Nam Dao

Giới thiệu Tr ần Th ị NgH.

Rao, giao, trưng ...hàng mỹ nghệ cao cấp

 

trước  mặt là vực, sau lại tối thui

Em, ta leo lên lưng chừng trời

 

R̀A

 

60cm X 80cm

Sơn dầu trên vải bố.

 

AIRomir

Trần Thị NgH.

1 – DỊ MỘNG

   

11 giờ 30 đêm ở Sài G̣n bà Giao nhận cú điện thoại của bà Kim từ Maisons-Alfort:

- Tôi bay từ Sacto sang Pháp 2 tuần nay rồi, đang ở nhà bà bạn cùng học Trưng Vương ngày xưa. Tụi này đang có chương tŕnh ra đảo Yêu, có đi không?

- Đảo Yêu? Ở đâu vậy?

- Chừng nào đáp?

- Hai ngày nữa. Đang ngủ ở Bàn Cờ mà!

- Gớm, nghe đến yêu bừng mắt ra!

Chỉ 24 giờ sau khi bà Giao hạ cánh ở Roissy, hai bà gặp nhau tại ga xe điện Jourdain, có ôm nhau vỗ vỗ lưng. Buổi chiều ở căn chung cư 56 mét vuông của con trai bà Giao, bà Kim được mời ăn bánh nhân táo do nàng dâu Tây làm tại nhà. Một vài tấm ảnh được chụp bằng Pentax: hai bà ngồi trên ghế dài, hai bà đứng trước kệ sách, bà Kim quàng vai bà Giao ở góc bàn ăn. Họ hẹn nhau ở ga St Lazare sáng hôm sau.

Đồng hồ sinh học c̣n lộn xộn, bà Giao - cùng bà Kim và người bạn đồng môn thuở xưa của bà Kim - ngồi lắc lư trên chuyến xe lửa về Lisieux nơi sẽ có hai bà khác đón ở ga, một bà là chủ nhà nghỉ Duca tọa lạc trên đảo Yêu, bà kia là cựu y tá bệnh viện V́ Dân thuở Sài G̣n. Từ Lisieux, Madame Duca lái chiếc xe cáu cạnh 8 tiếng đồng hồ chạy tàng tàng qua Le Mans, Angers, Rennes, Nantes, La Vendée..., cuối ngày mới tới Fromentine ; giờ đó gió biển thổi rối tóc, thủy triều đang thấp lắm, làm trơ băi. Phải đến 8 giờ tối nước lên mới có phà ra đảo. Hành tŕnh này lồi lơm đăng đẳng không thua ǵ đường bay Sài G̣n – Paris, cũng 12 tiếng. Bà Giao thấy oải. Băo ḥa những câu chuyện đàn bà bất tận trên xe, băo ḥa ngồi, băo ḥa mở mắt, băo ḥa sóng nhồi. 9 giờ đêm mới cặp bến Port-Joinville, 10 giờ đêm uống vang trắng ăn tôm biển chấm sốt mayonnaise ở xóm La Croix.

Nhà nghỉ của bà Duca khuất kín phía sau con đường mang tên Chemin des Vieilles um tùm và ŕ rào thông, cách băi tắm Các Mệ - Plage des Vieilles - chỉ có 5 phút đi bộ. Ngồi trong nhà có thể nghe lâm râm tiếng biển vỗ vào ghềnh lẩn trong tiếng gió lùa qua kẽ ngói trên mái thấp.

Tính theo nấc th́ tuổi 5 bà già là 67, 66, 65, 60, 58. Năm cụ trên đảo Yêu, một cuộc tương phùng đặc biệt. Các cụ hẳn đă từng yêu, tưng bừng hay âm thầm, nay mỗi người mỗi cảnh, nhưng nghe đến Ile d’Yeu, tuy chẳng ăn nhậu ǵ đến chuyện yêu đương trong tiếng Việt, vẫn cảm thấy có ǵ đó thú vị qua sự trùng hợp trong cách viết của hai ngôn ngữ, bèn tung hê việc riêng để cũng vui chơi theo lời rủ rê của gia chủ, nhân mùa vắng khách. Ba cụ lớn đều là cựu học sinh Trưng Vương, cụ 60 là bạn sơ giao của cụ 65 cập rập gặp nhau chỉ có 48 tiếng đồng hồ ở Sacto cách đây 5 năm, cụ 58 là chỗ quen biết thâm giao của cụ 67, bạn tinh khôi của 3 cụ c̣n lại. Không có mớ dây nhợ này các cụ khó mà h́nh dung trên bản đồ thế giới có một ḥn đảo nhỏ mang tên Yeu, cũng khó có cơ hội để rời đất liền ra khơi bằng phà.

Yeu-không-đội-mũ, hoặc Yeu-đầu-trần nằm về phía Tây Bắc của nước Pháp cách bờ 17km mất 45 phút phà, chưa tính 450km giữa bến Fromentine và Paris. Chỉ với diện tích 23km2 và 5.000 dân, Ile d’Yeu ăn nên làm ra với cơ man là dịch vụ du lịch cùng hơn 20 khách sạn, nhà trọ uy tín trong đó có Duca, được giới thiệu trong tập Hướng Dẫn Thực Dụng; có cả sân bay với hai băi đáp trực thăng, phương tiện chuyên chở công cộng, taxi trên cạn, taxi dưới nước, du thuyền, xe đạp cho thuê, trường Hàng Hải, trường Ngư Nghiệp, 3 thư viện lớn, 1 rạp hát, đài phát thanh địa phương, 3 nhà thờ thay phiên nhau hành lễ tùy ngày chẵn lẻ và tùy mùa,  10 điểm tham quan thuộc loại Top Ten cùng vô số lộ tŕnh gợi ư cho khách đi bộ thích khám phá lùm bụi đụn ghềnh.

Trừ chủ nhà được ngọa long sàn trên lầu, 4 bà c̣n lại trụ 2 pḥng nhỏ dưới nhà. Tuy hai cái giường đơn đă được bà Giao kín đáo kéo dang xa tối đa, đêm tĩnh mịch trên đảo làm hai bè ngáy của bà Kim vượt giới hạn thẩm âm của màng nhĩ. Không ước lượng trước chuyện này, cầm cự được quá nửa đêm bà Giao loay hoay ôm mền gối đi ḷng ṿng trong nhà để cuối cùng quyết định nằm chuồi trên cái ghế dài ngoài pḥng khách nơi bà ta trăn trở mấy đêm liền muốn ẹo xương sống.

Qua hai đêm đứt khúc, những ngày sau bà Giao lơ mơ như bị mộng du. Đảo Yeu trở nên mờ ảo như lúc nào cũng ch́m trong sương. Sương đáp là đà trên cỏ, hơi mỏng luồn qua nắng quái rồi lại phả đục ngầu lúc chiều tà. Hoa vàng trở nên nhờ nhờ như có pha trắng, rong bám trên đá tảng ngă úa thành vàng cam, những ngôi nhà đồng loạt tường trắng lóa cửa xanh lơ nhấp nhô ngay cả khi bà Giao nhắm tịt mắt lại. Các mẩu chuyện giữa các cụ nhắc lại kỷ niệm xưa thời đi học cùng chuyện t́nh duyên gia đạo nghe lao xao ùa tới như sóng ập xong trôi xa theo nước rút. Bà Giao thỉnh thoảng lại ngủ gật rồi hoảng hồn choàng tỉnh bởi tiếng kêu từng chập thê thiết của bầy hải âu lúc nào cũng bay vờn loanh quanh như diều hâu.

Trong khi đó, với dáng đi tung tẩy hơi chệch tuổi 65, tay phải giơ máy lên cao cao, mắt trái nheo nheo, bà Kim tranh thủ ghi lại trong màn h́nh Canon bất cứ thứ ǵ trên đường đi. Cỏ lau, măn đ́nh hồng, lan nhật quang, cúc gai, hoa cát tím, sứ biển, hải đăng, buồm viễn xứ,  mơm đá cuối đường làng, bờ rào, bóng ngói, băi rêu, trẻ con, người già, hàng quán, chó mèo, chim chóc… Tuổi thơ bà Kim, đáng tiếc v́ sao lại không được biết đến Astérix, Obélix và những tảng đá bia. Trên ḥn đảo này, nơi dấu vết thời trung cổ vẫn c̣n mồn một, cũng không thiếu những menhir rải rác được kẻ chữ trắng dùng làm bảng dẫn đường: Hang Tai Lừa, Động Bồ Câu, Mơm Đầu Vàng, Hang Phu Thê, Hốc Địa Ngục, Cổng Thiên Đàng, Đá Bia Râu Xồm, Thạch Bàn, Xóm Thập Tự, Ḥn Quỉ, Ḥn Bánh Ḿ Trét Bơ, Ḥn Chênh Vênh…. Bà Kim chớp nhá không ngơi tay. Tuy đă 5 năm nghỉ hưu, nhiệt huyết nhà báo vẫn c̣n sôi sục với châm ngôn rất máu: thà bắn nhầm hơn bỏ sót.

Không phải bà Kim không biết ḿnh gây trở ngại cho việc ngủ nghê của bạn cùng pḥng, nhưng giải quyết thế nào đây? Già thêm 5 tuổi nữa đi, sẽ biết. Rồi sẽ ngáy kḥ kḥ trong lúc ngủ, thậm chí mớ lảm nhảm, rên ú ớ, mắt kèm nhèm phải nhỏ thuốc ngày ba lần như tôi đây này. Cứ kiểu này, c̣n chuyến đi chung đánh ṿng Địa Trung Hải 12 ngày, chịu nhau sao cho thấu? Sau khi suy nghĩ rất lung, một bữa sau cơm tối bà Kim đă đề nghị thẳng thừng với bà Giao nên hủy chuyến hải du vốn sẽ được xúc tiến sau khi trở về từ đảo Yeu - tuy đă giữ chỗ và thanh toán mọi chi phí bằng thẻ tín dụng của bà Kim; trên nguyên tắc nó sẽ được chia đôi để bà Giao hoàn trả lại phần ḿnh cho bạn đồng hành.

- Tôi thấy nên hủy chuyến đi; tôi sẽ chịu mất trắng số tiền đă trả cho hai người, coi như bị móc túi. Ngủ không được rất có hại cho sức khỏe, nếu bà không chịu ráng tập nghe tôi ngáy cho quen.

Đề nghị này có gây bất ngờ cho bà Giao, nhưng nó giống như một cánh cửa đột ngột được mở bung khiến không khí ùa vào thổi tơi bụi bặm trong căn pḥng chật và ngộp. Đồng ư ư, e rằng sẽ chạm đến những điểm tế nhị của mối quan hệ. Hơn nữa chuyến đi đă được dự tính nhiều tháng trước với những bức điện thư bắn qua bắn lại để cùng hội ư. Từ đầu đến cuối, do chưa có kinh nghiệm đi cruise, bà Giao đă để cho bà Kim quyết định lộ tŕnh, chi phí, thủ tục đăng kư qua mạng, đồng thời tất bật xin visa Schengen, thu vén chuyện nhà cửa, nhờ người tưới cây nuôi cá, tự nhủ kệ, thử một lần cho biết nước biển Địa Trung Hải, coi như chuyến ngao du cuối cùng trước khi sụm bà chè cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng. Với lại, chỉ 12 ngày thôi, rồi sẽ dành cho Paris tất cả phần c̣n lại của mùa hè. Trở lại căn pḥng ngó xuống đường Ribière lúc nào cũng được dành riêng cho mẹ già là một viễn cảnh êm đềm và đẹp.

Trong một sát-na bà Giao có hơi tức thở, nghĩ, cái cách phát ngôn của bà Kim có thể làm chưng hửng bất cứ ai huống chi là người trong cuộc; cố gắng nhă nhặn bà ta nói:

- Tôi không muốn chị có cảm giác bị…tôi móc túi. Tôi cũng không muốn ăn cắp của chính tôi một chuyến đi đă được chuẩn bị lâu. Tôi sẽ tập cho quen.

Nói xong câu này bà Giao biết ḿnh tiêu đời, nhưng chắc không c̣n chọn lựa nào khác. Chẳng lẽ nói hoan hô, hay quá, hủy hả? Tôi sẽ có mùa hè của riêng ḿnh, ngon giấc trên cái giường quen thuộc, đêm không bị khủng bố bởi hai bè ngáy từ một soloist. Ḿnh sẽ hôn tạm biệt có vỗ vỗ lưng nhau tại nhà ga St Lazare sau khi trở về từ Yeu. Xin trả chị phần chi phí phía tôi. Không tiếc của đâu. Không tiếc chút nào số tiền quẳng xuống biển cho cá mập ăn tuy là dành dụm từ mồ hôi nước mắt ṛng ră nghề bán cháo phổi, lê la từ lớp học này sang lớp học khác, nắng chói chang hay mưa dầm dề, dằn xốc hay lầy lội. Ba chục triệu đồng VN có thể nuôi sống một gia đ́nh nghèo đông con được vài năm, thậm chí hơn 1.000 ngày. Nhưng thôi, của đi thay người.

Việc chương tŕnh không thay đổi khiến bà Kim thở phào nhưng không thấy khỏe. Hừ, mụ này mâu thuẫn; khi dự tính sao có giọng rôm rả, lúc sắp vào cuộc lại làm ra tḥ thụt. Ngoài lư do mất ngủ v́ tiếng ngáy, có cái ǵ cân cấn giữa hai người mà bà Kim chưa khui ra được. Sau buổi nói chuyện ngắn gọn tối đó, hai người gần như không gặp nhau riêng trừ những lúc phải ngồi vào bàn ăn hay leo lên xe của bà Duca tiếp tục phanh phui các phần khác của đảo. Bà Kim, luôn khi ngồi chăm chú trước màn h́nh cái máy vi tính xách tay mang theo từ Sacto, không bao giờ tham gia vào chuyện bếp núc của các bà hay làm vệ sinh pḥng, trong khi bà Giao, để tránh xớ rớ, vừa mắt nhắm mắt mở vừa xắn tay áo tập chan ḥa với mấy người bạn của bà Kim. Chuyến đi đảo Yeu như một bài văn làm nháp dọn đường cho một chuyến đi khác và bà Giao đă đúc phần kết luận, trong khi đó, bà Kim vẫn c̣n cặm cụi suy nghĩ chưa xong đoạn thân bài.

