Cái gói

 

Quỳnh Chi dịch

Nguyên tác ”Tsutsumi” của Hoshi Shinichi

 

Có triển lăm tranh của một họa sĩ tại pḥng tranh nọ. Người họa sĩ đă luống tuổi ấy có tới, v́ hôm ấy là ngày đầu tiên. Trông ông có vẻ trẻ hơn tuổi nhiều.

Khách vào xem thành ḍng người măi không dứt. Chủ pḥng tranh lộ vẻ vui mừng:

-Thưa họa sĩ, cuộc triển lăm lần này cũng rất thành công. Ông hăy xem ḱa. Khách vào xem ai cũng hết sức chăm chú nh́n vào các bức tranh.

Nhà b́nh luận mỹ thuật đến xem, tiến đến bên cạnh họa sĩ và nói với ông rằng:

-Thật là tuyệt diệu. Ông lại khai thác một lănh vực mới đấy nhỉ.

-Xin cảm ơn ông đă có lời khen tặng.

-Chúng tôi không chỉ khen lấy ḷng đâu ạ. Mà là rất ngạc nhiên khi xem các bức họa lần này. Tất cả đều có một điểm chung là sự tĩnh lặng. Bức tranh phong cảnh kia cũng thế, mà bức vẽ cảnh đường phố này cũng vậy. Đều đầy ắp tĩnh lặng. Điều thú vị chính là ở chỗ ấy.

-Thú vị à?

-Vâng. Không chỉ thú vị không thôi. Bức tranh phong cảnh kia, tuy là vẽ cơn gió lốc đang cuồng nộ, vậy mà hầu như ta không cảm thấy có một tiếng động nào. Thế c̣n bức tranh này, vẽ những người trẻ đang chơi các loại nhạc cụ, lẽ ra không có vẻ rộn ràng là không được, thế mà điều người ta cảm nhận được là sự tĩnh lặng. Thật lạ lùng. Thật là kỳ diệu. Ồ phải nói là huyền bí mới đúng. Không có người họa sĩ nào như ông, đă khiến nhà b́nh luận phải điên đảo đến thế đâu. Hầu như hoàn toàn không thể đoán được sắp tới thế giới tranh của ông sẽ mở ra đến đâu. Không biết là từ đâu mà ông có được những ư tưởng như thế ạ.

-Chỉ là tự nhiên muốn vẽ như thế thôi ạ.

-Nếu họa sĩ là người lâu nay vẫn t́m cách thể hiện sự tĩnh lặng th́ chúng tôi c̣n hiểu được. Nhưng đằng này không phải vậy. Cứ mỗi lần họa sĩ mở cuộc triển lăm tranh, th́ tranh của ông lại tạo nên một lănh vực hoàn toàn mới. Lần tới không biết là ông sẽ sáng tác theo chủ đề nào?

-Điều đó th́ chưa biết được.

-Dù thế nào, th́ chắc hẳn là người xem lại được thưởng lăm một lănh vực mới. Có thể nói mà không sợ quá lời rằng chưa từng có một họa sĩ nào như ông cả.

Không chỉ riêng nhà b́nh luận này, bất cứ ai đến xem tranh trong pḥng triển lăm ấy cũng đều có cùng cảm tưởng như thế

 

 

Cho đến tuổi ngũ tuần, người họa sĩ ấy không hề được để ư tới. Đúng nghĩa là vô danh. V́ vậy, ông chẳng có vợ con, hiện vẫn c̣n độc thân, cứ măi trong cảnh bữa đói bữa no đắp đổi qua ngày. Tuy là được làm nghề mà ḿnh đă chọn và yêu thích đấy, xong chẳng có ǵ hay ho cả.

Ông nhận vẽ chân dung cho những kẻ mới thành trưởng giả hay thành danh đôi chút, hoặc được các địa phương nhờ vẽ danh lam thắng cảnh trong vùng của họ. Nói vắn tắt là họ coi tranh của ông cũng như là ảnh chụp. Tức là ông cũng có tài đấy, tranh vẽ rất tài t́nh trông gần như ảnh chụp, thế nhưng chỉ được có thế thôi. Tranh của ông không hề có cái ǵ gọi là có cá tính, có sức gợi lên hay biểu hiện điều ǵ cả. V́ vậy ông chỉ được người ta nhờ vẽ những tranh đại loại như thế.    

