Làng thổ phỉ
Trời mưa, mưa mãi. Lá cây trĩu nước dài oặt ra như những cánh tay người chết.
Mẹ đã mất bốn buổi chiều để rang muối ướp xác bố. Mẹ bảo, muối phải thật khô thì xác mới giữ được lâu, bố xứng đáng được khâm liệm như thế. Nhưng muối không thể nào khô được. Trời mưa, mưa mãi. Nước mưa theo những cọng tranh mục trên mái chảy từng dòng xuống bếp. Những lúc nước chảy vào nồi muối, nước nổ bùng lên thành những tiếng kêu gào đau đớn. Cái nồi đất như vòng tay kẻ sát nhân, còng queo, nứt nẻ, mỏng manh nhưng nung nấu một sức mạnh huỷ diệt bạo tàn. Nó lắc lư từng hồi trên bếp, siết chặt cổ bố cho đến khi cái lưỡi đỏ lửa dài ra và tiếng rên hấp hối xì nhẹ như khói.
Mẹ chỉ có một cái nồi duy nhất. Những ngày mưa đói thế này, nó nằm lăn lóc trong góc bếp. Nhờ bố chết, cái nồi mới được lôi ra dùng vào việc rang muối. Mẹ cứ thủng thẳng đợi muối khô, nhưng bố sốt ruột không chịu nổi. Cái xác trong góc nhà đợi được đến ngày thứ năm thì bắt đầu quậy phá. Nước mưa khi ấy đã tràn vào nhà, tràn vào tận mọi ngõ ngách, kéo rác rưởi trôi dập dềnh. Cái xác trương lên bằng nước mưa, cọt kẹt đẩy lớp ván mỏng cong vồng ra như vò rượu. Mẹ bảo gã chặt cây làm đòn tay, kê quan tài bố lên cao. Gã chặt mấy cành căm xe to bằng cổ chân, đóng đòn cao quá đầu gối. Cái xác vẫn tiếp tục hút hơi nước trong không khí, xì ra một mùi hôi thối ghê rợn. Bằng nước mưa, bằng sự đe doạ, bằng nỗ lực trốn thoát, bố đã thò được ngón tay cụt nham nhở máu khô ra khỏi khe ván hở. Gã nhận ra những vết răng người trên ngón tay trỏ. Chín ngón tay còn lại trong quan tài đều bị cô Xen gặm cụt như thế. Có cái còn sưng tấy, có cái đã khô thành sẹo. Ngón tay thò qua khe ván chỉ ở bên ngoài được nửa ngày thì biến mất. Mẹ hồi hộp bảo:
- Nhanh đấy.
Gã không ưa vẻ náo nức đê tiện của mẹ dù gã cũng đang mang một bộ mặt náo nức đê tiện y như thế. Sự căng thẳng làm mắt mẹ như hai con ốc lồi trên khuôn mặt mỏng như lá. Sự căng thẳng làm mắt gã trương to như hai con ruồi trên bãi phân quạ đen ướt.
Bao giờ mẹ ướp muối cho bố? Gã hồi hộp nhìn về phía bộ đòn.
Mẹ giấu ánh mắt đói khát sau mái tóc sũng nước, nhưng không nén được tiếng cười khùng khục. Mưa bụi tràn lớp lớp vào nhà. Bụi nước đông thành từng mảng ướt nhèm nhẹp. Tiếng cười của mẹ bị những mảng mưa ép lại, khùng khục trôi đi quanh nhà cùng đám rác ổ chuột.
Đêm, cái xác vùng vẫy dữ dội trên bộ đòn. Gã thò tay xuống nền nhà ngập nước, móc lên cục đất nhão, trám kín hai lỗ tai. Nhưng bố vẫn vùng vẫy, cắn xé, kêu gào sau mấy lần đất trám. Mẹ ngồi bất động, nhìn trừng trừng vào góc nhà. Trước quan tài, hai đốm lửa đỏ cũng trừng trừng nhìn lại mẹ. Nước mưa chảy từng dòng lạnh ngắt trên gáy, nhưng gã không đủ sức đưa tay lên vuốt. Cả người gã căng ra trong một nỗi phấn khích tởm lợm mà gã chưa nếm trải bao giờ.
Mẹ chậm rãi nâng bá súng lên ngang vai. Đoàng. Chít. Tiếng kêu đau đớn chết chóc vỡ toét ra rồi tắt lịm ở góc nhà. Hai đốm lửa đỏ chao vụt biến mất. Mẹ cũng kêu lên một tiếng nghèn nghẹn rồi thả cây súng xuống ngang đùi. Gã co rúm người lại, hai đầu gối nhọn lểu áp sát vào mang tai. Bên ngoài chỉ có tiếng đá tuột ngoài khe, tiếng côn trùng than khóc, tiếng mưa rả rích. Tiếng súng lạc lõng trong đêm đã biến mất trong màn mưa hiu quạnh.
Gã trườn đi như con rắn mối, đến bên mẹ thì thầm đồng loã:
- Ui.
Mẹ thở hắt ra, bật thành tiếng chửi thề yếu ớt:
- Ui. Không ngờ nổ to thế. Mày nhóm lửa đi. Mẹ giấu súng.
Gã bò vào góc bếp, kéo kín phên lá. Mẹ vạch mưa, ôm súng bố đi giấu ngoài chuồng bò. Nếu chuyện này lộ ra, mẹ sẽ bị toà án binh căn cứ theo luật sử dụng súng mà bắt tội ô hình. Súng chỉ để dành bắn người chứ không để bắn thú vật. Đấy lại là cây súng của bố. Mẹ lấy trộm súng, tội nặng gấp đôi.
Ánh lửa bập bùng soi lên chiếc bóng mỏng tanh của mẹ, soi lên mớ thịt bầy nhầy trên mặt nước loang đỏ. Đầu con chuột đeo theo đám ruột vướng ở tay đòn. Hai con mắt trắng dã.
Mẹ cần nồi để nấu cháo nên mẹ phải đổ muối ướt lên xác bố. Cái xác chờ đã lâu, gặp được muối là xẹp ngay xuống. Bố khoan khoái thở ra nằm yên như ngủ.
