“Hiếp”
ta phải
hiếp ngươi v́ muốn ngươi hạnh phúc
phải hiếp ngươi v́ muốn ngươi hạnh phúc
hiếp ngươi v́ muốn ngươi hạnh phúc
ngươi v́ muốn ngươi hạnh phúc
v́ muốn ngươi hạnh phúc
- HUYỀN NGÔN CỦA MỘT ẨN SỸ
Ngày ấy có ba cô bé cùng đi học một lớp ở cùng trường. Họ là Bích Loan, Hoàng Phượng và Bạch Trĩ, tên của ba loài chim đẹp. Ba con chim véo von, nhí nhảnh trông như sinh ra từ một mẹ cứ thế hồn nhiên sống, hồn nhiên lớn lên. Mới trông thật khó mà phân biệt và tưởng rằng ba đứa cứ bên nhau măi thế nhưng mà rồi thời gian đă đưa họ đi tới những ngă ba, ngă bẩy của cuộc đời.
Hoàng Phượng sinh ra ở phố Hàng Khoai sát bên chợ Đồng Xuân. Với địa lợi ấy th́ cô rất dễ trở thành bậc kỳ tài về toán học, v́ cũng giống như nhiều các bà các cô khác ở đây cô biết tính nhẩm từ rất sớm trước khi đi học. Thật lạ lùng! Những câu đố như kiểu tôi có hai củ khoai ở trong túi quần bên trái và hai củ khoai trong túi quần bên phải hỏi có mấy củ khoai (có đứa đă đếm đi đếm lại măi mà vẫn ra kết quả là năm) quả là vớ vẩn với cô, v́ từ bốn tuổi cô đă biết trông sạp hàng cho mẹ với những phép tính khó kinh khủng. Bác mua một cái chảo 39.000 ạ, ba cuộn chỉ, mầu đỏ 2.000, mầu đen 1.800, mầu trắng 1.700, một hộp kim 5.800, một cái lập là…, hai cái nồi… vậy tất cả là… Cô đưa ra số tiền chính xác chỉ trong ṿng ba giây khiến khách hàng phục trợn mắt. Tuy nhiên không hiểu sao khi đi học cô lại rất dốt toán. Phải chăng khi các con số vô hồn không gắn liền với giá cả hay giá trị của một vật thấy được sờ được nào đó th́ cô không thể t́m ra một ư nghĩa cụ thể đích thực nào cả. Trong khi đó các ông bạn giỏi toán của cô th́ nhiều phần lại không hiểu ǵ về các giá trị vật chất. Phần lớn họ sinh ra từ những gia đ́nh căn bản, lấy hiếu học làm đầu, trong khi đi học tuyền mặc quần thủng đít. Một ông bạn cùng học lớp Một sau này giỏi giang đến mức được đi thi toán quốc tế. Thi xong rồi mặc nhiên được một suất du học ở một trường danh giá nhất thế giới.
Sau những tháng năm đằng đẵng dùi mài kinh sử thiên tài toán học hạ cánh ở sân bay Nội Bài trong cờ hoa và ôm hôn với tấm bằng tiến sĩ và cả tấn sách quư mang về. Ngay lập tức nhà toán học lư thuyết hiếm hoi được nhận vào làm ở một viện toán hàng đầu với đồng lương đủ nuôi bản thân sống qua ngày. Hiện nay anh ta đă quá tuổi lập gia đ́nh từ lâu nhưng vẫn chưa có bạn gái v́ cả một đời bố mẹ cứ bắt phải học suốt ngày để lên đỉnh vinh quang chứ có biết giao tiếp với ai đâu. Từ trên đỉnh vinh quang giờ đây mỗi ngày thiên tài lại hạ ngôn chửi rủa bố mẹ ba bữa sáng trưa tối v́ đă có công trong việc đào tạo cưỡng chế nên một thiên thần đau khổ không tiền, không bạn, không em. Đáng nhẽ người được đào tạo quy củ như thế ở bên Tây có thể làm thủ tướng… th́ về ta lại chỉ suốt ngày thủ dâm. Hiện nhà toán học đang say sưa đi sâu vào các lư thuyết “tập mờ” và “xác suất” để tính xem bao giờ ḿnh chết, và xem nếu kết hợp với thuốc chuột th́ quỹ thời gian c̣n lại là bao nhiêu ngày. V́ theo xác suất thống kê th́ tỷ lệ thuốc thật trên thuốc rởm chỉ có 1/10.000.
Hoàng Phượng có thể là một chuyên gia kinh tế giỏi cho bất kỳ tập đoàn lớn nào. Tôi thách các chuyên gia đă từng tu nghiệp ở Lomonosov, Harvard hay LSB dám ngồi tranh luận với cô về các biện pháp giảm phát, kích cầu, dương cung hay tung tin đồn nhảm. Cô mới là siêu hạng v́ cô đi từ lỗ nẻ của nền kinh tế “tam nông” này đi lên. Từ bé cô đă không nguôi nghĩ đến tiền và học hỏi chuyện làm ăn. Bất cứ việc ǵ ra tiền cô đều quan tâm. Đánh dép nhựa từ Sài G̣n ra. Đánh nicken ở Nga về. Đánh đồ lót, rau thơm và mắm tôm sang Đông Âu[1]. Đánh người sang Trung Quốc, Đài Loan. Đánh núi đồi cho bọn “giầu mới” ở Hà Nội lên làm trang trại, dựng nhà sàn. Đánh villa Hà Nội cho bọn buôn ma túy ở miền núi về ở. Đánh nhầu. Tấn công pḥng thủ không sơ hở, đại tướng anh hùng mới xứng danh.
