Gia đ́nh bé mọn

Dạ Ngân

7

- Ba về ! Mẹ ơi, ba về ! Ba đi huyện về xin được đủ thứ ḱa mẹ !

Đó là môt buổi chiều áp Tết dương lịch, Tiệp đang đứng trong bếp thêm những vắt than đá vào cái ḷ lớn để bắc nồi cám heo lên th́ nghe thấy tiếng reo của hai đứa con lẫn trong tiếng loa truyền thanh ngợi ca thành tích oang oang trên cột điện ngoài đường. Tiếng cửa xe con sập mạnh, tiếng Tuyên hét tụi nhỏ “dang ra, dang ra đừng có lấn quấn” và cái giọng Thanh Hoá của cậu Quận lái xe :

- Một cô một cậu, lại đằng cốp cho xem hàng triển lăm nào !

Chạy ra hay là không, Tiệp chần chừ, không, không thể nào, nàng bắc ấm nước sôi trên cái bếp nhỏ xuống và đặt chảo mỡ lên, ǵ chớ đang mắc chiên cá th́ chạy ra sao được ! Mấy ngày Tuyên đi vắng nàng đă thực hiện một bước nhảy định mệnh và giờ th́ trong quan niệm ṣng phẳng, đường hoàng của ḿnh, nàng thấy hai người như đă đứng ở hai bờ, xa cách và ngượng ngập.

Cậu lái xe vô nhà trước, đôi mắt ranh mănh, cái miệng xởi lởi, một xâu cá lóc phơi khô và một gói tôm khô trên tay:

- Phải nói chị Hai có phúc. Anh Hai Tuyên chịu khó cộ đủ thứ về, chỉ thiếu giẻ lau cho chị Hai lau chân nữa th́ đủ hết.

Tiệp cười cười bước lên đón lấy các thứ, nàng không chấp kiểu nói nịnh thành nghề của cậu nầy, c̣n thấy mừng v́ có cậu ta nên nàng đỡ căng cứng với chồng.

- Để chị lấy đá lạnh cho bác tài - nàng nói và đứng bên tủ lạnh với Quận, cả hai phải nép vào tránh đường cho Tuyên đi lặc lè vào với một bao cám chỉ xanh lớn tướng. Đỏ mặt tía tai v́ nặng, Tuyên nh́n vợ, chành miệng cười, ngay lúc đó nàng bỗng nghĩ đến Vĩnh Chuyên và kêu thầm : Trời ơi, sao mà giống như thể chơi khăm vậy! Thấy vợ không mặn mà đáp lại, Tuyên thả bao cám xuống chiếc giường sắt trong bếp, đi thẳng ra chuồng heo ở sân sau, gần đây anh đă quá quen với tính khí thất thường của vợ : những cơn quạu quọ không đâu và những bài hát vu vơ một ḿnh, hàng giờ liền.

Tiệp bắt chuyện với lái xe :

- Bộ đi tới mấy huyện hả Quận ?

Quận được trớn :

- Mấy ông dưới đó quư anh Hai lắm. Phó Ban tương lai mà lại.

- Quận có tôm khô như anh Hai không ?

- Chế độ đặc biệt cho sếp mà, lái xe ngửi hơi cũng được rồi !

- Th́ chị sẽ sớt ra gởi về cho vợ em phân nửa, được chưa ?

Lái xe vội xua tay và đánh mắt :

- Nói vậy chớ em cũng có rồi, dù ǵ em cũng là người cầm lái vĩ đại mà lại !

Tuyên trở vào, lại nh́n thẳng vợ, hào hển :

- Phải nói mấy tay dưới huyện chu đáo thiệt. Để anh khuấy cám mới cho hai con heo nó uống sống một bữa đă đời !

Tiệp cũng nh́n thẳng lại Tuyên, cao giọng :

- Phải đưa hết đồ vô để Quận nó c̣n cất xe đặng về với vợ, gần tối rồi c̣n ǵ nữa !

