JESSE
B́nh minh của tháng Mười khác xa b́nh minh của mùa hạ.
Kéo rèm cửa sổ, không nh́n thấy ǵ hết, như thể vẫn đang là đêm. Tối om, buốt giá, lặng ngắt.
Quay lại bàn, cô bật laptop, chăm chú nh́n màn h́nh sáng lóa. Đọc.
Bỗng nghe bên cửa sổ khe khẽ cất lên một tiếng chim rất mảnh mai, nhẹ như tiếng xào xạc của gió lùa lăn đi một chiếc lá khô, th́ thầm như lúc linh hồn lướt tạm rời thân xác…
Cô lắng nghe. Lại im lặng.
Cô chăm chú đọc tiếp.
Bỗng, màn đêm bên cửa sổ nhạt hẳn, như thể người ta chợt vẩy thêm nước, pha loăng khối màu đen đặc của không gian bao quanh lúc năy, để từ từ cảnh vật lộ ra đường nét những h́nh hài: thấp thoáng tán lá cây vả ḷa x̣a ngang bên song sắt, một dải trắng li ti cành hoa leo ngập ngừng quấn quanh bụi cây xa xa, mờ mờ viền mái ngói đen kịt của ṭa nhà cũ kỹ lấp ló sau cây dẻ dại lốm đốm lá vàng điểm thờ ơ trên những cành nâu cong cong…
Tiếng chim rụt rè lại se sẽ cất lên, lần này ngân dài hơn, tỉnh táo hơn, loang ra trong bao la lặng ngắt b́nh minh tháng Mười, khác hẳn tiếng chim ríu rít, nồng nàn, tung tẩy những b́nh minh hè tháng Năm.
Trong một tích tắc, trời đột ngột sáng, để lộ toàn bộ cảnh vật hiện rơ mồn một sau lần kính cửa sổ, bức tranh xanh xao của cây lá, nhà cửa đứng im phăng phắc, không tư lự, chẳng buồn rầu, không ngái ngủ, cũng chẳng lo âu. Chỉ im ĺm. Ngắt lạnh.
Tháng Mười như nốt piano dứt đoạn nhấn khúc sonata Bethoven ngắn ngủi- cái ǵ sẽ đến, sẽ xảy ra, trong những ngày c̣n lại của năm?-con người sau nửa đời kinh ngạc, cuối cùng chợt thấu hiểu lời nhắn nhủ từ giă của đoạn cuối sự vật, trong đó có sự ra đi của chính ḿnh.
Cô nhớ đôi mắt của Jesse.
Đôi mắt nâu trong veo, tỏa cái nh́n thẳng tắp như tia ánh sáng mặt trời chiếu thẳng, lấp lánh bao nỗi ṭ ṃ không thể cưỡng lại của long lanh ánh khúc xạ , đôi mắt mênh mang hồ thu kèm theo nụ cười dịu dàng hé nở trên khuôn mặt thanh tú, trẻ trung, Jesse khiến người ta nhớ đến h́nh vẽ một chú hươu non thập tḥ nghe ngóng, muốn băng qua khoảng trống giữa hai cánh rừng rậm bí hiểm.
Khi b́nh minh êm ả của tháng Mười từ từ lộ diện bên khung cửa sổ, cô bỗng nhiên nghĩ tới đôi mắt trong veo và nụ cười hiền dịu dàng của chàng trai.
Dù phút này h́nh ảnh chàng lại đột ngột xa tắp, tắt lịm như tiếng chim mảnh mai vài giây trước, cáo từ giă biệt màn đêm…
Băng qua cánh cửa sắt mở rộng, theo con đường đá nhỏ dẫn thẳng tới bậc tam cấp, cô ngạc nhiên, thích thú ngắm ngôi nhà thân thiết trước mặt như chưa bao giờ cô xa nó.
Khóm hồng bên tay trái, cạnh cây cột đá mốc meo c̣n sót lại (vẫn đỏ rực trong trí nhớ của cô những đóa hồng nhung cánh dày mượt) giờ đây nặng trĩu cành những chùm quả phơn phớt hồng, tṛn trĩnh.
Hai cây mận đứng cạnh nhau, mùa hè chen chúc khoe một bên ngập ối quả đỏ, một bên trĩu căng quả vàng, chim từ đâu đến mổ ăn tíu tít, giờ đây ch́a những cành lặng lẽ gầy guộc, lác đác lá vàng xen ṿm lá xanh, rủ xuống chiếc bàn tṛn nhựa trắng buồn rầu úp mặt vào những chiếc ghế cũng nhựa trắng quây úp xung quanh.
Cạnh bậc tam cấp dẫn bước lên nhà, mùa hè luôn luôn có ba bốn chiếc xe đạp khóa xích vào nhau, giờ chỏng chơ một đống lá nâu ướt đẫm vun lại từ bao giờ.
Bước lên bậc tam cấp, cô âu yếm nh́n hai dăy bàn gỗ hai bên hiên, được vít chặt cùng hàng ghế gỗ viền xung quanh, giữa bàn vẫn đặt một đĩa gỗ nho nhỏ bày vài quả thông khô, giờ vun thêm một nắm hạt dẻ dại nâu bóng. Ở bàn phía bên trái, một chiếc gạt tàn úp xuống, bên cạnh bơ vơ một cốc nến trắng nhỏ cháy dở…
Đây là khu vực dành cho những con cú mèo ( cô gọi lũ bạn dịch giả của ḿnh như thế) đêm đêm lập ḷe hút thuốc và ngắm sao trời, hoặc trăng, nếu có.
Mở cửa bước vào pḥng khách, cô gặp ngay nụ cười thân thiết của Zsuzsa, người quét dọn, chăm sóc ngôi nhà đang ngồi chờ cô đến. Ôm hôn cô thắm thiết, rồi chắp đôi tay trước ngực, Zsuzsa dịu dàng lên tiếng:
- Chúa phù hộ chị đến đây lần nữa. Ôi, mới có một năm mà đă bao nhiêu chuyện xảy ra với chị! Nhưng biết làm sao? ai biết trước số phận sẽ nói ǵ với chúng ta?
Rồi, lại như một năm trước, Zsuzsa dẫn cô đến trước cửa một căn pḥng nhỏ, lần này là căn pḥng đối diện với căn pḥng năm ngoái, đưa cô chùm ch́a khóa:
- Đây là pḥng của chị. Chúc chị những ngày tốt lành tại đây.
Cô nhẹ nhàng khép cánh cửa sau lưng ḿnh rồi tiến về phía cửa sổ, kéo rèm.
Nắng chan ḥa lùa vào pḥng. Bên cửa sổ rung rinh tán lá x̣e rộng của bụi vả trĩu quả. Cô đứng lặng trong ánh sáng nóng rực, mê mải ngắm mấy chú ong vàng loanh quanh vờn bên những quả vả chín nặng trĩu, lũ kiến nâu óng ánh ḅ lăng xăng trên các nhánh cành, và gió vui vẻ quật đi quật lại những chiếc lá nũng nịu nổi hằn từng vệt gân xanh.
Cô khóa cửa, thong thả đi ra hồ, vùng biển hồ đẹp nhất của quốc gia này, cách ngôi biệt thự khoảng nửa cây số. Con đường đá ngoằn ngoèo dẫn bước chân người chúc xuống, mỗi lúc cần bước mỗi nhanh hơn, con đường rợp lá vàng từ hai hàng cây tỏa xum xuê dẫn thẳng đến tận hồ. Ôi,tháng Mười!
Cô nhớ tới tháng mười cách đây một năm, cô cũng xuống ngôi nhà này để làm việc. Đây là biệt thự của một nhà văn nổi tiếng cuối thế kỷ trước, thời đó là nơi tụ họp của đám văn nghệ sĩ đương thời, sau khi chủ nhân mất đi, theo di chúc, ngôi biệt thự trở thành điểm gặp gỡ nghỉ ngơi, làm việc của các dịch giả đến từ các quốc gia khác nhau với chung một mục đích: chuyển ư nghĩa, văn phong từ các tác phẩm văn học của đất nước chủ nhân ra nhiều ngôn ngữ khác nhau.
Cũng vẫn trên con đường đá dẫn ra hồ ngợp lá vàng xao xác này, cô từng lang thang hết phố nọ đến phố kia, ḷng vô cùng buồn bă, vô cùng câm lặng. Măi sau này, sau tất cả những sự kiện bất ngờ xảy ra với ḿnh, cô mới hiểu con người luôn bị cầm tù bởi sự nhắc nhở của vô thức, về những điều trái ngược hẳn với thực tại đ̣i tỉnh táo của cuộc sống hàng ngày.
Tâm hồn người luôn bị biến thành một băi chiến trường phân xử những nghịch lư hoàn cảnh sống nào đó một cách trơ trụi ngơ ngác, bởi nó chỉ kịp hiểu, sau khi mọi việc đă xảy ra, cho dù hiểu hay không đều đă quá muộn mằn, không ǵ xảy ra đúng như thế thêm lần nữa trong đời.
Cô đă viết những đoạn văn buồn bă, tuyệt vọng ở nơi đây, như kẻ viết di chúc trong đêm cuối cùng đợi một sớm mai hành h́nh. Giờ đây đọc lại, cô ngạc nhiên, té ra đấy cũng là ḿnh ư? là cô, kẻ phút này chẳng cảm thấy ǵ hết, kẻ b́nh thản, như mặt nước hồ chưa vèo một chiếc lá rơi và khuấy động…
Té ra con người cần phải sống hết thời gian của nó v́ thế, v́ mỗi tâm trạng thượng đế chỉ cho một lần nếm trải, để nhấm nháp mùi vị vô hạn của một kiếp hư vô. Tại sao lại gọi là hư vô ? chỉ hư vô khi ta chưa trải qua thôi, chưa đặt nổi tên và chưa nhận biết tại sao nó lại như thế với ta. C̣n khi ta đă gơ nó thành chữ, gọi nó ra đặt tên bằng khái niệm, lúc đó phải chăng cái hư vô đă biến thành một ta cụ thể…Kiểm chứng được hay không? Để làm ǵ cơ chứ?
Cô nghĩ lung bung như vậy khi đứng lặng bên hồ, ngắm lũ hải âu eo éc léo nhéo chao cánh, tranh ăn với lũ vịt trời béo tṛn quây nhau mổ lấy mổ để những mẩu bánh mỳ do một người đàn ông liệng xuống tới tấp, để từ xa xa, mấy ả thiên nga trắng phốp pháp vội vă lướt tới, xua đuổi, cướp giật thô bạo với lũ vịt lau nhau.
