LƯU T̀NH

 

1.Bệnh viện vào buổi trưa. Từ ngoài hai cánh cổng bệnh viện đi vào là một khung trời khác. Trưa êm ả bên ngoài, thỉnh thoảng dăm bóng blouse trắng đi lại thong thả hay vội vă trên hành lang. Trong pḥng bệnh những chiếc quạt quay vù vù, những người bệnh kẻ ngồi người nằm thiêm thiếp. Nắng nóng và cuộc sống xô bồ tưởng chừng lùi lại ngoài xa. Vậy mà bên trong một căn pḥng không khí đang được hâm nóng lên bởi những quân bài. Đang giờ nghỉ đồng thời là giờ của các bác sĩ trực ban nghỉ trưa, thật ra đă hành nghề Y không mấy bác sĩ ngủ trong khi trực, phải thức chờ bệnh hoặc thay phiên nhau ngủ để theo dơi bệnh. Từ bên ngoài có tiếng chân người bước vội vă rồi tiếng đập cửa nhẹ. Bác sĩ chỉ ngồi coi kẻ khác chơi bài là bác sĩ Thanh đứng dậy bước ra mở hé cánh cửa.

-       Có bác sĩ Sơn trong pḥng không vậy?

-       Ồng đang bận.

-       Biết rồi, h́nh như là cô em ngoài Huế vào.

-       Thế à? Bảo cô ta đợi đi.

Người gơ cửa pḥng, một y tá, gật đầu nhận lệnh, anh ta quay đi với một nụ cười. Giờ này th́ ai mà không bận khi ván bài đang đến mức ăn thua đủ? Họ chơi bài với những món tiền nhỏ, bù lại, quên được trong giây phút những bận bịu trong nghề. Thời đại ǵ nhiễu nhương, cướp giật, đâm chém, vào nhà thương. Ghen tuông, tạt át xít, đủ kiểu. Đủ tứ chứng nan y trên đời. Có người mới nhập viện một ngày đă chết. Có người nằm vài tháng, có người hàng năm. Có người sau khi mổ sống lại như một phép lạ. Trong bệnh viện này chữa bịnh mát tay phải kể bác sĩ Sơn. Người ta nói anh là một ngọn núi. Núi rừng che cho thung lũng bao nhiêu trận băo và mưa nguồn đổ về gây ra lũ lụt đồng bằng, c̣n anh cứu sống cho biết bao nhiêu người.

Đang hồi tháu cáy, bác sĩ cay cú v́ hai ván thua đậm, thời may vào lúc người y tá gọi cửa lần nữa anh thắng; vậy là coi như huề. Chơi bài ít khi anh thua, hôm nay không hiểu do cái ǵ thúc đẩy anh không ăn được nhiều như mọi khi. Chỉ là những ván bài chơi cho vui thôi. Hết giờ nghỉ trưa, buổi trưa không có bệnh nào nặng. Mọi khi ngày nào cũng có bệnh cấp cứu, hôm nay coi như ngoại lệ.

Bác sĩ vuôn vai đứng dậy bước ra pḥng ngoài. Phía ngoài, trên một băng ghế dài chỉ có duy nhất một phụ nữ ngồi đợi, cô ta trạc ba mươi tuổi là cùng. Ăn mặc b́nh thường như bao nhiêu người khác, chỉ khác cái là với chiếc mũi cao, chiếc cằm chẻ và làn da trắng; ba yếu tố ấy hợp lại trên một khuôn mặt đầy đặn, chừng nấy đủ khiến bác sĩ hiểu v́ sao y tá vào kêu đến hai lần, suưt nữa ba lần.

Mất một lúc Sơn mới buột miệng:

-       Mi Lan! Anh tưởng em đi Mỹ rồi chớ?

-       Em sắp đi vào cuối năm nay, có vậy mới đến t́m anh. Mà không, c̣n chuyện khác nữa.

-       Chuyện ǵ? Ḿnh ra ngoài này một chút, anh sẽ vô làm việc bây giờ.

-       Được rồi, anh bắt em chờ gần buổi trưa rồi c̣n ǵ!

-       Th́ tối nay anh mời em đi ăn cơm, có ǵ đâu?

-       Anh cho chị em xin một toa thuốc cho chồng chị. Mi Lan vừa nói vừa rút trong túi lá thư của chị gái ḿnh. Thư ngắn gọn, xin một toa thuốc bổ cho người chồng sau khi kê khai căn bịnh, hỏi thăm sức khỏe và gia đ́nh anh, chúc mọi điều tốt lành…Hơi ngạc nhiên một chút, Sơn bỏ lá thư vào túi áo, bảo Mi Lan ngồi đợi rồi vội trở vào pḥng làm việc lấy toa thuốc, viết vội mấy thứ thuốc bổ…

-       Em mới vào sao, anh nghe gia đ́nh hai chị em vô đây rồi mà?

-       Không, chỉ có em vào làm thủ tục đi Mỹ. À chiều mai em lên tàu đi Huế lại.

Hàn huyên dăm ba câu nữa, Mi Lan ra về không quên hứa, ra tới Huế sẽ tin vào cho anh rơ. C̣n một điều anh muốn rơ là tin tức của chị cô là Mi Loan, cô chỉ nói qua hầu như không nói chi hết ngoài chứng bệnh của ông anh rể, cũng chỉ nói sơ sài v́ chị cô không hề tâm sự với em việc này, rồi ai đường nấy đi.