  Thâm tâm nàng c̣n muốn hét to hơn, nhiều lời gay gắt hơn v́ nàng thấy Tuyên quá lăng xăng với hai con heo nhà. Chồng nàng ít khi giỡn với con, chưa bao giờ anh ta tung Vĩnh Chuyên lên hay để nó ngồi trên vai như những người đàn ông sung sướng với con trai, trong khi đó anh rất thích săm sắn với lũ heo v́ nó đem lại niềm vui thực tế. Nghe vợ, Tuyên quày quả đi ra xe cùng với Quận. Hai chị em Thu Thi khệ nệ khiêng vào một buồng chuối dà, vừa đặt xuống nền bếp đă tranh nhau chạy đi lấy dao để xí phần những quả chín bói. Tiệp hét con gái mang chổi rơm và cái hốt rác ra để thu dọn cám mú có thể dây ra xe của chú Quận.

Trong lúc Tuyên khuấy cám mới và đánh rửa chuồng heo, Tiệp xua hai con đi tắm. Thu Thi thấy mẹ bứt rứt, nó không hiểu v́ sao mẹ không có vẻ mừng cám mới gạo mới cá khô chuối buồng hành tím, nó không đoán ra được nguyên do nên nó mon men đến gần, nói ḍ :

- Bao cám nầy trăm kư hả mẹ ? Heo ăn được nửa tháng không mẹ ?

Tiệp xoa xoa tóc con, chia sẻ với nó nỗi vui mà nó đă vui bằng tất cả những phẩm chất đặc biệt của ḿnh. Trong việc heo cúi và cám mú nầy, Tiệp nghĩ, nếu ḿnh viết ra th́ đó phải là thiên phóng sự dài kỳ có tên là “Kỹ nghệ lấy cám” bảo đảm ly kỳ không thua cái thời Vũ Trọng Phụng viết kỹ nghệ lấy Tây. Tuyên th́ bận, ở cơ quan bận, về nhà cũng bận đọc báo để tóm tắt cho Hai Khâm mỗi ngày và bận viết diễn văn có khi đến sáng trắng, hai đứa nhỏ cũng bận, chúng bận ăn bận học và bận lớn, v́ vậy, ngoài hai đầu lương chỉ đủ nhét kẽ răng và ngăn đá tủ lạnh đảm đương một tuần tiền chợ mỗi tháng - đêm nào nàng cũng dậy giác khuya, trèo qua người chồng để lấy đá cho vào thùng xốp để rồi không bao giờ ngủ lại b́nh thường được nữa - vợ chồng nàng đă quây chuồng heo ở chỗ có thể - như mọi người - và cũng như mọi người, có hôm nàng nghe thấy mùi chuồng trại trên quần áo ḿnh, cũng như nàng đă nhiều lần nghe thấy cái mùi đó trên những người khác, ở các cơ quan khác.

Một cuốn sổ tay dành riêng cho tên tuổi, số phôn và địa chỉ cơ quan của những người “đi cùng chiến hào ra” đang trấn ở các cửa lương thực, ghi cả ngày tháng lần trước đă chường mặt với họ kẻo thành kẻ xin xỏ dày quá, bất tiện, dễ bị từ chối. Xếp hàng trọn ngày, không hề ǵ, miễn có cám, cám mốc cũng được, bảng chấm công ở cơ quan đă có Hiếu Trinh hay ai đó chắn đỡ rồi, sau nầy Sếp nhà thơ thấy nó khôi hài quá nên quyết định kết thúc vai tṛ lich sử của cái bảng đó. Có lần kho cám xa hàng chục cây số, Tiệp đạp xe qua trường xin cho Thu Thi nghỉ học, chiếc xe đạp dù có khoá cũng dễ bị mất cắp khi nàng chui vào xó kho vét cám. Cả buổi xếp hàng, mẹ vô kho, con nhịn đói nhịn khát ở ngoài coi xe,  xế chiều, nàng để nguyên bao cám và con gái và xe đạp lên xe lôi nghễu nghện về trong nỗi mừng ngất ngây trời đất. Có lẽ đó là chuyến dă ngoại nhớ đời của Thu Thi và lần nầy, nó mừmg bao cám mới c̣n hơn mừng ba đi vắng về, cũng như ba nó thường xuyên quư heo hơn là quư nó.      