Cô rời hồ nước với cảm giác bực bội lũ thiên nga. Chúng chỉ đẹp khi biến thành các nàng thiếu nữ trong vở ba lê của Traicopxki, chỉ trong đó thôi và chỉ trong đêm rừng thẳm. Ngoài đời, chúng thô kệch, trắng toát vô hồn và điệu đà…
Hừ!...khát vọng nh́n thấy cái Đẹp của con người!- cô nghĩ thầm.
Trở về ngôi biệt thự, cô chạm trán Jesse ở pḥng khách.
Một chàng trai cao vút( như cái thang gỗ bắc đứng lên để lấy sách-cô nghĩ thầm) mái tóc loăn xoăn, vẻ mặt sáng sủa, cô lập tức thầm nhận xét: anh chàng này có ǵ giống chú người gỗ Pinokio, đôi tay hơi ḷng kḥng, hay đôi vai gù gù?
Nhưng đôi mắt của cậu khiến cô hơi giật ḿnh: đôi mắt nâu to nh́n thẳng,trong veo, lại sâu thẳm, ánh sâu thẳm của đôi mắt này là khoảng không gian bát ngát của những cánh rừng già lặng thinh, phản chiếu xuống mặt nước hồ thu sẫm bóng ưu tư chuyển màu khi hoàng hôn xuống. Đôi mắt chiếu cái nh́n vào ta, là không thể quên được nữa. Như một xác định hiện hữu (của cái ǵ đây? ràng buộc sự sống giữa những kẻ cùng loài?)
Trái ngược với tiêu chuẩn để đến đây làm việc, Jesse biết rất ít tiếng bản xứ, c̣n cô không biết tiếng của cậu, thế là họ nói với nhau bằng hai ngôn ngữ riêng của mỗi người.
Sau một hồi diễn tả thế nào đấy, cả hai hiểu tóm tắt t́nh thế hiện tại đôi bên như sau:
1. Cậu đến từ châu Mỹ với nhiệm vụ phải viết cho được một vở kịch dựa trên tiểu thuyết nổi tiếng của một nhà văn nổi tiếng của nước chủ nhà
2. Cô đến từ châu Á với nhiệm vụ phải dịch cho xong một cuốn tiểu luận triết học của một nhà văn, nhà triết học nổi tiếng của nước chủ nhà.
Hết.
Từ mai trở đi chúng ta mỗi người một nhiệm vụ, có thể vẫy tay chào nhau lúc gặp. Đủ. Cho đến ngày chia hai ngả về hai nhà. V́ không hiểu ngôn ngữ của nhau.
Bữa tối, cả hai gặp nhau trong bếp, lịch sự ra hiệu với hai cái nh́n cười cười để biết thêm một điều: trong ngôi biệt thự rộng mênh mông này, nơi b́nh thường luôn chứa chấp sáu bảy dịch giả đến từ sáu bảy quốc gia, lần này chỉ có đúng hai kẻ ngoại quốc bất hạnh không biết ngôn ngữ của nhau.
Cô nhăn trán: Jesse, tại sao viết là e lại đọc là y? tao không hiểu?
Nụ cười làm lành giải thích ngoài lề : Tên mày rất dễ nhớ, Rose.
Cậu làm động tác rút nhẫn khỏi ngón tay áp ngón út và nhắc lại: rose.
À, từng có cái nhẫn cưới tên Hoa Hồng. Cô gật.
Ngày đầu tiên trôi qua b́nh yên trong ngôi biệt thự bỏ quên gần cái hồ tuyệt đẹp viền hàng cây vàng óng ánh, như trong một bưu ảnh mùa thu chính cống.
Hai cư dân dở câm dở điếc, giơ tay mỉm cười chào nhau như hai chính khách lịch sự lúc cần tạm biệt: Jesse leo lên gác, ở cùng tầng với pḥng thư viện, c̣n cô từ pḥng khách rẽ trái về bán đảo riêng của ḿnh.
Mở laptop vào sáng hôm sau, cô không tin ở mắt ḿnh: người ta báo tin một bạn gái thân của cô đang hôn mê trong bệnh viện. Nơi quê nhà.
Trống ngực đập th́nh th́nh, mặt mũi xây xẩm, cô vội vă mặc quần áo, đi ra hồ, bởi một nỗi đau đớn như thắt lấy tim trào đến. Quá quen thuộc, cảm giác này. Trong đời, bao nhiêu lần con người rèn luyện để làm quen với những cảm giác đớn đau ngày càng quen thuộc, trước khi thượng đế cho phép ra đi vĩnh viễn? Đấy có phải những bài học vỡ ḷng về chia xẻ để ta mang đến kiếp mai sau?
Bên hồ, có tiếng chuông gơ leng keng, cô nh́n lên: trước mặt, một chiếc tàu hỏa du lịch đầy ắp khách sắp chuyển bánh. Tan nát cả cơi ḷng, cô vội vă trèo lên hàng ghế cuối cùng bỏ trống, trước khi cái tàu hỏa lại leng keng gơ chuông, nặng nề chuyển bánh dạo một ṿng quanh thành phố. Cô ngắm quang cảnh thành phố du lịch xinh đẹp trong nỗi buồn khổ rưng rưng. Nhưng không đủ can đảm tự thừa nhận ḿnh rất muốn xuống ngay từ khi chiếc tàu hỏa chuyển bánh.
Một tiếng sau, cô trở về ngôi biệt thự, ngồi đối diện với cái laptop, nh́n nó xác nhận: bạn gái cô đă vĩnh viễn ra đi.
Nghẹn ngào, mắt mờ nước, cô gơ phím.
Những giọt nước mắt xoáy tṛn trong lồng ngực tạo thành các chữ cái nhảy nhót, như khi ta xoay đất trên trục gốm từ từ tạo chiếc cốc, đớn đau hay không, mặc, không biết, chỉ biết phải trút bỏ, trút bỏ cảm giác biết Chết là ǵ, là sẽ tiếp tục Sống, dù chỉ c̣n lại mỗi ḿnh ta trên cơi đời.
Cô viết những lời tha thiết cuối cùng cho bạn trong tâm trạng hoàn toàn bay bổng trên trời cùng các thiên thần, không liên quan ǵ đến vị trí địa lư hiện tại. Cứ như thể những chữ cái là sợi dây liên hệ cuối cùng của hai linh hồn thân thiết vĩnh biệt chào nhau.
Sụt sịt, cô xuống bếp t́m nước uống. Jesse đang ngồi bên bàn ăn ngẩng đầu nh́n cô, sửng sốt. Đôi mắt nâu mở to ḍ hỏi.
Cô khe khẽ lắc đầu, mở trang cuối cuốn sách đang cắp nách cô chỉ vào một cái tên. Đột nhiên, nghĩ ra cô chạy ra giá sách lấy cuốn từ điển, rồi vừa sụt sịt cô vừa chỉ chữ: bạn gái. Người bạn gái đă biên tập cuốn truyện ngắn này của cô.
Jesse đứng dậy dang hai tay, tiến về phía cô, đứng sát, giơ ngực ra, cô gục đầu vào đấy, khóc nức nở. Jesse đứng im không nhúc nhích, cô chỉ nghe thấy tiếng trái tim cậu đập khẽ khàng, lúc sau tan ra ḥa lẫn vào tiếng khóc vỡ thổn thức của cô.
Có tiếng gơ. Cô mở cửa pḥng: Jesse đứng trước mặt, cặp mắt nâu cười cười long lanh ra hiệu: ra đây Rose, ăn!
Trong pḥng ăn, hai cái loa tép xếp cạnh nhau trong một góc. Tối hôm qua cô đă mang chúng ra đây, cả laptop cả sách, rồi vừa nấu, sau đó vừa ăn, cô vừa mở nhạc, những bài hát tha thiết cô yêu, cứa vào từng góc vụn của một trái tim đang buồn bă.
Hôm qua Jesse không có nhà. Cô nghe nhạc, đọc, gơ phím đến quá nửa đêm, rồi mắt sưng húp, đầu đau như búa bổ, cô đi nằm.
Sẩm tối ngày hôm qua, cô ra hồ sau một ngày khóc chán chê. Mặt nước hồ lúc đó đang ngả sang màu ghi sẫm, hàng cây vàng úa quanh hồ như tóp lại, những tán lá cụp xuống thờ thẫn khi chấp chới những ṿng lượn của lũ hải âu dường như mỗi lúc một thấp hơn, sà sát mặt nước hơn, lũ vịt trời bắt đầu túm tụm gật gù đứng một chân trên phiến đá x́ xụp bọt nước đập vào…
Cô nằm trên một chiếc ghế gỗ thường dùng để phơi nắng ban ngày, ngả đầu ngắm xiên xiên toàn bộ cảnh mây trời, nước, cánh chim chao, cây viền mặt hồ cong cong xa xa trong màu ghi xám hoàng hôn tháng mười, không hiểu ǵ hết, thấy ḿnh đă biến mất, c̣n lại mỗi một cái ǵ đó nhức nhối, buốt thét gào không ngưng nghỉ trong lồng ngực, trong trái tim..
Cô ngủ thiếp đi lúc nào không biết.
Tỉnh dậy, thấy rét run, cô nhỏm ngồi lên, lê bước về nhà.
Đang nhấm nháp một ngụm nước trà nóng, ngẩng lên, cô thấy đôi mắt nâu mở to buồn bă của Jesse ẩn hiện sau cánh cửa pḥng ăn. Đôi bên gật đầu chào nhau. Rồi cậu mở cửa pḥng khách đi ra ngoài, lẫn vào màn đêm.
Khi cô cắm xong loa vào laptop, t́m một bản sonata của Bethoven bật lên, Jesse đă bày xong bàn ăn. Cậu xúc thức ăn cho cô trước, rồi cho cậu sau, cả hai lặng lẽ ăn. Ăn xong, Jesse cất dọn, mặc cô giơ tay ngăn lại.
Cậu mỉm cười, nụ cười hiền luôn luôn nở trên môi, lúc cả hai nâng cốc vang đỏ nh́n nhau- uống- lúc cả hai vội vă t́m hai cuốn từ điển nhỏ bằng bàn tay- mở- lúc cả hai chụm đầu xem một giải thích trên laptop, lúc cả hai t́m giấy, bút ch́, vẽ, gạch, ghi kư hiệu, lại mở từ điển, lại chụm đầu…cười, giải thích, ai nói ngôn ngữ của kẻ ấy, trong tiếng nhạc lúc êm đềm lúc tươi vui, trong tiếng lách tách cốc chén, tiếng phát âm khó nhọc từng từ của cậu và tiếng khúc khích của cô.