 

2- CHUYẾN TÀU HOÀNG HÔN

    

·        Royal Caribbean International – Navigator of the Seas

Civitavecchia là một cảng mênh mông. Vào khoảng 11 giờ 30, tài xế Louis với cuốc xe Roma Termini-Civitavecchia trị giá 110 euros đă ṃ ra được bến đậu của chiếc Navigator of the Seas. Hai bà h́ hụi kéo 2 cái tourister loại 10 kí đi về phía cổng hải quan, vừa đi vừa áy náy ngoái ngó cái mặt chầm dầm của tay lái xe Fiat không được tiền bo. Thôi kệ nó, nhỉnh nhỉnh 50 cây số mà lấy giá cắt họng, c̣n trà nước ǵ nữa?

Bà Kim, trong tâm trạng phấn khích, buông hành lư giơ máy kỷ thuật số lên nhá lia lịa. Chiếc tàu đồ sộ như Titanic thuộc tổ chức du lịch đường biển Royal Caribbean International, theo sơ đồ chi tiết có đến 14 tầng nghều nghệu được trang bị đầy đủ trung tâm mua sắm, bar, pḥng họp, ṣng bạc, sàn nhảy, hồ bơi, thảm chạy bộ, spa, sauna, các chương tŕnh phiêu lưu khám phá đại dương tổ chức cho trẻ con….rơ ràng là dành cho dân từ khá giả đến giàu sụ. Bà Giao cũng giơ Olympus lên nhưng chưa kịp bấm đă bị đẩy tới do các hành khách khác đang chen chân ngay lối vào làm thủ tục lên tàu, ở đó một nàng tóc nâu nước da Địa Trung Hải đang phát phiếu khai sức khỏe cho từng người. Loạc choạc sao mà bà Kim đưa tay ra nhưng trợt mất cái phiếu vào tay người khác, bèn cao giọng giấm giữa nắng 40 độ giờ ngọ:

- How about me?

Chuyến xe lửa Paris Bercy – Roma Termini x́nh xịch 13 tiếng, thêm 1 tiếng rưỡi cà rịch cà tang từ ga trung tâm ra cảng bằng xe Fiat hẹn trước qua mạng, tổng cộng 14 tiếng rưỡi. Sau một đêm ngủ cà giựt lây lất ổ bánh ḿ khô queo, hai bà chỉ muốn an tọa sau thủ tục check-in.  Nhưng mọi việc không trơn tru, do visa Schengen của bà Giao chỉ có giá trị trong 25 quốc gia không có Thổ Nhĩ Kỳ nằm trên lộ tŕnh của chuyến đi. Các nhân viên hải quan cầm cái thông hành màu xanh lá cây có in quốc huy nước Cộng Ḥa Xă Hội Chủ Nghĩa Việt Nam chạy tới chạy lui mặt mày nghiêm nghị ra vẻ nhiệt t́nh giải quyết. Tâm trạng bà Giao lúc ấy? Thật nhẹ nhỏm nếu không phải tiếp tục lênh đênh. Ngó đám hành khách dễ chừng cả ngàn mạng lũ lượt vợ chồng con cái bạn bè t́nh nhân đang hăm hở trèo lên chiếc tàu được trang bị như một thành phố thu nhỏ, bỗng thấy ngán ngược những ngày sắp tới. Thoát khỏi cái tập thể đó cũng có nghĩa chia tay với bà Kim ngay tại cảng Civitavecchia. C̣n lại một ḿnh, bà Giao sẽ t́m đường trở lui nhà ga Roma Termini mà không cần xe Fiat có máy lạnh với tài xế mặc đồ veste thắt cà-vạt, rồi nhảy lên xe lửa về lại Paris, êm đềm và đẹp.

C̣n bà Kim? Hẫng. Khi sục cái site Vacations To Go.com, sao không thấy thông tin ǵ về những rắc rối khả dĩ có liên quan đến di trú? Ngoài ra bà Giao, qua e-mail từ Việt Nam lúc nào cũng OK OK chị book đi, để mặc cho bà Kim lướt hết tuyến này sang tuyến khác trước khi chọn được lộ tŕnh Rome-Messina-Athens-Ephesus-Crete-Rome kéo dài 12 ngày. Hẫng và bực, bà Kim nổi sùng với cô tóc hoe ngồi sau quầy làm thủ tục check-in. Lại giọng giấm:

- How about me?

Thiếu điều muốn nói tôi là công dân Mỹ.

Tóc hoe nhẹ nhàng nói:

- V́ hai bà đi chung, chúng tôi không thể chỉ làm thủ tục cho một ḿnh bà. That’s not nice!

Đúng là coi không đặng. Chụp lấy cơ may hi hữu, bà Giao khấp khởi đề nghị :

- Chị có thể đi không có tôi. Chị có chọn lựa mà.

Tranh chấp nội tâm mất một lúc, bà Kim đành gạt đi:

- Nếu thế th́ tôi cũng không đi.

Nếu thế có nghĩa là thật phí của giời. Một người đến từ bờ Tây của nước Mỹ, một người vượt đại dương từ Á sang Âu, hẹn nhau ở Paris, cùng nằm xe lửa qua Rome rồi bây giờ lớ ngớ làm cái ǵ ở đây ? Với giọng tuy không lấy ǵ làm mặn lắm, bà Kim buông một câu khẩu khí:

- Tôi sẽ không thể tự tha thứ nếu bỏ bà ở lại Rome để đi chơi một ḿnh.

 Bà Giao nghĩ, Rome th́ sao hả ? Lần đi Rome trước với vợ chồng Hébert, họ gần như đă sục sạo mọi ngơ ngách của thành phố này, cũng trong nắng hè 40 độ. Ở lại Rome làm chi mới được chứ, trong khi có thể mua một vé tàu nằm, tà tà về lại mái nhà xưa. How about me là cái ǵ mà trong ṿng 30 phút bà Kim đă thất thanh kêu lên đến 2 lần? Mỗi cá nhân chẳng là cái cóc khô ǵ, nhưng khi các cóc khô chụm lại, trời hỡi, nó được gọi là tương quan xă hội. Nhưng mà tiêu rồi, bà Kim bỏ chuyến.

Thông hành màu xanh lá cây có quốc huy Việt Cộng được chính thuyền trưởng chiếc Navigator of the Seas trang trọng trả lại kèm theo lời thành kính phân ưu. Từ bến đậu thênh thang của chiếc tàu, lôi hành lư đi bộ giữa nắng trưa để t́m lối ra đường cái hẳn phải mất tệ lắm cũng 1 giờ đồng hồ. Nếu không nhờ một o hải quan xinh đẹp – vốn chứng kiến từ đầu đến đuôi việc lỡ chuyến của hai bà mẹ Gio Linh – các cụ làm ǵ biết được có bus chở chùa ra cổng?

Từ trên xe bus có thể thấy hành khách Titanic mỗi lúc một đông. Họ đổ xuống từ những chiếc Lexus hoặc Limousine hoặc navette tinh tươm của các hăng du lịch, với hành lư ngồn ngộn y như một cuộc đổ bộ xuống… biển. Chiếc tàu 14 tầng lọt lại phía sau. Bà Giao nén một cái thở kh́ rồi lại ém một tiếng đánh thượt khi ngó xéo qua người đồng hành bên cạnh. Bà Kim cau cặp chân mày kẻ ch́ bên dưới vành nón sụp, ưu tư không biết sẽ tá túc ở đâu khi trở lại trung tâm thành phố. Pḥng giữ trước ở Freedom Traveller là để dành cho hôm trở về sau chuyến hải du, nghĩa là gần hai tuần nữa. Liệu c̣n pḥng trống trong cùng một nhà trọ? Rất cần tắm một cái. Đă gần 24 giờ lam lũ kể từ lúc lên xe lửa ở Paris Bercy 5 giờ chiều ngày hôm trước. Ngoài cái hostel đó, biết đường đâu mà t́m ra được một chỗ khác? Liếc ngang thấy bà Giao mặt tưng tửng, bà Kim tự hỏi vụ này do ai mà ra nông nổi? Thật khó hiểu thái độ không biểu hiện cảm xúc ǵ rơ rệt; quanh con người này giống như có che rèm, mỏng nhưng đục, thỉnh thoảng thấy lấp ló nhưng banh mắt vẫn không nhận ra h́nh thù ǵ.

·        Giovanni, 25 Via Gaeta

 

Nhân viên tiếp tân Freedom Traveller, Giovanni, có đôi môi mỏng  nghiêm nghị, cặp chân mày sát hai con mắt sâu khiến cái mặt khó đăm đăm, nhưng đẹp. Bà Giao, tinh thần phấn chấn do mới thoát nạn trong đường tơ kẽ tóc, hăng hái sấn tới trước quầy tằng hắng lấy giọng vui vẻ:

- Hmmm…, chúng tôi sẽ là khách hàng của Freedom Traveller trong 2 tuần nữa; tuy nhiên hôm nay bị lỡ chuyến cruise, vậy chỗ ông c̣n pḥng nào trống cho hai cụ vào ngọa một cái?

Khuôn mặt thanh xuân tam thập nhi lập rê con chuột ḍ ḍ màn h́nh vi tính một hồi rồi sa sầm:

- Rất tiếc là không c̣n pḥng nào.

Bà Kim chen vô:

- Không có một pḥng ngủ tập thể hay cái ǵ giông giống như vậy sao? Một đêm cũng được.

- Rất tiếc là không, nhưng để tôi liên hệ mấy chỗ khác thử.

Chàng loay hoay một lúc với các cuộc gọi, cuối cùng thông báo có một cái ở gần đấy, chịu khó lội bộ ṿng qua góc đường. Những nét cau trên mặt bà Kim dăn ra:

- Chúng tôi sẽ trở lại đây như đă giữ trước, và sẽ viết một bài giới thiệu cho điểm cao Freedom Traveller.

Người đẹp vẫn giữ sắc mặt không hề nao núng:

- Quí bà phải ở thử chỗ chúng tôi rồi mới biết nó như thế nào; vả lại không việc ǵ phải nói dối.

Bà Giao nhận thấy phản ứng của Giovanni rất ấn tượng, tuy nhiên lúc ấy việc t́m ra được pḥng trọ choán tâm trí bà ta nhiều hơn tṛ ú tim cảm xúc, kiểu mèo bắt chuột. Nó kia, bắt lấy nó! Thôi để lúc khác.

 

·        Babu, 30 Via Goito

 

Babu tiếng Bangladesh có nghĩa là Bé Bự. Xuất hiện ở quầy Freedom Traveller là một sumo hạng ruồi. Áo thun đỏ bọc cái bụng tṛn. Má phính da Trung Đông tuổi trung niên cười hềnh hệch nói líu lo. Bé Bự đưa hai bà đánh ṿng từ 25 Via Gaeta qua 30 Via Goito cách đấy khoảng 10 phút đi bộ.

Dân Ư kinh doanh nhà trọ như thế này: thuê một căn hộ rộng răi để có thể chẻ ra làm hai ba pḥng ngủ, một nhà tắm liền nhà vệ sinh phục vụ chung khách của các pḥng, một nhà bếp có ḷ vi-ba, tủ lạnh mini và một ít ly tách chén dĩa dao nĩa made in China, xong treo bảng giá: pḥng đơn 40 – 45 euros/đêm, pḥng đúp 50 – 60 euros/đêm. Babu mới ra nghề được 4 ngày với 3 pḥng chưa có khách. Chi phí sửa chữa ngăn pḥng trang bị các thứ, tuy chưa hoàn chỉnh, đă ngốn hết 23.600 euros. Trừ cái tủ lạnh, chưa có thiết bị nào hoạt động. Các cánh cửa gỗ c̣n dính nước sơn mới, kẹt cứng không khóa được. Vừa bước vào, bà Giao thất kinh hồn vía nh́n cái giường đôi phủ gấm đỏ.

Thấy pḥng ốc chăn chiếu sạch sẽ, bà Kim đề nghị ở lại chỗ Babu 3 ngày để tham quan Vatican, Colosseum, Fontana di Trevi, Trinita de Monti,…; sau đó sẽ t́m cách lấp cái khoảng trống của chuyến đi bị hủy thay v́ đáo về Paris ăn dầm nằm dề làm phiền bà con cô bác. Florence chẳng hạn; từ đó có thể làm luôn tour Tuscany với Siena, Gimignano và Pisa; trở lại Rome sẽ dành 1 ngày cho Pompeii – thành phố được khai quật sau khi bị núi lửa Vesuvius chôn vùi năm 79 sau Công Nguyên. Chương tŕnh ngao du nghe bắt ham.

Lăn lộn chỉ mới 1 đêm trên cái giường đôi phủ gấm đỏ của Babu, bà Giao đă nghĩ đến việc thuê riêng một pḥng đơn sát vách. Nhưng sau khi cộng trừ nhân chia, đành tự thán, vừa vứt xuống biển một xấp chẳng lẽ trơ gan chi 40 euros/đêm đơn giản chỉ để ngủ ngon. Đâu phải bá hộ! Thôi chịu khó ngủ dở một chút đi. Nếu được cái ghế dài như ở pḥng khách nhà nghỉ Duca, dù ẹo xương sống, cũng đỡ biết bao nhiêu! Hơi bị đuối v́ chập chờn, bà Giao trợ lực bằng vitamin C, chận nhức đầu cảm cúm bằng Tylenol đồng thời ôm bo bo vũ khí AIRomir để cắt cơn khi cần; có vẻ như trận ngộp hơi sắp tḥ mặt ra, lồng ngực vần vũ chuẩn bị đổ chụp một cơn ra ǵ. Do không muốn thăm lại những chỗ đă biết, bà Giao xé lẻ, ru rú trong pḥng trọ ngủ bù nạp thêm năng lượng và dưỡng khí, hoặc đi lang bang một ḿnh, để bà Kim tự ṃ mẫm hệ thống xe điện.