Tiệp xếp các thứ lên bàn ăn, đậy lại bằng cái lồng bàn bằng tre. Trong khi hai đứa nhỏ giành nhau cây lược chải tóc ở pḥng trên th́ Tuyên vừa xối nước vừa kêu hừ hừ trong pḥng tắm. Anh hay va cái gáo nhôm vào thành bể và những viên gạch chồng tạm trong pḥng vệ sinh cứ kêu lụp cụp. Hồi vợ chồng nàng được Nhà đất gọi lên cấp cho căn phố diện tịch biên nầy, gian bếp và cả pḥng vệ sinh là một núi can nhựa đủ cỡ, hoá ra “cái đám vượt biên gan trời” chỉ là dân bán lẻ nước mắm. Đống can được Tuyên hăng hái tống khứ thành những đợt quà quư báu cho bà con hai bên dưới quê trong thời buổi khan hiếm đồ nhựa, sau đó th́ Tuyên dừng lại, không làm cho những viên gạch tạm bợ trong pḥng thôi lụp cụp đi. Chỉ có nàng mới biết Tuyên không đóng ngọt một cây đinh hay chống được một chỗ dột trên mái trong khi tiếng khen về anh luôn dội đến tai vợ : Tay nầy chịu khó, tận tâm, vững vàng, tương lai lắm ! Có lẽ nàng chịu ảnh hưởng của cô Ràng, nàng thẩm định con người qua giá trị của người đó trong những hoàn cảnh, theo nàng, một người đàn ông không đóng nổi một cây đinh cũng có nghĩa là anh ta thuộc loại trói gà không chặt. Lai lịch và chữ trung theo quan niệm hiện hành đă gia ơn cho những người đó chứ không phải họ tạo ra thời thế hay làm vẻ vang cho thời thế.

Mùi xà bông Cô Ba gợi cảm bay ra cùng với mùi nước mát và Tiệp nghe thấy Tuyên kỳ cọ lâu hơn ngày thường, chắc không chỉ để trút hết bụi đường mà c̣n để cho lúc lên giường tối nay. Một khoảnh khắc h́nh dung tiếp theo, như một thứ chướng ngại vừa mới lờ mờ, giờ nó đă sừng sững trước mặt rồi, xoay sở sao đây ? Nàng hấp tấp bước nhanh lên pḥng trong thay bộ đồ ở nhà ra, kéo vai con gái lại căn dặn :

- Chiều nay mẹ có hẹn tới nhà d́ Hiếu Trinh thử áo. Tụi con ăn cơm với ba, đừng chờ. Con nhớ dẻ cá cho em, cá ngừ không có nhiều xương, mẹ sốt cà ngon lắm !

Thị xă những ngày cuối năm dương lịch không rục rịch ǵ nếu không có hệ thống loa đài ra rả hát ḥ ngâm thơ tổng kết và những dây đèn màu nhấp nhánh trong sân Nhà thờ Giữa trên Đường Lớn sau Nô-en. Khác chăng là có gió chướng lao rao mang theo mùi nước bạc của sông Hậu ngan ngát, dào dạt chứ không như thứ nước son ung ủng trong mùa mưa dầm. Và cũng khác với mùa mưa, thời tiết khô ráo đă kích động bọn trẻ hơn, chúng túa ra đường như những chú khỉ trên những chiếc xe đạp và nhanh chóng biến thứ phương tiện nghèo khó ấy thành xe đua dưới ánh đèn đường đo đỏ vốn là đèn toa lét trong thời kỳ liên miên thiếu điện. Một lần Tiệp bị hai đứa con trai phát vào lưng từ phía sau, lần sau th́ nhận được một cái hôn gió vút qua và lần sau nữa : “Em già ơi, ḿnh kiếm một chỗ mùi mẫn đi em già !” Tiệp phải nhảy xuống xe đạp đứng hẳn lại để bọn chíp ấy đi qua hẳn.