Như một khung ảnh, một đoạn văn, một cảnh phim khép kín: Ngôi biệt thự bỏ quên bên hồ, ba lần cửa khóa, trong cái pḥng ăn rộng mênh mông, cạnh cây đèn đứng hắt ánh sáng trắng như một cây nấm khổng lồ,hai kẻ lạ mặt lần đầu tiên gặp nhau, tiếp xúc với nhau, không biết ngôn ngữ nhau. Nụ cười bắt đầu thay thế cho tất cả. Hai kẻ rừng rú ngẫu nhiên thượng đế sắp đặt bên nhau, kẻ nọ nh́n kẻ kia và muốn hiểu: mày đang ở tâm trạng như thế nào đấy? cạnh tao?
Ngôi biệt thự ngập từ trần xuống đất là từ điển, xếp kín trên những giá sách bằng sắt. Cạnh cái ḷ sưởi nhiều chục tuổi trong pḥng khách, trước tấm chân dung cười hiền hậu của phu nhân chủ nhân cũng ngồn ngộn sách là sách, báo, tạp chí, những bức tranh không tuổi treo trên tường cạnh cầu thang dẫn lên gác.
Và đèn, các loại đèn chùm, đèn đứng, đèn treo, đèn gắn, đủ loại ánh sáng vàng, trắng, xanh nhạt chiếu sáng cho mọi gáy sách, ở đây, ở kia, trên gác, dưới nhà, với tay là chạm đến sách, sách dẫn đôi chân đến gặp sách, phủ ngập các giá sắt xếp ngay ngắn trong thư viện trên gian gác áp mái, nơi chính giữa là một cái bàn xếp ngay ngắn bốn góc bốn chiếc ghế.
Nơi vào ngày thứ ba của buổi gặp gỡ ngẫu nhiên giữa hai kẻ từ trên trời rơi xuống, cứ đầu giờ chiều bắt đầu lảng vảng dưới pḥng ăn để gặp gỡ lẫn nhau.
Nụ cười hiền dịu luôn nở trên môi của Jesse từ từ lan tới cô, cô bắt đầu đáp trả lại bằng những nụ cười cũng dịu dàng và nhẹ nhàng như thế, y như cô bị thôi miên và bắt chước làm theo kẻ đang dạy ḿnh . Đôi mắt nâu mở to tỏa cái nh́n âu yếm với người đối diện như thể muốn truyền cho người khác ấn tượng yên b́nh dịu dàng cậu gim giữ trong người.
Một cảm giác êm đềm vô cùng dễ chịu, cùng lúc hết sức lạ lẫm truyền khắp người cô, rồi sau đấy tỏa khắp cả gian pḥng, như thể chấp chới đâu đây một bà tiên bay ngang, vung vẩy đũa thần rắc một mùi hương vô h́nh khiến ḷng người dịu xuống, muốn cười, và ước trở nên tha thiết…
Ôi, cái ǵ thế nhỉ, sự lan tỏa này? t́nh người chăng? Jesse!
Jesse rửa xong bát đĩa, ngồi xuống bên cạnh bàn, thấy cô mở cuốn từ điển, cậu nh́n cô, chợt nhớ ra:
- Mày đă đọc cuốn tiểu thuyết này chưa, Rose?- lao ba bước chân dài ngoẵng như chân c̣ lên pḥng( cô nh́n theo, nghĩ thầm) cậu tha xuống một cuốn sách.
- Chưa- cô trả lời, không nh́n cuốn sách v́ mải nh́n vào laptop - hay không? nói về cái ǵ vậy?
- Đây là một cuốn tiểu thuyết đạo đức- Jesse trả lời bằng cách chỉ một từ trong từ điển. Cô nh́n:
- Đạo đức? thời nào?
cô vừa hỏi vừa ḍ dẫm trên màn h́nh.
- Mày nghe bài hát này chưa?- cô bấm và quay màn h́nh sang chỉ cho cậu- này nhé, cùng một bài, ba người hát, mày thích ai hát hơn?
Jesse nghe chăm chú, đôi mắt nâu cười cười dịu dàng nh́n cô đang nghiêng nghiêng lắng nghe bên cạnh. Có một cái ǵ đấy êm đềm như ḍng sông thiêm thiếp trôi ngang lúc nửa tỉnh nửa mơ ngả lưng trên triền cỏ bên bờ… đấy là ǵ vậy Pinokio?
Jesse nghe hết ba bài rồi bấm phím-
- Thật à? ca sĩ này hát hay nhất? thế c̣n bài này?- Cô bấm phím.
Có tiếng chim xao xác, tiếng sóng vỗ bờ, tiếng piano rơi từng giọt và một giọng hát êm ái cất lên” Bay đi cánh chim biển hiền lành. Chẳng c̣n giấc mơ nào để giữ đôi chân em. Chẳng c̣n tiếng nói nào để trách cứ em, khi mặt trời đậu trên đôi cánh vỗ…”
Liệu Jesse có nhận ra khắc khoải tâm trạng của kẻ ra đi trong bài hát này, ra đi không bao giờ trở lại, chỉ c̣n sóng, trùng dương mênh mang trước mắt…
Cô vớ cuốn từ điển, lật, chỉ, rồi chạy ra chỗ máy in lấy giấy và bút. Cô vẽ. Cậu gật gật, cặp mắt nâu ghé xuống, đọc:
- ” Emigráns”
Nụ cười dịu dàng nhắc lại:
- Emigráns- Lưu vong
- Đúng, những kẻ lưu vong, thế kỷ này là thế kỷ lưu vong. Những bài hát lưu vong, con người lưu vong- cô mơ màng- Tao đây. Kẻ lưu vong. Mày thấy cậu ca sĩ Hàn Quốc hát hay này không? Chết rồi. Tự tử. V́ tâm hồn nó là tâm hồn của kẻ lưu vong.
Jesse lại ghé vào màn h́nh, t́m kiếm, gơ.
Một điệu jazz vang lên non nỉ tiếng violon và bập bùng đập nhẹ tiếng ghi ta ḥa theo. Rồi tanh tách búng, cất lên tiếng ghi ta mê hoặc. Cô đọc:
- Django Reinhardt
- Aha! Đúng! - Jesse gật, mắt nâu ánh lên vui vẻ- một chàng Di gan đi từ xứ sở Rumani, nếu tao không lầm gia đ́nh chàng gốc Hung, đất nước của chủ nhà đây. Một thiên tài ghi ta nhạc jazz, với hai ngón tay cuối của bàn tay bị hỏng v́ tai nạn- Jesse chỉ lên màn h́nh: một bàn tay trái bấm ghi ta không cần hai ngón cuối.
- Lưu vong-thiên tài- toàn cầu. – cô lẩm bẩm.
Jesse cười dịu dàng, đứng lên rót một cốc nước, ra hiệu cho cô: uống không?
- Không, cảm ơn, tao không uống. C̣n nạn Do thái nữa. – cô bảo- Mày đọc Kertész Imre chưa?- Cô ghi ra giấy.
- Rồi. Tao đọc Kinh cầu nguyện Kaddis dành cho đứa trẻ không ra đời- Jesse nói
- Tao dịch cuốn đấy ra tiếng Việt rồi- cô bảo- Jesse, mày phải đến nhà thờ Do thái ở Budapest, nhà thờ Do thái lớn nhất châu Âu đấy.- cô chỉ trên màn h́nh.
Jesse xoay người trên ghế quay lại phía cô, chỉ vào ngực ḿnh:
- Rose, người Do thái đây. Đúng, tao sống ở nước Mỹ, nhưng gia đ́nh bố mẹ tao người Do thái. Nhưng tao không theo đạo Do thái lẫn đạo Thiên chúa đâu, tao đi khắp thế giới để thăm viếng nhà thờ, nhà chùa của các đạo thôi.
Chai vang đỏ đă hết.
Từ điển và sách gạt sang một bên. Cô bấm phím, lần t́m các bản nhạc, Jesse lắng nghe, rồi đến lượt cậu bấm phím . Điệu nhạc này nhảy cóc sang điệu nhạc kia, các giọng hát khác nhau vang lên, khi xoe xóe như xé vải, lúc lại chậm răi khoan thai như nước vỗ mạn thuyền. Cả hai cười khúc khích, má đỏ bừng v́ rượu, cả hai giành nhau xoay màn h́nh, bấm…
- Jesse, đây là kinh kịch Trung Quốc
- A-ha, Hoa Hồng- cậu lẩm bẩm một câu hát.
- Ơ, mày biết tiếng Trung?
- Ừ-hư! một chút!- đôi mắt nâu cười dịu dàng.
- Để tao mở cái này cho mày xem. Đoán đi nào.
- Nhạc dân tộc. Folklor.
- Thế c̣n đây?
Jesse ghé mắt vào màn h́nh, rồi quay sang cô, một tay giơ cao, tay kia hạ thấp xuống làm cử chỉ kéo ngang :
- Rose, tao sang Vietnam rồi, đây …tên là ǵ nhỉ? mày bảo ǵ? cái - nhị.- cậu méo xệch mồm bắt chước một từ vừa rơi khỏi miệng cô.
- Jesse, thế nhạc này là nhạc ǵ?
Trên màn h́nh, mấy cô phụ nữ vấn khăn, yếm đào áo tứ thân ngồi giữa chiếu, mấy ông áo the khăn xếp ngồi cạnh gơ nhịp cầm canh. Trên màn h́nh ghi ḍng chữ: Ca trù.
- Rose, nghĩa là ǵ?
- Jazz Vietnam
Cô cười phá lên. Jesse cũng cười, nhoai người, bấm phím, cậu đi t́m trang dịch google.
Jesse, mày có biết hoa anh đào tại sao nở hồng rực cả một cánh rừng, đẹp như thể toàn bộ mây hồng trên bầu trời bay sà xuống đất Japán, trong một sớm ban mai bừng lên chỉ một sắc hồng anh đào tuyệt mỹ…?
tại sao Rose?