Có người buôn tranh quen biết từ lâu thương t́nh, đă môi giới cho ông những mối đặt vẽ. Nhưng ngoài ra, chẳng có ai đặt ông vẽ loại tranh mà người họa sĩ được hoàn toàn tự do trổ tài thích ǵ vẽ nấy. V́ người ta không hy vọng sẽ có được một tuyệt tác. Mà bản thân ông cũng không có đủ tự tin.

Đời sống ở thành phố đắt đỏ quá nên họa sĩ bèn dời chỗ ở về miền quê. Ông thuê một ngôi nhà nhỏ trong sơn thôn dưới chân núi, sống ở đây cái ăn cái mặc hay chỗ ở đều ít tốn kém. Chung quanh chẳng có ǵ vui thú, nhưng đành phải thế thôi. Hễ có ai đặt vẽ qua người buôn tranh, th́ ông mới đi tới các thành phố hay các địa phương, c̣n th́ ngày ngày chỉ quanh quẩn nơi đây.

Cũng có khi họa sĩ vẽ phong cảnh quanh nhà, nhưng người buôn tranh thường lui tới không chịu đem bán cho. Vả lại họa sĩ vốn cũng không dám hy vọng điều đó. Ông tự nhủ:

-Ở đây nước trong, không khí cũng trong lành, rất tốt cho sức khỏe, thể nào cũng sống lâu được. Nhưng ḿnh th́ không thể nào tiến xa hơn, cũng đáng tiếc đấy, xong đă đến tuổi này rồi không thể theo nghề khác. Có lẽ trời cho ḿnh chỉ được có thế thôi..

Tâm trạng của họa sĩ có phần nào là đành an phận vậy.

Đang như thế th́ có một chuyển biến. Một buổi tối nọ, đúng lúc họa sĩ toan đi nghỉ, th́ bên ngoài có tiếng gơ cửa và có tiếng nói vọng vào:

-Xin lỗi là đêm đă khuya rồi mà..

-Có chuyện ǵ thế?

Họa sĩ mở cửa. Có một người thanh niên đang đứng đấy. Mặt mày trắng trẻo, ra chiều là con nhà gia giáo và cũng có vẻ thông minh. Nhưng trông như là đang có chuyện ǵ không ổn. Ồ, ước ǵ ḿnh có thể vẽ tranh với người mẫu như chàng thanh niên này, họa sĩ chợt nghĩ. Là v́ lâu nay ông đă chán ngấy bởi cứ phải vẽ toàn là những nhân vật đă có tuổi.

-Cậu cứ vào trong này đă nào.

Họa sĩ như cũng muốn có người tṛ chuyện cho đỡ buồn. Xong người thanh niên nói:

-Thưa, không dám làm phiền ông quá thế, xin ông cho đứng đây ạ.

-Cậu có vẻ như đang có chuyện ǵ không ổn, nếu tôi có thể giúp cậu điều ǵ th́..

-Thưa ông, nếu được, xin ông cho gửi lại cái gói này. Xin ông cho để tạm ở một góc nào đấy là quư rồi ạ.

-Chỉ có thế th́ dễ thôi. Cậu thấy đấy, ngôi nhà này tồi tàn khác hẳn với ở thành phố, nhưng được cái là không gian th́ rộng thênh thang.

-Thế th́ quư quá ạ. Vậy xin ông cho để nhờ. Thế nào chúng tôi cũng xin đem quà đến để nhận lại,

Người thanh niên để cái gói đang cắp xuống bậc cửa, rồi cứ thế quay đi. Họa sĩ bèn đem cái gói ấy để vào góc nhà.

Hoạ sĩ chắc là sau đó người thanh niên sẽ đến, nên có ư đợi, nhưng đă khoảng ba tháng trôi qua mà người ấy vẫn chưa xuất hiện.