Trong một buổi là đà không mục đích, t́nh cờ rảo qua nhà sách ở ga trung tâm, bà Giao nhác thấy một tựa sách làm khựng: Extremely Loud and Incredibly Close của nhà văn Mỹ gốc Do Thái, Jonathan Safran Foer. Ha, đúng là điếc con ráy, kè sát nách. Có thể đọc ở b́a sau Cực To Và Gần Hết Biết được viết cách đây 4 năm, thực ra không ăn nhậu ǵ đến việc ngủ ngáy hay nằm chung giường đôi. Đó là câu chuyện về cậu bé 9 tuổi Oskar Schell có bố bị thiệt mạng trong vụ nổ ṭa tháp đôi WTC ở New York. Warner Bros. and Paramount đă mua bản quyền để chuyển thể thành phim. Tằn mằn quyển sách, bà Giao thấy cụm từ trên trang b́a có ư nghĩa đặc biệt; nó như th́nh ĺnh va đập vào niềm riêng.

Qua lăng kính của bà Kim, người bạn đường hành xử kỳ quặc. Đă gọi là du lịch sao có thể mang theo cái pḥng riêng? Sao có thể phí thời gian để ngủ? Ở nhà trọ mà sáng dậy lại lui cui làm giường cho phẳng phiu, đi ra đi vào nhon nhón khe khẽ như múa ba-lê, khăn mặt khăn tắm của nhà trọ chê gớm không dám rớ, hành lư lúc nào cũng túm nụm không dám bày biện. Rơ nhà quê nhà mùa! Tiền thuê pḥng đă tính luôn dịch vụ vệ sinh, cứ việc quăng bừa xú-cheng x́-líp, ai hơi đâu đánh giá mà lo chuyện đức hạnh? 10 giờ đêm đă nằm thườn thượt, 6 giờ sáng c̣n tranh thủ bịt tai trùm mặt. Muốn ăn ngủ điều độ sao không ở nhà cho rồi để ôm cái bếp với cái giường? Trẻ hơn 5 tuổi nhưng sức chịu coi bộ đoản, mới khật khừ vài đêm đă ho khọt khẹt, dang nắng một chốc bèn t́m bóng râm. Vậy thôi đứng đó đi!

Lần đó bà Kim đă để bà Giao đứng đó 2 tiếng 45 phút, giữa màu nắng tá hỏa và hơi nóng hừng hực của ṿng ngoài Colosseum. Băng qua bên kia đường, biến vô phía sau mớ lỗ ṭ ṿ của bức tường mẻ, đâm xuyên Arco di Tito, ṿng vo trong khu đổ nát Palatino. Thà bắn nhầm  hơn bỏ sót. Nhà báo mà, phải ghi lại từng góc nhỏ, phải tận dụng từng giây; biết đâu sau vụ này khó có dịp trở lại Châu Âu do nhiều cản trở khách quan lẫn chủ quan. Bạn đồng hành ư? Hăy đợi đấy!

Bà Giao xần quần ngay địa điểm đứng đó, không dám di dịch nhiều e bạn đường trở lại bất tử. Chẳng biết mụ lỉnh ngả nào mà bảo đứng đó. 30 phút rồi 1 giờ. Bà Giao bắt đầu sốt ruột. Khách du lịch đông như kiến, từ đâu đổ ra mỗi lúc một nườm nượp. Tất cả bọn họ như bị trời hành, đỏ lự như ghẹ luộc. Ban đầu bà Giao c̣n nương chân thẳng chân đùn, sau ngồi bẹp xuống đất ngó ông đi qua bà đi lại. Mặt đất như nhịp nhàng śnh cao sụp thấp. Một con chó thè lưỡi đứng chiếu tướng. Hai em sinh đôi váy ngắn đùi dài đứng chàng hảng cắt nắng ra thành ba sọc. Giày trượt lùa vèo qua một đám tuổi trẻ bồng bột trần trùng trục có xăm ngoằn ngoèo hoa lá trộn chân dung Che. Một bà mập với hai quầng mồ hôi dưới nách áo thun màu cam đang lôi sềnh sệch một ông sồn sồn có lông chân óng ánh từng sợi trong nắng như nạm kim cương. Quái, nếu đă tính chui vô Colosseum sao không nói, sao không đưa ch́a khóa nhà trọ cho người ta về pḥng ngủ bù? Một tiếng rưỡi. Sao lại có thể xử sự như vậy, trời hỡi! Khát cháy cổ. Nước phông-tên bựa mứa nhưng uống nhiều chỉ tổ mắc tè; đi kiếm chỗ tè lỡ mụ trồi ra không thấy lại thêm nhiễu sự. Hai tiếng. Hai tiếng rưỡi. Bà Giao cảm thấy ḿnh sắp ngất, đầu rơi nghiêng. Hai hơi AIRomir chỉ làm lưỡi thêm đắng, cổ họng càng khô rát. Một tấm màn đen phất ngang trước mặt rồi trùm lên người làm cho mê đi. Phía sau cái màn đen sóng sánh nắng, bà Giao chân thành khấn má có linh thiêng….

Như một phép lạ, mấy phút sau trong ánh lóa chấp chới bà Kim vừa nhơn nhơn bước ra vừa x̣e miệng cười, tay c̣n giơ máy lên nấn ná chớp bên trái chớp bên phải như khiêu khích. Khư khư AIRomir, bà Giao loạng choạng đứng dậy. Hai khóe môi của bà Kim gom lại, giọng giả lả.

- Chờ lâu không?

Họ đi so le xuống hầm xe điện lúc 2 giờ 50 chiều, khi trời đất hăy c̣n phừng phừng.

 

·        Marco, 6 Via Cennini

 

Chỉ sau khi rời chỗ trọ của Babu ở Rome để ngược lên Florence, vào đêm thứ bảy của chuyến đi, bà Giao mới cảm thấy đủ liều lượng để nổ một cái bằng hỏa lực tương đương vụ đánh bom 9.11.

Hai giờ sáng trong nhà trọ của Marco - cũng cùng mô-típ với các nhà trọ khác - ngồi xếp bằng trên cái giường đơn đă được kéo sát tường cách giường bà Kim 1 mét rưỡi, bà Giao ngó chằm chằm qua bên kia. Như tất cả mọi đêm, người đồng hành đang thở dập dềnh lên xuống, ph́ ra phụp vô hước hước. Rồi cũng như mọi đêm, đột nhiên không thấy có dấu hiệu tỉnh giấc, bà Kim choàng dậy. Trong cái áo ngủ bằng i-sô-phi khoét lưng trần, bà ta xỏ dép kéo lẹp xẹp mở bung cửa pḥng không nương tay kéo lẹp xẹp qua nhà vệ sinh đái lỏn tỏn dội ào dập cửa kéo lẹp xẹp về pḥng dập cửa kéo lẹp xẹp vào giường nằm sập xuống, xong chẳng mấy chốc lại dập dềnh, ph́ phụp hước hước.

Bà Giao vẫn tĩnh tọa trong bóng tối, tâm động cấp 6. Hay là ḿnh hét lên? Nghĩ cho kỹ, hét lên làm chi mới được chứ? Không có hi vọng thay đổi t́nh h́nh đâu, nhưng cho nó sướng, cho bật ra những ức chế cả ngày lẫn đêm, cho oxy nhồi vào phổi thán khí bật ra ngoài. Nghĩ kỹ chưa? Một tiếng thét hoàn toàn ư thức. Không phải kiểu nằm mơ thấy bị bóp họng. Ḿnh đang mở mắt thao láo ngồi trên giường, ḿnh đang lấy hơi lên.

 

Âm lượng 114 dB, trường độ 15 giây.

Bà Kim bắn người lên, thảng thốt:

- Cái ǵ thế?

Thủ phạm im ru lắng nghe adrenaline trườn từ từ trong máu, hai ngăn tim cật lực bơm, các mạch li ti dưới da teo lại dồn máu lên các cơ rồi tập trung cứng ngắt ở cơ hoành. Hít vô thở ra hít vô thở ra. Các túi khí trong phổi nổ lụp bụp. Lại xơi thêm hai hơi AIRomir. Tất nhiên bà Kim biết cái-ǵ-thế là cái ǵ chứ! Mọi giải thích sẽ làm nát bét. Im lặng trùm lên số 6 Via Cennini. Pḥng kế bên có bà khách tên Melissa đă check-out hồi 10 giờ sáng. Florence ban đêm yên tĩnh hơn Rome. Tiếng thét đă đọng lại vỏn vẹn 5 giây trong căn pḥng 12 mét vuông rồi ch́m đâu mất trong tịch mịch.

Bà Kim khó ngủ lại mất một lúc. Thật ân hận đă không trèo lên chiếc Navigator of the Seas hưởng trọn cabine dành cho hai người. Mụ này thần kinh thấy rơ, nhưng cũng rơ ràng đây là một hành động có tính toán, nếu không nói có âm mưu, do vậy đầy kịch tính. Thét xong rồi ngồi tỉnh bơ, ngó trân trân. Mặc xác, cho chết. Cứ nhôm nhổm từng tiếng động ai chịu cho nổi. Muốn trằn trọc th́ cứ; hôm ở đảo Yeu bảo hủy chuyến đi không chịu, c̣n làm ra vẻ không sao, được mà, chắc tiếc của, hay sĩ? Năm năm trước gặp nhau ở Sacto tưởng như Bá Nha-Tử Kỳ, nay chẳng lẽ chỉ v́ giấc ngủ? C̣n cái ǵ nữa giữa hai người? Thỉnh thoảng lại giao nhau xẹt lửa ánh mắt vừa xa lạ vừa soi mói, như để ước lượng độ bền và sức bật của đối phương. Ở xứ Cộng Sản khả năng thích nghi và bản năng sinh tồn đă được h́nh thành như thế ư, hay tàn dư của tiểu tư sản? Ngụy yễm chân biết đường nào mà lần. Du lịch kiểu này giống như đánh giặc. Đâu có phải nhẹ dạ non ḷng ǵ, chuyến đi đă được chuẩn bị gần cả năm trời; không muốn nói đến thâm thủng ngân sách quốc pḥng, t́nh trạng này nặng nề c̣n hơn chiến tranh lạnh, tổn thất tinh thần ở hai phía chưa biết lệch cân bên nào.

Giữa ḍng suy nghĩ quanh co như ma trận, bà Kim trôi lềnh bềnh vào chỗ nối của giấc ngủ bị đứt; lần này cường độ ngáy đậm đặc như nghẹt, tiếng ph́ phụp bị ém tạo âm thanh khè khè khiến bà Giao liên tưởng đến một bức của Caravaggio, rồi một bức nữa cùng chủ đề, của Artemisia Gentileschi, vẽ cảnh Judith vặt thủ cấp Holofernes máu xịt có ṿi.

Chà, coi bộ hơi giống Roman Fever của Edith Wharton rồi. Có điều trong truyện Grace Ansley và Alida Slade là hai nhân vật ở tuổi trung niên, từ hồi son trẻ đă ăn thua đủ với nhau để giành giật chàng Delphin. Sau mấy chục năm sống đời riêng, họ t́nh cờ hội ngộ một buổi chiều ngoài hàng hiên quán ăn đối diện Colosseum, cùng ngồi ngắm nắng rớt trên đấu trường hoang tàn, gườm gườm quan sát đánh giá nhau và cuối cùng khoe nhau chiến lợi phẩm từ trận t́nh với cùng một người đàn ông. Cho tới lúc ấy người này vẫn nghĩ người kia là kẻ chiến bại. C̣n hai bà già này, một 60 một 65, họ quyết đấu cho cái ǵ đây? Có vẻ ai cũng muốn tử thủ đến giọt máu cuối cùng.

Nghĩ cho chín, chẳng lẽ v́ tiếng thét Edvard Munch mà bỏ dở chuyến đi đă được lập tŕnh? C̣n Tuscany 80 euros, Pompeii 60 euros, vé xe lửa trở lại Rome 42 euros, vé xe lửa từ Roma Termini về Paris Bercy 115 euros, tất cả đều đă thanh toán không được bồi hoàn.

Y như không có chuyện ǵ xăy ra, hôm sau hai cụ, tuy hơi bèo nhèo sau một đêm bùng nhùng, vẫn cùng ra đường.

Họ men dọc Via Faenza, ôm cua Via Roma và Calimala để ra sông Arno nơi có Ponte Vecchio vắt ngang. Đứng nh́n mông lung, bà Giao nhớ như in cảnh sập cầu Pont-au-Change trong phim Perfume của Tom Tykwer. Giữa đêm, Dustin Hoffman-Giuseppe Baldini đang nệm ấm chăn êm th́ cái tiệm nước hoa đang hồi hưng thịnh của ông ta rùng rùng vôi vữa đánh ầm xuống sông Seine khiến ḍng sông ngát mùi xạ hương, quế, giấm, oải hương suốt mấy tuần liền. Không thể tưởng tượng có lúc ḿnh lại đứng trên một chiếc cầu na ná, hồi tưởng cảnh con thuyền chở hoa hồng cặp bến dưới cửa sổ nhà Baldini, rồi một suối hoa đổ xuống sàn nhà qua bậu cửa sổ, nghe thơm lừng như được ngửi gần. Đứng giữa cầu nh́n mút thượng nguồn lẫn hạ nguồn sẽ thấy những chiếc cầu khác song song nhưng không cái nào nhộn nhịp cửa hàng kim hoàn hai bên ven như Vecchio. Nó cũ ś, hơi tàn tàn, tuy long lanh quí kim dưới đèn vàng 100 watts vẫn buồn bải hoải trong nắng hanh, lăng đăng không khí u u nằng nặng của Florence mấy trăm năm trước.

Ngó đăm chiêu một hồi bà Giao đột nhiên thấy mặt nước sông như mưng lên, chiếc cầu bỗng chao hẳn xô mọi người cùng nhà cửa về một phía. Giữa khoảng thành cầu trống hoác, bức tượng bán thân Benvenuto Cellini tṛng trành ngất ngưỡng như bợm nhậu bí tỉ. Ba chân bốn cẳng chạy ngược lại đường Calimala để mặc bà Kim thao tác theo châm ngôn chiến đấu, bà Giao một ḿnh vét giọt máu cuối cùng đào ngũ ra ga. Kẻ bại trận vác khẩu AIRomir kẹt đạn đón chuyến xe lửa chạng vạng bôn ba t́m đường về hậu phương.

