Gia đ́nh bé mọn

Dạ Ngân

6

Chưa đến bảy giờ, từ ban công của trụ sở Ban Tuyên huấn tỉnh, Tiệp đứng chờ cuộc họp báo hàng tuần bắt đầu. Cái ban công xinh xinh h́nh chữ nhật của ngôi biệt thự hai tầng màu trắng, nguyên là cơ ngơi của Hội Việt -Mỹ, ngay sau tháng Tư năm Bảy Lăm nó được trưng dụng làm cơ quan ǵ đó của hệ thống quân quản, sau th́ thành trụ sở một cơ quan cực kỳ quan trọng mà chủ soái là Hai Khâm, một cán bộ ấn từ Khu xuống.

Hơn một năm nay Tiệp đă rời hẳn phác đồ của Tuyên khi đầu quân sang Hội Văn Nghệ tỉnh, tức là sẽ không có con đường Học viện chính trị rồi phó giám đốc và lên, lên nữa, lên măi để “gánh vác” sự nghiệp cách mạng của tỉnh nhà như chồng. Nhưng cơ quan mới vẫn là thành viên quỹ đạo dưới trướng Hai Khâm nên Sếp nhà thơ, tổng biên tập tờ tạp chí Văn Nghệ thích cử nàng đi góp mặt cho cuộc họp báo thường kỳ của Ban v́ “dù sao em cũng là con dâu của cái cơ quan quan trọng đó mà”. Một ḿnh, nàng ưa thích chỗ đứng đợi chờ ở cái ban công màu trắng nầy một ḿnh, nơi tiếng xào xạc của những ngọn dừa trong khuôn viên đầy sỏi dưới vườn không bị lấn át bởi tiếng nói cười bổ bả của những người trong hội trường, những người nói theo cách nói của Sếp nhà thơ th́ “chúng ta cùng đi từ chiến hào ra”, những người cầm cân nẩy mực của một tỉnh có dân số gần bằng một nước Mông Cổ. Từ khi Vĩnh Chuyên biết ngồi, nghĩa là nó có thể tự chơi hoặc không dễ té khi nằm vơng, Tiệp đă tạo lập cho ḿnh một thế giới nhỏ như quả trứng, nó mong manh khiêm nhường nhưng nó có sự sống độc lập, nó mang bên trong nó sứ mệnh sinh thành. Giờ Vĩnh Chuyên đă ba tuổi, nàng cũng đă có một cái tên để được chú ư trên văn đàn tỉnh lẻ, nàng đă nhảy sang một nơi có thể dễ lẫn trốn hơn và cái quả trứng ấy luôn khiến nàng muốn tách riêng khỏi cái cộng đồng chóp bu của tỉnh chỉ v́ họ, những ông những bà chính giới ấy luôn có vẻ e dè khi nh́n nàng trong cái vỏ bọc ngờ ngợ như thể lập dị ấy.

Như mọi khi, sông Hậu sau lưng nàng thỉnh thoảng ban bố lên những cơn gió chỉ có nó mới nhiều hiền hoà như vậy. Băi và bờ, sông không chảy qua chỗ toạ lạc của khuôn viên trụ sở nhưng sự có mặt của nó ở khắp nơi và là hậu phương tinh thần bền vững của cả thị xă. Nàng c̣n nghe thấy tiếng xuồng ghe như một đàn kiến bám nhau trôi dài từ miệt trên xuống, sau trận lụt lịch sử năm ngoái, kẻ chèo người dong buồm lá dừa nước vừa đi vừa đổi cả tư trang, bàn ghế và tủ thờ để lấy gạo chờ cơn sốt tập đoàn hoá hợp tác hoá qua đi trong khi những người cầm chịch trên cao hô hào một thời điểm cấp bách khiến Hai Khâm liên tục thúc giục Tuyên phải báo cáo tiến độ  của cuộc đại cách mạng ấy với ông ta mỗi tuần.