Gã gọi Vãn Thạch dậy ăn cháo. Đã hai tháng trôi qua, từ khi những cơn mưa đầu mùa chấm dứt, họ mới lại ăn cháo. Đấy là những cơn mưa đầu tiên dội xuống tàn cây, sau một mùa nắng sung mãn. Đám sâu bọ trên cây theo nước mưa lộp độp rụng xuống đất như bèo dâu. Gã và Vãn Thạch gom từng rổ sâu bọ, đổ tất cả vào nồi nước sôi của mẹ. Hai đứa không kịp chờ sâu chín nhừ, cứ cầm muôi dừa lao vào mà cướp. Cháo nóng toác cả miệng. Nóng đến độ chẳng còn biết thịt sâu thơm ngon ra sao. Đêm nay cũng thế, trong cái đói tận cùng của mùa mưa, gã và Vãn Thạch húp sì sụp nước cháo nóng bỏng. Mẹ nhai xương rau ráu trong góc bếp, thỉnh thoảng lại cười khùng khục.
Trời mưa, mưa mãi. Nước ngoài khe núi dâng cao đến mép vực. Đàn quạ đã bỏ trốn cả vào hang. Chỉ vài ngày nữa, xác cô Xen sẽ theo nước trồi lên bờ. Bố sẽ chui ra khỏi nhà tù bằng gỗ, lẻn mẹ xuống khe tình tự với cô Xen. Khi bố trở về, bố sẽ giấu bàn tay bị cắn nát vào vạt áo. Mẹ không ưa cô Xen. Cả làng này không ai ưa cô Xen.
Cô Xen theo Lâm tướng quân vào núi từ năm lên mười tuổi, được tướng quân sủng ái đưa lên làm áp trại phu nhân. Cô sanh được bốn thằng con trai. Ba đứa chết trận ở tuổi mười ba. Một đứa lên sởi chết ở tuổi lên năm. Khi nó sắp chết, nó cứ bảo thèm ăn. Cô Xen lấy trộm miếng thịt chồn khô trong kho dự trữ, bị quân hậu cần bắt được đưa ra tòa án binh. Những kẻ trong hàng ngũ phỉ quân phạm tội ăn cắp của công đều bị xử tùng xẻo. Nhưng cô Xen bỏ bùa mê làm Lâm tướng quân lú lẫn. Tướng quân ra lệnh ân xá, trả cô Xen về làng cải tạo lao động. Con gái của thím Vu, mười hai tuổi, được đưa lên thế vào chỗ cô Xen. Thím Vu được Lâm tướng quân cấp súng, phong chức đội trưởng lực lượng tự vệ của làng. Từ một người đàn bà nhút nhát chậm chạp, thím Vu bỗng biến thành một người hống hách hay rình rập chuyện người khác. Thím Vu ghét cô Xen ra mặt, chỉ mong cô Xen chết đi cho rảnh nợ. Cô Xen bị thím Vu đẩy ra ngoài mỏ muối, sống vất vưởng trong túp lều rách nát. Người trong làng luôn nhớ đến công đức vĩ đại của Lâm tướng quân, họ xem tội lỗi của cô Xen là nỗi nhục của cả làng, nên đều khinh bỉ xa lánh cô. Chỉ có bố, bị cô bỏ bùa mê cho lú lẫn, bảo là cô bị vu oan. Bố lẻn mẹ mang thức ăn đến cho cô. Khi cô Xen có bầu, bố âm mưu cùng cô trốn đi. Đứa trẻ trong bụng làm cô đói dữ dội. Những hôm không có gì cho cô ăn, bố trích máu mình để nuôi hai mẹ con cô. Mỗi buổi tối, bố trở về nhà với một ngón tay cụt nham nhở khô quắt máu. Mẹ ngồi trong góc nhà, mắt vằn lửa đỏ. Mẹ thì thầm vào tai gã:
- Mày giúp mẹ. Làm trót vụ này.
Gã dửng dưng lắc đầu. Mẹ lại thúc giục:
- Họ bỏ đi, toà án binh giết ba mẹ con mình.
- Ui, sì.
Mẹ im được vài hôm rồi lại khóc lóc:
- Ông ấy có phải bố mày đâu. Chính ông ấy cũng nói thế.
Cả làng này đều biết gã chẳng phải là con của bố, nhưng chỉ có mẹ dám nói toẹt ra như thế. Khuôn mặt gã co dúm vì sợ hãi. Vết thương trên đầu do Lâm tướng quân đánh lúc bé co thắt lại, xiết chặt hai màng tang. Gã dáo dác nhìn quanh rồi lắc đầu.
Đôi mắt khô quắt của mẹ rặn ra vài giọt nước mưa. Mẹ vừa kể vừa khóc khò khè. Khi còn trẻ, bố đã từng một lần bỏ làng ra đi. Bố là kẻ chăn bò cấn nợ cho nhà ông ngoại, bị đòn đau mà trốn đi, tha phương cầu thực nơi nào chẳng ai biết. Hai mươi năm sau, khi người làng tưởng đã quên mặt bố, thì bố trở về cùng với phỉ quân, cùng với bộ luật ô hình, cùng với bao nhiêu hận thù nung nấu. Bố ra lệnh cho quân lính treo cổ bà ngoại ngoài mỏ muối cho quạ mổ xác. Quạ móc mắt bà, hai mắt bà mù tịt. Quạ rút lưỡi bà, bà thôi kêu la chỉ còn những tiếng ú ớ đau đớn. Quạ banh ngực bà, mổ nát con tim. Những người có tội với bố cũng lần lượt được đưa ra mỏ muối cho quạ hành hình. Ông ngoại là người cuối cùng. Ông bị nhốt trong nhà kho ba ngày để nghe người khác ú ớ rên la trong cơn hấp hối. Khi ông bị bắt đưa ra bãi đá, đàn quạ đã no nê. Chúng không vội vã mổ mắt, rút lưỡi ông mà chậm rãi xé từng mẩu thịt nhỏ trên mặt, trên vai. Ông không chết ngay được, phải mở mắt thao láo nhìn cái chết chậm chạp của mình. Ông kêu gào than khóc suốt mấy ngày. Mẹ mới lên mười, ban ngày trốn trong đống củi bếp, ban đêm lẻn ra cho ông uống nước. Bố bắt được mẹ nhưng không giết đi mà ôm mẹ vào phòng. Bố vuốt ve mẹ, âu yếm bảo: "Cháu đừng sợ. Bác sẽ không làm cháu đau. Rồi cháu sẽ thích. Thích lắm cơ." Mẹ tin lời bố. Mẹ thích khuôn mặt hiền từ của bố. Mẹ không lẻn ra cho ông uống nước nữa. Nhưng những lời tử tế đấy không dành cho mẹ. Chúng dành để khích thích cơn thèm khát hung tợn của bố. Mẹ ngất đi trong cơn đau xé thịt, giữa tiếng kêu rú thảm thiết của ông ngoại từ ngoài bãi đá vọng vào. Mẹ không bị hành hình như ông bà ngoại. Mẹ được phép sống. Mẹ sống để phụng sự và tôn thờ bố.