 

Trần Thị NgH.

Ribière, 07.2009

Viết theo đơn đặt hàng của

Laboratoire XAVI, độc quyền thuốc suyễn rimoRIA.

 

 

 

 

NHĂN RÚM      

 

 

Dị truyện                                                                                      Trần Thị NgH.

1.

T́nh đầu của mẹ tôi là ông Dũ, một thầy giáo làng lưu lạc vô Nam từ Ngọc Hà, nói giọng miền Tây rặt địa phương, vừa dạy học vừa kiếm thêm thu nhập bằng nghề buôn đất ruộng. Mẹ tôi tên Lang. Dũ - Lang. Hai ông bà có đứa con gái đầu ḷng da đen nhẻm, được đặt tên Lăng Du.

 

Cái tên định mệnh, Lăng Du có số di dịch tợn. Do ở làng không có trường trung học, hết lớp nhất chị được gửi từ Vàm Mương lên Vĩnh Khúc trọ học nhà cậu Th́n nơi chị bị coi như cháu ghẻ. Được ba năm chịu không xiết bà mợ ch́ chiết, chị xin cha mẹ chuyển lên Sài G̣n ở đậu gia đ́nh d́ Ngọ, gần khu chợ Thái B́nh. Giai đoạn này bà chị cùng mẹ khác cha của tôi trải qua nhiều truân chuyên bởi d́ Ngọ ác không thua chi mụ Thénardier trong Những Người Khốn Khổ của Victor Hugo. Bao nhiêu là tiền và quà cáp của mẹ tôi từ dưới quê gửi lên cho d́, những mong chị Du được đối xử tử tế, trái lại, y như tiểu thuyết, chị Du bị coi như một con đ̣i. Ngoài việc phải bồng nách mấy đứa con nhỏ của d́ Ngọ đến chai một bên hông, chị c̣n kiêm thêm việc vặt trong nhà gọi là phụ tá cho bà người làm tên Tươi có cái mặt chửi cái tên v́ trớ trêu là nó thường trực bí xị. Do gian trước cách gian sau một khoảng sân nhỏ lại không có nhà vệ sinh nên cả nhà 6 người, không tính bà Tươi và chị Du, đi tiểu đêm trong một cái khạp mà sáng nào chị Du cũng phải cong lưng khuân đổ vô cầu tiêu ở nhà dưới. Cái mùi a-mô-nhắc, theo như chị nói, nó bám vô trong tóc rồi lần vô óc, nín thở vẫn x́ ra theo lỗ tai, có khi làm cay mắt nữa! Đă vậy c̣n bị ông dượng thỉnh thoảng dê một miếng chơi cho vui. Nựng bóp bậy bạ cho đỡ ghiền vậy thôi chứ thương yêu ǵ, cũng may chưa dám vượt qua ṿng lễ giáo của một người chồng rường cột, một người cha bốn con, trong đó một đứa xấp xỉ tuổi chị Du.

 

Trong khi chị Du bôn ba phố chợ, vừa đi học vừa ở đợ, ở vườn ông Dũ làm ăn thua lỗ thiếu nợ lút đầu, phải bỏ trốn, sẵn tiện bỏ luôn mẹ tôi với cái thai 4 tháng. Vụ phá thai sau đó với sự giúp sức của môt lang băm miệt vườn đă làm mẹ tôi kiệt quệ cả hồn lẫn xác. Thảm kịch này họ hàng chưa ai kịp biết, chị Du lại càng không, do mẹ tôi muốn bảo mật cuộc đào tẩu của ông Dũ lâu được chừng nào hay chừng nấy, một phần cho sự an toàn của ông ta, một phần cho bản thân và đứa con gái nhỏ lưu lạc. Đồ đạc trong nhà bị chủ nợ xiết hết chỉ c̣n trơ cái chơng nơi mẹ tôi nằm rên hừ hừ chờ ngày qua.

 

Không nhận được tiền hàng tháng từ mẹ tôi, d́ Ngọ đă thực sự coi chị Du như một con ở. Lu bu vậy nên chị học dở ẹc, có cái bằng trung học đệ nhất cấp mà rớt lên rớt xuống không biết mấy năm. Có lần chị giúp bà Tươi viết cái thư tuyệt mệnh để lại cho d́ Ngọ trước khi bà ta bỏ trốn; âm mưu bại lộ khiến cả hai bị phang một trận bằng thước bảng tóe máu đầu. Phải công nhận d́ Ngọ có kiểu tra tấn dă man. Phang thước bảng từ xa chỉ là bước lung khởi, qua giai đoạn trực khởi, d́ tấn phạm nhân vào kẽ hẹp giữa hai tủ đứng chỉ vừa ngám cho một người rồi quất túi bụi bằng cán chổi lông gà. Kẻ chịu tội hết đường tẩu. Sau đó là một bài mo-ran ngũ vị hương. Tại vậy mà có lần đi lấy 5 cái quần tây của ông dượng ở tiệm giặt ủi, bờ chờ bợt chợt thế nào trên đường về làm tuột mất một cái, chị Du sảng hồn không dám về nhà. Chị chui vào một trong những cái cống xi-măng để lăn lóc chỗ công trường xây dựng, ngồi chồm hổm ở đó đến tối. Một tay khư khư 4 cái quần c̣n lại, một tay chị nắm cục gạch gói kín trong ḷng bàn tay, miệng lâm râm khấn xin Trời Phật biến cục gạch thành cái quần tẹc-gan có màu xám tro kích 42, lâu lâu lại hé ra nh́n coi linh nghiệm chưa. Chị thiếp ngủ với cục gạch nóng hổi trong bàn tay nhỏ xíu, cho tới khi có ông cảnh sát đến rọi đèn pin. Mấy chuyện này về sau chị kể đi kể lại cho tôi nghe hoài, mỗi lần thêm thắt một chút, nhưng lần nào cũng làm tôi mê mẩn.

 

Ông Dũng, một công tử vườn hơi cứng tuổi hưởng gia tài 400 mẫu ruộng từ cha già là Hội Đồng Chánh mới qua đời, đang loay hoay kiếm vợ th́ cảm cảnh bơ vơ của mẹ tôi, một người đàn bà hăy c̣n nhan sắc, với ánh mắt bén mà không ác, hai bạnh cằm chữ điền đầy cương nghị. Chẳng phải ông không bâng khuâng trước các cô thôn nữ môi mắt đưa đẩy, nhưng vốn có chút tây học, ông muốn cuộc hôn nhân của ḿnh chững và có một ư nghĩa nhất định; hơn nữa người đàn bà này biết đọc biết viết, đă có thời giúp chồng ăn nên làm ra, biết đối nhân xử thế, lại nghe đâu trong huyết quản c̣n lợn cợn chất Bắc kỳ 18 đời ông bành tổ với gốc gác không tệ, chỉ do đời đưa đẩy về ruộng theo chồng. Vào thời điểm này, mẹ tôi được tin mật ông Dũ đă trốn ra Bắc. Vậy mới biết không phải ai đi theo cách mạng cũng đều có lư tưởng.

 

Dũng - Lang. Rất không lâu sau khi ông Dũ biệt dạng, tôi ra đời mang tên Lăng Dung. Vẫn cái kiểu nói lái, đích thị là món sở trường của mẹ tôi. Chẳng phải bà hay chữ, nhưng thấy tiện dụng, khỏi mất công suy nghĩ. May mà thuận nhĩ. Thử tưởng tượng một cái tên khác, Hùng - Lang. Lung Hàng, Làng Hung, Hang Lùng. Hoặc Cường - Lang. Cang Lường, Lương Càng, Làng Cương. Thật chẳng ra làm sao. Ông Dũng hoàn toàn tán thưởng, c̣n khen Lăng Dung đọc lên nghe đắt và mềm. Tên này cũng định mệnh, bởi tôi có một dung nhan cực lăng. Da dẻ có mịn màng trắng trẻo hơn chị Du, mũi không ṭe loe cánh dày, môi đỏ chúm chím, nhưng hai mắt mài mại, con này đuổi con kia, không phải kiếu hai em ḱnh nhau sừng sỏ, cũng không phải tỏe về hai hướng. Như thế này, nếu một em ở đúng vị trí, em kia lân la đến gần như hỏi thăm ê, sao đứng đó chi vậy, y như muốn đuổi đi chỗ khác chơi. Đại khái th́ sự loạc choạc này không ảnh hưởng ǵ đến thị lực, tuy về sau tôi bị cận thị, một em luôn phải làm việc nhiều hơn em kia khiến việc xua đuổi lẫn nhau ngày càng gay gắt.

 

Tuổi thơ của tôi v́ vậy không vui. Đi học thường bị bạn chọc. Lêu lêu lé kim, liếm ke. Rồi sẵn dịp lêu lêu Dũng - Lang, Lăng Dung. Bị cười nhạo khuyết tật và bêu tên cha mẹ là chuyện nhục nhă kinh khủng đối với trẻ con. Trường học đối với tôi chẳng khác nào địa ngục. Mặc dù được các thầy cô thương v́ học giỏi, chỉ có mấy đứa mù chữ trong Vàm là tỏ ra vị nể, do biết tôi cháu nội ông Hội Đồng, lại được mẹ cho ăn mặc sạch sẽ trông khác hẳn cái đám lam lũ suốt ngày ṃ tôm bắt ốc, lang thang mót lúa sau mỗi vụ gặt. Gá nghĩa với ông Dũng, mẹ tôi dần hồi phục cơ ngơi, tiếp tục gửi tiền cho d́ Ngọ để nuôi chị Du ăn học. Hơn bao giờ hết, mẹ không muốn chị Du về lại Vàm Mương.

 

Chuyện học hành của tôi không khác với chị Du là mấy. Tôi vừa mới lên lớp ba, mẹ liền đày ra chợ Quản tá túc nhà cậu Thân, xin cho vô trường tiểu học thị xă. Sau mấy năm ĺnh b́nh, công tử vườn giao mọi thứ cho vợ quán xuyến, lại thêm có chút của ăn của để đâm ra nhàn cư ngày nào cũng nhậu ba xi đế với đám tá điền thân cận đến be bét. Tây học là vậy nhưng khi bí tỉ có bao nhiêu nho rừng mang ra văi muốn thúi lỗ tai. Dần dà bổ sung thêm ngón khỏa thân cưỡi kim ngưu, rồi chỉ cần ngà ngà đă hươi đoản đao, múa trường kiếm, sẵn sàng chém bỏ mạng tào khang chi thê. Em ơi, t́nh như một đường gươm…Trong nhà không lúc nào yên, bởi mẹ tôi cứ ŕnh cho ba tôi tỉnh rượu để đay nghiến, chữ nghĩa ra ǵ; hai người có khi quần nhau đổ máu mặc tôi gào khóc kinh hăi. Tiềm tàng lập trường chính trị ba phải từ hồi nào không biết, hôm th́ đội cái vịm trên đầu chân nam đá chân xiêu miệng chửi tổng thống phe quốc gia, hôm khác lại ngâm thơ con cóc cười nhạo chủ tịch phe cách mạng cáo hồ lộ tẩy ḷi đuôi. Hai ba tháng bị Việt Minh cảnh cáo, vài ba tuần bị phe chính quyền bắt nhốt dằn mặt. Mẹ tôi một mặt lo gửi tiền lên Sài G̣n cho d́ Ngọ, một mặt mướn người chèo ghe lên thị xă cống cho gia đ́nh cậu Thân toàn đặc sản hảo hạng miệt vườn, c̣n th́ cứ chạy vạy tảo tần thăm nuôi người hùng sa cơ trên đường cứu nước.

 

Đến đây chưa có ma quỷ hiện h́nh, nhưng rơ ràng là trong mỗi người đă nhập nḥa bóng tối, đầu óc vần vũ mây mù như chực mưa băo. Tám tuổi, tôi lủi thủi tị nạn trong gia đ́nh cậu Thân, chơi một ḿnh trong sân trường, khóc tủi phận trong vườn cà cạnh cái mả đá của ông ngoại.

 

 

2.

Cái bóng tối đó trùm kín ngôi nhà ba gian hai chái ở Vàm Mương làm mẹ tôi ngộp v́ bùng nhùng. Đường t́nh duyên long đong, không có mệnh thân cư phu nhưng do tính lo xa, lần này bà đă khôn ngoan tích cóp phần ḿnh đủ để vạch mây đen t́m một chút nắng cho bản thân và hai đứa con gái nhỏ đang ăn nhờ ở đậu nhà họ hàng. Đầu tiên mẹ đẩy tôi từ chợ Quản lên chợ Thái B́nh, cho nhập cục với chị Du ở nhà d́ Ngọ. Mụ Thénardier tuy thấy vướng víu phải cưu mang thêm một đứa nhỏ, vẫn đánh hơi được cái lợi trước mắt. Thật khó từ chối khi mà cùng theo tôi vô cái gia đ́nh đái đêm trong khạp là đôi bông tai cẩm thạch mẹ trân trọng dâng d́ với ḷng biết ơn sâu xa. Bỏ tôi lại đấy để về Vàm thu xếp công việc, mẹ hứa sẽ sớm quay trở lên đón hai chị em tôi đến ở nhà mới.

