Nguyễn Thị Hoàng

 

 

                        Đêm Tàn Oanh Trảo*

 

 

 

 

Ḿnh đă bỏ quên đôi giày không biết quăng nào dưới băi sau khi tắm. Bao nhiêu buổi sáng, bao nhiêu lần tắm. Sao chỉ lần này bỏ quên. Sao không một thứ nào khác, mà đôi giày. Sự mất mát bất ngờ vẫn tạo ra những nhận hưởng bất ngờ tiếp theo. Hai bàn chân không lùi vào cát nóng, ḿnh thênh thang đi vào đảo, trên cát vàng nhạt lởm nhởm vỏ ốc và mảnh san hô trắng xoá nhập nhoà bóng im của những hàng lựu già khô quắn c̣n đơm hoa đỏ. Trên đầu ḿnh, hai hàng lựu gầy guộc cành khô với bông đỏ chói dàn chào tươi cười dưới ṿm trời xanh mênh mông không một vần mây, như mặt biển thứ hai úp ngược, hay chính ṿm trời xa xanh cũng là biển thẳm ngoài kia. Hơi gió thở đều trong lá dừa láng lẩy ru thần trí ḿnh đê mê đi tới. Ḿnh c̣n nhận ra là đang đi tới, với cảm giác nhẹ nhàng tất cả đă thật dứt khoát lùi lại đàng sau, chiếc tàu lớn đă nhổ neo rời vùng biển cũ. Thế là ḿnh mất tích ở đây, không ai biết. Chỉ c̣n thế giới thanh b́nh của tĩnh vật. Những ḥn sỏi tím. Những vỏ ốc, vô số mảnh vụn san hô, trắng và xốp như xương người khô héo. Muốn một trái lựu thật chín hột hồng vàng, mọng nước mát. Lựu lủng lẳng đầy hai bên lối đi, những trái vàng xanh núng ở đầu cuộng, cái bong khô vừa rụng. Sao chẳng hái một trái, cứ phải đi t́m người trồng. Không một nhà cửa xung quanh. Tại sao lại đến đây, và đi t́m mua một trái lựu. Tại sao muốn mua khi không c̣n một đồng nào mà không thản nhiên hái trộm trái ở ngay tầm tay với. Sao t́m kiếm. Nhưng tất cả những ǵ liên hệ đến sự sống c̣n cũng bắt buộc xô đẩy ḿnh t́m kiếm. Buổi trưa trải nắng thảm vàng lên khoảng vườn cỏ khô cho ḿnh nằm xuống một bóng im và nh́n ra. Từ sườn đảo cao này có thể trông thấy đường xanh miên man của biển kẻ lên nền trời trắng nhạt. Tiếng một con chim luưch chuưch trong cây không tên nào quanh quất. Vẫn c̣n sinh vật khác. Không bao giờ được một ḿnh. Vậy không thể huỷ diệt bằng một đắm ch́m quên lăng trong vắng lặng và quạnh hiu. Không được. Không thể yên thân. Lại phải đi. Nhưng đi đâu. Làm thế nào trốn thoát được ư nghĩ trở về và tiếp tục cuộc t́m kiếm ngu ngốc. Sao không quên đi được ḿnh là ǵ là ai. Không xoá được tất cả mọi h́nh ảnh diễn ra khắp đời từ ấu thơ đến trưởng thành, khung cảnh thấp thoáng nuôi dưỡng bóng dáng của một sinh vật bé bỏng. V́ ḿnh chạy lếch thếch mấy mươi năm săn đuổi con vật bé bỏng đó. Nó gọi tên là ǵ, không biết, có thể nhưng không cần biết. Chỉ muốn t́m và phải t́m cho thấy thế thôi.

                   Tạo sao đă chạy trốn qua đảo cho cách xa đứt đoạn cuộc kiếm t́m. Nó bây giờ ở cách ḿnh một mặt biển mênh mông. Có phải tạo một khoảng cách cho sự t́m kiếm bớt ngu ngốc vô nghĩa. Ḿnh tưởng yên, nhưng không thể yên. Mặt biển sóng sánh mặt trời, những vỉ ṣ ốc, những hột cát, tất cả rưng rức một màu nhớ nhung quay quắt. Nỗi nhớ như cung điệu trầm dịu bỗng trào lên trong vắng lặng. Tất cả những ǵ ḿnh đă làm có khùng điên không, có nghĩa lư ǵ không. Tất cả những suy nghĩ của ḿnh có đi đến đâu không. Có ǵ làm ḿnh quyết định tấp vào bờ đảo này. Một sự chống chọi tuyệt vọng với ư nghĩ cuồng điên là t́m cho thấy nó và nghiền nát... Nghiền nát nó như làm vỡ tan tành muôn ngh́n mảnh vụn trí nhớ của ḿnh.