Không biết trong gói có ǵ, họa sĩ nghĩ ngợi mông lung. Rồi ông đến gần nh́n lại cái gói. Gói vuông vức to độ bằng một chiếc cặp nhỏ. Gói được bọc bằng giấy, có dán băng dính, rồi buộc dây, Không có ghi một chữ nào cả. Bên ngoài trông không có vẻ ǵ là một món đồ quư. Họa sĩ nhấc thử lên, nhưng với sức nặng ấy th́ không thể nào đoán được là trong gói có ǵ.

Cái gói khiến họa sĩ ṭ ṃ muốn mở ra xem thử, nhưng lại ngần ngại không thể làm thế được. Nhỡ mà để lại dấu vết cho thấy đă mở ra gói lại, th́ khi người thanh niên đến nhận lại, sẽ thành ra khó ăn khó ở.

Thế rồi có thư về công việc gửi tới, và họa sĩ đi lên thành phố. Ông đem cái gói ấy gửi ở nhà hàng xóm, để nếu người thanh niên trở lại nhằm lúc ông vắng nhà, th́ nhờ người ta trao lại hộ cho.

Khi ông đă xong việc, về đến nhà, cái gói vẫn c̣n nguyên đấy. Tức là người thanh niên ấy vẫn chưa đến lấy. Lại thêm ba tháng nữa trôi qua. Từ khi giữ hộ gói đến nay đă được nửa năm trời.

Họa sĩ bận tâm măi v́ cái gói cứ c̣n đấy. Không biết người thanh niên có làm sao không. Cậu ta đă bị nạn trên đường núi ấy rồi hay sao nhỉ. Bị lạc đường, cứ tiến sâu vào trong rừng, không ai t́m thấy rồi cứ thế bỏ xác trong rừng chăng.

Trong gói có cái ǵ thế nhỉ. Người thanh niên ở độ tuổi ấy, chắc hẳn là đă có người yêu. Biết đâu trong gói có cả ảnh của người con gái ấy. Hay đó là món quà đi đâu về mua tặng cô.

Cô gái ấy là người thế nào nhỉ. Cô không biết rằng người yêu đă ngộ nạn, nên vẫn đang măi đợi người ấy đến chăng. V́ là họa sĩ, ông vẫn c̣n nhớ rơ gương mặt của người thanh niên. Gương mặt ấy để lại một ấn tượng khó quên. Một cô gái tương xứng với gương mặt ấy phải là…

Họa sĩ bèn thử phác họa lên giấy. Như thế này chăng, ồ không, đẹp hơn nữa cũng không chừng. Họa sĩ thử vẽ th́ bất giác cảm thấy rất hứng thú. Có lẽ như thế này. Rồi ông bèn hoàn tất thành một tác phẩm. Đây là lần đầu tiên họa sĩ vẽ tranh mà không có người mẫu. 

Sau đó ông lại chợt nghĩ có thể đó là một phụ nữ lớn tuổi hơn chàng trai. Cậu ta trắng trẻo và có vẻ ẻo lả. Đấy là mẫu người dễ được phụ nữ lớn tuổi hơn đem ḷng yêu. Nếu thế, th́ là một người như thế này.

Cứ thế, họa sĩ vẽ thành bốn bức tranh. 

Lại thêm vài tháng nữa trôi qua, nhưng vẫn không thấy người thanh niên đến lấy cái gói. Không biết thế là thế nào. Nếu cậu ta không chết th́..

Hay là có liên quan đến tội phạm cũng không chừng. Có thể là giữ nó th́ không tiện mà vứt đi ngộ nhỡ bị phát hiện, cho nên người ta mới làm ra vẻ thản nhiên đem gửi ở đây. Túc là, đó là tang vật đă gây ra án mạng không thể lưu lại hiện trường. 

Nhưng người thanh niên ấy không có vẻ ǵ là hung dữ cả. Hay đó chỉ là một việc bất đắc dĩ chỉ để tự vệ thôi. Trong đầu họa sĩ hiện ra cảnh tượng cậu ta bị tấn công, không làm sao tự vệ được, bất ngờ vớ được con dao t́nh cờ ở đấy, rồi đâm phập vào hung thủ.

Họa sĩ bèn vẽ lại thành tranh, nhưng không lẽ nào lại vẽ cả gương mặt của người thanh niên, Người ta tin ḿnh nên mới gửi cái gói, làm thế là phản bội ḷng tin ấy.