Thật không dễ t́m một chỗ cho trôi vài tiếng đồng hồ để bọn nhỏ ngủ rồi hăy về nói chuyện với Tuyên. Hiếu Trinh c̣n ở chung với má và các em, bộ mặt đau khổ của Tiệp sẽ bị “bắt bài” và rồi có khi Tiệp sẽ buột miệng kể ra chuyện nàng đă lao đến với Người ấy như thế nào. Đến An Khương ư, cô bạn nhỏ c̣n “hoi sữa” nầy sẽ ngạc nhiên khi thấy nàng đường đột đến mà không có lư do cụ thể, vả lại nhà An Khương quá nhiều người, họ hay len lén ra vào để quan sát một “cô Việt cộng gộc nghe đâu viết lách không được ngoan th́ người ngợm thế nào”. Hay là đến chỗ Quư, chỗ Biên, hai gă bạn đó ai cũng có một người phụ nữ sẵn sàng nh́n cái mụ văn chương như cái ngữ chuyên đi rù quến chồng người. Lại chỗ Sếp nhà thơ ư, càng không thể, v́ anh ta ở một ḿnh trong căn hộ rất kín đáo thường có cả một đội quân các cô đội mưa đội gió đến đàm đạo vấn an, nếu nàng đến th́ ngọn đèn ở đầu hẽm sẽ liệt nàng vào diện đó. Hay chỗ anh Năm Trường, hay là chỗ chị Mỹ Nghĩa, không, dứt khoát không, khi nàng c̣n chưa đối thoại với Tuyên th́ nàng sẽ không tâm sự với những người thân loại chuyện nầy, nói với gia tộc th́ chỉ có nước bị điệu lên đoạn đầu đài sớm.

Tiệp đạp xe ṿng ṿng, thong thả, một lần nàng buộc phải đi qua cái phố của Người ấy ở, một trong những Nhà khách của tỉnh trong cơn sốt tịch biên, trưng dụng và bành trướng. Nàng thấy Người ấy từ trong Nhà khách đi ra, cái áo xanh xanh trẻ trung dưới ánh sáng đặc ân của nơi không bao giờ chịu cảnh mất điện, điếu thuốc thơm trên tay, dáng đi nghiêng nghiêng t́nh tứ. H́nh như chú công không thấy nàng đang đạp xe chầm chầm trong vũng tối v́ anh đang mải hướng về một nữ nhà báo phốp pháp vừa xuống xe trước Nhà khách. Nàng ṭ ṃ nhưng sợ Người ấy lúng túng khi phát hiện ra ḿnh và nàng đă đạp xe đi thẳng, tự tin vào sự trinh nguyên và vô điều kiện của trái tim ḿnh. Từ hôm nàng lao đến với người ta, lẩy bẩy bên cửa khi bị cánh bảo vệ Nhà khách cật vấn và sau đó, dù cảm giác ban đầu không suôn sẻ, Tiệp luôn thấy trên từng tế bào của ḿnh sự khơi dậy râm ran của dâng hiến và kư kết. H́nh như lúc đó, bên chiếc giường đơn mà Người ấy bảo là đang thời kỳ ly thân với vợ ở Sài G̣n, nàng có tŕ lại nhưng đôi chân th́ ngoan ngoăn đứng lên như cả hai sắp bước vào một điệu nhảy. Rồi tất cả quay cuồng, chóng vánh, v́ có thể có rất nhiều ánh mắt ŕnh rập từ dốc cầu thang hay từ khe cửa. Nàng cựa đầu thấy chú công của ḿnh lúi húi với chiếc khăn tắm cho riêng anh dưới mắc áo chỗ cánh cửa c̣n nàng th́ cong người ngồi dậy rúm ró v́ bị lột trần ra quá sớm so với thời điểm của một cuộc t́nh đúng nghĩa. Người ấy bật lại đèn, ánh nê-ông sáng sủa, gột rửa, cửa pḥng cũng được mở ra ngay kẻo bị cánh Nhà khách nghi ngờ, nàng hít một hơi dài thoát hiểm. Ngay đêm đó nàng về nhà viết cho Người ấy một lá thư dày như một truyện vừa lời lẽ bồng bột và tự nguyện, tưởng rằng Người ấy đang có hạnh phúc th́ nàng yên phận nhưng một khi biết anh cũng trục trặc cũng chán ngán gia đ́nh th́ nàng không sợ ǵ mà không lao tới. Trong thư nàng cam đoan rằng nàng sẽ tôn thờ, sẽ xả thân để công việc của Người ấy được hanh thông, sẽ sinh cho Người ấy một đứa con trai, sẽ phụng sự cái hạnh phúc mà ḿnh mơ ước...