                   Trên đầu, những trái lựu vẫn treo lủng lẳng chờ đợi. Có tiếng chân người xạc xào trên bẹ dừa khô. Ḿnh sẽ hỏi xin một trái lựu cho qua cơn khát. Nhưng vẫn muốn giữ cơn khát lại, quặn thắt trong cổ. Sau cơn khát là ḿnh sẽ không c̣n ǵ nữa để cảm thấy. Cơn khát là sự việc duy nhất c̣n lại trong ḿnh trên bờ đảo vắng. Người đàn bà già kḥm hỏi ḿnh ngồi chờ ǵ trong góc vườn này. Ḿnh nói xin một trái lựu, bà ta nói, không ai cấm hết, cứ ăn đi, nếu thấy thích. Ḿnh nhoài tay ngắt một trái, ǵm chặt giữa hai ḷng bàn tay. Trái lựu nứt một đường cong và những hột vàng hồng căng mọng nước tỉa ra hai hàng răng ngọc. Ḿnh nhấm một hạt lựu, lắng nghe, rồi ném trái lựu ra xa về phía bờ biển.

 

 

 

                   Nỗi ám ảnh vẫn là một bông hồng tươi thắm kỳ dị trên cành khô đă năm tháng lụi tàn, và ḿnh chỉ muốn, bây giờ th́ chỉ muốn có thế thôi, rung thật mạnh cho những cánh hoa này ră xuống, nếu không ngắt được bông hoa ra khỏi cành, không thể nhổ bung gốc hoa héo hon ra khỏi vùng đất keo sơn âm u của quá khứ. Đó là loài hoa độc và thơm, ḿnh có thể chết, nhưng đồng thời ḿnh cũng chỉ sống được với nỗi ám ảnh ngu dốt và no đầy không đứt rời đó. Có phải tất cả dùng dằng ray rứt đó là v́ quăng thời gian quá dài quá nặng mười năm mười ba mười lăm năm sâu. Có phải v́ quá đẹp. Có phải v́ quá gần không, vô lư hoàn toàn, không một lư do nào cả. Và cũng không có một cái ǵ cả. Thế mà đeo đẳng dằng dai vặn xoắn trí óc ḿnh đến thế. Đă tưởng dứt ĺa được những phiền toái đó trong một khoảng trống không hiu quạnh cách xa đời sống, như trong một thế giới khác không có nó, nguyên do dịu dàng và cay độc của mọi ám ảnh. Nhưng không. Ḿnh đă liều bỏ hết. Đồng bọn. Sự b́nh yên. Một triển vọng nào đó, như ḿnh đă từng bỏ Luật, đă từng bỏ Văn khoa, bỏ hết để đi lính, lính thủy. Cơ duyên là đó đă tách rời tất cả, hiện tại quá khứ tương lai, cả con người thực của ḿnh. Nhưng chính con ma lại hiện h́nh trên đường chạy trốn. Con ma sao nó hay dạo phố thế. Áo trắng ngát mông lung toả ngợp cả một khoảng chiều đ́u hiu thành phố biển trên áo lấp lánh những mảnh xa cừ trắng, tím và xanh, màu của ốc ṣ, những sinh vật ră rời đáy biển. Và tóc th́ dài như đêm mun. Dài và lướt thướt, xa vời, bay bổng, ngọt ngào với gió. Trắng và đen thôi, như cặp mắt những óng ả, chao lượn, ngập ngừng, hăm hở. Con ma diễn tả một cái ǵ đó. Không biết. Nó làm ch́m thần trí trong vũng nước đen sóng sánh rong rêu, và những con cá thia đỏ. Phải, nó cũng như một con cá thia đỏ giữa vầng rong âm u. V́ vậy mà nó sáng măi ở tâm trí ḿnh thứ ám ảnh dị kỳ đau đớn đó. Ḿnh v́ vậy phải bỏ ra phố luôn, nhất là những chiều thứ bảy, cả những chiều không được phép. Bị phạt liên miên. Đánh đổi khổ nhục t́nh nguyện bằng những lần bất ngờ được thấy nó, nó vẫn chỉ hai màu đen và trắng, nhưng không lúc nào giống lúc nào. Cầu vồng vẫn hiện bảy sắc giữa hai cơn trời thay đổi nắng mưa, nhưng có cầu ṿng nào giống được cầu vồng nào. Nó tung tăng như vào chỗ không người, nhưng nó lại cũng uốn lượn như một con vũ nữ giữa hộp đêm thơm nức đông đảo. Đă nói là nó biểu hiệu cho nhiều thứ khác nhau, khác nhau và chống nhau. Cho nên nó làm ḿnh phát điên, con thủy thần xanh ngắt rong rêu trăng sao đáy biển, con ma áo trắng tóc dài tuổi thơm cặp sách học tṛ trước ngực choàng ôm, sự lộng lẫy diêm dúa của một vai tuồng đổi lớp liên hồi. Nó thế đấy. Nó đi phố và không mua thứ ǵ hết, cũng chẳng cầm theo một vật ǵ trong tay, nó thênh thang trôi lướt với khói và gió. Cho nên ḿnh ngợp và cay sè hai mắt. Ḿnh đi theo, cách khoảng ngập ngừng, rộn ră, từ đầu phố tới cuối phố. Nó đảo ngược con đường, đi lại từ cuối đến đầu. Nó vào một nhà hàng hỏi và cười; rồi đi ra, vẫn không mua thêm thứ ǵ. Ḿnh cũng làm theo như thế. Chứ sao. Muốn săn đuổi phải làm theo những cái đích đáng làm để khỏi lạc hướng, ḿnh cũng hỏi cười và đi ra, dại khờ như khuôn mặt bị chôn lâu ngày dưới hầm đá xanh rêu đóng. Nó đi và biến mất mấy phút sau đó, không hiểu trên một chiếc xe nào. Trốn lẩn vào một nhà nào. Ḿnh chết đuối giữa phố vắng lúc đó. Ḿnh mất tăm nó. Tại sao lại trả ơn cho mười mấy năm đau đớn đuổi theo bằng sự mất hút lặng câm như thế. Không, phải t́m cho ra. Dừng lại một nơi nào, gột rửa hay suy tính thêm về h́nh ảnh đó, và phải t́m cho ra. Ḿnh nghĩ, có cơ hội nào, ḿnh sẽ giết chết nó mất, như ngốn một củ khoai. Một củ khoai bột vàng óng mềm. Hồi nhỏ nó cũng giống như thế, một củ khoai, đâu đó, loáng thoáng trong kư ức ḿnh mỏi mệt nhiều năm nâng niu một quăng đường lá tre bay chập chùng bóng tối.

