Csáth Géza

 

Truyện cổ tích thành Pest

 

- Đúng thế - ngài Kiss, phụ trách giấy tờ nhà đất, nhắc đi nhắc lại – đúng là tôi không đủ tiêu chuẩn chiều cao của nhà binh, không bao giờ tôi đủ, nhưng con gái tôi, Mariska, không thể thấp hơn, một mét bảy mươi tám.

Trong thực tế, con gái ngài Kiss, nàng Marika, vào năm mười sáu tuổi, cao đúng một mét bảy mươi tám.

Nàng là một cô gái đẹp và thân thiện, thanh mảnh, thân h́nh mềm mại, dịu dàng, với một eo lưng nhỏ nhắn. Đôi vai nàng hơi ngang và cứng như con trai v́ dáng đi quá nghiêm nghị, khi nàng đi lại, ngồi, ăn uống và chạy đi.

 

- Nàng đi như một nữ chúa – Liptai, một người cũng làm trong sở nhà đất nói thế. Nhưng Mariska, trong một thành phố lớn, vẫn giữ nguyên là một cô gái nông thôn. Nàng đọc truyện cổ tích,  mơ mộng với những bà tiên, với sữa chua và với bà nội, một người bà sống trong ngôi làng nhỏ cạnh con sông Tisza,  rất yêu quư nàng.

 

Thật là một cô gái thành phố đặc biệt, xứng đáng được nhắc tới, người có biết bao dịp làm quen với các kiểu chàng trai khác nhau, ví dụ với đám sinh viên đại học rất khá – như người ta nói – có thể kích thích trí tượng tưởng của các cô gái bằng một hiện thực không cần hiện thực của chuyện cổ tích. Mariska không làm quen với họ, mà nàng tiếp tục sống theo kiểu của nàng.

 

Cuôc đời của nàng giống như một con đường dài thẳng tắp, trải đầy những đóa hoa đồng dại, trên con đường ấy, với dáng đi hơi nhà binh, thẳng thắn, với những bước chân kiêu hănh mảnh mai như của chú hươu non, trong chiếc váy ngắn, nàng tiến thẳng về phía trước. Đôi mắt xanh thẫm, mà tia sáng của nó khác hẳn với ánh sáng màu xanh tím lúa mỳ quen thuộc, của những nàng Mariska khác, đôi mắt không thể đưa đẩy, hay nh́n chằm chằm muốn phá ra cười thường có ở bọn người trẻ tuổi. Thực ra, bằng những điều này, bọn họ có thể đùa bỡn một cách vui vẻ, không lo âu, với những đạo luật nghiêm khắc của xă hội, những đạo luật bắt buộc một cô gái, với những quy tắc đạo đức đứng đắn

Phải tỏ ra thông minh và tự kiềm chế trước một chàng trai. Họ giả vờ - như tôi đă nêu, bởi v́ một cô gái, nói như sau với một chàng trai:

- Từ giờ phút này trở đi, em là của anh với tất cả tâm hồn và thể xác!

Thực ra không cần thiết tư nào những từ khiếm nhă, nặng nề, đao to búa lớn. Một chàng trai, nếu đủ thông minh và đủ thẩm mỹ, có thể đọc mọi điều từ mắt bọn con gái, thế là đủ.

 

Mariska chưa bao giờ hạ ḿnh như thế với bất kỳ ai. Nàng đợi một chàng hoàng tử, một hiệp sĩ, hoặc một bá tước. Một chàng trai cao lớn, nhưng  khuôn mặt như con gái, và có mái tóc vàng, người cưỡi trên lưng ngựa phi tới,  hoặc cưỡi trên lưng chim đại bàng vĩ đại, đến cướp nàng đi. Những chàng trai, nàng nh́n thấy trên phố, trong chiếc quần màu xám, và chiếc áo khoác tím than, hoặc trong những chiếc áo khoác h́nh chuông, không giống chút nào với chàng hoàng tử của ḷng nàng. Không, không hề giống chút nào. Thế là Mariska chỉ biết đợi, đợi, và đợi…

 

Câu chuyện cổ tích này sẽ rất chán, và sai lầm v́ đă bắt đầu – nếu một ngày nọ chàng hoàng tử không đến. Vào một ngày tháng tư, thứ hai, lúc mười giờ rưỡi, nàng nh́n thấy chàng lần đầu tiên – ngồi trên một chiếc xe hơi. Chiếc xe dừng lại trước văn pḥng của công ty, từ một khung cửa sổ lón, mà người ta phân chỗ cho nàng Mariska xinh đẹp, cô gái mở to đôi mắt , trái tim đập th́nh thịch khi nh́n thấy chàng. Chàng hiệp sĩ với chức danh nghề nghiệp kiến trúc sư, chàng đến v́ có hẹn, trong sổ hẹn, Mariska c̣n đọc chính xác tên chàng: Höncs Pál, phố Kapitány số 17.

 

Đêm hôm đó, trong giấc mơ của Mariska, khuôn mặt chàng hiệp sĩ cựa kỳ giống khuôn mặt chàng kiến trúc sư. Đến ngày thứ ba, thứ tư ǵ đó, sự giống nhau này đă trở thành hiện thực: không c̣n sự khác biệt nào giữa hai khuôn mặt nữa, hay nói cách khác, Mariska đă say mê đắm đuối chàng kiến trúc sư. Nhưng một cách bí mật. Hoàn toàn bí mật. Mariska không viết nhật kư, nên bí mật đầu tiên này của nàng đúng là nỗi bí mật hoàn toàn. Nàng tự ḿnh giải quyết việc của ḿnh.