Không hiểu sao Hoàng Phượng thích thơ. Bé th́ Hồ Xuân Hương, Nguyễn Bính. Lớn th́ Xuân Diệu, Xuân Quỳnh. Phải chăng những cái sọ quá cụ thể lại cứ hay bị hút vào những ǵ trừu tượng, mông lung. Mới tuổi trăng tṛn cô đă thích một anh chàng hay thơ. Sau nhờ tài thơ mà anh này được làm tuyên huấn phường. Sự nghiệp tuyên truyền huấn luyện của anh đă để lại những thành tựu bất ngờ. Cô thích nhất là một câu thơ anh làm về phong trào sinh đẻ có kế hoạch và phong trào đền ơn đáp nghĩa các thương binh liệt sĩ. Cái tài t́nh của anh là đă kết hợp được việc tuyên truyền cho cả hai phong trào lớn có tính chủ đạo trong vẻn vẹn mỗi một câu lục bát thần sầu:
Chị em nô nức đặt ṿng
hoa mồ liệt sỹ tỏ ḷng biết ơn.
Bài này khét tiếng đến mức ai ai cũng biết.
Hiệu quả của bài thơ là cô phải đi phá thai tại một địa chỉ nổi tiếng thủ đô – cây đa Nhà Ḅ, và cứ rằm tháng Bẩy nào cô cũng đến thắp hương bên gốc đa trăm tuổi. Tuy nhiên về sau thấy nhà thơ phường thường xuyên xài tiền của ḿnh suốt mà lại cứ mở miệng ra là coi thường dân buôn bán nên cô đă tỉnh trí. Hắn không hề thích cô. Sao vậy nhỉ? Cô hoành tráng như thế cơ mà. Cô đă bỏ hắn không thương tiếc, để cho hắn biết con buôn lật mặt như trở bàn tay là như thế nào, đừng có nghĩ đă ngủ được với ta mà hôm sau gặp lại ta không coi ngươi là người xa lạ. Cô tập trung tư tưởng hết ḿnh cho những tính toán kinh doanh. Nhưng cô vẫn không bỏ thơ, những vần điệu du dương như có ma lực, cao siêu và thanh thoát. Chỉ có thuyền mới hiểu biển mênh mông nhường nào… Có một lần cô đi uống bia với khách hàng thấy bàn bên có một lũ đang nói chuyện về thơ. Dù bận đưa đẩy với khách nhưng cô vẫn không bỏ qua cơ hội được nghe lỏm những bọn dặt dẹo bàn về thơ. Thế mới thấy phụ nữ tài, lúc nào cũng có thể một công dăm ba việc. Vừa đọc văn bản, vừa đánh máy, vừa buôn chuyện, vừa trông nồi chè.
Bọn chúng nói ǵ đó về thơ hiện đại hay hậu hiện đại ǵ đấy. Có một gă trông dị hợm phán: hậu hiện đại có thể là một sự xáo trộn thể loại, khiến cho văn xuôi th́ mang tính thơ và thơ th́ mang tính văn xuôi, hoàn toàn không bị g̣ bó trong khuôn phép cổ điển mà c̣n phá tung cả những sự cởi trói khỏi nó. Rách việc. Thơ th́ phải có vần chứ. Thôi được, miễn là đọc phải hay. Gă dị hợm đọc một bài không hiểu là thơ hay văn của ai đấy:
“… Ai cũng biết Thơ là Ngôi Lời, nhưng ôm nàng chỉ thấy đời toàn lỗ. V́ Thơ ơi người thơ toàn một lũ dở hơi không biết bơi, giữa bể khổ anh chỉ c̣n ḿnh em làm phao cứu hộ. Chính nghịch cảnh đă làm anh đốn ngộ, rằng cuộc đời rặt một lũ bất nhân, kể cả những người thân. Yêu cái đẹp nên phải đi cải tạo, thích nhân văn mà gặp đời tàn bạo, nên em ơi muốn làm người th́ hăy yêu cái xấu. Thậm chí em c̣n phải giao cấu với bọn xấu nếu em muốn ngày mai em vẫn có khẩu phần… Thương lắm áo dài ơi. Anh vẫn biết em thích mặc áo dài, bởi v́ em là hoa thài lài...”
Rơ là một lũ cuồng. Hay bọn chúng vừa chơi ma túy? Cô cũng đă từng “lắc” nhưng chưa thấy ḿnh cuồng khi nào cả. Lúc nào cũng tỉnh như sáo. Hay v́ Thần Tài đă làm người ta ra như vậy?