 

Tôi bắt đầu làm quen với chị Du. Hai chị em cách nhau 10 tuổi. Chị đă lênh đênh 3 năm ở nhà cậu Th́n, 7 năm ở nhà d́ Ngọ, khi tôi được sinh ra th́ chị đă rời cái hốc bà tó của Làng Duyệt rồi. Thiếu nữ 20 da vẫn ngăm đen dù đă là dân thành thị, tóc túm lơi lơi bằng kẹp ba lá inox, mặc áo dài tê-tơ-rông, vẫn c̣n ạch đụi lớp đệ tứ, đă có bồ - một chàng tuổi trẻ mặt mũi nḥe nhẹt, dù cố gắng lắm tôi cũng chẳng nhớ được mấy tí nét. Đối với chị, tôi là cục nợ. Mẹ dặn phải lo cho em nghe chưa, đưa đón nó đi học đàng hoàng, dạy nó lễ phép với d́ dượng và các anh chị trong nhà, quyền huynh thế phụ, một giọt máu đào hơn ao nước lă. Khoảng cách tuổi tác làm tôi phải ngước lên, ngưỡng mộ lẫn kính sợ. Trong gia đ́nh d́ Ngọ, chị vẫn chẳng là ǵ nhưng sự thâm niên đă cho chị một vị trí nhất định trong quần thể đó. Phần nữa, mấy người anh chị họ của tôi tuy chẳng nể nang ǵ vẫn có vẻ mến da mến thịt cái người đă bồng nách, rửa đít và đút cơm họ đến chừng ấy năm. Bà Tươi chính thức được tha cho về quê làm ruộng do chị Du đă lớn và đă quen việc.

 

Hai chị em được cho ở nhà dưới, ngủ chung trên cái phản bề ngang một thước, bề dài một thước tám. Đó cũng là nơi chúng tôi ăn uống, học hành,   kiêm luôn những sinh hoạt khác. Trên cái phản đó tôi bày hàng chơi một ḿnh hoặc nằm ngủ kḥ chán chê mà chẳng ai để ư tới. Một tháng 2 lần chị Du cắt giùm móng tay móng chân; rủi nhằm lúc ông dượng đang ngủ trưa, hai chị em phải trùm mền ngồi lọ mọ trong đó để dượng không phải nghe tiếng lắc cắc hay x́ xào. Nói là x́ xào chứ thật ra chỉ có mỗi chị Du vừa cắt móng tay vừa dằn vật ch́ chiết mắng tôi mày chẳng những ở dơ mà c̣n làm biếng, ai cho mầy vọc đất dang nắng, đồ ham chơi, đồ ngu tắm không biết kỳ cọ trong nách trong háng, mày vô tắm lại cho tao coi, mày làm toán chưa, sao không chịu hỉ mũi cứ để vậy mà hít ṭn tọt…Thi thoảng vui trong người, chị kể lại chuyện đă từng viết thư tuyệt mệnh giùm bà Tươi và chuyện làm rớt mất cái quần tẹc-gan màu xám tro của ông dượng. Những lúc đó hiếm hoi nên tôi sướng lắm. Một lần, do phải tắm đi tắm lại nhiều lần tôi bị trúng nước nằm sốt mê man; cảm thấy trách nhiệm, chị Du chăm sóc ra ǵ, đêm c̣n ngồi bên cạnh hát bài Ḷng Mẹ ru tôi ngủ. Bài hát này chẳng hiểu v́ sao ám ảnh tôi suốt đời, đến nỗi về sau cứ nghe ban nhạc đám ma đánh trống cà ́nh cà ́nh thổi kèn tè tẹ te te te tẹ té tè tè tè là tôi lạnh xương sống, nổi da gà.

 

Rơ ràng đối với chị Du tôi là tai bay vạ gió làm chị thêm cực. Một mặt chị thấy vô cớ mà gánh thêm trách nhiệm đối với đứa em cùng mẹ khác cha, một mặt chị gặm nhấm cảm giác sương sướng đa đă v́ nay đă có đối tượng cho chị trút xả hờn tủi sẵn tiện chứng tỏ quyền uy, thứ mà trước đây chị chưa bao giờ được dịp thể hiện với bất cứ ai. Chị không giấu giếm sự khinh bỉ, cho tôi là kết quả của một cuộc hôn nhân ngoài pháp lư, căm ông Dũ bỏ của chạy lấy người, thù ông Dũng lấy mẹ ra khỏi cuộc đời chị rồi lại lấy ư nghĩa cuộc đời ra khỏi mẹ, hận mẹ không có cái chính chuyên của một người đàn bà và ghét tôi đă choán cái chỗ mà lẽ ra tôi không đáng có. Thỉnh thoảng chị long mắt lên nh́n tôi, cắn răng khít rịt rồi buông giọng đắng và uất, tao lắc, tao lắc, lắc cho cái Vàm nó rớt ra khỏi đầu. Về chuyện này, một đứa nhỏ 10 tuổi làm ǵ hiểu nổi đầu cua tai nheo. Ngoài những cái vừa nêu th́ tôi khá được việc khi làm chứng nhân vô tư cho mỗi lần chị đi chơi với bồ. Dắt tôi theo, chị tránh được rắc rối từ phía d́ dượng. Thật ra dạo ấy, có bồ chỉ có nghĩa là đi ăn kem hoặc ngồi bờ sông uống nước dừa; hai anh chị thủ thỉ thù th́, có khi sượng sùng nắm tay nhau. Trong khi đó tôi xớ rớ không biết làm ǵ ngoài việc vọc chán chê mớ ly tách chỉ c̣n cặn ở đáy rồi ngáp đến chảy nước mắt sống. Cứ như vậy mà hai chị em lây lất với viễn ảnh sớm được về nhà mới mẹ hứa sẽ mua. Trong khi đó, ở nhà trên họ vẫn đái đêm trong khạp.

 

 

3.

Mẹ giữ lời. Chắc là phải vất vả lắm mới thoát thân khỏi những đường gươm tào khang chi thê của ông Dũng, chạy băng qua những cánh đồng đàm tiếu của láng giềng, bạnh xương hàm chữ điền chèo ghe nước ngược lên thị xă, đón xe lôi ra bến lục tỉnh, rồi đường trường xa muôn vó câu bay chập chùng mẹ vượt hơn 300 cây số, ngất ngư hai cái đ̣ qua sông Cần và sông Mỹ, phần phật xích lô máy về chợ Thái B́nh để cuối cùng có thể nắm tay hai đứa chúng tôi, giọng quyết liệt, đi con!

 

Đó là một căn phố nhỏ bằng cái lỗ mũi nằm trong hẻm chùa Kỳ Yên, nền lát gạch bông ô vuông trắng xanh, phía trước có hàng rào lưới sắt, kế liền cổng là hàng hiên 5 tấc, rồi một pḥng vuông vức cho đủ thứ sinh hoạt của ba người, phía sau bếp có một hồ nhỏ bằng xi-măng dành chứa khoảng 10 mét khối nước, do cả khu phố chưa được lắp hệ thống nước máy. Mỗi ngày mẹ mướn chú tám Nhẫn gánh 5 đôi nước giếng từ nhà ông Ṭa đổ vô hồ, xài cầm hơi. Đối với chúng tôi, chừng đó đă đủ thần tiên. Tôi ngây ngất được ở gần mẹ, được ăn những món mẹ nấu, được nhơng nhẽo đ̣i mua cái nọ cái kia. Tính ra chặng đời vất vả của tôi ngắn ngủn so với 10 năm khổ nạn của chị Du. Có nhà rồi, chị Du học hành khá hơn tuy 24 tuổi mới lấy xong bằng tú tài đôi. Nghỉ học, chị kiếm được chân thư kư trong một hăng buôn, đi làm bằng xe solex. Chuyện bồ bịch bền bĩ qua nhiều thăng trầm nay đậm đà công khai khiến mắt môi chị mướt rượt. Tôi thường len lén ngó chị trang điểm, vô thức niễng đầu theo cách chị gh́m cây bút ch́ đen viền hai mí mắt, bặm môi theo dơi chị đưa cây chổi nhỏ quét vuốt hai đuôi chân mày.

 

Mua xong căn nhà 78.000 đồng, mẹ chẳng c̣n ǵ ngoài một ít nữ trang. Bà con cô bác mỗi người tử tế góp cho một món. Tủ đựng chén của bà giáo Lương, quạt máy của ông Hai Phước, vạt giường của ông Ṭa, tủ đứng của cậu năm Huỳnh. Chị Du mỗi cuối tháng lănh lương bổ túc thêm vài món lặt vặt. Dần dần chúng tôi gần như không thiếu thứ ǵ tuy phần lớn xộc xệch chắp vá, phải chêm, kê, chèn, cặp, ràng, nẹp mới dùng được. Tưởng mẹ yên vui, đâu có, lâu lâu lại thở dài đánh thượt, rên rỉ đang ở ba gian hai chái giờ chui vô hốc kẹt này trốn cái hũ hèm. Cỏ vẻ như mẹ vẫn thắt thỏm, ngay ngáy chuyện đời không biết c̣n ǵ nữa chăng.

 

Tôi mười sáu tuổi, tóc dài hơi quăn dợn tự nhiên, da trăng trắng, người mong mỏng, hai mắt mài mại. Hôm nào thần kinh thị giác khoe khỏe, lưỡng nhăn ít hầm hè đuổi nhau, ngó chung chung cũng xinh xinh. Vẫn ít bạn, vẫn sợ chị Du - lúc này đă dứt t́nh đầu, hướng cảm xúc sang một ông đồng nghiệp trong chỗ làm việc. Quyền huynh vẫn thế phụ bởi tiếng là có cha theo tây học, tôi chưa được ông Dũng dạy cho nửa chữ. C̣n mẹ th́ bảo, ối, mấy chuyện đó tao biết ǵ, để chị Hai mày lo. Chị Du thay mặt phụ huynh kư sổ học bạ, kư đơn xin nghỉ bệnh, quyết định sinh ngữ chính sinh ngữ phụ phải học ở trường, chọn ban B bắt tôi theo toán. Mày lơ tơ mơ, lăng mạn chép thơ văn lung tung, lại bày đặt viết nhật kư, theo ban C có mà chèm nhẹp, c̣n ban A th́ mày làm biếng đâu có chịu học thuộc ḷng. Tôi giải phương tŕnh đại số, rị mọ h́nh học không gian, nhưng giấu bên dưới các quyển sách giáo khoa là tập giấy pơ-luya mỏng màu hồng để chép thơ Nhă Ca, Trần Dạ Từ, Trần Đức Uyển, Viên Linh, Du Tử Lê, Nguyên Sa, Lê Thanh Xuân, Nguyễn Xuân Hoàng, Nguyễn Đạt…. Mê tít tḥ ḷ những câu như

Tôi mở lớn cửa vườn để mọi người vào nh́n

Nhưng có nh́n xin đừng hái

Lá hồn tôi đă chín vàng

Sắp về đến cội

(Nhă Ca)

 

Khi nào lấy ta mang theo cái cưa

Nhớ con dao phay nhớ cái dùi to

….

Cưa để cưa chân chứ để làm ǵ

Chân bị cụt rồi chân chẳng c̣n đi

…

(Nguyên Sa)

 

Nếu đôi lúc thầy giảng bài con ngủ gục

Hoặc ḥ reo như một chỗ không người

Thầy tha thứ cho con đừng gắt gỏng

V́ bây giờ không c̣n chỗ vui chơi

Thuở mới lớn thèm đôi chân của biển…

(Lê Thanh Xuân)

 

Tôi tâm niệm như thần chú những câu thơ trong Bài Luận Làm Tại Nhà của Nguyễn Xuân Hoàng.

Tôi chợt sinh ra như loài thảo mộc

Rồi bỗng lớn lên như lũ thú rừng

Xương thịt mẹ cha cho cùng tiếng khóc

Anh em mỗi người tặng chút yêu thương

Năm lên 7 tuổi theo lời mẹ dạy

Sáng sớm đến trường ngồi đó nghỉ ngơi

Đường làng phân trâu ngái mùi cỏ dại…

 

Những bài thơ tôi chọn, đọc lên nghe bùi ngùi, dễ chịu, âm vọng như trôi theo nhịp thở làm tôi đắm đuối. Điểm Toán v́ thế khi nào cũng dưới trung b́nh. Mo-ran ngũ vị hương từ chị Du, hẳn được ướp lâu ngày bởi d́ Ngọ, là thứ mà tôi phải thường xuyên vận nội công để cầm cự mỗi khi đưa học bạ cho phụ huynh kư.

 

Do không có pḥng riêng, tôi chỉ có thể nhấp nhổm chép thơ khi chị Du đi làm. Không có ai để tâm sự, thay v́ tỉ tê với Kitty như Anne Frank, tôi viết hàng ngày, bắt đầu bằng Audrey yêu dấu hoặc Alain thân mến, đơn giản chỉ v́ mê đôi mắt đẹp của Audrey Hepburn và Alain Delon. Quyền huynh thế phụ có lần đă phát giác trong nhật kư Lăng Dung: năm nay tôi mười sáu tuổi mà vẫn c̣n trinh, điều này ám ảnh tôi suốt ngày. Câu này chép của Nhă Ca nhưng không được cho vô ngoặc kép. Bốp, bốp. Mày đọc Ngoài Đêm của Thế Uyên? Đă cấm rồi sao c̣n dám? Sau này đọc Văn Học Miền Nam của Vơ Phiến mới biết Thế Uyên chuyên trị t́nh dục,  chứ hồi đó có được phép đọc đâu mà đồi trụy theo sách.

 

Ăn hai bạt tai oan mạng. Lo mà khóc cho đă đi, bề nào cũng bị bộp rồi, đính chính cũng vô ích. Tôi trở thành đứa hư thân mất nết trong mắt chị Du. Thành thật mà nói, hai cái tát nháng lửa đă khiến độc giả thiếu niên né Thế Uyên đến hai phần ba thế kỷ c̣n lại, c̣n Nhă Ca th́ bất công thay, vẫn được tiếp tục đọc. Mọi chuyện tồi tệ hơn khi chị Du thỉnh thoảng xin phép mẹ đưa bồ về nhà. Sau ông đồng nghiệp c̣n vài ông nữa, ông nào cũng phong cách văn học hoặc tiền chiến hoặc hiện đại, chữ nghĩa lưu loát, mắt mũi tinh nhậy chất chứa bao nhiêu là tâm hồn và sự uyên bác. Thần sắc chị Du ngày càng long lanh, nước da ngăm bỗng trở nên duyên. Tôi đứng xa chiêm ngưỡng nhưng mấy ông kẹ thi thoảng lại sấn đến gần bông lơn vài câu với em gái nhỏ; có ông c̣n th́ thầm rủ đi ăn kem, dặn ḍ nhớ đừng để chị Du biết nghe. Nghĩ mà coi, ông nội tôi cũng không dám đi, dù có mê kem đến chảy nước miếng. Dĩ nhiên thời ông Hội Đồng chưa ai được thấy cục nước đá ra làm sao, nói chi đến chuyện ông nội tôi đi ăn kem với bồ chị Du. Mấy vụ rủ rê này sớm bại lộ thôi, bởi ngó thấy cái mặt gian giảo lấm lét lưỡng nhăn bất đồng tâm bất trung của con trời đánh mỗi lần các ông đến chơi, chị Du sinh nghi đứa em trắc nết hẳn đă phạm tội tổ tông do đă thèm mất trinh quá mà.

