Gia đ́nh bé mọn

Dạ Ngân

5

        Đường nội thị tồi tệ của Điệp Vàng làm cho sàn xe lôi ngập ngụa thứ huyết tươi như có một ṿi nước từ bên trong Tiệp bung khoá không tài nào hăm nó lại được. Nàng để yên hai bàn chân trong thứ nước đỏ ḷm ấy, nhớn nhác chồm ra dưới tấm mui bằng nilon của cỗ xe xem có ai quen bên đường không. Nàng đă từng thấy những cái chết trong thời chiến, từng bị mấy vết thương chỗ bắp chân v́ một trái nổ nhưng chưa bao giờ nh́n thấy máu ḿnh nhiều và tươi như vậy, nàng ngạc nhiên v́ sự lăng phí và cả cái màu đỏ chói lói của nó dưới đôi mắt đang dại đi v́ hoảng sợ. Nàng nghĩ đến sự chậm trễ của chiếc xe, đến sự kém cỏi của hệ thống y tế quốc doanh, v́ thế nàng không khỏi nghĩ đến hai đứa con có thể thành kẻ mồ côi ngay bây giờ, trong buổi chiều bi thảm nầy.

Cổng bệnh viện quen thuộc la liệt bông điệp vàng dưới chân tường rào, hồi đó Tiệp đă hạ sanh Thu Thi ở đây. Gă xe lôi hầm hầm giục hai đứa nhỏ trèo xuống, làu bàu với các thứ bao và túi, lạnh lùng hét vào mặt nàng một cái giá cắt cổ rồi bỏ đi vào trong, xách ra một xô nước để dội rửa cái thứ xui xẻo từ nàng thải ra, tất cả như những giọt nước làm tràn cái cốc tủi thân trong nàng. Lúc được hai nam y tá đặt nằm trên băng ca, nàng cố gắng đưa hai tay cho hai con để chúng chạy lúp xúp theo, nhưng khi bà bác dọc đường, bà ngoại Hai ân t́nh của bọn nhỏ xuất hiện và cúi xuống th́ nàng nhắm mắt và cắn chặt hai hàm răng lại. Từ cổng vào pḥng cấp cứu khá xa, mưa đổ trên mặt nàng, mưa chan cùng với nước mắt của nàng.

- Thôi, có bác đây rồi, tới đúng chỗ rồi, coi như tai qua nạn khỏi rồi, đừng sụt sùi quá con nó sợ tội tụi nó, cháu !

Tiệp nắm lấy bàn tay xương xẩu của bà lăo, khó nhọc xướng cho bà một cái địa chỉ trong thị trấn và dặn Thu Thi đi cùng, may ra chị Hoài của nàng c̣n chần chừ để tránh mưa giông ở đó.

Bà cụ gửi Vĩnh Chuyên và đồ đạc ở hành lang cho mấy cô y tá rồi kéo Thu Thi chạy trở ra cổng.

Bàn sản, mùi máu, tiếng rổn rảng của dụng cụ, nỗi đau rát khi bị xát cồn, những mũi tiêm và những câu mệnh lệnh “hạ mông, mềm bụng, yên chân, cứng gối...” tất cả đâu có xa lạ nhưng cũng thật đáng nguyền rũa chỉ v́ không người phụ nữ nào có thể quen được cảm giác khổ ải của những đoạn trần ai nầy.

- Cô có bầu bộ không biết sao mà đi đứng lệ khệ vậy ? - bà bác sĩ hỏi như trách - Chắc mới trễ kinh nên không biết, phải không ?  Ráng chịu đau để nạo sạch kẻo sót nhau, nghe !

- Sau băng huyết tử cung yếu lắm nhớ kiêng cữ nghen ! - giọng cô y tá chen vào - Chị hai con nếp tẻ đủ rồi, sao không đặt ṿng để dính thai chi cho khổ vậy ?

