Trần Hoài Thư

 

Đêm Rừng Tràm

( Trích đoạn)

....

 

    Đó là một buổi trưa mùa hạ. Gió Nam phủ đầy trời bằng những cơn bụi lốc, xoáy trong một thinh không chói ḷa nhức nhối. Toán quân đến ngôi ấp  ven con đường đất đỏ, rồi chia thành từng toán nhỏ, đột nhập vào ấp. Hành quân Quang Trung thứ mấy trăm... Vua Quang Trung cởi voi cởi ngựa. Vua Quang Trung áo bào, cờ rợp, quân Bắc tiến hét ḥ, chiếm thành Thăng Long, đuổi Tôn Sĩ Nghị chạy có cờ. Bây giờ cũng từ B́nh Khê, Phú Phong, như điểm khởi đầu trên quê nhà của vua Quang Trung, nhưng Bắc quân biết ở nơi nào cho đơn vị đuổi chạy có cờ về  Bắc. Không thấy ǵ trừ qua những xóm làng tan hoang v́ bom đạn, mà đám quân th́ lêu bêu giữa vùng cơi dữ. Hành quân Quang Trung tiếp tục theo lộ tŕnh từ Tây xuống Đông. B́nh Khê B́nh Thạnh G̣ Bồi, Nho Lâm xuôi về Vạn Lư. Chưa đầy 80 người không  pháo binh dọn đường, không trực thăng hay phản lực yểm trợ. Cứ đi, cứ đến, nhà trống vườn không, hay nếu có dân, th́ ngác ngơ không biết trong đầu họ nghĩ ǵ.  Toán quân khi th́ hàng dọc, khi th́ hàng ngang, khi th́ ḅ khi th́ chạy... Ngày thứ nhất vô sự. Sang ngày thứ hai mới thật sự giáp trận. Một phát súng nổ cắc bùm, tự nhiên nổi lên, trong buổi trưa khô đồng khô rạch, và sau đó là một người lính tự nhiên la lên ối, sau đó gục xuống, không một lời trăn trối, rồi tiếp theo là những tiếng hét la, báo cáo dồn dập. Nằm xuống, bố trí. Lập tức cả bọn nhào tới những bờ đất bờ mô súng chĩa vào phía trong làng. Họ chờ đợi. Chờ đợi ǵ. Không nghe ǵ hết. Một nỗi yên tĩnh kỳ cục. Sau đó đám quân được lệnh xung phong vào làng. Họ vừa hô xung phong vừa chạy. Rồi những tiếng la từ tổ tiền sát, coi chừng, nó chạy kia ḱa...Mấy bóng áo đen chạy kia ḱa. Và những tràng súng nổ dồn dập đuổi theo. Và sau đó, chỉ c̣n là những bóng ma vô h́nh vô ảnh.

 

    Trưa mùa hạ. Đất đai khô nẻ, và ḷng người cũng vậy, cũng khô nẻ từng mảnh hận thù. Trai thời loạn. Phải chi được trở thành một quân tốt của Nguyễn Huệ ngậm thẻ ra Bắc đuổi giặc Thanh th́ hạnh phúc biết bao. Ngày nay, không thấy quân Thanh, mà chỉ thấy những bóng ma ŕnh rập. Một thằng con đă gục xuống, một viên đạn CKC, bắn vào chỉ một lổ nhỏ, nhưng khi ra khỏi ngực th́ toác loác tua tủa sợi gân và da c̣n bám thịt và xương.  Có ai thấy không, tốt quân nh́n nhau mà rưng rưng nước mắt. Đàn chim mía vụt bay lên không, xạc xào lá mía cứa đau. Những viên đạn đồng du nhập từ đâu để hồn ĺa xác, mà xác cũng tội t́nh. Trả thù. Bắn. Bắn thả dàn. Quạt từng tràng. Nỗi căm hờn nghẹn uất vỡ thành từng tràng nổ. Và bong bóng nước sủi lên, hai thằng trẻ già không chịu nổi sức ép của những trái mảng cầu nghi ngờ liệng xuống cuối cùng cũng ngoi đầu lên, đầu hàng. Nỗi tức giận hả hê.  Dộng nó. Máu đổi máu. Định bất lực nh́n hai thằng già trẻ. Định quay mặt khi ông trung uư xuất hiện, uy quyền tỏa ra hào quang. Ông không nói không rằng, đưa tay thoi vào ngực tên trẻ. Định cũng muốn đau lây. Trời ơi. Tại sao tôi khổ như thế này. Nẫu về th́ sợ nẫu chặt đầu cắt cổ. C̣n quốc gia về th́ quốc gia đánh đập. Mày nói ǵ. Tại sao mày lại trốn dưới ao. Nếu mày là dân lương thiện th́ tại sao mày lại chạy trốn ?

