Csáth

 

Chàng Pál và nàng Virginia

 

 

Tôi muốn kể lại câu chuyện về chàng Pál và nàng Virginia.

 

Nhưng tôi sợ một cái ǵ đó. Bạn đọc- tôi biết – thường đọc lướt qua câu chuyện. Nếu họ thấy, phần cuối, có ǵ đấy hấp dẫn và kỳ lạ- ví dụ những đoạn đối thoại đứt đoạn- mà nhà văn biến nó thành ly kỳ, thế là họ có hứng đọc hết câu chuyện. C̣n  không th́ thôi.

 

Bởi vậy, tôi rất muốn viết một câu chuyện cực kỳ lạ lùng, với những đoạn đầy màu sắc, được viết ra một cách hồi hộp. Nhưng không thể. V́ thực ra tôi chả nh́n thấy cái ǵ đáng hồi hộp trong đó.

 

 Một câu chuyện êm đẹp và thân ái- trừ đoạn cuối- như thể một ca khúc của Mendelssohn. Thêm nữa, tôi cực kỳ yêu quư họ: chàng Pál và nàng Virginia. Họ là những người quen biết lâu năm của tôi, tôi không nỡ nào, viết câu chuyện của họ lên trang giấy, như đùa bỡn với những kẻ lạ.

 

 Bởi vậy tôi viết như sau.

 

Hai đứa trẻ là anh em họ. Cả hai đều có mái tóc vàng óng và đều khỏe mạnh. Tâm hồn họ tràn ngập niềm vui, dù tôi nh́n người này, hay người kia, và niềm vui tăng lên gấp đôi, nếu họ ở bên nhau. Ngay từ thuở ấu thơ, khi cả hai mới chập chững những bước đi đầu tiên- hai đứa trẻ béo tốt và vụng về - thuở đó chúng đă yêu nhau. Vừa mỉm cười, chúng vừa mở to đôi mắt bé dại, lạ lẫm, ngây thơ nh́n nhau. Và thơm  vào má nhau cả khi người ta không bảo:” Pál, hay Virginia, hăy thơm anh họ, hay em họ của con đi”. Chúng cùng nhau tha thẩn khắp vườn, miệt mài đùa nghịch bên đống cát, vào những chiều  hè dài dằng dặc và rợp bóng nắng. Hoàng hôn, sau bữa tối thường ra đi, vẫn kịp nh́n thấy chúng khoác vai nhau thân thiết, cùng rời bỏ khu vườn để  cùng đi vào nhà.

 

Tất cả đều thật tuyệt mỹ, chẳng ǵ có thể phá vỡ vẻ đẹp lung linh của mối t́nh thơ trẻ này, nếu giữa chừng, chúng không cùng lớn lên theo thời gian, và người đời bắt đầu kể những câu chuyện xấu xa, để dèm pha chúng. Nào là không thể như thế được, nào là chúng đâu có phù hợp nhau, nào là không được phép.

Ngay đến cha của Pál cũng công khai tuyên bố, thật không đẹp mắt tư nào, thằng anh họ Pál lại cứ ôm gh́ lấy con bé em họ Virginia rụt rè, mắt xanh,  trong những buổi dạo chơi ngoài vườn nho, lúc lũ dế bắt đầu rên rỉ rả.

 

Điều này làm tôi rất buồn bă, v́ tôi chưa bao giờ nh́n thấy một t́nh yêu nào trong trắng như thế, mối t́nh tự nó trải ra thẳng tắp và đi theo con đường riêng của nó một cách tự nhiên nhất.

Thông thường, một cậu con trai bắt đầu trưởng thành,  thường vỡ giọng lắp bắp  và nghẹn thở khi nói chuyện với một cô gái, c̣n bọn con gái co rúm lại, khó khăn lắm mới cho phép người ta hôn ḿnh (mà không được hôn môi).

Nhưng chàng Pál và nàng Virginia yêu nhau ngay từ thuở ấu thơ, nên chuyện tất nhiên, nàng sẽ trở thành vợ chàng. Khi cả hai c̣n bé xíu, Virginia đă nói với tất cả mọi người ( những khách đến chơi nhà, hoặc họ hàng thân thuộc):”Lớn lên, em sẽ lấy Pál, em sẽ trở thành vợ Pál”

 

Như tôi đă kể, họ không nhận ra, vào một ngày họ đều mười bốn tuổi; tháng ngày trôi qua không để lại dấu vết, và chẳng ǵ có thể khiến đôi trẻ ĺa xa nhau . Tôi cho rằng, mẹ Virginia là một người đàn bà thông minh, bà không nói với con gái: „ Con không bao giờ được cho phép thằng Pál hôn con nữa, v́ thiên hạ sẽ chê cười một đứa con gái như thế” Mẹ Virginia không nói ǵ hết ( tôi biết bà: một người đàn bà đẹp, đang dần dần tàn tạ. Đôi khi bà thở dài ).

 

 Tất cả đều hoàn mỹ, đấy là điều tôi vui mừng nhất: bởi v́ mọi cái thật vô ích, mối t́nh chỉ đẹp, nếu cô gái và chàng trai ở bên nhau, với một điều kiện rất hiếm hoi, là không cần tuân theo những vờ vĩnh ngu ngốc hoặc theo thói quen.