Bạch Trĩ sinh ra là con nhà tử tế, tức là nhà cán bộ. Cha mẹ của chị là những tấm gương sáng về đạo đức, lối sống và sự cống hiến chí công vô tư cho xă hội. Cha chị là một Vụ trưởng, mẹ là Giám đốc một sở lớn. Ngồi ăn cơm với ông bà lúc nào cũng thấy chuyện nghị quyết, thông tư, nghị định, dự thảo luật. Nghe riết thấy phê. Hôm nào không được nghe những chuyện đó là chị cứ thấy buồn buồn. Lúc nào xem ti-vi thấy các bậc lănh đạo và các đại biểu nói chị thấy sướng lâng lâng như thể chính chị là người đang phát biểu vậy. Chị nuôi mơ ước sau này sẽ học hành quy củ để tham gia vào việc soạn thảo những văn bản ích nước lợi dân đó. Chị luôn là một học sinh xuất sắc, có mặt trong cả hai đội tuyển văn và toán của trường. Có ai hỏi sao chị có thể học giỏi được cả hai thứ như vậy th́ chị đáp chị muốn đi bằng cả hai chân vào cuộc đời này. Ngoài việc học hành giỏi giang chị c̣n là một cán bộ đoàn năng nổ, tích cực. Chị luôn luôn nổi bật. Bố mẹ chị rất động viên và tạo điều kiện cho chị tham gia công tác xă hội. Ông bà thường nói rất nhiều cán bộ cao cấp đă đi lên từ các phong trào đoàn thanh niên. Đó là nơi trui rèn lư tưởng nhất cho mọi phẩm chất vượt trội. Vào đại học chị luôn được nhận học bổng. Năm thứ hai chị đă được đứng trong hàng ngũ của đảng.
Cuộc đời thật đẹp phải không các bạn. Ngày chiến tranh đối với thanh niên th́ cuộc đời đẹp nhất là trên trận tuyến đánh quân thù. Thế hệ cha ông chúng ta đă rửa được nỗi nhục mất nước, ngày nay thế hệ con cháu chúng ta phải cố gắng làm sao rửa được nỗi nhục to lớn là nghèo nàn lạc hậu. Vinh dự của tôi ngày hôm nay chính là vinh dự của một người lính đứng trên tuyến đầu của mặt trận công nghiệp hóa, hiện đại hóa…
… Và hủ hóa. Có tiếng một tên dị hợm ở dưới hội trường.
Đồ khùng, chị chửi thầm. Các bạn yêu quư. Trong thanh niên chúng ta c̣n có không ít người đang khủng hoảng về tư tưởng, không nghĩ tới tương lai, không nghĩ ǵ tới ngày mai. V́ vậy mà các tệ nạn và tội lỗi ngày càng không giảm. Tại sao chúng ta không noi gương các anh hùng liệt sĩ hy sinh hết ḿnh với niềm tin trong sáng. Sự hy sinh của họ chính là nền móng cho hạnh phúc mà chúng ta đang được hưởng. Vậy tại sao các bạn không nghĩ được rằng những ǵ chúng ta đang làm chính là để cho các thế hệ mai sau…
Những tràng vỗ tay không dứt cùng với ṿng tay ôm hôn nồng ấm của đồng chí Phó Bí thư Thành ủy hôm ấy cũng đến dự.
Chỉ có một điều…
Đă qua tuổi thập tam rồi trăng tṛn từ lâu mà Bạch Trĩ vẫn chưa thấy kinh. Mẹ chị đă hướng dẫn cho chị mọi điều về chăm sóc sức khỏe sinh sản từ khi chị mới mười một tuổi. Bà vốn là một bác sĩ sản khoa. Thế mà cứ chờ đợi. Mà tuyệt nhiên không. Đối diện nhà chị là một dăy phố lao động đă có từ ngày xưa. Trong dăy phố ấy có một cụ đạp xích lô đă trăm tuổi mà vẫn cường tráng sung măn. Con cái cụ không thiếu tiền và không cho cụ đạp xe nhưng cụ bảo tao đă làm cái nghề này hơn tám mươi năm rồi nên hôm nào không ra đường thấy chịu không nổi.
Gương mặt cụ sáng tươi, râu tóc bạc như tiên, da hồng hào, lưng thẳng. Chả bù cho bố mẹ chị người th́ huyết áp, người th́ mỡ máu. Vừa đạp xích lô cụ vẫn thường ngâm nga những câu thiên cổ. Hồng Hồng Tuyết Tuyết mới ngày nào c̣n chưa biết cái chi chi. Chắc ngày xưa cụ cũng là một tay chơi Khâm Thiên lăo luyện. Cứ đọc Làm đĩ của Phụng th́ mới thấy cái công nghiệp giải trí của các cụ thật là ghê gớm, dễ mà bán cửa bán nhà. Đừng lo thấy muộn mà buồn, đến năm hai mốt th́… mọc lông. Đúng là xích lô. Trong cụ là cả trăm năm văn hiến hè phố. Nhiều khi không hiểu sao trong vô thức chị thấy ḿnh muốn được như cụ. Người như cụ xứng đáng được dựng tượng đồng giữa trung tâm Kẻ Chợ này, thế chỗ tượng “Đầm x̣e” ngày trước. Tại sao không?
Bạch Trĩ đă tṛn hai mốt tuổi, sinh viên năm thứ ba rồi. Tuổi hai mươi sức như Phù Đổng. Năm thứ nhất th́ kiêu, năm thứ hai th́ xiêu, năm thứ ba th́ yêu, năm thứ tư th́ liều. Đó là câu nói tổng kết về đời sống t́nh cảm của các nữ sinh viên. Thế mà Bạch Trĩ cứ thấy nó chả liên quan ǵ tới ḿnh cả. Chị thấy bọn con trai đứa th́ đụt, đứa th́ bệnh hoạn, đứa th́ thô bỉ, đứa th́ đểu cáng. Không mê được.
