Tiếng sáo mùa anh đào trổ lá
http://kw.cocolog-nifty.com/photos/sumie/suibokugacherrysakura.jpg
Nguyên tác : Hazakura to mateki của Dazai Osamu
Người dịch : DTTM
Bà cụ ấy kể rằng...
Phải chi mà em gái tôi khỏe mạnh th́ tôi cũng đỡ nặng ḷng được phần nào, nhưng em gái tôi chẳng giống tôi, em rất đẹp, mái tóc thật dài, giỏi giang khả ái, chỉ có điều là ốm yếu quá. Em đă qua đời sau khi gia đ́nh tôi dọn tới thành phố cổ kính ấy, vào mùa xuân năm thứ hai ở đây, năm tôi hai mươi và em tôi mười tám tuổi.
Chuyện xảy ra vào khoảng thời gian ấy.
Từ trước đó ít lâu, em gái tôi đă có vẻ sẽ không qua khỏi được cơn bệnh. Bệnh lao thận là một bệnh nan y, khi biết được th́ cả hai trái thận đă bị hỏng hết. Bác sĩ cũng đă cho cha tôi biết rơ rằng người bệnh chỉ c̣n cầm cự được trong ṿng một trăm ngày nữa. Nghe đâu đă vô phương cứu chữa.
Một tháng, rồi hai tháng trôi qua, chẳng mấy chốc sẽ đến gần ngày thứ một trăm, chúng tôi chỉ c̣n biết bó tay trơ mắt nh́n. Em gái tôi vẫn không hay biết ǵ cả, có vẻ hơi khỏe, tuy rằng suốt ngày nằm liệt giường, thế nhưng em vẫn vui vẻ ca hát, cười đùa, ṿi vĩnh với tôi, khiến tôi càng thấy ḷng nặng trĩu, đau xót như thể có kim châm khắp người, và tưởng chừng như muốn phát điên lên được khi nghĩ đến một điều chắc chắn sẽ phải đến, là chỉ trong vài mươi hôm nữa thôi, em sẽ ĺa đời. Tháng ba, tháng tư, tháng năm..Vâng, vào giữa tháng năm, tôi không thể quên được ngày hôm ấy.
Khắp đồng đất núi đồi phủ mầu xanh của lá non, trời ấm áp đến độ muốn cởi trần ra tắm nắng. Màu lá xanh mơn mởn rực rỡ đến chói cả mắt, tôi một ḿnh nghĩ ngợi miên man, một tay để vào giữa đai áo obi quấn quanh bụng, cúi gầm mặt xuống, lầm lũi bước theo những con đường đất, vừa đi vừa nghĩ tới nghĩ lui đủ điều, nhưng tất cả đều bế tắc không có lối thoát làm tôi muốn nghẹn thở. Tôi bước đi mà ḷng nặng trĩu muộn phiền.
Thùng ! Thùng ! ...
Từ dưới đáy sâu thẳm của địa tầng mùa xuân, dường như từ lớp đất đă có từ hằng chục ngàn tỉ năm trước, đang vọng về không ngớt những tiếng dội nặng nề kinh hoàng như tiếng trống dữ dội vang lên từ đáy địa ngục. Tôi không hiểu những tiếng động khủng khiếp đó là tiếng ǵ, và thực sự tưởng chừng ḿnh sắp mất trí. Tôi đă đứng sững lại như chôn chân một chỗ, rồi đột nhiên ngă quỵ xuống, ngồi bệt trên đồng cỏ mà bật khóc nức nở.
