HAMVAS BÉLA
NGƯỜI ĐÀN BÀ
( Trích tiểu luận triết học Scientia sacra)
1.
Tư duy theo kiểu kết cấu gương về nhận thức của con người lịch sử không ở đâu tự trả thù chính ḿnh như khi bàn đến bản chất và sự sống của người đàn bà. Nghĩa là khi một người nào đó tin rằng đàn bà là một nửa của đàn ông, thực ra họ đă hiểu sai hoàn toàn về hiện thực. Ở đây trong cách tư duy của con người lịch sử đă lộ rơ bản chất hoàn toàn bất lực của nó. Khối lượng văn bản đồ sộ nói về đàn bà hoàn toàn có thể vứt đi.
Gần đây nhất, khi người ta nói về sự bùng nổ của chiêm tinh học, sự chú ư đến tính chất lưỡng tính của con người được coi như một khám phá vĩ đại. Trong thời hiện đại, ngoài một vài nhà huyền học và nhà thơ, không có tư tưởng nào có thể chấp nhận khi bàn về sự sống đàn bà.
Như mọi tư tưởng của thời cổ, nền tảng cần xuất phát: sự siêu h́nh. V́ chỉ từ cơ cấu ư nghĩa, từ h́nh ảnh, từ truyền thuyết không thể hiểu được nguồn gốc và bản chất của sự sống đàn bà. Có một điều bí ẩn không thể đặt tên và không thể nắm bắt mà người ta gọi là sự nhạy cảm siêu h́nh, là kinh nghiệm đầu tiên linh hồn kinh nghiệm, trước khi có tất cả các cơ cấu, h́nh ảnh truyền thuyết. Sự sống đàn bà chỉ có thể hiểu được từ đấy.
Bí ẩn của thế gian không phải là hai giới tính riêng biệt, không phải hai giới tính trong MỘT, mà là giới tính cổ. Bởi v́ hai giới tính là hai, c̣n giới tính cổ là MỘT. Sự bí ẩn của sự sống đàn bà nằm ở nơi MỘT biến thành hai.
Vấn đề này mang một ư nghĩa sâu sắc, nghiêm chỉnh, đầy khó khăn và chưa nghe thấy bao giờ; nhưng sự tuyệt vời ở chỗ chính trong vấn đề này, thứ sâu sắc, khó khăn, nghiêm chỉnh và có ư nghĩa chỉ duy nhất có MỘT, chính đây là sự thống nhất lớn nhất giữa các truyền thống. Sự thống nhất này đôi khi theo đúng nghĩa cứ như có một sự thỏa thuận trước.
Tiếng Sankhja của Ấn độ gọi cái MỘT cổ, hiện thực cổ không thể chia cắt, cái bản chất cổ trước nhất của tạo hóa là Purusa.
Sự thể hiện đầu tiên của Purusa: là bản thân nguyên lư thế giới tạo hóa, là kẻ tạo dựng, là cái nôi, là nguồn gốc của mọi h́nh thức: Prakriti.
Purusa là sự sống cổ không chất và không thể chất hóa, là cái vô danh, vô giới hạn, cái tuyệt đối.
Prakriti là các chất lượng, các tên gọi, các giới hạn, các h́nh thức, là cái toàn bộ của các sinh linh.
Purusa là sự sống đàn ông, Prakriti là sự sống đàn bà.
Sen-sien-kien của Trung quốc nói như sau:” Tất cả, cái có h́nh dạng, đều từ cái vô dạng bước ra. Cái không có h́nh dạng, cũng không có điểm dính mắc. Như vậy h́nh dạng là bản chất cổ của các sinh linh. Trong đó chứa đựng sự chuyển đổi lớn lao vô tận, CÁC NGUỒN LỚN, KHỞI THỦY, SỰ TINH KHÔI. SỰ CHUYỂN ĐỔI vẫn vô h́nh, CÁC NGUỒN là sự bắt đầu của các sức mạnh; KHỞI THỦY là cái bắt đầu của các h́nh dạng; SỰ TINH KHÔI là vật chất đầu tiên”.