Buổi chiều về nhà, Sơn ăn ba chén cơm như lệ thường, ngon miệng có bữa bốn chén, hôm nay anh ngồi vào bàn ăn không nói năng ǵ. Vợ Sơn làm việc ở một cơ quan văn hóa quận, hơi ngạc nhiên trước sự ít nói đó. Sơn vốn là người bản tánh vô tâm, thế mà hôm nay chỉ ăn ba chén lưng lửng rồi đứng dậy. Chị hỏi anh, sao ăn ít thế, có chuyện ǵ ở bệnh viện? Sơn đáp, không có ǵ cả, rồi lẹ bước lên lầu. Anh lục t́m ḥm thư cũ, những lá thư hồi c̣n sinh viên, hồi đi học tập, hồi mới ra trường…được anh cất kĩ trong hộp bánh Lu. Chị biết mà v́ tôn trọng chồng, không hỏi đến, đó là nghệ thuật giữ hạnh phúc gia đ́nh. Chị biết anh tŕu mến những kỉ niệm, tuy cuộc sống chung đôi của hai người khá đằm thắm và hạnh phúc.

2. Năm ấy trường Đồng Khánh tổ chức lễ Hai bà Trưng như mọi năm, rất trọng thể. Nhà nhà có con gái học trường này th́ lo nhắc nhở con ôn lại lịch sử cuộc chiến đấu chống quân Ngô của hai bà. Nữ sinh lớp nào có mục của lớp ấy, chương tŕnh văn nghệ được tổ chức ở pḥng khánh tiết, rồi c̣n triển lăm nữ công tức các mẫu may thêu, gồm áo gối, khăn bàn, các mẫu áo sơ sinh, áo người lớn, các mẫu khăn len, áo len con nít, các mấu khăn trải giường được thêu rua cẩn thận và đẹp mắt. Các em bé búp bê nằm trong những chiếc nôi tí hon đan bằng mây tre có lót đệm hẳn hoi, có mùng và chăn màn, cũng là các sản phẩm của nữ sinh và giáo viên trường ĐK. Những tiết mục văn nghệ đặc sắc, với lời giới thiệu bằng giọng Huế êm ái ngọt ngào, kèm mục biểu diễn áo dài ba miền Trung Nam Bắc, kể cả vở kịch Công chúa ngủ trong rừng và những màn múa hát, nói lên được rất đầy đủ các đức tính của người con gái là Công, Dung, Ngôn, Hạnh. Một trong hai nữ sinh sẽ được chọn làm Hai bà Trưng ngồi trên ḿnh voi. Không chỉ là vẻ đẹp thôi, c̣n có cái gọi là ḷng yêu nước, tính dũng cảm, đức can đảm, tài thao lược...Tất cả vẻ đẹp ấy, năm nay nhà trường định chọn hai chị em mồ côi là Mi Lan và Mi Loan. Đó là một vinh dự lớn mà bất cứ nữ sinh nào cũng ao ước. Chỉ có năm nay trường mới làm lễ to chứ mọi năm chỉ tổ chức văn nghệ, thi nữ công gia chánh thôi. Cũng có thể v́ t́nh h́nh chiến cuộc đang sôi động, không làm sợ sau này khó làm được hoặc không thể tổ chức được nữa. Tuy nhiên, mấy ai hiểu t́nh cảnh thật sự của gia đ́nh Mi Loan. Hai chị em Mĩ Di và Mi Lan từ nhỏ là bạn học cùng lớp với nhau, họ là chị em cậu cô. Người cha của họ đă trăng trối trao gởi số phận ba mẹ con vào tay cậu mợ Hoàn. Sau khi ông T́nh mất, cậu Hoàn đem cho hai cô cháu gái cái máy hát quay dĩa đă cũ c̣n tốt, để thỉnh thoảng nghe nhạc cho đỡ buồn. Cậu có mười dĩa nhạc ḥa tấu cổ điển của các tác giả nổi tiếng như Bach, Bramhs, Chopin, cho cháu gái luôn v́ trong nhà đă có máy cassette. Tánh Mi Loan ít nói mà cương trực, hay nhường em mà không chạnh ḷng. Mi Lan thông minh hơn và đẹp hơn. Mi Loan có khiếu về âm nhạc, rành nghệ thuật thẩm âm, chỉ có điều cô không thân hay chưa gặp chàng trai nào ưng ư cả, trừ với ông anh họ là Danh. Học Đại học Sư Phạm Pháp, với khuôn mặt trái xoan và đôi mắt sâu như lúc nào cũng có ngấn nước, cô là đối tượng được nh́n ngắm của nhiều người nếu như không có cái cảnh này: Của nả cha để lại vừa đủ nuôi hai chị em, đó là nói khá, chứ từ khi bà mẹ bị mắc chứng nan y, cha mất, cuộc đời họ bước sang một khúc ngoặt. Hàng năm cậu Hoàn cho tiền may áo mới vào dịp tết, cho thêm tiền mua các thứ cúng cha mẹ. Danh thương hai cô em họ, không tiếc món quà sinh nhật đắt tiền nào cho họ. Có thức ǵ ngon mợ lại sai người làm mang qua, có chiếc áo đẹp cũng cho cháu, nhất là ông cậu mà tấm ḷng không khác Phật tổ bao nhiêu, nên vài thứ thứ đồ gỗ quư giá trong nhà chưa đến nỗi bán sạch. Hai chị em an phận mặc áo cũ đi học, số học bổng của trường Sư Phạm vừa đủ để mua thêm gạo và sách vở.