Tiệp cắn răng, cổ họng khát khô như chạy giữa sa mạc một ḿnh, không một lá cỏ hay một lạch nước. Nàng không thể nói rằng tôi đă vượt ra, tôi đă tháo thân nhưng rồi tôi đă quỵ xuống và đây là ư nguyện của gia tộc, đây là kết quả của những đêm làm lành, tay chân đùi vế tôi đă miễn cưỡng mặc cho Tuyên tung hoành với những bộ dạng rơ ràng là để biểu diễn sự “sáng tạo” vừa được đánh thức sau thời kỳ trục trặc vợ chồng. Nàng bấu chặt hai bàn tay vào thành inox của bàn sản, tưởng như có từng nhát cuốc bổ xuống, âm âm, nhói buốt, cào xé, hai bắp đùi run bắn như đang bị người ta xé đôi như xé một con ếch. Hai hàm răng va vào nhau lập cập, lạnh quá, lạnh như đă chui xuống tận âm ti nhưng những thứ cuốc thuổng ấy vẫn cứ đào khoét và chúng cứ gh́ nàng xuống, xuống măi, xuống đến cái nấc cuối cùng của con đường địa ngục.

Lần vỡ kế hoạch đầu tiên ở bệnh viện tỉnh, Tuyên chở nàng đến đó sớm, trước giờ công sở, trên chiếc hon-đa 67 mua từ tiền bán chiếc lắc vàng, một trong mấy món quà cưới của nhà Tuyên được bà má của Tuyên khoe với cô Ràng trước khi hai bà đưa nhau vào Cứ để chính thức hoá cho hai đứa. Thả vợ xuống cổng, như mọi ngày, Tuyên không bày tỏ những cử chỉ thích hợp nào, Tiệp không xác định được chồng ḿnh thuộc loại vô tâm, vô nhân tính hay thuần tuư kém cỏi khoa mồm miệng và bày tỏ, chỉ thấy anh ậm ừ rồi từ từ cho xe đi về hướng cơ quan, cái lưng dài dài dưới chiếc nón cối như một thứ đẳng cấp có tên chung là cán bộ.

Chưa có kinh nghiệm với pḥng nạo hút, nàng chỉ mang theo quần con và vải lót, một ít tiền pḥng thân và tấm giấy giới thiệu chung chung - v́ lư do tế nhị - của cơ quan chủ quản. Nhận chiếc váy vải thô màu cháo ḷng, lốm đốm những vết bẩn không rơ gốc gác, hai đầu dây lưng rút tḥ ra quăn queo, nàng bước vào góc pḥng thay ra guộn quần bỏ vào trong xắc và cũng như mọi người, nàng được phát thêm một chiếc dao lam rồi ngượng nghịu vén váy lên, cởi quần lót vắt lên thành giường bắt đầu cái việc sồn sột nực cười nhưng không thể cười được dù rất là muốn cười khi nhớ đến câu “Nhà nước và nhân dân cùng làm”, chắc v́ cái phương châm đó nên ngành y tế đă để cho sản phụ tự dọn dẹp vệ sinh thay v́ y tá phải làm giúp họ trên bàn sản. Có mấy phụ nữ vô ư để cái “đám cỏ” chết tiệt ấy rơi lả tả xuống chân và chiếc quạt trần đă giúp chúng túa đi loạn xạ trên nền gạch trước khi vi vu ra cửa và rồi sẽ vi vu những đâu nữa có trời mà biết.