Cuối cùng, nàng không ghé vào nhà ai mà t́m thấy một băi cỏ bên con rạch Cái Bần gần nhà, dưới bóng một cây ô môi đang thai nghén những chùm hoa lụa là sẽ nở bừng sau Tết âm lịch. Vựa củi đước gần đó bốc lên mùi vỏ cây mục thấm nước, bên nầy là cái quán giải khát cất chồm ra kênh, nơi sáng nào nàng cũng ghé qua thả túi đá cục xuống và nhận về mấy trăm đồng tiền kẽm. Mặt nước tôi tối buồn buồn, mấy chiếc ghe chèo yên lặng lướt qua, nhánh sông nhỏ chỉ thiếu bần và đom đóm nữa là quay về đúng cái thời nó có tên là Cái Bần.        

Nàng nhớ mùi lá cỏ và nước mương của vườn nhà. Từ hồi con Tám Tiệp đèo đẹt biết tự tay gài nút áo và chải đầu th́ đă phải thuộc ḷng những bài học về sự đường hoàng của thủ lĩnh Tư Ràng. Con gái con lứa nhớ sáng ra việc đầu tiên là phải cầm lược chải gỡ đàng hoàng ; người lớn có gọi có bảo phải dạ thưa cho đàng hoàng, khi trả lời phải đứng ngay ngắn lại nh́n thẳng vào người hỏi để nói năng cho đàng hoàng ; ăn uống phải ngồi ngay ngắn, phải cầm đũa cầm chén cho đàng hoàng... Lớn lên chút nữa th́ không chây lười - đàng hoàng; không dối trá-đàng hoàng; không thất tín-đàng hoàng...Không dối trá nghĩa là phải trung thực, nếu nàng nói với Tuyên rằng nàng yêu người khác th́ nàng có phải là người không đàng hoàng hay không ? Nhất định không, đàn bà có chồng mà đi tằng tịu với người khác th́ nhất định là không đàng hoàng rồi. Th́ ra, trong giáo tŕnh của cô Ràng và người thừa nhiệm mẫn cán Hai Hoài th́ Danh dự là đàng hoàng, mà đàng hoàng là thể diện, thể diện là tốt khoe xấu che. Nhưng nàng không thể cùng lúc lên giường với Tuyên mà vẫn thậm thụt đi dâng hiến cho người khác, đó là sự rạch ṛi tối thiểu của một người đàn bà tự trọng, mà tự trọng là đàng hoàng. Vậy th́ nàng sẽ bảo toàn ḷng tự trọng đó và danh dự cũng từ tự trọng mà ra.

Như đă t́m ra cách giải một phương tŕnh hóc búa, Tiệp quả quyết đứng lên. Sau nầy khi Người ấy về ngay Sài G̣n để “bỏ của chạy lấy người”, khi chuyện chú công và cô nhà báo nhiều da nhiều thịt hôm ấy lộ ra, khi nàng quá ê chề với dư luận th́ nàng thường nhớ lại một cách thấm thía rằng tại sao ẩn số tinh thần của các con ít được nàng đề cập tới trong bài toán đó. Nàng quá nôn nóng, hay nàng quá tự tin vào ṿng tay của ḿnh với chúng, hay nàng quá ích kỷ và mù quáng ? Nàng chỉ biết lúc đó nàng thấy cuộc đời ḿnh thật là dài, hai mươi tám tuổi người ta mới bắt đầu, sao nàng không thể bắt đầu lại ? Điều rơ rệt là từ buổi tối cập rập trong căn pḥng nguy hiểm ấy nàng thấy ḿnh bồng bềnh như thiếu nữ, ngày cũng như đêm, khi ở nhà cũng như khi ra đường, khi thao thức cũng như khi trôi vào giấc ngủ.