Bích Loan sinh ra với một vóc người thon thả, dịu êm, nhẹ nhàng lắm. Nhẹ khôn kham. Nàng ra đời trong một gia đ́nh trâm anh thế phiệt. Tuổi thơ xao xuyến của nàng gắn liền với hoa hồng, thơ ca, tiểu thuyết, chocolate, nhà hát, trường Nữ công Tinh hoa, đàn piano, gia sư, “Trưng Vương khung cửa mùa thu” và nước hoa Pháp. Đặc biệt nhất là cái pḥng khách của nhà nàng. Ngày nào nó cũng được đón tiếp biết bao hiền nhân mặc khách. Họ đến nhà nàng để bàn mọi chuyện về chính trị, văn hóa, khoa học, triết học, nghệ thuật và uống rượu ngoại. Ngày tháng trôi đi, cái pḥng khách ấy bỗng được mang tên cô con gái xinh ngoan sáng láng có làn da châu Âu của ông bà chủ – “Salon Loan”.
Đến với “Salon Loan” người ta sẽ được nghe những câu chuyện đầy ư vị và cao nhă.
Các vị có biết tại sao con người ta cứ phải nói măi mà không dừng lại được không? Câu hỏi như một chủ đề thảo luận một hôm bất ngờ được một giáo sư ngôn ngữ trường phái Tây Âu bẩy đời đại trí thức, trong hai bên nội ngoại lại c̣n kết tinh ra cả một đại thi hào, đưa ra. Nghe nói cụ giáo sư thân sinh của ông đă đắc đạo đến mức phu nhân của ḿnh đưa t́nh nhân về nhà ngủ mà cụ vẫn thản nhiên như không nh́n thấy, hồn nhiên ngồi nghiên cứu những triết luận cao viễn, sau quả nhiên đă để lại cho đời những trước tác “thiên kim bất dịch”[2], làm nền tảng cho cả nền khoa học xă hội quốc gia. Cái lư của nó kỳ lắm. Kỳ thực là cả tư duy và ngôn ngữ của chúng ta đều bị mắc bẫy ở trong nhị nguyên. Cứ nghĩ hay nói là chúng ta đă phải phân định đúng sai, hay dở, trong ngoài một cách rơ ràng. Kỳ thực trong vũ trụ làm ǵ có cái ǵ thật rơ ràng đâu. Vạn vật có cái ǵ lại không cơng âm và bồng dương. Vậy th́ muốn nói trúng được phải có một thứ ngôn ngữ đa chiều (nhiều hơn ba) th́ mới truyền tải được. Tiếc thay, suốt hàng vạn năm tiến hóa nhân loại vẫn chưa có được cái huyền ngôn đó. Ví dụ như moa đây này. Người th́ bảo là một bác học uyên bác và đức độ, kẻ th́ quy tội kênh kiệu làm dáng trí thức quan trọng hóa vấn đề. Vậy th́ ai đúng? Chẳng ai đúng cả v́ chưa có ai có thể nói một tiếng mà đọc ra cả con người moa. Ngôn ngữ càng phát triển càng bế tắc là vậy. V́ thế minh triết phương Đông là vô ngôn vô lời. Xưa kia Đức Vạn Thế Sư đă từng than “Trời có nói ǵ bao giờ đâu!” Chúng ta nói là chẳng đành câm đó mà. Một giáo sư cổ ngữ khác lập tức đáp lời. Ô ông hôm nay rơ là thông minh hơn trước, chẳng lẽ nhi nhĩ thuận rồi ông mới nghĩ ra điều đó sao? Tôi thấy không ai dă tràng hơn mấy nhà ngữ pháp. Ngôn ngữ là tự nhiên, văn phạm là nhân tạo, là những quy tắc con người đẻ ra để đong đo cái tự nhiên ấy mà. Các cụ gọi lấy gầu đong biển là vậy đó. Cái tự nhiên nó có cả phần sáng phần tối, sinh trưởng như cỏ cây th́ biết nó là cái h́nh dạng ǵ. Cái sáng th́ đo được, cái tối mập mờ th́ làm sao đo. Trong khi các lư thuyết th́ hoặc đề xướng “chủ nghĩa vuông” hoặc “chủ nghĩa tṛn” nên đo được cái này th́ khuyết cái khác, thế nên mới rơi vào cái cảnh mù rờ voi. Tự Nhiên như trời, người sao theo kịp. Mọi nỗ lực của các nhà cũng đâu có làm chúng ta hơn ǵ được những ngu phu ngu phụ.