Cái vô h́nh, thứ chưa có điểm dính mắc: là dương, là sự sống đàn ông. H́nh dạng, bản chất cổ của các sinh linh chứa đựng SỰ CHUYỂN ĐỔI, CÁC NGUỒN LỚN, KHỞI THỦY, SỰ TINH KHÔI: đấy là âm, là sự sống đàn bà.
Trong truyền thống Ấn độ và Trung quốc đều có nghĩa như vậy. Và truyền thống Iran, Hêber, Ai cập cũng thế.
Tất cả siêu h́nh đều ghi nhận, cái đầu tiên, vô chất và không thể chất hóa, cái bản chất đi trước sự tạo dựng và các h́nh dạng là đàn ông( Purusa, Átman, Adam). C̣n đàn bà là Prakriti, maja, Éva, Thái Âm, Csih, là sự tạo dựng các h́nh dạng, là phụ mẫu, là vật chất đầu tiên, mà truyền thống Trung quốc gọi là KHỞI THỦY, là các tên gọi, các sinh linh, là tổng thể và h́nh dạng cổ của các giới hạn và các tạo phẩm.
Khi giải nghĩa các h́nh ảnh truyền thuyết, có thể phát biểu thành lời sách thiêng Do thái như sau: Adam là con người đầu tiên; là con người, là nhân loại, là chúa tể của thiên nhiên, là sinh linh tinh thần; là bản sao của TẠO HÓA. ĐẤNG TỐI CAO từ xương sườn của Adam tạo ra Éva, người đàn bà.
Nhưng người đàn bà, trong khoảnh khắc bước vào sự sống đă là: người mẹ. Và không chỉ là người mẹ của những đứa con của Adam và Éva, của toàn bộ nhân loại mà c̣n là người mẹ của chính Adam nữa.
Sự bí ẩn này ở các nơi khác cũng tŕnh bày như vậy. Nữ thần mẹ trong truyền thuyết của tất cả các dân tộc đều là mẹ của các vị thần, và là mẹ của cả vị thần đă tạo ra nữ thần mẹ. Khi ghi nhận những văn bản truyền thống, sự bí ẩn thoạt nh́n có vẻ nghịch lư này dễ hiểu một cách phổ quát đến mức không cần sử dụng những h́nh ảnh tượng trưng sáng sủa hơn.
Tri thức từ đó đến nay đă nhợt nḥa và biến mất. Ngày nay tất cả mọi người sẽ đều ngơ ngác không hiểu ǵ cả, nếu trong những chương sách của cuốn Mysterium Magnum không bộc lộ trực giác thần thánh của Jakob Böhme.
Theo cuốn sách này: „Adam là đàn ông và là đàn bà, hoặc không là ai, mà là một sinh linh trinh nguyên, là sự trong sạch, là h́nh ảnh cổ e lệ, là bản sao của Thượng đế; là cả hai bản chất cổ: vừa là lửa, và là ánh sáng, có cả hai trong Adam.”
Lời giải thích: Adam không mang hai giới tính, mà mang giới tính cổ. Giới tính cổ là trạng thái trong đó hai giới tính là một: „đàn ông và đàn bà, và không là một trong hai thứ.”
TẠO HÓA không tạo dựng ra Eva để phù hợp với Adam. Về điều này không hề ai nói đến. Böhme cho rằng: Đấng Tối cao đă tạo ra Eva từ bản chất của Adam.”
Cần phải hiểu điều này như thế nào?
Cần hiểu: Tạo Hóa lấy ra bản chất cấu thành sự sống của Adam, và từ đó, từ sự sống cô đọng này tạo dựng ra Eva. Bởi vậy Eva như một con người và như bản chất của sự sống bước vào sự sống: Matrix mundi - như Böhme viết: là mô h́nh cơ bản của thế gian, là h́nh ảnh cổ, h́nh dạng cổ: đấy là người mẹ cổ.
Ư nghĩa ẩn náu trong tiếng Sankja Ấn cổ cũng như vậy khi gọi cái toàn thể của các tên gọi, các giới hạn, các h́nh thức, các bản chất là Prakriti.
