Cái chết của chàng phù thủy
Csáth Géza
Csáth Géza, sinh tại Szabadka( nay thuộc Serbia) 1887- 1919 . Là một trong những nhà văn kỳ lạ nổi tiếng nhất của Hungary, là thày thuốc, nhà phê b́nh âm nhạc, là em họ của nhà văn Kosztolányi Dezső.
Chàng phù thủy, một người đàn ông trạc tuổi ba mươi, có khuôn mặt rầu rĩ, đầy nếp nhăn và thơ trẻ, bởi lượng dày đặc của thuốc phiện, thuốc lá và những cái hôn - mờ sáng b́nh minh, thứ tư, ngày vẽ thánh giá bằng tro lên trán, đang hấp hối. Trong các pḥng dạ hội, hay nơi yến tiệc, tôi không biết. Chàng ngồi sụp trong góc nhỏ, tội nghiệp một ḿnh. Nỗi lo lắng không chen tới, rằng khi mặt trời mọc, chàng sẽ nằm thẳng cẳng, tự chàng đă biết rơ. Chàng chẳng hề buồn v́ điều này.
Chàng đă thử, tất nhiên, mọi tṛ phù phép, lần cuối - ngay trên cơ thể ḿnh, điều nguy hiểm nhất, nhưng chả có thành công nào, thế là vào sớm b́nh minh thứ tư, ngày vẽ thánh giá bằng tro lên trán, với thất bại cay đắng, chàng chuẩn bị từ biệt cơi đời. Chàng nằm ngửa trên hai chiếc ghế cạnh bàn, mắt nhắm lại.
Cha chàng, một người thân thiện, vạm vỡ, vai rộng, đến đầu tiên. Tóc ông chưa bạc lắm và bước đi vẫn c̣n rắn rỏi.
- Ta đă nói rồi, sẽ có chuyện với thuốc phiện. Anh sẽ tàn lụi v́ nó. Hăy nh́n ta đây này, ta đă năm mươi tuổi. Ta sống kiểu khác. Hoàn toàn khác.
Mẹ chàng, một người đă chết từ lâu, vàng vọt, lấy khăn tay che mặt, vừa khóc vừa ôm lấy đầu chàng phù thủy.
- Con trai ta, tại sao con không sống tử tế ! lấy vợ. Giờ đây con chết rụi như một con chó hoang. Có phải vợ con đáng lẽ vuốt mắt con. Mẹ, con thấy đấy, mẹ không làm ǵ được, v́ mẹ đă chết. Bao nhiêu đàn bà điêu đứng v́ con đâu cả rồi ?
- Con không yêu ai trong số đấy - chàng phù thủy cất tiếng - Chỉ c̣n thiếu nước, con cần hấp hối trước mặt họ nữa thôi.
Bà nội chàng, một bà cụ đầu chít khăn, kính lăo rung rinh, lẩy bẩy đi đến gần chàng. Một tay bà cầm chiếc máy bấm khuy áo h́nh tṛn, tay kia là chiếc lồng nhốt con chim hoàng yến. Trong túi bà đựng một chiếc túi lớn, mà bà đan cho chàng phù thủy.
- Ta sẽ tắm rửa cho con, trong nội ngày hôm nay, túi tẩm liệm con, sẽ đan xong.
Bà rất yêu chàng phù thủy. Có lẽ chàng là đứa cháu bà yêu nhất. Bà khóc rưng rức, đến nỗi phải tháo cặp kính lăo xuống. Nhưng bà không ở cạnh chàng lâu hơn, v́ đám phụ nữ đă xúm xít vây quanh chàng phù thủy, họ là những người vừa đến.
- Ta sẽ c̣n gặp nhau trên kia - Bà nội chàng nói, rồi vừa cắp nách máy bấm khuy, lồng chim hoàng yến, bà vừa cầu nguyện vừa đi ra.