Gã nhìn xuống bàn tay có những cái ngón còng queo và những cái móng đen sứt.
Khi cô Xen chết, quạ trong mỏ muối cũng kéo ra, quây thành một vòm đen. Bố tìm thấy xác của mẹ con cô nằm dưới khe đá, da thịt tả tơi lòi cả xương trắng. Bố bò ra đất rú lên từng hồi. Dân làng biết tin nhưng không ai đến giúp kéo xác cô Xen lên. Bố suy sụp hoàn toàn, gần như thành người mất trí. Qua một ngày, râu tóc bố bạc trắng. Không phải bố xót thương cô Xen mà đâm quẫn, bố linh cảm được những điều sẽ đến. Cứ nghe tiếng quạ đói khát kêu mồi ngoài bãi là bố hãi. Khuôn mặt già nua co rúm lại như miếng nấm khô. Bố run rẩy nắm lấy tay gã cầu khẩn:
- Nếu bố chết, con nhớ chôn bố nhé.
Gã im lặng không nói gì. Bố lại lập cập nắm tay gã nói như khóc:
- Bố van con đấy. Cho xác bố được trở về nằm yên trong lòng đất.
Gã im lặng, lấy túi đá đi ra khe núi. Quạ đậu đen lố nhố trên vách đá. Mấy ngày hôm trước chúng còn đói trơ xương, bay từng đàn về làng kêu gào thảm thiết. Hôm nay chúng béo đẫy, lười biếng đứng trên mép đá cọ mỏ. Gã chọn con quạ to nhất, ném viên đá vào giữa ngực nó.
Buổi tối hôm đấy, bố giả bệnh không ăn cháo. Bố nằm bẹp dúm trong góc nhà, mãi đến cuối buổi mới thở hắt ra:
- Ngày trước ông bà ta không bao giờ ăn thịt quạ.
Mẹ nghe thế, bỗng bật cười:
- Ngày mai mẹ thêm tí muối và vỏ cây vào, cho cháo đỡ nhạt.
Vãn Thạch nhe răng cắn ngang cái cổ quạ trắng hếu. Nó nhai rau ráu chỗ xương sụn rồi lảm nhảm:
- Thịt ngon thế. Thịt ngon là.
Bố lại thều thào:
- Bọn mọi rợ. Tao mà không nói ra thì chúng mày biến thành thú vật. Giống quạ tanh tưởi đấy, con người chẳng ai ăn.
Gã húp miếng cháo, nghe mùi vị thịt thơm ngọt chảy từ từ vào bao tử rỗng không. Bố quẫn trí mất rồi. Gã găm cặp mắt quạ vào chiếc bóng già nua tiều tuỵ trong góc nhà. Những câu chuyện của bố, của mẹ về một quá khứ xa lạ nào đấy thường làm gã tức giận. Nó quẳng gã vào vùng sương mù dày đặc không có lối đi. Chỉ toàn là nước. Sương mù biến thành mưa sệt sệt. Đầu gã căng ra nặng chịch. Đám đất sét thối nhoét chực chảy ra hai bên tai.
Trời mưa, mưa mãi. Áo quần sũng nước bết dính vào thân thể thành những mảng nấm đen nhớt. Mây và nước che hết ánh sáng, cả làng tối âm u như chìm xuống đáy khe.
Thím Vu xách súng đến nhà vào lúc mẹ đang nấu cháo. Từ ngoài sân thím đã đánh hơi thấy mùi thịt, liền xộc ngay vào bếp. Đã ba tháng rồi, mẹ con thím chưa biết đến mùi thịt, chỉ toàn ăn vỏ cây. Cánh mũi thím Vu nở banh ta ra thèm thuồng, hít lấy hít để. Mẹ thấy bóng thím Vu thò ra sau màn mưa, liền ngưng tay quậy cháo nhảy chồm lên. Hai khuôn mặt đàn bà mảnh như bàn tay con nít dập vào nhau. Ánh lửa soi lên khuôn mặt thoáng chút hồng hào của mẹ. Thím Vu nuốt nước miếng, nghiến răng nói:
- Bác trai đâu?
- Ông ấy chết rồi.
- A hà. Tại sao chết?
- Ông ấy đi săn rắn mối, ngã ngoài khe núi.
- Sao không báo cho làng làm lễ an táng?
Mẹ lùi lại, hạ giọng kính cẩn:
- Tôi ướp xác ông ấy chờ Lâm tướng quân về.
Lời nhắc nhở của mẹ làm thím Vu dựng tóc gáy. Con gái thím chỉ là vợ mọn của Lâm tướng quân, còn bố là người cha tinh thần vĩ đại của Lâm tướng quân. Thím Vu gượng gạo nói:
- Tôi cũng muốn viếng ông ấy lần cuối.
Mẹ nghiến răng chậm nước mắt, rón rén đưa thím Vu đến trước quan tài của bố. Khuôn mặt mẹ giờ tái xanh như khúc gỗ mục phủ địa y. Giọng mẹ cất lên trang nghiêm giữa làn mưa lạnh:
- Mày thắp cây đuốc cho mẹ.