Ngày lễ Hai Bà đến trong sự mong chờ háo hức của mọi người, phụ huynh và người ngoài đều có thể vào xem pḥng khánh tiết trưng bày các sản phẩm thêu, đan, móc, do nữ sinh của trường làm. Các món ăn chay và mặn do nữ sinh làm ra được chấm điểm và trao giải xứng đáng. Một ngày vui vẻ, nhộn nhịp, từ sáng sớm đến chiều không lúc nào trên chiếc loa không vọng ra lời ca tiếng nhạc. Trong sân trường tha thướt những tà áo dài đủ màu sắc của các cô, những bộ đồ veston được chải ủi công phu của quư thầy. Dường như lễ kỉ niệm ngày mất của Hai Bà là một ngày vui đầy ư nghĩa, ngay cả người đang bịnh cũng ngồi dậy hỏi thăm.

Vậy mà thiếu bóng hai chị em, chỉ ḿnh cô hướng dẫn đoán biết. Song cô không thể rời bỏ cuộc vui nửa chừng. Sau khi nghe bà Hiệu trưởng đọc tiểu sử Hai Bà, công trạng của Hai Bà, nơi hai bà trầm ḿnh là sông Hát giang, coi vở múa Mê Linh, cô tạt qua pḥng khánh tiết, đi một ṿng xem các mẫu thêu may một chút cho đủ lễ rồi lặng lẽ dời bước ra ngoài.

Bên trong một ngôi nhà nhỏ tận Gia Hội, một căn nhà kiểu cổ như những căn nhà khác, chỉ có điều, nhà tuy dài mà trống trước trống sau. Hai chị em đang ngồi bên mẹ. Mẹ của họ, một phụ nữ chưa đầy sáu mươi mà chứng bịnh nan y đang ở thời ḱ cuối, khiến mái tóc rụng gần hết chỉ c̣n lởm chởm trên đầu một túm bạc pha đen, khuôn mặt mà một thời hẳn là đẹp lắm bây giờ trơ lại đôi mắt vô hồn.

Vào lúc đó cậu mợ Hoàn tất tả vào, cô Phục, cô giáo hướng dẫn là người vào sau cùng. Khi người ta nghèo, khi người ta đau ốm, khi trong nhà cạn kiệt mọi thứ kể cả những thức cần dùng hàng ngày, có khi chỉ là chục chén gấm cố cũng mang đi bán để kiếm tiền mua thuốc cho mẹ, những khi ấy mới hiểu rơ ai là bạn, mà những bài giảng về tâm lí học trên lớp của cô Phục cần cái thực tế này để chứng minh.

-       C̣n nước c̣n tát, chị để tôi mang chị vô bệnh viện, vả lại thằng Sơn nhà tôi đang làm trong đó, cậu Hoàn dừng lại bên giường người bệnh, nói.

-       Cám ơn cậu. Người phụ nữ mệt nhọc chống tay ngồi dậy. C̣n nước c̣n tát, tui biết trong ḿnh tui chứ, chỉ tội nghiệp hai cháu, chưa kịp gả chồng đứa mô cả.

-       Chị không lo, đă có chúng em. Năm ni trường chọn hai cháu…định nói đóng vai Hai bà Trưng, cậu Hoàn làm thinh. Cậu Hoàn nghĩ và nói khác.

-       Chị ngồi lên tôi đưa chị đi. Tôi có xe mà.

Mợ Hoàn và cô Phục từ khi vào không nói câu nào, chỉ đứng nh́n, hai chị em vội gom số áo quần ít ỏi cho mẹ Mi Lan rồi nước mắt ngắn dài theo cậu d́u mẹ ra cửa. Đi được vài bước cậu Hoàn ẵm bà T́nh trên tay, người bà nhẹ như bông.

Thời gian thụt lùi lại mười năm, hay hai mươi năm nhỉ ? Tính theo thời gian tâm lí th́ có xa hẳn đâu, vẫn c̣n đó h́nh ảnh người cũ, vẫn c̣n đó như mới hôm qua. Mới hôm qua đây của mười năm trước! Chương tŕnh buổi vũ hội được nhóm bạn vốn nghịch ngợm và lém lỉnh thông minh, cái thông minh của các chàng trai con nhà khá giả đang lớn, những trái tim đang thèm khát yêu đương đứng ra tổ chức. Sang là người giật giây cho anh trai Mĩ Lí, tức Danh, một chàng trai tánh hơi nhút nhát song khá lăng mạn làm chương tŕnh này, mục đích chọn cô gái vàng trong năm trao giải Tango. Giải Tango là một loại giải thuộc về cả hai lănh vực âm nhạc và khiêu vũ, trao cho cô gái nào nhảy giỏi điệu vũ này và giỏi nhạc lí, dĩ nhiên. Chương tŕnh của các chàng trai đặt ra được giữ bí mật, không ai biết; không chỉ có chừng đó. Cái nguyên nhân nằm ở chỗ khác. Là một chàng trai đa t́nh và khá nghịch ngợm nữa, Xuân Sang mà bạn bè thường gọi là Sơn, tuy hay tán tỉnh mấy cô bạn gái học Sage-femme, song lại thích cua cho được cô gái ḿnh thích là Mi Loan. Hồi ấy chương tŕnh trường Y có học hai năm điều dưỡng, sinh viên năm dự bị ai cũng xuống trường Sage - femme mượn cour về học thêm cho dễ. Hàng tuần ông cậu vẫn gọi hai chị em sang chơi. Xuân Sang mới gặp Mi Loan một lần đă mê cô ra mặt. Bận học ngày học đêm, Sơn càng ṭ ṃ thêm về cô em mà anh nghe đồn c̣n đẹp hơn cả cô chị. Những chàng bác sĩ sắp ra trường đều được bố mẹ nhắm cho con cái những gia đ́nh khá giả, giàu có. Thế mà Danh thành tâm mong cô em đừng bao giờ đụng phải một anh chàng như Xuân Sang. Chàng không bao giờ nghĩ rằng nào ai đoán trước được chuyện ǵ sẽ tới và ai biết được định mệnh sẽ an bài như thế nào.

