NGUYỄN TRỌNG TẠO
THẾ GIỚI
KHÔNG C̉N TRĂNG
thơ
NHÀ XUẤT BẢN HỘI NHÀ VĂN
Hà Nội * 2004
Nghe tin một nhóm các nhà khoa học Nga kiến nghị chính phủ
tiêu huỷ trăng để cứu thế giới
Thế giới không c̣n trăng! Tin nghe rùng rợn quá
chú Cuội cây Đa tan xác giữa thiên hà
không c̣n tết Trung Thu không c̣n đêm phá cỗ
không c̣n ánh trăng ngà cho thi sĩ làm thơ
Hàn* đă quen có trăng như người t́nh muôn thuở
ta đă quen có em như trăng khuyết trăng tṛn
Exenin uống trăng tan đầu ngọn cỏ
Lư Bạch đuổi theo trăng xuống tận đáy sông trong...
Thế giới không c̣n trăng. Sao có c̣n không nhỉ?
sao dẫu c̣n chẳng thay nổi trăng đâu
người cũng vậy, chết đi là vĩnh viễn
không c̣n người, dù nhân loại sinh sôi
Ta rờn rợn nghĩ tới ḷ hoàn vũ
một ngày kia hoả táng cả trăng vàng
đừng tưởng giết một tinh cầu giá lạnh
mà ngỡ ḿnh vô tội với t́nh trăng...
Thế giới không c̣n trăng, dù chỉ là tưởng tượng
nấm mồ trăng chôn cất ở nơi nào
xin nhỏ lệ một lần cho măi măi
những tinh cầu ta ngưỡng mộ trên cao..
28.9.2002
__________
* Hàn Mặc Tử
Ngơ xóm tuổi thơ nguyên lành không đào bới không mở hành lang không đặt ống nước. Cây duối già chín mọng quả vàng quyến rũ trẻ con và rắn.
Đường phố vừa rải nhựa đào nửa đường bên trái đặt cống mới đào nửa đường bên phải đặt dây điện mới đốn đại thụ mở hành lang kiến trúc nhà mặt tiền mỏng tang hai mét. Trái tim đi đường bị ép mỏng như tờ giấy gió bay hàng mă.
Dự án A gói thầu B tiếp thị CDEGHIK...XYZ. Xe máy xe hơi xe tải xe thồ chân đất đánh giày quần ngố váy đầm hở vú hở đùi hở miệng cười hở rốn. Mỏ đỏ mắt xanh tóc trắng tóc vàng tóc đỏ tóc đen tóc hạt dẻ tóc bạch kim tóc hoe hoe không tóc. Tù đứmg tù ngồi tù béo tù gầy tù trong tù ngoài tù dân tù quan tù trí thức tù nội bộ tù treo tù tử h́nh tù không án.
Người sống chung với lũ. Lũ ( chúng nó) không hiểu ư người. Lại đào đường thay cống mới. Bê tông đê bê tông sông bê tông biển bê tông đ́nh bê tông chùa bê tông sân vận động bê tông cả hồn thơ chưa kịp ngân rung.
Thế là tôi kiểm duyệt tôi trước khi anh kiểm duyệt. Những người chết không biết nói. Tiếng quạ kêu nhắc nhớ mấy chiến trường. Tiếng chim sơn ca trong lồng hót theo ư chủ. Nay tế nhị mai nhạy cảm mốt tinh ư tinh vi tinh tường tinh tướng. C̣n nhiều nữa những cản từ nguỵ biện. Thế là bao che thế là trừng phạt. Thế là ta mà chẳng phải ta. Thế là đối thoại một chiều hội thảo ngợi ca bỏ phiếu theo đáp án. Đêm giật ḿnh sám hối v́ đă trót có ư nghĩ thầm kín trong đầu.
Vẫn chưa hết những giấc mơ Nobel lư hoá sinh y kinh tế hoà b́nh văn học. H́nh như ta đă một lần từ chối nửa giải Nobel. Phải cả giải nhưng
bao giờ cả giải?