Hoá ra mẹ đã chuẩn bị sẵn đuốc từ bao giờ. Bốn cây đuốc quấn nhựa thông nằm ngay ngắn bên quan tài bố. Gã đốt lửa, bàn tay lại cứ run lập cập như tay bố khi sắp chết. Từ hôm bố chết đến nay, gã cũng chưa có dịp nhìn lại bố. Chỉ có mẹ lo việc ướp muối. Mẹ kính cẩn vái lạy, đọc một đoạn kinh dài gọi hồn bố về tiếp khách, rồi mẹ khẽ khàng mở tấm ván gỗ ra. Thím Vu nhón chân nhìn vào quan tài, bỗng bật lên tiếng kêu khiếp sợ. Thím quỳ mọp xuống mặt đất xấp nước, sì sụp lạy bố như tế trời. Gã cũng bước đến, nhìn vào quan tài. Dưới ánh đuốc chập chùng, bố nằm im như đang ngủ. Khuôn mặt ướp muối trắng xoá. Râu tóc cũng trắng lóng lánh. Chỉ có hai hố mắt bị chuột khoét là đen thẫm. Vẻ tương phản ấy lại làm khuôn mặt bố mang một vẻ huyền bí mê hoặc. Cổ họng gã bỗng đắng ngắt. Cảm giác lạ lùng chưa bao giờ có trong những ngày đói rã nhộn nhạo dâng lên ngang miệng. Bao tử gã thắt lại như bị bàn tay bố bóp chặt. Bên dưới bộ mặt trắng xoá đẹp đẽ đấy là phần thân thể đã bị đục khoét ruỗng toét. Phần lưng, phần ngực, phần bụng chẳng còn lại gì ngoài khung xương trắng. Hôm qua, mẹ đã phải giã vỏ cây độn thêm vào cho đầy đặn.
Thím Vu kính cẩn cúi đầu, lắp bắp những câu xưng tụng, rồi khom lưng xách súng ra cửa. Bây giờ mẹ con gã đã chẳng cần đến súng. Bọn chuột dạn dĩ đến độ cầm cây quật ầm ầm chúng cũng không bỏ chạy. Gã nhắm mắt nuốt phần chất nhờn đắng nghét xuống bụng. Vãn Thạch đang ngồi yên trong góc nhà đột ngột cất tiếng cười thanh thoát hiền hậu, như tiếng bố:
- Thịt ngon thế. Thịt ngon là.
Thím Vu ra đến ngang bậc cửa, đứng sững lại. Đôi mắt vốn tối như hai cái hang chuột bỗng loé sáng. Thím phóng đến, chụp lấy vai Vãn Thạch, hỏi:
- Mày lép bép gì đấy. Ranh con. Bố mày tại sao chết?
Vãn Thạch lắc đầu chế giễu:
- Thịt ngon thế.
Thím Vu tức giận bấu mạnh hơn. Khớp xương tay của thím lồi ra trên vai Vãn Thạch. Nó trợn mắt nhìn thím, hai con mắt mang đầy thù hằn chết chóc. Thím Vu quay qua chĩa súng vào ngực gã, hằn học hỏi:
- Bố mày tại sao chết?
Gã nghĩ đến cây cuốc đứng dựa vách tường, chỉ cần gã với tay ra là có thể chạm vào cán. Mẹ cũng nhìn chăm chăm vào cây cuốc. Xác thím Vu rồi sẽ nằm tênh hênh dưới khe núi. Quạ béo kéo ra đậu đen vách đá. Mũi súng của thím lại thúc mạnh hơn lên ngực gã. Hơi lạnh chết chóc toả ra tê dại một khoảng da thịt. Mẹ con gã chẳng ai biết được, súng của thím Vu có đạn hay không. Đôi lúc phỉ quân chỉ phát súng cho cán bộ mà không phát đạn. Gã đưa tay quẹt ngang mắt, sụt sịt:
- Bố ngã xuống khe núi. Buổi chiều không thấy bố về, cả ba mẹ con cháu đổ xô đi tìm bố. Mưa chẳng để lại dấu vết gì, trời lại tối mịt, nhưng nhờ có đàn quạ kêu mà mẹ nhận ra chỗ có người bị nạn. Em Vãn Thạch bị mẹ đuổi về nhà nên chỉ có hai người tìm cách leo xuống kéo bố lên. May mà bố vướng vào tàn cây không xa mép vực lắm, nên loay hoay mãi đến nửa đêm, mẹ con cháu cũng kéo được bố ra khỏi lòng vực. Thân hình bố xây xát, bầm dập cả… Bố gào la, chửi bới nghe thật là khủng khiếp…
Gã tuôn một mạch đến đấy thì bắt đầu thấy mệt. Đầu óc lại căng cứng ra vì đất sét ướt. Mẹ đứng sau lưng Thím Vu, mắt long sòng sọc nhìn khuôn mặt gã đang trắng bệch ra dưới ánh đuốc. Mẹ nức nở tiếp lời:
- Ông ấy gọi tên Lâm tướng quân.
Như có ai đập mạnh vào đầu gã, đất sét ướt tràn xuống miệng. Gã khạc ra một bãi nước sền sệt, lắp bắp:
- À a. Bố cháu trước lúc chết có hô to, to lắm cơ: "Lâm tướng quân vĩ đại. Lâm tướng quân muôn năm." Bố còn muốn cháu đưa bố vào núi để gặp mặt Lâm tướng quân và phỉ quân lần cuối. À a, nhưng chưa có lệnh của tướng quân thì không được phép vào mật khu. Mẹ phải bảo bố, giữ xác bố lại đợi tướng quân về. Thế là bố an tâm, không gào la nữa… Bố an tâm chết mà không vùng vẫy chống cự…
Thím Vu lắng nghe gã nói trơn tru như nước chảy thì há mồm ra thán phục. Phía quan tài, bốn cây đuốc vẫn còn cháy bập bùng trang nghiêm. Thím hạ giọng trịnh trọng nói:
- Thế là trước khi chết bác trai vẫn còn nghĩ đến công đức của Lâm tướng quân.
Mẹ kính cẩn nhắc nhở:
- Thím đừng quên, ông ấy là người có công đưa tướng quân về làng. Ba thằng con trai đều hy sinh dưới ngọn cờ của tướng quân.
