MAI RỒI MƯA TẠNH TRONG XUÂN !

 

Thái Kim Lan

Viết tặng Lisa Eder

 

 

Mưa bụi

Huế tháng ba, tưởng trời ươm nắng, vậy mà nắng chỉ được nửa ngày, chưa đủ một ṿng tay choàng vai hứa hẹn ấm áp cho người trở lại. Qua đêm chưa kịp ngỡ ngàng với mồ hôi hâm hấp, gió bỗng trở, hơi mát lùa qua khe cửa  bất ngờ, đến phải kéo tấm chăn đơn lên quá bờ vai. Buổi sáng nghe trời ủ nắng trong sương mù chập chùng. Có ai chợt nói ’’ hôm ni không có nắng, e mưa“. Âm vang chữ ’’không nắng“ liền theo với ’’e mưa“, như một nỗi e dè, so le không đồng hẳn nghĩa với nhau, hầu như giữa ’’không nắng và mưa“, có một trạng thái ’’e“ lưng chừng, không mưa không nắng, vừa mưa vừa nắng, vừa le lói chút nắng bên song, lại vừa thao thức nhỏ nhẻ chút mát trời bên kia bờ dậu…

Huế tháng ba đó ! nắng mưa như đan vào nhau ngỡ ngàng thành ảo hóa mùa xuân, làm cho mùa xuân ẩn hiện bất ngờ trong một thứ mưa tơ…mà người Huế thường gọi là ’’mưa bụi“.

Gọi là mưa mà có mưa mô !

Hăy ra sân ngữa mặt lên trời th́ biết ! Chẳng có giọt mưa nào lộp độp trên áo, cũng không hạt mưa nào nặng trĩu bết ướt tóc mai, cũng nỏ thấy màn mưa che mờ mi mắt, mà chỉ thấy một khoảng trời mờ ảo tưng bừng những hạt li ti bay chấp chới trong không. Nói là sương bay, e không đúng, nói là bụi phấn của những nàng tiên trên trời trong lúc điểm trang vô t́nh làm vỡ hộp phấn hồng thoa má tung tóe xuống  trần gian, th́ hóa ra nói quá lời, nói là hương bay từ rừng Trường sơn có muôn hoa đang ướm nụ gửi gió mang đến tận chợ thành, lại tựa như làm thơ không tưởng.

Thôi th́ cứ ngữa mặt đón cơn bụi mưa đang đùa giỡn giữa thinh không. Th́ biết : họa hoằng ngỡ nhận được chút cảm giác chạm nhẹ của phấn mưa, nhẹ hơn một phần ngàn của mũi kim vừa đụng đến da, chưa kịp làm sửng sốt nhói đau đă tan biến trong hư vô, để lại một kích thích êm ái mơn man trên da mặt. Biết bao lần bụi mưa vô t́nh chạm mặt như thế - có thể suốt cả đời thiếu nữ hay cả đời thiếu phụ diễm hoa xứ Huế  - mà vẫn chưa nhận ra mưa bụi Huế là duyên với nợ nơi vẻ đẹp giai nhân, mà giai nhân hoặc hững hờ hoặc hồn nhiên đă không nhận rơ tiếng tơ ai gửi đến cho ḿnh, rằng bụi mưa là „phấn nụ“ của trời xuân dành riêng tô đẹp nước da mịn màng thuần chất tự nhiên không son phấn của phụ nữ Huế một thời.

Mới biết giữa mưa và mưa có nhiều tầng trời cách nhau nơi mỗi hạt long lanh trong bốn mùa trần ai ’’mưa bụi“ Huế không giống ’’mưa phùn“ Hà nội, “mưa bấc“ Hội An, ấy là chưa nói đến “mưa ngâu“ ,  “mưa lũ“,  “mưa rào“, “mưa đá“…  và mỗi ca khúc mưa thật sự chỉ khác nhau nơi ngón tay thiên nhiên lựa giây chuốc phím hoài cảm trong  giao hưởng với đất trời, với con người, để riêng dành cho mùa xuân ở Huế một giai điệu từ bi gửi đến muôn loài và vạn vật.

