HAMVAS BÉLA
BỮA ĂN NHẸ CỦA THƯỢNG ĐẾ AN LÀNH
Tháng Sáu- Junius là tháng đỏ. Giống như tháng Năm có màu xanh non và màu vàng úa là của tháng Tám.
Hoa anh túc rực rỡ mơ màng x̣e rộ vào tháng Sáu-Junius, ngày lễ Thánh Thể Hạ Trần tới, khi Tinh Thần Thiêng hiện ra trên trần thế trong h́nh dạng cái lưỡi đỏ rực. Đây là tháng của các loại quả đỏ, quả anh đào, quả dâu, trái mâm xôi, quả phúc bồn tử.
Và thật đáng ngạc nhiên, đây là thứ màu đỏ không hề điên dại, thèm khát. Trong những loại quả tháng Sáu không có chút ǵ của sự quyến rũ, trái lại, thuần túy chỉ có tiếng cười. Đây là thứ màu đỏ tươi tỉnh và thơ ngây con trẻ, là màu của vụ
thu hoạch đầu tiên của năm.
Cần phải ăn trong tháng Sáu- Junius.
Người ta nhẩm tính cần một lạng hoặc một lạng rưỡi ǵ đó đường kính cho nửa cân dâu đă chín sậm. Ư kiến chung cho rằng, tốt nhất đường và quả cần xếp theo tầng, và nhất là cần bổ đôi, cắt ba trái dâu ra, v́ chỉ như vậy dâu mới tiết ra nhiều nước hơn. Xong, cần rải một lớp sữa chua lên trên. Có thể cho nhiều hoặc ít sữa chua, tùy khẩu vị người ăn. Nhưng không được phép quá tay.
Nhiều người lại bảo, cho váng sữa vào món dâu sẽ ngon hơn nhiều, nhưng những người này thực ra đă hiểu sai lệch về bản chất của món ăn. Tháng Sáu- Junius không phải là tháng của vị đường đă ngấm, mà là tháng của các loại quả mới, tươi long lanh, có vị hơi chua chua d́u dịu.
Dùng váng sữa ở đây quả thật là một sự nhầm lẫn. Sau này, muộn hơn một chút, có thể phủ váng sữa lên món dâu đất, hoặc món trái mâm xôi dầm, và đặc biệt trong món cháo sữa ngọt cho nhiều trái mâm xôi chín, người ta không thiết ăn ǵ khác ngoài ăn lớp váng sữa trộn trong đó. Váng sữa cho vào món cháo này rất tuyệt, nhưng cho vào món dâu lại thổ lộ một khẩu vị khập khiễng.
Một khẩu vị lầm lẫn dẫn đến một sự đánh giá thiếu hoàn hảo, và tất nhiên, sẽ dẫn đến một trật tự thưởng thức ẩm thực sai lầm, cần tránh những điều đại loại như vậy.
Món dâu trộn sữa chua làm như sau, một lớp dâu, một lớp đường kính và một lớp sữa chua đổ chồng lên nhau, những quả dâu nên khía cạnh chút ít. Nhưng có nhiều người để nguyên quả, đổ sữa chua lên trên, để sữa chua ngấm xuống làm tan đường và hút nước từ quả dâu ra.
Dưới đáy cốc, hoặc đáy bát sẽ đọng lại chút nước ngọt hồng hồng, tuyệt nhất là sau khi ăn hết quả, ta đừng dùng th́a mà nên húp cho hết thứ nước ngọt lừ thơm ngát này. Đấy mới là phần kết hoàn hảo cho bữa ăn nhẹ này.
Con người, kẻ phạm tội, thường làm lạnh món dâu tẩm sữa chua bằng cách cho vào tủ lạnh một cách hết sức trái tự nhiên. Cần cương quyết chống lại thói quen này. Dưới một nhiệt độ nhất định, hoa quả sẽ mất vị của nó, giống y như rượu. Nhiệt độ phù hợp là nhiệt độ dưới tầng hầm, hoặc cũng sẽ có đúng như vậy, nếu ta ṛng dây thả xuống giếng một đồ sành đựng món ăn, đồ nhôm không được phép và giữ trong vài ba tiếng đồng hồ.
Tốt nhất, nên chuẩn bị món dâu vào khoảng mười giờ sáng, sau khi hái về từ sớm ban mai mát mẻ, và để đến khoảng ba-bốn giờ chiều ở một nơi mát lạnh nào đó. Bởi giờ đó là thời gian cổ điển của việc tiêu hóa món dâu tẩm sữa chua, khi cơn nắng trưa gay gắt bắt đầu dịu xuống, trời bắt đầu man mát, nghĩa là khoảng ba rưỡi chiều.
Thượng đế an lành khoan khoái tỉnh dậy từ giấc thiu thiu sau bữa trưa, bỗng thèm thưởng thức một bữa ăn nhẹ. Ngài mang món dâu rưới sữa chua ra hiên nhà râm mát, ngồi xuống bên chiếc bàn đặt dưới gốc cây dio, và nhỏ nhẹ xúc ăn bằng th́a, trước khi ra băi nho làm việc một lần nữa.
Bởi ai mà chẳng biết, Thượng đế an lành đang cần mẫn chăm chỉ hoàn thành một công việc tối thượng trên trần gian, đấy là trồng và chăm sóc những dàn nho. Sau bữa ăn nhẹ, ngài cất cái dạ dày yên ổn và tâm trạng thư thái của ḿnh đi, đút vào túi một chiếc kéo lớn, cầm lấy cuốc và đi về phía những luống nho, để cắt tỉa những cành vô lối sà xuống, nắn sửa lại những cành khác mong manh thờ ơ vương vất và cuốc diệt cỏ, ở nơi nào ngài thấy….
Nguyễn Hồng Nhung dịch từ nguyên bản tiếng Hung
( Budapest. 2015. június 16.)