Những câu chuyện cao xa ấy chỉ tan ra khi chủ nhà mở tủ lau nhẹ rồi nâng lên một chai Napoléon. Ngày qua ngày những vong hồn chữ nghĩa và ư tưởng cứ măi tan và tụ theo nhịp mở nút chai đầy uy lực như tiếng pháo của Đại đế. Ḷng thư thái bởi những giọt cồn Pháp các cao nhân bỗng thấy khoan dung, vạn vật đồng nhất thể, tứ hải giai huynh đệ trong cơn khát tự do, b́nh đẳng, bác ái. Liền theo đó là nắp đàn piano bật mở và từng ngón tay trinh của người mà Salon mang tên nhẹ lướt. Beethoven. Chỉ có Beethoven mới làm thỏa măn được những cái đầu đầy trí năng. Trời ơi! Giá như dân tộc này có được một Beethoven. Để làm ǵ? Th́ chúng ta sẽ không bao giờ có những cái đầu tủn mủn. Th́ hồn dân tộc mới hùng tráng. Th́ hách mới lẫm liệt. Ồ nhưng nghe nói ông này điếc mà…
Bích Loan có một vầng trán cao rộng. Tưởng như mọi cḥm sao trên trời đều in dấu nơi đây. Một bầu trời di động trên tấm thân dây dây. Chưa vào đại học đă có nhiều gia tộc muốn đón. Nhưng nàng nghĩ nàng c̣n phải học. Học, học nữa, học măi.
Nhân ngày đầu xuân, nhiều thanh nam tú nữ hay đi xin chữ các cụ đồ nho hay các nhà thư pháp hiếm hoi c̣n sót lại. Lập Xuân năm ấy trong khi phần lớn mọi người đều xin “nhẫn” hoặc “tâm”, Hoàng Phượng cũng làm một cái “nhẫn” c̣n Bạch Trĩ th́ chọn “tâm”, Bích Loan đă xin hai chữ “trí tuệ”. Khi viết xong cho nàng, nhà thư pháp bỗng nói lớn: Thôi oải lắm rồi, không nhẫn tâm trí trá ǵ nữa đâu nhé! Ai có thơ hay câu đối th́ ra đây nào. Bỗng thấy một gă trông dị hợm từ đầu đến giờ vẫn im lặng đến bên xin chữ và đọc:
Ḍng đời phù vinh hạ phẩm
Bến tâm trầm mặc thượng thừa
Nhà thư pháp biến sắc. Các đại nhân vật đang say sưa b́nh vấn bỗng lặng im. Đám thanh niên xuưt x̣a. Nhà thư pháp như đang làm những động tác yoga hay thụ khí rồi chấm mực vung bút. Thật là một bức tuyệt họa. Ai cũng xuưt xoa trầm trồ nhưng không biết nó đẹp bởi cái ǵ. Xong việc gă dị hợm rẽ đám đông đi về nơi xa khuất như thể hắn chui xuống đất hay bay lên trời vậy. Không ai biết gă đi đâu cũng như là từ đâu vác mặt đến. Bạch Trĩ bảo hắn cuồng. Hoàng Phượng nghi hắn là thi sĩ. Bích Loan đoán hắn là giáo sư. Có kẻ lại phán hắn là bậc chân truyền của một giáo phái siêu đẳng nào đó. Nhưng ai cũng thấy hắn có ǵ đó bí hiểm, hấp dẫn. Hay là gă buôn ma túy?
Loan mang “trí tuệ” về treo giữa pḥng trang trọng và nghiêm cẩn như các con chiên ngoan đạo vẫn thường treo ảnh Chúa hay thập tự giá. Nhiều đêm mơ nàng đă thấy ḿnh ôm hôn hai chữ ấy. Những cánh chữ cứ nâng nàng lên như đại bàng nâng công chúa. Nàng thấy ḿnh bay qua châu Âu, châu Mỹ, châu Phi. Lướt trên những thành phố sạch như lau, sáng choang như cung Hằng. Những sa mạc ngút trời. Những đỉnh cao băng tuyết. Những cánh đồng mây trắng vĩnh hằng. Thậm chí nàng c̣n thấy đôi cánh chữ đưa nàng bay tới thiên đường với những thiên thần bay lượn phất phơ.
Thấm thoắt thoi đưa thời gian lôi người ta đi vùn vụt. Nhớ lại quá khứ thấy như đến một ngă tư đèn xanh đèn đỏ thoắt một cái ba cô bạn con chấy cắn ba bỗng không trông thấy nhau đâu nữa, như thể mỗi người đă rẽ theo một đường mà chả ai báo với ai, không một lời hẹn gặp lại.
Hoàng Phượng làm ăn ngày càng thành công rực rỡ. Dù văn hóa hơi bị khiêm tốn nhưng những kiến thức của đời thực trên thương trường đă đưa cô lên hàng đại tướng… Cô đă trải qua mấy ṿng tay đàn ông nhưng vẫn chưa t́m cho ḿnh được một mối t́nh. Thực ra là không hiểu sao mà vẫn chưa có ai để ư đến cô, trừ mấy thằng làm trong ngành mỏ - địa chất, là một ngành cực kỳ phát đạt đến đỉnh cao trong suốt thập niên qua của cả đất nước. Dân gian đă có câu ca: số anh là số đào hoa, em th́ đào mỏ hai ta cùng đào. Thế nhưng bất hạnh thay cô đâu có được đào hoa mà chỉ gặp toàn bọn chuyên gia khoan cọc nhồi thế này. Bọn chúng th́ không thiếu nhưng cô cũng chẳng háo hức ǵ cái giống vô t́nh. Hay cô chính là thủ lĩnh đảng vô t́nh? Cô ghét nhất cái phận đàn bà là những kỳ thấy tháng. Cô thường xuyên ăn rau răm và các loại thuốc để dẹp đi cái di chứng đáng nguyền rủa cản trở cuộc sống b́nh thường của cô từ năm cô mới mười tuổi. Chính nó là thủ phạm cướp đi tuổi thơ của cô, cướp đi những thời gian ung dung tự tại, cản trở cô trở thành người hùng hay thần thánh. Cô dành nhiều thời gian và tiền bạc cho các chùa chiền. Tên cô luôn nằm trong những tấm bia đá ghi danh những tấm ḷng từ thiện. Cô c̣n sắm cả xe hơi cho một bậc ḥa thượng khả kính. Chỉ mong đổi lấy… Dẫu bao đêm hờn giận số phận trong cay đắng nhưng cô vẫn thường tự an ủi rằng tại ḿnh hồng nhan nên ra bạc phận. Cô có một đôi má lúc nào cũng ánh mầu hồng hoàng vượng khí, ánh mắt lạnh lùng nhưng là để che giấu những khát vọng phong nguyệt vô biên… Nhưng đàn ông xứ này “chuối” lắm.