Chủ nhật nào Xuân Sơn cũng đến nhà bà T́nh. Một bữa chàng đến nhà có hơi khuya, khoảng sau 9 giờ một lát. Bà T́nh chưa đi ngủ, vẫn lịch sự mời vào nhà tuy có hơi ngạc nhiên. Mi Lan đi học Anh văn chưa về, chỉ có Mi Loan. Nói chuyện một lát, không hiểu Sang nói ǵ, chỉ nghe Mi Loan nói:

“ Em không thích, gia đ́nh em cũng không.”

Sang, sau đó bỏ ra về. Một tháng, hai tháng, ba tháng, chàng không đến nữa.

Mọi việc chuẩn bị cho đêm sinh nhật của Mi Lan xong xuôi, trong đó phải kể công sức tích cực của hai chị em Mĩ Lí và Mĩ Di. Không ngờ cô T́nh bịnh nặng rồi qua đời.. Thế là tang lễ thay cho vũ hội. Lễ tang được cậu mợ Hoàn đứng ra tổ chức đơn giản song đầy đủ. Thời ḱ tang lễ u ám rồi qua. Mợ Hoàn thỉnh thoảng bảo Mĩ Di mang tới cho hai chị em chút ít thức ăn. Một bữa mợ nói:

-       E ḿnh kiếm chỗ gả chồng cho Mi Loan.

-       Bữa ni sao em lại nói chuyện đó? Không phải lo gả hai đứa con gái ḿnh sao?

Vừa nhấc cặp kính cận trên sóng mũi vừa ngẩng đầu lên khỏi trang sách đang đọc dở, cậu Hoàn hóm hỉnh hỏi lại.

-       Đứa mô ra trường cũng lo kiếm chỗ gả hết…hai cháu gái bên nhà O Thân ḿnh lo trước th́ hơn.

-       Chỉ sợ thằng Danh lại đ̣i tôi tổ chức một buổi Bal famille nữa mà thôi.

-       Lần trước chưa kịp làm… mợ Hoàn mỉm cười, nụ cười hơi gượng gạo. Nhắc đến chuỵên này không ai không nhớ đến cái chết của cô Thân, em ruột cậu Hoàn. Không ai quên cái cảnh đám đưa rồi về nhà cúng lễ quả khấp, hai chị em khóc không hết nước mắt. Cảnh đám tang buồn đứt ruột đă đành, về nhà thấy căn nhà trống lạnh v́ bây giờ mẹ đă ra đi. Một bên mất mẹ, một bên mất em gái thấy nhà cửa càng buồn.

Lần này, sợ không thành công, mọi việc được giữ kín cho đến ngày sinh nhật Danh. Bác sĩ Danh ra trường đi làm ở một bệnh viện quân y gần nhà và vẫn chưa kén được ai. Cậu mợ Hoàn bàn, ḿnh tổ chức kín đáo thôi, cho hai con bé vui một bữa, cứ vùi đầu học hoài sanh ốm.

Đêm vui th́ vui thật rồi. Hai chị em cảm kích trước tấm ḷng của cậu mợ, làm một cái bánh kem lớn đem qua mừng sinh nhật anh Danh. Mi Lan mặc đồ đầm màu trắng, Mi Loan mặc chiếc áo đầm màu thiên thanh, chiếc áo cậu Hoàn cho dịp tết, cô mới đem ra mặc lần đầu. Chiếc áo tôn nhan sắc của cô lên bội phần khiến các chàng trai cứ ngây người kinh ngạc. Cậu Hoàn nói lời mở đầu vũ hội, mời Mi Loan nhảy điệu khai mạc, sau đó nhường lại cho các bạn trẻ. Sang, sau khi nhảy vài bản với Mĩ Di và Mĩ Lí, liền đến mời Mi Lan. Dường như Mi Lan chỉ đợi có giờ phút này. Danh đến mời Mi Loan. Xưa nay trong mọi vũ hội, kể cả lớp tổ chức, nhiều lắm cô chỉ nhảy một bản Tango với anh chàng đầu tiên đến mời, trừ ông anh họ là bác sĩ Danh. Đến bản Tango thứ năm, đây là một ngoại lệ, Loan rời tay Danh. Đằng kia bác sĩ Sang vội buông Mi Lan ra để đến mời Mi Loan song cô lắc đầu từ chối lấy cớ cần phải nghỉ một lát. Tối hôm ấy có đông sinh viên nội trú năm cuối, Lan rủ thêm một số bạn gái nữa nên buổi Bal famille rất vui vẻ. Rốt cục sau bao nhiêu cú tranh tài ngọan mục giữa các cặp, chỉ c̣n lại cặp Xuân Sơn và Mi Lan. Căn pḥng mỗi lúc mỗi được hâm nóng bởi làn không khí phấn khích và rạo rực. Những bước nhảy đẹp th́ Mi Loan ăn đứt em gái, cô nhảy với Danh mười bản rồi không nhảy nữa, ai đến mời cũng từ chối. Giải Tango sau cùng thuộc về cặp Xuân Sang và Mi Lan. Chưa bao giờ có một đêm đặc biệt vui như vậy, cậu mợ Hoàn năy giờ lánh mặt bây giờ tái xuất hiện cũng vui lây. Mi Lan cười măn nguyện, mọi người vỗ tay chúc mừng cô. Mi Loan đứng dậy lẳng lặng ra về.