Bởi vậy Sen-sien-kien Trung Quốc gọi Thái Dương là h́nh ảnh cổ của thế gian. Bởi vậy trong các truyền thuyết, nữ thần Mẹ là mẹ của các vị thần. Là mẹ của mọi h́nh dạng, mọi bản chất, mọi vật chất, của sự đông đảo, của mọi thấu kính, mọi giác quan, mọi lư tưởng.
Mẹ: người mẹ của thế gian. Magna Mater. Là người mà từ đấy sự đông đảo của sự sống vĩnh viễn tuôn chảy. Là Mater và Matrix. Không phải một nửa của Adam, không phải một mặt kia của sự đối xứng, mà là bản chất của Adam.
Là người bước vào sự sống muộn hơn, muộn hơn trong thời gian nhưng về bản chất, vượt qua Adam. Đấy là nữ thần Mẹ, là Maat và Izisz của Ai cập, là Gaia Hy lạp, là Maja Ấn độ, là EL Ruah và En-sof Do thái, là Dương của Trung quốc, cũng là tạo phẩm của nguyên tắc tinh thần-đàn ông-thượng đế cổ- nhưng tạo phẩm này tuyệt đối, có trước và trên cả Tạo hóa. Đây là sự ra đời huyền bí của người đàn bà.
2.
Phần sau đây so với phần trước cũng không kém sâu sắc, khó, và nghiêm chỉnh, và đầy ư nghĩa. Ở đây một lần nữa nếu không nhắc đến khái niệm Sophia của Böhme, không ǵ có thể diễn tả cho con người lịch sử hiểu nổi.
Böhme không đặt ra cái tên Sophia. Trong thời trung cổ đây là một truyền thống bí mật của các nhà giả kim mà phái ngộ đạo thời Alexandria, đặc biệt là Philon mang trở lại với thời cổ Ai cập. Văn bản mang tính chất Hermetikus nói về Tinh khôi thế giới (Kore kosmos) rất có thể đă dựa trên nền tảng truyền thống hàng ngh́n năm.
Truyền thuyết Sophia cho rằng khi con người bắt đầu bị vật chất hóa, Adam thực thể, bản chất đầu tiên, và cổ nhất” h́nh ảnh cổ e lệ của thực thể trinh khiết, trong sạch” không rơi xuống vật chất mà ở lại trong thế giới tinh thần.
Thực thể trinh khiết này là Sophia-sự Thông Thái.” Sự Thông Thái là bản sao của T́nh Yêu Thương”- „T́nh yêu Thương nh́n thấy và nhận ra ḿnh trong sự Thông Thái.”
Sophia trong h́nh hài cô gái trinh khiết ở lại với Thượng đế, và Eva „người đàn bà” Adam rơi xuống vật chất, người đàn bà bằng xương-thịt Eva thay thế vị trí này.
Sophia là lư tưởng, là Mẹ Trinh nữ cổ của thế giới, là Matrix, là sự Thông Thái mà T́nh Yêu Thương nhận ra nó ở đấy, Sophia là Eva của Trời, là nàng con gái Trinh khiết. C̣n Eva là thực thể trần tục, là bản sao, là phụ bản đă đánh mất bản chất vũ trụ, được sắp đặt bên cạnh con người đă bị vật chất hóa.
3.
Giờ đây để hiểu những phần tiếp theo không mấy khó khăn.
Cần phân biệt giữa cái đẹp và sự quyến rũ.
Con người thông thường cho rằng đàn bà và cái đẹp như nhau, điều này được coi như sự tất nhiên tự thân. Đến mức người ta chỉ phân biệt cái đẹp từ bản chất đàn bà trong một số trường hợp ngoại lệ. Con người cho rằng h́nh ảnh tượng trưng tái tạo vĩnh cửu của bản chất vĩnh cửu của cái đẹp là đàn bà trên thế gian: trong h́nh dáng của họ, trong giọng nói, cử chỉ. Con người không nhận ra, khi họ nói người đàn bà đẹp, thực ra họ đồng nhất Eva và Sophia, họ đồng nhất người đàn bà với h́nh ảnh cổ đầu tiên, Sophia.