Bạch Trĩ đă thấy kinh lần đầu ngay trước lễ tốt nghiệp đại học rực rỡ sắc mầu. Nh́n ánh mắt chị long lanh ánh thủy đến mức khác thường ai cũng chỉ đồ rằng đó là niềm vui của cô bé thủ khoa. Có ai biết được cái làn thủy quang rực ánh cầu vồng đó là kết quả của bao nỗ lực tự thân vận động cùng biết bao thầy thợ bốn phương. Chắc tiếng khóc của những tân nương về nhà chồng hay tiếng cười của những sĩ tử thi trượt cũng không thể sánh được với cảm xúc ngút trời đó của chị. Hóa ra chị cũng là đàn bà, không hề lệch lạc giới tính hay xăng pha nhớt. Ôi những năm tháng xót xa âm thầm khao khát. Giờ đây hồng phúc đă đến. Chị lại mơ được sánh vai một trượng phu đáng mặt anh hào. Nhưng mà sao cửa pḥng khách nhà chị dù có một cái thảm chùi chân “Welcome” to tướng mà vẫn luôn tạnh vắng những đôi giầy đàn ông. Chỉ toàn guốc là guốc. Những tiếng guốc khô khốc như tiếng mơ… sao mà cảnh vắng teo… Nhiều đứa bạn chị cũng yêu tổ quốc, yêu chủ nghĩa xă hội mà sao cũng không t́m nổi một người hùng dân tộc, phải t́m kế cơng rắn cắn gà nhà. Lấy chồng Tây. Nhưng mà nhiều ca cũng thảm. Có một chị hàng xóm sát tường đă có đến ba đời chồng “Tây”: một Thụy Điển, một Ma-rốc, một Đài Loan. Chị đă sinh nở hai lần. Hai thằng con trai. Nhưng cả hai lần đều bị những thằng chồng sắt đá cướp mất đem về nước. Ra trường Bạch Trĩ về công tác ở cơ quan của mẹ hiền kính yêu. Chỉ sáu tháng sau chị đă lên phó pḥng. Chị đi nước ngoài như đi chợ. Có lẽ đă được 29 nước rồi. Thế mà cũng chẳng thấy thằng Tây nào nó để ư đến ḿnh cả. Toàn những xă giao lịch sự không chịu nổi. Một lần được mời đến ăn cơm ở nhà bố mẹ một đối tác người Mỹ lúc ra về thấy bố con nó bắt tay nhau rối rít thật là long trọng. Chưa hết, gă c̣n “Thank you so much for inviting me and what you’ve done to me tonight. I really appreciate that. Mum and dad, I love you.”[3] Suưt nữa th́ ngộ độc cái lịch sự của chúng. Chị đă lên Trưởng pḥng sau một năm, đă quen với cả một nền văn minh phong b́, quà cáp trên mức t́nh cảm, chia chác chiến lợi phẩm sau lưng chiến sĩ và miếng vơ nịnh trên nạt dưới đầy hữu hiệu đối với những con dân của xứ sở đầy thiên tài và thiên tai. Và chị đang vào tầm ngắm để trở thành phó giám đốc sở trẻ nhất trong lịch sử của ngành… Loan, Phượng ơi, lấy chồng chưa? Chắc các bạn sẽ dễ dàng hơn trong cái chuyện ấy. Chúng ta đă như Caesar, đă đi, đă đến và đă chinh phục. Vậy ai sẽ chinh phục chúng ta?
