Người yêu của kẻ nghèo

Nguyên tác: Hinja no koibito, của Kawabata Yasunari

 

Dùng chanh để trang điểm là điều duy nhất mà cô gái dám tiêu sang. V́ vậy mà da cô trắng mịn như mùi thơm rất thanh tân. Cô cắt quả chanh làm tư, mỗi ngày lấy một miếng chanh ấy vắt lấy nước bôi lên mặt. Ba miếng c̣n lại cô lấy giấy mỏng bịt kín vết cắt, cất đi để dành. Hàng ngày phải ướp lạnh làn da bằng mùi thơm tươi mát của nước chanh, cô mới thực sự cảm thấy buổi sáng của một ngày. Cô xoa nước vắt trái cây ấy lên vú và đùi mà không cho người đàn ông biết. Anh ta vừa hôn cô vừa nói :

-Chanh à. Em là cô gái bơi trong gịng sông chanh đến. Nếm vị chanh rồi muốn ăn cam quá.

Cô đáp “Vâng” rồi đem một đồng bạc trắng năm xu đi mua một quả cam mang về. Như thế là cô đành phải hy sinh niềm vui cảm thấy có chanh trên làn da sau khi tắm ra. Ngoài đồng bạc trắng và mùi chanh, họ chẳng có ǵ cả. Thế rồi người đàn ông ngồi trước đống tạp chí cũ chồng lên làm thành bàn mà viết kịch, một vở kịch ế ẩm, mà lại dài ḷng tḥng nữa chứ.     

-Trong vở kịch này anh sẽ dành một màn riêng có cảnh một rừng chanh cho em. Anh chưa thấy rừng chanh bao giờ nhưng đă từng thấy cả một quả núi vàng rực với những vườn quưt mikan ở Ki-i. Mùa thu, vào đêm trăng sáng, nhiều người từ mạn Osaka kéo đến xem đông lắm. Những quả quưt như những ngọn lửa ma quái nổi bật lên đây đó dưới ánh trăng, cứ như là đang nằm mơ thấy ḿnh ở giữa một biển những ngọn đèn thắp sáng trong đêm. Màu vàng của quả chanh lại sáng hơn quưt nhiều, sẽ là những ánh lửa thật ấm áp. Trên sân khấu nếu bài trí sao cho có vẻ như vậy…

-Vâng.. 

-Em thấy chán lắm hả?  Tất nhiên anh bây giờ th́ không thể viết được vở kịch nào có nội dung tươi sáng như cảnh sắc miền nam. Muốn được thế, phải có danh vọng hẳn hoi cơ..

-Tại sao mọi người ai cũng muốn leo lên đài danh vọng thế nhỉ?

-Không thế th́ không sống nổi. Thế nhưng anh bây giờ th́ không mong ǵ có thể leo lên đài danh vọng được.

-Em không cần danh vọng đâu. Có danh vọng rồi th́ được ǵ cơ chứ ?       

-Riêng về điều này th́ em cũng tân thời đấy nhỉ. Ví dụ như sinh viên thời nay, họ ghét cái chỗ đứng của họ, hay cho dù chưa đến nỗi ghét th́ cũng hoài nghi. Họ phải phá bỏ nó đi, và họ biết là cái chỗ đứng ấy của họ rồi cũng sẽ bị sụp đổ. Kẻ leo lên đài danh vọng là kẻ bắc thang trên cái bệ mà họ biết là sẽ sụp đổ, nhưng họ cứ leo lên cái thang ấy. Càng leo cao lại càng nguy hiểm. Dù biết vậy, mọi người chung quanh và ngay chính hắn vẫn cứ ép hắn leo lên cái thang ấy. Ngoài ra bây giờ muốn có danh vọng th́ không được có lương tâm. Đấy mới là khuynh hướng thời đại. Nghèo rồi sinh ra yếm thế như anh là cổ hủ. Nghèo mà vẫn tươi rói như quả chanh, mới là tân thời.

-Thế nhưng, em chỉ là người yêu của kẻ nghèo. Đàn ông ai cũng có danh vọng là thấy đủ rồi, và họ toàn chỉ nghĩ đến danh vọng thôi. Nhưng đàn bà, chỉ có hai loại đàn bà thôi, đó là người yêu của kẻ nghèo và người yêu của kẻ giầu.

- Em đừng có làm tàng đấy nhé.

-Thế nào rồi anh cũng có danh vọng đấy. Thật mà. Em có mắt nh́n đàn ông, giống như Thần May Mắn, không bao giờ nhầm được. Đương nhiên là anh rồi sẽ có danh vọng.

-Và rồi anh sẽ bỏ rơi em sao ?

-Chắc là sẽ như vậy thôi.

-V́ vậy mà em muốn ngăn cản không cho anh có danh vọng phải không?

-Không phải thế đâu. Lâu nay, hễ người nào có được danh vọng, em đều mừng cho họ cả mà. Em nghĩ ḿnh như cái tổ chim, ấp quả trứng danh vọng, cho đến khi trứng nở. 