Chờ, hồi hộp, nghẹn thở, kêu ca cảm thán, cuối cùng ai cũng được gọi sang pḥng “hành sự” và sau đó mất hút vào một pḥng khác, gọi là pḥng lưu, cũng không thơm tho sạch sẽ ǵ hơn, vừa đi vừa ôm bụng bằng cả hai tay và cứ chực quỵ xuống nếu như không có cái câu “có gan làm có gan chịu”. Tiệp chùi xuống chiếc giường sắt hẹp, úp sấp trên mùi gối và chiếu cũ hàng giờ liền, như vừa thoát chết sau một vụ hành quyết. Hồi đau bụng đứa con đầu, trong căn pḥng nào đó của bệnh viện thị trấn nàng tưởng ḿnh sắp chết nhưng cái chết ấy nhẩn nha, nó không thèm chạy đến, cuối cùng Thu Thi xổ ra, sự hồi sinh kỳ diệu đă ào đến với nàng, cuộc đời chừng như lúc đó mới thật sự bắt đầu, dạt dào rộng mở. Sau lần nạo hút đầu tiên, trái ngược với chuyện sinh nở, nó chốt trong nàng cảm giác tăm tối vô đạo và nó ám ảnh măi khiến nàng không tươi sáng như cũ được.

Cơn khát lúc nằm trên bàn sản vật vă nhiều hơn khi mọi người trong pḥng lưu được người nhà đưa cơm ăn thức uống tới. Tiếng chân khe khẽ của những ông chồng, tiếng hỏi han, cả những tiếng động tinh tế nhất với vợ... Tiệp nghe thấy hết lúc nàng ṿng tay qua trán, thẳng căng nghe ngóng cho ḿnh. Khi tất cả những người cùng cảnh đều có người thân đến th́ nàng trơ ra như một con mẹ hoang thai dơ dáy. Cô y tá đưa cốc nước và bụm thuốc đến, những người chung quanh nh́n đổ vào nàng, trông mặt mũi th́ không đến nỗi là dân lang chạ và bị bỏ rơi. “Bộ chồng đi công tác sao không thấy vô thăm ?” - người ta rón rén “Dà, ảnh đi công tác”. “Trời, sao liều vậy, sao hổng chờ ảnh về hăy vô đây, làm một ḿnh vầy có ǵ ai xoay trở ?” Nàng im lặng, nàng không biết nói ǵ, nàng không hiểu sao Tuyên không ghé qua dù chỗ cơ quan anh với chỗ nàng nằm  chưa đầy một cây số. Nếu biết thu xếp, Thu Thi sẽ tự mở cửa vào nhà khi tan học và sẽ chốt trong như mọi khi, sẽ lấy cơm từ nồi cơm điện ra ăn c̣n Vĩnh Chuyên th́ đă có trường mẫu giáo lo. Hồi sinh Thu Thi nàng có má có chị Hoài, lúc đó Tuyên c̣n ở trong Cứ, bây giờ th́ anh bận bịu ǵ, hay là lại bận lên lớp cho cán bộ cơ sở “Thế nào là nếp sống mới và con người mới ?”.

Lần thứ hai rồi lần thứ ba, lần nào nàng cũng trèo từ chiếc hon-đa 67 của chồng xuống, một ḿnh chiến đấu với mọi công đoạn, lại đói và khát, xế chiều lại tự đi mua thuốc rồi ra cổng vẫy xe lôi về nhà nằm rũ xuống như một tàu lá héo. Không lần nào Tuyên đi vắng, cơ quan anh cũng chưa di dời, bệnh viện tỉnh vẫn nằm trên trục đường cơ quan Tuyên giáo tỉnh với nhà của anh. Có lẽ Tiệp xốc vác, sắc sảo nên Tuyên thụ động quen rồi, không ai bày ai nhắc th́ không biết đường mà ứng xử. Hay anh thuộc nhóm máu cá, xa môi trường nước của công sở một lát là anh không chịu nổi và sự tận tuỵ tuyệt đối của anh với cương vị phó pḥng tuyên truyền của Ban là đáng được thông cảm và đề cao ? Thời điểm đó Tiệp mới nghĩ về chồng như vậy và rồi nàng khoả lấp được trách móc ngay sau khi lóp ngóp đi chợ và đi làm được. Nàng cho qua nhưng sự kiện Vĩnh Chuyên th́ sao, quyết định về nó và sự ra đời của nó th́ sao ? Câu hỏi lớn ấy luôn trở đi trở lại trong đầu nàng như Tuyên là một công tŕnh mà nàng chưa t́m hiểu xong, v́ vậy mà không lư giải được.