Nghe tiếng xe đạp của mẹ, Thu Thi mở cửa nói ngay :

- Mẹ nói ghé d́ Hiếu Trinh thử áo, sao d́ tới đây đưa áo cho mẹ nè?

Nó chạy đi mang ra cái áo của mẹ để khoe nhưng nàng nghiêm mặt :

- Con chạy xuống bếp dọn dẹp các thứ cho vô thau ngâm rồi trở lên đây. Mẹ có chuyện quan trọng muốn nói với ba, mẹ muốn con cùng nghe luôn thể.

Chuyện quan trọng, đó là cách Tiệp thông báo với chồng không khí mà anh không thể thờ ơ. Tuyên ngồi trên ghế sa lon gỗ, lưng cúi thấp, tờ báo trên đùi, cây tăm trong miệng, theo thói quen, một bàn tay cứ ẩy lên ẩy xuống kỳ cọ khô bên má khiến da mặt thuỗn ra rồi đùn lên như anh bị đau răng. Vĩnh Chuyên nằm dạng chân dạng tay như một thiên thần dưới chân anh mặc cho chàng Dianốp thần tượng khi thoắt khi hiện trên màn h́nh thỉnh thoảng mất sóng kêu khè khè. Tiệp ngồi xuống chiếc sa lon thứ hai, giữa họ là chiếc bàn mi-ca nhỏ của chủ cũ, nàng chăm chú nh́n chồng. Chiếc áo thun lá vô can, chiếc quần đùi kẻ sọc cũng vô can, chỉ có cây tăm đánh qua đánh lại trong miệng và thói quen mọp lưng trên tờ báo làm nàng lộn ruột, giờ nếu Tuyên giở thói ngồi xổm lên nữa chắc nàng không thể nào b́nh tĩnh được .

Thu Thi đi nhè nhẹ từ bếp lên, nó có giác quan của một đứa giỏi văn, hai bàn tay ướt nắm lấy hai mép quần, lo âu, rón rén. Những lúc Tiệp cau có th́ nó vui, nó hỏi “Mẹ đang viết được phải không mẹ ?” c̣n hôm nay th́ mẹ nó khác, rất khác. Tiệp đứng dậy dứt khoát vặn nhỏ vô-lim máy thu h́nh, bấy giờ Tuyên mới ngồi thẳng lên, niểng niểng nh́n xem h́nh như cô vợ thất thường của ḿnh sắp có chuyện ǵ đó quan trọng thật .

- Có chuyện ǵ ở cơ quan sao ? - Tiệp không ngờ Tuyên lên tiếng trước - Đă nói nên ở lại bên Sở làm văn chương quộp quẹp thôi, qua bên Hội môi trường phức tạp c̣n mất luôn cơ hội đi học chính trị làm cán bộ khung. Mà gần đây quan hệ bạn bè của em có cả sĩ quan nguỵ đi cải tạo về như tay Biên ǵ ǵ đó. Bộ chi bộ có nhắc nhở ǵ sao?

Ngày thường với kiểu lên giọng rề rề ấy Tiệp đă xù lên đốp chát và cán cân quyền hành sẽ nghiêng trở về phía nàng, chắc chắn Tuyên sẽ thu ḿnh vào tờ báo như cũ. Nhưng hôm nay Tiệp muốn một cuộc đối thoại b́nh tĩnh trước mặt Thu Thi :

- Anh Tuyên nầy, tôi biết chuyện viết lách của tôi, tính khí, sở thích của tôi, cả những mối quan hệ của tôi hay làm anh lo ngại bực ḿnh. Tôi với anh bị chiến tranh đưa đẩy, tôi thấy không nên kéo dài cuộc hôn nhân không có t́nh yêu nầy ! Mà đă khi nào anh nghĩ tôi âm thầm có người khác không ?

