Suy nghĩ sau một cuốn sách
(Đọc Tư duy tự do của anh P.H.Đ.)
Thật đáng sửng sốt, mới chỉ ba tháng trôi qua. Ta đă mất khái niệm về bản thân, như một thực thể hiện hữu. Ba tháng, ta không t́m thấy bản thân, ta như đi trong một đám sương mù, rất hẹp, xung quanh không có ai, linh hồn ḿnh, đang tṛ chuyện, với một linh hồn khác, hay đúng hơn, chỉ đôi khi....
Mối quan hệ bắt đầu từ chữ thật lạ lùng, và tất nhiên như một định mệnh : vài bức ảnh đâu đấy, chụp một chiều, nh́n ngang nh́n dọc chẳng phát hiện ǵ thêm, vô cảm, có thể nghe một giọng nói, lần thứ nhất mang lại nỗi mừng rỡ v́ âm thanh báo hiệu sự sống, những lần sau nghe lại, âm thanh chỉ c̣n mang ư nghĩa tượng trưng như quan hệ bên ngoài của con người.
Nhưng ta vẫn bị cuốn hút vào chữ, thứ nối những linh cảm con người với nhau.
Những ḍng thư trao đổi, dường như chỉ là những xúc cảm hốt hoảng, loạn xạ, phân vân hay ch́m ngập trong nhiều nỗi tuyệt vọng vội vă ta. Anh uốn nắn, điều chỉnh, chỉ ra những mâu thuẫn, những vô duyên trong suy nghĩ, trong cách đánh giá của ta, đúng mực, không thừa, không thiếu.
Giữa chừng, ư tưởng, cảm xúc của ta vẫn ập đến, vẫn dâng trào, muốn giăi bày, hiến dâng, thổ lộ…
Anh bảo : ta đang muốn thổ lộ cùng bản thân.
C̣n ta, tưởng như đang bấu víu được vào một linh hồn khác, sau quá lâu rồi độc thoại, chán nản, nghi ngờ, không tin ḿnh có sứ mệnh ǵ ở đời, và muốn chần chừ đi t́m một chốn trú chân : thiên nhiên, tôn giáo, hay chỉ một ḿnh buồn bă bâng quơ ?
Cuốn sách anh trao giống như giọt mưa đầu tiên rơi xuống mảnh đất hạn hán nứt nẻ, giống nhịp tim đầu tiên ta chợt nghe lại từ lồng ngực thoi thóp áp xuống đất ẩm hồi sinh, giống như mầm cây mảnh mai hé lên yếu ớt giữa khe đất của những bức tường bê tông cháy bỏng.
Anh đă ch́a tay cho ta, sửng sốt.
Để ta sống sót, hay đúng hơn, để ta nh́n thấy lư do sống sót của ḿnh.
Ta đọc đi đọc lại sách của anh, bài vở, tác phẩm, nghe anh nói trong không gian, để hiểu rơ hơn những điều h́nh như đáng phải hiểu từ thời niên thiếu,
để ba tháng nay ngơ ngác : ḿnh là ai, muốn ǵ, đi đâu, làm được ǵ, sẽ ra sao,
để giá gọi được tên những khái niệm vô danh cứ lớn măi trong tâm hồn, vô thức.
H́nh như :
ta chỉ gọi tên, mượn khái niệm anh trao : đấy là nỗi đau được viết, nỗi đau được yêu, được làm người …
Một cái ǵ bừng tỉnh trong ta, khi đọc sách của anh xong, thấy sự lạc quan trở lại, thấy ḿnh dấn thân ngần ây năm vào những sự kiện đời không uổng phí, khi nhân cách ḿnh không những giữ nguyên xứng đáng, mà ngày mỗi đ̣i vươn lên những chuẩn mực cao hơn. Đấy là t́nh người anh kêu gọi từ mỗi trái tim, để đêm đêm ta buốt giá v́ thấy xung quanh toàn những nỗi ích kỷ, ḷng đố kỵ, tính nhỏ nhen và thói bạc bẽo trả lời ta.
Anh biết sự lạc quan cải tạo thế giới của anh đă làm Ai nuốt nước mắt vào trong để tin tưởng ? Tư tưởng của anh khiến ta tuyệt đối tin yêu, ít nhất như ta tin vào cuộc đời chừng ấy năm đă trải của ḿnh, như cái Đẹp trong hữu hạn, như khái niệm Yêu trong dáng vô h́nh của Chữ.
Có vẻ như yêu tư tưởng anh, yêu sách anh là yêu một lư tưởng ? V́ đời chỉ mải miết t́m, đâu đă gặp bao nhiêu ân t́nh, nỗi âu yếm, ḷng vị tha và nỗi dâng hiến ?
Nhưng có thể không yêu một lư tưởng được chăng, khi ta t́nh nguyện đi t́m tự do tư duy toàn diện mà văn chương đ̣i hỏi.
Bởi vậy : t́nh yêu với tư tưởng anh, với lư tưởng của anh phải đồng nghĩa với định mệnh Yêu- Chết ? với t́nh yêu sách, yêu chữ, yêu hoa, yêu nhạc, yêu nhảy múa, yêu rơi nước mắt một ḿnh ?
Ta hiểu đúng chăng ? khi thấy ḿnh chững lại, bớt bâng khuâng, buồn tha thiết hơn và…lại cô độc như xưa…
Dường như những âm thanh dịu dàng từ gió, từ hoa, từ nắng ấm mùa xuân đang thủ thỉ : hăy đau tiếp đi em ơi ! Cho dù vẫy gọi nhau làm người là chặng đường dài đầy ngộ nhận, lầm lẫn, khổ đau, nhưng h́nh như cùng đến với hy vọng tương lai khó có con đường khác ?
Ta ngửng đầu ngắm một trời đầy hoa orgona tím biếc, mơ màng gặp một ánh mắt xanh.
(2008-04-14. HN)