Thị trấn Điệp Vàng tháng Tư năm Bảy lăm c̣n là thị xă thứ hai của tỉnh, Tuyên từ Cứ đi ra trong đoàn quân tiếp quản và Tiệp cũng từ xă nhà về lại cơ quan cũ chỗ Tuyên sau mấy năm được phép về quê vừa hụ hợ với địa phương vừa nuôi con nhỏ. Những đêm trăng mật muộn màng khi Thu Thi đă gần ba tuổi, trong căn pḥng của khu gia binh nguỵ có lũ chuột chạy rồ rồ trên mái tôn. Ai ở pḥng nào th́ bàn giấy luôn ở đó, căn pḥng của vợ chồng Tiệp hai bàn hai giường đơn kê h́nh thước thợ, đêm đêm Tuyên đập đập vào chân vợ ra hiệu nếu Thu Thi ngủ rồi th́ sang đi. Chiếc giường gỗ bề ngang chín tấc, vợ chồng xoắn vào nhau như hai con rắn trong chiếc mùng lưới màu nhà binh kỷ vật kháng chiến, chiếc mùng quen thuộc nhưng cảm giác của thân xác th́ vô cùng mới lạ. Hồi mới cưới, con tim nàng không chịu rung động, nó cứ lên tiếng rằng đây không phải người đàn ông của ḿnh, đây là cuộc xô đẩy của chiến tranh của bom đạn giặc giă nước lụt bụi cây sạp xuồng. Nỗi đau màng trinh, nỗi đau sinh học trộn với nỗi đau mất mát, không rơ là mất cái ǵ, nó quá hệ trọng và tức tưởi, cộng với nỗi phập phồng ḿnh có thể chết trong cảnh không một manh quần bởi một mảnh pháo, một quả bom trộm, hay một viên đạn mồ côi. Chưa quen được cảm giác có một người thanh niên ngủ trong chiếc mùng của ḿnh th́ vợ chồng đă phải chia nhỏ theo hai hai nhóm v́ yêu cầu t́nh thế của Tiểu ban thông tin báo chí tỉnh vốn chỉ có một nhúm người. Măi đến khi mang thai Thu Thi nàng vẫn ít khi cảm nhận được tận cùng của sự sung sướng, nàng nghĩ trái tim ḿnh thuộc loại có nắp, nó không chịu mở ra, v́ vậy cảm xúc không nở bùng như nàng vẫn h́nh dung .

Chiếc giường chín tấc với chiếc chiếu lác loại rẻ nhất, thỉnh thoảng giường bên Thu Thi giật ḿnh khóc ré lên, nó đặc biệt hoảng sợ với những tiếng gầm rú có lẽ v́ chưa đầy ba tuổi mà nó đă hứng chịu đủ thứ âm thanh của bom pháo súng đạn, có lúc nhiều tuần liền phải ngủ ngồi trong ḷng mẹ dưới hầm trú ẩn, giờ nó cũng không quen được tiếng xe máy và tiếng ô tô của thị trấn hoà b́nh. Chiếc giường chín tấc vợ chồng nàng đang xoắn xuưt có thể từng của một người nào đó hoặc một đôi nào đó giờ đă thành kẻ bại trận, thành quá khứ, thành lịch sử và họ đang trôi dạt đâu đó, có thể lắm v́ đây là khu gia binh lính cộng hoà. Với Tiệp nó là chiếc giường của hoà b́nh, của thanh b́nh, nó là thiên đường với ư nghĩa tinh thần thiêng liêng nhất của từ nầy. Luôn luôn ngỡ ngàng với cảm giác thế là cả vợ cả chồng cả Thu Thi nữa đă sống sót, đă tái sinh, đă chung nhà, đă có mọi thứ ở phía trước. Thế là đă kết thúc hẳn, kết thúc thật, kết thúc hoàn toàn cái cuộc chiến tưởng là vô định ấy. Thế là yên ổn, trọn vẹn, măi măi sao ? Từng đêm đứt quăng, khi phải bỏ dở để trở về giường với đứa con gái nhỏ, khi sang lại với giường chồng, Tiệp thấy ḿnh thuần thục lên nhiều, điều quan trọng là đêm nào cũng có cảm giác trời đất thảnh thơi đang tan vào trong nàng, sự hiện hữu thanh b́nh thấm qua từng tế bào, từng chân tơ và kẽ tóc.