                   Tạo sao nhà ḿnh lại ở gần nhà nó, không, xin lỗi, tại sao nhà tôi lại ở gần nhà em ngày đó Mimi. Cách mười mấy khu vườn yên tĩnh vu vi, và một băng ngang hẻm vắng. Và trường hai đứa lại băi một giờ, cho những buổi chiều tôi đi theo em, từ bên kia đến bên này sông, từ vùng sáng tím của hoàng hôn cho đến miền đen im ĺm bóng tối. Yên lặng và nhẫn nại, se sẽ từng bước chân, dịu nhẹ từng ư nghĩ thầm, từng hơi thở, như chỉ một vấp chạm mơ hồ trên lối cỏ, một nhịp đập mạnh của trái tim ḿnh cũng đủ làm cho cái bóng thanh cao nhỏ nhắn trước tầm mắt mỏi ṃn ḿnh theo dơi tháng năm đủ vỡ tan theo không gian mông lung chiều xuống bồi hồi. Và cứ thế, những ngày những tháng những năm khoảng cách thềm lặng trôi đi miên man. Cho đến ngày Mimi bỗng biến thành người khác, cái áo vải phin hồng thay bằng hai tà phấp phới lụa xanh, buổi hoàng hôn âm u khép kín của mắt buồn ngó xuống đă thênh thang chớp nhẹ vầng trời b́nh minh những sáng hồng đi qua con đường nhỏ vắng, bên một ao bèo hoa tím ngẩn ngơ trôi theo bóng mây trắng ngát mùa hè chập chùng đáy nước. Tôi bỗng thấy một buổi em mỉm cười. Và nụ cười đă mở bốn cửa hoàng thành rêu phong nếp gió rồi em ra đi. Ngôi nhà cỏ cao khép kín bóng dáng thân yêu những ngày cùng đi cùng về thầm lặng. Tiếc quắt quay đă không một lần gặp gỡ, chẳng buổi hẹn ḥ. Bây giờ th́ bặt tăm h́nh bóng.