-Em đừng than thở nữa. Làm anh lại nhớ đến những người yêu cũ của em, chẳng có thú vị chút nào cả. Em cũng có một điều đáng gọi là vào hàng danh gia vọng tộc, là dùng chanh trang điểm đấy là ǵ

-Chuyện ấy th́ có ǵ đâu. Một quả chanh có 10 xu, đem cắt làm tư th́ mỗi miếng chỉ đáng giá 2 xu rưỡi. Mỗi ngày của em chỉ có 2 xu rưỡi thôi mà.

-Vậy khi em chết, anh sẽ trồng cây chanh nơi mộ địa của em nhé ?

-Vâng. Em hay nghĩ ngợi mông lung lắm. Khi chết chắc là là em c̣n nghèo rũ chẳng đủ tiền dựng bia mộ, nhưng có lẽ sẽ có nhiều người mặc tang phục sang trọng đi xe ô tô tới thăm mộ em.

-Thôi em đừng nói chuyện về bọn đàn ông thành đạt nữa, hăy đuổi những bóng ma danh vọng ấy đi.

-Thế nhưng, ngay cả anh rồi cũng sẽ thành đạt mà.

Đúng như lời cô gái, niềm tin vào số mệnh của cô vững lắm, không sao lay chuyển được. Cô đúng là có con mắt của Thần May Mắn khi nh́n đàn ông, không bao giờ sai. V́ vậy chưa bao giờ cô thử yêu một gă đàn ông nào không có tài năng ǵ để đem danh vọng lại cho hắn.

Ông anh họ, người yêu đầu tiên của cô, đă đính hôn với một người chị em họ giàu có. Anh ta bỏ vị hôn thê giàu có này và sống với cô trên gác hai của nhà trọ nghèo nàn như một chiếc áo yukata cũ mèm. Sau khi tốt nghiệp đại học, anh ta dự thi kỳ thi tuyển quan chức bộ ngoại giao và đỗ hạng ba, được cử đi công tác ở đại sứ quán Nhật tại La mă. Anh ta tới gặp bố của người chị em họ giàu có kia, để xin cưới. Thế là cô đành rút lui. Người yêu thứ hai của cô là một sinh viên y khoa nhà nghèo, đă bỏ cô đi lấy vợ để có tiền xây bệnh viện. Người yêu thứ ba là người chủ  một hiệu bán radio nghèo nàn trong ngơ hẻm, anh ta bảo vành tai cô có tướng làm cho tiền bạc đội nón mà đi, nên anh đă dời cửa hàng ra mặt đường lớn. Căn nhà ngoài mặt đường là nhà của vợ bé. Cô bị anh ta bỏ rơi lại cùng với căn nhà trong hẻm khi anh ta c̣n nghèo. Người yêu thứ tư.. Rồi người yêu thứ năm... 

Nhà viết kịch nghèo nàn người yêu của cô, từ khi giao du với những nhà nghiên cứu xă hội học có tư tưởng cấp tiến, cuối cùng cũng viết được một vở kịch dài. Anh ta cũng đă viết vở kịch có rừng chanh như đă hứa với cô. Nhưng anh ta đă không t́m thấy rừng chanh trong đời sống thực. Rừng chanh chỉ có trong hồi kết của kịch bản. Rừng chanh là màn cuối nơi đôi nam nữ tṛ chuyện trong thế giới lư tưởng, sau khi lật đổ cái bệ mà anh ta đă từng nói tới. Thế nhưng cũng v́ vở kịch này mà anh ta và nữ diễn viên số một của ban kịch mới đă phải ḷng nhau. Cô gái của những quả chanh lại phải rút lui như mọi lần. Đúng như cô đă đoán trước, anh ta lại thành đạt, anh đă bước lên nấc thang danh vọng.  

Người yêu sau đó của cô là một anh thợ nói năng hùng hổ thỉnh thoảng tới nhà của người viết kịch người yêu của cô. Nhưng lần này không hiểu sao giác quan bén nhạy mà Thần May Mắn ban cho cô đă bị cùn nhụt đi hay làm sao ấy.

Người đàn ông này đă không thành đạt. Chẳng những thế mà anh ta c̣n bị mất việc v́ là một người xách động biểu t́nh. Cô cũng đă mất đi cái giác quan biết nh́n đàn ông. Có lẽ đấy cũng là giác quan khiến cô cảm thấy ḿnh đang sống. Với cô, như thế là hết. Hay là cô đă mệt mỏi với danh vọng rồi chăng? Hay là cô đă nhầm lẫn điều ǵ sâu sắc lắm.

Vào ngày tang lễ của cô, nhà viết kịch đă bước lên sân khấu vinh quang rực rỡ. Trong câu thoại do nữ diễn viên người yêu mới của anh đóng vai chính, anh thấy cô ta đang lập lại lời của người yêu cũ có mùi chanh. Vở kịch vừa kết thúc thành công rực rỡ, anh đă vội vă tới mộ địa của người yêu lúc c̣n nghèo, với một xe chất đầy những quả chanh ở cuối của vở kịch.

Nhưng trước bia mộ của cô gái, không biết có ai đă đem đến, có một đống những chiếc lồng đèn sáng như màu chanh.

 Nhà viết kịch lẩm bẩm :

 “ Ở đây đă có một rừng chanh rồi ư “

Nguyên tác: Hinja no koibito, của Kawabata Yasunari

Người dịch: Quỳnh Chi (25/3/2010)