Bán thân với khuôn ngực để trần của người nam. Khuôn ngực lồ lộ vai u thịt bắp, một khuôn ngực có vẻ như trên đó là một gương mặt ra chiều hung dữ. Và một con dao ở tư thế ngay trước khi đâm phập xuống. Bức tranh có cấu trúc như thế. Nó khiến ta bất giác phải rùng ḿnh v́ h́nh dung ra được những tia máu bắn tung tóe ngay sau đó.  

Họa sĩ lại tiếp tục vẽ. Có thể là người thanh niên ấy đă bị hạ nhục đến độ không nhịn được nên cuối cùng mới ra tay cũng nên. Và tang vật có thể là chiếc búa. Sức nặng của gói khiến ông có cảm tưởng như vậy. Bức tranh giản dị chỉ vẽ bàn tay cầm búa. Bàn tay ấy gầy guộc nhưng gh́m chặt hận thù, được vẽ khéo đến độ ta có cảm tưởng như đang run bần bật. Bức tranh thật sinh động, cứ như một cảnh trong phim đang chiếu trên màn ảnh.  

Người buôn tranh từ thành phố lâu lắm mới đến, bảo họa sĩ:

-Dạo này ông thế nào rồi?

-Cũng tàm tạm..

-Lại có nơi đặt vẽ như mọi khi đấy ạ.           

Người buôn tranh đang nói th́ chợt nhận ra bốn bức tranh vẽ những người nữ để quanh đấy, liền cao giọng nói:

-…Ồ, đây là tranh của ai vẽ đấy ạ, tuyệt quá.

-Tôi vẽ đấy.

-Ông bảo sao ạ? Ồ, ra thế, đúng là nét vẽ của ông, Nhưng mà có cái ǵ ấy mà lâu nay chưa từng thấy ở ông. Thật là tuyệt đến độ không ngờ đấy ạ. Vẻ thanh khiết của các cô gái này mới thật là lăng mạn, là điều không tài nào có được ở chốn thị thành hỗn tạp. Người mẫu là ai thế ạ?

-Thật ra là không có người mẫu.

-Ông vẽ mà không có người mẫu th́ lạ thật. Thế là ông đă t́m ra được thế giới riêng của ḿnh rồi đấy.

-Nghe thế th́ bảo ai mà không vui ạ.

Họa sĩ ngượng ngùng nói, v́ đây là lần đầu tiên được khen. Người buôn tranh đi quanh khắp pḥng, phát hiện được cả những tranh vẽ dao và búa.

-Ồ, đây lại là những bức họa có lối vẽ hoàn toàn khác. Có cái ǵ làm rợn cả người. Ai vẽ thế ạ?

- Cũng là tôi đấy.

-Thật ư? Ồ, mà nh́n kỹ th́ quả cũng là nét vẽ của ông. Nhưng so với tranh vẽ các cô gái kia, th́ lại là một cái khác hẳn.

-Tranh thế th́ đâu có bán được nhỉ?

-Ồ không, không. Gần đây, cũng có người đánh giá cao loại tranh này đấy chứ. Tức là người ta đă chán những bức họa nh́n đúng là tranh vẽ. Mà sao ông lại có thể vẽ thể hiện được hai thái cực khác nhau tài t́nh như thế nhỉ.

-Vâng, th́ cũng phải mầy ṃ...

-Nghề của tôi là cứ tranh đẹp th́ tôi bán. Tôi không đi sâu t́m hiểu nội tâm của nghệ thuật gia, mà cũng không có ư định ấy. Nhưng để phát hiện ra các tuyệt tác, th́ gọi là cũng phải có kinh nghiệm dầy dặn đấy ạ. Thế này th́ ghê gớm lắm chứ chẳng vừa đâu. Thôi, mấy mối tranh đặt vẽ th́ để tôi sẽ đưa cho người khác. Bây giờ không phải là lúc để ông làm những việc ấy. Trước hết ông hăy giao mấy bức tranh này cho tôi, Tôi sẽ bầy trong pḥng tranh, và lăng xê một chút. Thế nào cũng sẽ được chú mục. Tranh này bầy chung với các tác phẩm của các họa sĩ khác th́ nhất định là không thua kém chút nào cả. Chẳng những thế, c̣n nổi bật hơn nhiều là khác.

