Đặng Mai Lan
Tát biển đông
Chị nh́n người bạn gái đang ướm trên người chiếc áo ngủ, có những giải đăng ten thưa mỏng rủ theo ṿng cổ và sát hai cánh tay. Đẹp không ? Cacharel chẳng bao giờ hạ giá kiểu này. Mua được chứ ? Người bạn nh́n chị ḍ hỏi. Chị lướt mắt trên mảnh giấy giá tiền đính trên cổ áo. Những con số đen đậm được gạch bỏ thay vào những con số màu đỏ bên dưới. Giá được bớt đến sáu mươi phần trăm. Chị biết nếu như chị có chê bai một điều ǵ đó, người bạn này vẫn mua chiếc áo ấy như thường. Cô ta đă thích điều ǵ rồi th́ cứ như đinh đóng cột. Cô ta cần thêm một nhát búa để đóng vào cái đinh ấy được chặt chẽ hơn. Cô cần một sự đồng t́nh, chứ cô không cần ư kiến. Trông đẹp và quyến rũ lắm ! Chị nói và cầm cánh áo lên vuốt ve. Lần này th́ chị nói với ḷng thành thật, với sự cảm nhận của riêng ḿnh, chứ không phải hùa theo ư bạn như bao lần khác. Quyến rũ thật ! Chị lập lại thêm một lần nữa và chợt nhớ lâu rồi chị ít có để ư, quan sát đến những điều đó.
Và chị bảo với người bạn là chị có một cái hẹn mà quên mất. Chị bỏ về. Cô bạn không níu kéo chị. Cô ta cũng chẳng lấy làm lạ là tại sao chị đang mân mê ngắm nh́n những thứ quần áo lụa là rất hời rất rẻ, mà chị lại đột ngột bỏ đi, không một vẻ ǵ chần chừ nuối tiếc. Cô ta đă quen với những tâm tính bất thường nơi chị. Giữa chị và cô ta, có một t́nh bạn Âu Á và t́nh đồng nghiệp lâu dài. Họ có thể chia nhau, giúp đỡ nhau mọi thứ trong công việc, những nhu cầu vật chất tầm thường ... Nhưng đời sống nội giới riêng tư của mỗi người th́ không. Không có một thoả hiệp nào trong t́nh bạn của họ. Như thể hai chủng tộc, hai nền văn hoá, tự nó đă ngầm nói lên điều đó. Một sự riêng biệt, một bất khả xâm phạm.
Chị lửng thửng đi về băi đậu xe. Mấy người bạn của chị không thích băi đậu xe này. Họ chê đường gạch cũ kỹ, chỗ lồi chỗ lỏm. Chạy vào đây măi sẽ hư mất bộ phận nhún của xe. Đă vậy c̣n thêm đám chim chóc bốn mùa ở đó. Chúng không từ khước bất cứ một cái xe nào.. Chị chẳng bao giờ quan tâm đến mấy thứ ấy. Nh́n kỹ th́ mặt đường bẩn thật, dưới nền đá xám đầy những vệt cứt chim trắng bệch, loang lỗ như những vệt sơn. Người phu quét đường có lẽ ít khi vào đến đây. Lá mục và những quả khô rơi rớt cùng khắp. Chính v́ những điều đó mà nơi này thường có chỗ trống. Chị lại không có đủ ḷng kiên nhẫn để lượn hết ṿng này tới ṿng nọ, chỉ để t́m một chỗ tốt lành ngoài con phố đông đúc nhộn nhịp kia. Mà thực ra chị có t́m kiếm bao giờ. Dù có một chỗ nào đó, trước khi vào con hẻm này th́ chị cũng chẳng nh́n thấy. Chị vào đây như một thói quen. Và một điều khác nữa là chị thích cái ngơ đi ra của nó một cách kỳ lạ. Một khoảng tiếp giáp với mảnh sân sau của ngôi nhà thờ cổ. Chị thích ngắm những du khách thơ thẩn ở đó. Chị luôn vui ké niềm vui của thiên hạ.