Virginia không bao giờ hất tay Pál, khi chàng ôm lấy thắt lưng nàng, và cũng không quay đầu đi, khi chàng đặt một nụ hôn dài đắm đuối lên môi nàng. Họ chẳng hề giận lẫn nhau, giận thật sự, hoặc chỉ làm ra vẻ thế; họ không cần đến những mánh khóe rẻ tiền để nung nóng t́nh yêu của ḿnh, như các cặp t́nh nhân,  hoặc đă đính hôn,  thường xử sự với nhau. Chàng Pál chẳng bao giờ tán tỉnh bọn con gái khác, để gây cớ khiến Virginia ghen, cũng như nàng Virginia chẳng bao giờ nh́n vào mắt lũ con trai, chỉ để chàng Pál khao khát nàng hơn.

 

Dần dần, tất cả mọi người, những người quen biết họ đều nhận ra, thật là ngu xuẩn và độc ác, nếu đôi trẻ này ĺa xa nhau, khi họ quả thật sinh ra để cho nhau.

Ngài bác sĩ già ngoan cố nhất, cuối cùng cũng phải ưng thuận, và không cần tiếp tục viện cớ đến khoa học, mà có lúc ngài đă phải dùng để dẫn chứng và thề thốt. Sau này, khi người ta hỏi, ông chỉ nói:” Tôi nói, theo quan niệm của khoa học ngày nay đúng là không khuyến khích, nhưng ngày  mai cái ǵ sẽ xảy ra; điều đó tôi chưa biết” ( Sau đó ông thường cười rất to).

 

Cuối cùng, đến lúc đôi trẻ cùng làm đơn xin phép. Rằng tuy chàng Pál và nàng Virginia là hai anh em họ, nhưng hăy cho phép họ lấy nhau một cách chính thức.

 

Ngày tháng cứ thế trôi đi, nhưng lá đơn không quay trở lại. Tội nghiệp đôi trẻ ngày ngày cùng ngóng đợi tin tức với nhau. Quả là một sự điên rồ nếu ngợi khen họ, cả ngày không làm ǵ hết, chỉ trông đợi, trông đợi mỗi một điều. Có lẽ sau cùng, sự chờ đợi này trở thành vô nghĩa lư, và nhiều kẻ không chịu nổi, tại sao chàng Pál và nàng Virginia chỉ suốt ngày nghĩ đến t́nh yêu. Nhưng quả thực lời giải đáp đă không tới.

Ngày nọ qua ngày kia, đôi trẻ càng trở nên tái nhợt, ủ ê; đôi khi họ run rẩy, phát sốt, và gầy tọp đi; những điều này ai cũng nh́n thấy.

Đến nỗi cha của chàng Pál  phải tự ḿnh điều tra xem, người ta đă làm ǵ với lá đơn, và phải trả khá nhiều tiền, để mọi việc diễn ra xuôi sẻ. Nhưng mọi việc không xuôi sẻ, v́ câu trả lời đă đến: „không được phép”

 

Mọi cố gắng đều vô ích.

 

Tại sao tôi lại cứ phải kể ra theo thứ tự, chàng Pál và nàng Virginia đă đau khổ đến như thế nào. Nhà văn chớ hành hạ các nhân vật của ḿnh, và cả các độc giả của ḿnh nữa; v́ như vậy, có thể gây được những tác dụng lớn hơn, nhưng có những việc, im lặng tốt hơn cả.

Thế là theo pháp luật, chàng Pál và nàng Virginia không thể là của nhau.

 

Chính lúc đó, mẹ nàng Virginia, người đàn bà đẹp và héo ṃn, người đôi khi thở dài rất lâu, bà đến chỗ nhà chức trách, người thường quyết định những việc này – bộ trưởng, hay cha cố, tôi cũng không nhớ nữa – và nói một điều ǵ đó với họ.

Người đàn bà nhỏ bé, xanh xao trong bộ váy áo lụa màu đen. Mái tóc đen vẫn c̣n dày của  bà chải ra phía sau. Trông bà thật đẹp. Ai nh́n thấy bà cũng tự nhủ, đây là một công dân lương thiện và đầy thiện cảm, người chắc chắn rất đảm đang, và nuôi dạy con cái rất nghiêm khắc.

 

Bà run rẩy, khi nói ra điều cần nói, và khuôn mặt tái nhợt của bà từ từ đỏ ửng lên. Bà bảo, chàng Pál và nàng Virginia thực ra không phải hai anh em  họ, con chú con bác, v́ con gái bà Virginia, không từ người chồng thân yêu của bà mà ra.

Đây không phải một lời dối trá. Mẹ của nàng Virginia là một người đàn bà không chung thủy, cho dù chẳng ai biết điều này.

 

Mọi việc xảy ra trong buổi chiều cuối cùng. Chàng Pál và nàng Virginia đang tuyệt vọng, khi nghe tin pháp luật không cho phép, họ nh́n nhau, như chờ đợi bản án tử h́nh của số phận. Từ trong những đôi mắt thơ ngây, đẹp tuyệt trần của họ, ánh lên những tia sáng khát khao mông muội.

Đúng lúc đó, mẹ nàng Virginia quyết định. Bà bảo, bà quyết định hy sinh v́ chúng. Nàng Virginia khóc, nhưng chấp nhận  sự hy sinh của mẹ. Tôi cho rằng  (và cũng chả có lư do ǵ để giận nàng Virginia ) nàng hoàn toàn có thể dằn vặt bà tiếp, nếu việc của nàng phụ thuộc vào điều này.

 

Nhưng rồi, mọi việc diễn ra đều tốt đẹp. Người ta thổi vang hồi kèn trom- bit mùa xuân.

 

Họ trở thành của nhau – chàng Pál và nàng Virginia – vào một ngày tháng năm rực nắng, thơm ngát hương hoa keo gai trắng.

 

Đấy là tất cả câu chuyện.

 

Nguyễn Hồng Nhung dịch từ nguyên bản tiếng Hung

( 2008-09-23.)