-Liệu có được như thế không?

-Không sao! Tôi làm nghề buôn tranh này đă lâu mà. Tôi có thể đoán biết bằng trực giác.Ông đă vượt qua được giai đoạn bất đắc ư khá lâu, cuối cùng mới phát huy được tài năng của chính ḿnh. Phải rồi, nhân cơ hội này ông hăy đổi tên, tái sinh thành một họa sĩ mới. Ông cứ chờ đấy, chuyến này tôi sẽ làm thật ngoạn mục cho ông xem.         

Người buôn tranh hết sức hào hứng, đem hết những bức tranh ấy về. Thế rồi ông ta đem trưng bày, th́ đă được tán thưởng. Cũng may là nhờ đổi tên, nên người ta tưởng tác giả là một họa sĩ khác chứ không phải là người lâu nay vẫn vẽ tranh giống như ảnh chụp. Người buôn tranh làm như đây là tranh của một họa sĩ thật tài ba mới phát hiện được,                                                                          

Một họa sĩ thật khủng vừa xuất hiện. Tranh vẽ tưởng là thuộc trường phái thanh khiết, th́ lại có những bức cho ta có cảm giác như ngửi thấy mùi máu. Tuổi đă ngoài năm mươi. Thế mà lại có thể vẽ được thật nhiều loại tranh khác nhau. Tài năng chớm nở có lẽ là như thế đấy. Tương lai thật nhiều hứa hẹn. Những lời khen đại thể như thế.              

Người buôn tranh đến tường tŕnh với họa sĩ.

-Tất cả đă bán được giá rất cao. C̣n đây là những nhận xét.

Ông ta ch́a cho xem những mẩu giấy cắt ra từ báo chí có những đoạn văn của các b́nh luận gia mỹ thuật.

-Cứ như là trong mơ ấy nhỉ.                                   

-Ông hăy nh́n vào hiện thực, và từ nay ông hăy tin vào ḿnh. Từ giờ trở đi ông cứ vẽ theo ư ḿnh, vẽ nhiều vào. Tranh kiểu thanh khiết cũng được, mà có không khí tội phạm cũng hay. Khách hàng đang chờ đợi. Ông đừng quên cảm hứng lúc ấy mà hăy bắt tay vào vẽ ngay đi.

-Nhưng, tôi cũng không biết là ḿnh có lại vẽ được hay không.

-Không sao đâu. Ông bây giờ th́ vẽ được thôi.

Người buôn tranh để lại một món tiền lớn rồi ra về. Họa sĩ vẫn c̣n ngơ ngẩn suốt mấy hôm sau đó. Ông vẫn không thể ngờ được. Nhưng lại không thể đủng đỉnh được.

Họa sĩ bèn bắt tay vào vẽ loại tranh các thiếu nữ thanh khiết. Nhưng hoàn toàn không được. Khi ấy, cũng v́ cứ tưởng rằng đó là một vật ǵ có liên quan đến người yêu của chàng thanh niên, nên ông mới vẽ được. Tranh có không khí tội phạm cũng không vẽ được nữa. V́ bây giờ ông không c̣n nghĩ rằng đó là tang vật có liên quan đến án mạng. V́ nếu là con dao hay chiếc búa, th́ chỉ việc chôn trong rừng sâu là xong chuyện.

Từ khi gửi cái gói đến giờ đă lâu lắm rồi mà vẫn chưa thấy bóng dáng của người thanh niên. Có cái ǵ trong gói thế nhỉ? Họa sĩ cứ nh́n cái gói là tự nhiên lại nghĩ đến điều ấy.

Chắc chắn là nh́n ḿnh, người ta không nghĩ ḿnh là người không tử tế. Người thanh niên ấy cũng căn cứ vào đấy mà gửi lại cái gói này. Không chừng là có cái ǵ rất quan trọng trong gói. Hăy thử nghĩ thật giản dị xem nào. Ví dụ như là một món tiền lớn. Cũng có thể có trường hợp đây là một vụ trộm trót lọt hay biển thủ thật tài t́nh. Với sự hiểu biết thông thường, ít nhất cùng hiểu được rằng nếu đem tiền ra tiêu ngay, ắt sẽ bị phát giác. Cách khôn ngoan là chờ thời, chờ cho đến khi sự việc lắng dịu xuống rồi hẵng hay.