Về sau, tôi mới biết rằng những âm thanh khủng khiếp lạ lùng đó chính là tiếng súng đại bác bắn đi từ các chiến hạm Nhật bản trong trận đại chiến trên biển. Lúc ấy đúng là lúc đang diễn ra đợt tấn công ồ ạt nhằm tiêu diệt hạm đội Ban Tích của Nga (*), dưới sự chỉ huy của đề đốc Togo. Năm nay lại sắp đến ngày kỷ niệm này của hải quân. Tiếng súng đại bác ấy chắc hẳn đă vang dội khắp thành phố cổ kính trên bờ biển, mọi người chắc đă hoảng loạn tưởng chừng dưới gầm trời này không c̣n chỗ dung thân. Nhưng lúc ấy tôi nào hay biết ǵ đâu, chỉ lo nghĩ chuyện của em gái đến gần như muốn phát cuồng, đă tưởng những tiếng động ấy là tiếng trống từ địa ngục vọng về báo điềm chẳng lành, đă ở trên đồng cỏ mà ôm mặt khóc ṛng măi đến lúc chiều sắp tàn, mới đứng lên quay về chùa, thẫn thờ như người mất hồn.
http://home.att.ne.jp/sky/jiyuukan/11-137.jpg
-Chị ơi
Em tôi gọi. Lúc ấy, em tôi đă kiệt sức, gầy xơ xác, có vẻ như cũng đă lờ mờ hiểu ra rằng ḿnh chẳng c̣n sống được bao lâu. Em không c̣n kiếm chuyện ṿi vĩnh tôi những điều vô lư như trước, khiến tôi càng thêm đau ḷng.
-Chị ơi, lá thư này đến từ bao giờ thế ạ ?
Tôi giật ḿnh, buồng tim đau nhói, và cảm thấy rơ là mặt ḿnh đang tái hẳn đi.
-Thư đến từ bao giờ thế hả chị ?
Em tôi có vẻ như hồn nhiên, hỏi.
Tôi vội chấn chỉnh tinh thần trở lại, đáp:
-Vừa mới đến lúc năy, lúc em đang ngủ. Vừa năy em đang ngủ mà cười đấy. Chị bèn lén nhét bức thư xuống dưới gối cho em. Em không biết ǵ cả à ?
-Vâng, em không biết ǵ cả chị ạ.
Em như sáng rực lên trong căn pḥng mờ tối lúc bóng chiều đang ập xuống, nhoẻn miệng cười xinh.
-Chị ơi, em đọc thư này rồi. Lạ quá. Em không biết người này là ai cả chị ạ.
Làm sao lại có chuyện không biết chứ. Tôi biết người gửi thư đó là một người đàn ông tên M.T. Tôi biết mà. Không, tôi chưa gặp người này bao giờ, nhưng mới năm sáu hôm trước, khi dọn tủ cho em, tôi đă t́m thấy trong góc ngăn kéo một bó thư được buộc lại bằng sợi ruy băng, giấu ở trong ấy. Tuy biết là không nên, nhưng tôi đă cởi ruy băng và lén đọc hết. Có độ ba mươi bức thư, tất cả đều là thư của M.T.. Thật ra, ngoài b́ thư không hề ghi tên M.T. Nhưng trong thư th́ có ghi rơ tên người ấy. C̣n ngoài phong b́, ở chỗ tên người gửi, có ghi tên nhiều người con gái. Mà tất cả đều là tên các bạn gái của em tôi. Cho dù có nằm mơ, cả tôi lẫn cha tôi đều không thể ngờ rằng em gái tôi đă thư từ qua lại với bạn trai nhiều đến thế này.
Chắc hẳn là người tên M.T. ấy đă cẩn thận hỏi em tôi, để biết được bao nhiêu là tên các bạn gái của em, rồi lấy tên của hết người này đến người kia mà gửi thư cho em tôi. Tôi phải thầm phục cho sự táo bạo của tuổi trẻ, và đă sợ run bắn cả người lên, khi nghĩ nếu cha tôi hay được th́ không biết sự thể sẽ ra sao. Tuy nhiên, tuần tự đọc theo ngày tháng của các bức thư ấy, tôi thấy ḷng ḿnh cũng mỗi lúc một lâng lâng rộn ră, thỉnh thoảng tôi c̣n bật cười khúc khích một ḿnh v́ thấy thật đáng yêu, và cuối cùng như thấy cả một khung trời bao la vừa mở ra quanh ḿnh.
