BÍ ẨN ĐỜI SỐNG
(http://www.youtube.com/watch?v=k-3jw44-D_Y)
Chỉ có sự bí ẩn của đời sống mang lại cho ta khát vọng, niềm cảm hứng và nỗi an ủi.
Đúng thế đấy. Một hôm nhận được thư của một độc giả không quen biết:” Trước kia tôi cũng từng viết nhiều bài đầy khắc khoải như cô, nhưng bây giờ đă già rồi, lửa đă tắt, không viết được nữa…” Hay lần khác, cũng v́ „văn chương chữ nghĩa” một người muốn gặp khi biết tôi đang ở nơi đó, và tôi đồng ư. Ông mang đến cho tôi một bó hoa rất to, không biết cầm thế nào và sau đó không biết để đâu? Chắc tôi đă làm ông thất vọng v́ sự „xa cách lănh đạm” không „thi ca”chút nào của tôi, khi tôi đề nghị chỉ xưng hô” anh, tôi, chị” và …thế thôi: gặp nhau trên mail… Nhưng chắc chắn tôi đă bị ghét, không nhiều th́ ít, khi một lần từ chối không”chấp bút cùng nhau” với một người cầm bút khác.
Cái ǵ xảy ra vậy? Mày lại mắc bệnh tự kiêu tự phụ tự thỏa măn của những kẻ hay dây dưa vói chữ nghĩa chăng? Không, chỉ v́ một buổi„tự dưng” nhận ra ḿnh chán sự quanh quẩn trong những quan hệ người, cứ quay ṿng tṛn lẫn nhau và v́ nhau. Đúng thế, có chạy đi đằng giời cũng không thoát khỏi mặt đất này, nhưng…chán. V́ đời sống đột nhiên trở nên trần trụi, cứ muốn diễn ra, cứ lộ nguyên h́nh trên một mặt phẳng, trong một cái khung, cùng một lúc, và rơ mồm một chỉ có ngần ấy …
Tôi nhớ tới một bộ phim đă từng làm tôi rất kinh ngạc: như trên một sa bàn, hay đơn giản hơn, như trên một sân khấu, cùng lúc tất cả các nhân vật xuất hiện và tất cả mọi người cùng lúc làm những việc họ muốn. Chỗ này ăn, chỗ kia đánh nhau, chỗ nọ nhảy múa hát, chỗ ấy cày cuốc, chỗ đó yêu đương…Có một thời gian, tôi nhớ ḿnh đă rất ”khoái chí” v́ cái cách đặt vấn đề „hợp lư” đến như vậy, để tuốt lên mặt mâm tŕnh bày, có ǵ ghê gớm đâu mà phải dấu diếm hoặc quan trọng hóa, nhân cách hóa, lư tưởng hóa?
Nhưng nỗi buồn, dấu đi đâu những nỗi buồn hả con người? tôi dám chắc rằng ai cũng có những nỗi buồn như tôi thuở ấy. Nó chỉ chấm dứt từ khi tôi gặp bác Hamvas Béla. Đúng thế, khi bác chỉ cho tôi: trái đất đă bị cắt đôi, con người đă bị cắt đôi, chỉ biết về một nửa bản thân ḿnh, bởi thế giới bên kia, mặt vô h́nh của sự sống đă bị”đánh cắp”.
Tên trộm nào làm điều đó vậy? Tên trộm duy nhất chính là ta, là con người, là chính ḿnh, trong lúc quẩn quanh với miếng ăn hàng ngày, đă tưởng đời người sinh ra chỉ để vật lộn kiếm miếng ăn để sinh sôi nảy nở và chết đi vô nghĩa. Và những nỗi buồn đọng le lói không chịu tắt trong mỗi con người đă cứu sống nó. Con người đi t́m sự vắng thiếu của ḿnh.
Tất cả những ai hiểu ra điều này, bỗng một ngày trở nên lănh đạm. Không phải v́ nó đă hóa đá vô cảm trơ trơ, mà đơn giản chỉ v́ nó bắt đầu tĩnh trí, định trí. Và muốn thoát ra khỏi sự quanh quẩn „dàn hàng ngang” mà tiến trong cơi người. Nó trở nên xa lạ, xa cách, xa xôi, sa sầm, xa lắc…với trước hết chính ḿnh.
Mọi cụ thể đột nhiên biến mất. Có thể t́m thấy ǵ trên mặt đại dương mênh mông vô tận, vô ích mắt đăm đăm? có thể gọi tên được chăng cảm giác tràn ngập một h́nh bóng, tính t́nh, giọng nói…vô h́nh trong tâm tưởng, khi nhớ đến một người, khi không hiểu tại sao, một ngày bỗng h́nh bóng ấy choáng ngợp cả tâm trí, trong từng khắc giờ trôi nhanh của ta? Cái ǵ vậy, cảm giác này? Đấy là ai? Sao con người suốt đời cứ mắc vào linh cảm đi t́m ai?
Trôi dạt, chỉ khả năng trôi dạt phù hợp với cảm giác này, có lẽ thế nên người ta lưu lạc tứ phương, chỉ lưu vong - hiện trạng phổ biến hôm nay của thực tại người chứa chấp toàn bộ các tầng, các thang bậc t́nh cảm của mỗi kiếp sống, có phải thế không?
Tôi nhớ ḿnh đă gặm nhấm rất lâu rất nhiều ngộ nhận. Đi từ lầm lẫn t́m kiếm này đến lầm lẫn t́m kiếm khác, mỗi lần dừng chân, lại thổn thức sống rất lâu trong góc hẹp đó, của một giới hạn cụ thể, rồi lại bỏ đi, cứ miên man, cứ lần hồi như thế…
Trong từng giây phút sống cụ thể hay chỉ trong hiển hiện tâm tưởng cũng thế thôi bạn ơi. Chừng nào ta chưa vượt hẳn lên, cao hơn hẳn hiện tại, cứ như đă chắp cánh bay cao vút lên trời xanh như đôi cánh chim, vượt cao quá những ngọn cây cao nhất, và lẫn vào những tầng mây thăm thẳm của bầu trời vô tận…
Để đôi khi thầm th́ tự hỏi ḿnh: Ta đă dứt được một chút t́nh mặt đất? hay chỉ mở rộng hơn tấm ḷng ôm ấp toàn bộ trời đất? Không biết!
Ôi, ta đang đón chờ ǵ sẽ đến với linh hồn ngơ ngác hôm nay đây?
( NHN. 2013.06.11)