Sự đồng nhất này trong thiên nhiên vật chất là không thể loại bỏ. Con người không bao giờ có thể nh́n người đàn bà một cách khác, bởi v́ không bao giờ thoát khỏi người đàn bà đầu tiên – Sophia- Trinh Nữ cổ, nhưng cũng không bao giờ thoát khỏi thực thể đàn bà tồn tại trong thế gian giác quan.
Giữa những kỷ niệm cổ lưu giữ trong con người, sau h́nh ảnh cổ về Thượng đế ngay lập tức tiếp đến h́nh ảnh người đàn bà cổ: thực thể Cổ, mà con người đă đánh mất, và mong muốn t́m thấy lại, thực thể chân chính từ bản chất của họ, mà Eva chỉ là bản sao trần thế thô thiển.
Con người không bao giờ tin tưởng một cách hoàn toàn và đầy đủ vào Eva, không trở thành một với Eva được. Trong bản chất sâu thẳm nhất con người luôn luôn tiếp đón người đàn bà trần thế bằng sự bảo tŕ. Và cái sinh linh sâu thẳm nhất này biết Eva không có nghĩa là cái đẹp, mà cái đẹp là Cô gái Trời.
Trong chừng mực người ta thấy người đàn bà trần thế đẹp, khi họ nói hoặc cho rằng như vậy, đấy là lúc con người đă đồng nhất một cách sai lầm người đàn bà trần thế với người đàn bà trời, và lẫn lộn cả hai( adhjása). Nhưng sự nhầm lẫn này không chỉ hợp luật, không thể tránh khỏi, không thể chống đỡ nổi mà c̣n không giảm bớt cả sự mê muội của họ.
Eva không đẹp. Eva quyến rũ. Eva là thực thể đă để lại sắc đẹp trong thế giới tinh thần và đổi lấy sự quyến rũ. Người đàn bà trần thế không đẹp mà quyến rũ. Và con người, khi nói đàn bà đẹp, là họ nhầm lẫn Người Con Gái của Sắc đẹp – thực thể thật sự của bản chất con người với sự quyến rũ và sắc quyến rũ.
Toàn bộ sự sống của người đàn bà trần thế nằm trong sự quyến rũ. Sự quyến rũ là sự vật chất hóa của đàn bà. Trên họ là dấu ấn của các Quyền lực, bên trong họ: tính cách, h́nh ảnh. Đàn bà trang điểm, ăn diện, t́m cảm hứng trong việc, chưa nói đến bản chất bên trong, mới chỉ ở hiện thực thân xác họ đă xoay khác với nguồn gốc thiên nhiên, mới chỉ ở h́nh dáng vật chất, họ đă thay đổi và che đậy.
Mục đích duy nhất của họ: quyến rũ. Trở nên quyến rũ.
Sự quyến rũ vô sinh và trống rỗng, vô đích và vô nghĩa. Tại sao? Tại sao phải quyến rũ? Để thống trị? để nắm quyền lực? T́m giới tính cho khả năng sinh sản?
Không. Người hiểu được sự quyến rũ là người nhận ra sự kiêu ngạo trống rỗng bên trong đàn bà, tội lỗi bắt nguồn từ cái TÔI đàn bà- sự ngạo mạn đàn bà. Từ sự quyến rũ không nảy sinh t́nh yêu, hôn nhân, sự thống trị, quyền lực, chiến thắng, vinh quang, hạnh phúc, sự yên ổn, sự thức tỉnh, sự cao thượng.
Từ sự quyến rũ không nảy sinh bất cứ cái ǵ: toàn bộ chỉ là một tṛ chơi phép thuật nhân tạo sặc sỡ, ngây ngất và mù quáng, một thứ bỏ bùa và làm mê mẩn, nhưng nếu tṛ chơi tan ra, cả kẻ đi quyến rũ lẫn người bị quyến rũ đều thất vọng, tội nghiệp, đều c̣n lại một ḿnh một cách cay đắng và trống rỗng.
Sự quyến rũ và sắc quyến rũ là sự bù đắp và giả danh sắc đẹp cùng sự thông thái: đây là sắc đẹp và sự thông thái bị rơi vào tội lỗi. Bởi v́ sắc đẹp và sự thông thái của Sophia là t́nh yêu thương và đánh thức t́nh yêu thương; Sự quyến rũ của Eva đánh thức ảo ảnh.