 

Mẹ thắt tha thắt thỏm là phải. Ma men hiện về đứng trước cửa, hồn xác đề huề. Ông Dũng đă truy ra hang ổ của con đàn bà phản trắc. Cái lỗ mũi trong hẻm chùa Kỳ Yên nay chèn nhét 4 mạng. Với số tiền có được từ việc bán sạch mấy trăm mẫu đất ruộng sau khi đă chừa một thẻo hương hỏa, ông Dũng quyết định làm cư dân thành thị, thường trú với sự tự tin. Khổ, tiền ông ông xài. Ba mẹ con vẫn giật gấu vá vai với đồng lương khiêm nhượng của chị Du, nay thêm một miệng ăn. Mẹ lấy cớ ǵ đuổi người hùng đi chứ ? Thành ra vẫn cứ phu thê tại đường, thiếu kim ngưu để ngất ngưởng và gươm đao để loang loáng, nhưng bí tỉ th́ vẫn. Người hùng lâu lâu làm nư ra ở khách sạn, nghe đồn có thuê bao một em tre trẻ miệt dưới. Có lần Người bất chợt hỏi chị Du cặp kiếng mát này mua bao nhiêu, khiến giác quan thứ tám mách bảo mụ đàn bà thiếu cái chính chuyên rằng ma men vẫn hút hồn được gái bằng mănh lực kim tiền. Chắc mẹ không thèm ghen đâu, nhưng tôi thấy mẹ dùng bút nguyên tử đỏ rạch nát tấm h́nh em bé quê t́m thấy trong túi áo ông Dũng, bảo cho nó gặp hoạn nạn tai ương đáng đời đĩ ngựa. Với hũ hèm trong nhà, chị Du thôi không mời các văn nhân về chơi, đùng một cái chị tuyên bố lấy ông đồng nghiệp trong hăng buôn.

 

 

4.

Đám cưới trọn bộ lễ mễ. Tôi đủ lớn để mặc áo dài phù dâu đứng chung với mấy nàng ẹo ẹo khác. Ông Dũng x́ một cái rồi bỏ đi nhậu, nói nó đâu phải con tao. May ǵ đâu, không thôi th́ sui gia đàng gái sần sần hừng chí  phun ph́ ph́ nho rừng cho phía đàng trai thúi lỗ tai chơi. Mẹ thở cái kh́ tạ ơn ông bà ông văi. Xe đưa dâu đưa về Long Thành, mấy nàng phù dâu ngồi băng ghế sau, cô dâu ngồi phía trước, chú rể lái. Nh́n mấy sợi tóc con sau gáy chị Du với từng lọn vén cao gói trong khăn vành dây, tôi chợt nghĩ hay là trong vụ này có vài người hi sinh ?

 

Chị Du không phải làm dâu ở tỉnh, trái lại c̣n có nhà riêng khang trang ở hẻm Lập Thành gần cổng xe lửa số sáu. Từ hẻm này về chùa Kỳ Yên gần xịt ; mẹ tôi trưa trưa lại chụp nón lá lên đầu, lúc lắc xâu ch́a khóa kép mới được tân lang và tân giai nhân giao cho, bảo tới coi con Du nó cần cái ǵ, thực ra là để chùi lau quét dọn giùm con gái bận đi làm cả ngày, sẵn tiện tránh ông Dũng sắp xiêu vẹo ṃ về sau cuộc nhậu từ thuở b́nh minh, dù chạng vạng hoàng hôn Người sẽ lại lên đường nhậu tiếp. Ở thành phố không có tá điền thân cận để thù tạc, ma men ra quán gần nhà ngồi t́ t́ cụng ly vô chai chửi đổng đụ mẹ bây coi thường tao đâu có được ! Vậy mà tôi cứ việc coi thường, có lúc c̣n muốn gây án mạng. Đă có lần nửa đêm tôi bỏ tóc xơa, chân không mang dép vừa chạy ṿng ṿng xóm vừa rú như bị quỷ nhập. Lỗ mũi hẻm Kỳ Yên không có lối thoát hiểm, gọi là lỗ nhưng bí. Đêm nằm chung với hũ hèm trong cái diện tích nhỏ xíu, nghe chửi thề ngay sát bên tai, ngửi mùi ọc ụa của nhà trí thức yêu nước, rồi người đàn bà thiếu chính chuyên hươi cây treo mùng đập bụp bụp vô cái đống ái quốc thù lù trong bóng tối. Ấm và nhớt, và tanh, và nhăo nhoẹt.

 

Tôi bắt đầu hư. Bây giờ em mới bắt đầu nè chị Du ơi ! Giữa 10 và 20 là  khoảng cách giữa một đứa nhỏ và một thiếu nữ, nhưng giữa 20 và 30 th́ ḿnh ngang cơ được chưa ? Mới năm thứ hai đại học tôi bỏ ngang đi làm kế toán làng nhàng trong xưởng giấy Cogido, nuốt không vô mấy xấp cours dân luật, công pháp, đối chiếu. Chị Du nói đúng, tôi không sính món học thuộc ḷng. Chọn luật khoa v́ định giết người rồi tự biện hộ, nhưng coi bộ không xong. Phần nữa, già đầu c̣n x̣e tay nhận tiền từ vợ chồng chị Du coi có được chăng ?

 

Chồng chị Du tên Kiên, tiêu biểu cho h́nh ảnh một viên chức cần mẫn. Tuy làm hăng tư, ông ta nguyên tắc thấy ớn. Trước khi cưới được chị Du, chàng ôm mối hận t́nh 6 năm ngồi chờ nàng đi t́m ư nghĩa siêu h́nh của cuộc đời nơi những người đàn ông kiến thức hàn lâm. Trong thời gian này chàng tậu nhà cửa, sắm sanh tươm tất đến từng món nhỏ trong nhà bếp, tin chắc như đinh đóng cột rồi sẽ có lúc nàng cần một bến đậu. H́nh như việc chị Du muốn chui ra khỏi cái lỗ mũi hẻm chùa Kỳ Yên có hơi hướm máu me từ người cha dượng. Ngoài ra, các văn nhân tuy dập d́u nhưng mắt mũi láo liên, thơ t́nh viết cho em này đề tặng em khác, phấn hoa lả tả t́nh chị duyên em. Và Kiên th́, định mệnh thay - cái tên, vẫn trơ gan cùng tuế nguyệt. Lấy ông Kiên ở tuổi 30, chị Du chỉ việc bê cái thây qua ở nhà mới, nói theo kiểu của mẹ. Tưởng vậy là sướng đời, lầm chết. Bể một cái chén của lăo cũng phải giấu miểng, gẫy một chiếc đũa của lăo cũng phải đăi bôi giả lả. Chăn gối th́ rạch ṛi như khách mua hoa ; cái này chị Du tiết lộ chứ ai chui vô mùng họ ngồi coi đâu mà biết. Có vẻ lăo đang rửa hận. Lục trong mớ giấy tờ của lăo, chị Du té ngửa té sấp v́ mấy tấm ảnh các em ở truồng, tưởng đâu h́nh người mẫu cắt từ tạp chí playboy, hóa ra phía sau tấm nào cũng có chữ kư đề tặng. Rửa hận kiểu này làm sao sạch được hận. Đàn ông thật là cái thứ... Chị em phụ nữ, hăy cảnh giác với những viên chức cần mẫn ! Nhưng thôi, nói một hồi đụng chạm đến ông Trời, vốn cũng là giống đực chứ đâu.

 

Vậy mà rồi họ cũng hợp tác hạ sinh được một hoàng nam. Thời gian chị Du ở cữ, lăo Kiên ghé tai em vợ nói nhỏ anh cưới chị Du v́ muốn ngồi cùng xe hoa với em. Nhợn, nhưng chẳng lẽ cho chó ăn chè như ông Dũng. Tôi cười hi hi nói, giỡn hoài, bà Du xé xác tui đó. Mếch ḷng, lăo nói em ngu lắm.

 

Vừa ngu vừa hư. Dạo ấy tôi là người yêu của lính. Ban đầu là thiếu úy thông dịch viên chiến trường, xong tụt xuống chuẩn úy Quân Trường Thủ Đức, rồi leo lên trung úy Quân Y, chặp sau đại úy Hải Quân, cuối cùng trở lại hàm thiếu úy binh chủng Thủy Quân Lục Chiến. Chúng tôi gặp nhau dần lân theo kiểu domino trong các buổi tiệc sinh nhật của bạn bè, phần lớn họ thích tôi v́ em có dáng mỏng như thơ - một bài thôi, không dày như toàn tập hay trường thiên, với đôi mắt đẹp và buồn nh́n vào cơi mông lung - hai em hai cơi.  Mấy tay này, tiếc thay, chết như sung rụng. Tôi ôm nỗi buồn góa phụ cô đơn rên rỉ nhạc Trịnh anh nằm xuống sau một lần đă đến đây ... Đến hẻm chùa Kỳ Yên đó, nhưng thường bị lăo trượng ma men hiện ra múa vơ lùa nam nhi chi chí chạy thục mạng nên chưa kịp làm nát đời nhau. Rồi

Em đi qua cầu

Có gió bay theo 

Thổi bùng khăn tang

Trắng xóa khung chiều...

Hát chơi đỡ buồn vậy chứ ai mà để tang cho mấy ổng, đă có vợ con anh chị em họ lo chuyện đó. Yêu hàm thụ theo kiểu em gái Dạ Lan  thủ thỉ với các anh chiến sĩ trên đài phát thanh, tha hồ nỉ non

Tôi có người yêu chết trận Pleime

Tôi có người yêu chệt trận Chu Phong

Tôi có người yêu chết trận A Shau

Tôi có người yêu chết trận Ba Gia 

Chết thật t́nh cờ chết chẳng hẹn ḥ

Không hận thù nằm chết như mơ...

Mẹ nói kiếm ông nào già già ưng đại như chị Hai mầy đó, chứ thanh niên đời nay phơi thây chiến địa  như cơm bữa.

 

Đă khá lên đâu mà nghèo xuống mạt rệp rồi. Bắn nhau đùng đùng mấy tháng, hết thành phố này thất thủ đến tỉnh kia rơi vào tay địch. Địch ở đây thật ra là anh em cùng mẹ khác cha giống hai chị em tôi, muốn nối ṿng tay lớn. Những người không chịu nối t́m cách chui ra khỏi ṿng tay. Vài đêm trước khi máu anh em chảy đến Sài G̣n, dân chúng níu nhau chạy tán loạn, chen chúc leo lên các cao ốc trong thành phố với hi vọng được trực thăng Mỹ bốc đi. Luồn trong các con hẻm, lính tráng phe quốc gia vất bừa vũ khí, tuột bỏ hết quân phục chỉ chừa cái quần đùi, thất thểu ra đường cái t́m lối về nhà. Tôi ngồi trong nhà tḥ mặt ra cửa sổ nh́n hoạt cảnh buồn, nuốt nước miếng nghe đau trong cổ họng như bị cảm cúm, nước mắt ràn rụa trào nhưng không phải khóc. Có cái ǵ như đang bị đè xuống nhưng tự trồi lên rồi bung ra. Lâu nay đọc tiểu thuyết diễm t́nh, đâu có biết thế nào là sự sụp đổ của một chế độ, đâu có hiểu tại sao lại có kẻ  chạy trốn ḥa b́nh. Trên đài phát thanh người ta cho tua đi tua lại bài Nối Ṿng Tay Lớn của Trịnh sĩ.

Rừng núi dang tay nối lại biển xa

Ta đi ṿng tay lớn măi để nối sơn hà

....................................................

Cờ nổi gió đêm vui mỗi ngày,

Ḍng máu nối con tim đồng loại

....................................................

Người chết nối linh thiêng vào đời

 

Những lời hát được lập đi lập lại lơm bơm câu được câu mất chen vào nhịp vỗ gấp của đời sống hàng ngày khiến trong người ai cũng vô thức âm ư cùng một điệu nhạc.

 

Ông Dũng mất hết số tiền bán đất gửi trong ngân hàng. Tôi thất nghiệp. Mẹ lại tất tả ngược xuôi quơ đồ trong nhà mang ra đường ngồi bán tháo bán đổ kiếm tiền mua bo bo cho 3 nhân khẩu. Chao đảo lập trường chính trị, nhà ái quốc tạm hưu chiến vài hôm khiến không khí trong nhà u ám c̣n hơn lúc ông ta đang trong thời kỳ hoạt động. Tôi nằm lên nằm xuống  thỏa thuê rồi cứ tờ mờ sáng lại cầm sổ đi xếp hàng mua nhu yếu phẩm. Phía chị Du không khả quan hơn là mấy. Hai ông bà mất việc, nhưng kỹ lưỡng như lăo Kiên hẳn phải c̣n của ăn của để, thành ra lâu lâu lại thấy mẹ giấu đồ tiếp tế bên dưới tủ thờ.

 

Không thấy ông Dũ xuất đầu lộ diện như phần lớn các ông bà tập kết cùng thời điểm ông ta đi trốn nợ. Mẹ nói ngữ ấy chắc đă vợ con đùm đề, không dám trồi đầu về sợ bại lộ tung tích ô uế lư lịch đảng viên ; cũng có thể ông ta đang sống đâu đó cùng một thành phố trong một vi-la tiếp quản có hồ bơi và đàn dương cầm, đang xưng hùng xưng bá ở một địa phương miệt lục tỉnh, đang ngồi ghế chính quyền tung hô vạn tuế lư tưởng cao đẹp. Chị Du không có vẻ ǵ muốn t́m lại người cha biệt tích, không thôi th́ cả nhà đă được hưởng chế độ ưu đăi dành cho gia đ́nh cách mạng rồi. Ai biết chuyện cũng hùi hụi tiếc. Chỉ có người trong cuộc chẳng thà gửi gió cho mây ngàn bay.