Cứ vài tuần một lần cặp Mi Lan và Sang lại đến chơi. Mợ Hoàn trách chồng ḿnh thiếu tế nhị, đáng lẽ ḿnh đừng trao cái giải ấy. “Thật ra tôi không hi vọng thằng Sang sẽ cưới con Lan, nó yêu con Loan th́ phải.” Mợ Hoàn giật ḿnh nh́n chồng không nói năng ǵ. Gia đ́nh Sang giàu có lâu đời, chưa nói đến vấn đề môn đăng hộ đối; bây giờ bảo họ đi cưới cho con trai ḿnh một cô gái mồ côi cả cha lẫn mẹ, là một chuyện hiếm xảy ra. Một buổi chiều cậu Hoàn về sớm hơn thường lệ, cậu vào nhà nói ǵ đó với mợ, ngay sau đó hai người đi qua nhà Mi Lan. Th́ ra Mi Loan bệnh cả tuần nay. Hai người cùng ngồi xuống bên giường cháu. Mợ Hoàn lấy tay sờ trán cô cháu gái, thấy nóng như lửa th́ giật ḿnh.

-       Cháu đă uống thuốc chưa, ăn chi chưa. Để mợ đi nấu cháo cháu dùng nhé, mợ có mang thịt ḅ qua đây.

-       Dạ cháu uống thuốc rồi, Mi Lan nấu súp hồi trưa đang c̣n. Cái giọng nói không ra hơi ấy không giống với Mi Loan chút nào.

Trong khi mợ Hoàn xuống bếp cậu Hoàn ngồi đầu giường, im lặng hồi lâu không nói năng ǵ. Tối hôm đó cậu mợ ở lại nhà hai chị em đến khuya mới về. Bây giờ Danh mới biết cô em họ đau nặng. Chứng bịnh có vẻ trầm trọng khác thường khiến vài ngày Danh lại ghé nhà để xem mạch và cho uống thuốc. Cậu mợ Hoàn gởi sang bao nhiêu thức ăn, trái cây tươi cho cháu. Chỉ ḿnh Xuân Sang không hay không biết. Mi Lan không nói ǵ cả cho đến một hôm cô chạy qua nhà vay ít tiền cậu Hoàn mới tá hỏa, sợ lại xảy ra chuyện như cô Thân em gái của ḿnh. Sang và Danh đều bận học thi nhưng Danh không thể bỏ mặc cô em họ được. Trước đây anh vẫn tâm sự với má anh, tiếc sao Mi Loan lại là cô em họ, chứ nếu không…Mợ Hoàn mắng át đi bảo đừng nói bậy. Hôm nào không ai qua được mợ Hoàn lại bới cháo qua. Cứ thế cho đến khi Mi Loan tạm gọi là lành, da mặt cô vẫn chưa có sắc hồng c̣n vóc người gầy rạc đáng sợ. Một bữa cậu Hoàn nh́n con trai bằng đôi mắt khác. “Con bảo thằng Sơn thôi đi ”. “Thôi cái chi ba”.

“ Nó đừng theo con Mi Lan nữa. Gia đ́nh người ta có đánh tiếng với cậu ”. “Có phải ba định nói vấn đề môn đăng hộ đối không”. Danh không chút ngạc nhiên. “Không phải thế! Con biết bạn con rơ hơn ba mà ”! Mợ Hoàn nhẹ nhàng trách con trai: “Đúng đó con ạ, hai đứa nó yêu nhau, là con Mi Loan ấy! Nó đau khổ v́ ḷng ḿnh lại ngả theo hướng không nên ngả. Hồi hôm ba me đă nói rơ hết cho hai chị em nó nghe rồi, chúng khóc và hứa sẽ nghe lời. Không kể gia đ́nh Sang giàu có, cái chính là Sang chỉ thích đùa với t́nh yêu để chọc tức Mi Loan. Thật tiếc nó là em họ của con”! Câu sau cùng nói đúng ư nghĩ của Danh và thế là câu chuyện chấm dứt ngang đó. Danh thở dài trở vào pḥng riêng.

1.   Chuyện mười năm rồi mà ngỡ như mới hôm qua. Sơn thở dài, anh lấy trong hộp bánh Lu ra vài lá thư, vài tấm bưu thiếp cũ. Không phải thơ của Mi Lan, cô thiếu nữ nhỏ nhắn lanh chao ấy không viết thư. Người viết là Mi Loan. Một lá thư độc nhất. Cô nói cô cám ơn anh và anh Danh cùng cậu mợ Hoàn có nhă ư mời hai chị em, ư định của mợ cô rất hiểu là muốn t́m nơi xứng đáng trong đám nội trú Y khoa gả chồng cho hai cháu gái. Có khi cũng t́m chồng cho hai chị em Mĩ Lư nữa. Tuy nhiên cánh cửa ḷng cô khép lại rồi, khép kín từ khi cô biết anh chỉ thích đùa cợt với t́nh yêu, anh không yêu Mi Lan. Anh chỉ thích chọc tức cô. Oan nghiệt thay, sao cô lại phải ḷng anh chứ, phải ḷng anh đến nỗi từ chối tất cả bạn nhảy, không muốn quen thân với ai khác từ ngày ấy. Cô dư biết anh thích cô, thích chỉ để thỏa măn tánh ưa chinh phục của đàn ông, chinh phục và thống ngự kẻ khác, cái đó gọi là đam mê ích kỉ. Không, cô không thể kết hôn với một người như vậy. Mi Lan yêu anh, song cô biết anh không yêu Mi Lan đến mức độ tự do kết hôn khi cha mẹ anh đă nói rơ họ không đi cưới con gái một gia đ́nh tầm thường, danh vọng cũng không nốt. Tốt hơn hăy chia tay c̣n hơn là đau khổ suốt đời ”.

