T́nh yêu bất hủ của Abelard và Heloise

 

Không thể gọi Abelard là kẻ yêu đương lăng nhăng, bởi ngoài những người đàn bà trong gia đ́nh, chàng chẳng quen một phụ nữ nào khác. Từ năm 1092, từ lúc mới mười ba tuổi trở đi, chàng dành toàn bộ thời gian cho học và thực hành triết học.

Uy tín của chàng trong giới học giả châu Âu cực kỳ lớn, như một kẻ tự tin và kiêu ngạo, chàng thừa sức tự hào về tài năng của ḿnh. Những người đàn bà chàng gặp trên đường đời đều là những người kém học thức, chẳng thể nào cùng chàng bàn luận về những đề tài chàng ưa thích.

 

Nhưng với Heloise lại khác. Trí thông minh tuyệt vời, sự hiểu biết và sắc đẹp của cô gái 16 tuổi khiến người đàn ông lúc đó đă 36 tuổi ngây ngất. Nàng thiếu nữ thừa hưởng một nền giáo dục cung cấm sống cùng người bác họ. Abelard t́m mọi cách tiếp cận với nàng.

Chàng làm quen với bác họ Fulbert của Heloise và xin chuyển đến ở nhà họ, làm gia sư dạy  các môn khoa học cho cô gái. Bác họ của nàng cho rằng kiến thức không bao giờ thừa đối với một cô gái sẽ đi lấy chồng, bởi ông thầm mong ước sẽ kiếm được cho cô cháu gái ḿnh một tấm chồng giàu có.

Thế là Abelard chuyển đến nhà cô gái ở và trong một thời gian ngắn đă chinh phục được cô gái trẻ thiếu kinh nghiệm. Nhưng chàng không biết rằng chính ḿnh cũng rơi vào cạm bẫy của ḿnh. Chàng yêu Heloise say đắm. Những buổi học kiến thức triết học cũng trở thành những cơ hội để họ hiểu biết và ngày càng gắn bó với nhau hơn.

Mối quan hệ bí mật này diễn ra hàng tháng trời, cho đến khi người bác họ của cô gái t́nh cờ phát hiện. Ông bác vô cùng tức giận. Abelard lập tức bị đuổi ra khỏi nhà họ, thế là cuộc t́nh sử nổi tiếng  bằng những bức thư bắt đầu.

Trong một lá thư Heloise  vui sướng báo cho người t́nh yêu dấu của nàng biết, nàng đang mang trong bụng giọt máu yêu thương của hai người, dù nỗi lo sợ bị ông bác phát hiện bao phủ từng ngày sống.

Abelard cảm thấy có trách nhiệm với người đàn bà yêu thương của chàng, bởi vậy chàng không có lựa chọn nào khác ngoài việc đưa Heloise đi trốn, ẩn náu vào nhà chị gái ḿnh ở Bretagne. Heloise sinh được một con trai đặt tên là Astralabe.

Abelard cố gắng hết mức, nhưng không t́m thấy con đường nào khác, ngoài việc cần phải nói chuyện với ông bác họ của người yêu. Chàng xin lỗi Fulbert và đề nghị được cưới Heloise, nhưng một cách bí mật v́ vai tṛ linh mục của chàng không cho phép một cuộc hôn nhân công khai. Fulber cảm thấy lời đề nghị này c̣n nhục nhă hơn cả việc giá họ không lấy nhau, nhưng sau cùng, một cách kỳ lạ nào đấy, ông chấp nhận.

Nhưng Abelard quên mất một điều quan trọng: hỏi xem Heloise có đồng ư chấp nhận lấy chàng hay không? Chàng rất ngạc nhiên, khi Heloise từ chối, với lư do không nên buộc một trí tuệ sáng chói như chàng vào những ràng buộc của cuộc sống hàng ngày.

Sau rất nhiều van lơn đề nghị, Heloise đồng ư, v́ không muốn Abelard hiểu lầm nàng không c̣n yêu chàng nữa. Đám cưới bí mật của hai người diễn ra hết sức thanh đạm, dưới sự chứng kiến của một vài người bạn thân. Nhưng sau đó, hoàn cảnh của đôi trai gái cũng không thay đổi khá hơn, họ chỉ có thể gặp nhau ở những nơi bí mật của họ chắc chắn không bị lộ tẩy

Nhưng cơn giận giữ của ông bác không dịu đi theo thời gian, ông ta nghĩ cách trả thù, thậm chí thủ tiêu Abelard. Lăo t́m cách tiết lộ bí mật của họ. Bạn bè và họ hàng của Fulber ngày càng tức giận, họ t́m mọi cơ hội để làm nhục người thiếu phụ không ai bảo vệ. Heloise, để bảo vệ chính người yêu của ḿnh, phủ nhận tất cả.