Đường phố lại đào lên. Cống rănh lại có thêm dự án. Mưa sơ sơ đường lại hoá thành sông. Không ngọng nghịu cũng thốt lên: Hà Lội!
Những con ḅ đủng đỉnh ngang qua đường cao tốc.
Tôi mơ thấy ngơ xóm quê tôi thênh thang ô tô chở lúa. Nước máy ṿi bơm róc rách quanh làng. Nhưng ( lại nhưng ) ngơ xóm tuổi thơ vẫn nguyên lành không đào bới không mở hành lang không đặt ống nước. Cây duối già chín mọng quả vàng quyến rũ trẻ con và rắn...
Hà Nội, 25.8.2001
Cái chẳng có ǵ lại làm nên mọi thứ *
cái siêu h́nh được diễn tả bằng h́nh
nếu số một tượng trưng cho Thượng Đế
th́ số không khởi thủy mọi số sinh
Sunya, sifr, zephirum, zephiro hay zero cũng vậy
là trống rỗng, là không, là có cái không
ngôn ngữ dẫu khác nhau mà số không chẳng khác
cái số không ôm gọn mặt trống đồng...
Số không ôm mặt trời mặt trăng trái đất
số không ôm súng đạn và bom
số không ôm đầu tôi đầu bạn
số không xuyên thăm thẳm những lỗ tṛn
Ngay cả mắt đang nh́n cũng số không nh́n đấy
có bây giờ mai đă hóa không
và ta hiểu thế nào là tâm Phật
có có không không phận kiếp cứ luân ṿng?
Tôi ngước nh́n trên lá những giọt sương
chúng biến mất lúc nào không hay biết
nhớ ai đó viết bài thơ Thêm Một
có thể là Thêm Một Số Không chăng?...
7.2003
_______
· Ư của Denis Guedj
1.
Có người càng gần càng lớn, càng xa càng nhỏ
Có người càng gần càng nhỏ, càng xa càng lớn
Có người gần xa không lớn không nhỏ
Cắt tóc thời gian
thời gian mọc lại
Dài ra. Cắt ngắn. Dài ra
Khi dưới mồ thời gian không buông tha.
Những phán xét từng giây từng giờ từng trăm năm từng ngàn năm
cả không phán xét
Những phán xét quan ṭa hơn cả quan ṭa.
2.
Ta loanh quanh không tiến không lùi
không gặm nhấm tương lai quá khứ
Em ơi đừng yêu ta
Chỉ cần em nảy ư yêu ta
em sẽ mồ côi.
Ta không sống khi yêu
Ta chết khi yêu
Những ư nghĩ Đông Tây đôi lần ta đă đọc.
3.
Người ước ḿnh trẻ lại người ước ḿnh già đi
Người ước ḿnh vĩ đại người ước ḿnh li ti
Ta không trẻ không già
không li ti không vĩ đại
Ta trung b́nh nhưng ta không giả dối
Là nghĩ vậy thôi chưa từng nói ra lời
Lời có khi phản ư
Ngay cả thời gian cũng chẳng vô tư như ta vẫn nghĩ.
4.
Không có ǵ buồn hơn khi thời gian khỏa thân mà ta bất lực
Thời gian yêu người - cuộc t́nh không cân sức
Người - tội đồ vĩnh cửu của thời gian!...
Hà Nội, 1.8.2004
người đẹp Tuyên Quang cổ mang ṿng bạc
môi đỏ như ớt vừa ngọt vừa cay
da trắng chân dài đèo cao áo bay
xe qua Sơn Dương ngược đường lên tỉnh
người đẹp hái chè trẩy ngô ẩn hiện
mắt đen lúng liếng vú tṛn đung đưa
xe qua xứ mưa xe về xứ lạnh
người đẹp vít cần nồng hơn rượu mạnh
đàn hát chao ôi nghe chạnh ḷng nhau
bạc đầu cỏ lau bỏ sầu lâm khách
cổng thành Nhà Mạc trẻ lại v́ em
tiên sa nghiêng thuyền sông Lô bay lên
xe rời Thành Tuyên xa miền gái đẹp
c̣n vọng lời chào dính hơn xôi nếp
c̣n xanh lá tếch ai cầm trên tay
da trắng chân dài cổ cao váy bay.