Cũng như mọi khi, quay mặt vào hội trường, Tiệp lại bắt gặp Tuyên trong góc trên của gian pḥng, chỗ chiếc bàn thứ hai sau lưng vị trí cố định dành cho Hai Khâm. Công việc hàng tuần của chồng nàng là chạy sang mấy cái ngành lính-lúa-lương để lấy số liệu gọi là tiến độ trong tuần để công bố - có so sánh và nhận xét - cho cuộc họp báo bắt buộc vào mỗi sáng thứ Hai, ngoài ra c̣n phải tập tọng viết diễn văn cho mấy ông lănh đạo đi hỡi hỡi ở các cuộc mít-tinh và tổng kết, ngoài ra nữa c̣n đi cơ sở nói chuyện thời sự hoặc đứng lớp cho cán bộ cơ sở với giáo tŕnh tủ “Thế nào là nếp sống mới con người mới”. Nói chung, các công việc ấy đă khiến anh nhận ra sự ưu ái kèm cặp của Hai Khâm, là tín hiệu để anh an ḷng mà phấn đấu. Đă hơn bốn năm từ khi vợ chồng nàng được sống “cuộc sống đời thường” - theo cách nói văn hoa hiện hành, nhiều lúc vắng chồng, Tiệp thường nhắm mắt để xem xem ḿnh nhớ chồng ở h́nh ảnh nào, th́ ra h́nh ảnh đầu tiên chính là lúc Tuyên quần đùi và lưng trần ngồi xổm trên chiếc ghế đay bên bàn viết ở pḥng khách, bộ ngồi ưa thích của anh cả khi bên bàn ăn trong gian bếp, cái lưng dài dài cúi gằm, bộ ngực ít khi thể dục nên khá lép và cây viết trong tay chật vật với những con chữ mắc vào nhau như khoen c̣ng. Hoặc là h́nh ảnh lúc nầy, trước giờ họp báo, cái nắm của bàn tay trái áp bên thái dương, tấm lưng làm thành một chiếc lưỡi liềm với mặt bàn, cùi chỏ tay phải thô rám như đầu nhọn chiếc bánh ḿ tḥ ra, cặm cụi và tận tuỵ và hết sức đáng thương.

Hai Khâm từ pḥng thủ lĩnh đi sang, tầm thước, uyển chuyển, rạng rỡ như một con báo giữa bầy gà, ánh mắt bao quát ban bố và tận hưởng lắng nghe sự im lặng đột ngột trong pḥng như một vị thầy biết đám học tṛ kia đang lập lại trật tự v́ ḿnh. Thỉnh thoảng, ông ta nh́n ra chỗ Tiệp đứng, một đường mắt của vua với một thần dân đặc biệt và hôm ấy, hôm Tiệp đang nhớ đây thật là một ngày đặc biệt : trưởng Ban đi giữa hai dăy ghế toàn ông và bà chóp bu để ra thẳng chỗ Tiệp, bước chân êm như đi dạo và bàn tay mềm như bún không lạnh không ấm, không thân nhiệt cũng không để lộ cảm xúc, bàn tay chính sách ch́a ra :

- Thế nào, nhà văn trẻ ?

Không có câu hỏi nào đại khái mà vẫn nhiều ban bố như vậy. Muốn trả lời sao cũng được bởi người nghe đâu có thiết câu trả lời.

- Dạ, cháu b́nh thường, chú Hai !

- Chú có đọc mấy cái gần đây của cháu, cả ở tỉnh cả ở ngoài kia. In dầy đấy !

- Dà.

Nội dung han hỏi dần cụ thể hơn, Tiệp chột dạ, chắc là sắp có nhắc nhở đây.

- Cháu phải nhớ ḿnh là con liệt sĩ, đại liệt sĩ đấy nhá. Tấm gương Lê Lai cứu bí thư tỉnh uỷ của ba cháu hồi đó là vang dội lắm đấy. Viết ǵ th́ viết đừng quên lập trường chính trị, lập trường giai cấp, chú cháu ḿnh cùng văn đàn đấy nhá.