Tốt nghiệp phổ thông, Bích Loan được người bạn của cha đă bảo lănh sang Paris du học. Kinh đô ánh sáng không có một mẩu thời gian nào cho phép người ta nghĩ về một cái ǵ đó tầm thường tăm tối. Một đời tắm ḿnh trong hào quang trí tuệ nàng thấy người đời thật tầm thường. Thấy nàng sáng láng cũng có mấy anh bạn Pháp bắt quen. Nàng để ư đến một công tử đại gia. Thôi th́ gallant[4], thôi th́ tràn ngập joie de vivre[5] trong những dịp lễ tân đầy những je ne sais quoi[6]. Nàng cũng thích cái cuộc sống bourgeois[7] ấy, nó bổ khuyết nhiều cho những bậc trí thức như nàng, linh hồn của Salon Loan. Thế nhưng có một lần anh chàng Parisien[8] bảo rằng nàng c̣n “Parisienne hơn cả Parisienne”. Cái bản tính đa nghi của dân trí thức làm nàng phân vân không biết là anh ta khen hay chê ḿnh đây, nhất lại là lời khen của một gă Gaulois. Chỉ có điều chính nàng cũng dần thấy không mê nổi cái dân keo kiệt săm soi nhất quả đất này. Và Bích Loan hiểu rằng không có một hấp lực nào giữa hai người cả. Nàng thui chột mọi cảm xúc từ con tim, lao vào cuộc đại thám hiểm trong các thư viện và bảo tàng để ít năm sau th́ trên Le Monde và L’Humanité có mẩu tin:
Một nữ nghiên cứu sinh Việt Nam đă bảo vệ xuất sắc luận văn Tiến sĩ IV tại Đại học Paris IV về Ngôn ngữ giao thoa, hứa hẹn...
Giờ là lúc vinh quy bái tổ, ra mắt bạn bè. Phượng ơi, Trĩ ơi, Loan đă về! Các ấy ở đâu bây giờ? Đă lấy chồng chưa? Có gặp được thằng tử tế không?
Họ đă gặp nhau bên Bờ Hồ sương khói trong một ngày u ám khi cơn gió bấc đầu tiên của mùa đông đổ về. Dẫu đă trải gió tuyết bốn phương nhưng cái lạnh miền Bắc vẫn như một con quái vật không thể nào quen nổi. Lần nào gặp nó cũng thấy nó bất kham và thâm hiểm đáng sợ. Mưa dầm gió bấc là điều khó chịu nhất mà Trung Hoa lục địa mang đến xứ này. Nhưng không ai ở đây có thể bỏ qua hay quên được chúng. Những bài học làm người cũng vẫn được các bậc cha mẹ truyền dậy cho con cái trong những ngày như thế. Và cũng nhờ những ngày như thế mà người ta mới biết yêu một bếp lửa hồng. Câu chuyện của họ như rơi vào mênh mông, nhưng vẫn ẩn hiện nhân vật cổ quái mà quen quen…
Ôi nhà thơ! Xin lỗi, cô nhầm. Tôi không làm thơ. Em đă từng nghe anh đọc thơ mà. Tuy khó nghe nhưng không hiểu tại sao em rất thích. Thích mê đi ấy. Rất ám ảnh. Thế th́ cô bệnh hoạn quá rồi. Tôi đi đâu cũng khuyến cáo mọi người làm cách nào để chế ra thuốc cai thơ. Nghiện thơ cũng chẳng khác nào nghiện rượu và nghiện ma túy. Trước đây dân tộc này suưt mất nước v́ bị rượu và thuốc phiện hủy hoại. Giờ đây chứng nghiện thơ c̣n hơn cả một quốc nạn. Người người in thơ, nhà nhà làm thơ. Lạm phát thơ. Sốc thơ. Phải lập những trại cai thơ. Chia tỷ lệ phần trăm mỗi nhà phải đưa bao nhiêu người đến trại. Ai không thực hiện, trảm hết. Nếu không, tất cả đang bên bờ vực của đại hồng thủy. Thơ đích thực là một thứ nguy hiểm v́ nó kết nối giữa trời với người, v́ thế không phải ai cũng dùng nó được. Trong mười triệu người có một nhà thơ là quá đủ. Tôi phải có trách nhiệm cai thơ cho em. Người như em là phải dĩ độc trị độc, dùng thơ để giải thơ. Em phải cần gấp một bài thơ đời. Một bài thơ đời. Thơ đời. Thơ đời… Thơ đời…
Anh đến đây có việc ǵ? Tôi đến để cứu chị, bà Trưởng pḥng ạ. Tôi nhận ra anh rồi, dị hợm như anh th́ chỉ có phá đời chứ cứu ngải ǵ. Chị là ca bệnh trầm trọng nhất hiện nay, là cái gốc của mọi tệ đoan trong xă hội này, thưa lănh đạo. Không có việc ǵ th́ xin mời anh ra cho. Tôi không có th́ giờ nhảm nhí. Đấy, căn bệnh của chị là ở chỗ ấy đấy. Không có thời gian. Đời người trăm năm sao lại kêu không có thời gian. Thời giờ nhảm nhí? Thế nào là nhảm nhí? Nếu nh́n đời bằng con mắt nhảm nhí th́ thấy cái ǵ chẳng nhảm nhí. Không có một đời sống ḥa hợp lành mạnh làm sao làm tốt cho người khác được. Bệnh hoạn. Em thật đáng thương. Em đă là nạn nhân. Rồi em sẽ lại biến những người khác thành nạn nhân. Em cố t́nh huyễn hoặc về ḿnh rồi lại quay ra tin vào cái điều huyễn hoặc đó. Anh phải cứu em. Cứu em. Cứu em… Cứu em…