Vĩnh Chuyên h́nh thành. Tuyên dỗ dành trước :

“Mới giải phóng, cơ quan ḿnh chắc phải về Định Bảo, thị xă chính, chỗ nầy thành thị trấn thôi. Bây giờ thênh thang rồi, để anh phấn đấu lên lên rồi xin được nhà hẵng đẻ”.

Tiệp không hiểu cụ thể hai từ phấn đấu của chồng, chẳng lẽ nàng chưa từng phấn đấu để được tồn tại trong đội ngũ với một nách con nhỏ, phía Tuyên th́ không có ai cản trở, đối thủ càng không, cái mốc mà Tuyên muốn đề cập là cây số mấy, thời điểm nào, bao giờ ? Nhưng nàng thấy chồng có lư, đơn giản v́ Tuyên có vẻ né tránh con cái và nàng cũng muốn ḿnh được hít thở lâu hơn chút nữa không khí rỗi răi hoà b́nh sau ba năm về quê ngoi ngóp làm ruộng làm vườn với má với chị mà vẫn phải đi dạy học, đi làm những việc hằm bà lằn với mấy ông du kích xă để cầm cự với thời cuộc.

“Bên anh có người d́ ruột làm nghề thuốc ở Hóc Môn Bà Điểm. Anh chưa biết mặt d́ nầy nhưng nghe nói giống má anh như hai giọt nước. Em thử lên đó nói khéo với d́ coi sao”.

“Em đi một ḿnh á ?”

“ Th́ đường đi trong miệng, với lại em lạ ǵ Sài G̣n. Hóc Môn trên Sài G̣n một chút chứ mấy !”

“ Nhưng anh c̣n chưa biết mặt d́ th́ em là cái thá chi ?”

“...

“Lẽ nào chuyện hệ trọng vậy mà anh để em đi một ḿnh, đường xa đất lạ, cả bà d́ đó cũng lạ hoắc luôn ?.

“Đang cuối thời kỳ tiếp quản, công việc ngập đầu, với lại phải có người ở nhà coi Thu Thi chớ. Ḿnh gởi nó về vườn sẽ lộ chuyện, cô Tư với chị Hoài nhảy vô th́ hết đường luôn !”

Th́ ra Tuyên đă âm thầm tính toán mọi bề. Th́ ra Tuyên muốn việc trục thai nầy diễn ra ở môt nơi thật xa, trong im lặng, trong bí mật, nếu không th́ bên vợ bên chồng và cả những người chung cơ quan sẽ không hiểu nổi sao người ta lại có thể bỏ đi giọt máu hạnh phúc có ư nghĩa kỷ niệm một giai đoạn mới của vợ chồng và của cả đất nước ?