Mùa sương. Sương đổ đầy xuống phố. Chị lái xe loanh quanh qua những con đường vắng. Những ngọn đèn tù mù, buồn bă trong sương. Những vạt sương mỏng gợi lên trong chị một điều ǵ thật mơ hồ. Nó cứ lấn cấn trong đầu chị. Và chị đă nhận ra cái điều mơ hồ ấy. Phải, cái lăng đăng mờ mịt của những váng sương kia chẳng khác nào những sợi khói thuốc anh thở ra hàng ngày. Lúc này anh hút thuốc hơi nhiều. Anh đốt điếu thuốc khi vừa thức dậy, chưa rời khỏi giường. Anh đốt điếu thuốc trước khi nhắm mắt ngủ. Khi anh đi làm buổi chiều, anh thường nằm nướng thêm đến chín mười giờ sáng. Anh làm buổi sáng th́ anh lại luôn cần một giấc trưa. Công việc của chị giờ giấc bất thường. Nên khi chị rời khỏi nhà, hoặc về đến nhà, hầu như lúc nào anh cũng vẫn c̣n nằm trên giường. V́ thế, những cánh cửa sổ căn pḥng ít có dịp mở ra, trừ những ngày cuối tuần. Lúc nào căn pḥng cũng tối ám, cũng mang một vẻ mù mịt như sương.
Anh cần những giấc ngủ đầy. Cần những món ăn ngon miệng. Và thêm một chiếc xe đẹp đẽ, mạnh mẽ để anh vượt những đoạn đường xa, đến sở làm. Hoặc cuối tuần đi thăm gia đ́nh ở xa. Anh cần chị như đàn ông cần đàn bà. Nhưng không hẳn chỉ có thế. Dầu sao t́nh yêu của anh và chị có tiêu hao theo ngày tháng th́ nó cũng c̣n một thứ t́nh nghĩa khác nữa chứ. Chị tin vào thứ lư luận đời thường ấy. Đời sống anh đơn giản như thế nhưng chị th́ sao ? H́nh như chị không c̣n cần bất cứ một nhu cầu nào nữa. Như cái áo mà chị nhận ra là rất hấp dẫn, gợi cảm mà chị đă nh́n thấy lúc năy... Và c̣n nhiều thứ khác chứ đâu phải chỉ có riêng cái áo như chẳng phải để che thân ấy. Cả thành phố đang nao nức nhộn nhịp trong muà đại hạ giá. Đàn bà, đàn ông, trẻ già đều tấp nập đi mua sắm. Chị chưa già, nh́n chị vẫn c̣n tham sân si lắm. Vậy mà chị dửng dưng. Chị nhớ lúc năy trước khi rời khỏi thương xá. Chị có đứng tần ngần trước hàng nước hoa. Chị ngắm nghía chai Courrèges Blue bày trong tủ kiếng. Từ nào tới giờ, chị vẫn dùng duy nhất loại nước hoa này, nhưng cái chai của chị ở nhà vuông vức và nước màu vàng chứ không phải màu xanh trong cái chai tṛn cao như thế. Không biết loại mới này hăng Courrèges đă chế biến từ bao giờ. Màu nước dịu dàng như một bầu trời trong xanh, đầy bóng dáng những thiên thần bay lượn trong một giấc ngủ mơ, thời thơ ấu của chị.