Đem đến ngân hàng th́ món tiền quá lớn sẽ bị ngờ vực. Nhưng nếu tự ḿnh cất giữ th́ sẽ bị cám dỗ, muốn đem ra tiêu. Có lẽ v́ thế mà người ta mới gói lại, trông không có ǵ đặc biệt, rồi đem gửi đâu đó một cách tự nhiên. Người b́nh thường có mấy ai ngờ được rằng bên trong gói đầy ắp những tờ tiền giấy trị giá rất lớn. Một cách làm thật khôn khéo.

Nếu như vậy, th́ ḿnh cứ lấy tiền ra tiêu, họ cũng chẳng trách được. Nếu người thanh niên ấy có xuất hiện, hăy đ̣i cậu ta phải mở ra ngay trước mặt ḿnh. Viện cớ là để xác nhận cái ở bên trong gói. Kẻ kia sẽ lúng túng, có thể sẽ chia cho ḿnh một nửa, để ḿnh đừng nói lộ ra ngoài. Chỉ chừng đó thôi cũng là một món bộn phải biết.

Nhưng họa sĩ không biết vẽ ǵ bây giờ. Ông bèn vẽ nháp phong cảnh quanh nhà rồi hoàn tất thành vài bức tranh.

-Thế nào? Ông đă vẽ được ǵ rồi?

-Không được, ông ạ. Thật là phụ ḷng mong đợi của ông. Tôi chỉ thử vẽ phong cảnh cũng giống như trước thôi.

- Mấy bức này phải không ạ. Ra là thế, ông đă đạt tới cảnh giới cao hơn trước một bậc rồi đấy. Có một sự ung dung tự tại không biết phải diễn tả như thế nào. Nói thế này th́ e là thất lễ, chứ các tác phẩm trước đây của ông, không biết phải làm sao, v́ cứ lộ ra cái ư muốn kiếm sao cho được nhiều tiền. Nhưng nay th́ tuyệt nhiên, tranh ông bây giờ thể hiện phong cách thung dung của một tác giả có tầm cỡ. Không biết v́ sao lại có sự biến chuyển như thế.

- Chà..Thế ..tranh vẽ thế này cũng được ư?

- Dĩ nhiên ạ. Xin ông cứ tiếp tục vẽ cho.

Người buôn tranh đem mấy bức tranh ấy về, tranh lại được tán thưởng và bán được ngay.

Người họa sĩ ấy tiếp tục vẽ nhiều loại tranh phong cảnh hơn. Không phải là ông đă cố gắng làm điều ǵ cả. Chỉ là trong lúc đi quanh căn pḥng, c̣n đang không biết vẽ ǵ, th́ ông lại t́nh cờ để mắt nh́n vào cái gói nọ.      

Rồi trong lúc nghĩ ngợi không biết có ǵ trong gói, và tưởng tượng ra đủ điều, th́ ông lại nghĩ đến một h́nh ảnh nào đó và thế là lại ra được một bức tranh.

Cũng có lúc ông đă nghĩ không chừng có thần tiên ở trong ấy cũng nên. Nói thế th́, chàng thanh niên ấy quả là có nét ǵ ấy không giống người phàm. Biết đâu v́ cảm thương cho t́nh cảnh không bán được tranh của ḿnh, nên cậu ta đă gửi cái gói này lại đây. Cũng v́ vậy, từ đó thành ra bán được tranh. Ước ǵ người thanh niên ấy cứ măi không đến lấy….

Suy nghĩ vẩn vơ thế, họa sĩ lại miên man tưởng tượng không biết vị thần tiên ấy như thế nào, và ông đă vẽ thành loại tranh huyền ảo. Những nàng tiên xinh xắn khả ái biến tất cả thành mộng đẹp huy hoàng. Thế là họa sĩ hoàn thành được mấy bức kiểu tranh cho thiếu nhi. Người buôn tranh sửng sốt đến độ hai mắt cứ trợn tṛn, rồi cứ thế cầm lấy đem đi.