Sắc đẹp của Sophia ràng buộc vĩnh cửu: nhập làm một với nhau trong t́nh yêu thương để quay trở lại MỘT trong thời gian vô tận. Sự quyến rũ của Eva khiến người ta ngất ngây, nhưng khi tỉnh giấc sau sự ngây ngất mới té ra không hề có sự hội nhập làm một; toàn bộ chỉ là ảo ảnh và phép thuật.
Và đây là hoàn cảnh khiến tất cả mọi người đều hiểu sai, khi cho rằng bản thân Eva, kẻ đi quyến rũ không thất bại, không bị lừa dối bị phù phép như Adam, kẻ bị Eva lừa dối và phù phép. Thực ra, người đàn bà trong sự quyến rũ cũng chính là nạn nhân như người đàn ông.
Bởi v́ sự quyến rũ của Eva có nghĩa là: thông qua bản thân ḿnh, Eva mang sự quyến rũ đến thế gian. V́ Eva, thế gian đầy rẫy ảo ảnh, sự quyến rũ, phép màu: những vẻ bên ngoài lôi cuốn, các h́nh ảnh, các mặt nạ, mà sau chúng chẳng hề có cái ǵ, bởi con người rơi vào phép màu mà nó tự biết nó bị lừa.
Người đàn bà trần thế có một mục đích duy nhất là quyến rũ, một cách vô thức, không cố ư, và sâu sắc hơn nữa: theo bản chất. Và đấy cũng là định mệnh của họ. Đàn bà sợ nhất: già đi và xấu đi. Bởi nếu đàn bà là đẹp, sẽ không bao giờ xấu đi và già đi.
Sắc đẹp không phải là một tính chất để có thể đánh mất, sắc đẹp không phải một đặc tính, mà là một sự tương đồng với Thượng đế. Thứ có thể bị mất, và thứ đàn bà có thể mất, đấy là sự quyến rũ. Bởi vậy họ sẽ xấu xí và sẽ già nua. Sắc đẹp không phải là cái ǵ bên ngoài đích thực.
Từ đâu chúng ta biết điều này? từ một thứ đúng là cái đẹp: từ nghệ thuật. Ở đó có cái đẹp, và c̣n lại vĩnh viễn. Trong nghệ thuật cái đẹp đă hiện thực hóa. Cái đẹp là lửa và ánh sáng rạng rỡ ngự trị trên toàn bộ thực thể.
Vẻ ngoài ngây ngất, đấy là sắc quyến rũ; là quần áo, mỹ phẩm,vai tṛ, nụ cười cử chỉ và phong cách đă học được. Và cái mà đàn bà đánh mất: các công cụ quyến rũ. Và cái mà kẻ đi quyến rũ buộc phải trải qua như một định mệnh: thừa nhận thứ đă lựa chọn là chiếc mặt nạ chứ không phải một khuôn mặt.
4.
Sự sống người căng thẳng giữa sự tỉnh táo của ư nghĩa thượng đế và sự mê muội tối tăm. Giữa sự sống đàn bà là Sophia, Cô gái Trời và mụ phù thủy già đáng ghét, kẻ quyến rũ thất bại.
Truyền thống biết đến các tên gọi khác nhau của Sophia, cũng như biết đến tên gọi của các phù thủy – Hekate của Hy lạp, Dakini của Tây tạng, Kinapipiltin của Mexico- và truyền thống biết rằng, đây là con đường sự sống của đàn bà: sự tỉnh táo của người đàn bà là Sophia, là Cô gái Trời, là Cái Đẹp, sự Thông Thái, T́nh Yêu Thương. C̣n nỗi mê muội của đàn bà: sự quyến rũ, lôi kéo, phép màu phù thủy thể xác, những thứ mà người đàn bà là nạn nhân đầu tiên của nó.
Sự nhốn nháo hỗn loạn của sự sống trần thế, mà Veda gọi là luân hồi (szamszara), là bản chất quyến rũ và lôi kéo của sự sống vật chất, là maja. Đây là tính chất Prakriti, tính chất âm, là ảo vọng, sự mờ mịt, là mặt nạ, tấm màn che, là ảo ảnh, là vô tận của sự phản chiếu.