Tôi là Bích Loan, rất hân hạnh được gặp anh. Chắc chắn là tôi đă gặp anh ở đâu rồi. Chào bà Tiến sĩ, tôi là Hồng Hộc. Tên hay biệt hiệu ǵ mà lạ vậy anh. Chắc là anh làm ǵ cũng hồng hộc lên chứ ǵ. Không, tôi họ Hồng tên Hộc. Nhưng đây cũng là hai loài chim quư hiếm biểu tượng cho sự thanh cao sống trong cơi tục mà vượt thoát cơi tục, khi bay lên đỉnh trời rồi những âm thanh của nó c̣n làm sáng cả cơi nhân gian. À em nhớ ra rồi, đúng rồi! Trong kư ức em anh là một kẻ dị hợm. Thế mà có cái tên ư nghĩa quá. Chắc anh sinh ra trong một nhà Nho học, và… bất đắc chí. Cũng không hẳn thế. Cha tôi tên Đạo, mẹ tên Đức. Vô Đạo và Thất Đức chứ ǵ. Không, cha tôi là Hồng Đạo, mẹ tôi là Hằng Đức, nhưng cái ư nghĩa th́ cũng không sai lời em nói là mấy. Ồ em đùa đấy. Anh rất bí ẩn, và em rất đam mê sự bí ẩn. Nhưng tôi không thích típ người như em. V́ anh là “Lùi sĩ”, và đang càng ngày càng tiến tới “vô học”. Trong khi em… Ấy chết em có ǵ đâu. Chẳng có ǵ cả. Em là một khối u đáng thương. Cần phải được đại phẫu càng sớm càng tốt. Em tăm tối chỉ v́ em sáng quá, em ngu dại chỉ v́ em thông minh quá. Trí năng quá phát triển sẽ làm người ta dure[9] khủng khiếp, không thể bước chân vào cửa ngơ của huyền diệu được. Đằng sau cái vầng trán sáng láng kia là cả một khu chế xuất đậu tương. Thôi tôi phải đi đây. Đừng vội đi anh. Tôi xin phép. Nhưng mà… tôi thấy em cần phải được giải phóng. Em mất quân b́nh khủng khiếp. Khủng khiếp. Khủng khiếp. Khủng khiếp quá. Đừng anh. Đừng anh. Đừng đừng anh…
Nghe đồn sau biến cố ấy Hoàng Phượng đă sớm gặp được t́nh yêu của ḿnh trên đường đi làm ăn bên Trung Quốc. Đó là người đàn ông vẫn thường kinh doanh cùng mặt hàng với cô. Trước đây v́ là đối thủ cạnh tranh nên cô rất ḱnh địch. Tưởng là quân nó hóa ra quân ḿnh. C̣n Bạch Trĩ th́ sao? Chị đă chủ động ngỏ lời yêu con giai út cụ xích lô. Anh là người khỏe mạnh nên chắc những đứa con của họ sẽ có một đời sống lành mạnh. Bích Loan th́ đă từng có một cái đơn thượng lên ṭa án để kiện một tên phạm tội cưỡng dâm. Sau rồi hồi tâm thấy ấm ấm cái bụng, nàng rút lại. Từ khoảnh khắc rút lại lá đơn, nàng bỗng thấy ḿnh hoát ngộ. Cái sự ngộ của quân trí thức bao giờ cũng ḷng ṿng mất thời giờ. Nhưng, kết thúc như thế người ta gọi là có hậu.
LỜI CUỐI TRUYỆN
Tôi là kẻ luôn bị những huyền thoại, chuyện và kinh sách về tâm linh hay Thiền nó ám. Trên đường chu du trong cơi tưởng tôi chắc là ḿnh sẽ không bao giờ quên được câu chuyện về một bậc đại sư[10]. Thật là kinh dị!
Ngài là bậc chân nhân thông sáng, đại đức, đại lượng mà hành tích trên đời không hề có một t́ vết. Đệ tử của ngài đông lắm. Thế rồi một ngày kia đă có chuyện tày trời xảy ra…
Một lần cùng đoàn đệ tử du học nơi Tây Trúc khi mọi người đi ngang qua một khu rừng vắng th́ thấy một người con gái sơn dă thắm tươi. Đại sư và họ đều là những người đă đắc đạo nên tất nhiên là đâu có nữ sắc nào làm ḷng họ lay động. Thinh không lặng lẽ, sóng ḷng từ bi. Thế rồi không hiểu tại làm sao mọi người thấy bậc đại chân nhân của ḿnh chạy đuổi theo sơn nữ suốt dọc theo triền núi, vật nàng ra mà hiếp bằng được.
Câm lặng trong sửng sốt tột độ và chưa hiểu chuyện ǵ đang xảy ra trước mắt th́ bỗng đâu mọi người thấy thầy ḿnh trở về, mặt mũi như nhiên như b́nh sinh vốn vậy. Ngài từ tốn bảo các đệ tử: “Ta vừa linh thấy một linh hồn của một kẻ vô cùng tội lỗi vừa ĺa trần qua đây, nếu không có nơi gửi gắm ngay lập tức th́ linh hồn kia sẽ măi măi ở dưới địa ngục hay là không bao giờ được làm người nữa, đời đời ngạ quỷ súc sinh… Than ôi, thật tiếc nhưng cũng thật may là có người con gái ấy đi qua. Ta không thể kịp giải thích ǵ cho các ngươi mà chỉ biết bằng mọi cách phải t́m chỗ cho linh hồn ấy được đầu thai tức thời. Vậy là ta vừa cứu được một sinh linh thoát khỏi thảm kiếp trường cửu.”