Đấy là mẹ nhắc đến các anh của gã. Họ chết khi Vãn Thạch chưa ra đời. Anh cả, anh ba từng làm đến chức phó tướng quân. Thím Vu gật gù tán tụng thêm vài câu rồi lủi thủi bỏ về. Buổi tối, cả nhà gã lại có món cháo. Lần đầu tiên trong đời, gã bỏ ăn mà không hiểu vì sao. Cảm giác đắng ngắt nơi cổ họng đã chuyển sang chua nhờn. Lời bố vang lên bên tai như nguyền rủa: "Tao mà không nói ra thì chúng mày biến thành thú vật." Trong giấc ngủ vật vã đêm đấy, gã mơ thấy khuôn mặt bố trang nghiêm như vị thánh, râu tóc trắng xoá. Bố ôm nghiến mẹ vào lòng âu yếm bảo: "Bác sẽ làm cho cháu thích." Cả người gã căng cứng đau đớn rồi vỡ oà ra hụt hẫng. Gã rên rỉ trong bóng tối. Áo quần ướt dấp nước mưa cùng mồ hôi.
Cơn đau khủng khiếp ập đến trong giấc mơ cùng tiếng súng nổ. Gã bật người lên rồi lại rơi ngay xuống phản. Chân phải gã như đứt lìa ra. Mẹ đứng bên cạnh, lăm lăm khẩu súng của bố. Gã ngất đi trong cơn đau chết chóc.
Khi tỉnh dậy, chân gã đã được băng bó bằng vải bố. Phân và máu còn vương vãi trên phản, trên áo quần. Gã thử nhấc chân lên nhưng đau quá không sao chịu nổi, lại ngất đi.
Suốt năm ngày gã nằm bẹp trên phản, người hâm hấp sốt. Tấm chăn vải gai phủ trên người gã sũng nước. Hơi lạnh theo nước chảy vào tận gan ruột. Mẹ lặn lội vào núi sâu tìm củ sọ rừng nấu cháo. Củ sọ rừng ngâm nước suốt mùa mưa đã thối rữa. Gã bò dậy húp lấy húp để, quên cả cơn đau. Mẹ lại cẩn thận chùi rửa vết thương, thay băng mới. Đến ngày thứ tám, gã thử vịn mép phản lần mò leo xuống. Như có ai bắn thêm một phát vào chân, gã đau đớn kêu rú lên rồi ngã vật xuống đất.
Mẹ làm cho gã hai cái nạng chống. Gã tập kéo lê mình đi trên nạng. Qua vài tuần, vết thương nơi đầu gối đã liền kín miệng, những cơn đau cũng thưa thớt dần. Đầu gối gã lồi ra, cong quặt lại, cứng đờ. Chân bên phải hoá ngắn hơn chân bên trái. Gã làm một cái nạng gỗ mới, kẹp vào nách phải, lò cò nhảy đi quanh làng.
Trời bắt đầu ngưng mưa. Nước rút dần xuống. Những khe đá lộ ra thức ăn. Thoạt đầu là côn trùng, bò sát, sau đấy là rau cỏ tươi non. Gã cùng Vãn Thạch đi lùng bắt rắn mối. Những con rắn mối nấp lâu trong khe đá đã hoá trắng bợt, ngon béo vô cùng.
Lâm tướng quân cũng ở trong hang núi suốt mùa mưa, chỉ chờ ngày tạnh là mò ra. Tướng quân về làng vào một ngày trời đột ngột trở nắng. Gã và Vãn Thạch đang luẩn quẩn ngoài chân núi tìm rắn mối. Thoạt đầu, gió đưa mùi hôi thối ghê rợn bay đến. Mùi của giống dã thú, mùi của xác chết, mùi của ghẻ lở. Sau đấy là tiếng ngựa phi trên đường đá. Gã nắm tay Vãn Thạch la lên: "Phỉ về làng." Hai anh em gã chạy xuống khe núi. Nước đã rút xuống, nhưng vẫn còn ngập đến nửa khe. Gã đẩy Vãn Thạch vào một kẽ đá nứt, lấy bụi cây khô phủ kín lại. Vãn Thạch đã quen với chuyện lẩn trốn, nó sẽ nằm im trong đấy đợi đến chiều.
Gã chống nạng chạy về làng tìm mẹ. Lẽ ra, ở độ tuổi này, gã phải trốn trong núi chờ phỉ quân rút đi mới được về làng. Nhưng gã bất kể, cứ chống nạng mà lao đi. Lâm tướng quân ở bên kia núi, phải đánh đường vòng qua khe mới đến được làng. Gã chạy đường tắt nên về đến làng vừa lúc tướng quân cỡi ngựa qua cổng. Đám đàn bà nghe tiếng ngựa hí bên kia khe, đã bỏ hết công việc chạy ra đầu làng nghênh đón phỉ quân.
Tướng quân cỡi ngựa oai vệ đi giữa tiếng hoan hô náo nhiệt.
"Lâm tướng quân vĩ đại."
"Lâm tướng quân muôn năm."
"Lâm tướng quân bách chiến bách thắng."
Cả làng bốc mùi hôi thối rùng rợn của đám đàn ông và súc vật lâu ngày không tắm rửa. Lâm tướng quân dừng ngựa, lắc lư cái đầu đầy ghẻ, nhìn sững vào khoảng sân, nơi bố vẫn luôn nghiêm trang đứng đợi.
Mẹ từ trong đám đàn bà gạt nước mắt chạy ra:
- Ông ấy đã không chờ được đến ngày tướng quân về.
Tướng quân cất giọng khàn khàn, vì miệng lưỡi đang phồng rộp lên:
- Mộ cha ta ở đâu?
- Tôi giữ xác ông ấy lại để tướng quân về gặp mặt.
Tướng quân nhăn nhó thúc ngựa, theo mẹ về nhà. Đám mụn dưới bẹn cọ vào yên ngựa đã vỡ tung ra, giờ bám cứng sệt vào lớp vải mốc. Gã cũng chống nạng chạy theo, nhưng gã chạy chậm quá, khi về đến nhà đã thấy mọi người bu kín trước cửa. Tiếng gào khóc của Lâm tướng quân lúc này nghe thật thảm thương đau đớn. Đám phỉ quân cận vệ bất kể đám mụn nhọt trong miệng cũng khóc rống lên. Lần đầu từ ngày bố chết, dân làng mới được phép công khai tỏ lòng thương tiếc. Đám đàn bà dúi vào nhau vừa khóc vừa ca tụng công ơn của bố và tướng quân.