Mưa xuân của Huế như một điệu đàn không giây, hầu như vô ngă đến tận cùng bản thể, trong đó  âm vang tuyền là những rung động không lời, nhưng lại đầy mời gọi, thúc dục ra đi, hăy thong dong bước vào khung trời ảo hóa, bỏ gian pḥng chật hẹp ẩm thấp của căn nhà tù túng, của cái tôi so đo hơn thiệt, bỏ lại đằng sau mọi náo nhiệt thị thành, mà rong chơi, lang thang trên các nẻo đường,  trong khí trời êm mát, dẫm lên cỏ xanh đến tận cuối trời.

Buổi sáng mặt trời chỉ nhen một đốm hồng bạc lóe nơi chân mây, rồi bỗng không gian như trăi ra, tỏa rộng trùng trùng điệp điệp tới tấp những chấm mưa tung bay, tuồng như không một lần chấm đất, hay vừa mới chấm đất đă vụt bay trở lại giữa trời. Huế mờ ảo trong bụi mưa buổi sáng.

Ánh nắng vừa bừng lên đă chùng xuống những gam màu dịu dàng trên những lùm sầu đông tím nhạt đó đây trên các nẻo đường. Màu tím của hoa lẩn trong mưa gây cảm giác mộng mị gọi hồn mộng du giữa thực và mộng. H́nh như đi trong mưa nh́n lên hoa sầu đông líu ríu tụm vào nhau những đốm tím đốm trắng mơ hồ, mới rơ được t́nh của mưa và hoa chỉ là một : hoa đó mưa đó đồng màu đồng chất, miên man quyện vào nhau tạo nên ư xuân vô lượng làm nền cho vạn vật chan ḥa bất tận…

Ngay cả những loài hoa cao sang đă có lần bon chen trong những ngày Tết tưng bừng,  bỗng dịu phần ghen tuông, mở tâm rộng lượng đưa hương tan ḥa vào bụi mưa bay. Và mùa xuân thênh thang mở ngơ trù mật  ân sủng cho muôn loài. Hương cau bỗng gần hương mộc, trà mi quấn quít bên hoa sim bất ngờ, hoa nhăn quê mùa thân mật với sứ nghiêm trang , bông cải vàng gửi bướm sang nụ tầm xuân, hoa cà bỗng mê hương lư, hương ngọc lan ngây ngất t́m hương khế cuối vườn, hoa mướp núp dưới lá chờ hương trà đượm sương trong giờ đối ẩm[1]…

 

Trong mưa xuân đầy hương hoa như thế, trời Huế bàng bạc với màu xanh của lá chuối mượt mà, của lá tre um tùm, của mạ non trên biền lúa con gái, của lá đào lá bưởi biếc xanh, của lá nhăn lá văi, lá mít sum sê sắp sây trái… Một màu xanh mềm mại bồng bềnh chảy từ vườn ra sông, từ rừng ra suối, từ suối ra hồ, từ Lương Miêu qua đ̣ Ba bến, xuôi Tuần qua Linh Mụ, Kim Long về Đập đá, Bao Vinh, Thế lại, Ba Śnh đổ về Thuận An,  xóa nḥa mọi ngăn cách phân chia bờ bến đôi đường,  đem lại vẻ thanh xuân cho Huế  phơi phới hoa màu, ngọt mật hương sắc, một Huế đă  tưởng theo định mệnh an bài luôn măi là  Huế „mùa đông thiếu áo, mùa hè thiếu cơm“…Có đi trong tháng ba, trong mưa bụi dịu dàng, mới cảm nghiệm được nguồn sống luân lưu nơi chốn thần kinh này như những mạch ngầm xuyên suốt cỏ cây, hoa lá, con người...

 

Mưa bụi và Lisa

 

Đi trốn cơn giá lạnh trời tây c̣n đầy tuyết trong tháng ba, cô bạn người Đức theo tôi về Huế. Lisa lần đầu tiên đến Việt nam, cuộc đi trở nên cuộc t́m…nao nức đón nhận tất cả những điều mới lạ. Có một điều giản đơn mà Lisa khao khát và tôi đă tưởng rất dễ làm bạn vừa ḷng : nắng ấm, thật nhiều nắng ấm ! Tôi nói với Lisa, chi chơ “nắng“ th́ chán khối, chỉ sợ vài giờ sau bạn sẽ chịu không thấu cơn nóng “nóng nóng ghê“ của xứ tôi mà thôi. Đặt chân xuống Sài g̣n, hơi ấm phừng cả mặt, chúng tôi nh́n nhau cười như thắng trận: “hết run rồi tuyết nhé, bên kia cứ lạnh đi, đóng băng đi, bên này ta ấm, ta đi dung dăng dung dẻ với đầu trần. vai trần, dép sandale…“ Hôm sau ra Huế, trời nóng 35 độ, chui ra khỏi tàu bay, mồ hôi vả ra trong xe buưt, Lisa cười với tôi bằng con mắt biểu đồng t́nh với lời hứa đùa cợt, chi chơ “nắng th́ tặng không“ cho nàng, nàng có thể mang theo về Đức hàng tạ...