 

Nàng được biết, chàng kiến trúc sư rất giàu, nhiều nhà cửa, có nhiều nhân t́nh, hay đi đây đó và tiêu pha hào phóng. Một cô bạn cũng văn pḥng kể cho nàng nghe, trong nhà của chàng kiến trúc sư có riêng một pḥng đầy tủ, trong các tủ  áo choàng lụa, mạng phủ mặt và những bộ váy áo đẹp như trong truyện cổ tích chất chật ních, như phụ tùng dành cho những buổi hội ngộ yêu đương. Cũng cô gái đó chỉ cho Mariska một tấm ảnh của chàng kiến trúc sư bày trong tủ kính của một hiệu ảnh sang trọng. Tự ḿnh đi kiếm một tấm ảnh chàng, Mariska đặt vào trong một túi vải con và đeo trước ngực.

 

 Nàng yêu làm sao, nàng yêu biết bao chàng kiến trúc sư. Cà ngày nàng nghĩ đến chàng. Cả khi, nàng đánh máy chữ, cả khi nàng đến, đi, cả khi nàng nh́n ra phố, khi thay quần áo, khi mặc quần áo, cả khi nàng đi ngủ và thức dậy. Nhưng trước khi có thể làm quen với chàng, nàng đă tự nhủ:

- Ta sẽ không bao giờ là t́nh nhân của chàng, nếu chàng lấy th́ lấy- không lấy- th́ thôi.

 

Những sự việc xảy ra sau đấy, tôi kể tóm tắt. Chàng kiến trúc sư một hôm làm quen với Mariska: một lần, chàng đến, người ta giới thiệu nàng với chàng, Mariska từ bàn đứng dậy và ch́a tay cho chàng:

- Ô! – chàng kiến trúc sư kêu lên – cô cao như tôi

- Vâng – Mariska nói – tôi cao một mét bảy tám

- Tôi cao mét tám mươi.

 

Chàng kiến trúc sư ngồi xuống cạnh nàng và tṛ chuyện, nhưng chỉ một chốc lát.

 

- Thật là một phong cách tuyệt vời. Ta  yêu chàng hơn bao giờ hết – Mariska tự nhủ thầm vào buổi tối, khi rời công sở về nhà.

Nhưng nàng không nói to, chẳng th́ thầm, mà chỉ nghĩ trong đầu.

 

Đấy là một buổi tối tháng năm.

 

Những ánh sáng xanh biếc run rẩy trên bầu trời, những ngọn đèn người ta vừa nhóm lên, thật đúng là không cần thiết tẹo nào. Nhưng thực ra trông chúng rất linh động; như những con bọ bé bỏng nhấp nháy, giữa những ṿm cây xanh ŕ trên đường phố. Hoa keo trắng nở rộ, thơm ngào ngạt. Mariska trở về nhà trong một buổi tối như thế, đầy tư lự, gần như nước mắt lưng tṛng. Trong đôi mắt xanh thẳm, những ánh lửa nâu và xanh sẫm nhảy múa, miệng nàng hơi  xệch xuống một chút.

Lúc này chàng đi đâu. Chắc chắn chàng đang lao như bay cùng chiếc xe hơi, cùng một cô gái, hoặc một thiếu phụ xinh đẹp ngồi bên cạnh.

 

Điều này không đúng. Chiếc xe hơi của chàng kiến trúc sư lăn bánh chậm ŕ ŕ đâu đó bên bờ sông Duna. Rồi từ quảng trường Eskü chiếc xe quay về phố Koszuth Lajos. Khi Marisks đến quảng trường Deák, chiếc xe hơi đă quay về phố Károly, và dừng lại.

 

Chàng kiến trúc sư cho dừng xe lại, và bước ra, v́ chàng nh́n thấy Mariska từ đằng xa, chàng bảo người lái xe đợi chàng ở phố Dohány. Chiếc mũ rơm con trẻ của cô gái, và cái đầu bé bỏng trong đó của nàng thấp thoáng trên đầu những người qua lại.

- Một cô gái đẹp và cao. – Chàng kiến trúc sư lẩm bẩm – không cần phải cúi đầu xuống nếu muốn hôn nàng.

Chàng tiến đến chào hỏi, và cùng đi với nàng. Chàng mời nàng đi dạo bằng xe hơi.

- Không thể được – Mariska nói – nếu anh muốn đi cùng, anh hăy đưa tôi về nhà.

Chàng kiến trúc sư tiễn nàng về nhà. Chàng nói những lời đẹp đẽ với nàng, nắm lấy nửa bàn tay đeo găng của nàng và khẽ gh́ chặt. Mariska cho phép chàng làm như thế, với một vẻ nghiêm nghị cực kỳ dễ thương. Nhưng nàng nhất định không lên xe với chàng.

 

Chàng kiến trúc sư là một người có nhiều kinh nghiệm. Chàng nhận ra, dù Cô gái là một người có vẻ rất quyến luyến chàng, nhưng nàng sẽ không bao giờ trở thành t́nh nhân của chàng.

 

Từ đó trở đi họ không bao giờ chuyện tṛ với nhau nữa. Đôi khi họ chào nhau từ xa, và chỉ có thế.

 

Hai năm sau, Mariska lấy một nhân viên nhà băng, một chàng trai thấp, béo tṛn, nàng đặt chiếc túi vải nhỏ đựng ảnh chân dung chàng kiến trúc sư dưới lớp khăn trải bàn và giấy ăn xếp thành tầng. Chỉ rất họa hoằn, nàng rút ra, ngắm.

 

Nguyễn Hồng Nhung dịch từ nguyên bản tiếng Hung

(2008-10-01)