Lá thư quả là tiếng nổ của một quả lựu đạn bên tai Sang. Anh không thể ngờ cô đọc rơ trái tim anh đến thế. Máu nóng bốc lên đầu anh toan xé lá thư rồi cầm ḷng kịp khi nhớ đến khuôn mặt bé nhỏ của Mi Lan mà anh tưởng rằng anh yêu. Cô gái đáng yêu thật với cặp mắt bồ câu đen lay láy, mắt của Mi Loan cũng thế mà đen hơn và ướt rượt. Anh yêu ai là quyền anh chứ! Anh không cưới Mi Lan, hẳn nhiên, anh chỉ muốn chứng tỏ cho Mi Loan biết anh là một con người như thế nào, tưởng dễ được anh chú ư lắm sao? Tưởng anh yêu cô chắc? Cô đă lầm to và sự nhầm lẫn của cô phải trả giá.

Xuân Sang kết hôn với một thiếu nữ con nhà khá giả, cha có địa vị xă hội. Anh mau nhớ mà mau quên, hay tưởng rằng ḿnh đă quên. Ai cấm được gịng nước thôi chảy và ai ngăn được dục t́nh tuổi mới lớn. Ai mà cầm ḷng được trước vẻ mơn mởn xuân th́ của cô em gái xinh tươi? Mọi kỉ niệm năm xưa trở về, cái đêm hôm ấy đêm ǵ? Hai người là một cặp xứng đôi nhất pḥng. Đôi môi son hé mở mời gọi, đôi mắt to long lanh t́nh tứ và đôi chân trần bé nhỏ của nàng, cho đến mùi hương thơm da thịt. Ai cầm ḷng được nào, huống hồ lại là một anh chàng hảo ngọt lại hào hoa như Xuân Sang. Khi Mi Loan bịnh nặng, mấy lần Danh đến nhà định bảo cô em họ hăy dứt anh chàng này đi mà làm sao nói đây, họ đeo dính lấy nhau không rời.

 

Hết rồi, mọi cái đều trôi qua. Cuộc sống tất bật và bận rộn. Lo làm rồi lo nuôi con lo dạy con. Giờ đây cô đang làm ǵ và ở đâu? Câu hỏi ấy đặt ra, Xuân Sang, lần đầu tiên trong cuộc đời ḿnh, thoáng một chút hối hận. Anh không bao giờ biết rằng cô gái ấy phải trải qua một trận ốm nặng súyt chết bởi mối u t́nh không nói ra được với cô em.

Thở dài, Sơn bật một que diêm. Ngọn lửa bùng lên, tờ thư và những tấm thiệp cháy ra tro, anh liệng vỏ hộp bánh Lu vào thùng rác.

2.   Đại lễ Phật đản Vesak. Gần ba chục năm, Sang mới về Huế vài lần. Anh đă nghỉ hưu, thôi không làm bác sĩ điều trị nữa. Anh về Huế một ḿnh, trong ư tưởng cũng muốn thăm lại chốn xưa, nơi bây giờ đang là Trung Tâm văn hóa lớn. Anh ghé các chỗ quen biết cũ, gia đ́nh mợ Hoàn và bác sĩ Danh đi Mỹ từ lâu. Ghé thăm cô em họ, nhà đóng cửa. Lang thang trong phố rồi sang đường Lê Lợi, cảnh xưa không thay đổi mấy. Đường phố treo đèn kết hoa, một số nhà có làm lễ đài trên sân thượng, chùa nào cũng có lễ đài Đức Phật đản sanh. Quang cảnh phố xá thật tưng bừng vui vẻ, lễ Phật đản Vesak khiến thành phố Huế thêm lộng lẫy với những con đường trong phố treo đèn kết hoa. Xưa nay Sang không phải là người mộ đạo như hai chị em Mi Lan, anh c̣n biết, Mi Loan, sùng kính Phật hơn cô em. Dạo đó, Danh và các bạn học khi ngồi bàn về chuyện con gái hay nhắc đến Mi Loan như Phật bà quán thế âm. Khi lấy vợ, do nghề nghiệp bận rộn Sang càng ít có th́ giờ đến chùa. Bây giờ về lại Huế anh bồi hồi sống lại thời tuổi trẻ hoang nghịch đă qua, một thời yêu đă qua, có khi anh tự hỏi nếu ḿnh cưới Mi Loan th́ thế nào. Ắt chuyện ấy không bao giờ xảy ra cả. Là người ở cơi thế - ai cũng bảo cô kiêu ḱ. Là một Phật tử cô biết náu thân và nhẫn nhục. Anh nhiều lần cố chọc tức cô, chọc cho cô nổi giận, cho cô phải khóc mới hả. Lần nào anh cũng không thành công. Phí bao nhiêu công sức! Chỉ v́ lời trêu chọc của bạn bè hay chỉ v́ anh tự ái quá cao. Ôi tự ái là một thứ t́nh cảm nhỏ nhen ích kỉ, không người nào không một lần v́ nó mà phạm sai lầm, v́ nó để trôi bao cơ hội. Mải nghĩ suy anh rẽ xuống con đường ven bờ sông Hương lúc nào. Phía sau đài phát thanh cũ hiện là phố đi bộ Nguyễn Đ́nh Chiểu. Lâu lắm, dễ có hơn hai chục năm mới có dịp đi bộ trên một con đường thanh tĩnh ngay trung tâm thành phố nổi tiếng đẹp xưa. Già nửa đời người mới cảm nhận được hương vị của cuộc sống thanh b́nh khi ta bước chậm chậm trên một quăng đường ngắn ven sông, không tiếng c̣i xe thúc bách, không có tiếng phanh rít của những chiếc xe chạy nhanh, không có cả tiếng người nữa! Trước mặt, khoảng đường ngắn hẹp mà rộng v́ không gian yên tĩnh, dưới kia là con sông nổi tiếng trong xanh chảy qua thành phố. Ngay bên đường có một số tranh phong cảnh phóng lớn rất đẹp được trưng bày trên những cái giá cao, phong cảnh tạo hứng khởi và nỗi thú vị cho người nh́n.

