô đâu.
Một ngày nào đó, chúng ta sẽ không c̣n phải dùng bao cát để làm ǵ nữa. Không dùng bao cát để làm hầm trú ẩn, không bao cát để đắp giao thông hào. Và, như những phụ nữ may mắn được sống trong những nước không bị tan nát bởi chiến tranh như đất nước chúng ta, cô sẽ có lụa là mềm mại để mặc lên thân ḿnh con gái, chứ không c̣n phải dùng bao cát để làm vải che thân nữa!
Chiến tranh đă hết rồi mà..."