Nàng vừa thực hiện một cú nhảy và chính ḿnh cũng vừa té lộn nhào. Không, hơn như thế nhiều, nàng thấy ḿnh vừa bị sát thương v́ chính tiếng nổ do ḿnh gây ra. Nàng thấy chung quanh ù ù chấp chá, thấy Tuyên biến dạng, mọi cử động như ngưng lại trong một đoạn phim bị bấm nút pause c̣n Thu Thi th́ buông cây quạt đang quạt muỗi cho em để lùi vào chồm chỗm bên chân giường pḥng khách. Dù sao nàng cũng đă chạy vụt qua đống đổ nát đó và bỏ lại phía sau tám năm vợ chồng đơn điệu và đứt khúc với Tuyên.

H́nh như Tuyên đă nghe thủng và đă hiểu ra, hai tay đập đập lên đầu gối, cười gằn :

- Cô nói thiệt hay nói giỡn ?

Tiệp không ngờ phản ứng của Tuyên ngạo mạn như vậy. Nàng hớp mấy hớp không khí :

- Tôi nói nghiêm chỉnh. Tôi mới hai mươi tám, anh cũng mới có ba mươi, cả hai đều có thể làm lại.

Bỗng Tuyên đứng vụt dậy, những mạch máu bắp tay vằn lên như những con rắn xanh xanh ngoằn ngoèo và anh đi đi lại lại. Kiểu đi nầy nàng đâu có lạ, khi chế một bài diễn văn cho vị nào đó anh cũng săi chân săi tay như vậy trong nhà rồi lại ngồi xổm trên ghế viết viết, nhưng hôm nay nàng thấy nó có vẻ dậm doạ ngồ ngộ. Rồi Tuyên chắp tay ra sau, chà, nàng nghĩ nhanh, bây giờ th́ chồng nàng giống hệt một ông thường vụ hay bí thư mà anh đang phấn đấu để giống, cái đà nầy th́ Tuyên sẽ đập bàn để thể hiện cái uy của ḿnh đây. Nhưng anh ta không đập cũng không uy, vừa đi vừa lầm bầm :

- Cô toàn bịa với tưởng tượng. Tui không nghĩ cô có người nào, cô không dám. Mà tui có lỗi ǵ, thiếu điều mang tiếng sợ vợ. Cô đúng là được chân lân đầu, cô tính giở tṛ ǵ đây hả ?

Tiệp cũng cười gằn như chồng, nàng thấy ḿnh bị đánh giá thấp trong khi Tuyên không sắc sảo và thấu đáo hơn được :

- Tôi với anh khác nhau như nước với lửa, như chó với mèo. Nếu anh gặp người khác, anh sống b́nh yên hơn, chừng đó chắc anh sẽ cảm động v́ tôi đă giải phóng cho anh mà c̣n bảo bọc con cái cho anh nữa.

Đột nhiên Tuyên dừng phắt trước mặt vợ, vung tay nghiến ngầu :

- Đă nói dính tới văn chương là trốn chúa lộn chồng mà. Cô với thằng nào, thằng văn thơ trời đánh nào, hả ?

Tiệp ngă bật vào lưng ghế v́ chồng thật thô lỗ và thảm hại. Vĩnh Chuyên giật ḿnh ngồi dậy mếu máo. Tiệp chợt nhận ra sự khinh suất tội lỗi của ḿnh, nàng tôn trọng sự đường hoàng nhưng t́nh thế đă không c̣n kiểm soát được nữa. Không thể trả lời rơ ràng hơn cho Tuyên trước mặt con, Tiệp dịu giọng :

- Thu Thi, mẹ con ḿnh đưa em vô giường đi !