25.11.01
Cái thời xuân trẻ xa rồi
tự dưng trí nhớ trêu người mộng du
tự dưng xanh áo thầy tu
thịt da run rẩy chu du lá cành
tự dưng núi hoá thành tranh
sông thành gương sáng biển thành trời sâu
tự dưng đôi mắt mực Tầu
từ nơi xa thẳm lâu lâu lại nh́n
tự dưng gọi một tiếng Em
có người nghe được mà quên bật cười
tự dưng tôi lại nh́n tôi
thấy c̣n một nước mă hồi là hay
tự dưng hai mắt cay cay
thấy con chuồn ớt vụt bay về trời...
11.12.2000
Tôi hỏi công chúa: Thạch Sanh đi đâu?
Công chúa lầu bầu trả lời: Không biết!
Tôi hỏi Nguyệt Nga: Vân Tiên đi đâu?
Nguyệt Nga âu sầu: H́nh như đă chết!
Tôi hỏi cave. Cave cười ngất...
Chợt nhận ra ḿnh giữa quán Lư Thông.
Trở lại Huế mưa vẫn mưa như cũ
màu trời buồn như thuở ra đi
bạn làm thơ giờ viết báo nuôi thơ
tổng biên tập Sông Hương mặt rầu như đá xám
những đứa em hiệp sĩ với chính ḿnh
chợ Bến Ngự thêm vài ba người lạ
đêm ca Huế mấy nụ cười trượt giá
áo vẫn dài nón vẫn trắng mắt vẫn đen...
Trở lại Huế dăm hè đường lát đá
tiếng lá rơi ngơ vắng cũng giật ḿnh
o bán hàng là con o bán hàng ngày trước
rượu vẫn là rượu Hiếu dốc Phú Cam
góc sân chùa ngày ấy tôi hôn em
giờ trai gái cũng hôn nhau ở đấy
cổng ủy ban h́nh như vừa sơn lại
cửa Tam Toà thấp thoáng áo chùng thâm...
Đêm lang thang cùng Thanh Tú đượm buồn
chuông điện thoại thở dài Văn Cầm Hải
Hoàng Phủ Ngọc Tường vẫn viết văn bằng miệng
Ngô Minh gửi bài lách tách nhấn i-meo
gallery nhiều bức tranh nữ tính
công viên trưng bày những tượng đá mô-đen
cầu Trường Tiền mưa phủ ướt hồn em
thành quách cũ niêm phong dần trí nhớ...
Trở lại Huế bước chân sầu vạn cổ
ngồi chuyện tṛ cùng kư ức lưu kho
ngày trở về mà cứ ngỡ ra đi
lời chào chia tay hay lời chào gặp lại
thôi tạm biệt Huế ơi tím tái ḍng sông chảy
ngôi biệt thự ngăn đôi hai cánh cổng màu ghi
lâu lâu đón tôi về lâu lâu tiễn tôi đi...
Huế, 9.1.2002
Ta gọi ngày hôm nay là hiện tại
Nó sẽ là quá khứ của ngày mai
Ta gọi phút này là hiện tại
Phút và giây trong một thoáng quay đầu
Xuân lại đến ta gọi là xuân mới
Em mỗi ngày có ǵ mới trong tôi
Đào lại nở đón một người đúng hẹn
Dám tin không người đúng hẹn suốt đời?
Ta cứ đến rồi đi
Sông cứ duềnh lên sóng
Ta cứ trôi ngay cả khi ta đứng
Có thể yêu khi tưởng chẳng thể yêu?
Người chết rồi móng tay vẫn mọc
Bây giờ trưa tương lai sẽ là chiều...
Ta khao khát một điều ǵ xa lắm
Xa hơn cả tương lai
Xa hơn Quá-Khứ-Người...