Bởi vậy truyền thống cổ gọi đất, thiên nhiên vật chất, sự sống thân xác con người là đàn bà, đấy là nguồn gốc và mang tính chất đàn bà. Đấy là luân hồi: các h́nh dạng, các thực thể, các ảo tưởng, sự phun ra và tuôn trào vô tận của các h́nh ảnh – một quá tŕnh liên tục không thể dừng lại từ thế giới đàn bà. Đây là”nước” như Thales đă nói: là bắt đầu của mọi sự vật.
Thời kỳ lịch sử tưởng rằng người đàn bà đă cá nhân hóa tính chất ảo của thiên nhiên vật chất. Với niềm tin này tất nhiên con người luôn luôn sống trong viparjaja. Viparjaja có nghĩa là sự đảo ngược ư nghĩa gốc của sự vật.
Cái đầu tiên không phải là thiên nhiên vật chất mà là người đàn bà. Bởi v́ khi con người-đàn ông và đàn bà- bị vật chất hóa, thực chất thế giới tinh thần đă bị vật chất hóa. Con người đă mang theo cả thiên nhiên lao xuống bóng tối. Và từ đó trở đi từ thực thể đàn bà tràn ngập ảo ảnh này, phép màu này để sự đông đảo nhốn nháo một cách hỗn loạn, để tràn lan một sự sinh sôi không thể dừng lại, nhưng trong toàn bộ sự đông đảo trống rỗng và không có ǵ hết;
Đây là sự quyến rũ mănh liệt, vọng tưởng, như người Hy lạp nói: pszeudosz, apaté : không cái ǵ mang khuôn mặt riêng, không ǵ và không ai là riêng ḿnh, chỉ là chiếc mặt nạ, mặt nạ lừa gạt, trong đó sự sống” đến ư nghĩa cũng không được thể hiện”, bởi v́ toàn bộ sự thoái hóa thuần túy chỉ là tiểu xảo, lừa lọc, một hội hóa trang đánh lừa.
„ Nơi không có cái ǵ ở đúng vị trí riêng của nó, ở đó tất cả chỉ muốn biến vị trí của người khác thành sự tranh căi…Và không có ǵ ở đúng vị trí riêng của nó, chỉ bắt buộc phải có bởi người khác.”
Ảo ảnh, maja, không-hiện thực, như Platon nói, không phải là trạng thái bên ngoài. Đây là vị trí bị cưỡng bức phải tỉnh táo trong đờ đẫn. Đây là sự cưỡng bức trong ảo ảnh, là trạng thái ư thức mà Veda gọi là luân hồi (szamszara) và truyền thống Hy lạp gọi là ananke.
Linh hồn quanh quẩn giữa những h́nh ảnh tự phù phép riêng trong một nhu cầu. Đây là sự tê liệt của ư thức mà szamszara và ananke đă thắt nút những sợi dây của số phận, dệt, đánh dạt, cắt rời: đây là những Moira, là những người đàn bà Định Mệnh, những kẻ phủ trên mặt mạng khăn choàng nặng dày, ngồi dệt và xe chỉ, vĩnh viễn và vô nghĩa, vô lư tháo tung những sợi dây sự sống của con người theo sự thất thường của họ.
5.
Sự thất bại của đàn bà mang đến trạng thái bất tỉnh của linh hồn trên thế gian, nghĩa là linh hồn vật vờ lầm lạc trong sự phù phép. Trong trạng thái bất tỉnh này, như người Ai cập nói:”linh hồn thay đổi một cách bất lực theo điều nó muốn”. Bởi vậy thực thể thay đổi, biến thành sự đông đảo, sự sặc sỡ, sự hóa trang, thuần túy là nhầm lẫn (pszeudosz) thuần túy là mặt nạ.