 Xem tranh xong anh định ghé vào bên Cercle giờ là nhà hàng Festival dùng vài món chay. Chợt thấy bên trái một ṭa nhà lớn đông người vào ra, Sang rẽ vào coi cho biết, th́ ra đó là Trung tâm văn hóa Phật giáo Liễu quán, ở đó đang có triển lăm tranh. Lâu lắm mới có dịp vào một pḥng tranh. Tranh của một họa sĩ Phật tử nghiệp dư tên Nguyễn Tư vẽ đẹp và sâu, nét vẽ đơn sơ giản dị vô cùng mà người nh́n lại cảm thấy thú vị vô cùng. Cảm giác đó không chỉ ḿnh anh có. Bức vẽ ”Bướm mùa trên đường làng” thật sinh động, Sang tưởng chừng ḿnh đang sống lại thời bé dại, được mẹ dẫn đi tung tăng trên đường về làng, chung quanh, hai bên bờ cỏ có cơ man nào là bướm trắng, đến nỗi cậu bé buông tay mẹ ra chạy theo những cánh bướm chập chờn, khó bắt. Càng ngắm nh́n, anh lại càng thấy tác giả vẽ hay và thú vị. Tranh không trừu tượng, không lập thể, bố cục chặt chẽ, những gam màu phần đông là màu sáng, lam nhạt, vàng. Ôi, đă lâu tâm hồn một thị dân, một bác sĩ sống lâu năm ở thành phố bụi bặm phồn hoa, nhiễm đậm tính vật chất quá lắm của nó, lần đầu tiên cảm thấy bâng khuâng với một niềm rung động nhẹ nhàng. Xem tranh cảm thấy có mùi Thiền, ai đó nói sau lưng. Sang không rành hội họa cũng thấy lạ. Đến bức Cánh buồm hoàng hôn, đứng nh́n như bị thôi miên một lát, chợt anh rùng ḿnh. Đột nhiên kí ức ùa vỡ, bức phá hết mọi điều. Phật bà, đúng, lúc bước vào pḥng tranh anh đă có cảm giác đó. Phật bà quán thế âm. Ngày xưa mẹ anh bảo, khi có chi khổ tâm, khi gặp nạn tai con nhớ cầu Phật bà quán thế âm. Người linh lắm con à! Và anh lại có cảm giác ấy lần nữa. Một cái ǵ đó níu kéo bước chân anh dừng lại: Mi Loan đang đứng quay lưng xem bức họa, xem rất chăm chú. Mái tóc thề ngày xưa của nàng không c̣n, thay vào đó là mái tóc cắt ngắn. Tuy nhiên cái dáng đứng hơi nghiêng đó chỉ thuộc về nàng. Khi quay lui nhường chỗ cho hai người khác vào xem, họ thấy nhau. Mi Loan hơi lùi lại, đôi mắt ngày trước long lanh như ngấn nước, khiến cậu Hoàn coi tướng sợ đời sau khổ - vẫn c̣n đôi mắt đó! Chỉ có điều, nó không buồn, mà tịch lặng hơn và nhan sắc của nàng, lạ thay, dù có già đi đôi chút, vẫn giữ được nét xưa không mất - cái thuộc về bản sắc của nàng, không hề mất.

-       Anh đấy à. Mi Loan hỏi không chút ngạc nhiên nào. Người ngạc nhiên nhất là Sang.

-       Chào em! Anh không nén được nỗi vui ̣a vỡ. Em không thay đổi chi cả, vẫn thế, mạnh giỏi chứ?

-       Vẫn thế. Sau dăm ba câu chuyện, anh mời cô đi uống nước. Bên quán cơm chay đông nghẹt người, họ t́m đến quán Sông Xanh bên gịng sông Hương. Anh là người nói trước. Anh giận cô, phải, sao anh không giận được, Mi Loan, cái đêm anh đến t́m em, em nói rằng gia đ́nh em không thích những người như anh. Mười năm sau này anh mới hiểu câu nói đó, giá như chúng ta có dấn sâu vào t́nh trường thêm, chúng ḿnh cũng không cưới được nhau. Duyên nghiệp chúng ta đến đó là hết, ngắn ngủi và vô duyên. Một đêm vũ hội tưng bừng do bọn anh tổ chức, là cho em, v́ em, anh trả thù em ư, phải đấy, trả thù em đấy! Mi Lan có lần cản lại, cô ấy bảo sao anh không hiểu chi hết! Sang nhả khói thuốc ra sông, hỏi:

-       Bây giờ em có được hạnh phúc không. Anh cho là lỗi tại anh một phần lớn, giá anh biết dừng lại, để nghe em một lời giải thích thay v́ chỉ biết tức giận, với cái tánh kiêu hănh quá cao của thằng con trai..

