Nguồn : http://www.viet-studies.info/NNTu/

 

Chụp ảnh cưới

 

Truyện ngắn

Nguyễn Ngọc Tư

 

Măng bảo lúc rày người ta đang rủ nhau chụp ảnh cưới lạ. Là báo viết vậy, sợ anh không tin, Măng nói thêm, nó tưởng báo nói là thánh nói. Báo kể người ta mặc đồ bộ đội áo dài trắng, nước ảnh ố vàng y như hồi chiến. Người ta ra ruộng lùi sình, kẻ cày cấy kẻ cưỡi trâu. Người ta đóng vai nàng gánh nước ngang qua chàng vá xe trên vỉa hè tơi tả bụi. Có đôi còn kéo nhau ra làm duyên ở bãi rác thành phố, ngó bộ ảnh cũng ngộ lắm. Một cô người mẫu vừa làm bộ ảnh cưới mười hai tấm kể lại mối tình của cô, từ lúc quen nhau làm sao, sóng gió thế nào, coi vui như phim vậy.

Anh nhìn mưa và mấy con cá chốt nằm nghiêng ngửa trong rổ trước mặt Măng, lướt qua những ngón tay nó héo xanh đi vì dầm trong nước, lơ đãng bảo, “hay bữa nào nắng  mình chụp hình cưới đi. Em muốn mình cũng làm kiểu vậy?”. Mặt Măng bơ bơ tê dại vì bất ngờ, vui sướng. Nó mong mỏi nghe câu ấy đã lâu rồi.

Măng mường tượng nếu bắt chước phong cách ảnh cưới của cô người mẫu nọ, chắc nó phải nằm xãi lai trên mặt đường để diễn lại vụ va quẹt làm nó té chỏng gọng, tay rách toạc mấy mảng da, năm trứng vịt bể be bét. Măng sẽ bôi nước sốt cà vào người giả làm máu, và anh thì lóng ngóng đỡ nó mà mắt cứ ngó chiếc xe máy của anh đang chảy xăng lênh láng, hỏi có sao không có sao không. Sau đó sẽ là cảnh anh đến căn phòng Măng đang trọ, mang trả lại chiếc xe đạp đã sửa xong, cùng với bông băng thuốc đỏ. Phòng trọ đó chắc giờ người khác ở, nhưng sẽ tìm được bối cảnh tương tự ở bất cứ đâu, những căn phòng nóng nực thấp và hẹp như một hộp diêm, đủ để kê cái giường ngủ và bếp ăn nhỏ. Bộ ảnh cưới cũng không thể thiếu hình ảnh hai đứa ngồi quán cà phê nhai nước đá viên, đi đạp vịt ở công viên nước. Cảnh anh sấn sổ vội vàng đè Măng vào giường cái hôm nó đến nhà anh chơi cũng quan trọng, vì sau đó khi mặc lại áo, anh nói em dọn qua ở chung đi cho đỡ tốn tiền thuê nhà. Cuối cùng, trong một đợt mưa dầm do áp thấp gần bờ, Măng làm cá chốt kho sả ớt thì anh rủ chụp ảnh cưới em ơi.

Sự có mặt của những con cá chốt, cùng với trứng vịt, thằn lằn… trong suốt những sự kiện quan trọng của hai đứa sẽ làm bộ ảnh bớt tẻ nhạt. Chúng sẽ cứu vãn vẻ mặt lạnh lẽo của chú rễ, vì mắt anh cũng lạnh, cả khi cười cũng là cái cười nhếch lạt nhách. Và Măng gánh sứ mệnh phùng mang trợn mắt cười toe suốt cả bộ ảnh cưới để cho người ta thấy đây là ảnh cưới, không phải ảnh họp.

- Quan trọng là nó có chịu cưới mầy không?