Chai nước hoa chị bỏ quên từ lâu, son phấn chị c̣n chưa ngó tới huống hồ nước hoa. Nhưng chị có cần anh không ? Buổi sáng trước khi rời khỏi nhà, chị phải sắp xếp những ǵ cho anh ăn buổi trưa v́ chị không thể về kịp để ăn cùng anh. Sau khi về nhà, chị cũng có chút th́ giờ nghỉ ngơi, nhưng lại phải dành riêng một khoảng khắc khác để nấu nướng cho bữa cơm tối. Đời sống chỉ có từng ấy, lập đi lập lại. Mà chắc chắn là chị phải cần anh rồi. Không có anh th́ chị biết làm ǵ để lấp đầy cái khoảng bận bịu đó. Và may mà có anh chị mới có bữa ăn tươm tất, đầy đủ. Bởi có bao giờ chị thèm muốn một thứ món ăn nào cho riêng chị. Chị sống máy móc, đơn giản. Không vui nhưng không hẳn là buồn. Chị cứ trơ trơ, lưng lững giữa hai t́nh cảm ấy. Chị khô khan, lănh đạm. Hầu như chị đă chẳng c̣n biết cảm động hay cuộc sống không c̣n điều ǵ khiến chị cảm động ?
Hôm nay chị suy nghĩ về ḿnh hơi nhiều. Chị thấy chị như con cá bị mắc cạn, mệt nhoài trên một bờ băi. Con cá với sắc vẩy c̣n tươi hồng óng ánh, vây mang đang máy động, phập phồng từng nhịp thở. Nhưng nó không vùng vẫy được. Nó chỉ ngước nh́n trời đất bao la, nghe chung quanh biển gió rộn ràng ca hát, mà chẳng hề ao ước được lăn ḿnh trở lại đại dương. Con cá chẳng khác nào chị, lỡ một lần vui chơi, trôi giạt. Đang nằm yên, chờ chết.... Ư nghĩ làm chị bần thần, rời ră, như người mắc phải một chứng bệnh nan y. Đang vui vẻ quên đi mà bất chợt nhớ tới căn bệnh của ḿnh.
Chị lầm rồi, đâu phải chị đă không c̣n biết buồn. Nỗi buồn nhốt kín, và nỗi buồn như gió vừa thoát bay, thổi qua tâm tưởng chị. Nó làm chao động những phần hồn đă sơ cứng sau một tê điếng, thất vọng. Chị thất vọng nhiều quá. Suốt đời, chị cứ đi từ nỗi thất vọng này qua nỗi thất vọng khác. Giá như chị trẻ hơn hoặc già hơn. Hoặc c̣n đầy đam mê nông nỗi, hoặc đă chín chắn thuần thục. Chị ở giữa khôn ngoan và dại dột. Mà khi cần phải khôn th́ chị thật dại. Khi cần phải mù th́ chị lại nh́n tỏ rơ hơn bao giờ. Hỏng ! Người ta không thể đứng giữa hai bờ trong đục. Sự tương phản có thể sẽ hổ tương nhau, tạo một dung hoà tốt đẹp nào đó, nếu được đặt để và áp dụng đúng trường hợp. Chị luôn luôn định sai vị trí. Mà trường hợp của chị th́ sự ngược ngạo này quả là một điều tàn nhẫn.
Chị gặp người đàn ông, như nh́n thấy lại một bức tranh đẹp mà thời nào xa xưa chị không thể mua được, hay chỉ nh́n ngắm mà không nghĩ đến chuyện mua. Chị lao vào t́nh yêu đó, chị nắm bắt nó một cách vội vàng với ư nghĩ đây là thứ t́nh yêu mà ḿnh đă ngầm nuôi dưỡng, không thể để nó vụt bay. Lại thêm một ảo tưởng khác nữa, chị cho rằng t́nh yêu, sự rung cảm của chị ở tuổi này, trong hoàn cảnh này mới là thứ t́nh cảm đích thực. Chị đâu phải là người đàn bà khát t́nh. Quanh chị đầy dẫy những văn ve rù quến kia mà ! Chị vững như đồng, cứng cỏi như sắt đá. Chị có hề bị lung lay chao đảo bao giờ.