Xe đ̣ Định Bảo - Xa cảng miền Tây c̣n nguyên phong độ kinh tế tư nhân rộn ràng hy vọng một thời kỳ mới : cỗ xe sạch đẹp, lơ lái lành nghề, đường xá phẳng phiu. Một chặng xe buưt Tiệp đă từng ngồi trong ḷng cô Ràng hồi hai cô cháu vừa buôn bán vừa đi thăm nuôi ba nàng trước khi ông bị đày ra Côn Đảo và thành liệt sĩ trong xà lim cấm cố. Đặt chân xuống đầu kia của Sài G̣n, xa lạ thật nhưng năm đó Tiệp mới hai mươi ba tuổi, dạt dào sức mạnh dấn bước trong từng sự việc, trong tưởng tượng và trong khát vọng của đời ḿnh, nàng kêu xa với Tuyên v́ nàng không nghĩ ḿnh lặn lội một ḿnh chứ xa hơn Bà Điểm nữa nàng cũng đi được . Cửa ngơ miền Đông rất nhiều xe thổ mộ nàng chỉ từng biết qua Sơn Nam, Phi Vân và những tác giả khác, riêng Bà Điểm th́ quá thân thuộc nhờ liệt nữ Nguyễn Thị Minh Khai và một vở diễn về người ven đô trên truyền h́nh có tài tử út Trà Ôn sắm vai, người được ngưỡng mộ từ thời ông nội nàng c̣n sống. Dù sao chuyến xe ngựa với chiếc chiếu cói trên sàn ván, tiếng vó ngựa lóc cóc giữa hương cau và mùi trầu cũng là một chuyến đi đáng nhớ nhất của đời nàng, thói lăng mạn mà Tuyên không mấy khi ghi nhận, thuần tuư v́ anh muốn nàng phải song hành với ḿnh theo phác đồ : phó tổ th́ cố mà lên trưởng - phó pḥng rồi th́ trưởng - vợ chồng sẽ lần lượt đi Học viện Chính trị quốc gia và rồi sẽ phó giám đốc ( hay phó Ban) và lên nữa, lên măi.  

Người d́ của Tuyên giống hệt mẹ anh v́ hai người là chị em sinh đôi, g̣ má cao, mũi dọc dừa, trắng múp míp kiểu phụ nữ cả đời ăn sung mặc sướng. Thời thế xoay vần, một gia đ́nh thành thị sống bằng pḥng mạch tư bỗng dưng có đứa cháu dâu phe chiến thắng t́m tới, họ đă đón tiếp Tiệp bằng sự nồng hậu lẫn với ṭ ṃ.

“Nghe nói Việt cộng tử tế, Việt cộng cũng phá thai sao ? - bà d́ ngạc nhiên thực ḷng - Xin lỗi, d́ vẫn quen miệng gọi dân bên trong là Việt cộng. Nhưng mà tụi cháu mới có một đứa, nó ba tuổi hả, nó ba tuổi rồi th́ đẻ đứa nữa là vừa. D́ đây, chắc cũng như má chồng cháu cứ đẻ năm một, đẻ tự nhiên, đẻ chừng nào hết trứng th́ thôi. Cháu đă cất công lên đây th́ d́ cũng chích cho mũi nầy, thai yếu th́ nó ra mà thai mạnh th́ nó dưỡng, nha!”

Tiệp mù mờ về y dược nhưng cũng biết ḿnh được từ chối khéo, thậm chí c̣n được lên lớp khéo. Làm ǵ có thứ thuốc đối lập tác dụng như nước với lửa vậy.

Ngày Vĩnh Chuyên ra đời, nàng tắm gội ngay từ khi mới đau lâm nhâm. Dạo đó, vợ chồng nàng đă được về Định Bảo, thị xă chính của tỉnh, trong cuộc “ thay trời đổi đất thu xếp lại giang sơn”, Tuyên về Ban tuyên huấn tỉnh, Tiệp dạt về tổ Thông tin của Ty thông tin Văn hoá, anh Trường và chị Nghĩa của nàng cũng sống cùng thị xă, cùng một nhăn mác cán bộ hạt giống nhờ là con liệt sĩ gạo cội Côn Đảo. Tiệp nhớ chiếc cầu thang dốc đứng của cơ quan nàng, nơi những cán bộ tép riu ở tạm để chờ Nhà đất gọi tên, buổi sáng trước khi sinh đứa con rạ ấy nàng bỗng thèm được có má chị và có Hoài như hồi sinh Thu Thi, nàng biết với một ông chồng ham phấn đấu như Tuyên th́ vợ và những người thân không là cái đinh ǵ !

