Đa thê
CHỒNG : Hừm, rất hay. Hiếm có.
Vợ thản nhiên : cái ǵ rất hay ?
CHỒNG : cái.. này… này. Cái... ấy… ấy. Cái ư kiến này ấy.
VỢ : ư kiến nào ?
CHỒNG : cái mà lăo Zsemlei nói trong công sở hôm nay.
VỢ : lăo nói ǵ ?
CHỒNG : về cái này… này ... hừm. Em biết đấy, xin em, anh chỉ định nhắc đến… như một ư kiến, không hơn. Một ư kiến quái gở, thật đấy, tin anh đi, anh không coi nó là cái ǵ khác. Nhưng nếu anh cho rằng nó rất hay, đúng không em, vẫn được phép ?
VỢ thản nhiên : tất nhiên rồi.
CHỒNG tức giận : thế nhưng, thưa với em, ư kiến này không có ǵ mới… lịch sử đă đi trước từ lâu, thưa với em thân mến. Thế mà lăo ấy nói rằng, sau ba mươi năm chiến tranh người ta vẫn đưa vào.
VỢ thản nhiên : đưa cái ǵ ?
CHỒNG : Em biết đấy, anh thực sự chỉ cho nó là một ư kiến quái gở, tin anh đi, thế mà vẫn đưa vào.
VỢ thản nhiên : đưa cái ǵ ?
CHỒNG lưỡng lự, rồi nói thật nhanh : Đa thê. Ôm lấy đầu, rồi lấy tay che mặt.
VỢ thản nhiên ǵ ?… cái..đa thê ?
CHỒNG chờ đợi, rồi ngạc nhiên ngẩng mặt lên, nh́n, xem có cái ǵ bay đến chỗ ḿnh không ; sững sờ : đúng thế.
VỢ : cái của nợ ǵ… đa… cái đa … Cớ sao lại không đưa vào được ?
CHỒNG ngạc nhiên và nồng nhiệt Thật à ? Đúng không em ? Em cũng nói thế ? Tuyệt, đúng là tuyệt ! Anh chưa bao giờ tưởng tượng, em lại có thể suy nghĩ cao cấp… rất là… rất là phóng khoáng… em có thể đánh giá… rất.. khách quan… rất là… rất là văn minh… như một người đàn ông…
VỢ : anh bao giờ chả nghĩ, vợ anh ngu hơn nó tưởng.
CHỒNG nồng nhiệt : nhưng từ giờ trở đi, anh sẽ nh́n em như một kẻ xứng đáng với anh, như một nhà tư tưởng cao thượng, vị kỷ, nh́n xa trông rộng, như một tinh thần b́nh đẳng, cảm thông, như một người có thể chia xẻ được tất cả… em sẽ trở thành tri kỷ tâm hồn của anh … đúng thế, anh thật hạnh phúc trong sự khám phá này. Giờ đây anh có thể tṛ chuyện với em như với một người bạn, một con người chân chính, một thực thể có trí tuệ… giờ đây anh có thể nói với em rằng, theo quan điểm của anh, rất hay, nếu người ta đưa nó vào.
VỢ thản nhiên : đưa cái ǵ ?
CHỒNG : đa thê.
VỢ : à, cái đa thê.
CHỒNG nồng nhiệt nói một hơi không cần sách : Những quan điểm cũ rích, nh́n từ góc độ đạo đức học, có thể gọi là chủ nghĩa bảo thủ lỗi thời, đă từ lâu bị khoa học đánh đổ… Bởi v́ có những dân tộc, ở chỗ họ, trái ngược với đa thê mới là vô đạo đức. Chính những huyền thoại cổ kính nhất đă coi việc thực hành đa thê là hợp lư… Điều đó cho thấy, người ta quay về cội nguồn nguyên thủy của con người, bởi vậy.. nếu đưa vào là chốt lại một trật tự lành mạnh tất nhiên.
VỢ : chứ c̣n ǵ nữa, con trai ta.
CHỒNG : rạng ngời, nồng nhiệt : chứ c̣n ǵ nữa, con trai ta ! Em thật thông minh, thân ái, thông thái, và cảm thông sâu sắc biết nhường nào ! đấy là chưa nói đến phạm trù kinh tế học, thưa với em… Trong giây phút đầu tiên, người ta tưởng đa thê sẽ trút gánh nặng bất tử lên vai người đàn ông. Nhưng nếu tiếp cận gần hơn, chúng ta sẽ thấy, cán cân kinh tế không những vẫn như cũ, mà c̣n phục hồi trong đa thê. Đây là điều chắc chắn.
VỢ : nếu chắc chắn, th́ tốt.
CHỒNG ngâm nga : Đúng thế, sẽ phục hồi… bởi v́ một mặt, cho dù anh phải chăm sóc nhiều đàn bà hơn, nhưng mặt khác, nhiều người đàn bà này, là sở hữu của anh…
VỢ đặt dĩa xuống : cái… cái ǵ… nhắc lại... anh nhắc lại xem nào ? anh đang nói nhiều đàn bà nào ?
CHỒNG trợn tṛn mắt : Ơ… ơ…ơ...
VỢ nhấc dĩa lên, quay mũi sắc ra ngoài : Anh đang nói sở.. sở … đàn bà nào ?
CHỒNG nguôi dần Ấy chớ… xin em… anh xin em… thế… thế không phải … ḿnh đang nói chuyện về đa thê ? !...
VỢ : Tôi biết đâu … cái… cái đa… ǵ người ta gọi. Anh đang nói về nhiều đàn bà, chứ có phải về cái… đa chết tiệt đâu. Đột nhiên nghi ngờ này… anh có nghe không đấy, cái… đa… đa ǵ ấy, nó là cái ǵ ? Anh bảo nó là cái ǵ ?
CHỒNG đầu gục, mắt sụp ủ rũ : cái đa thê… chẳng… chẳng là cái ǵ… thưa em… người ta gọi nó là sự tập trung biểu thuế quan… là tổ chức nhà nước, trả lương cho các công sở… tên khoa học của nó… là… cái cánh hoa bên trái của… của cái nhị đực… của cây ngọc trâm hoa… lặng lẽ ăn tiếp.
Nguyễn Hồng Nhung dịch từ bản tiếng Hung
(2009-02-23)