Nhưng sáng hôm sau… Huế bỗng mưa…cơn mưa bụi tháng ba.

Cuộc hành tŕnh bỗng chia hai mỗi người một hướng. Tôi loay hoay với “cơn mưa bụi“ đầy mê hoặc dĩ văng, Lisa bên cạnh tôi suốt tuần chỉ chờ nắng lên…Có một cuộc thay h́nh đổi dạng nào đó trong mưa bụi, tôi không c̣n là tôi, tôi mê măi đi trong mưa, đi “hứng mưa“, và nói như sảng thứ ngôn ngữ bay bỗng trên trời. Lisa không c̣n là Lisa hăm hở đón nắng, ôm nắng, hôn nắng, thở nắng… mà tiu nghĩu như con mèo mướp mắc mưa…

Tôi đi vào mê lộ dĩ văng, t́m từng dấu vết mưa bụi vương trên mắt, trên tóc trên vai, c̣n Lisa ăn bắp nấu mua dọc đường trong cơn mưa bụi, nhai ngấu nghiến mà chẳng thấy ngon. Lisa mở tṛn đôi mắt nghe tôi tả ăn bắp Cồn vào tháng  ba ngon đến bực nào, ngon đến “thành thơ“. Lisa chỉ biết bắp ăn vào nặng bụng và chẳng nghe mùi vị đặc biệt ǵ. Lisa không thấy thú vị chi khi ngồi trong mưa bên cạnh nồi bún ḅ bốc hơi bên lề đường ăn tô bún ḅ cay sặc sụa. Lisa nhăn mặt, c̣n tôi cười thú vị  khi giọt mưa qua khe hở của tấm bạt che mưa rơi xuống đánh “tong“ vào tô bún. Lisa không thể ngồi yên hàng giờ bên bờ sông Hương nh́n mưa bay trên sông, c̣n tôi th́ cho đó là một ân huệ được nh́n cảnh sông trong mưa bụi…Lisa đi dạo trong khu vườn xuân có khóm hoa sim nở màu tím “hoa sim“, một trời lăng mạn của những trái tim Huế, mà chủ nhân khu vườn, một nhà thi sĩ kiêm họa sĩ, đă dày công lặn lội lên rừng bứng bụi sim cả gốc lẫn ngọn mang về trồng trong nhà. Sim mọc dại trên đồi hoang biền biệt lăn lóc th́ dễ, đem về trồng trong vườn đài cát, sim khật khừ đủ thứ bệnh, nhưng chủ nhân mát tay mà rất kiên nhẫn nên màu tím hoa sim phơi phới trong hơi mát của bụi mưa long lanh kiều diễm. Lisa không thấy màu tím hoa sim có chi nỗi bật đến nỗi phải trầm trồ như tôi đă làm. Th́ một loại hoa năm cánh có màu hồng (pink), thế thôi…

Lisa cùng tôi đi lên đồi thăm mộ, hoa sim tháng ba rộ nở trong rừng, khí trời tươi mát, an lành cho muôn hoa đua sắc. Lisa bảo, giá có nắng th́ rừng hoa chắc là lộng lẫy, trong lúc tôi nghe tê dại cả con tim cũng chỉ v́ „màu tím hoa sim“ một thời hoang tưởng đang huyển ảo trong mưa…

Tôi kể cho Lisa huyền thoại nước da đẹp mịn màng của phụ nữ Huế là nhờ đi trong mưa bụi, mưa bụi là một thứ lotion hiếm có của đất trời xứ Huế, vừa massage bằng những vỗ về êm ái làm cho máu lưu thông vừa đem chất ướt cho da một cách tự nhiên, những khi ấy Lisa nheo mắt nh́n tôi đang soi mặt ḿnh trong gương c̣n ướt nḥa nước mưa sau buổi đi ngoài trời và bảo: „Kim Lan ! Du bist ein Hammer“ ( nghĩ a đ en : “Kim Lan, mi là một cái búa“, nghĩa bóng của “Hammer“ là gây ấn tượng mạnh mẽ, choáng váng…như sức đập của cái búa!!!), và chúng tôi cười x̣a v́ huyền thoại cơn mưa.