Lúc ấy tôi mới tṛn hai mươi tuổi, với biết bao nỗi niềm trăn trở thầm kín không sao nói được nên lời của người thiếu nữ. Như một gịng suối cuồn cuộn chảy trong khe núi, tôi đă đọc ngấu nghiến những bức thư ấy, chừng ba mươi bức, cho đến bức thư cuối cùng viết vào mùa thu năm ấy, th́ bất giác tôi đă đứng bật lên. Cảm giác như có sét đánh ngang tai chắc hẳn là như thế. Tôi giật bắn cả người suưt bổ ngửa. T́nh cảm giữa em gái tôi và người kia không c̣n là một mối t́nh diễm tuyệt, mà sau đó đă thành ra nhơ nhớp. Tôi đă đốt những lá thư ấy, đốt hết không c̣n một bức nào. V́ M.T. là một thi sĩ nghèo nàn sống trong thành phố cổ kính ấy, khi biết em gái tôi bị bệnh hắn đă hèn hạ bỏ rơi em, thản nhiên viết cho em thật tàn nhẫn rằng "Thôi, chúng ta hăy quên nhau đi ", để rồi sau đó, hắn không c̣n viết cho em tôi một bức thư nào nữa. Nếu tôi cứ im lặng suốt đời không hé một lời nào, em gái tôi sẽ từ giă cơi đời như một cô gái xinh đẹp thơ ngây măi măi. Nếu tôi chôn chặt vào đáy ḷng ḿnh nỗi khổ đau này th́ sẽ không một ai hay biết. Nhưng nay tôi đă biết rơ sự thực và hơn nữa v́ thương em, tôi đă tưởng tượng ra không biết bao điều, ḷng tôi cũng tràn ngập một cảm giác vừa ngọt ngào cay đắng, vừa đau đớn xót xa. Nỗi đau thương này chính là địa ngục trần gian mà chỉ những người con gái đến tuổi dậy th́ mới hiểu được. Tôi đă đau khổ một ḿnh như thể chính tôi đă rơi vào cảnh ngộ bẽ bàng ấy. Lúc ấy, quả thật là tôi cũng hơi không được b́nh thường.
-Chị ơi, chị đọc thử xem. Thư viết ǵ mà em chẳng hiểu ǵ cả.
Tôi bỗng thấy em giả dối đến dễ ghét.
-Chị đọc được à ?
Tôi khẽ hỏi, lúng túng đỡ lấy bức thư từ tay em gái mà tay tôi run lẩy bẩy. Tôi không cần mở ra đọc, cũng đă biết rơ từng câu trong bức thư này. Nhưng tôi phải làm ra vẻ thản nhiên mà đọc. Thư viết như sau. Tôi chẳng cần nh́n kỹ vào bức thư, cất tiếng đọc :
Hôm nay, tôi viết thư này để xin em tha lỗi. Sở dĩ măi cho đến hôm nay tôi đă không gửi thư cho em, tất cả đều v́ tôi đă không có đủ tự tin. Tôi nghèo và bất tài. Chỉ cho một ḿnh em thôi, tôi cũng chẳng làm được ǵ. Tôi giận cho sự bất lực chẳng làm được ǵ của chính ḿnh, mà chẳng có ǵ ngoài những lời, chỉ có những lời, những lời không chút giả dối, chỉ có lời nói để chứng minh cho t́nh tôi đối với em. Tôi không thể quên em một ngày nào, dù ngay cả trong mơ. Nhưng rồi tôi cũng chẳng làm ǵ được cho em. Tôi khổ v́ thế, nên tôi đă nghĩ đến chuyện chia tay với em. Em càng khổ và t́nh tôi dành cho em càng sâu nặng, tôi lại càng chẳng dám lại gần em. Em có thấu hiểu cho chăng ? Tôi nói không chút ngụy biện che dấu điều ǵ. Tôi đă nghĩ rằng phải làm như thế mới đúng. Thế nhưng nay tôi mới biết rằng ḿnh đă lầm. Rơ ràng là tôi đă sai lầm.
