VĨNH BIỆT ĐINH CƯỜNG
Trần Hoài Thư
Chân dung Trần Hoài Thư
dinhcuong 2014
1. ĐINH CƯỜNG VÀ THƯ QUÁN BẢN THẢO
Cuối cùng, ai cũng đến cánh cửa đó. Nhưng mà, tôi cứ nghĩ là ĐC vẫn c̣n sống. Thơ anh vẫn c̣n đấy, Cào lá ngoài sân đêm vẫn c̣n đấy. Tranh anh phác họa vẫn c̣n đấy . Và trước mặt tôi, cái khung kính có bức tranh người nữ khỏa thân mà anh tặng tôi vẫn nằm đấy. Với tôi, anh vẫn sống măi trong tâm trí tôi.
Trước khi anh qua đời, anh làm những bài thơ về kệ sách của anh. Hay là lời gởi gắm cuối cùng của anh. Tôi hiểu, dù anh là họa sĩ, nhưng thật ra, anh yêu thơ như anh yêu vẽ. Không biết anh đă hỏi tôi in khâu bao nhiêu bộ thơ miền Nam. Tôi nhớ là nhiều lắm. Mỗi bộ 6 cuốn, mà không biết bao nhiêu bộ tôi đă gởi đến anh. Anh bảo bạn bè ở VN thích. Hay tự nhiên trong tủ sách của anh thiếu một hai cuốn. Hoặc những bộ Sáng Tạo, hay Lược đồ văn học VN. Tôi biết là anh muốn ủng hộ TQBT nên mới order hết bộ sách này qua bộ sách nọ. Anh bảo anh rất thích cuốn thơ “Cào Lá Ngoài Sân Đêm” do Thư Ấn Quán xuất bản. Nay sách hết rồi, THT có thể in cho ḿnh thêm 5, 10 tập được không? Tôi nói với anh là tôi rất vui. Được một họa sĩ danh tiếng như anh “chịu” là một hạnh phúc lớn đối với tôi, khi mà kỹ thuật in ấn của Thư Ấn Quán chỉ là kỹ thuật thủ công nghệ. In cho anh, mục đích tặng anh, nhưng luôn luôn anh tặng quà hậu hĩnh trong bao thư. Anh là một mạnh thường quân, dù anh sống cuộc đời đạm bạc hơn ai hết.
Vừa rồi, trong lúc sưu tập bài vở để giới thiệu tạp chí Nghệ Thuật trên TQBT số tới, tôi t́m được một bài viết của giáo sư Đỗ Long Vân về cuộc triển lăm tranh anh tại Huế vào tháng 11-1966. Đây là bài viết mà anh rất “chịu”. Tôi đă đánh máy, và layout. Hy vọng anh sẽ ngạc nhiên v́ món quà văn chương mà tạp chí TQBT dành cho anh để anh nhớ lại hơn 50 năm về trước. Vậy mà, làm sao tôi có thể ngờ, là bài sẽ không bao giờ được anh đọc. Anh ĐC ơi. Anh có nghe những tiếng gơ trên bàn phiếm. Anh có thể hiểu là ḷng tôi như rạn vỡ ra, như nhịp búa nhịp dao…
Dù theo dự trù, bài sẽ được phổ biến trong dịp TQBT phát hành cuối tháng 12 như là một món quà văn nghệ của TQBT, nhưng mà, giờ đây, anh ra đi rồi th́ lấy ai mà bồi hồi? Thôi th́ đăng bây giờ. Ngậm ngùi post bài viết, như là nén hương kính gởi đến hương hồn anh của chúng tôi, tạp chí TQBT. (THT)
2. ĐI DỰ ĐÁM TANG ĐINH CƯỜNG
Chưa bao giờ tôi gặp một vấn nạn như lần này. Tôi muốn xuống Virginia để dự đám tang Đinh Cường vào ngày 13-1-2016, nhưng mà làm sao tôi có thể đi được. Tôi không thể bỏ Y. với khay đồ ăn Mỹ c̣n nguyên vẹn. Tôi cũng không thể dùng xe lửa v́ thời khóa biểu rất bất tiện. Tôi cũng không thể dùng xe bus v́ phải mất ít nhất là 30 tiếng đồng hồ.