                   Nhưng ḿnh có chịu thua đâu. Chỉ một năm sau là t́m được nơi Mimi đến. Một thành phố biển. Vẫn cặp sách dịu dàng trước ngực. Vẫn mái tóc đêm dài khoả kín thời gian. Ḿnh bỏ học, bởi không thể đổi trường, và ghi tên vào một trường tư. Công hay tư cần ǵ. Miễn là lại thấy Mimi qua đó, mỗi buổi chiều về, con đường nhựa vắng đổ xiêu góc biển trắng. Ḿnh đi theo sau Mimi vẫn một khoảng cách dài lặng lẽ, vẫn nín hơi im nghe buổi chiều bay lên cao, và tiếng áo lụa, bây giờ là màu tím hoa bèo trôi nổi, xạc xào ủ gió. Có ǵ thay đổi đâu. Không, có chứ, những tàn lá vàng, màu lá bát ngát lạ kỳ không tên của thành phố miền biển ngợp hồn người mới đến, thắp lên trong khoảng chiều mờ tím thứ ánh sáng kỳ ảo của đôi con ngươi sững sờ bỏ ngỏ cảm xúc phiêu du cho t́nh yêu t́m về lọc lừa trú ẩn. Cái màu vàng xanh chói lói như chắt ra từ âm thanh cao vút và trong vắt cơi thiên thai nào cao và rợp trên xa, bởi ḿnh vẫn nghe thấy tiếng đàn hát vang vang, tiếng suối reo và sênh phách rộn ràng, hay chỉ là ảo giác mông lung của gót chân hồng đường về gởi dấu. Và c̣n nữa, ôi si cuồng tuổi ngà mới chuốt hai mươi, ḿnh mê man lắng nghe cả cái mùi phân ngựa nồng và hăng bốc lên từ khoảng tường cao ngăn cách con đường ảo mộng với chuồng nuôi thú của viện Pasteur nào đó. Đến nỗi, Mimi cười nhé, nghĩ đến em, tôi nhớ đến thứ lá vàng kỳ ảo, con nắng hồng chếch chiều hôm, tiếng sóng vỗ bờ xa ru hai chân em bơ vơ về với nhà ấm áp, và cả mùi phân ngựa nồng nồng hăng hăng suốt những năm miền biển gió xanh xao cuối hè thổi dạt băi hồn lau trắng nhớ nhung.

                   Và rồi Mimi lại đi sau những năm học vội vàng như sóng lượn. Lần này th́ ḿnh chịu thua và mất tăm. Mất tăm trong nhiều năm. Cố nuốt trôi những năm học lỡ làng c̣n lại, và đi Sài-g̣n. Không Mimi ở đó. Nghe đâu đă lấy chồng. Nghe đâu đă chết. Nghe đâu c̣n sống, nghe đâu bây giờ diễm lệ vô cùng, nghe đâu bây giờ lăng mạn vô biên. Biết ai mà hỏi.

                   Thôi đâm đầu vào môt ngành học, một nghề nghiệp nào đó đi, lớn rồi mà. Ḿnh tự do, và bỏ trường lần nữa, đâm đầu vào lính thuỷ, đâm đầu xuống nước cũng vậy thôi. Cho đến ngày con ma cũ hiện ra trên hè phố. Nhưng vô ngần lạ lùng xa cách. Có phải đă nh́n đăm đắm, như trêu ghẹo mời mọc, cho thoả ḷng kiêu hănh của thứ nhan sắc tinh ma. Thôi mà không biết tôi là ai không. Là cái thằng ngày xưa ở gần nhà đó. Tôi muốn t́m cách nói. Nhưng vô ích. Những rung cảm trong ḿnh đă khác, như vóc dáng yêu kiều về vẻ đẹp lồng lộng của Mimi cũng đă khác. Không c̣n như cũ, trong sạch và thầm kín nữa. Lửa đă cháy lên đây. Lửa bén khắp rừng lau trắng hồn xưa thơ ấu, khắp những ngày dài công việc khô khan. Ḿnh hết là con trai. Ḿnh là đàn ông. Mimi hết là con nít, đă là con gái, đàn bà, ḿnh phát điên, phát điên khi đi qua con đường cũ của chiều băi học xưa nào im tiếng, ngửi lại mùi phân ngựa hăng nồng, cồn cào kỷ niệm, cồn cào ruột gan. Làm sao gặp riêng em, làm sao có riêng em, và nghiền em như nghiền một củ khoai bột vàng. Có hiểu v́ sao lại nghĩ đến củ khoai bột vàng không Mimi. Thử nhớ lại những mùa đông cầu găy, qua sông bằng phà, tạt xuống chợ đông, nh́n những hàng quà bốc hơi nóng trong cơn đói, và ngắm thật kỹ những rổ khoai bột vàng nấu chín bày bán bốc hơi thơm phảng phất mùi lá dứa. Củ khoai vàng và cơn đói xa xót mùa đông mưa dầm. Xin lỗi nghe không Mimi, v́ lời nói th́ cục mịch quá, chỉ có những ư nghĩ thênh thang, những cảm xúc ngọt ngào thánh thót không nói với em được, em củ khoai và cơn đói, em con ma và đêm dài, em, Mimi, con cá thia đỏ và vầng rong ám ảnh, em, Mimi, là cái ǵ đây khi ḿnh đầu hàng trở vể lại phố, bỏ đảo như đă bỏ căn cứ, lại lao ḿnh vào cuộc kiếm t́m, mà lần này th́, ḿnh đă lừ đừ như một thằng say.