Để sáng hôm sau, qua một đêm tất cả những cánh hoa hồng nhạt ấy rụng toàn bộ xuống đất, ướt đẫm dưới làn mưa đêm, và hết một đời hoa, ngắn ngủi, rực rỡ…
Rose…
Ừ, đấy là cuộc sống!
Quá nửa đêm, hai đứa mơ màng dựa hai bên thành ghế nh́n nhau, bên cái laptop đỏ rực màn h́nh hoa anh đào và một giọng nữ trầm tha thiết ca bài ca rỏ máu của rừng anh đào xứ Phù-Tang…
Cô gặp Jesse trong pḥng ăn ngày hôm sau với một vẻ băn khoăn. Dưới đôi mắt nâu mở to, hai quầng thâm nhạt xuất hiện.
- Tao không viết được tiếp nữa. Vở kịch không h́nh thành.
- Sao thế?
- Các nhân vật rắc rối quá. – Jesse chạy lên gác, mang cuốn sách xuống.- Mày hiểu từ này không? trong bản dịch, dịch giả đặt nó trong ngoặc kép, nhưng tao nghĩ nó có nghĩa khác.
Hai đứa lại chuẩn bị ăn tối. Jesse bày đĩa, dĩa và cốc, trong khi đó, cô lướt vội vă tren net, đọc lời b́nh luận về cuốn sách. Ăn xong, dọn dẹp đâu đó, cả hai lôi từ điển, giấy bút, bắt đầu tṛ chuyện.
- Jesse, tao nghĩ mày quẳng cuốn tiểu thuyết ấy đi. Dù sao nó cũng được viết từ những năm 60, vấn đề của nó chắc cũ rồi. Thời đó Hungary đang là nước cộng sản.
- Đúng, nhưng đây là những vấn đề đạo đức.
Cậu hư hoáy mở từ điển: vấn đề tổng quát.
- Biết rồi- cô khăng khăng- nhưng nước Hung ngày nay không gặp những vấn đề này nữa. Thời cộng sản, không có tự do để lựa chọn. Nhưng bây giờ hết thời cộng sản, nước Hung cũng không biết lựa chọn đằng nào, v́ nhiều tự do quá. Mày t́m đọc tác giả này đi.
Cô đứng phắt dậy, đi trước, Jesse theo sau, hai đứa hùng hổ trèo lên gác, bật tất cả đèn trong pḥng thư viện, t́m kiếm, ḅ dưới đất, ngồi xổm, lăn tṛn trên sàn, trèo thang, với tay t́m các ngách giá sách. Không có.
Cả hai lọc cọc chạy xuống pḥng ăn, khư khư giấy bút và từ điển. Cô bắt đầu vẽ:
- Jesse nh́n đây: một cậu bé lớn lên cùng người mẹ là diễn viên
- A, tao biết từ này: diễn viên
- Ừ, v́ mày là đạo diễn nhà hát. Người mẹ từng nổi tiếng trong vai Cleonpatra trước thế chiến, nhưng đến thời nước Hung cộng sản, bà ấy bị đuổi việc v́ có cô con gái lưu vong „emigráns”
Đôi mắt nâu tuyệt đẹp gật gật:
- Tên nhà văn là ǵ? tên cuốn sách?
- Bartis Atilla, tiểu thuyết: B́nh yên
Hai cuốn từ điển mở sột soạt, cả hai chúi đầu t́m, từ hai cái loa tép tiếng ghita jazz cất lên thư thả, duyên dáng, tiếng violon… Jesse nghiêng đầu nghe, gật gù, cô cười theo” này ,đây là nét nhạc Digan” Jesse gật: „Digan” rồi lật đật mở từ điển, cậu t́m tiếp và chỉ cho cô đọc: ”Nhạc quán rượu Hung”
- Rose, một dàn nhạc Hungary bên Mỹ, một dàn nhạc dân tộc mang cùng tên với tác giả cuốn tiểu thuyết tao đang chuyển thể thành kịch: Sánta Ferenc, mày xem đây này…
Cậu bỏ từ điển, ḍ trên màn h́nh, bấm.
Một quán ăn, những người khách cầm dao dĩa, vừa cắt thịt trong đĩa, vừa chốc chốc ngẩng lên cười với một người đàn ông to béo, mặc quần áo dân tộc thêu sặc sỡ, ghé sát violon cạnh vai khách ăn kéo một điệu nhạc vui tươi…
Cô cười tươi tỉnh, nhận ngay ra nét nhạc Hungary quen thuộc phấn khích, gợi nhớ những ngày dạ hội làng Hungary tưng bừng, nơi các cô gái mặc áo thêu, váy thêu nhiều tầng sặc sỡ, tóc tết bím đuôi buộc chiếc khăn tay đỏ, các chàng trai khoác áo ghi lê da đen, đi ủng cao, họ nhảy quanh các cô gái, đập tay vào ủng bôm bốp, ḥa với tiếng violon tha thiết, là giọng hát cao vút, thậm chí hơi the thé,thô mộc tiếng địa phương của các cô gái.
Cô chỉ vào chai rượu mận trắng nhỏ xíu đặt trên bàn:
- Dưới gốc mận, các chàng trai Hung và các cô gái Hung hẹn ḥ nhau…
Cô cười khúc khích, Jesse cười dịu dàng, cả hai chạm cốc. Nh́n nhau.
Có lẽ lâu lắm rồi, đám mây b́nh yên của niềm vui thầm lặng không cần khao khát mới bay trở lại bầu trời tâm hồn nhiều u ám của cô. Có lẽ cảm giác này chỉ từng có thuở niên thiếu, khi ta mới chỉ là một sinh linh bé bỏng, non nớt, chưa nhận biết ǵ, chưa thu thập chút ǵ kinh nghiệm mỗi ngày sống mệt mỏi của đời người. Linh hồn con người lúc đó trong trẻo, không chờ đợi, chỉ thưởng thức ngày lại ngày trôi qua bằng một b́nh an vui vẻ, trực tiếp và nhẹ nhơm làm sao, trong sáng làm sao.
Cái ǵ gây ấn tượng mạnh cho nhau thế nhỉ? khi cả hai chỉ nh́n nhau cười là chính? hay khoảng cách ngôn ngữ hạn chế giữa đôi bên chính là một b́nh an hiện diện, như thể sự tĩnh lặng của tâm hồn chỉ là một khoảnh khắc thiếu vật vă, thiếu suy tưởng trầm ngâm, thiếu đớn đau chịu đựng, thiếu vắng lời than van mà thôi?
Cô nhận ra, cảm giác ch́m xuống đáy vực âm sau những cái chết đau buồn của nhiều người thân cùng lúc gây ra cho cô, lần đầu tiên sau bao tháng ngày, bỗng trồi nổi lên lang thang trong ḷng, như những tảng băng trắng toát hiện diện, trôi theo ḍng nước, muốn xả xuống bờ vực mở toang khi mùa xuân đến…
Lần đầu tiên, sau bao ngày buốt giá tâm hồn, cô như nh́n thấy tia nắng mảnh dẻ của mặt trời ấm áp chiếu rọi xuống một ḍng nước đầy những tảng băng đang muốn cuồn cuộn trôi đi, chạm vào bờ một thoáng, trước khi tan ra, ḥa vào những ḍng nước khác, từ những con sông khác, để mơ ước được trôi ra biển…
Jesse rót tiếp mỗi đứa một ly rượu mận.
Nh́n nhau, chạm ly, má đỏ hồng, mắt nâu long lanh, cười. Tràn ngập âm thanh ghi ta, piano trong không gian tĩnh lặng như vô tận của đêm.
Có quên không, khoảnh khắc này, trái tim?
Cô kể tiếp, tay không ngừng lật từ điển:
- Jesse, người mẹ bị đuổi việc ở nhà hát, bà trở về nhà và không bao giờ bước ra ngoài nữa, cho đến khi chết. Cậu bé con trai bà, sau này trở thành nhà văn, gánh vác cuộc sống của ḿnh và của cả bà mẹ luôn, cùng lúc…
- Sao lại của bà mẹ nữa, Rose?
- V́ từ phút ấy trở đi vị trí của thực tại thay đổi: đời bà trở thành cái sân khấu, xảy ra trong nhà, nơi đôi khi bà mặc quần áo của vai diễn Cleonpatra đi lại, tự diễn, để tự tiêu khiển, sống tiếp,dù khán giả chỉ là cậu con trai, kẻ cùng lúc phải đóng vai đời thật trong giao tiếp với mẹ, cùng lúc là một diễn viên trên sân khấu luôn- như mẹ cậu- khi giả vờ nét chữ của chị gái gửi thư cho mẹ…
- Sao thế? cậu em viết thư thay cho bà chị?
- V́ những bức thư lưu vong theo năm tháng sẽ lưu vong như những kẻ lưu vong, chỉ c̣n lại những món tiền gửi về… người đàn ông, nhà văn trong tiểu thuyết B́nh yên sắm vai người khác với mẹ ḿnh, người mẹ sắm vai một nhân vật lịch sử, người chị gái ẩn nấp sau những món tiền không cần giải thích…Tất cả đều khoác một mặt nạ.
Cô loay hoay lục từ điển, Jesse ghé mắt nh́n:
- Mask
- ư-hưm! mask! mặt nạ!
- Rose, tao và mày có đeo mặt nạ không?
Đôi mắt nâu cười cười, ánh mắt âu yếm và dịu dàng.
Vài ngày cuối cùng bên cạnh nhau trong cái biệt thự châu Âu tháng mười bị bỏ quên, cô đọc cho cậu nghe một câu tuyệt vời của Hamvas Béla- nhà triết học tâm linh Hungary ưa thích của cô” tất cả các vai diễn -như chữ đă hạ bút-đ̣i hỏi một cam kết cá nhân, đ̣i hỏi con người trở thành một công cụ khiêm nhường của chữ đă viết ra, của biểu tượng( logos) và tỏa sáng sau tấm mặt nạ cuộc đời.”
Cô đọc bằng tiếng Hung( mặc kệ cậu hiểu hay không) để cậu lại lặn lội t́m trang dịch google.
Jesse, con người tạo ra lịch sử của chính ḿnh, chịu trách nhiệm về quá tŕnh lịch sử ấy bằng các tư thế tham dự cá nhân khác nhau. Đúng không? Hamvas muốn nói thế.
- Sao nữa, mày tiếp đi, Rose, ǵ nữa?
