Bài học
1
Năm bảy mươi tám tuổi, tôi ngă ngửa, té ra vợ tôi năm mươi tư năm nay bồ bịch với một gă thanh niên.
Tôi bèn đi ra cầu Margit, biểu diễn màn nhảy cắm đầu xuống nước, v́ tôi đă từng đoạt giải vô địch nhảy cầu trượt nước B.T.C.
Ngoài ra tôi phá kỷ lục trong tư thế lặn, hai ngày rưỡi không nhô khỏi mặt nước, đánh bại Kankovszky, đối thủ chỉ chịu nổi hai phút hai mươi giây trong cuộc thi điền kinh.
2.
Thánh Péter ngồi trước máy chiếu, bắt đầu chiếu cuộn phim về cuộc đời tôi. Đúng đoạn tôi nhảy xuống ḍng Đa nuưp th́ tôi đến.
Đám đông gồm các thiên thần và các thánh, đang cười ha hả khoái trá, khi xem cảnh chân tay tôi ngoe nguẩy kệch cỡm.
Nổi khùng, tôi bèn giật tay ông già. Cuốn phim đời tôi thế là đứt.
- Đồ con ḅ! – thánh Peter kêu lên- Bây giờ làm sao ta cuộn lại được? Cần phải quay lại toàn bộ, từ dưới lên trên. Điều này hay ho đây. Anh sẽ được quay trở lại, từ nơi anh tới.
Thế là ngài bắt đầu quay cuốn phim đời tôi ngược trở lại từ đầu.
3.
Trong phút giây tiếp theo, từ ḍng sông Đanuưp, tôi nhảy ngược lại cầu Margit. Mặt quay về phía Buda, tôi từ tốn quay về nhà ở Pest, đi giật lùi tôi trèo lên gác ba, khóa cánh cửa đang mở lại, tôi đi lùi vào pḥng khách và ngồi xuống di văng
4.
Một phút sau tôi đi.
Tôi đi giật lùi vào pḥng, và bắt đầu tiêu hóa.
Bữa trưa nhanh chóng được dọn ra, người hầu của tôi đi giật lùi, mang vào chồng đĩa bẩn, tôi ngồi lại xuống ghế, và từ dạ dày tôi tuôn ra món mỳ trộn bơ , tôi dùng dao, dĩa cho nó vào đĩa.
Tôi lắp lại các mảnh thịt, trở lại rất thơm ngon. Sau khi đă dùng th́a múc xúp từ mồm ra bát, tôi đứng dậy, và nh́n đồng hồ.
Đă mười hai rưỡi, mười hai giờ tôi cần có mặt ở công sở, tôi vội vă đi giật lùi ra khỏi pḥng. Mẩu thuốc trên môi tôi dài dần ra, cuối cùng tôi hút, rồi nhét nó vào túi.
5.
Mười năm sau tóc tôi bắt đầu đen trở lại, răng từ từ quay trở về mồm.
Người ta tước lại tiền lương hưu, công việc bắt đầu, tôi lại ngồi trong công sở, tôi khắc những chữ cái, từ ḍng cuối cùng đến ḍng đầu tiên, rồi tôi không hoàn thành công việc.
Các thủ trưởng của tôi rất tử tế với tôi, nhưng họ không nhận ra tôi, nên sau hai mươi nhăm năm làm việc mẫn cán, họ nhận tôi vào với đồng lương ba trăm forint, và tiền nhà.
Thế là tôi đứng, quay lưng lại, trong sự rách rưới thảm hại nhất, không công sở, cùng vợ ḿnh, người cứ ngày càng đẹp ra, và ngày càng yêu tôi hơn.
6.
Lúc này tôi đă hai nhăm tuổi, tôi đánh tháo cho vợ chạy về với bố, và tôi bắt đầu phải ḷng nàng.
Trong một đêm phập phồng tội lỗi, nàng ba lần liền rơi vào cánh tay tôi, và trở thành của tôi, c̣n tôi mỗi lúc càng trở nên e thẹn, tôi nắm tay nàng, nàng giật ra, cuối cùng chúng tôi quen nhau, rồi tôi tự giới thiệu.
Và sau đó tôi không bao giờ thấy nàng nữa.
7.
Tôi nhận được bằng tốt nghiệp đại học, rồi bắt đầu lại cuộc đời sinh viên vui nhộn.
Tôi c̣n trẻ, thích học, và ngày càng biết ít hơn. Tôi tiêu phí sức lực tuổi trẻ, rồi chẳng mấy chốc tôi từ từ lấy lại sức khỏe của ḿnh.
Tôi mười tám tuổi, khi tốt nghiệp phổ thông, râu mép tôi từ từ biến mất, tôi mặc lại quần áo, và thường xuyên hay quên.
Năm mười bốn tuổi tôi thoát khỏi bệnh thổ tả, thứ suưt thành dịch, nhưng nhanh chóng lan truyền, và tôi thoát chết.
Sau đó cuộc đời tôi lặng lẽ trôi qua, tôi bắt đầu nói ngọng, sau bắt đầu quên nói, rồi khi tôi hoàn toàn trở lại bé tư, tôi ḅ lổn nhổn trong nôi, đi t́m bà vú nuôi trả lại sữa đă bú cho bà.
Sau đó cái ǵ xảy ra tôi không biết, tôi chỉ nhớ lại một nơi rất tối, mà một ai đó đă huưch tôi rơi vào.
8.
Thánh Peter, thấy tôi quay trở lại từ đầu, nằm trong cuộn phim, bèn vừa cười vừa giơ đôi tay thiên thần lên
- Mi, kẻ đă sống hai lần-
ngài nói với tôi, như muốn bằng một ví dụ thông thái để giáo dục các thiên thần đang túm tụm
- mi, kẻ đă sống hai lần, và đảo lộn ngược lại mọi sự việc, mi đă thấy bản chất của cuộc sống-
- hăy nói cho chúng ta biết: mi đă thu thập được bài học ǵ trên con đường, những kẻ tầm thường khác chỉ một lần phải trải qua, c̣n mi, v́ ân sủng của Thượng đế, mi trải qua những hai lần
Tôi đặt ngón tay trỏ của ḿnh lên mũi, ngẫm nghĩ một hồi rồi trả lời Thánh Peter:
- Thưa đức cha, mọi bài học con rút ra chỉ gói gọn vào một nhận xét mà thôi
- Nhận xét ǵ?
- Rằng thơ của Kassák Lajos đọc ngược từ dưới lên trên cũng vô nghĩa y như đọc từ trên xuống dưới.
Nguyễn Hồng Nhung dịch từ bản tiếng Hung
( 2009-06-15)