Đám phụ nữ rón rén nhón trên đầu ngón chân, dạo quanh chàng phù thủy hấp hối, vừa ngắm nh́n chàng thật kỹ, họ vừa nói ra những điều đang đến trong đầu óc họ. Ví dụ :
- Tội nghiệp, chẳng mấy chốc đôi mắt xanh của chàng sẽ biến thành đôi mắt thủy tinh.
- Từ đôi tay mềm mại, thanh mảnh dịu dàng như tay con gái của chàng sẽ rơi ra những chiếc móng tay.
- Xin lỗi - người thứ ba lên tiếng - mắt chàng nâu bóng th́ có.
- Và đôi tay chàng rộng, đầy chất đàn ông mạnh mẽ !
- Chàng ôm mới nồng nhiệt và cháy bỏng xiết bao.
- Nhầm rồi, chàng luôn luôn âu yếm, dịu dàng như một người đàn bà biết ôm !
- Trong ḷng chàng mới yên ổn và vững chăi làm sao, ta có thể ngồi hàng tháng trời trong đó.
- Chàng chẳng bao giờ cho ta ngồi vào ḷng cả. Chàng ngồi vào ḷng ta th́ đúng hơn.
- Chàng thẳng tính, ít nói, và khi chàng giận giữ th́, chao ôi, kẻ nào vô phúc rơi vào tay chàng.
- Lại nhầm rồi. Chàng là người đàn ông dịu dàng, ân cần, ta chưa bao giờ nghe thấy chàng to tiếng.
Đấy, đám phụ nữ nói về chàng phủ thủy hấp hối như vậy, theo như họ, chàng với mỗi người mỗi khác, kể cả cách tŕnh diện lẫn cách đối xử.
- Các bà, các cô hăy đi đi - chàng phù thủy nói - hăy làm ơn đi khỏi đây hộ tôi, những cái mặt nhàu nát của các người làm tôi khó chịu lắm, chỉ tổ mang quan tài đến cho tôi thôi.
Đúng là quan tài được mang đến thật. Chiếc quan tài đá chạm thật đẹp. Cha chàng phù thủy đặt mua với hai trăm hai mươi nhăm phơ-rint ; người đàn ông lịch sự là người trong gia đ́nh.
- Con trai ta chiếm nhiều tiền của ta quá – ông nói với nhà buôn đồ tang. –
Nhưng ta vẫn liều đặt mua, hăy để cho đám tang của nó đẹp đẽ.
Chàng phù thủy giờ đây nhanh chóng chải đầu, nh́n vào chiếc gương tay nhỏ, chàng chăm sóc đôi môi - dành cho một nụ cười chế giễu trong cái mặt nạ, mà chàng đặc biệt yêu thích, sau đó chàng bảo một cậu bé đi lấy cổ áo và cổ tay áo sạch về. Trong lúc đó chàng kiểm tra lại mắt mặt nạ, cắt bỏ sợi ren bạc xung quanh bằng dao díp, v́ chàng cho rằng nó thật vô duyên. Cậu bé mang cổ áo và cổ tay áo sạch về. Chàng thay đồ mới, vội vă ngồi vào trong quan tài, rồi vừa huưt sáo khe khẽ, chàng vừa định ngả người nằm xuống lớp vải nhung đen.
Đúng lúc đó, một cô gái đầu chít khăn mỏng, vừa chạy vừa khóc, với khuôn mặt ửng hồng, nàng chạy xô vào.
Chàng phù thủy chống khuỷu tay nhỏm dậy, v́ chàng chợt nhớ ra, đây là nàng thiếu nữ duy nhất chàng yêu trong đời. Hơi ngạc nhiên một chút, v́ điều này xảy ra đă quá lâu rồi, nhiều năm trôi qua - vậy mà nàng không hề thay đổi. Nàng bận chiếc váy ngắn, khuôn mặt xinh đẹp non trẻ không hề nhàu nát như mặt của đám phụ nữ vừa rồi.