Lâm tướng quân khóc xong, bước ra sân, rút súng bắn lên trời. Đoàng. Đoàng. Đoàng. Người làng ngơ ngác nhìn nhau, không rõ tướng quân bắn thế là có ý gì. Nhưng tiếng súng làm mọi người khiếp sợ, ngưng bặt tiếng khóc. Tướng quân khoát tay ra hiệu cho đám thuộc hạ, rồi túm tóc mẹ kéo vào chuồng bò. Đám phỉ quân chỉ chờ đến lúc này là xông vào đám đàn bà. Họ chạy túa đi, vừa chạy vừa la hét huyên náo. Tiếng la hét vang khắp làng khắp ngõ. Tướng quân trong chuồng cũng bò rống lên từng hồi đau đớn. Mẹ nằm bẹp trên nền đất như xác con chuột khô trơ hàm răng sức mẻ. Chuồng bò rất cũ, mái tranh mục nát, vách đất rệu rã rơi xuống từng mảng. Con bò cuối cùng của làng từng ở đấy khi Vãn Thạch chưa ra đời. Nhiều lần bố muốn phá cái chuồng đi cho đỡ bẩn mắt, nhưng mẹ không cho. Mẹ bảo, ít ra cũng có cái chuồng để những đứa sanh sau như Vãn Thạch còn nghe đến chữ con bò. Nhưng thật ra, mẹ sợ mất cái chuồng rồi không còn nơi đón tiếp Lâm tướng quân. Bố ngồi trong góc nhà, cúi gục đầu giữa hai gối, mấy ngón tay bấu vào nhau đến trắng bệt ra. Gã ngồi sau vách bếp, ôm đầu cười. Giờ đây, bố nằm im trong quan tài, hai lỗ tai và hai con mắt bị chuột khoét đen thui, gã ngồi vào chỗ bố, lại ôm đầu cười.
Đến giữa trưa, phỉ quân gom hết chiến lợi phẩm ra giữa sân. Hai con gà mái già nua cuối cùng của làng. Vài bắp ngô giống mốc xanh. Mấy cuộn vải đay. Một đám trẻ con trốn không khéo bị bắt trói thành hàng dưới gốc cây chò. Gã cũng bị tướng quân lôi cổ kéo đi, cây nạng tuột khỏi tay. Tướng quân đạp gã ngã nhào vào đám trẻ. Gã vịn cây chò đứng dậy, đảo mắt tìm. Vãn Thạch không có ở đây. Thằng Tủn con thím Vu đứng bên cạnh gã, sụt sịt chùi mũi. Nó trốn trong hốc cây, cả người bị kiến đốt đỏ loét. Khi bị tóm cổ, nó không chui ra ngay mà còn giằng co giãy giụa cho cả tổ kiến bò ra. Tên phỉ bắt nó bị kiến đốt, tức giận đánh nó sưng cả mặt mày. Máu mũi chảy ra đã bắt đầu thâm tím lại, nhưng nó cứ đưa tay chùi mãi. Cái bớt đen to bằng nắm tay, chiếm trọn khoảng má bên trái làm khuôn mặt nhỏ choắt thêm teo tóp. Nó là đứa bé nhất trong đám, bằng tuổi Vãn Thạch nhưng rất còi cọc, chỉ nhỉnh hơn con chồn hôi một tí.
Đích thân tướng quân chọn tân binh. Đám con gái khoảng trên mười tuổi đều bị đẩy lên xe. Đám con trai bị trói tay cột thành hàng. Tướng quân chỉ tay vào gã, nhưng gã vừa nhấp chân đi một bước đã ngã lăn quay ra đất. Một tên thuộc hạ xông đến lôi gã ra giữa sân, cột tay gã vào yên ngựa. Gã biết chuyện gì sẽ xảy ra, cái đầu đất sét vì thế đặc sệt lại khiếp hãi. Hai phỉ quân xốc nách bắt gã đứng dậy. Cây roi của tướng quân vừa vụt xuống, con ngựa lồng lên kéo giật gã về phía trước. Đầu gối gã đau như đứt lìa. Thân hình gã đổ xấp xuống mặt đất. Ngực gã bị kéo lê đi trên cát rách toạt hết cả da thịt. Gã há miệng ra gọi mẹ, nhưng đất cát xộc vào bịt kín. Con ngựa chỉ chạy vài mét thì dừng lại, cơn đau ở đầu gối đã làm gã bất tỉnh.
Họ đổ nước lên đầu gã, thử đi thử lại vài lần cho đến khi gã chỉ còn là cái xác mềm oặt. Gã nằm xoải tay xoải chân bất động giữa sân, thân hình xây xát đầy máu trộn với đất. Mẹ đứng trong đám đông, hai bàn tay tướt mồ hôi run run đưa lên che miệng.
Tướng quân không tuyển đủ quân số và quân dụng, lại thêm đám mụn ghẻ dưới mông hành hạ nên nổi cơn tức giận. Mấy mụ đàn bà trong làng như đám gà mái già cuối lứa sợ hãi đứng nép vào nhau. Thằng Tủn là đứa cuối cùng bị lôi ra khỏi hàng. Nó lập cập bước ra giữa sân, miệng hô lí nhí: "Tướng quân vĩ đại…" Đầu nó chưa cao đến ngang bụng ngựa. Hai cẳng chân ốm yếu còng quèo như bị cột dính vào nhau. Tướng quân chán nản gật đầu rồi quay mặt đi.
Thím Vu ở trong đám đông bỗng kêu thét lên. Thím lao đến ôm choàng thằng Tủn như gà mái mẹ úm con. Đám đàn bà bị bất ngờ trước hành vi liều lĩnh bất thường của thím Vu, cũng nhốn nháo cất tiếng la. Hai phỉ quân sau phút bất ngờ, xông vào giằng lại thằng Tủn. Nhưng họ không sao dứt được thím Vu ra khỏi đứa con. Thằng Tủn như con chồn nhỏ bị ba người lớn xâu xé, nó không đủ sức vùng vẫy, chỉ biết há miệng kêu the thé. Tướng quân ngồi trên mình ngựa mặt đỏ kè. Không nói lời nào, tướng quân đưa súng lên nhằm vào đầu thím Vu bắn "đoàng" một phát. Thím ngã ngửa ra sau, đầu đập xuống mặt đất phọt ra một đống bầy nhầy. Thằng Tủn bị hai phỉ quân kéo trật cánh tay phải. Nó đứng chết sững nhìn cái xác còn thở hắt ra từng chập của thím Vu.