    Định đă bất lực. Chàng cảm thấy bất nhẫn. Nỗi thù hận như phún thạch trước đây giờ đă tan biến. Chàng nhớ lại lúc c̣n nhỏ, chàng đă chứng kiến cảnh anh Chạc tṛng cổ  trấn nước con chó vàng của ảnh. Con chó vừa rên tuyệt vọng, vừa nh́n chủ bằng đôi mắt đẩm nước mắt. Lạy Chúa đoái thương. Lạy Phật ban cho chúng con t́nh thương. Cái nh́n như cái nh́n của thằng trẻ bây giờ. Nó nh́n chàng khẩn cầu van lơn. Nó không c̣n là con người nữa, mà là con vật ở cuối đường cùng...

Định đến bên ông đại đội trưởng của ḿnh, khẩn cầu:

"Thưa trung úy tôi nghĩ cách tốt nhất là đi t́m trưởng ấp hỏi về lư lịch của hai đứa này."

"Anh nói sao.  Nếu chúng không phải là VC th́ tại sao chúng lại trốn dưới ao ? Nếu chúng không phải VC th́ tại sao thằng Lợi bị chết ?"

"Thưa trung úy, tôi cũng biết vậy. Nhưng chỉ có cách hay nhất là mời ông ấp trưởng. Ông sẽ giúp chúng ta biết rơ hơn về hai đứa này."

"Được. Anh cho lính mời ông ấp trưởng đến gặp tôi."

 

    Bây giờ tiếng khóc của mụ đàn bà trở nên thảm thiết hơn bao giờ. Trời ơi, khóc, ở đâu cũng là tiếng khóc. Chàng mở mắt mỏi mệt nh́n sân nắng. Lại ông già, thằng trẻ, hai đứa con trai của mụ già kia nữa. Chàng cố t́m một chút ǵ h́nh ảnh để có thể  chứng tỏ chúng là tên địch. Nhưng chàng không thể t́m ra. H́nh như tất cả những nét thương tâm đau đớn in hằn trên trên guơng mặt, trên tấm thân da vàng. Nhất là thằng trẻ. Nó ôm mặt, vừa khóc vừa rên rỉ:

"Tôi đâu có làm nên tội mà bắt tôi tội nghiệp."

Một tên lính hét:

"Im không. Sao mày lại trốn dưới nước hả ?"

Thằng trẻ ngước đôi mắt đẩm lệ:

"Các ông không biết mấy hôm nay đêm nào nẫu cũng về, nẫu hăm giết bọn chúng tôi. Chúng tôi ngở các ông là nẫu giả dạng..."

"Láo. Mày không thấy bọn tao mặc quần áo như thế này à ?"

"Bẩm các ông, nẫu cũng mang quần áo như các ông. Có dấu hiệu như của các ông."

 

oOo

    Lời tŕnh của ông ấp trưởng.