Mẹ Măng hỏi, cố kéo nó trở về mặt đất, chấm dứt những ngày tháng mơ màng. Từ dọn qua sống chung với anh, cha mẹ coi Măng là đứa con gái bỏ đi. Đã đứt đoạn giờ càng thêm đứt đoạn, Măng gần như không qua lại. Những lần trải tóc nằm cạnh anh, nó kể bằng cái giọng hững hờ như đang nói về gia đình nào khác, “cái nhà đó lúc nào cũng sùng sục như nước sôi…”. Giờ Măng ló mặt về vì muốn khoe chuyện chụp ảnh cưới, nó muốn chia sẻ với ai đó nỗi vui đã dâng lên đầy ứ này. Cha Măng đón tin trọng đại ấy bằng cái bĩu môi, đổi củ khoai lấy mấy cái ảnh sến rện đó tao cũng không thèm. Măng không khó chịu, chỉ nhoẻn cười, nói miễn là có chụp hình, không đám cưới cũng được. Đám cưới sẽ trôi tuột đi trong ký ức những người tham dự, hình ảnh thì treo hoài trên vách, ghi nhận thời khắc hai người từng vui vẻ mắt chìm trong mắt. Con cháu Măng sau này phải được nhìn thấy điều đó, điều mà Măng chưa từng nhìn thấy ở cha mẹ mình.

Hồi Măng sáu tuổi, một bà già bán bánh bông lan mà nó hay gọi là ngoại Tám chỉ vào cái ảnh cưới trên lịch, nói cha mẹ mày nè Măng. Nó tưởng thật, suốt ngày mê mẩn ngó Lý Hùng Diễm Hương đang cọ má cười lúng liếng với nhau. Măng tin rằng ai chụp ảnh cưới đều đẹp hơn ngoài đời, đẹp khác xa hai người lớn nhà nó đang ó ré vác củi liệng nhau ngoài bến. Mười ba tuổi, Măng nghĩ nhà mình nát bét vì không có cái ảnh cưới treo trên vách. Một cái ảnh cưới ấm áp tới mức khi người ta có đánh chửi nhau thì cũng thấy ngượng ngùng, chúng hiện diện như nhắc lại một lời thề, một ký ức đã bị thời gian mài mòn mất. “Hình cưới mất hết hồi đận cháy nhà…”, mẹ Măng lượng sượng trả lời cho xong, cho khỏi bị gạn hỏi nữa. Hèn gì cái sự thương nhau cũng rụi thành tro, Măng gật gù, mặt trầm ngâm như người ngộ đạo.

Đời con phải khác, nó tuyên bố vậy, khi đứng bán hàng cho một tiệm điện máy, thôi không bưng bê cà phê giúp mẹ. Măng mướn nhà ở riêng làm một cuộc ly khai triệt để. Nó chạy khỏi cha mẹ mình một quãng xa, họ không cách nào đuổi kịp. Cũng có thể vì quá mệt mỏi với việc kiếm sống và cãi nhau, họ không muốn đuổi theo. Măng sống chung với anh hơn tháng mẹ nó mới hay, mới dậm cẳng đấm ngực nói đời mày rồi cũng như tao thôi, khác cái cứt khô gì.

Khác chớ. Anh của Măng đi về đúng giờ, chẳng hút thuốc phì phèo, ghét nhậu và không mê gái. Anh chỉ thích rúc trong nhà không thích giang hồ đầu sông cuối bãi. Anh khô khan, ù lì, hơi tẻ nhạt, tháng Năm nói một tiếng tháng Mười một câu, nhưng chẳng sao, lời nói là thứ sắc nhọn, nói ít người khác đỡ chảy máu.

Khác nữa, là bọn Măng sắp chụp ảnh cưới. Độc và lạ. Ở bến tàu. Chỗ cha mẹ Măng hay cầm chổi lông gà hay chổi cỏ, nắp xoong hay ghế nhựa để phang nhau. Anh ngại ngần bảo đông người lắm. Nhưng sau bốn giờ chiều thì vắng thênh thang, Măng bảo, em lớn lên ở đó mà.