Đám đàn bà lại hò reo đưa tiễn Lâm tướng quân ra tận cổng làng. Gã với mẹ ở lại bên cái xác thím Vu. Mẹ chậm rãi vuốt đôi mắt vẫn còn đỏ ngầu nước:
- Thím đi an lành nhé.
Ngay chiều hôm đấy, gã với mẹ mang xác thím Vu đi chôn ở gò đất cạnh rừng. Khi trở về nhà, trời đã tắt nắng. Mẹ vào nhà, giật mình gọi Vãn Thạch. Không có tiếng nó trả lời. Mẹ hoảng hốt hỏi gã:
- Em đâu?
Gã chỉ tay ra khe núi. Mẹ thét lên:
- Ôi, giời ơi.
Gã chống nạng phóng ra khe núi. Mẹ chạy ngược vào nhà.
Kẽ đá nơi gã đẩy Vãn Thạch vào trống trơn. Mấy cụm cây khô nằm vương vãi trên đất. Gã lần theo những dấu đá tróc lở, mới biết Vãn Thạch bị đuổi chạy lên vách đá. Ở đây là cuối đường, nếu nó không bị bắt về làng thì chắc đã rơi xuống vực. Mẹ cũng vừa ra đến nơi, vác cuộn dây thừng trên vai, chạy đi chạy lại trên bờ réo gọi tên Vãn Thạch.
Gã lần xuống mép vực. Trong bóng chiều muộn, mặt nước sâu đen thẫm đầy vẻ đe doạ. Xác cô Xen nằm bên dưới, đang chờ nước rút để phơi ra. Nhưng nước vẫn còn đầy nửa khe. Mẹ lùng xục trong đám bụi rậm, tuyệt vọng kêu réo Vãn Thạch. Gã chẳng nghĩ ngợi thêm nữa, nhảy ùm xuống nước.
Nước khe mùa này lạnh ghê hồn. Thoạt đầu gã ngỡ cả người mình bị cóng. Hơi thở nén lại trong lòng ngực thành một khối cứng ngắt. Gã cố vùng vẫy chân tay, bơi đi một vòng, dán mắt nhìn vào từng hốc đá dọc mép nước. Vãn Thạch chắc đang bám vào đâu đấy chờ gã. Vết thương trên đầu gối gặp lạnh đau thấu xương, nhưng gã cứ đạp nước mà trườn đi. Thình lình, có cái gì đấy níu chặt vào chân phải. Gã hụt hơi, bị kéo chìm xuống. Trong bóng nước đen thẳm, một bàn tay trắng nhởn xương xẩu vươn lên nắm chặt cổ chân, hung hãn kéo mạnh gã xuống đáy vực. Nước trào vào miệng làm gã lả đi, không sao cưỡng lại được. Chân trái gã tình cờ đạp trúng một nhành cây thò ra từ mép đá. Bằng một cố gắng cuối cùng, gã đạp mạnh lấy đà ngoi lên mặt nước. Vừa lên đến nơi, gã ho sặc sụa, hai chân đạp quẫy liên hồi. Bàn tay xương khô bên dưới vẫn nắm chặt chân gã ra sức kéo.
Tiếng mẹ hét lên trên bờ. Đầu sợi dây thừng mẹ ném xuống chệch khỏi chỗ gã hai mét. Nhưng mẹ không có thời gian để ném lại. Bàn tay dưới nước lần lên đầu gối gã, thọc mạnh vào vết thương, xiết chặt khớp xương. Gã đau muốn rú lên nhưng nước tràn ào ào vào cuống họng. Gã bươn mình bơi về phía sợi dây thừng, níu chặt lấy nó. Sợi dây kéo căng ra, cố đưa gã lên khỏi mặt nước. Mẹ quấn đầu dây vào bụi gai, rồi bò tới mép vực ra sức kéo. Mẹ gào lên gọi gã, nguyền rủa cô Xen, van xin Vãn Thạch. Gã bám vào sức mẹ lần được vào vách đá. Tay gã níu được mấy nhành cây khô, lấy thế trườn lên. Khi ra khỏi mặt nước, gã mới nhìn rõ. Bàn tay bám vào đầu gối chỉ là những khúc xương trắng hếu. Gã đá chân vào khoảng không. Những khớp xương ngâm lâu ngày trong nước rã ra. Cáng tay rơi lộp độp xuống nước vọng lên những tiếng cười đứt quãng.
Đêm đấy Vãn Thạch về gọi cửa. Nó ngồi xoã mái tóc ướt bên thềm nhà. Gã nghe tiếng em, liền bật dậy. Mẹ nằm ra dấu bảo im lặng. Gã muốn mở cửa cho em vào nhưng mẹ nắm tay gã níu lại. Vãn Thạch ở bên ngoài khóc được một lúc thì thất thểu bỏ đi. Đêm sau nó không về nữa.
Mẹ vẫn giữ xác bố lại cho Lâm tướng quân. Những ngày nắng, mẹ mang bố ra phơi muối, lấy vỏ cây trộn đất sét độn lại những chỗ teo tóp.
Cuối mùa nắng, mẹ vác bụng bầu nên đi đứng khó nhọc. Chuyện chăm sóc và ướp xác bố cứ lơi lỏng dần. Khi bụng đã to, mẹ bỏ mặc bố nằm yên trong góc nhà, quay sang đập đay dệt vải. Đám đàn bà trong làng cũng mang bầu ì ạch. Họ và bọn trẻ con len lỏi cả ngày bên mấy vách đá tìm thức ăn. Gã là người đàn ông duy nhất còn lại trong làng, không thể tranh chấp miếng ăn với đàn bà và trẻ nhỏ. Gã chống nạng lẻn vào núi săn mồi. Có những chuyến đi dài ngày, đến tận những vùng đất hoang vắng mà gã chắc là chưa người nào trong làng được phép đến. Gã đặt bẫy săn chồn, săn hoẵng, đào bới củ sọ rừng. Có lần, gã săn được cả lợn rừng, phải ở lại bên bờ suối ba ngày để xẻ thịt và phơi khô.
Một buổi chiều, có tiếng quạ kêu táo tác. Gã lần theo qua bên kia sườn núi. Quạ lượn từng đàn như mây đen. Phía dưới thung lũng xác xơ cỏ, lô nhô những thân người nằm bất động.