- Ừ, sau đó bà mẹ chết, cậu con trai hoàn toàn tự do, cũng như cái xă hội đổi thế chế chính trị của nó hoàn toàn tự do, ai cũng có thể lộ nguyên h́nh là ḿnh…
Jesse nh́n cô chăm chú.
- Nhân vật chính trở thành nhà văn, trong quá tŕnh t́m cách xuất bản tác phẩm của ḿnh, cậu bất ngờ đối diện với những uẩn khúc vẫn giấu kín của quá khứ cha cậu, cũng là một trí thức, một nhà văn, cậu bất ngờ đụng phải những di sản tồi tệ để lại của thế hệ trước, và bất lực, vỡ mộng, cậu lang thang vô hướng trong thành phố v́ nhận ra rằng: thế hệ cậu được giao trả một tự do rỗng tuếch …
Đôi mắt nâu âu yếm nh́n ḍ hỏi:
- Đúng thế, Jesse! đất nước Hungary không biết làm ǵ với thứ tự do không nội dung của nó sau ngày chủ nghĩa cộng sản sụp đổ, sau nửa thế kỷ độc tài ngự trị nơi đây.
- Cuốn tiểu thuyết kết thúc bằng cảnh người đàn ông làm quen với một cô gái cũng đang lang thang vô hướng trên một chiếc cầu trong thành phố đêm, cô gái người Rumani, quay lại quê cũ của ḿnh t́m tương lai, gặp một người đàn ông Hungary đang đối mặt với quá khứ của ḿnh, một thứ quá khứ cụ thể như một phần quê hương đă trở thành một phần đất của quốc gia khác, như trở thành đất Rumani, nhưng đồng thời vô h́nh, v́ các thành viên của nó không bắt gặp h́nh bóng ḿnh ở điểm nào của quá khứ ?
Đôi mắt nâu đọng lại một chút trên khuôn mặt cô, rồi cúi xuống lục lọi từ điển:
- Tuyệt! Hoa Hồng, chủ nghĩa cộng sản- komunizmus - với các quốc gia khác nhau, với các diễn biến hậu quả khác nhau, với các biến thể văn hóa khác nhau…
- Chưa hết đâu- cô hạ giọng, lắc đầu- chủ nghĩa cộng sản toàn trị chưa chấm hết. Tao vẫn chưa nh́n thấy cái biến thể kết cục ở châu Á.
Jesse chăm chú:
- Mày muốn nh́n thấy cái kết cục ǵ?
- Tao không biết! Tao làm sao biết trước ? Nó vẫn đang diễn biến mà.
- Chính v́ thế, Rose, mày phải đọc cuốn tiểu thuyết này đi, cuốn sách tao định chuyển thành vở kịch ấy, nó nói về bản chất của con người trong mọi h́nh thái chế độ. Bằng sự lựa chọn đạo đức. Bằng tư cách sống.
Cô ngẩn ra nh́n cậu:
- Thế không phải mày định viết một vở kịch về châu Âu hiện tại? sau chủ nghĩa cộng sản? Một châu Âu hôm nay cụ thể rối ḅng bong đến nỗi không biết vấn đề hôm qua của nó nặng nề hơn hay hiện tại của nó nặng nề hơn? không cụ thể mày không viết nổi, Jesse
- Rose, mày không hiểu. Trong kịch, trong văn hóa của châu Âu và của Mỹ chủ nghĩa cộng sản được nhắc đến theo cách hiểu khác nhau, với những thời điểm khác nhau, đấy là sự cụ thể. Ví dụ:
Cậu lấy bút ch́, hư hoáy ghi ra giấy: ở Mỹ: 1935-1960, ở châu Âu: 1958-1999
- Tao muốn dựng một vở kịch từ cuốn tiểu thuyết rất tượng trưng cho thời đại này, với một vấn đề con người luôn luôn mới ở tất cả các thập kỷ: đạo đức làm người. Một vở kịch nói về sự lựa chọn đạo đức làm người.
Ngồi thừ nh́n đống giấy đặc chữ, kư hiệu, ṿng tṛn, gạch ngang, nghiêng ngửa, cô nghĩ một chút rồi bảo:
- Jesse, hay mày đọc một tác giả khác nữa đi, hiện tượng đặc biệt của văn học Hung
- Ai vậy, Rose?
- Csáth Géza. Tao đă dịch hai mươi truyện ngắn của ông.
Vớ lấy cuốn từ điển, hai đứa lại bắt đầu tŕnh bày ư tưởng cho nhau. Jesse có vẻ thích thú. C̣n cô đặc biệt hưng phấn.
- Tao cho rằng thế giới của Csáth chuyển thành kịch th́ tuyệt. Một thế giới nửa thực nửa hư, nửa âm nửa dương, cùng lúc không hiểu ḿnh đang tiếp xúc với kẻ dương thế hay âm thế tồn tại cạnh ḿnh, cùng lúc không hiểu phần nào trong tâm hồn ḿnh đă chết, phần nào bắt đầu hồi sinh…Đấy là cuộc sống, Jesse
Đôi mắt nâu cười cười nh́n cô không phản ứng
- Hay mày viết một vở kịch có cả nước Hung trong quá khứ và hiện tại đi. Quá khứ nền là tác phẩm của Csáth Géza, hiện tại nền là tiểu thuyết của Bartis Atilla? Mày nghĩ thế nào?
- Đây nhé -cô vẽ ba h́nh tṛn trên giấy- mày viết một vở kịch modern (hiện đại) như thế này: Jesse ngồi đây, đèn sân khấu bật sáng từ góc này, góc xă hội châu Âu trước thế chiến với những chuẩn mực đạo đức của xă hội tư sản phát triển, lúc sau đèn từ góc này tắt đi để đèn góc kia bật sáng, đấy là Đông Âu những năm tháng của chủ nghĩa xă hội và cộng sản. Góc thứ ba chính là mày, người kể chuyện, Jesse…
Đôi mắt nâu vẫn chỉ cười cười, không muốn tŕnh bày ư kiến.
Cô chợt hiểu, chàng Pinokio này không hiền lành tư nào, vẻ dịu dàng kia là biểu hiện của tinh tế văn minh đối xử người với người mà thôi, lay chuyển được ư định của chàng đâu có dễ.
Nghĩ vậy cô không nói tiếp nữa mà ngả người ra thành ghế nghe nhạc, nhắm mắt lại, rồi lại mở he hé mắt, Jess đang cười cười nh́n cô, thấy thế lập tức ra hiệu: „uống cafe không?” cô cũng cười, lắc đầu:”đồ quỷ! nó hiểu hết!”
Đă quá nửa đêm th́ phải, Jesse pha cafe.
Đầu giờ chiều hôm sau, khi gặp lại nhau, cả hai chỉ đồng hồ ra hiệu”Tao hôm qua một rưỡi mới ngủ. C̣n mày?” Cặp mắt nâu thâm quầng, sưng mọng:” Tao ba giờ rưỡi.”
Quái gở, gần một giờ sáng chia tay nhau, ai về pḥng nấy, rồi như bị lương tâm cắn rứt v́ dính vào nhau ngay từ đầu giờ chiều, h́nh như cả hai nguyện thức thâu đêm, dịch viết bù lại thời gian đă mất, để hôm sau lại ngay đầu giờ chiều gật gù lảng vảng t́m cách chạm trán nhau dưới pḥng ăn.
Thời gian trôi qua trong những ngày này không h́nh dáng, không mùi vị, không chứa bất kỳ dấu hiệu ǵ của một đời người có đủ quá khứ, hiện tại và sẽ có tương lai. Chỉ một cảm giác duy nhất hiển hiện giữa hai kẻ xa lạ vừa quen nhau t́nh cờ: sự vui sướng. Vui sướng v́ ở bên nhau dễ chịu quá. Một cách hết sức tự nhiên. Như không khí trong lành của sự sống, chẳng ai tạo ra mà cũng chẳng ai lấy đi nổi. Thứ trong lành của vũ trụ thượng đế đôi khi chỉ dành cho con người vào những khoảnh khắc nó ít chờ đợi nhất trong một kiếp nhân gian.
Jesse cầm lăm lăm cuốn sách trong tay, mặt căng thẳng. Cô đưa mắt ḍ hỏi.
Cậu t́m từ điển:
- Rose, theo mày, cuốn tiểu thuyết này thật sự hay?
Cô suy nghĩ một chút rồi bảo:
- Đâu? bản gốc tiếng Hung đâu? tao chưa đọc truyện này. Cho tao mượn được không?
Cả hai huỳnh huỵch chạy lên gác, Jesse mở cửa pḥng, lấy cuốn sách để bên cạnh máy tính, đưa cho cô, không quên thích thú chỉ vào bàn phím: những mẩu giấy trắng được cậu xếp thành hàng theo tên các nhân vật để gơ cho dễ và nhanh.
Cậu đưa cho cô cuốn tiểu thuyết nguyên bản:
- Chờ tao một ngày để tao đọc hết cuốn sách nhé?
Cô nh́n Jesse năn nỉ. Đôi mắt nâu dịu dàng cười.
Jesse chui vào pḥng gơ phím tiếp.
Cô lấy chiếc chăn len quấn quanh lưng như mặc một chiếc váy dài lượt thượt, khoác áo choàng, cổ quàng kín khăn, rồi mở cửa pḥng khách bước ra ngoài hiên, ngồi lên ghế dài cạnh chiếc bàn gỗ, cô bắt đầu đọc.
Khác hẳn với không khí được sưởi ấm rực trong pḥng, không khí ngoài hiên nhà lạnh ngắt, chưa đến mức buốt giá nhưng lạnh, hơi lạnh ẩm của đất thiếu nắng và của lá rụng đă lâu dưới đất.
Cô để tâm trí hoàn toàn vào cuốn sách, có lúc loay hoay quấn lại chăn dưới chân tḥ dưới gầm bàn, có lúc đổi tư thế ngồi, nhưng cô không để ư đến điều ǵ hết, các nhân vật của cuốn tiểu thuyết bắt đầu cuốn hút cô.
Một nội dung xă hội Đông Âu trong những tháng ngày sát đoạn kết của cuộc thế chiến thứ hai, những ngày tung hoành cuối cùng của chủ nghĩa phát xít với đôi cánh đen ghê rợn của quỷ sứ bay lượn, trùm khắp bầu trời châu Âu bắt đầu mở ra trước mắt cô. Con người - như những ngọn cỏ trơ trọi không nhận được bất cứ sự che chở nào trên mặt đất trần trụi- co dúm lại với nhau và t́m cách tự vệ. Để tiếp tục sống sót.
Cuốn tiểu thuyết mở màn bằng cuộc họp mặt thường lệ của một nhóm bạn hữu bốn người thân quen trong một cái quán, sau đó thêm một khách lạ nhập bọn. Mỗi nhân vật mang vào câu chuyện bên bàn rượu một dáng vẻ bất hạnh khác nhau của con người phải sống trong một hoàn cảnh xă hội bấp bênh, không đoán trước nổi tương lai, và hiện tại cũng mờ mịt đen tối bởi những ǵ xảy ra hàng ngày đều hăi hùng và ghê rợn bí ẩn.
Cô đọc, đôi lúc bật cười v́ giọng văn trực tiếp, rất hài hước và sống động của tác giả khi sử dụng thứ ngôn ngữ có một không hai trên thế giới, tiếng Hungary, để diễn tả thứ tính cách hết sức cô đọng về chất văn hóa phát triển cao trong quan niệm và ứng xử của dân tộc này. Một dân tộc quá thông minh, một dân tộc thiên tài.
Từ từ, một cách mơ hồ, cô cảm nhận không khí nghẹn thở của những mẩu chuyện bế tắc, không đâu vào đâu, vớ vẩn ngược xuôi của các nhân vật, sau rốt vẫn buộc phải chạm đến chủ đề con người, thái độ làm người như thế nào, trong cái thực trạng không tránh khỏi của họ: đối đầu với sự tàn bạo dường như thắng thế của chủ nghĩa phát xít phi nhân tính lúc đó
Cô đặt sách xuống bàn, mơ màng suy nghĩ một lúc lâu.
Năm nhân vật, năm nghề nghiệp, năm lối suy nghĩ, năm đời sống riêng khác hẳn nhau bắt đầu chụm lại thành một tâm điểm khi một nhân vật chính của tiểu thuyết đặt ra câu hỏi: này anh hăy lựa chọn đi, giả thử được phép, anh sẽ chui vào bộ da của một kẻ độc tài hay của kẻ bị chà đạp, kẻ có tên gọi nạn nhân?
Gyurica, anh chàng chữa đồng hồ mang tính cách đặc biệt nhất trong số các nhân vật giả định một t́nh huống: nói đi, nếu chúng ta một lần nữa tái sinh, ai sẽ chọn số phận của kẻ nào? Số phận của tên lănh chúa cai trị có tên gọi Tomoceuszkatatiki, kẻ không hề cảm thấy ḿnh đang gây tội ác, khi hành hạ đám nô lệ, hay số phận của kẻ nô lệ có tên gọi Gyugyu, kẻ luôn bị chủ ḿnh hành hạ ngược đăi, nhưng b́nh tâm chịu đựng v́ những giá trị đạo đức nào đó tự bào chữa, an ủi trong con người anh ta….
Trong năm kẻ nhâm nhi bên bàn rượu, chỉ một kẻ duy nhất – người khách lạ đến nhập bọn tự nhận sắm vai tên nô lệ, và chả ai tin kẻ này, kẻ sau những cơn tự gặm nhấm thương thân, thương những giá trị tự thân giả dối tự đặt ra cho ḿnh, gă đă đi tố cáo toàn bộ đám bạn nhậu, để một màn kịch mới mở màn trong khuôn khổ nhà tù, màn kịch các nhân vật của cuốn sách cần sắm vai trong hành động chứ không chỉ trong một giả định bâng quơ nữa.
Trong nhà tù, một trong số những tên phát xít Hung có mặt ở đó đưa ra „sáng kiến”: sẽ thả bốn người bị bắt ra với điều kiện họ phải tát vào mặt một tù nhân cộng sản hấp hối đang bị treo trước mặt họ. Ba trong số bốn người bạn- tuy lúc tranh luận đều mập mờ, mơ hồ trong lập trường lựa chọn thái độ sống- lúc này, trong phút cao trào bi hùng nhất của hành động- đều từ chối gây”tội ác” đều giữ vững chút phẩm chất người cuối cùng của bản thân, dù cái giá phải trả là chết rục trong tù.
Chỉ có một người duy nhất, nhân vật đặc biệt nhất của cuốn tiểu thuyết. Gyurica-người thợ sửa chữa đồng hồ là hành động như bọn phát xít mong muốn: tát vào mặt người tù cộng sản hấp hối, và được thả ra về ….
Có lẽ ít khi cô đọc tập trung đến thế, cuốn truyện chiếm lĩnh toàn bộ tâm hồn cô, loay hoay măi đôi chân bị quấn chăn dưới gầm bàn, cuối cùng bực ḿnh,cô gác luôn cả đôi chân lên chiếc bàn gỗ, ngả người ra dựa ra sau, đưa sách lên ngang mắt, cô không để ư Jesse đă mở cửa bước ra đứng trước mặt ḿnh. Cậu mặc chiếc áo thun ngắn tay, cô ngẩng lên, ra hiệu:
- Mày không lạnh à?
- Không, chỗ tao ở lạnh lắm, ở đây ấm- Jesse nhún vai, cười.
Cô chợt nhớ tối hôm qua cậu lướt net chỉ thành phố quê hương của cậu cho cô xem, rồi cậu bấm phím t́m theo bản đồ, một bàn tay x̣e trên màn h́nh chỉ ngôi nhà cậu đang ở với cha mẹ và”một người anh em là con nuôi”, và chiếc xe hơi đậu ngoài phố của cậu. Cả hai đă cười rúc rích khi cô ra hiệu:” tao sang chỗ mày chơi nhé?”,Jesse gật đầu:”ừ, mày sang nhé” Cô trả lời:” không, tao không sang đâu, tao không biết tiếng Anh”Jesse vội vàng:” đừng lo, bên đấy rất nhiều người Việt và người Hung.” Rồi cậu nói thêm:” mày học tiếng Anh, tao học tiếng Hung. Nhé?” cô t́m từ điển: „không được đâu, tao Tối Dạ lắm,Ngu” cô cười khúc khích khi thấy Jesse lắc đầu quầy quậy. Rồi vớ lấy từ điển, cậu chỉ vào ngực rồi chỉ vào từ điển:”tao cũng Ngu lắm”. Cả hai đều cười.
Jesse quay vào bếp mang ra hai tách trà, hai cuốn từ điển nhỏ,rồi ngồi xuống ghế, đối diện với đôi chân bó trong chăn, vẫn đặt trên bàn của cô, cậu vừa uống trà vừa ra hiệu:
- Thế nào, cuốn sách có hay không?
- Jesse, ngay nhan đề của cuốn tiểu thuyết đă không hề b́nh thường: CON DẤU THỨ NĂM. Mày có biết ẩn tích của nó không? Lấy từ một tích trong Biblia, mày biết từ này không?
- Biblia- Jesse gật đầu- Kinh thánh.
- Cuốn sách hay, tao không nghĩ là nó hay thế. À cái từ hôm nọ mày hỏi ấy mà, một lối nói riễu, kéo dài giọng như một con vẹt bắt chước, kiểu:” „Đúng… là… châu Âu!”, đọc đến đây th́ tao hiểu rồi.
Jesse cười, gật gù: „tao cũng nghĩ thế”.
Từ hôm đó trở đi, thỉnh thoảng cậu kéo dài giọng, trêu cô:”Đúng… là…. châu Âu!”
Hai đứa ngồi hồi lâu ngoài hiên, không mở từ điển nữa, bắt đầu ngắm lá rơi lả tả từ những cành cây, xoáy tṛn rơi xuống gốc. Dọc con đường rải sỏi những ngọn đèn ẩn hiện dưới những khóm cỏ hoa bật sáng, khu vườn tranh tối tranh sáng trông như một bức tranh mùa thu thật lớn đặt xa xa…
Rồi cô mở cửa, xuưt xoa chạy vào pḥng, Jesse đi sau, khóa hai lần cửa.
Mày có biết, dưới một mái nhà chung cái ǵ sưởi ấm nhiều nhất cho trái tim những kẻ cùng tồn tại một khắc với nhau không?
Sự ưng thuận. Nhất là trong cùng một hành động. Trong cùng một đam mê.
Tao và mày mê mải t́m cách diễn đạt cho nhau hiểu về thứ cả hai cùng thích: văn chương, âm nhạc, nhà hát, và…cả rượu nữa.
- Rose, mày uống khá lắm
- Jesse, mày cũng thế.
- Hôm qua mày bảo rượu mận Hung ngon hơn, hôm nay tao mua rượu quả hỗn hợp đây: táo lê, nho, uống thử nhé.
Cả hai nâng cốc.
- Không, rượu mận ngon hơn- cô nói
- Rose, khi c̣n nhỏ một lần tao nhận được một món quà là một cái bảng tṛn có nam châm ở dưới. Hồi đó tao đă ước lớn lên tao sẽ làm một cái sân khấu có nam châm. Và tao trở thành đạo diễn.
- Jesse, bố tao là đạo diễn sân khấu, tao đă ngủ nhiều lần bên cánh gà, và có những đoạn kịch tao thuộc ḷng.
Tối hôm đó cả hai chia tay nhau rất sớm để trở về pḥng riêng, đứa nào cũng bận bịu một mưu toan kế hoạch cần thực hiện nào đấy, tuyệt nhiên không hề nghĩ đến sự xum họp ngắn ngủi này sắp chấm dứt, bởi mọi sự xảy ra giữa cả hai đều hoàn toàn tự nhiên, không hề theo sự sắp đặt nào. Như hai đứa trẻ thời thơ ấu, bận bịu quan tâm đến tṛ chơi hơn là bạn chơi, bởi v́ , tṛ chơi mới cuốn hút chúng làm sao.
Đầu giờ chiều hôm sau, cô đọc xong cuốn tiểu thuyết.
Lảo đảo bước vào pḥng ăn, cô ngồi thừ suy nghĩ, không nói không rằng. Jesse sải những bước dài từ trên gác xuống cầu thang, cặp mắt nâu chăm chú nh́n cô:
- Sao? mày thấy cuốn sách thế nào?
- Jesse, tao thật xấu hổ là đến tận bây giờ tao mới đọc cuốn tiểu thuyết này. Hay kinh khủng. Ấn tượng thật khủng khiếp. Tao bị ám ảnh nhất chính ở đoạn cuối.
Cô mở hai trang cuối cùng, chỉ cho cậu xem, Jesse gật.