 

 

                   Chưa bao giờ, từ mười mấy năm nay lang thang săn đuổi, ḿnh có thể nh́n cặp mắt sao khuya ấy gần đến thế. Không phải kết quả của một kiếm t́m, nhưng là sự t́nh cờ, sự t́nh cờ cay nghiệt. Ḿnh nào có muốn thế, có muốn tất cả ảo ảnh mười năm, cuộc chạy đua mỏi mệt có thể kết thúc dễ dàng và đột ngột thế. Nhưng cái chong chóng đă ngừng quay, im sững, và ḿnh hết chóng mặt phải lảo đảo ngắm nh́n hoài những nan quay mù tít thời gian. Những ǵ ḿnh muốn đă không bao giờ tới, và bây giờ đă tới điều ḿnh chẳng muốn bao giờ.

                   Mimi đó. Có phải thật là Mimi không. Đúng rồi, không thể là ai khác, mặc dù tất cả sắc màu, dáng dấp, quần áo, tất cả đều đổi thay hết ở Mimi. Lầm thế nào được, trước khi vào khung cửa đỏ quánh đèn khuya của tiệm cà phê ḿnh đă đi qua đi lại nhiều lần và nh́n vào. Đúng là Mimi. Mimi ngồi với một người đàn bà lớn tuổi, không hiểu liên hệ, họ chọn bàn gần cửa kính, sát tấm màn nhung màu huyết dụ. Cái bàn thấp và nhỏ, như gần sát mặt đất, đến nỗi khi ḿnh đi từ ngoài nh́n vào chỉ thấy khoảng cổ và đầu Mimi với bàn tay ngón thon chống cằm, c̣n tất cả như chôn vùi dưới bóng tối. Sự mỏi mệt trễ tràng nào đă nhuốm đầy mái tóc mỗi đêm ánh sáng đèn kẻ lên một dợn hồng lóng lánh. Nụ cười héo hon ở khoé môi và rỡ ràng ở hàm răng, ngỏ lời chào thầm lặng với một h́nh bóng khuất mặt nào đối diện dưới hai con mắt rười rượi âm u thứ bóng tối triền miên của cô đơn và tịch liêu. Cườm tay trắng nhỏ long lanh chiếc ṿng mọi vàng c̣n vương vấn dấu tích của những ngày học tṛ trẻ dại, dấu tích duy nhất kêu gọi hai chân tôi phiêu bồng năm tháng bước lên thềm nhạc hoang bải hoải của quán cà phê lặng câm và vào chiếm một khoảng nhỏ không gian đầm ấm, gọi cà phê, ngắm Mimi, và đếm những gịot cà phê nhỏ xuống sợi buồn kỷ niệm. Ḿnh nghĩ đến sự t́m kiếm lâu dài. Đến những nhớ mong và mộng tưởng. Nhớ đến nhớ đến vô vàn h́nh ảnh chập chùng của quá khứ sóng sánh trong hiện tại nồng nàn hai g̣ má Mimi căng nỗi vui v́ một ai đó không biết. Người con gái chợt vui chợt buồn, cho ḿnh nghe cả tiếng chân đi mơ hồ của gót hồn lăng đăng. Có thật ḿnh đă săn đuổi người này không. V́ sao. Có một thứ cảm t́nh nào gọi được tên không. Nghe vi vu của im lặng đáp lời trong bóng nàng im ĺm đổ xuống màu tường hồng sẫm. Ḿnh nh́n sang, t́m kiếm, Mimi đó nhưng ḿnh vẫn t́m kiếm, trân trối dại khờ, h́nh như hai môi hé mở, con mắt sững sầu, và cả người ḿnh đổ xô trên mặt bàn, nghiêng về phía trước. Ḿnh say một thứ rượu nào không bao giờ được uống. Và cà phê hết nhỏ giọt rồi. Nhạc bay loáng thoáng trong những mảnh sáng hồng vỡ của chiếc đèn quay. Có cái ǵ nung nấu quắt quay cựa ḿn, vùng vằng thức giấc. Ḿnh lên đây đă mấy ngày rồi không nhớ, ở đâu và bao giờ đi cũng không nhớ, như thời gian đọng lại đây rồi, và cả đời ḿnh cũng chết giấc trong góc tiệm cà phê câm nín này. Mimi cũng đă biến thành tượng đá tím chơ vơ ngồi kia. Nghe những giọt sương lan dài trong cỏ rối ngoài kia bờ đồi khuya khoắt. Ṿm trời đen và sâu mở xuống những con đường mịn bóng như tơ. Làm sao cùng t́m thấy nhau ngoài đó. Ḿnh gọi thầm trong ḷng, tiếng gọi lan dài thao thức không nguôi, cho đến hớp cà phê cuối cùng trong tách và Mimi quay lại. Mái tóc bây giờ phủ đầy khuôn mặt, chỉ gửi lại ḿnh kẽ hở một con mắt. Con mắt ném tới lời khiêu khích, một thứ câu đố huyền bí và xa vời của thời gian nào xa lắc. Nhưng con mắt cũng chỉ diễn tả một thản nhiên đón tiếp, không phải sững sờ kinh ngạc của dịp trùng lai nồng nàn. Nhận có ra ḿnh đâu. Thôi không cần, cứ coi như là một con mồi mới đi. Con mồi sẵn sàng chết co quắp trong móng vuốt em, và hăy tiếp tục gọi mời, tiếp tục xôn xao kiêu hănh. Không bao giờ ngờ như thế, cái thằng lẽo đẽo theo sau mười mấy năm trời điên dại bây giờ ngồi đây, biết hết biết hết về em, thuộc ḷng từng tật xấu, nhớ kỹ từng thói quen, đếm đủ những màu áo em mặc suốt những năm đầu đời thơ dại đó, trên quăng đường trúc tre nhập nhoà bóng tối đó, tưởng tượng được là tôi biết ở bắp chân trái em, gần sau đầu gối có một vết nốt ruồi đen to, thứ nốt ruồi không mang một sứ mạng nào cho số phận theo tướng số. Biết chứ sao không, cái hôm chủ nhật trên đường em tập xe đạp lăn kềnh xuống ao đó, và ống quần xếch lên. T́nh cờ thôi nhé, đừng nghĩ bậy bạn củ khoai bột vàng của anh. Xưng anh chứ, sao lại không. Em nh́n đến thế tức là anh có quyền làm bất cứ thứ ǵ, em gọi tên đúng cơn say của thằng người lắc lư ảo mộng trong ḷng. Có quyền, phải rồi, ḿnh đang mặc một bờ-lu da đen, tóc hơi dài v́ Đà-Lạt gần Nô-en quá lạnh không muốn cúp, mang bốt cao, và quần, à quần vơ-lua đỏ, như một con khỉ gánh xiếc, không như một thứ cao bồi sang vừa lănh được tiền thưởng giết mướn quân cướp từ văn pḥng của một sê-ríp và ḿnh cảm thấy là có quyền, khuỳnh khuỳnh tay và hô có quyền có quyền. Sao em lại mở to hai mắt ngạc nhiên thế. Nhận ra ḿnh rồi phải không. Ḿnh hơi cao và mập, lại trắng ra, một thứ đồ hộp hấp dẫn. Không, không phải em nh́n v́ thế. Mắt em bỗng long lanh và khoé môi nhếch lên cười, chào đón một cái ǵ. Phải rồi, không phải ḿnh, mà khúc nhạc. Cái vẻ ngất ngây của người đi nắng gặp cơn mưa dịu bất ngờ trên khuôn mặt rỡ ràng ngửa lên lắng nghe. Em khát nhạc đến thế sao. Chỉ có điều đó là tôi không biết. Ǵ thế, sao lại gơ gơ ngón tay móng san hô xuống mặt bàn. Đừng chấm nước vẽ ngoằn ngoèo lên mặt kính thế. Lại nguẩy mái tóc. Và cười thầm lặng miên man sau cánh tay vội vàng che má. Và hai vai rung rung lên. Cười vui ǵ vậy, ơ ḱa, cơn say từ đâu đến, cái ǵ làm choáng váng ngửa nghiêng em. Nhạc. Đúng là v́ nhạc. Và trên môi em hồng, nhạc đă phổ lời hát nhỏ ngất ngây. Hát như thế đi. Và hăy sống theo lời hát. Như thế là đă quá muộn rồi. Bây giờ th́ hiểu v́ sao tôi săn đuổi. Sự cám dỗ lặng lờ dấu kín bây giờ bắt lửa cháy lên. Có phải là củ khoai đâu. Hoả diệm sơn. Ở cặp mắt lay láy nỗi buồn hun hút. Ở mái tóc ngựa rừng tung gió phiêu du. Ở nét cổ ngửa lên say ngây một cảm xúc nào đốt cháy trong ḷng. Và ở dáng ngồi, ấp ủ về phía trước và tung vương ra đằng sau tất cả sự lôi kéo ngấm ngầm, ở mũi giày nhọn vắt gơ gơ hứng thú xuống sàn nhà tối, ở những ngón tay mân mê vào nhau, nghiền nát cho vụn vằn một vướng vít cuối cùng vào ràng buộc đời sống gông cùm khuôn khổ. Cháy đi Mimi, củ khoai bột vàng, không, núi lửa Vésuve. Núi lửa vun lên khỏi vùng bóng tối, mái tóc quẫy mạnh như một ngọn cờ đen khởi loạn đam mê. Cánh cửa mở bung cho gió lạnh bên ngoài cuốn đi ngọn lửa vô h́nh bừng bừng đêm vắng. Quăng phố khuya miền lạnh cao thấp nhấp nhô. Ḿnh theo sau Mimi, vẫn một khoảng âm thầm, nhưng bây giờ th́ chắc chắn, con đường gần dứt nẻo và cuộc săn đuổi sắp chấm dứt, đêm nay.