Tôi xin lỗi em. V́ rốt cuộc đó chỉ v́ sở dục của riêng ḿnh, chỉ v́ tôi muốn tỏ ra với em rằng tôi là một con người thật vẹn toàn.
Lâu nay tôi vẫn tin rằng chúng ta bất lực đến đáng buồn, chẳng làm được ǵ cả, v́ vậy cách xử sự khiêm tốn đẹp đẽ chân thật nhất là trao gửi cho nhau những lời nói chân thành, nên cố gắng thực hiện tất cả những ǵ trong khả năng của ḿnh. Dù một việc nhỏ nhoi nhất cũng quư. Tôi tin rằng nếu có thể gửi tặng không chút ngượng ngùng dù chỉ một bông hoa cỏ ngàn phương, đó cũng là một thái độ can đảm, là nam nhi chi chí.
Tôi sẽ không chạy trốn nữa. Tôi yêu em. Ngày ngày tôi sẽ làm thơ gửi đến em, và ngày ngày tôi sẽ đến bên bức tường rào nhà em để huưt sáo cho em nghe. Ngay ngày mai, lúc 6 giờ tối, tôi sẽ huưt sáo một khúc quân hành để tặng em. Tôi huưt sáo giỏi lắm nhé. Lúc này đây, sức tôi chỉ làm được có thế thôi. Em đừng cười tôi. À mà không, em cứ cười đi. Em hăy khỏe lên. Tôi tin chắc là Chúa vẫn âu yếm nh́n chúng ta từ đâu đó. Cả em và tôi đều là những đứa con yêu của Người. Chắc chắc rồi chúng ta sẽ có được một cuộc hôn nhân đẹp đẽ.
Tôi đợi đă từ lâu
Năm nay hoa đào nở
Nghe nói màu trắng xóa
Nào hay hoa đỏ hồng
Thôi, tôi đi học đây. Mọi chuyện rồi sẽ xuôn sẻ. Hẹn ngày mai nhé.
M.T.
-Chị ơi, em biết...
Em cất giọng trong trẻo th́ thầm
-Em cảm ơn chị. Thư này, chị viết phải không.
Tôi xấu hổ quá, chỉ muốn xé vụn lá thư ấy thành trăm ngàn mảnh, tưởng chừng như muốn ṿ đầu bứt tóc ḿnh. Có lẽ tâm trạng bứt rứt đứng ngồi không yên là như thế này. Tôi đă viết bức thư ấy thực. Biết được em gái ḿnh đang đau khổ, tôi đă nghĩ cách từ nay cho đến ngày em tôi chết, ngày ngày tôi sẽ bắt chước nét chữ của M.T. để viết thư, dù vụng về cũng cố làm cho được bài thơ theo thể waka, và định đến 6 giờ tối sẽ lẻn ra ngoài bức tường rào mà huưt sáo.
Thật là xấu hổ. Tôi xấu hổ quá, v́ đă viết một bài thơ thật vụng về. Sự thể quá bất ngờ nên tôi đă không sao đáp lại lời em được.
-Chị ơi, chị đừng lo, không sao đâu.
Em gái tôi có vẻ thản nhiên lạ lùng, và mỉm cười đẹp đến thánh thiện.
-Chị ơi, chị đă thấy bó thư buộc ruy băng màu xanh lục phải không ? Đấy chỉ là thư giả vờ thôi chị ạ. Mùa thu năm kia, em buồn quá nên đă tự ḿnh viết những bức thư ấy, viết tên ḿnh vào chỗ người nhận, rồi đem đi gửi. Chị đừng cười em nhé.
