GASPARECZ

Lên bảy tuổi tôi vô cùng sung sướng vớ được chiếc vé tàu điện đă xé, bác Angéla cho để làm tờ ngân phiếu mười forint. Tôi nhảy cẫng lên đến nỗi bố tôi hét:

-         Ngài Gasparecz đi nằm đến lần thứ ba rồi, v́ không chịu nỗi cái tṛ nhảy cẫng lên của mày. Mày không thể vui mừng nhỏ  hơn được hả con?

Tôi rón rén vui mừng, và ghi nhớ trong đầu từ Gasparecz

Thế rồi, bao nhiêu lần tôi nhảy từ ghế xuống sàn nhà, hoặc tung hứng, hoặc lăn lộn lung tung, hoặc ḅ lổn nhổn xuống gầm đi văng t́m kiếm, hoặc dựng ngược chân một chiếc ghế lên để ngồi, hoặc h́ hục định kéo cái ḷ sưởi sang pḥng khác, để ở đấy nóng hơn- lần nào bố tôi cũng nghiêm khắc:

-         Gasparecz không thể ngủ được.

Hoặc:

-         Gasparecz sắp nhắc nhở đấy !

Hoặc:

-         Gasparecz nổi giận bây giờ !

Từ từ, một h́nh ảnh mơ hồ h́nh thành trong tôi về Gasparecz.

Gasparecz, một thực thể, hay đúng hơn một khái niệm trừu tượng, thể hiện nỗi tức giận của Trái đất đối với chúng ta- một cái ǵ đó, trong chúng ta, dưới chúng ta, nghe ngóng, chú ư đến ta, nghểnh lên từ sâu thẳm, nếu chúng ta lay mạnh ṿng quay của Trái đất, Gasparecz sẽ vẫy tay, bảo ta hăy sẽ sàng và từ tốn đi chậm thôi, hăy để mắt vào từng bước chân chúng ta ấy.

Gasparecz, từ hư vô thăm thẳm, lo lắng đến chúng ta, nhắc ta nhớ đến cái thân phận của ḿnh

 -Chúng bay hăy để cho Gasparecz ngủ!

 Thế là, Gasparecz từ từ thay đổi tính t́nh của tôi, từ một thứ tính nết hoang dă, bất ngờ, tôi trở nên rón rén.

Khi người ta chọc tức tôi, làm tôi điên tiết v́ một câu nói, tôi vừa định giơ chân lên đá: bỗng từ từ chân tôi cứng đơ trong không gian, từ sâu thẳm ḷng ḿnh, tôi nghe một giọng nói:”Gasparecz!” thế là chân tôi rụt lại và khẽ khàng đặt xuống đất.

Hoặc tôi định hét lên với ai đó, vừa lừa tôi, hoặc định quát trả lời một kẻ đang quát tôi, hoặc định quay lại tát cho đứa nào nắm áo khoác sau lưng tôi- nhưng từ đáy trái tim, tôi tắp lự nhận diện  sự có mặt nghiêm khắc của Gasperecz, thế là tôi im.

Có lần đọc một cuốn sách dở hơi, viết như cơm nguội, tôi định quăng nó xuống đất- nhưng  Gasparecz-  sống cao hơn chúng ta một tầng gác bỗng hiện hữu trong không gian,  trong tiềm thức- thế là tôi ngoan ngoăn viết, đây là cuốn sách của một danh nhân, chỉ tội chưa đủ thời gian để bộc lộ.

Gasparecz biến tôi thành kẻ dễ thông cảm và nhân hậu, tôi nghiên cứu các nhà triết học, sống thanh b́nh với tư tưởng của Kristus.

 Tôi trở thành kẻ dễ ḥa nhập, trầm tĩnh, ngủ được, và tôi mơ thấy ḿnh đứng trong Hạ nghị viện, trước mặt là cái bục cao, tôi rung chuông.

Từ những hàng ghế dài phía dưới, những người đàn ông ăn mặc chỉnh tề đang gào thét vào mặt nhau.

Họ ngày càng tức giận hơn, sau cùng họ bắt đầu ẩu đả. tôi rung chuông và hỏi cái ǵ vậy.

Một người nói, cái đuôi con chuồn chuồn nó ngắn- thế là họ đánh nhau.

Tôi rung chuông.

 Một kẻ đang hùng hổ xông vào ẩu đả, mắt đỏ ngầu, ngẩng lên hỏi tôi,  theo tôi cái đuôi con chuồn chuồn dài hay ngắn.

-         Thưa các vị- tôi van vỉ- chúng ta tha cho con chuồn chuồn. Tôi chỉ xin các vị chớ gây ồn ào như thế, v́ Gasparecz không ngủ được.

      -    Phui! Gasparecz! Đồ bán nước! – các thượng nghị sĩ rống lên, và đập ghế bàn c̣n to hơn nữa.- Mang cái thằng bán nước Gasparecz ra đây!

Một tiếng nổ cực lớn vang lên.

Cửa hạ nghị viện mở toang.

Một kẻ trông thật khủng khiếp xuất hiện, quần áo rách tả tơi, đôi mắt rực lửa căm hờn, trong tay vung lên một lá cờ đỏ thắm ghi ḍng chữ: Cách mạng.

-         Gasparecz- Tôi rú lên thất thanh- Gasparecz, đây là kẻ sống ở tầng dưới nhà tôi!

Tôi gào to đến nỗi giật ḿnh tỉnh dậy.

Chẳng ai thức dậy theo, mọi người vẫn ngủ, không có tôi, cùng Gasparen.

C̣n tôi vô cùng lo lắng cho họ.

Nguyễn hồng Nhung dịch từ bản tiếng Hung

(2009-06-22)