Thế là nhiều, sự ban bố công khai như vậy cũng là nhiều và sự nhắc nhở như vậy cũng có t́nh đồng nghiệp. Chả là ông ta luôn có thơ in trên tờ báo tỉnh và hay xuất hiện một cách trang trọng - do Sếp nhà thơ của Tiệp đích thân lên ma-két - loại thơ xây dựng hô hào  kiểu “Ai ơi đừng bắc cầu tiêu/Trên sông nước chảy là điều không nên”.

Đầu cầu thang gỗ của ngôi nhà xuất hiện một người đàn ông lạ lạ, đứng tuổi, dong dăi, gương mặt ngăm ngăm điện ảnh, áo sơ mi ngắn tay màu trứng sáo, bước chân thong dong điệu nghệ như một con công biết ḿnh đang được ngưỡng mộ. Tiệp thấy người ấy đưa tay chào Tuyên, dừng lại để bắt tay ngang ngửa với Hai Khâm, tiếp tục vẫy tay với vài vị chóp bu khác rồi ánh mắt sóng sánh đen ấy chiếu vào Tiệp, một đường thẳng quá sẵn cho cả hai, đúng hơn, người lạ ấy đă phát giác ra ánh mắt ngỡ ngàng của Tiệp nên lập tức nghiêng nghiêng bước ra. Nh́n gần, đôi mắt ấy càng hút hồn hơn dưới đôi lông mày đẹp như vẽ.

- Cô bé nào đây ta ? - mùi thuốc thơm thoảng ra dễ chịu.

Tiệp rùng ḿnh xao xuyến :

- Chắc ông anh mới từ trên trời rơi xuống ?

Một tràng cười tự tin hết cỡ :

- ừ, rồi sao ?

Tiệp sực nhớ :

- à, ông anh là nhà báo bự, ở cái chỗ viết người ta cũng sợ mà không viết người ta cũng sợ, đúng không ?

Một cái nh́n thán phục bạn bầy, một cuộc làm quen chóng vánh, cởi mở. Người ấy cũng dựa sườn vào ban công như Tiệp để cả hai cùng nh́n xuống sân sỏi bên dưới và chừng đang cùng lắng nghe một cái ǵ đó vừa xảy ra, lung linh, xao động, lạ kỳ.

Nếu Hai Khâm là con báo lăo luyện th́ đây là một chú công cũng lăo luyện. Chú công quay lại nheo nheo với Tiệp :

- Cô bé c̣n chưa trả lời cô bé người đâu ra ?

Tiệp làm một cử chỉ tinh nghịch, không nói. Người đó tiếp tục :

- Vậy, có phải là thành viên cố định của cái gọi là họp báo nầy không ?

- Sao nói “cái gọi là” ?

-Th́ như vầy mà cũng là họp báo sao ?

- Ông anh dị ứng mà không sợ mất ḷng trưởng Ban à ?

- Tuần nào cũng tiến độ cày cấy, xuống giống, thuỷ lợi, tuyển quân, thu mua lấy từ báo cáo của mấy thằng cha bàn giấy của các ngành. Phải có những thông tin bức xúc, có chất vấn của báo đài từ những sự kiện nửa ch́m nửa nổi như chiến tranh biên giới, nạn vượt biên, nạn bỏ đất tháo chạy địa chấn tập đoàn, vân vân và vân vân.

- Đó là chuyện quốc sự, ông anh có dám viết không mà đ̣i được thảo luận với chủ kiến ? - Một câu hỏi kháy hơn là sự đồng cảm.

Người ấy sôi nổi :

- Dù không được viết nhưng chúng ta có quyền được biết chớ.

- Không được động bút th́ đ̣i hỏi làm ǵ ? - Tiệp làm một cử chỉ chịu thua, miễn bàn.

- Nhưng họp báo như vầy giống như mời ăn cơm nguội quá !