- Cuối cùng cũng có một nàng con gái - chàng phù thủy chào cô gái – Thật ngạc nhiên đến dễ chịu, khi trước khi ra đi, tôi c̣n được nh́n thấy một người đẹp trẻ trung.
Cô gái không bực ḿnh v́ những lời đường đột chẳng hay ho của chàng, nàng cúi xuống, ôm lấy chàng, và van xin chàng hăy ngồi lên.
- Das ewig weibliche zieht uns !.. – chàng phù thủy cười nhợt nhạt, cho dù chàng không giỏi tiếng Đức, và chưa bao giờ đọc Faust từ bản gốc. Nhưng chàng vẫn dịu đi, và hôn vào đôi môi thiếu nữ.
- C̣n bây giờ, em ơi, đi đi - chàng nói - thế là đủ rối. Đi đi, em đẹp, trẻ trung, thiếu khối ǵ chàng đang đợi ngoài kia. – Rồi chàng lại nằm xuống, vừa mỉm cười vừa ngây ngất ngắm khuôn mặt đẫm nước mắt, đôi mắt nh́n thiên thần đầy âu yếm của cô gái nhỏ. Lát sau chàng lên tiếng.
- Ta đă thấy, thay v́ thuốc phiện và những cái hôn nhạt nhẽo, đáng lẽ ta phải cưới em làm vợ, và ta sẵn ḷng làm ngay, nếu cha ta đă không tốn tiền mua quan tài cho ta.
Cô gái nhỏ lấy hết sức lực, giằng mặt nạ khỏi mặt chàng phù thủy, nhấc gối ra khỏi đầu chàng, nằm vào quan tài, nàng cố sức đẩy chàng phù thủy ra ngoài. Rồi nàng mệt rũ v́ phải gắng quá sức.
- T́nh yêu dịu ngọt của anh - chàng phù thủy âu yếm khe khẽ nói - Em đă làm tất cả những ǵ một người đàn bà làm cho một người đàn ông. Giờ đây anh sẵn ḷng sống dậy - cho dù quan tài đắt tiền của anh đă thanh toán xong - v́ anh yêu em, nhưng anh không c̣n sức nữa. Anh đă nhận ra, sức lực anh tắt rồi. Em hăy sửa soạn chỗ nằm cho anh đi.
Trong cơn vật lộn, cặp kính đen của chàng phù thủy rơi xuống, cặp kính chàng đeo để người khác đừng nh́n vào đôi mắt, h́nh như rất nguy hiểm của chàng. Tôi nói, cặp kính đen rơi xuống, cô gái nhỏ nh́n thấy trong mắt chàng phù thủy, một t́nh yêu nồng cháy, và chắc chắn chàng sẽ nhỏm dậy, nếu quả là c̣n sức lực. Nàng bèn sửa lại chỗ nằm trong quan tài, và chàng phù thủy khó khăn lắm mới ḅ được vào, nằm xuống.
- Em hăy đeo mặt nạ lên cho anh - chàng nói.
Cô gái đeo mặt nạ cho chàng.
- Em hăy đặt gối dưới đầu anh, sao cho nắp quan tài đậy vào kín đáo. Ch́a khóa quan tài bằng vàng, sẽ ở lại bên em.
Đúng là người ta đă mang nắp quan tài tới. Cô gái một lần nữa hôn vào đôi môi chàng phù thủy, đôi môi đă bắt đầu nguội dần, lạnh giá, nàng đậy nắp quan tài, rồi khóa lại, chiếc ch́a khóa nhỏ nàng dấu bên trong túi tạp dề.
Rồi nàng ra đi, khi họ hàng, anh chị em chàng phù thủy tới, những người chẳng hay biết nàng là ai.
Nguyễn Hồng Nhung dịch từ nguyên bản tiếng Hung
(2008-4-20)