C̣n việc tự lái xe th́ qua đỗi vất vả
với tôi. Không những vất vả mà c̣n nguy
hiểm. Mắt tôi quá kém để lái xe. Tôi bị
căn bệnh buồn ngủ khi lái xe. Lái khoảng nửa
tiếng là mắt như nhắm. Tôi đă có mấy
lần suưt gây tai nạn v́ cái bệnh này.
Nhưng mà với một người mà Thư Quán Bản Thảo mang ơn, tôi không thể viện lư do này lư do nọ để mà không đi. ĐC đă giúp chúng tôi rất nhiều mỗi khi chúng tôi cần. B́a sách. Tranh b́a TQBT. Hay những tài liệu văn chương. Và sáng tác bài vở.
Anh đă từ Virginia lên thăm Y. hai lần. Mệt mà vẫn theo bạn bè mà đi. Để rồi tới nhà tôi, anh nằm trên sofa mà ngủ. Cái t́nh ấy làm sao mà tôi đáp đền cho hết.
V́ vậy, cuối cùng tôi quyết định lái xe một ḿnh xuống dự đám tang. Bằng mọi giá phải đi. Y th́ luôn luôn khuyến khích. Ngày nào khi thấy tôi Y. đều hỏi sao về mau dữ ông. Tôi giải thich c̣n ba ngày nữa mới đi. Tội nghiệp. Trí nhớ thông minh của Y. đă bắt đầu suy giảm.
Theo dự trù tôi sẽ rời nhà lúc 1 giờ sáng ngày thứ tư 13-1-2016. Cứ lái một tiếng, rồi tắp vào bên đường hay rest area mà nghỉ. Cứ từ từ trước sau ǵ cũng đến trước giờ thăm viếng.
Thằng con lo cho tôi. Xa quá mà ba. Con rất lo cho sức khỏe của ba.
Tôi bảo: Bác ĐC đă giúp ba rất nhiều. Ba cần phải có mặt để tiễn đưa bác.
Vào lúc 10 giờ sáng ngày thứ ba 12-1, tôi nhận một cú điện thọai của Đ. Đ. hỏi tôi có dự trù đi xuống Virginia dự đám tang họa sĩ ĐC không. Tôi nói có. Và kể chương tŕnh của tôi đi. Đ. khuyên tôi đừng nên đi một ḿnh. Đ. sẽ lái xe giúp tôi.
Đấy. Tôi nghĩ là hương linh ĐC đă đẩy đưa Đ. giúp tôi lúc mà tôi rất cần. Ở đây, tôi không hé môi về ư định của ḿnh với bất cứ một ai. Bởi lẽ tôi ngại phiền. Hơn nữa chẳng có ai thân thiết với ĐC mà tôi được biết, nhờ họ là điều tôi không muốn chút nào.
Vậy mà, tự nhiên có một người ngỏ trước ư định trong lúc tôi không nói ǵ về việc đi. Thật khó có thể tin nhưng là sự thật.
Cám ơn Đ. đă giúp tôi được có mặt trong buổi tang lễ. Nhờ vậy mà tôi có thể thắp cây nhang, và sờ lên nắp quan tài. Nhờ vậy mà tôi có thể nói lên lời chia buồn với chị Tuyết Nhung, và các cháu. Nhờ vậy, mà sau ba năm bế quan tỏa cảng không đi đâu, giờ tôi mới có thể gặp lại một số bạn bè thân mến. Tôi nghĩ lúc này, cái chết của ĐC đă làm chúng tôi càng gần gũi hơn bao giờ. Bởi v́ qua anh, chúng tôi khi bắt tay nhau, dù quen đă lâu hay mới quen, chúng tôi nghĩ là chúng tôi đều có một mẫu số chung: Đó là ĐC trong trái tim ḿnh. Khi chúng tôi bắt tay nhau hay ôm choàng lấy nhau, có nghĩa là chúng tôi đang chia buồn với nhau. Bởi lẽ mỗi người chúng tôi đều mất đi một ĐC, và trái tim mỗi người đều đẫm lệ.
Chúng tôi chia buồn cùng nhau.Chúng tôi đă mất Đinh Cường thật, nhưng cũng nhờ ĐC mà trái tim chúng tôi càng đầy thêm hơi ấm t́nh thân.
Trần Hoài Thư