Hà Nội,12.12.2003
Sông trôi ṃn đá núi
Mây trôi chẳng ṃn trời
Ngày trôi rồi đêm trôi
Thời gian đầy thêm măi
Thuyền trôi thuyền trở lại
Trăng trôi trăng khuyết tṛn
T́nh trôi t́nh mắc cạn
Trong tim người dại non
Có ǵ trôi chon von
Quay tṛn như gió xoáy
Trôi xuôi không ngoái lại
Những tinh cầu đang bay
Ai chới với bàn tay
Không là người chết đuối
Trôi đời anh ch́m nổi
Trên sóng mắt em nh́n
Những chiếc lá lim dim
Những ga tàu ngái ngủ
Những căn pḥng bỏ ngỏ
Những con đường mung lung
Cả những lời hứa suông
Cả những ǵ đă chết
Cả những người bơi ngược
Tất cả đều đang trôi...
Huế, tất niên 2002
BÀI THƠ BỊ LỖI
mơ thoát khỏi ḍng sông những con cá cố nhảy lên bờ
tôi không mơ trời cao tôi ở trọ trời cao
căn hộ khép kín ép chặt dần tháng ngày
chiếc computer trong xó tối mở ra thế giới
lách cách lách cách lách cách lách cách
không chịu nổi à ơi
không chịu nổi chuẩn mực
lách cách lách cách cạch
computer lỗi
đôi khi lỗi lầm mở ra tư duy mới
đôi khi không thể làm thơ lại tốt hơn làm thơ
trở lại giấc mơ đập vỡ bức tường
thấy hiện ra người quả phụ trẻ
mắt đắm đuối quở trách
lách cách lách cạch lách cách cách
một bóng người đè nặng một bóng hoa
những con cá đói khát trên đất khô
quẫy nát bóng người bóng hoa
quẫy nát computer
quẫy nát bức tường vỡ
quẫy nát trời xanh
tôi thoát khỏi có vần không vần à ơi không à ơi hũ nút không hũ nút
tôi tự do lơ lửng trời cao.
25.2.2005
đi đám tang về kịp đi đám cưới
hai tờ bạc mới hai chiếc phong b́
bỏ buồn vào vui bỏ cười vào khóc
biết ḿnh nhầm thật mà vẫn thôi th́...
hôm qua gọi điện cho người chết rồi
hôm nay nhận thư của người đă chết
ghé nhà quen xưa chủ nhà lạ hoắc
gặp bạn quên tên ố á thôi th́...
đến computer c̣n hư bộ nhớ
đến ông quản lư c̣n quên nhân viên
đến ả hầu bàn khi anh khi chú
thôi th́ kẻ lú có kẻ lú hơn.
thương trống đánh xuôi thương kèn thổi ngược
âm âm dương dương một ngày chung cuộc
chồng vợ so le khôn dại bù trừ
thôi th́ tháng Ba rồi đến tháng Tư
thôi th́ tháng Tư rồi đến... thôi th́...
cái bắt tay nào cũng lắc
nụ cười nào cũng h́nh chữ nhật
b́nh hoa mùa nào cũng cúc
rượu một ḷ bia một hăng
phở Bát Đàn phở Bát Đàn phở Bát Đàn
đến khi chết vẫn nụ cười chữ nhật
vẫn cúc kết ṿng hoa
vẫn rượu một ḷ bia một hăng
cơm cúng phở Bát Đàn phở Bát Đàn phở Bát Đàn
không c̣n ai bắt tay bàn tay vẫn lắc.
đầu CD Nhật xịn không đọc nổi đĩa CD hàng chợ
Tây mũi lơ tóc vàng mê cuốc lủi làng Vân
nghe nói Bec-khăm đến Việt Nam xin làm cầu thủ
mà chẳng ai chịu nhận đường bóng anh chuyền
nghệ thuật cũng vậy thôi. Cao siêu thường bị chối
cái chết của Bá Nha có thể giết Tử Kỳ!
26.2.2005