Một chị văn pḥng cơ quan nàng khuấy người khuấy ô tô để họ giúp nàng nhanh nhanh đến bệnh viện tỉnh. Chị giành lấy vị trí của Tuyên bên cạnh Tiệp v́ “tay nầy coi bộ lừng khừng, thôi, ở nhà lát nữa hẵng vô cũng được !” Trời c̣n sớm, một buổi sáng mùa thu trong ngần, bệnh viện tỉnh c̣n nguyên vẻ ngăn nắp của cái thời bệnh viện được gọi là Nhà thương, những cô y tá mặc đầm trắng, giày cao gót và mũ y vụ gọn gàng, thơm phức. Pḥng chờ không có ai ngoài Tiệp, sau khi chị văn pḥng ra về để “tao thu xếp Thu Thi cho cái thằng lừng chừng đó vô”. Tiệp đứng một ḿnh bên túi xách quần áo và cái b́nh thuỷ được phân phối từ chế độ thai sản, một ḿnh có nghĩa là nàng đang ra khơi mà không phao bơi không buồm gió, nếu kiệt sức th́ buông chèo mặc cho số phận. Hồi chuyển dạ Thu Thi, cũng một ngày trời thu mát mẻ, khác là lúc đau thúc th́ trời đă chạng vạng, má vừa quạt cho bằng cái quạt mo cau vừa lầm rầm khấn vái ông bà ông vải phù hộ cho con gái tui mẹ tṛn con vuông, chị Hoài th́ chạy đi mua sắm cho nàng đủ thứ bằng tiền bán gạo hàng xáo ngoài chợ nuôi cả nhà lây lất cho qua cái thời chạy tản cư. Ngày Vĩnh Chuyên là ngày của hoà b́nh, ai cũng bận rộn, má bận, cô Ràng cũng bận với mảnh vườn chằng chịt hố bom và cái chân thương tật của thằng Hớn con chị Hoài và cảnh goá mới, goá một cách quá tức tưởi của Mỹ út, chỉ có Tuyên là không thể viện vào bận rộn để bặt tăm như vậy được. Rốt cùng nàng chỉ có một ḿnh, cơn đau như đẩy từ phía sau tới, thanh giường sắt trong pḥng chờ như mềm hẳn đi trong hai tay, nàng thấy đứa con như xoay tṛn vùng vẫy một cách tuyệt vọng bên trong để được thoát ra, được mau chóng làm người, lúc đó, lúc đó nàng cảm thấy tóc tai ḿnh như dựng đứng hết lên, từng tế bào rộp phồng, lúc đó nàng bỗng nhớ tới hai từ “chuyển bụng” mà má và chị Hoài hay nói tới. Nàng chuyển bụng trong căn pḥng không người, cả hai lần sinh đều không có Tuyên bên cạnh. Nước ối bục như đập vỡ, nàng ôm bụng đi khum khum kêu cứu cứu, y tá y sĩ ở đâu túa ra kè nàng sang pḥng sanh, tiếng khóc của đứa trẻ nghe qua cũng biết sẽ chỉn chu và yếu đuối. Tên mẹ được viết bằng mực tàu trên bắp chân con để không bị thất lạc và mẹ được nằm riêng, theo nếp cầu kỳ sang trọng cũ của bệnh viện.