- Rose, hôm qua mày nói đến Kinh thánh, Biblia…
Cô gật, Jesse nói tiếp
- Tao đọc lời giới thiệu, con dấu thứ năm nằm trong một tích nói về sự phá vỡ các con dấu đóng lên sách Khải huyền của Thánh John.
Trong những ngày Jesse đi vắng, cô t́m đọc lại sự tích về con dấu thứ năm, về cuốn sách cổ viết bằng tiếng Hy lạp được coi như sách của thánh John viết trong thể kỷ I. sau Công nguyên. Cuốn sách này được khóa bằng bảy con dấu, mỗi lần một con dấu bị phá vỡ, cuốn sách lại giải phóng một sự kiện nào đấy của nhân loại. Con dấu thứ năm bị phá vỡ, giải phóng cho những linh hồn đă chết v́ Lời, v́ biểu tượng của Chúa.
- Kịch tính của tác phẩm rất cao- Jesse loay hoay mở từ điển- bắt đầu ngay từ những chuyện tầm phào trong quán rượu. Những câu chuyện vớ vẩn chứa đựng sự căng thẳng của đời thường căng thẳng. Không hề b́nh thường tư nào.
- Đúng, và mang phong cách rất Hung, thậm chí rất hài hước, tao ph́ cười nhiều lần v́ nhận ra đúng chất dân Hung.
- Người đọc nghẹn thở dần v́ những nội dung câu chuyện bốn kẻ trong quán rượu trao đổi với nhau. Rose, mày thích nhân vật nào?
Cô lấy giấy bút và cả hai bắt đầu hư hoáy viết tên:
- Một gă chủ quán, một gă thợ mộc, một gă bán sách, một gă thợ ảnh, một gă sửa chữa đồng hồ.- cô đếm.
- Tao để ư nhiều tới nhân vật Gyurica, thợ sửa chữa đồng hồ. Chính nhân vật này đưa ra một hoàn cảnh điển h́nh và đề nghị các bạn rượu của ông ta phát biểu ư kiến, lựa chọn vai sắm cho ḿnh – Jesse bảo.
Cô mở cuốn tiểu thuyết nguyên bản để cạnh cuốn bằng tiếng Anh của Jesse, rồi t́m các trang so sánh:
- Jesse những trang viết về sự lựa chọn này thật tàn bạo: trên một ḥn đảo mang tên Lucs-Lucs có một kẻ nô lệ tầm thường Gyugyu, sống dưới ách cai trị của một lănh chúa độc tài tên gọi Tomoceuszkakatiti, hưởng lần lượt các”ân huệ” của sự chà đạp. Đầu tiên bị cắt lưỡi v́ dám cười một ḿnh, sau đó lần bị tước đoạt mọi sở hữu: con gái, con trai gă bị cướp đoạt, giết chết, vợ bị hành hạ, chưa đủ, gă phải chứng kiến số phận chung giống hwans của các nô lệ sống cạnh, và sau cùng, chính gă phải nằm ra đất để ông chủ dẫm đạp đi qua người như chùi chân lên một tấm giẻ.
- Rose, tàn bạo nhất là Gyugyu chịu đựng tất cả bằng một thái độ thản nhiên v́ gă nghĩ: chúng đă dùng mọi thủ đoạn man rợ đối với ta, vậy mà ta không gây lại tội ác với chúng! chỉ có chúng gây tội ác với ta thôi. Ta đă không thèm làm điều chúng làm với ta, tâm hồn ta vẫn trong sạch, đấy mới là điều vĩ đại. Và gă luôn luôn dùng ư nghĩ này để tự an ủi ḿnh.
- C̣n tên bạo chúa, kẻ độc tài Tomoceuszkakatiti th́ sao, Jesse, tên này tuyệt đối không hề cảm thấy cái gọi là lương tâm cắn rứt khi chà đạp, tiêu diệt người khác. V́ hắn lớn lên,nh́n thấy những cảnh, những hành động ấy xung quanh ḿnh, và sau đó hắn chỉ việc lặp lại một cách tất nhiên, hắn đă cho rằng hắn đang hành động theo lương tâm của thời đại, hắn trừng trị và lớn tiếng dạy dỗ người khác, v́ hắn tin rằng hắn đang làm theo lương tri của thời đại
- Những câu chuyện trong quán rượu có vẻ rất viển vông, tầm phào nhưng đời sống chính trị của xă hội trong cuốn truyện này lúc ấy không tầm phào tư nào.
- Đúng, lúc đó chủ nghĩa phát xít thống trị.
- Và các nhân vật chán ngấy của cái đời sống đầy chuyện tầm phào chán ngấy này bắt buộc phải dúng vào chính trị, làm chính trị
- Dù chỉ bằng mồm, chỉ tranh luận, căi vă
- Và loanh quanh, v́ chẳng ai muốn nói ra chính kiến của ḿnh.
Hai cuốn từ điển tới tấp lật, cả cô và cậu đều hùng hồn, mỗi đứa nói bằng ngôn ngữ của chính đứa ấy, nhưng h́nh như đều hiểu nhau chính xác, chỉ v́ những chén rượu lại nâng lên đặt xuống, nhạc jazz lại thư thả duỗi dài ngân bên tai và bốn đôi mắt cứ nh́n nhau khúc khích khi hai mái đầu gật lấy gật để đồng t́nh?
- Mày thấy không? khi tŕnh bày những vấn đề không động chạm tới cá nhân ai hết, người ta rất hùng hồn. Nhưng khi phải lựa chọn thế đứng của chính ḿnh, không ai muốn rành rọt. Người ta bắt đầu loanh quanh.
- Rose, tao thích nhân vật thợ chữa đồng hồ. Ông ta thách thức tất cả những người khác bằng những câu hỏi không tha ai cả. Nghĩa là với sự thật chính trị của hoàn cảnh, không ai bỏ đi đâu được cả. Nhân vật này rất kỳ lạ, bí ẩn, v́ ít tŕnh bày ḿnh nhất.
- Jesse, tao kinh ngạc v́ sự khốn nạn của nhân vật thợ ảnh. Một thứ đạo đức quần chúng nhân đạo rất ích kỷ, nấp dưới sự giả tạo của các giá trị nhân văn chung chung, và tất yếu dẫn đến sự phản bội khi uất hận về mặt cá nhân. Tên thợ ảnh này đă đi tố cáo đám bạn nhậu khi hắn tự ái, khi cái bản chất giả dối của hắn xui hắn phản lại người khác, một cách tất yếu: không tự an ủi được th́ đạp đổ tất cả.
Jesse có lối tranh luận rất dịu dàng, mặc sự nhiệt thành sôi nổi của cô trào lên toàn thân, muốn thuyết phục cậu bằng mọi giá, cậu chỉ từ tốn lắng nghe và cười cười bằng đôi mắt nâu có cái nh́n trong trẻo. Đợi mạch diễn thuyết của cô lắng xuống, cậu bắt đầu giăi bày, dịu dàng, chậm răi, nhưng khăng khăng giữ vững ư kiến.
Cô loay hoay t́m trên màn h́nh laptop rồi bấm phím:
- Jesse, nh́n đây, đây là một bài viết về tác phẩm đạo lư làm người này, rất hay, viết rất chính xác và thuyết phục về chủ đề tư tưởng của tác phẩm:
„đằng sau sự miêu tả một thực tế xă hội là những chủ đề tư tưởng triết học sâu sắc, nằm trong chính những mâu thuẫn sâu sắc của cuộc sống. Tác giả phân tích một thế gian đầy rẫy những con người nghèo khổ và chịu đựng, phân tích sự đối đầu bắt buộc của họ với quyền lực đè nén, phân tích sự chịu đựng oằn oại của dân thường đói khát, rách rưới với các thế lực cai trị chuyên quyền tàn bạo, những con người luôn cố gắng giữ ǵn chút phẩm chất trong sạch cuối cùng c̣n lại trong con người họ. Bi kịch của họ nằm chính ở chỗ đó: nhân dân vô ích chống lại số phận, phấn đấu cho một cuộc sống tốt đẹp hơn, v́ một xă hội công minh hơn, nhưng những lư tưởng này trong thực tế cuộc sống của con người vẫn chỉ là một hiện thực xa vời không với tới. Con người không nắm trong tay sự thay đổi số phận của ḿnh: không thể trở nên hạnh phúc…”
Jesse nghe cô đọc một thôi một hồi, bèn giành lấy màn h́nh, bấm trang dịch google, cậu đọc lướt qua rồi nhăn mặt.
Theo rơi nét mặt cậu, cô vội vă xoay màn h́nh về phía ḿnh, bấm copy đoạn cậu đang đọc, đưa vào dịch ngược, cô đọc, phá ra cười.
Trời ơi, chả khác ǵ dân thiểu số nước tao nói tiếng Kinh khi xuống núi, Jesse!
Không có ǵ hài hước hơn nhờ máy dịch hộ ngôn ngữ người, Jesse ơi tao buồn cười đến chết mất.
Jesse cũng cười rất vui vẻ, cậu ra hiệu bảo cô gửi bài viết này vào mail của cậu rồi cả hai lại chúi mũi lật từ điển.
- Jesse, mày xem phim dựng từ cuốn tiểu thuyết này chưa? hồi sinh viên tao xem rồi nhưng không hiểu lắm
- Tao xem rồi, rất hay, bộ phim cũng rất thành công. Đoạn cuối, khi nhân vật điển h́nh nhất của câu chuyện – người thợ sửa chữa đồng hồ Gyurica Miklós buộc phải hành động trái ngược với tất cả các nhân vật đồng hành với anh ta: phải tát vào mặt người tù cộng sản đă hấp hối mới được tha về nhà, anh ta đă tát.
- Jesse, mày nhớ cái cảnh anh ta giang đôi tay đă tát người tù, cứ giang tay như thế đi về nhà…
- Như Chúa bị đóng đinh trên cây thập tự, Rose…
- Jesse, tao thấy truyện hay hơn phim, phim làm tao kinh hoàng, nhưng truyện làm tao ứa nước mắt, ở đúng mấy câu cuối truyện: Anh ta gục đầu vào cánh tay bám lấy tường và bắt đầu khóc, lúc đầu khe khẽ, dần dần nức nở..
- Rose, v́ những đứa trẻ Do thái anh ta đang cất giấu…Đúng thế, không một ai biết điều này: những đứa trẻ Do thái bơ vơ đang ẩn nấp tại nhà người thợ sửa đồng hồ Gyurica…
- Jesse, tao nghẹn thở…
Hai đứa đưa mắt nh́n nhau, không nói không rằng. Chỉ nh́n nhau.