 

Dù ǵ, trừ vài triệu người bỏ mạng trên đường bôn ba nắm tay nối liền biển xanh sông gấm, nối liền một ṿng tử sinh th́ mấy chục triệu người c̣n lại vẫn sống nhăn răng. Người nào người nấy xương sọ muốn ḷi ngoài  da, không vui cũng thấy hai hàm răng trắng ởn phơi ra như cười. Tôi hóa rồ vác đơn chạy lung tung, cuối lá đơn nào cũng có một đoạn lâm ly y chang thư t́nh, trước khi kư tên c̣n thề bán mạng sẽ làm việc với tinh thần tập thể cao ngất ngưởng, quyết tâm đóng góp cật lực cho cách mạng đến giọt máu cuối cùng.

 

Không vướng lư lịch gia đ́nh quân nhân chế độ cũ, tôi sớm t́m được  chân đứng máy ở một hăng dệt do chính quyền mới tiếp quản từ một giám đốc bụng bự đang bị cải tạo v́ tội giàu mà than nghèo. Cuộc sống trở lại không y như cũ nhưng nó khiến người ta bận bịu trong nỗ lực thích nghi.

 

Non non một năm sau, tôi đang giao lưu t́nh cảm với một ông sồn sồn lừa con phản vợ, vốn là quản đốc trong hăng dệt chỗ tôi làm, th́ hay tin lăo Kiên uống thuốc trừ sâu. Trừ chi không trừ, nhè mượn con sâu mà trừ ḿnh. Nghe kể sáng đó chị Du bồng hoàng nam đi chích ngừa nói sẽ ghé nhà bạn ở chơi đến chiều, lăo nghỉ làm ở nhà ực nguyên chai Visher 25ND, c̣n quyết tâm tọng thêm một chai Bassa 50EC. Trật tự trước sau giữa hai chai này không quan trọng nhưng chắc cú lăo có lăn lộn co giật kịch liệt trước khi trút hơi thở cuối cùng. Khi được phát giác người ta thấy lăo nằm đút đầu dưới giường trong pḥng ngủ, hai chân tḥ ra ngoài. Cái chết này khiến tôi đánh giá lăo khác đi, cho lăo 7 điểm trên 10, khá chênh so với điểm dưới trung b́nh thuở lăo c̣n sinh tiền chỉ vài hôm trước đó thôi. Suy luận xem,  phải có mối sầu u ẩn, niềm đau chôn giấu hay lư tưởng sụp đổ lăo mới đủ động lực đi đến một quyết định như vậy. Chị em phụ nữ, hăy cảnh giác với những viên chức cần mẫn, đừng tưởng bở họ không có chiều sâu nội tâm. Thành thật mà nói, về khoản tự tử th́ tôi thua lăo xa; bởi đă nhiều lần muốn quyên sinh nhưng cứ chần chừ sợ vết cắt lưỡi lam làm độc ở cổ tay, sợ bị mấy con y tá mặt sắt súc ruột trào mật xanh, sợ bỏ uổng mấy cái áo dài mới may chưa kịp mặc.

 

Chị Du bị cú này hơi nặng. Buổi chiều đó đi làm về tôi thấy chị đứng trong bếp, chỗ cái hồ xi-măng, nách thằng cu Diên. Môi chị cắt không c̣n hột máu. Trong hoàn cảnh như vậy, ai nhẫn tâm cắt môi người ta ra làm chi để coi có hột máu nào chăng, nhưng rơ ràng là nó có màu trắng như được phết vôi và hơi dộp lên. Mẹ tôi đang ngồi bệt cạnh sàn nước, mắt lạc thần. Xác lăo Kiên đă được đưa vô nhà thương giảo nghiệm, nhưng chị Du khăng khăng đ̣i ngủ lại hẻm chùa Kỳ Yên. Chị nói nhà đằng kia bị quỷ ám rồi, không ở được đâu. Lần đầu tiên tôi thấy chị yếu cơ, nói mà không nh́n thẳng vào mắt tôi, dù có một con mắt của tôi nh́n thẳng vào hai con mắt cụp xuống của chị, c̣n con kia th́ lăng du vô hốc lăm le đuổi con nọ đi chỗ khác chơi. Ông Dũng đêm đó tỉnh như sáo, chê thằng này dở, chuyện ǵ ngồi nhậu với nhau rồi anh em tính cho.

 

 

5.

Tôi trề môi, giọng gièm xiểm :

- Ba tôi nói ông dở, chuyện ǵ ngồi nhậu với nhau rồi anh em tính cho.

Lăo Kiên cười khẩy :

- Ai anh em ǵ với ổng. Sống mà liêu xiêu ngoặt ngoẹo như ổng chết đi c̣n hơn!

- Chứ bộ ông vững dữ; ngon sao kết liễu đời trai?

- Em vẫn ngu. Du Nương coi vậy mà khôn hơn em nhiều. Lăng Dung ơi, sứ mệnh phục thù bất khả thi. Du Nương đâu có thèm buông neo bến đậu. Nàng vẫn hoài mơ chân trời tím.

Tôi tự nhủ, thôi chết rồi, hậu quả từ Z-28 Tống Văn B́nh, James Bond và nhạc vàng. Lăo Kiên có ăn nói theo cái kiểu thi văn đoàn tạp lục bao giờ đâu. Tôi đánh liều, cắc cớ hỏi:

- Ông nói vậy là sao? Chân trời tím là chân trời nào ?

Bóng tối chập choạng ngả qua phía lăo ngồi khiến tôi không thấy ǵ hơn ngoài cái trán bóng có rắc vài hột tàn nhang. Những đốm lấm tấm nâu bỗng mờ dần như bị nuốt trộng bởi cái họng đen ng̣m há toang hoác ngoài cửa sổ. Lăo bị hút tọt trong đó. Từ ngày tôi dọn về hẻm Lập Thành ở coi chừng nhà giùm chị Du, cứ nhá nhem là lăo xề xuống cái ghế cạnh giường, ngồi tán dóc. Tuy vậy mỗi lần tôi hỏi tới th́ lăo xéo. Chắc cho là ngớ ngẩn. Muốn lăo nấn ná tốt hơn nên để yên lăo tự bạch, chớ cật vấn. Quỷ ám đâu không thấy, chỉ thấy một gă cầu bơ cầu bấc thập tḥ tối tối xin vô ngồi nói chuyện chơi, bảo về thăm nhà chút rồi đi liền. Bà cụ căn phố đối diện một hôm gặp tôi đầu ngơ bỏ giọng rôm rả:

- Đêm nào cũng nghe cô nói chuyện rào rào, có khách hả? Ừ, nhà có âm khí vậy rủ bạn bè tới ngủ cho đỡ sợ ma.

 

Xóm nhỏ, việc nhỏ cũng thành lớn huống chi là việc lớn. Ai đi ngang cũng ơn ớn chỉ trỏ nhà này có người tự tử, vậy mà có một cô trẻ măng tới ở tỉnh bơ. Nghe nói bà vợ ẵm con đi mất tiêu rồi. Chịu ǵ nổi, bên chồng làm dữ bảo tại con đàn bà có máu sát phu. Hay là tại bả dẫn trai về nhà khi thằng chả đang c̣n sống sờ sờ? Vậy hả, ghê vậy! Tôi nghe qua th́ độ ra trai ở đây là chân trời tím của chị Du. Nhưng tím đến mức nào th́ chịu. Tím than, hoa cà, tím sim hay tím cả rừng chiều. Đâu có nghe chị tâm sự t́nh sầu chi đâu. Dạo ở nhà d́ Ngọ, lâu lâu chị c̣n kể chuyện này nọ, thực ra là độc thoại với đứa nhỏ 10 tuổi ngồi trơ mắt ếch. Từ khi tôi nhôm nhổm lớn, chỉ có lườm nguưt hoặc bạt tai. Bỏ học đi làm tưởng đâu khoảng cách thế hệ giữa hai người được thu ngắn lại, ai ngờ cũng vẫn mười năm t́nh cũ. Thông tin về đời sống vợ chồng chị, tôi được biết qua mẹ vốn là người duy nhất trong nhà mà chị có thể tỉ tê. Chính mẹ bảo tôi đến ở trông nhà trong khi chờ có người mua; nhà bỏ không mau hư khó bán, với lại tại tôi luôn miệng hăm he sẽ thanh toán cái hũ hèm nên mẹ nơm nớp sợ phải ôm thêm thảm kịch, muốn đẩy tôi đi cho bớt mầm nhiễu sự. Phần chị Du th́ cứ lừ lừ ôm thằng cu nằm thế chỗ con em trắc nết. Chị đă thôi nh́n tôi. Không phải chị yếu cơ đâu.

 

Ở một ḿnh thật sướng. Tôi thầm van vái lăo Kiên cho nhà bán ế chẳng ma nào mua để có thể thênh thang hưởng sự yên tĩnh mà tôi đă thèm suốt thời gian thiếu ngủ đến cứng hai mí mắt v́ ông Dũng. Đàm đạo với lăo nhiều khi tức trào máu; đang hồi gây cấn th́ lăo biến. Nghe đồn trong ṿng 49 ngày sau khi qua đời, người chết vẫn là đà ở nơi đă sống. Tôi lên kế hoạch dụ lăo phá lệ; tự sát sinh như lăo th́ sẽ đi đâu sau 7 tuần lễ nếu không phải là xuống địa ngục. Ngoài ra thuở sinh tiền lăo quậy quá trời, tham sân si lăo có đủ, một mặt chơi với mấy em ở truồng một mặt dụ dỗ gái ngây thơ, tức gái ngu không chịu vũ thoát y cho lăo thưởng thức nghệ thuật h́nh thể. Chắc phải dọa lăo nào là quỷ sa tăng cắt lưỡi nào là vạc dầu sôi nào là biển lửa. Ở trần gian khổ lắm cũng chỉ bị phá sản, bội t́nh, giựt hụi hay tù oan. Nhiều lắm là giang mai, lậu; ai bảo ăn ở mất vệ sinh chi. Gần đây th́ có sida, cúm gà, cúm heo, nhưng nghĩ kỹ thấy chẳng ăn thua ǵ so với cơi âm ty.

 

Nghe tôi nói chuyện rào rào là lầm. Cứ mỗi lần lăo Kiên ghé thăm nhà, ly tách chén dĩa của lăo nhịp rần rật như nhạc giàn chào. Thuở trước lăo yêu quư chúng hơn cả vợ con, bảo sao chúng không mừng chủ. Rồi gió từ cái quạt trần cứ giáp một ṿng quay lại x́ ra tạch tạch xè đều đặn mỗi 3 giây. Cùng với giọng hơi mai mái của lăo là một mớ tạp âm gồm cả nữ cao nam trầm nam trung cao, râm ran như chợ Bà Chiểu. H́nh th́ chỉ thấy mỗi ḿnh lăo, đám kia y như nhạc nền trong phim tài liệu. Một hôm tôi đề nghị:

- Ông bảo cái đám lao xao tốp bớt giùm cái miệng. Ồn quá!

- Họ đ̣i đi theo coi, nghe nói có cô em nặng vía.

- Ai triển lăm đâu mà coi. Hàng xóm bắt đầu ḍm ngó, coi chừng có người cúng một quả là mấy ông bà ngửi mùi nhang ách x́ rán chịu.

- Em c̣n trẻ mà khó tính như bà già, hèn chi ế nhệ. Thấy Du Nương không...

- Á, tôi biết chân trời tím của bà Du rồi. Ông thợ điện.

Tự nhủ, đừng hỏi, đừng hỏi, để lăo tự khui. Quả nhiên :

- Không phải thợ điện. Tay này thợ máy, chuyên trị mô-tơ các loại trong chỗ anh làm. Hai người t́nh trong như đă. Du Nương có mời về nhà ăn cơm, gắp thức ăn cho nhau trước mặt anh.

- Đáng đời.

- Nàng nói anh dê con Lăng Dung trước mặt tôi, lại c̣n cảnh báo con nặc nô nó đeo anh v́ tiền, anh muốn th́ tôi cho anh cưới nó. Nàng bê em ra đánh phủ đầu để anh hết cơ đấu súng tay đôi với me-xừ mô-tơ.

Lúc ngồi trên xe hoa đưa dâu về Long Thành, tôi đă chân thành nghĩ trong cuộc hôn nhân này hẳn có vài người hi sinh. Chị Du vu quy để gỡ rối cho cái lỗ mũi hẻm Kỳ Yên, lăo Kiên phí cả 6 năm để giữ tṛn chữ sĩ, những người t́nh văn học sống trên cung trăng phải nhường bước cho kẻ có nhà có cửa dưới địa cầu. Hoàn toàn tôi không dính líu chi đến vụ này, lại càng không cảm nổi cha già dịch.

- Rồi ông nói sao ?

Đă bảo đừng hỏi mà cũng hỏi. May quá, lăo bị cuốn.

- Anh nói thôi, không lấy đâu; con đó hư lắm. Nói vậy cho nàng tưởng tượng lung tung chơi.

- Thảo nào bà Du khinh tôi ra mặt. Từ hôm nọ đến nay không thèm nh́n thẳng. Chắc tưởng tôi trao duyên cho tướng cướp rồi.

- Nàng nói em mất trinh hồi 16 tuổi do đọc truyện của ông Thế Uyên.

