Chân Phương - một ḿnh
Đọc hai bài thơ về trạng thái một ḿnh của "lăng tử" Chân Phương, ḷng chợt hỏi, không hiểu chàng có biết tiếng của loài chim, hoặc một loài vật nào đó, hoặc hiểu tiếng gió chẳng hạn, hay tiếng lá cây xào xạc cọ vào nhau ?
Bởi Chân Phương dùng h́nh ảnh của thiên nhiên để diễn tả bản thân, như thể một người vận một bộ quần áo may đúng cỡ cho ḿnh.
Lạ.
Ta chi biết cảm phục lắc đầu, và đi t́m sự huyền bí ngôn ngữ trong thơ Chân Phương :
LỜI ĐƠN CA
nằm phơi tim dưới nắng
nhớ tà áo thu xa
lá khô ươm khói mộng
hong bàn tay thiết tha
quạ lẻ loi cành trụi
điểm nốt nhạc dương tà
áp răng vào môi lạnh
gặm ṃn lời đơn ca.
Hương vị mùa thu tỏa ra từ trái tim người đang nong ḿnh dưới nắng thu -hăy ghi nhớ động từ phơi- của Chân Phương, diễn tả cái cởi mở của nỗi ḷng, để nhói lên một chút nhớ khi đọc động từ ươm - lá khô một chiều nào ta vun lại và nhóm lửa, để chút khói bâng quơ nhẹ bay lên, như nỗi ḷng nhau lúc đó, cùng chụm lại "hong bàn tay thiết tha".
Động từ hong chỉ một ảo ảnh lặp lại, có thể ta đang hong kư ức một ḿnh th́ đúng hơn, nhưng trạng từ thiết tha lại phản bội nỗi buồn che dấu, em và ta chụm bàn tay với nhau, soi vào không gian lăng đăng, sao có thể quên đi một cách vô t́nh được ?
Nhưng kư ức có mềm mại bao nhiêu, hiện tại vẫn cứ là bơ vơ : - lẻ loi - cái sự một ḿnh này sẽ điểm thời gian đến với ta, hiện tại, nhưng lại chính là cái đă đi qua, bằng một tính từ duy nhất – tà -
Biết làm sao ?
"Lăng tử" như trong mọi t́nh hướng đă trải : tỉnh bơ chịu đựng.
Đấy là cả bài thơ toát lên điều đó
C̣n trong thực tế, chàng đau khổ : động từ - áp - và - gặm - cùng trạng từ - ṃn - xoáy vào ḷng người đọc, như thể ta thấy lă chă mưa rơi trên một cánh đồng hưu quạnh và buồn bă.
Lời đơn ca của một lăng tử buồn
vẫn không quên thổ lộ bằng cái Đẹp câu chữ.
Tôi giống kẻ thích thả diều, mơ uớc một con diều bay bổng bằng những ô giấy trăm sắc màu chắp lại, tôi tha thẩn cắt từng ô chữ từ thơ Chân Phương, để một lúc nào đấy dán cho ḿnh một con diều chữ cái Việt thật đẹp, thả lên bay bổng trên không trung, cho muôn người cùng chiêm ngưỡng.
Nỗi tha thẩn mê say này, đưa tôi đến bài thơ thứ hai về tâm trạng một ḿnh của Chân Phương :
ĐỘC ÂM
đă xám một trời đông
phương nào lạnh lắm không ?
quán thưa buồn độc ẩm
rượu đắng, mưa tràn ḷng
mưa hoài, mưa chiêm bao
nhịp đều ru đại mộng
co ro trong da thịt
đau tiền thân xa xăm
mưa trần gian nặng hạt
rượu dấy men u hoài
say từ khi lỗi hẹn
sao c̣n nhớ môi ai ?
Bài thơ này thực ra phản bội cái tỉnh bơ từ trước tới nay của "lăng tử".
Chàng rất biết rưng rưng.
Bởi nhận ra cái buồn đơn chiếc, khi "phương nào" của chàng "lạnh lắm không ?"
Cùng lúc tính từ : - xám-, -lạnh-, -thưa-, -đắng- nối tiếp nhau trào lên theo cảm xúc, khiến không gian cô đơn của thi sĩ mở rộng hơn
Lăng tử muốn đưa cái cô đơn này vào ṿng giải thích thiên thu của tạo hóa : làm ǵ có thực, những điều ta đang thấy, tất cả là chiêm bao, là giấc đại mộng hay đau tiền thân mà thôi.
Có thể : như vậy chàng được an ủi hơn.
Có thể : v́ cái độc âm này triền miên, âm ỉ và lay lứt quá, khiến không thể không nghĩ đến một không gian, một lực lượng, một thế giới vô h́nh nào đấy chi phối tất cả, chi phối cả ta luôn…
Nhưng, tất cả, vẫn không có sức nặng bằng nỗi buồn trần gian, nỗi buồn nhân thế.
V́ chàng là con người, một con người biết yêu, biết ghét, biết đau, biết nhớ, và biết hoài niệm…
Hai câu thơ cuối cùng là hai câu đẹp nhất của bài :
"say từ khi lỗi hẹn
sao c̣n nhớ môi ai ?"
Ta có cớ để quên em, T́nh Yêu, vậy mà không quên được !
Hoặc có thể nói cách khác : đời có lỗi, khiến ta say, say vậy mà vẫn không quên được em.
Trạng thái một ḿnh lần này của "lăng tử" Chân Phương, là trạng thái hạnh phúc.
Bởi dù một ḿnh,
chàng vẫn đang Yêu.
(2009-02-17. HN)