Linh hồn đánh mất h́nh ảnh cổ, ánh sáng của Sophia, sự Thông Thái và T́nh Yêu Thương. Và v́ đánh mất ánh sáng cổ, nên cái ǵ nó cũng muốn, với khả năng thay đổi vô hạn, nó luân hồi trong các mức độ và góc cạnh không thể tính toán được mọi biến thái. Đây là ư nghĩa tượng trưng của một trong những tư tưởng luân hồi thời cổ.
Linh hồn ở trong trạng thái bị cưỡng bức, sống dưới sự phù phép và quyến rũ của những h́nh ảnh mộng tự thân: linh hồn không bao giờ là cái TÔI cá nhân, mà là CON NGƯỜI, là NHÂN LOẠI, là LINH HỒN NGƯỜI, tồn tại không mục đích, phục vụ cho chuẩn mực riêng của ḿnh với khát vọng thay đổi, mơ ước tất cả các h́nh ảnh mộng, rơi vào tất cả mọi ảo ảnh, một cách ṭ ṃ, mê muội; liên tục nhầm lẫn bản thân với các h́nh ảnh mộng, và đồn nhất ḿnh với các kiểu mặt nạ.
Đây là maja mà linh hồn nếu tự đánh mất ḿnh có thể hút vào. Tính chất linh hồn của nó từ từ, sau hàng triệu năm ngót dần, tan loăng. Nó có thể rơi vào ḥa với lũ ma quỷ, quái vật, ma cà rồng, rơi vào các bông hoa, các loài chim, các loại đá, các v́ sao, thiên thể. Chính bởi v́ sự sống-maja là như vậy, không xác định h́nh dạng, thực thể, h́nh thức sự sống.
Linh hồn trong trí tưởng tượng, trải qua những ảo ảnh ngày càng mới hơn trong giấc mộng: các thực thể, các hiện tượng, các thế giới, các h́nh thức được tạo dựng rồi tan ra và nhường chỗ cho những ảo ảnh mới. Những h́nh thức, h́nh dạng, thực thể, các sự kiện này trống rỗng và không nội dung. Phi bản thể. Maja là phép thuật và phi hiện thực. Là ảo ảnh của linh hồn bất lực, ảo ảnh bốc hơi bay đi không đọng lại bất cứ một cái ǵ.
Ở đây linh hồn sống trong sự phù phép, trong thế giới vật chất, trong trạng thái buồn ngủ: một h́nh ảnh duy nhất của quá khứ nó cũng không muốn từ bỏ. Nó ch́m nghỉm một cách lười biếng vào những ảo giác tự thân, lặp đi lặp lại, không thức tỉnh, vô hướng, tối tăm, ngất lịm trong những khả năng vô tận riêng và sự giàu có riêng của nó.
Nó muốn nếm thử tất cả, muốn kinh nghiệm tất cả những ǵ nó nghĩa rằng chính là nó. Nhưng đó không phải là nó, đó là maja, là phép thuật. Sự thèm khát này, cảm giác đói khát sống này không bao giờ thỏa măn và thật đáng xấu hổ, là sự nhồm nhoàm, nuốt chửng đời sống vô giới hạn, là đặc tính của sự sống-maja.
Trong thế giới vật chất, trong thời kỳ muộn mằn sau này, dưới thời khải huyền sự tỉnh táo gần như ngủ yên, và bản chất đàn bà này của sự sống trở thành kẻ thống trị.
Sự tham muốn trơ trẽn, thực thể đàn bà, chủ yếu là đặc tính xác thịt đàn bà, bị lộ tẩy. Lộ tẩy hay nói đúng hơn bị lên án, bởi v́ đây chính là khải huyền (apokalipsis), là bản án, là giai đoạn cuối cùng của tạo hóa.
Eva là thực thể đồng hóa ḿnh hoàn toàn với thân xác, và sự độc lập của linh hồn trong Eva không hề hiện ra cũng chẳng hề nhen nhóm. Eva càng nhầm lẫn ḿnh với thể xác ḿnh bao nhiêu, người đàn bà càng tham lam, đói khát và ham muốn bấy nhiêu: càng đắp lên ḿnh một cách đói khát những ảo ảnh ham muốn của thế gian bao nhiêu, Eva càng quyến rũ nhiều thêm những thực thể và đồ vật ham muốn bấy nhiêu.
