Karinthy Frigyes
Ông ta cho tôi đề tài
Một vị, trước đó năm phút ngồi xuống cạnh tôi, hỏi:
- Tôi hy vọng, tôi không làm phiền ngài?
- Ô! Đâu có! – tôi kêu lên khe khẽ, cúi xuống tờ giấy trắng, và viết một số: 5
Như thể tôi đang dừng lại ở ngôn ngữ thứ năm của loài ”gâu-gâu”.
Tôi viết thêm thật nhanh: theo như…
- Rơ ràng, ngài đang làm việc mà…
- Đâu có! – tôi nói – Thế à? Nếu ông không nhắc, tôi cũng không nhận ra.
- Thôi, tôi không làm phiền ngài nữa. Ngài viết cái ǵ vậy?
- Ô! Không viết ǵ. Nói thật là một việc vớ vẩn. Một… mẩu kịch nhỏ. Một bài tập triết học về sự cô đơn. Tôi đang tư duy, cô đơn tuyệt đối cần cho công việc, ông có hiểu không nhỉ…
- He, he, he...các vị nhà báo. Thôi, thế th́ tôi không quấy rầy nữa. Dài không?
- Dài là thế nào? ngắn tẹo…
- He,he… ngài viết đi, viết đi, ngài nhà văn.
- Vâng, nếu ông cho phép…
- Tất nhiên là tôi cho phép. Các loại viết lách, tôi hàng năm nay không đọc ǵ hết. Đọc làm ǵ… người như tôi… người đi hai ṿng, quanh thế giới… một cuốn tiểu thuyết… thưa ngài thân mến, tôi, một cuốn tiểu thuyết hoàn chỉnh, …nếu tôi mà kể… tôi đă trải qua những ǵ, lúc đó ngài…
- Xin…xin lỗi – tôi cắt ngang – tiếng bút lách tách không làm phiền ông?
- Sao phiền? cứ viết đi, thoải mái, tôi chả sao. Thần kinh tôi, thần kinh sắt, mấy thứ này nhằm nḥ ǵ… he,he,he… chàng trai. V́ tôi không viết… đời nào! Này, viết điều này đi! Nhà văn!
- Ô! Ông vui tính thật!
Ông ta vỗ vai tôi cái bịch.
- Thấy chưa, tôi cho ngài đề tài, để ngài viết! Những cái tôi đă trải qua, nếu một nhà văn viết ra, nhân dân sẽ bảo: nào, nhân dân sẽ bảo, này, chỉ bịa! Viết điều này ra, nhà văn! Ê, nhà văn! Viết đi! Sao? ngài thấy thế nào?
Ông ta ch́a môi dưới ra, gật gù cùng cái đầu.
- Tuyệt! Cực! cực! – tôi mơ màng – quả thật tuyệt. Sao ông không viết đi?
Ông ta khinh bỉ phẩy tay.
- Xin thưa, tôi… cần ǵ. Nhọc nhằn làm ǵ. Làm cóc ǵ. Cái ǵ…để các nhà xuất bản đến t́m tôi … tê tay tôi. Không, không cần, tha cho họ. Để tôi cho ngài đề tài, ngài viết, thiên hạ vồ lấy, ố, xây nhà được bằng nó ấy chứ lị… v́ chưa ai viết đề tài ấy…
- Ô! Ông tử tế quá… nhưng quả thật tôi không dám đường đột chiếm đoạt…
- Ǵ? Tôi không cần! tôi làm ǵ với nó? Này, để tôi kể, ngài viết, nhà văn! Làm sao tôi đi Mỹ được! Hả?
- Ly kỳ quá!
Ông ta đấm ngực.
- Ly kỳ là thế nào? phải nói: thần kỳ!
- Hừ…
- Hay ngài viết đi, tôi làm ǵ khi đến Mỹ. Cạo tuyết nhé… bằng chính đôi tay tôi… viết đi, tin không? Bằng đôi tay của tôi… tôi cạo tuyết… ngài viết đi!
Ông ta x̣e tay vào mũi tôi.
Quái gở, tôi đă từng nh́n thấy những đôi tay cạo tuyết đẹp hơn ấy chứ. Tôi không hiểu, tại sao lại không thể không cạo tuyết.
- Rất vĩ đại! – tôi nói
- Vĩ đại! Tôi cũng tin thế. Nếu tôi một lần kể cho ngài nghe rằng, tôi đă đi cạo tuyết ở New York… thật… ngài… không cần đến những đề tài khác nữa.
Tôi thấy ḿnh, viết sáu tập tiểu thuyết về cạo tuyết.
- Không thể tin được! – tôi nói – Cái ǵ xảy ra với con người! – hừm!...
Ông ta đắc thắng nh́n tôi.
- Chứ sao! -ông bảo- Ǵ? Nhà văn! Hả? he, he… nhà văn! Tôi cũng biết cách cho ngài đề tài đấy chứ? Không hại ǵ, v́ tôi ngồi đây, hả? tôi biết mà! Hả?..
- Đúng thế! – tôi quả quyết.
Và ngạc nhiên nhận ra: ông ta đúng là cho tôi đề tài thật.
Nguyễn Hồng Nhung dịch từ bản tiếng Hung
(2009-04-20)