 

Bốn người bị bắt ngày ... trong khi quân đội tảo thanh tại ấp... là X, A, B. C; X là dân tản cư từ ấp dưới và A, B, C  là thanh niên chiến đấu của ấp. A, B, C ở hạng tuổi quân dịch, nhưng trốn lính ở nhà gia nhập thanh niên chiến đấu. Suốt một tuần nay, ấp chúng tôi hầu như bị bỏ rơi. Ban đêm, địch từ mật khu bên kia con đường đất qua, bắt dân họp mít ting và thu thóc gạo. Ngày đầu nghĩa quân đụng nặng phải rút lui. Ngày sau, nghĩa quân đến ngôi trường ấp vào buổi xế chiều như thường lệ để sửa soạn đi kích, th́ bị địch đội từng đám lục b́nh dưới hồ lên tấn công. Bắt đầu từ đấy ban đêm ấp bị bỏ rơi hoàn toàn. Hai trung đội nghĩa quân đă bị thiệt hại mất một số, trong đó có ông trung đội trưởng, một người gan dạ nhất. Ban đêm nghĩa quân rút về vùng an ninh hơn, dù họ được lệnh phải nằm lại. Như vậy ấp chỉ c̣n chúng tôi,  những người thanh niên chiến đấu.  Nếu địch ít, chúng tôi đánh. Nếu địch đông, chúng tôi nằm yên. Đôi khi địch ḍ la chúng tôi bằng cách cứ bắn bừa vào các bờ bụi. Chúng tôi đă trải qua những đêm thật khủng khiếp. Chúng tôi chỉ được cấp những khẩu súng trường hay carbin hay Mas 36 cũ kỹ lâu đời. Lựu đạn th́ khan hiếm. Khó mà xin quận xin xă. C̣n lính quận, hay nghĩa quân th́ quá hèn yếu. Họ chỉ về khi có Đại Hàn hay chủ lực hành quân các vùng dưới, và họ rút đi khi thấy t́nh h́nh trở nên nặng nề, Chỉ c̣n chúng tôi, những người như X, A, B, C... Chúng tôi phải sợ đủ thứ. Sợ địch và sợ bị bắt lính. Nhất là mấy tuần nay, chiến dịch Phượng Hoàng đă về trên quận. A, B, C không dám ló mặt ra ngoài nhà v́ chúng sợ phải xa mẹ già và vợ con nheo nhóc. A, B, C năn nỉ tôi được ở lại ấp để chiến đấu cho ấp. A, B, C là những thanh niên can đảm. Có lần chúng xách lựu đạn rượt địch trong đêm khuya lấy AK về để đem lên quận đổi M.16. Địch đă lên án tử h́nh chúng trong những lần mít tinh. Địch t́m cách bắt chúng tôi. Có lần địch giả dạng các ông, mang quần áo huy hiệu chủ lực như các ông. Bởi vậy  X, A, B, C mới trốn... Bao nhiêu cái khốn khổ nhất, gian nguy nhất đă đè xuống đầu chúng tôi. Chúng tôi có thể bị địch giết lúc nào. Nhưng chúng tôi không thể rời ấp. Mùa lúa đang bị thất v́ trời hạn, c̣n thanh niên th́ không có. Bởi thế A, B, C mới ở lại để được chăm sóc đám lúa đám ruộng, để cuốc đất nhổ cỏ...

Bây giờ th́ tuỳ thuộc vào các ông. Đập sông đă bị vỡ từ một tháng nay. Chúng tôi không đủ người để dựng lại đập mới. Các ông không thấy một đám trẻ con nheo nhóc, những bà già mù ḷa tiều tụy kia. Tôi nhân danh là ấp trưởng xin nhận tội v́ đă bao bọc che chở A, B,C. Nhưng thưa các ông nếu mà A, B, C đi mất rồi th́ tôi sẽ giao lại súng cho xă, mang cả gia đ́nh lên phố, lên quận để ăn xin...

 

 

    Viên trung úy thẩn thờ. Viên thiếu uư quay mặt  cúi đầu. Một con cưởng vụt nhảy trên sân, rồi đậu trên cành ổi, hót ríu rít. Cánh đồng khô nức nẻ nh́n đến nhức mắt. Viên trung úy truyền lệnh mở trói những người bị bắt, lại cho thêm cả chục trái lựu đạn. Ông ta nói với người thiếu úy trung đội trưởng:"Anh có ư kiến hay. Nếu không có ông ấp trưởng, chúng ta đă phạm một tội ác."