V́ ấn tượng của cuốn tiểu thuyết được đọc một cách khác nhau bằng hai ngôn ngữ khác nhau, nhưng để lại dấu ấn như nhau trong hai trái tim đến từ hai xứ sở khác nhau? hay chính cuốn tiểu thuyết ấy bắc cầu cho những nhịp đập trái tim từ muôn nẻo tụ lại?
Đôi mắt nâu đầy âu yếm, khiến cô nhớ đến cảm giác lúc gục đầu vào ngực cậu khóc nức nở.
ôi cái cử chỉ ấy, có phải nó tạo thành một Jesse duy nhất trên đời?
và quan trọng nhất, sau cái ôm xẻ chia ấy, mọi việc bắt đầu như cần phải có- không thể khác- Thượng đế ơi! con người tiếp tục khám phá ra nhau để chia xẻ những điều cần xẻ chia khác trong cuộc đời.
Hai đứa tiếp tục nh́n nhau, không nói năng ǵ, bỗng cô ngồi thẳng dậy, lắc lắc đầu mấy cái và vươn vai làm vài động tác thể dục một cách vô thức.
- Joga?- Jesse cười cười.
- Mày có biết tập joga không?-cô hỏi
- Không- Jesse trả lời- mày biết?
- Ừ, đúng rồi, tao dậy mày tập joga! cho lưng mày hết c̣ng - cô reo lên.
Cô đứng phắt dậy, nghĩ một tư rồi chạy vào pḥng lấy một chiếc chăn len, huỳnh huỵch chạy lên gác, Jesse cười vui vẻ theo sau chân cô, cả hai vào pḥng thư viện.
Cô trải chăn len ra nằm xuống, Jesse nằm ngay cạnh cô, cô bắt đầu làm động tác thứ nhất: giơ cao đôi chân sát tận mặt nhỏm đầu dậy, thở.
- Lạy Chúa!- Jesse kêu lên, đôi chân kḥng kḥng như hai cẳng c̣ cong cong giơ lên.
Căn gác bằng gỗ kêu cót két, khi cả hai hỳ hục tập hết động tác này đến động tác khác
- Mày phải nằm thấp xuống- cô cười lăn khi thấy Jesse đầu chui vào gầm bàn.
- Mày phải ngồi đối diện mới nh́n thấy tao chứ
Cái chăn len bị vứt sang một góc, mỗi đứa lăn lộn một góc sàn.
- Jesse, khi nào xương sống của mày mềm ra như con mèo ấy là được. Hừ! mày có biết từ con mèo là ǵ không?
Jesse định nhỏm dậy t́m từ điển. Cô kêu lên, vừa vặn lưng một cách mềm mại:
- Meo-meo-meo!
Jesse cười lăn, bắt chước cô vặn lưng, rồi bắt chước cô lộn tiếp mấy ṿng trên nền gỗ.
Cô quỳ gối mặt đỏ bừng, tóc tung xơa trên vai, thở hổn hển. Đằng kia Jesse cũng quỳ gối, mặt đỏ bừng, thở hổn hển. Hai đứa quỳ hai đầu sàn, mặt đối mặt, nh́n nhau cười, đôi mắt nâu vô cùng âu yếm và dịu dàng. Cô cảm thấy vô cùng b́nh yên và vui sướng. Cô nhảy phắt dậy, đến bên Jesse và khẽ th́ thào:
- Chúc ngủ ngon, Pinokio
Cô chạy xuống gác, trở về pḥng ḿnh.
Những ngày ấy, nụ cười hiện trên môi cô ngay cả trong giấc mơ.
Sau này, cô kể lại những ngày kỳ lạ với chàng trai người Mỹ trong cái biệt thự bỏ quên bên hồ cho một người bạn gái thân nghe, cô bạn rên xiết:” ối zời ơi! tưởng phải làm t́nh chứ lại đi tập joga! zời ơi!”
Ừ, mà tại sao thế nhỉ?
đă bảo rồi, giống hai đứa trẻ say mê tham gia vào một tṛ chơi quên luôn cả bản thân lẫn bạn chơi, lúc đó chỉ tṛ chơi là ly kỳ nhất. Đúng không Jesse?
Hôm sau, buổi trưa, cậu báo cho cô biết cậu phải đi vắng bốn ngày.
- Nhưng tao sẽ về ngay.- cậu an ủi- bây giờ chúng ḿnh đi mua rượu đi, hay bia, Rose? hay cả hai?
Hai đứa bước ra đường, Jesse cẩn thận xoay ch́a khóa cổng rồi cho vào túi, mỉm cười nh́n cô lon ton đi bên cạnh như một đứa trẻ, cậu cúi xuống khi cô hỏi điều ǵ đó” Jesse, sao mày cao thế, tao cứ phải nh́n thấy trời xanh khi nh́n mày” Quả thật, trên đầu Jesse bầu trời đêm tháng mười xanh sẫm, lấp lánh vài ngôi sao, cô chỉ cho Jesse một vệt sáng chạy dài phía chân trời xa xa, nơi ẩn hiện những đám mây đậm nhạt. Đi qua những hàng rào đầy dây leo đỏ úa, Jesse đọc tên những loài hoa dại bé xíu nằm lẫn trong cỏ, trong lá, bắt cô nhắc lại, hai đứa cười vang khi cô lắc đầu quầy quậy. Đứng dưới cột đen đỏ, Jesse ra hiệu:
- Chạy sang đi!
- Không! đang đèn đỏ mày không nh́n thấy à? Jesse
- Hi, bên Mỹ là tao sang bên kia đường rồi, Rose,”đúng… là… châu Âu!”
Tối hôm đó, hai đứa lại nấu chung, ăn chung và lại cùng …nâng cốc.
- Jesse, quay lại đây!- cô gọi
Cậu quay lại. Cười rạng rỡ. Cô bấm máy
- Jesse, mày làm ǵ thế? tấm ảnh này tao phải chụp xoay máy mới được, cho mày có đủ chân, máy lúi húi cái ǵ ở đấy thế?
Jesse hỳ hục một góc, lát sau quay lại giơ cho cô xem một b́nh thủy tinh đựng gần đầy một chất ǵ đó màu nâu nhạt:
- Rose, đây sẽ là xúp kiều mạch. Nhưng phải để mấy hôm, hôm này quay về tao sẽ nấu cho mày ăn.
Hôm sau, cô dậy sớm, ra bến xe buưt và mua vé sang vùng bên kia hồ đi chơi. Trước khi đi, cô thả vào giày của Jesse một mẩu giấy” Chúc lên đường b́nh an” và một thỏi inoc trong đựng một đôi đũa kim loại gập rời bốn mảnh.
Cô đi chơi lang thang đến quá đầu giờ chiều mới trở về, lúc biết chắc chắn chuyến tàu chở Jesse đă đi xa.
Trở về nhà, cô gặp Zsuzsa, người quản lư ngôi biệt thự, và kinh hăi biết rằng: Zsuzsa đă đổ cái b́nh thủy tinh cô và Jesse dấu kín sau đống làn cói trên nóc tủ lạnh. Zsuzsa tưởng đấy là thức ăn đă thiu.
Giờ đây cái món xúp kiều mạch ấy chỉ c̣n lưu lại trong tấm ảnh cô chụp, khi Jesse đang hư hoáy trong một góc bếp. Ôi, Jesse, tội nghiệp mày và món xúp Mỹ của chúng ta!
Bốn ngày sau, cô đang quay lưng đọc một cuốn sách trên pḥng thư viện, bỗng nghe một tiếng nói khẽ khàng vang sau lưng:
- Hello!
- Jesse!- cô quay phắt lại.
Chàng trai cao hơn mét tám hiện ra trước mặt cô, nụ cười mệt mỏi nhưng dịu dàng nở trên khuôn mặt thanh tú, đôi mắt nâu âu yếm nh́n cô, cậu để nguyên cái ba lô to tướng trên vai, dang rộng đôi tay.
Cô gục đầu vào ngực cậu:” tao thấy tim mày đập trên đỉnh đầu tao, Jesse”
cả hai đứng hồi lâu như thế, cô buông tay, ngước lên nh́n cậu:” mỗi lần muốn nh́n thấy mày tao lại phải nh́n thấy trời xanh”
Rồi lại ôm lấy nhau. Đứng hồi lâu như thế.
Đôi khi thượng đế gây những cơn tức ngực, để chúng ta phải bật ho khù khụ và nhớ tới những phút giây được hít thở căng phổi thứ không khí trong lành tuyệt diệu của sức sống hồn nhiên. Đôi khi ta bỗng nhiên thở dài-cũng v́ thế.
- Rose, hai năm nữa tao phải hoàn thành xong vở kịch này, cả viết lẫn dựng trong nhà hát.
- Mày có chắc mày làm xong không?
- Chắc chắn.
- Tao không tin. Đánh cuộc nào?
- Ừ, đánh cuộc nhé, mày cuộc bằng cái ǵ nào Rose?
- Một bản dịch ra tiếng Việt cuốn tiểu thuyết này. Được chưa?
- Đồng ư: một vở kịch và một tiểu thuyết dịch, từ một tác phẩm Hungary
- Rose…
- Jesse…
Jesse quay lại ngôi biệt thự một ngày sau đến lượt cô lên đường.
Ngày cô ra đi mưa rơi nặng hạt, bầu trời tháng mười âm u, đẫm nước.
Khi cả hai bước ra khỏi rặng cây um tùm phủ kín hàng rào, cậu hư húi khóa cổng. Quay lại, cậu giành đeo chiếc ba lô và giơ tay cho cô khoác, cả hai lặng lẽ bước đi trên con đường ướt sũng, thỉnh thoảng quay sang nh́n nhau mỉm cười. Đôi mắt nâu tươi tỉnh long lanh thứ ánh sáng trong sạch, dịu dàng, tựa hồ đấy là những tia sáng trong lành phản chiếu từ những hạt mưa đọng trên từng phiến lá đẫm nước … Ôi Jesse!
Cậu tiễn cô ra bến xe, nơi có một cây liễu gốc trắng, cành mềm mại cúi đầu rủ những tán lá dài thon thon như những ngón tay lạnh, ướt, không biết dấu đi đâu vị buốt của chia ly.
Tạm biệt - tháng Mười!
Nguyễn Hồng Nhung
(2010.11.19)