Karinthy Frigyes
Người ta bông đùa với tôi
Tôi bắt đầu sự nghiệp văn học bằng những quan điểm lớn: với bí danh Homer tôi viết trường ca” Odyssey”, được Viện hàn lâm khen thưởng.
Sau đó tôi thử viết trường ca thành truyện dài: một nhân vật của trường ca tôi đặt tên là Jezus Kristus, tên cuốn sách là Tân Ước Kinh.
Cuốn sách này cực kỳ thành công, nhưng đối với tôi tuyệt đối không là cái ǵ cả;
Một việc kỳ quặc xảy ra, một người chuyên giải thích trường ca của tôi, một nhà sử học, đơn giản đă lấy cắp và đưa vào chỗ trống trong cuốn sách Lịch sử Thế giới, nhân vật chính được tôi hư cấu quá chuẩn, đến nỗi đám đông mua luôn bằng tiền mặt, và cho đến tận ngày hôm nay, người ta vẫn cứ tưởng nhân vật ấy là có thật; c̣n về tôi th́ chẳng có chó nào nḥm ngó tới.
Tôi bèn thử viết các thể loại khác để kiếm sống.
Với bí danh Dante tôi viết Thần khúc, người ta dịch nó ra tiếng Đức với nhan đề Messias, từ đây người ta dịch tiếp ra tiếng Hung thành:”Con gà mái của tôi mua một bộ quần áo mới!’không có tên tác giả, và nàng Bellak Nusi đă hát nó trong một hội chợ.
Muộn hơn chút nữa với bí danh Shakespeare tôi viết vài vở kịch, với bí danh Schopenhauer và Kant tôi ngoáy vài mẩu triết học, rồi với bí danh Goeth tôi viết vài vở kịch thơ.
Tôi nhận được thư từ một nhà sưu tập côn trùng, ngài cực kỳ lịch sự xin phép tôi, hăy tặng loài nhuyễn thể có tên” Tri thức cuộc sống” cho bộ sưu tập của ngài, v́ có người mách, tôi cũng sưu tập côn trùng, để đổi lại ngài tặng tôi một loài chồn nhung châu Phi rất đẹp, mà cả châu Âu chỉ có độc hai mống.
Sau những sự kiện này, tôi đến pḥng biên tập để nộp một bài viết có nhan đề” „Tính đa dạng của ư chí”. Kẻ nhận bài của tôi lúc ấy đang buồn ngủ, y đưa lên mặt báo với một tít lớn:”Vợ tôi nó găi”, ngoài ra trong bài có cả đống lỗi in ấn.
Bài báo gây một tiếng vang cực lớn, mọi người cười phá lên, té ra có một nhà hài hước mới tinh và ngộ nghĩnh chưa từng có xuất hiện, giống hệt một kẻ trồng cây chuối, đi bằng hai tay, nghĩa là làm lộn ngược sự vật và bóp méo hết thảy.
Trên đường phố người ta bắt đầu huưch nhau, chỉ cho nhau: - Ḱa- người ta bảo, gă Kovacsik kia ḱa- Tất cả mọi người quay lại và khúc khích cười nh́n theo tôi.
Thành công của tôi quả là chưa từng thấy.
Sau đó người ta không khúc khích nữa mà cười ha hả khi thấy tôi. –Ḱa! Người ta hô hố bảo nhau, gă Kovacsik đang đi kia ḱa, Ôi! anh viết buồn cười lắm, anh bạn, tôi cứ phải ôm bụng, sao lại có người nghĩ ra những chuyện ngơ ngẩn thế nhỉ,hahahaha, cái gă Kovacsik này tuyệt thật, đúng thế.
Ơ! Nh́n ḱa! Kovacsik đang đi thật ḱa, một người khác bảo, hahaha…rất hân hạnh, bác Kovacsi- Đâu đâu? người khác hỏi- đây, không nh́n thấy à? Đây này, đây này- người kia bèn đút ngón tay vào mồm tôi- đây là chàng Kovacsi, một gă cực kỳ dễ thương, tôi cứ cười lăn ra v́ những câu chuyện ngớ ngẩn của gă.
Tôi vào hiệu mua một đôi giày, anh phụ việc mang ra một cái mũ, khi tôi giật ḿnh và bối rối hỏi cái ǵ thế này, anh ta cười ha hả vào mặt tôi rằng, ngài Kováci chắc chắn nghĩ đến mũ, khi yêu cầu giày, v́ anh ta nghe nói tôi hay đi bằng tay trong các chuyện hài của ḿnh.
Sau cùng anh ta mang ra một đôi giày, tôi vừa xỏ chân vào, một tiếng ngao thất thanh vang lên, rồi một con mèo phọt ra, anh phụ việc đứng vỗ tay bồm bộp và bảo thấy chưa, buồn cười thế cơ chứ, tôi cũng biết cách tṛ chuyện với một nhà hài hước nổi tiếng đấy chứ.
Các tác giả trẻ cũng quan tâm đến tôi. Bố Kovacsi thân mến, họ viết, con vừa viết một tṛ ngu xuẩn, theo kiểu ngu xuẩn hài hước Kovacsi, con gửi cho ai bây giờ, tôi bảo, định nói với bố Kovacsi th́ con nói thật đi, có đúng là con dùng mụn cơm để cài khuy áo? Hừm… thế th́ tạm biệt, lăo già!
Bất kỳ nơi nào xảy ra một vụ phi lư nào đó họ đều gửi đến cho tôi. Ngài cứ tha hồ sử dụng nó, họ viết. Ngoài đường các ông chủ gia đ́nh ra lệnh: Dừng lại, Malvin, ngài Kovacs đang đi kia ḱa, để tao ra bảo ông ấy, sáng nay bé Jenőke nói ǵ khi tao bắt nó ngồi bô, để ông ấy viết lên báo.
Rồi- những kẻ vừa to béo vừa lực lưỡng vừa cười ha hả vừa nói- làm sao cậu nghĩ ra những chuyện hài điên rồ thế nhỉ- một quả thụi huỵch vào ngực âu yếm- toàn chuyện cực rồ dại- vài quả thụi chát chúa vào vai- ôi, cậu quả là một chàng trai tinh nghịch- những tiếng cười hô hố kèm theo những cái véo tai đau dừ- cậu lấy đâu ra toàn chuyện đểu thế nhỉ- vài quả thụi mạnh vào bụng- tớ không tài nào t́m ra những câu thứ nhố nhăng như thế, kể cả khi căng cứng hết cả người.
Sau cùng tôi khật khừ đến đấu trường, nơi đám xạ thủ cười ha hả đón tiếp. Tôi bèn nằm vào trong một cái huyệt, tất cả mọi người đi đến và huưch, đẩy tôi ra để tôi kể cho họ nghe một chuyện hài hước ǵ đấy.
Nhưng chả có ǵ trong đầu tôi cả, tôi bảo. Chắc chắn phải có, cậu cứ nghĩ đi, họ bảo, tôi suy nghĩ, vài phút sau tôi kêu lên: A! đúng rồi, có viên đạn nằm trong đầu tôi- tất cả mọi người cười phá lên, rồi vừa cười ha hả họ vừa chôn tôi vào chiếc thùng chứa vôi bột.
Nguyễn Hồng Nhung dịch từ bản tiếng Hung
(2009-07-05)