Nó lớn lên ở đó. Nó quen tất cả người bán bưng bán gánh, thuộc lòng từng bậc thang lên xuống bến, buổi nào thì nước ròng, nước lớn. Trên bến có năm cây bàng và hai cội me, xưa nó hay trèo cây ngồi suốt vì không thích ở nhà - một cái quán nước xốc xếch nằm giữa dãy mười hai hàng quán. Nó còn biết giờ nào thì tàu đi U Minh ra bến, và cha nó đứng đằng mũi gác sào lên mui tàu, vươn vai khoan khoái nghĩ đến người đàn bà miền rừng nào đó đang chờ ông ở cuối cuộc hành trình kia. Nó cũng thuộc khoảnh khắc chuyến tàu Rạch Gốc cuối ngày về bến, một thằng con trai cao lòng khòng sẽ cầm cái dây thừng nhảy phóc lên bờ, buộc chặt vào cột, miệng la ơi ới tới chợ rồi bớ bà con ơi. Mũi Măng thuộc mùi mồ hôi của thằng đó, những ngón tay Măng thuộc từng sợi tóc cháy nắng kia, mắt Măng thuộc từng cái mụn cơm trên gương mặt đen thui, từng vết sẹo trên người. Măng định học thuộc cả da thịt thằng nhỏ nữa, nếu một bữa nó không trốn nhà đi đến một bến tàu ở miệt biển xa xôi, và nhìn thấy thằng kia tay bẹo má chân quắp hông một con nhỏ khác. Măng bỏ đi.

Hôm Măng kéo cái đuôi váy cưới trắng tinh về đứng chênh vênh trên bến, chuyến tàu Rạch Gốc cuối ngày đó cũng vừa xuống khách xong. Măng bận cười toe tạo dáng, bận biết ơn anh vì chiều nó mà phải chịu sượng sùng… Nó không biết trong mắt thằng con trai đó còn chút tha thiết, nuối tiếc nào không. Nhưng chắc chắn thằng kia sẽ nhìn nó giống như người của cả bến tàu đang xúm xít trầm trồ, ngó cái cảnh lãng mạn dị thường ở nơi lúc nào cũng chụp giựt bán mua, nháo nhác đi về. Nắm chặt lấy tay anh đến nỗi anh cũng thấy đau và giữ cái chân váy chực xòe bay lên bởi gió sông lồng lộng, Măng bỗng nhớ một lần cả xóm cũng túa ra nhìn nó, khi đó đang trèo cột điện, miệng nó hét cha mẹ đánh chửi nhau nữa là tui nắm dây điện đòng đưa chơi. Và cha mẹ nó, đầu bù tóc rối sau một trận cãi vã đã đời, ra đứng cạnh nhau thẩn thờ, bối rối. Trận đòn sau khi Măng tụt xuống, nó vẫn còn nhớ, hồi đầu thì cha đánh mẹ rầy, sau đó thì đổi tay, cha rầy mẹ đánh, lần đầu tiên hai người cùng dạy dỗ đứa con gái gan góc ngỗ ngược.

Đau, mà nó thấy vui.

Giờ thì họ đang ngồi lặng lẽ trong cái quán chắp vá xốc xếch. Một bộ ngồi vừa mỏi mệt vừa thanh thản, êm đềm như cây sau hồi giông bão. Từ đằng xa ngó lại, Măng thấy hình như mẹ nó ho khúc khắc, tay kéo chéo áo lau nước mắt. Và cha nó vừa dụi đi điếu thuốc đang hút dở, tay khỏa đuổi khói đi chỗ khác.

Cái ảnh cưới có cái nền hai người đã chớm già nua ngồi trầm ngâm xa xa đó, Măng bảo anh thợ ảnh đừng có xóa phông. Cứ để vậy, cho lạ.

 

Dùng bản Tư gởi

Lên trang này ngày 7-1-12