 

 

                    Con đường khuya đồi sâu hun hút như một cửa hầm địa ngục bây giờ chỉ có ba người, hai bóng đàn bà nổi lềnh bềnh giữa vũng đen trước mặt và ḿnh lảo đảo đàng sau. Ḿnh bước thật chậm, gh́m lại thứ hơi nóng ấm và nồng bốc lên khắp thân thể, trồi lên mặt da hâm hấp, bưng bít trong những lần áo quá dầy làm ngột ngạt. Quăng đường quanh như sẵn sàng chấm dứt sau một khoảng tối bất ngờ trước mặt, và ḿnh th́ chỉ muốn con đường dài măi tối, ḿnh măi đi, và Mimi vẫn như từ mười mấy năm nay rồi, luôn luôn trước mặt trong khoảng cách, không mất hút cũng không đứng lại. Một cái ǵ đấy bỗng vướng víu nơi cổ và ḿnh thèm khạc thật mạnh xuống đất, nhưng nín được, và nuốt, thật ḿnh thấy ḿnh quái gở, bất định, không biết đang mong muốn ǵ, vừa tự cảm thấy cao và sáng, nhưng đồng thời, tối và thấp, như những vùng mênh mông của băi dâu dưới kia. Con đường bỗng nhợt lên một lằn sáng mỏng từ đồi cao chiếu xuống. H́nh như nhà cửa lô nhô bắt đầu trên đó. Ḿnh dừng. và hai người đàng trước cũng dừng. H́nh như một tiếng sét nổ chậm và xa trong chân mây. Và vùng đất âm u dưới chân đồi sụp lún xuống, khi ḿnh nghe giọng người con gái, nghe lần đầu tiên, nói với người đàn bà, chị lên trước, em đi loanh quanh một ṿng đă. Người đàn bà, khuya rồi, không về ngủ, mai dọn về sớm, lại định giở cơn điên lên sao. Người con gái, điên ǵ, mai lại về dưới đó, em tiếc không khí đêm thơm cỏ ướt và sương, ngồi chốc lát cũng được, rồi sau lên mà. Người đàn bà bước lên sườn đồi vắng một ḿnh, đường vắng vẻ thế, coi chừng đó. Có ai đâu chị, người con gái nói, và ḿnh bỗng thấy nàng ch́m xuống mất hút trong vũng tối nào dưới cỏ. Ḿnh bước tới trong khi bóng người đàn bà khuất lên nền trời sao xanh lấm tấm trên đỉnh đồi cong, hai mắt mở nhưng không nh́n thấy ǵ ngoài bóng đen dầy đặc bốc lên từ trí năo căng đầy một ước muốn tan hoang vũ băo. Một lúc mê thiếp đi như thế, rồi ḿnh ngồi xuống, không hiểu sao lại ngồi xuống đúng ngay chỗ đó. Cái xoáy nước của thời gian, cái bẫy êm đềm của thú dữ. Ḿnh nghe hơi thở ấm và thơm nào bốc lên như hơi sương nung nóng dưới vầng lửa rớt của mảnh mặt trời rụng vỡ, và giọng nói mê sảng nhung lụa, thánh thót nhưng gỗ đá, âm thanh toát ra lạnh lẽo từ pho tượng vỡ trong bảo tàng viện một ngày mưa dầm vắng khách viếng thăm, bây giờ anh mới đến nơi sao. Cái cục vướng ban năy lại trồi lên ngang cổ, và ḿnh bỗng muốn khạc mạnh, nhưng lại nén và nuốt xuống, lần này nóng bỏng như nuốt một cục lửa than cháy đỏ. Cũng biết tôi theo sao, tôi nói bằng một giọng khác thường, xa lạ, như một thằng chết dại nào ẩn trốn trong tôi thốt lên. Biết chứ sao không, theo sau mười mấy năm nay, tôi cũng muốn dừng lại một bữa nào đó, hỏi v́ sao anh làm thế, nhưng không bao giờ muốn dừng. Làm thế là làm thế nào, đi theo à. Không, không phải là việc đi theo, đi theo th́ có ǵ lạ phải hỏi đâu, nhưng chỉ đi theo thôi mà không bao giờ xảy ra điều ǵ khác, anh không có chủ đích nào cả. Chủ đích của tôi ở cái không chủ đích. Vậy sao anh lại dừng tối nay. Tại cô dừng, cho nên tôi hết lối đi. Tôi không dừng đâu, đang bay đây, anh đi đi, chỗ khác. Th́ cứ nghĩ như tôi đă đi chỗ khác, có sao đâu. Tiếng một nắm cỏ ướt bị bứt tung lên trong những ngón tay bứt rứt dằng xé. Anh như thế nào nhỉ, nàng hỏi. Tôi không biết nữa, tôi biết rơ cô hơn chính tôi. Tôi cũng bứt một nắm cỏ. Rồi ném nắm cỏ xuống con đường vừa đi qua. Mimi cũng làm như thế, và nh́n sang ḿnh, sao hai con mắt anh như thế, trong quán cà phê đó. Ḿnh nh́n, cấm người ta nh́n sao. Không phải nh́n, anh hệt cái móng nhọn của con sư tử ngủ. Ḿnh nghe buồn buồn trong tủy xương một thứ nước đá tan chảy nhỏ giọt đều đều, thế à, tôi chỉ tưởng là con mèo, con mèo ŕnh mồi thôi. Mimi cười nhẹ, ŕnh mồi, làm ǵ có, nó có đói đâu, anh không biết nh́n, nhưng lại biết đánh thức.