Đến ngày thứ năm trời vẫn nửa nắng nửa mưa, Lisa hết kiên nhẫn, tôi nh́n bạn thương hại, trong sân mưa vẫn bay bay, chẳng có dấu hiệu nắng lên, tôi đành buộc miệng nói liều: “mai rồi mưa tạnh trong xuân“, một kiểu hứa vu vơ như “em cứ hẹn nhưng em đừng đến nhé“…cốt để làm dịu nỗi nung nấu của người bạn đáng thương. Và Lisa đưa hai tay lên trời “mày làm thơ đó chắc“. Lisa không biết Huế là…“mai mới chắc“ chứ hôm nay th́…không chắc chắn tí nào, không những mưa, nắng…mà cả t́nh yêu, nỗi nhớ, sắc đẹp tất cả đều bấp bênh…

Lisa không biết những ngày trời dịu, mà người Huế cho là “tốt trời“ như những hôm ấy là những ngày quí giá đối với Huế “nổ lửa“, Huế nóng chảy mỡ trong mùa hè hay Huế  “mưa dầm thúi đất“ trong mùa đông. Giá Lisa biết được cơn nắng của xứ Huế  th́ đă không thèm nắng như mèo thèm mỡ mà đem ḷng thương mưa bụi đang bay ngoài trời. Những người Huế như tôi gọi những ngày như thế là “trời thương“ và đâm ra thương trời thương Phật“, những ngày mưa hiền như Bụt, không làm đau, những ngày trời đất, cỏ cây con người giao ḥa trong một thứ cung tơ nhẹ nhàng, ướt mướt, như kén nhả tơ, như bướm hóa thân…gây bao rung cảm hồi sinh cho mọi loài…

Ngày đầu tôi nói chi Lisa đều tin. Tôi nói, mưa bụi khô, không ướt áo đâu,-  ai nói “mưa bấc“ cũng đúng, mưa nhẹ như bấc ! ḿnh đi chơi ngoài trời suốt ngày cũng chả sao. Chúng tôi háo hức đi lang thang thăm chùa, thăm lăng tẩm, thăm đồng quê, măi mê đi không biết mệt v́ trời mát dịu như thế…đắm ch́m trong khung cảnh tĩnh lặng của Huế. Buổi trưa ngồi ở quán bên đường, bỗng thấy tóc tai ướt nhèm. Lisa đưa khăn cho tôi lau tóc, lau mặt. Lisa cười khi nghe tôi buổi tối húng hắng ho. Tôi bảo chỉ cần uống nước chè xanh nóng đập gừng tươi bỏ vào là hết ngay, một tí cảm trời cảm đất cũng không can chi. Vậy mà ho hen đă theo tôi đến ngày xa Huế, quả thật cái “búa“ nay cũng đă ṃn mà Lisa không biết!!! Tôi kể cho Lisa ngày xưa, mưa bụi làm hồng đôi má bồng quân của chị tôi vào tuổi 17 bẻ găy được sừng trâu, mặt chị đẹp nhất khi lấm tấm nước mưa. Lisa không hiểu được “bẻ găy sừng trâu“ là chi, tôi giải thích: th́ cũng giống cái “Hammer“ của Lisa ấy…

Những ngày cuối cùng, mặt Lisa dài ngoẳng ra v́ trông đợi nắng , thấy thương…măi khi trở lại Sài g̣n mới thấy nụ cười Lisa tươi trở lại. Trông Lisa vội vàng chạy ra ngoài nắng hớn hở như đứa trẻ được quà, bà con Sài g̣n đều lấy làm lạ.

Hôm nay viết chưa xong những ḍng về mưa bụi, cảm giác như ḿnh đang mộng du, chân không chấm đất, người như say phiêu phiêu, cả một thứ ngôn ngữ ảo cho Huế của tôi…. bỗng nhớ Lisa, tôi gọi Lisa và bảo tôi đang viết vi vu về mưa Huế đây ń. Tiếng Lisa thảng thốt bên kia: Ối trời ơi, Huế cái chi cũng lạ cũng đẹp, chỉ trừ có mưa !

 

Muenchen, nhị độ xuân, tháng tư 2005