Tuyên lao tới, toan tách nàng và hai đứâ nhỏ ra :

- Cô tư cách ǵ mà đụng đến tụi nhỏ ? Cô c̣n chưa trả lời, cô với thằng nào, cô đă ngủ với người ta chưa ? à ha, hồi năy tui về mà cô c̣n bỏ đi  gặp thằng đó chớ áo xống ǵ ?

Thu Thi xoay ṿng bên chân mẹ :

- Mẹ đừng bỏ em với con, mẹ ơi !

Vĩnh Chuyên cũng ôm chặt đầu gối mẹ khóc theo. Tuyên túm chặt vai hai đứa con nhún nhún như chúng là hai con rối trong tay :

- Khóc đi, khóc lớn lên cho thấu trời thấu đất đi tụi con !

Tiệp đứng áp trước mặt chồng, cả hai ngùn ngụt méo vẹo một cách kỳ quặc. Nàng gằn từng tiếng :

- Tôi cấm anh tra gạn kiểu đó trước mặt con. Anh b́nh tĩnh th́ chúng ta giải quyết êm thấm, nếu anh làm già tôi sẽ ra khỏi nhà ngay !

- Ra khỏi nhà để thành điếm chớ ǵ ? Đă bảo đi với cái ngữ ăn trợn nói trạo đó là hư thân mất nết ngay mà !

Nàng nh́n chồng hồi lâu, như một ngọn lửa lịm dần v́ hết nhuệ khí chứ không phải v́ Tuyên dập tắt được nó. Tiệp biết cả hai đă chạm vào cơi thiêng của nhau, như là chạm vào đức tin vậy. Sự khác nhau giữa vợ chồng nàng là măi măi, không giới hạn. Nàng lùa hai con vào giường, bỗng dưng Tuyên lao theo quỳ sụp xuống bên thành giường. Bộ quỳ nầy khiến nàng nhớ lại hồi ở Cứ, Tuyên cũng đă quỳ như vậy để cầu xin nàng một cái gật đầu, nếu không anh ta sẽ ṭng quân và có thể sẽ bỏ xác ở đâu đó.

Nàng co người rút chân ra khỏi cánh tay Tuyên, sợ một cảnh tượng vật lộn trước mặt các con :

- Anh ra ngoài đi. Khi nào anh b́nh tĩnh hơn sẽ nói chuyện tiếp.

Tuyên làm già, chồm tới vồ lấy vợ, trông anh thật thê thảm man dại, một kẻ sắp tử thương.

Một lần rất lâu sau, khi nàng và Thu Thi đă ra khỏi căn nhà h́nh ống đó, bỗng nhiên một hôm Thu Thi thỏ thẻ với mẹ rằng hôm nay ở trường bài văn của nó được điểm mười nhưng cô giáo không đọc cho cả lớp nghe như mọi lần. Mới nghe vậy, Tiệp biết ngay con ḿnh đă viết cái ǵ đó về gia đ́nh của ḿnh. Đúng như nàng linh cảm, đó là bài văn với đầu đề : Hăy ghi lại cảm xúc về một kỷ niệm sâu sắc nhất của em. Nó bảo nó đă viết lại ấn tượng  cái đêm kinh hoàng ấy, đêm mẹ nói với ba mẹ có người khác và muốn ly dị, cô giáo đă khóc khi chấm bài, v́ vậy mà cô đă không thể đọc cho cả lớp nghe và dĩ nhiên, nó cũng không thể tự đọc được.

Lúc đó, lúc con nói lại không khí lớp học và bài văn, nh́n gương mặt bệu bạo của nó nàng bỗng thấy ḿnh thật đê tiện. Nàng  đă quá v́ sự rạch ṛi, nàng quá sợ hăi một cuộc lên giường với Tuyên, nàng không biết nén ḿnh như những phụ nữ khác trong hoàn cảnh tương tự để t́m một thời điểm thích hợp và tốt lành, đó là một vết đen không thể phai mờ được trong lương tâm nàng.