Hơn mười một giờ trưa, đúng giờ nghỉ của công sở Tuyên mới ḷ ḍ đi vào, Thu Thi lẳng nhẳng theo sau. Sau này nó bảo nó c̣n nhớ như in những cua thang gỗ của ngôi nhà, ba đi t́m chỗ mẹ nằm, đi lung tung, con sợ người lạ, sợ máu me sợ đủ thứ mà không lần nào ba bồng con lên, con mới có ba tuổi mà ba không bồng lên cho con đỡ sợ, đỡ mỏi. Con nh́n thấy mẹ trước ba, con thấy mẹ nằm thin thít trên cái giường trắng, con sợ mẹ có việc ǵ rồi, không thấy em đâu, con nghĩ em cũng bị ǵ rồi. C̣n nàng, nàng nhớ măi cái khung cửa gỗ rất cao kiểu Pháp của bệnh viện, nhớ màu ve tường trắng nhờ nhờ, nàng đă nh́n măi vào chỗ đó mong ngóng sẽ có người đến với ḿnh, má, cô Tư, chị Hoài, chị Nghĩa, nếu trong danh sách ấy có Tuyên th́ anh cũng đă bị xếp xuống hàng thứ trong nỗi thèm một chỗ dựa. Tuyên hiện ra dềnh dang, lửng thửng, như một giề lục b́nh phụ thuộc vào thuỷ triều, bộ mặt to nhưng tai th́ quá nhỏ. Nếu ngày xưa nàng Anna bỗng chốc thấy vành tai của Karênin to quá cỡ th́ nàng lại chợt thấy tai chồng ḿnh nhỏ như tai chuột, theo nhân tướng học, nó cho thấy một sự nghiệp long đong dù người đó có hy sinh cả những mối quan hệ nhân nghĩa riêng tư cho nó, có thể lắm v́ tính cách phẳng ĺ, nhạt nhẽo và ba phải của Tuyên.

“Con trai, tên nó sẽ là Vĩnh Chuyên. Chín giờ sáng, anh nhớ đi, nhớ để c̣n làm khai sinh cho chính xác kẻo sai ngày như với Thu Thi. Ngày sinh của đứa con đầu mà c̣n không nhớ, thiệt t́nh tôi không hiểu anh là loại người ǵ !” ( Hồi sinh con gái ở thị trấn Điệp vàng, nàng phải khai dối là con không cha để giấu tung tích vợ cán bộ của ḿnh với bệnh viện trong vùng kiểm soát của đối phương. Sau Bảy Lăm Tuyên đă đi vào Toà án tỉnh chính thức làm giấy khai sinh cho con nhưng anh đă không nhớ đúng ngày sinh của nó. )

Nàng nói những điều tối thiểu nhất với chồng, tay ṿng qua trán để tránh phải nh́n mặt Tuyên.

“Hồi sáng tới cơ quan tính thu xếp công việc đặng xin nghỉ phép, ai dè sanh mau dữ vậy” - Tuyên lí nhí.

Nàng muốn làm một cử chỉ tung hê, lại công việc, phấn đấu, địa vị và Học viện, lại những cua giảng thế nào là nếp sống mới con người mới. Nàng muốn đạp đổ, nàng muốn một cuộc chiến tranh, ngay bây giờ. Nhưng hơi thở của Thu Thi thật gần, nó ngồi chềm quệp trên gường và đang cúi sát để nh́n vào mặt mẹ, cách ngồi lo âu đầy linh cảm bất hạnh của đứa con mới ba tuổi khiến nàng dịu đi : ḿnh sẽ cố dằn, ḿnh sẽ không để bị hậu sản, ḿnh phải mạnh và giỏi để ôm lấy các con, ḿnh sẽ gan góc, xông pha như cô Ràng và sẽ có giá trị và được kính nể như cô Ràng, ḿnh sẽ viết ra, sẽ trở thành nhà văn như chú Tư Thọ tiên đoán, nếu chú Tư không chết th́ cuộc đời ḿnh đă khác và chắc chắn từ trên cao, chú Tư Thọ sẽ phù hộ cho ḿnh đi đúng con đường mà hai chú cháu đă cùng hy vọng.