Tuổi xuân thật là quư chị ạ. Từ khi bị bệnh em mới hiểu rơ như thế. Ai lại tự ḿnh viết thư cho ḿnh, sao mà tội lỗi, thảm hại và ngu ngốc thế. Phải chi mà em đă được thực sự giao du với một người con trai ở ngoài đời. Em muốn được ôm thật chặt vào ḷng. Chị ạ, cho đến giờ, em chưa từng nói chuyện với người con trai nào, nói ǵ tới có người yêu. Chị cũng thế phải không? Chị ơi, chị em ḿnh nhầm rồi. Ḿnh đă ngoan ngoăn quá. Ôi, em không muốn chết. Em thấy tội nghiệp cho đôi tay, cho những ngón tay, và mái tóc ḿnh. Em không muốn chết, chị ơi, em không muốn chết !
Ḷng ngổn ngang với biết bao t́nh cảm vừa buồn, vừa sợ, vừa vui, vừa ngượng, tôi chẳng c̣n biết ḿnh đang như thế nào nữa, chỉ c̣n biết áp má ḿnh vào g̣ má gầy guộc của em gái, mặc cho nước mắt ràn rụa.
Tôi khẽ ôm em vào ḷng. Đúng lúc ấy tôi nghe thấy có tiếng huưt sáo, thật nhỏ và mơ hồ, nhưng đúng là tiếng huưt sáo khúc quân hành.
Em gái tôi cũng lắng tai nghe. Tôi ngước nh́n đồng hồ th́ thấy lúc đó đúng 6 giờ. Nỗi kinh hăi không sao tả xiết khiến chúng tôi cứ ôm chặt lấy nhau, không dám cử động, tai lắng nghe khúc quân hành lạ lùng vẳng lại từ sau ṿm lá anh đào trong vườn
http://www.k3.dion.ne.jp/~tetsusan/LOVELOG_IMG/97t8DF782Q.jpg
Có Chúa. Chắc hẳn là có Chúa. Lúc ấy tôi đă tin như thế. Em tôi đă qua đời sau đó ba hôm. Bác sĩ cũng lắc đầu lấy làm lạ. Có lẽ v́ em tôi đă qua đời thật nhẹ nhàng và nhanh chóng quá. Nhưng tôi th́ lúc đó tôi không lấy ǵ làm lạ, v́ tin rằng tất cả đều theo ư Chúa.
Nhưng giờ đây, thật là xẩu hổ v́ ngày càng có tuổi, càng dễ tối mắt lại bởi vật dục. Có lẽ v́ không c̣n vững ḷng tin vào Chúa như xưa nữa, nên tôi đă đem ḷng ngờ vực rằng tiếng huưt sáo ấy không chừng là của cha tôi. Có lúc tôi đă nghĩ rằng, có thể đó là cha tôi, khi đi làm về, ở pḥng bên cạnh đă nghe trộm được câu chuyện của hai chị em tôi, nên người mủi ḷng thương cho đứa con gái của người mà đă đóng kịch cũng nên. Phải chăng đây là màn kịch duy nhất trong đời cha tôi, tính t́nh vốn rất nghiêm khắc.
Nhưng không lẽ thật sự là như thế thật sao ? Nếu cha tôi c̣n sống th́ tôi c̣n có thể hỏi cho ra nhẽ. Nhưng cha tôi đă qua đời, tính đến nay đă mười lăm năm rồi. Không, có lẽ đó là Chúa đă động ḷng thương.
Tôi muốn tin như thế cho ḷng được thanh thản. Thế nhưng càng ngày càng có tuổi, lại càng dễ tối mắt lại v́ vật dục, ḷng tin vào Chúa cũng lung lay dần, tôi cũng biết rằng ḿnh nghĩ thế là có tội. .
Tokyo, ngày 20/7/2008
Người dịch DTTM (Quỳnh Chi)
Theo nguyên tác Hazakura to mateki (1939) của Dazai Osamu.
Chú:
(*) Ngày 8-2-1904, hải quân Nhật đă tấn công vào hạm đội Ban Tích của Nga trong cảng Lữ Thuận trên bán đảo Liêu Đông, mở đầu cho Chiến tranh Nhật Nga.