Gã chống nạng lần mò leo xuống. Khoảng hơn hai mươi cái xác đàn ông trần truồng nằm trên đất. Áo quần, binh trang, binh khí đã bị lột sạch. Trên mình họ là những vết thương khủng khiếp, ruồi nhặng bu xanh lè. Một số tử thi đã bị quạ mổ xé, thịt da tơi tả lòi cả xương trắng. Đàn quạ đói ăn kéo nhau xà xuống bỗng rồi nhớn nhác bay lên. Một người đàn ông nằm cạnh bụi gai sấu vừa chồm dậy ném đi viên đá. Nó chỉ bay xa được hơn ba bước chân. Hành động đe doạ yếu ớt đấy chỉ đủ làm đám quạ tạm thời lãng ra. Một vài con lì lợm vẫn rón rén đi trên đất tiến gần lại.
Gã giơ nạng khua mấy vòng đuổi quạ, lọt thọt tiến đến gần bụi gai sấu. Người đàn ông nằm ngửa, khuôn mặt tái sạm không sinh khí. Khoảng bụng dưới bị chém đổ cả ruột ra ngoài. Ông ta nghe được tiếng chân gã, đôi môi liền mấp máy. Gã nhìn sững khuôn mặt đầy mụn đỏ của kẻ sắp chết. Vết thương trên đầu lại đau nhức dữ dội. Cảm giác sợ hãi tràn ngập trong lòng thôi thúc gã bỏ chạy. Gã nhận ra cả đứa bé trần truồng nằm co quắp cách đấy hai bước chân. Nó nhỏ như con chồn hôi, ốm trơ xương sườn. Cổ nó bị cắt ngang làm cái đầu lệch hẳn ra khỏi bả vai. Máu đọng thành vũng đen đặc ruồi bọ, sâu kiến. Khuôn mặt có cái bớt đen vẫn còn co dúm lại vì đau đớn.
Trời đã sẫm màu. Quạ kéo về đông đen kêu thét giành giật thức ăn. Sự xuất hiện đột ngột của gã chỉ làm chúng nao núng phút chốc. Vòng tròn đen chết chóc cứ khép dần lại. Mấy cái xác quanh thằng Tủn và Lâm tướng quân đã bị quạ bu lố nhố. Mùi tử khí bốc lên rờn rợn thê lương như xua đuổi. Đôi môi khô quắt của Lâm tướng quân bỗng lắp bắp gọi. Gã ngồi bệt xuống bên thây người nửa sống nửa chết, ậm ừ móc ruột tượng đựng nước ra.
Lâm tướng quân uống ba ngụm nước, mở mắt thều thào đứt quãng. Bàn tay ông ta mở ra, trên đấy vẫn còn hai viên đá nhỏ. Gã nhặt thêm năm viên đá nữa, kính cẩn đặt lên tay tướng quân. Đôi môi tím tái liền hiện ra nụ cười độc ác. Gã lại đổ chỗ nước cuối cùng trong ruột tượng vào cái miệng đầy mụn nhọt. Nước chảy dần xuống phần bụng vỡ bên dưới. Từ đấy bốc ra mùi hôi thối ghê rợn. Lâm tướng quân ngất đi trên vũng nước. Gã ôm ruột tượng rỗng, lóc cóc chống nạn đứng dậy, đảo mắt nhìn quanh tìm nguồn nước. Hai con quạ đợi lúc gã không để ý, từ trên cao đâm bổ xuống. Xác thằng Tủn giật nảy lên như quỷ nhập tràng. Cái bớt đen trên mặt nó bị quạ xé toạt đi thành một mảng thủng đỏ lòm. Gã nhìn sững khuôn mặt biến dạng của thằng Tủn. Chỗ bị quạ xé lòi cả hàm răng. Thằng Tủn ngoác miệng cười đầy đe doạ. Nó không còn là thằng nhỏ hay chùi mũi khóc sụt sịt. Cái chết thê thảm ở tuổi lên mười biến nó thành quỷ dữ.
Tướng quân lại ngọ ngậy, mấp máy môi. Bàn tay tướng quân lần mò xuống phần bụng mở bên dưới. Nó do dự dừng lại trên đống ruột bầy nhầy trương thối một lúc, rồi lần vào trong. Cảm giác chua nhờn kỳ dị trào lên trong cổ họng gã, như lần nhìn thấy cái xác ướp muối của bố. Gã che mắt, bò ra đất há miệng nôn mửa. Bàn tay Lâm tướng quân chậm chạp thọc xuống hậu môn lôi ra cái túi da nhỏ. Ông ta định đưa cái vật nhầy nhụa đấy cho gã, nhưng kiệt sức ngất đi. Cái túi da rơi trên mặt đất. Gã cũng ngồi bất động cho đến lúc đủ sức lắp bắp hỏi:
- Ui sì?
Tướng quân vừa tỉnh lại, như được giải thoát, ông hít vào nói một hơi:
- Mày chôn tao.
Dường như ông ta cười nhỏ. Gã cầm cái túi nhớt nhờn vừa moi trong đám ruột già ra. Đấy là một cái túi da dê, được cột thắt kỹ lưỡng. Bên trong có ba viên đá bé bằng đầu ngón tay cái. Gã để ba viên đá lên lòng bàn tay, chúng sáng lấp lánh như giọt sương dưới nắng sớm.
Con quạ đen thui xà xuống, hung hãn đứng dạng chân trên ngực thằng Tủn. Gã dang tay ném vụt viên đá vào đầu nó. Con vật há miệng bật ra một tiếng éc chết chóc ghê rợn. Lâm tướng quân hung dữ chồm lên. Bàn tay nhằm vào mặt gã chỉ đi được nửa đường thì rơi xuống đất. Hai con mắt lóe lên ánh lửa thù hằn lần cuối rồi tắt ngấm trên khuôn mặt trắng bệch. Gã ném thêm hai viên đá vào đàn quạ, nhưng cả hai viên đều trượt hút vào khoảng không.
Mặt trời xuống ngang triền núi, màu tím phai dần trên cánh đồng lổn nhổn bóng đen. Gã lững thững chống nạng quay ngược ra đầu dốc. Cái xác quạ vỡ đầu đeo lủng lẳng trên thắt lưng.
Tháng 8 năm 2012
Lưu Thuỷ Hương