Ồ không, trong cái gói ấy, dễ ǵ mà có thần tiên được, không chừng là tử thần cũng nên. Người thanh niên ấy đă khôn khéo đánh lừa được thần chết đến đón cậu ta, nhốt vào gói, niêm kín lại. Không đến lấy về cũng là v́ vậy. Hễ mở ra là liền bị thần chết bám vào người. Thật may là ḿnh đă không mở ra xem thử bên trong có ǵ, nên đă không bị như thế. Cái gói thật chẳng khác nào quả bom gài sẵn. Sự ṭ ṃ vốn là điều làm cho người ta đến phải mất mạng.

Nhưng liệu là người thanh niên ấy có nhốt được thần chết hay không chứ? Có lẽ là cũng không thể quả quyết như thế được. Hay là cậu ta đă bị người nào khác dúi vào tay cái gói ấy. Cậu ta không biết được trong gói có ǵ. Có nên mở ra xem hay không. Rốt cuộc v́ không dằn được ḷng hiếu kỳ ấy của chính ḿnh, hoặc v́ đoán không chừng đó là thần chết, nên cậu ta mới đem để ở đây.

Người thanh niên không đến lấy hẳn là v́ muốn đợi cái gói được mở ra. Ḿnh sẽ mở ra xem thử, và kết cuộc biết được đó không phải là thần chết mà là một cái ǵ hay ho hơn, đợi đến lúc bấy giờ cậu ta mới đến lấy. Rất có thể như thế lắm. Chậc! Quả là sống ở đời này không thể dễ ngươi, sơ hở được.   

Dù sao đi nữa, giả sử như đó là thần chết, th́ mặt mũi như thế nào nhỉ. Như thế này chăng? Họa sĩ cứ thế vẽ theo trí tưởng tượng. Ồ không, không chừng là thần chết mỉm cười thật sảng khoái không ngờ. Họa sĩ bèn vẽ mấy bức tranh như thế. Nét mặt trên mỗi bức đều khác nhau, nhưng ai nh́n vào cũng biết đó là thần chết. Có cả thần chết là một cô gái nữa kia. Nhà buôn tranh phải kêu lên v́ kinh ngạc, và những bức tranh ấy lại được hết sức tán thưởng và bán được ngay.

Cứ thế mà năm tháng trôi qua, họa sĩ nay đă già. Theo ḍng thời gian, ông đă trở thành nhà danh họa. Người không biết tiếng tăm của ông chỉ là thiểu số. Người đời biết ông là người họa sĩ đă quá ngũ tuần mới bắt đầu vẽ và không ngừng thử nghiệm những lănh vực mới. Tuy nhiên thực tế th́ không phải là ông hăm hở muốn làm như vậy, chẳng qua là v́ cứ măi bận tâm muốn biết trong ruột cái gói mà thôi.           

Ông cũng đă từng nghĩ như thế này. Người thanh niên ấy có thể là gián điệp công nghiệp, đă tài t́nh lấy trộm được thông tin của người ta, nhưng sau đó bị truy lùng đến bước đường cùng, bất đắc dĩ phải gửi lại đây.

Trong cái gói ấy, biết đâu là hàng mẫu của một sản phẩm sẽ mở ra một thời đại mới, cùng với bản họa đồ thiết kế. Ví dụ như thiết bị có thể triệt tiêu hoàn toàn mọi tiếng ồn…

Nếu thiết bị ấy được chế tạo và phổ biến th́ sẽ ra sao nhỉ? Họa sĩ vừa đắm ḿnh trong sự không tưởng ấy vừa vẽ vài bức tranh.

Theo lời khuyên của người buôn tranh, ông bèn mở cuộc triển lăm. Những bức tranh ấy, bức nào cũng khiến người ta cảm thấy không hề có một âm thanh nào cả. Họa sĩ được tán thưởng về sự tĩnh lặng lạ lùng chính là v́ vậy.

 

Họa sĩ quá tuổi thất tuần, nay đă 75 tuổi. Ông vẫn tiếp tục vẽ. Tức là người thanh niên vẫn chưa xuất hiện để lấy cái gói.