                   Ḿnh câm. Một cơn băo, không, một con trốt dữ dội ào lên quay tít ṿm trời sao trên đó, và băi cỏ tối bỗng tối lên như biển dầu nóng hừng hực quanh chỗ ngồi hai đứa. Tôi ghét anh, thực t́nh là ghét, lắm lắm, nên đă chẳng bao giờ quay lại, chẳng bao giờ dừng chân, nhưng những lúc không anh theo sau, tôi cảm thấy mất mát điều ǵ, những lúc đó tôi vẫn h́nh dung thấy anh, mường tượng lại cách anh cấu vào móng vuốt của con sư tử ngủ, và tôi ngợp người...

                   Ḿnh không nghe ǵ nữa, phải, đang ngợp người đây. Quay cuồng trong đêm tối h́nh ảnh của con đường lá tre thoang thoảng bay, buổi chiều miền biển với bóng lá vàng xanh rực rỡ lẩn quất mùi nồng hăng của phân ngựa, mùi thơm cồn cào của lá dứa ướp trong củ khoai vàng, tất cả tất cả trộn lẫn ứa lên, như con lụt đục ngàu, nhận ch́m ḿnh xuống cái đáy sông choáng váng những bùn lầy và nước mặn. Ḿnh lao lên ngụp xuống vừa muốn vượt thoát vừa muốn ôm choàng lấy những dợn sóng, và dưới phút giây giằng co tuyệt vọng của hối hận và thất vọng, của say mê và chán nản tận cùng, đôi môi Mimi không màu không dáng mớm lên mùi thơm ngọt ngào của một cḥm oanh trảo nở thầm.

                    Trong hai mắt Mimi ngửa chờ bóng tối, ḿnh thoáng thấy long lanh và sâu hút những mảnh vỡ lạnh lùng của vầng sao trên đầu, bọt sóng tung tóe đục ngàu cuồn cuộn tràn qua một bờ đê vỡ. Rồi không ǵ nữa. Đèn c̣n sáng măi trên kia đồi đêm, nhưng ḿnh nghe như có tiếng sói tru dài vang vang trong xương tủy, tóc da. Ḿnh biết làm ǵ và đi đâu ngày mai, khi bóng đêm dài tàn rụng theo những cḥm oanh trảo nồng nàn. Có lẽ phải về đó, bờ đảo hoang với những cây lựu già đơm bông đỏ thắm mùa hè, về đó và an hưởng sự nghỉ ngơi chưa bao giờ được hưởng, cho đến này bị thộp cổ lôi về căn cứ, hay một nhà tù nào đó, đâu cũng được, miễn là...

 

         -----------------------

         * trích từ tuyển truyện nhiều tác giả, nxb Hoàng Đông Phương, Sài-g̣n, 1968.