Là một người đàn bà mơ mộng và ở tuổi nào th́ người đàn bà cũng vẫn mơ mộng, lăng mạn hơn người đàn ông. Người đàn ông ấy đă không mang lại cho chị những điều chị mơ ước, nghĩ tưởng. Chị mơ một đoạn đường vắng, một khúc sông êm, có tay nắm vai kề của những kẻ yêu nhau. Nhưng t́nh yêu của người đàn ông là hai người được cùng nhau trên một chiếc giường. Không phải t́nh yêu đâu, chị biết rơ như thế. Quả thật chị hết ngây thơ nhưng vẫn chưa già dặn. Chị hăm hở đi trong mộng mị sương mù mà hai con mắt th́ mở to, thao láo. Chẳng thà chị cứ nhắm mắt mà đi. Sự tinh tường của đôi mắt có khả năng xuyên thủng hết mọi sự vật, đă giết chết niềm hân hoan của chị. Chị nh́n thấy mọi lấm lem, giả tạo. Thế mà chị vẫn mỉm cười. Lạ lùng là chị vẫn có thể cười nói, dửng dưng trong một hoàn cảnh chẳng hay ho chút nào. Chị cứ vờ vĩnh ngu ngơ và âm thầm buồn bă. Chị ước sao ḿnh thực sự được ngu ngơ, khờ khạo như thế.
Bức tranh mà chị nh́n thấy vẫn c̣n đẹp lắm, nhưng chỉ là một bức chụp lại. Cái bức thật được vẽ bởi bút cọ, màu sơn, khung bố của người hoạ sĩ đâu c̣n nữa. Nó đă nằm trong nhà một kẻ giầu có, sành điệu nào rồi. Làm ǵ c̣n đến tay chị. Mà nếu như c̣n th́ chị cũng chẳng có tiền để mua. Chị đâu c̣n đồng bạc nào trong túi áo thanh xuân. Chị đă khánh tận gia tài tuổi trẻ và nhan sắc của ḿnh. T́nh yêu bị bào ṃn theo thời gian trong đời sống vợ chồng. Nhưng t́nh yêu với những rung động từ trái tim, h́nh như chỉ có thực khi người ta trẻ. Chị chưa già, cũng không c̣n trẻ nữa. Chị đă hiểu ra và chị chết cùng với niềm tự tin của ḿnh đă bị huỷ hoại, sau cuộc t́nh đó.
Loanh quanh măi chị lại trở về khu phố tự lúc nào không hay. Ngày sắp hết mà phố phường vẫn đông đảo như trong ngày hội lớn. Người nào cũng hớn hở, tay xách nách mang. Những bao bọc đầy nhóc, quần quần, áo áo. Chị có cần quần áo để tô hồng chuốc ngọc thêm không ? Anh chỉ nh́n thấy cái áo nào chị mặc không đủ ấm, chứ có bao giờ anh nh́n thấy một cái áo đẹp.
Chị quẹo xe lên cầu. Phải về thôi, về lo cơm nước cho anh tối nay, cho cả ngày mai. Và trước khi đi ngủ, chị phải vào pḥng mở toang hai cánh cửa sổ, lùa hết những sương khói tù mù ra ngoài. Dù ngày mai lại đâu vào đấy. Nhưng ngày nào chị cũng làm như thế thôi, với căn pḥng tù mù ám khói của chị. Đồng vợ, đồng chồng.. Mỗi ngày anh đốt khói, thả sương và mỗi tối chị xua sương đuổi khói, cho đến hết cuộc đời, cạn một biển đông.
Chị bỗng nhớ đến chai Courrèges màu xanh, bày trong tủ kiếng. Màu xanh quá đỗi dịu dàng, tinh khiết. Sao chị thích nó thế cơ chứ !
Chị nghĩ, ḿnh như một xác chết nằm trong quan tài chưa đóng nắp. Nh́n thấy tất cả những nhộn nhịp, động tĩnh ở cuộc sống trần gian. Nhưng có lẽ xác chết cũng cần có một thứ xạ hương. Ngày mai chị sẽ trở lên phố mua chai nước hoa ấy. Dầu ǵ chị cũng c̣n tưởng nhớ, luyến tiếc một mùi hương cũ. Chị mỉm cười vu vơ. Và chị lại tự hỏi không hiểu nụ cười của ḿnh lúc này đúng hay sai ?
Đặng Mai Lan