Có thể đó chẳng phải là thiết bị pḥng âm ǵ cả, mà là một nhạc cụ mới cũng không chừng. Vừa mới tưởng tượng như thế họa sĩ đă vẽ được vài bức tranh thật tươi mát, như thể có điệu nhạc vang lên. 

Đó có thể là một cái giống như lăng kính. Hay là tài liệu ghi chép cách bào chế thuốc làm giảm dân số. Đó là cứu tinh nhân loại, hay trái lại, chỉ là ma quỷ?  Ồ không, có thể đó là báu vật của một tín ngưỡng kỳ bí nào đó. Óc ṭ ṃ muốn biết bên trong gói, không rơ là cái ǵ, vẫn không hề suy giảm, và cứ mỗi khi sự ṭ ṃ ấy phát triển thành trí tưởng tượng, họa sĩ lại cho ra những tác phẩm mới.

Cái gói cứ để ở đấy măi, nay có thể nói được rằng, đă trở thành chiếc máy tưởng tượng của họa sĩ. Nó là suối nguồn sáng tạo ra tác phẩm. Đă thế này, người thanh niên chẳng biết bao giờ mới đến lấy

hóa ra lại hay. Họa sĩ th́ vẫn không bớt băn khoăn muốn biết trong ruột gói có ǵ. Có thể là đến lúc nào đó, người thanh niên sẽ đến lấy cái gói. Họa sĩ cứ vừa mơ đến ngày ấy vừa tiếp tục vẽ.

Họa sĩ đến tuổi 80, rồi 85. Ông vẫn tiếp tục tưởng tượng, tiếp tục vẽ. Ừ nhỉ, một điều ông chưa từng nghĩ tới, là biết đâu, đó chỉ là một cái gói trống rỗng. Trong gói chỉ là một thứ dùng để đựng, mà trong đó lại chẳng đựng ǵ cả. Thế là họa sĩ lại vẽ thành mấy bức tranh trừu tượng khiến ta cảm nhận được cái Không. Hay biết đâu đó là bản đồ cấu tạo vũ trụ của một nhân vật lừng danh trong ngành. Khi họa sĩ tưởng tượng điều này, ông đă vẽ thành bức tranh mà cho đến nay chưa hề có ai vẽ như vậy cả.

Năm tháng lại tiếp tục trôi qua, cuối cùng cũng tới lúc tuổi thọ của họa sĩ chỉ được đến đấy thôi. Đó là một cái chết êm ả. Nét mặt người chết như thể đang hướng về ngày mai. Ngày mai là ngày mà người thanh niên sẽ đến lấy cái gói, sẽ biết được trong gói có ǵ. Tờ báo nào cũng đưa tin thật lớn và thương tiếc người họa sĩ vừa tạ thế. Họ tán tụng sự nghiệp của ông, rằng từ trước đến nay chưa bao giờ có một họa sĩ nào như thế. Và thực sự là như vậy.

 

Có một người đàn ông đọc báo thấy tin này, đă lẩm bẩm rằng:

-Ồ, ông ta à. Lâu lắm rồi, đă có lần ḿnh có gửi ông ta một cái gói đấy nhỉ. Sau đó, tuy nghĩ bụng sẽ đến lấy về, mà trong lúc ḿnh c̣n lần lữa th́ ông ta đă thành người nổi tiếng. Sự thể thành ra như vậy, làm ḿnh càng khó đến hơn. Có lẽ ông ta đă vứt cái gói đi và quên khuấy ḿnh rồi. Thế mà lúc ấy ḿnh lại t́m đến, sẽ chỉ làm khó cho người ta, th́ thật là không phải. Nhất là người ta đă thành họa sĩ lừng danh. Người vô danh tiểu tốt như ḿnh xuất hiện, chắc hẳn chỉ làm phiền người ta thôi . 

Và cũng v́ vậy mà cứ để ở đấy măi. Thôi, cũng chẳng sao, v́ đó là một món đồ đối với ḿnh chẳng có ǵ quan trọng cả.  

 

(29/8/2018)

Quỳnh Chi dịch”Tsutsumi” của Hoshi Shinichi