„ Mang tất cả đến đây cho ta”- thân xác đàn bà lên tiếng. Bởi vậy cái khoảnh khắc truyền thống cổ, khi con người đặt cái TÔI bản thân ḿnh vào giữa trung tâm sự sống một cách trái phép, là bắt nguồn từ sự sống đàn bà.
Truyền thống gọi người đàn bà thân xác tuyệt đối là phù thủy. Đây là Hekate, Kinapipiltin, Dakini, những kẻ không là ǵ khác ngoài xác thịt thuần túy.
Đây là h́nh ảnh của sắc hấp dẫn cổ Sophia-T́nh Yêu Thương- sự Thông Thái đă bị ch́m đắm và tăm tối hóa, khi người đàn bà đồng hóa bản thân ḿnh với xác thịt của ḿnh, mong muốn thực hiện tính chất phổ quát của các thực thể và các sự vật bằng cách sử dụng thân xác.
Đây là sự tham lam đói khát, là h́nh ảnh hư hỏng của phép màu thượng đế của Sophia: là sự phù phép của quyến rũ. Tại đây người đàn bà đạt đến mức độ mà truyền thống đặt tên là sự tăm tối bên ngoài. Trong khoảnh khắc này Szét biến thành con mồi- khi thực thể cổ, Cô gái Trời bị quên biến, giữ lại mỗi thân xác là một hiện thực duy nhất.
Người đàn bà quay lưng lại với Aton, ánh sáng bên trong, và phục vụ thân xác bên ngoài. Kẻ nào quay ra ngoài, kẻ đó bị bóng tối nuốt chửng.
6.
„Tất cả mọi căng thẳng- Baader nói – Tất cả mọi nhị nguyên thực ra đều là xung đột – sự rối loạn hoàn cảnh xảy ra trong thế giới cực, điện từ, đều là kết quả di căn của nó. Tính chất nhị nguyên và xung đột sau rốt xuất xứ từ sự căng thẳng và rối loạn của hoàn cảnh chủ yếu nhất: giới tính, hai giới tính, tính chất nhị nguyên của đàn ông và đàn bà.”
Sự sống đàn bà cũng liên quan đến những bến đỗ như sự sống người: nhận thức ra trạng thái cổ, ra quá tŕnh vật chất hóa, ra sự thức tỉnh, sự lặp lại, sự tăm tối bên ngoài và sự giải thoát. Nhưng những bến đỗ mang đặc tính đàn bà đặc thù, không thể nhầm lẫn với những bến đỗ của đàn ông.
Chính v́ vậy, khi nói về sự giải thoát của thực thể đàn bà, không được phép tin rằng ở đây mục đích là quay trở lại ư nghĩa thượng đế. Đàn bà không giải thoát bằng việc quay trở lại với tri thức thượng đế, mà quay trở về trong h́nh ảnh người đàn bà cổ, Trinh Nữ Trời.
Những h́nh ảnh tượng trưng của giải thoát đàn bà: Izis trên tay là Horus bé bỏng, là Magna Mater (Đức Mẹ Đồng Trinh) trên tay bồng con trẻ tượng trưng cho nhân loại. Trong thực thể đàn bà thức tỉnh t́nh yêu thương thượng đế. Bởi t́nh yêu thương là mức độ cao nhất của sự tỉnh táo. Trong h́nh hài này người đàn bà quay trở về với MỘT, với TẠO HÓA.
Truyền thống Ấn độ cho rằng, cùng với sự biến mất những chu kỳ thế giới lớn, tất cả sức mạnh và khả năng của tạo hóa tích tụ và tinh khiết lại trong một dạng h́nh. Dạng h́nh đó là: Sakti. Là bản chất của sự sống.
Và Sakti, Người Đàn Bà, ngủ qua đêm thế gian cùng Brahman. Nhưng khi năm mới của thế gian lại bắt đầu, sự tạo dựng mới bắt đầu, từ bản thân ḿnh người đàn bà một lần nữa phóng tỏa ra thế gian các sức mạnh của ḿnh.
Nguyễn Hồng Nhung dịch từ bản tiếng Hung
( Budapest. 2012-04-17)