Tiệp rụt đầu lắc lư, trững giỡn, nàng chưa bao giờ vui và bắt gặp một người cùng một suy nghĩ như vậy :

- Anh mới đút đầu về đây. Em, cái cô bé đây chịu đựng lâu rồi, ngán ngược mà cũng băo hoà rồi !

- Vậy sao mấy tuần trước không thấy cô bé ?

- Em chỉ đi thay ông Sếp nhà thơ khi cần - Tiệp không c̣n hứng thú ṿng vo nữa.

-  à - người ấy vỗ trán - sếp của cô bé là cái ông mặt xương trăng trắng, môi mỏng, rất hoạt khẩu, đúng không ?

- Hồi xưa, mỗi khi anh ta đọc thơ và diễn thuyết th́ con kiến cũng phải ḅ ra đăng kư ṭng quân ra trận đó.

- Vậy cô bé làm thơ hay văn xuôi ?

Tiệp bỗng thấy run rẩy và bứt rứt nên nghiêm giọng :

- Em là vợ của báo cáo viên lính-lúa-lương làm ra thứ thực đơn cơm nguội đó đó.

Người ấy làm một cử chỉ ngạc nhiên và thương hại :

- Anh nói là nói toàn bộ cuộc họp báo chứ không nói ai. Người chịu trách nhiệm về sự xơ cứng, nhạt nhẽo, lăng phí nầy là Hai Khâm chứ !

Chuông họp kéo họ vào pḥng. Tiệp thấy nhiều ánh mắt chĩa về phía nàng, nhận xét, nghi ngại. Nàng lách vào góc pḥng chỗ băng ghế cuối, cái góc quen thuộc với mùi mạng nhện và cứt gián, mùi bụi lưu cữu không ai quấy rầy và đă có thể lôi cuốn sách nào đó mà Biên lùng ra cho mượn để giết thời giờ. Trong khi cùng ăn thóc nhà Chu, những kẻ khác th́ lôi kiếng ra tự nhổ tóc sâu như mấy cô mấy thím “đi cùng chiến hào ra” hay vén quần lên găi sồn sột như mấy chú mấy bác hở ra là tán chuyện heo cúi và lương thạng đang ngồi ở các bàn trên, phải, trong lúc đó lại có những kẻ “ăn sách” để làm giàu cho bản thân ḿnh, như nàng. Người đàn ông như một diễn viên ấy được Hai Khâm “bắt” lên bàn trên, anh lưỡng lự rồi cũng bước lên, miễn cưỡng ngồi ngang với chỗ Tuyên, cách Tuyên một lối đi.

Tiệp thường nhớ lại buổi sáng ngộ ngĩnh ấy như một cô bé nhớ về buổi mai đặc biệt của ḿnh, như các cô gái trong tiểu thuyết diễm t́nh nghe thấy cái gọi là tiếng sét. Mặc lính lúa lương, mặc sự cạy cục chật vật của Tuyên, mặc bộ mặt nghiêm trang thủ lĩnh và cái cổ tay múa may điệu nghệ của Hai Khâm, mặc hết, nàng đặt quyển sách đọc dở trên đùi để tận hưởng cảm giác đơn phương dịu ngọt với người đàn ông hấp dẫn như một chú công kia. Ḿnh sẽ yêu người nầy - nàng quả quyết nghĩ - ḿnh sẽ giữ ǵn t́nh cảm đơn phương thầm kín nầy, ḿnh không cần biết, không cần ǵ cả, không cần bờ hay bến hay một mục đích trần trụi nào cả. Rồi nàng biện minh : Tuyên đă đi tắt vào đời con gái của ḿnh, Tuyên đă dùng lợi thế ở Cứ, Tuyên đă quỵ luỵ, Tuyên đă bũa vây ḷng thương hại của ḿnh, vậy là đă đến lúc Tuyên phải trả giá cho cuộc hôn nhân lấy được nầy, ḿnh chưa từng yêu Tuyên, trái tim ḿnh nhất thiết phải được biết một t́nh yêu đích thực là như thế nào.