Khi nghe tin về những đau đớn tinh thần và sự chịu đựng nhục mạ của vợ phải gánh chịu, Abelard đề nghị nàng hăy quay về sống ở tu viện, nơi nàng đă trải qua thời thơ ấu hạnh phúc ở đó. C̣n đứa con của họ sẽ được bảo vệ yên ổn trong nhà người chị của chàng ở Bretagne.

Kế hoạch đưa Heloise trở lại tu viện đă cản trở ư đồ gả cô cháu cho một tấm chồng giàu có của Fulber, bởi vậy thời gian trả thù của lăo đă đến. Lăo thuê người, ban đêm lẻn vào nhà Abelard định thiến chàng.

Abelard thoát khỏi cuộc tấn công nhưng nỗi lo sợ sự chê cười làm nhục này lớn hơn cả sự hành hạ cơ thể, chàng bèn thoát ly xin vào tông đoàn ở tu viện theo ḍng tu Benedek ở Saint-Denis, nơi chàng dành toàn bộ thời gian cho triết học và sự cầu nguyện.

Heloise muốn chia xẻ nỗi đau đớn với chồng (và bởi v́ không c̣n lựa chọn khác) nàng phủ voan lên mặt và trở thành bà xơ theo ḍng tu Benedek.

Tính t́nh nóng nảy của Abelard dẫn đến việc  bất đồng về hệ tư tưởng của chàng với các tông đoàn trở thành những cuộc căi lộn, và chàng bắt buộc phải rời bỏ tu viện ra đi.

 Chàng xây một ngôi nhà nhỏ, để có thể yên tâm trau dồi tư tưởng của ḿnh. Nhưng nhà triết học nổi tiếng của châu Âu không thể trụ nổi một ḿnh lâu, học tṛ tứ phương lũ lượt kéo đến, những kẻ trước tiên bằng ḷng chen chúc trong những túp lều dựng tạm, sau đó họ cùng xây dựng một nhà thờ nhỏ, hiến cho các Linh Hồn Thần Thánh.

 Nhưng những kẻ phê phán các tư tưởng của Abelard không chịu từ bỏ những lời chỉ trích với chàng, họ vu cho chàng tội phủ nhận toàn bộ Bộ ba Thánh. Sự vu khống này không chỉ một lần diễn ra với hiện thực đầy  máu như niêm phong, đốt sách, nhiều âm mưu thủ tiêu chàng bằng dao găm và thuốc độc. Những thử nghiệm tội các này đeo đuổi suốt đời Abelard.

Năm 1131 tu viện nơi Heloise ẩn náu bị đóng cửa, các xơ nữ phải ra đi. Abelard nhường một phần sở hữu đất của ḿnh cho họ, nơi một tu viện có tên La Paracle( Linh hồn Thánh) được dựng lên, và tất nhiên Heloise trở thành người cai quản.

Số phận không hề được báo trước một lần nữa lại xô đẩy cặp t́nh nhân say đắm này lại gần nhau, những kẻ buộc phải hiến dâng đời ḿnh cho một cuộc đời tôn giáo.

Sự gặp gỡ đặc biệt của hai số phận này tạo nên những bức thư t́nh bất hủ trong văn học thế giới.

Abelard mất lúc 62 tuổi, theo di chúc thi hài của chàng được giữ ǵn trong tu viện Paraclet, gần nơi người vợ yêu dấu của chàng sống và tiếp tục công việc nuôi dạy những đứa trẻ theo tinh thần khoa học  nhân đạo và đạo đức trong sạch thêm 22 năm nữa.

 

 Cho đến tận năm 1164, đến tận lúc mất,  Heloise đă nhân rộng khắp đất nước nhiều cơ sở giáo dục như vậy.

 Abelard có thể tự hào về người vợ và người học tṛ yêu dấu của chàng, tuy họ đă phải trả giá  bằng cả cuộc đời họ, trong một thời đại ngay cuộc sống cũng chẳng có bao nhiêu giá trị nữa là t́nh yêu.

 

Nguyễn Hồng Nhung dịch theo bản tiếng Hung.

(2010.06.03)

Nguồn:http://www.freeweb.hu/xantana/hires/abelard.html