-       Thôi được rồi, em hiện b́nh yên. Anh không lo. Cô trả lời mà không nh́n anh.

-       Nhờ cái ǵ?

-       Anh lắng nghe đi, ở đây có nhạc chuông từ khuôn hội bên kia sông. Buổi sáng ḿnh có thể nghe hồi chuông Linh Mụ. Buổi chiều nghe tiếng chuông Linh Mụ. Đại lễ Phật Đản ở đây các khuôn hội, chùa chiền thỉnh chuông nhiều hơn.

-       Thật à?

Quả có hồi chuông ngân nga vọng lại thật. Người người đổ ra đường, ngựa xe như mắc cửi mùa lễ hội. Anh mừng thầm ḿnh nói ra được điều ḿnh ấp ủ, cuộc sống với bao thăng trầm khiến ḷng tự măn nhạt dần theo năm tháng. Anh cưới một cô vợ có học, khá xinh, khéo chưng diện, biết nhảy đầm nhưng để có cái tâm hồn như hai chị em Mi Loan th́ không.

-       Thôi về. Mi Loan nói. Cô không nói việc cô kết hôn với một người đàn ông cô chấp nhận chứ không yêu. Một người có gốc nhà buôn có chút đỉnh học hành không hề dính dáng chi đến âm nhạc, cô nhận lời lấy anh ta sau ba năm theo đuổi. Chồng cô đi buôn chuyến từ Nam ra Bắc cũng có của nả. Những năm bao cấp đồng lương của Mi Loan phải nhờ thêm đồng tiền buôn bán của chồng mới đủ nuôi con. Cô dạy ban ngày, ban đêm chấm bài và nghe nhạc. Chứng bịnh nan y của mẹ hồi c̣n trẻ khiến cô hiểu rơ giá trị của đồng tiền. Cô nói dối anh việc nghe chuông. Phải, đôi tai âm nhạc với tŕnh độ thẩm âm của cô vẫn c̣n. Biết ơn cậu mợ Hoàn đă cứu ḿnh ra khỏi cơn mê t́nh đúng lúc, cô càng ra sức giữ ǵn chiếc máy đĩa quay tay nay thành đồ cổ với những dĩa nhạc cậu Hoàn cho hồi ấy. Những hồi chuông Linh Mụ lúc sáng sớm khi chiều hôm. Ngày nào trên đường đi dạy cô cũng lắng nghe chuông. Ban đầu là sự thờ ơ v́ tiếng chuông ngân đă thành thông lệ vào một giờ nhất định. Sau là sự trải ḷng ḿnh ra để lắng nghe. Để từ đó cô ngộ ra rằng biết chấp nhận cái ḿnh có trong tầm tay, biết hiểu cái ta đang là th́ dễ buông bỏ quá khứ. Chồng cô xấu người, cái ấy không quan trọng bằng anh ta thương yêu cô thật ḷng. Cái quư nhất là anh ta không bao giờ ghen, không mặc cảm, không so tính. Anh ta không cần cô là Cô gái đẹp nhất đêm nay, cô không cần đoạt giải Tango. Ngày xưa khi yêu anh cô không tính toán, nhường hết cho em, tưởng rằng sự hi sinh của ḿnh sẽ khiến em được hạnh phúc mà cuối cùng không thể. Con sông trôi ra biển, con thuyền trôi về đâu khi không có một bến bờ. Giờ đây, trải qua bao cay đắng lấn tuyệt vọng, cô đă t́m thấy cho ḿnh một bến đậu yên b́nh.

Sau khi nghỉ hưu, Mi Loan vẫn tiếp tục dạy, không phải với mục đích kiếm tiền v́ bây giờ họ đủ ăn rồi. Hàng tháng cô để riêng số tiền nhỏ dành cho các trẻ em nghèo. Cô lấy học phí rẻ. Cái chính là để giúp các em nữ học Pháp văn, tập phát âm đúng giọng. Thương tuổi trẻ các em hiếu học, cô không đành ḷng đóng cửa lớp dạy thêm; ngược lại, người chồng c̣n cho xây thêm pḥng học v́ nhu cầu. Tuy nhiên cô không quên để dành tiền xây cho ḿnh một căn pḥng nhỏ ở hướng Đông. Những ngày rằm mồng một cô có thể tĩnh tâm ngồi tụng niệm, thỉnh chuông. Trong đêm hôm khuya khoắc tiếng chuông vang đi rất xa tràn đến ba cơi trời. Đó là những điều cô không nói với anh.

Vào đêm ấy có một người không ngủ, lắng nghe tiếng chuông chùa với một trái tim thành kính ăn năn. Đồng lúc có người ngồi một ḿnh trong liêu vắng, boong…boong…từng hồi chuông ngân vang thong thả nhỏ giọt vào tâm hồn tịch lặng mở phơi.Từng hồi chuông đưa ta tới một cơi riêng lồng lộng không c̣n dấu lặng lẫn dấu thăng, không c̣n một dấu tích nào của tấc ḷng đa mang hệ lụy.

8/3/2010

Phạm thị Ngọc Túy