SƠ NỮ THIÊN TÀI

Sắp đến lễ Phục Sinh đọc một bài nói về một nữ tu sĩ thiên tài:

Juana Inés de la Cruz (1651 - 1695.)

Juana Inés de la Cruz ra đời như một đứa trẻ ngoài giá thú trong một gia đ́nh sĩ quan Mexico, cô bé gần như học đọc cùng với học đi năm lên 3 tuổi, và thời bấy giờ phụ nữ không được đi học chính thức, nhưng cô bé được dạy dỗ ở nhà đă nghiến ngấu đọc hết cái thư viện của ông nội và bắt đầu viết những bài thơ mang đề tài tôn giáo năm lên 8 tuổi. Cô bé tự học ngoại ngữ, chỉ sau 20 bài học cô đă biết tiếng latin tốt, và bước vào tuổi dậy th́ cô bắt đầu đọc, quan tâm nghiên cứu các tác phẩm logic học của các nhà triết học Hy lạp cổ, đồng thời học ngôn ngữ navat của người Azték.

Tiếng đồn về học thức của cô gái trẻ bay đi, cô mau chóng được mời vào cung vua Mexico, và một lần trước 40 vị giáo sư của các trường đại học cô đă trả lời thỏa đáng các câu hỏi của họ bằng tri thức về triết học, toán học và sử học của ḿnh. Lúc đó cô vừa tṛn 17 tuổi.

Năm 20 tuổi cô nhận ra ḿnh chỉ muốn sống một cuộc đời quay về với Chúa Giê su, và cô đă trở thành một nữ tu sĩ trong một tu viện. Tại đây cô tiếp tục sự nghiệp văn thơ, nghiên cứu triết học và tôn giáo của ḿnh, và trở thành một trong những nhà thơ nổi tiếng nhất của Mexico thế kỷ XVII. Thơ tôn giáo của cô nằm trong những bài thơ hay nhất của các nhà thơ Mỹ latin. Năm 1685 cô viết tác phẩm thi ca "Giấc mơ" đẹp nhất của ḿnh tại tu viện.

Khi đại dịch tả hoành hành ở Mexico năm 1695, cô cùng những xơ nữ trong tu viện hết ḷng giúp đỡ chăm sóc các con bệnh và cuối cùng chính cô trở thành nạn nhân của nạn dịch này.

Chân dung của cô ngày nay vẫn có thể chiêm ngưỡng trên đồng tiền 200 peso của Mexico

(Nguyễn Hồng Nhung sưu tầm và dịch -2019.04.17)