Oan cho ông kẹ. Đọc truyện ông ta mà mất cái ngh́n vàng th́ đúng là khoa học viễn tưởng. Độc giả đang cầm quyển sách, đến đoạn cao trào nhân vật trong truyện nhào ra đoạt lấy cục vàng về nộp cho tác giả. Nhào ra nhào vô kiểu này cuối cùng tác giả thu gom được một đống vàng, y như mấy gă hát dạo luyện cho con khỉ đi ṿng ṿng móc túi mấy người đứng xem. Tự dặn ḍ, đừng đính chính, người trần tim óc tương tác nhịp nhàng, huyết quản lưu thông rộn ràng c̣n không tin huống chi là ma quỷ. Tôi đưa đẩy :

- Biết ông phục hận, Du Nương cũng muốn báo thù, hoài mơ chân trời xa xa có dáng thuyền viễn xứ.

Lăo Kiên bỗng trỗi giọng đưa đám :

- Em có khôn ra rồi. Anh thất bại trong việc gài em vào cuộc tàn sát đă được lập tŕnh. Nàng đă bồng con lên thuyền theo tay mô-tơ.

Tôi vừa há hốc hỏi hả, cái ǵ th́ lăo liền chui tọt vô cái họng đen ng̣m ngoài kia, hút theo mớ tạp âm nghe đánh ực như húp cháo lỏng.

 

Hôm sau đi làm về tôi ghé hẻm chùa. Mẹ vẫn ngồi bệt cạnh sàn nước, mắt lạc thần. Chiến sĩ ái quốc gần đây đă trui rèn lại ư chí, đang hành quân đâu đó trong bán kính thuận lợi cho địa điểm rút quân. Có cảm tưởng như đoạn phim hôm trước bị ngắt pause, hôm nay play để xem tiếp. Tôi hỏi :

- Sao nhà tối hù mẹ không bật đèn ?

- Có chi nữa đâu mà ngó. Hai mẹ con nó đi rồi, tốn hết 13 cây vàng.

Dạo ấy ai cũng muốn thành họ hàng của người Hoa ; người tổ chức đă mua bờ băi, đảm bảo chỉ cần 13 cây là xuống ghe tắc-xi ra tàu lớn. Nghe chắc như bắp, nhưng phần lớn lênh đênh vài tuần ở biển, hoặc nuôi cá mập hoặc nuôi cướp Thái, may th́ được trại tị nạn nuôi. Lăng Du hưởng xái của ông chồng quá cố, chẳng những đủ vàng để nộp chủ tàu Chợ Lớn mà c̣n để lại một ít cho mẹ xây xài. Đi đột ngột như vậy đâu kịp làm giấy ủy quyền, không sớm th́ muộn chính quyền sẽ tiếp quản cái nhà vô chủ, lúc đó không chỉ tôi mà cả lăo Kiên đều kẹt. Dù ǵ, sau 49 ngày lăo sẽ xuống địa ngục rồi đi đầu thai, c̣n tôi th́ phải lo lộn về hẻm cũ.

 

Quái, nghe tin chị Du bồng con vượt biển tôi chẳng thấy ưu tư ǵ về những hiểm nguy chị có thể gặp trong cuộc ba đào, chỉ lo mất chỗ để về nằm mỗi tối sau một ngày đứng máy muốn liệt gị ở hăng dệt. Mẹ không biết ǵ về chân trời tím, cứ cần mẫn ngày hai bận xá bàn thờ ông bà vái lầm rầm cho mẹ con chị Du tai qua nạn khỏi. Thiên cơ bất khả lậu, vậy mà lăo Kiên thọp thẹp với tôi đúng một hôm trước khi chị Du rời nhà. Việc me-xừ mô-tơ cùng đi với chị Du có đáng tin chăng ? Dạo này đồng nghiệp trong hăng chê tôi mặt mũi lơ láo, nghi bị trúng tên có tẩm thuốc phiện. Trái lại th́ có, chưa bao giờ tôi cảm thấy b́nh tâm đến thế. Đêm nào ba đía một hồi với lăo Kiên xong cũng đi ngủ sớm, mộng mị ngậu xị, vui vẻ tưng bừng, mỗi sáng thức dậy trong người sảng khoái vô tả, y như vừa trở về từ cuộc hội hè hay chuyến nhàn du. Chả bù lúc trước, thỉnh thoảng nửa đêm lại bỏ tóc xơa  chạy chân đất ṿng ṿng, vừa chạy vừa rú.

 

 

6.

Lăo Kiên đă lâu không ghé thăm nhà khiến tôi nơm nớp lo mất cơ hội dụ khị lăo la đà chốn trần gian chơi. Chị Du đă nhắn tin về báo hai mẹ con đến nơi b́nh yên, không nghe tiết lộ ǵ thêm. Một ngày trước bữa cúng thất, lăo hớt hơ hớt hải chạy bắn qua cửa, không c̣n bộ dạng thập tḥ như mọi khi. Tóc như trượt khỏi trán, hai con ngươi trồi lộ ngoài hốc mắt, quần áo tơi tả. Lăo hào hển :

- Giạt vô đảo Bidong rồi. Tay mô-tơ bỏ cuộc vào giờ chót, kêu vợ đang có bầu đi không đành. Du Nương chưng hửng rồi sụm bà chè, nằm thiêm thiếp trong khi tàu tṛng trành mắc băo. Thằng Cu Diên ngon lành...

Nói đến đây lăo hụt hơi, người gẫy gập, hai tay vịn hai đầu gối để không khuỵu xuống. Xung quanh lặng ngắt rợn người. H́nh như lăo đến một ḿnh. Mừng gặp lại lăo nhưng tôi làm bộ càm ràm :

- Ngồi đại đây đi. Ông chơi nguyên băng tiểu liên muốn điếc con ráy. Vậy ra me-xừ mô-tơ xù. Hừ ! Đàn ông là cái thứ....

Lăo ngồi ghé góc đi-văng, tợp một ngụm hơi như cá lia thia đớp bọt rồi xuống nước nhỏ :

- Lăng Dung, em lấy xe đ̣ hoặc xe lam về Long Thành ngay, ngăn gia đ́nh anh đừng cho cúng thất. Anh c̣n vướng nhiều việc chưa giải quyết xong, mai đi chưa được đâu !

- Tôi lấy tư cách ǵ làm chuyện đó ? Hồi ông kết liễu đời trai, gia đ́nh ông thiếu điều muốn giết Du Nương, sang đoạt hoàng nam, mẹ tôi phải nhờ một tay bặm trợn giắt súng lục ở lưng quần hộ tống góa phụ đưa xác chồng về quê. Chắc quên rồi ?

- Em không giúp anh th́ anh chịu chết ! Xung quanh toàn thứ nhẹ vía.

- C̣n chết được lần nữa ? Người chết hai lần thịt da nát tan...

Tôi tí tởn hát ti tỉ. Nặng mùi phản chiến, dù chiến tranh đă lùi lại sau lưng, c̣n chăng chỉ là bụi mờ của quá khứ. Tưởng ḿnh có khiếu khôi hài, nhưng thua, lăo chẳng đếm xỉa đến việc tôi giả giọng mùi mẫn .

- Em làm ơn, muốn chi anh cũng chịu.

- Thật không đó ? Bị đời lường gạt đă nhiều...

-  Rồi em sẽ thấy anh giữ lời...

Thấy tội nghiệp ghê. Ma quỷ mà biết giữ lời hứa. Nói vậy chứ tôi thực sự không biết ḿnh muốn ǵ để gây áp lực cái lăo trác táng. Tôi nă bừa :

- Nhớ nghe. Vậy xin khi nào đoàn tụ với Du Nương làm ơn cải chính giùm trước giờ ông chưa lấy cái chi của tôi, phần tôi không hề đeo ông v́ tiền bởi chưa nhận của ông đồng xu teng nào ngoài bịch hạt dưa ông cho hồi Tết năm ngoái, trong có kẹp miếng giấy ghi nắn nót bằng mực parker xanh đây em ngh́n hạt vui hồng...

Yêu sách vớ vẩn chơi cho qua chuyện, ngờ đâu nghe đến đây bỗng dưng lăo buồn hiu, mặt cúi gằm, miệng lí nhí :

- Anh là thằng đáng chết.

 

Khi xe tới Long Thành đă 10 giờ đêm. Ṃ mẫm một hồi mới t́m ra cái nhà trước đây đă đến duy chỉ một lần hôm đưa dâu. Hai ông bà già đang ngồi xem tivi. Có khói nhang tỏa ra từ cái tủ thờ quá khổ sừng sựng chiếm nửa pḥng khách. Vài tràng hoa cườm dựng xiêu xiêu trong góc. Không khí c̣n thoảng mùi tang. Bác gái mời, giọng nguồi nguội:

- Cô Dung vô nhà. Ghé đột ngột, chắc có chuyện ǵ gấp? Hai mẹ con nó khỏe cả?

- Dạ khỏe.

Đến đây tôi cứng họng, hết biết nói ǵ tiếp.

Lựng bựng một hồi, tôi nói như đột ngột bị đồng nhập:

- Cháu đi công tác gần đây, sẵn tạt qua thăm hai bác chút xíu xong phải trở lộn ra lộ sớm, sợ hết xe về Sài G̣n. Khuya quá rồi. Với lại, chị Du cháu nhắn có t́m thấy mấy ḍng trăn trối của anh Kiên để lại dặn gia đ́nh tuyệt đối không nên cúng kiếng v́ làm như vậy anh thêm nuối, đi không đành.

Nghe đến đây bác gái nhoài người ra sàn nhà khóc hu hu, trong khi đó bác trai từ chỗ ngồi trong ghế bành đưa mắt ngầu ngầu nh́n tôi căm căm. Ánh nh́n này hẳn vần vũ trong hai hốc tối lâu rồi, v́ tôi thấy nó đă sẫm xuống cái màu chịu đựng, không có mấy tí dữ dội. Thấy t́nh h́nh hơi căng, tôi đi giật lùi ra cửa, mười ngón tay cài nhau chụm trước ngực xá xá, miệng lập bập:

- Vậy thôi cháu xin phép hai bác.

Không đợi họ nói ǵ thêm tôi cứ vậy mà nhắm mắt đi một mạch ra quốc lộ không ngoái cổ lại.

 

Có một luồng khí lạnh trườn ngược từ dưới xương cụt lên 7 đốt xương cổ rồi xộc vào óc. Cảm nhận rơ ràng nó đang len chi chít trong 32 đôi dây thần kinh tủy sống khiến chúng căng rung. Tôi rùng rùng toàn thân mở choàng mắt ra dáo dác. Ḿnh đang ngủ ngồi trên giường, vậy mà tưởng đang khặt khừ trên xe đ̣. Nh́n đồng hồ dạ quang treo gần tủ lạnh thấy gần 2 giờ sáng. Quạt trần đang vù vù phát ra tiếng tạch tạch xè ở mỗi ṿng quay. Lùa quyển sách đang đọc dở xuống đất, vói tay tắt quạt, chuồi người vào chăn, nghe da se se ơn ớn như muốn bệnh. Tôi cố dỗ giấc.

 

Giấc ngủ bắt lại sau nửa đêm làm hụt chuyến xe sáng đưa đón công nhân hăng dệt. Khi tôi thức dậy nắng đă hanh hanh ngoài hàng hiên. Xóm nhỏ huyên náo bắt đầu ngày với một giàn giao hưởng qui mô gồm đầy đủ các loại đàn dây, kèn hơi và bộ gơ. Tôi lọ mọ đánh răng rửa mặt nghĩ hay là ḿnh nhân tiện nhơng nhẽo với tay quản đốc, gọi điện thoại nói anh Mười Trí à, bữa nay xương cốt em rục ră, anh nhờ cô Vân đứng máy giùm, tuần sau em lấy hai ca.

 

Trái với dự đoán của tôi, quản đốc giẫy nẫy:

- Thôi đi cô nương, hôm nay cuối quư họp b́nh bầu chọn ứng viên Bàn Tay Vàng. Em vắng mặt mất điểm ráng chịu.

Tôi làm bộ kêu lên tiếc rẻ chết cha, vậy hả vậy hả nhưng mắt lom lom ngó tờ lịch tháng treo tường, đoạn búng tay đánh tróc, lăo Kiên! Nếu đúng như những ǵ người ta tin về hai cơi âm dương, hôm nay mới thực sự là ngày lăo từ giă chốn trần gian để đi đền tội dưới kia, nơi lăo sẽ chẳng c̣n ai để ba đía mỗi tối hay chạy tới chạy lui tung tin lá cải giúp vui thiếu phụ cô đơn.

- Anh Mười, em bệnh thiệt, cả đêm bị vọp bẻ không đứng ngồi ǵ nổi đâu! Anh cứ ban cho em một bàn tay sắt cũng được, nhưng nhớ bọc nhung nghe!

Bên kia đầu dây quản đốc cười ha hả ra chiều thích thú.

- Em không đẹp nhưng có duyên ác, chả bù con mụ vợ của anh, nó bị liệt cơ môi làm anh triệt luôn dây thần kinh cười.

 

Với một ngày thênh thang trước mặt, tôi bắt đầu bằng nửa gói xôi bắp và một viên thuốc cảm. Tằng hắng lấy giọng như sắp phát biểu trước đám đông, tôi nghiêm chỉnh ngồi vào bàn, xắn hai tay áo lên sẵn sàng nghênh chiến với cái gọi là bụi mờ của quá khứ. Đầu tiên tôi ghi lại tất cả những buổi tṛ chuyện với lăo Kiên, phăng ngược các chi tiết và ngày giờ những lần lăo ghé về thăm nhà, so sánh các sự kiện thật và giả, đúng và sai. Khó nhất là việc kiểm chứng lại chuyến xe đ̣ về Long Thành đêm hôm qua, đặt biệt lúc tôi rời nhà ông bà cụ đi bộ ra quốc lộ. Tại sao sau đó kư ức chợt trắng xóa? Bằng cách nào tôi đă về được nhà để ngủ ngồi ngay trên giường chứ!

 

 

7.

Khoảng hơn 6 giờ chiều trời đang ngà ngà bỗng sa sầm. Mưa đánh rầm kèm theo gió quất rào rào nghe như có người văi đậu trên mái tôn. Từ lúc bảnh mắt ra, tuy đă tỉ mẩn săm soi từng ngóc ngách của vấn đề, mọi thứ càng lúc càng rối tinh rối mù như mớ ḅng bong khiến tôi chưa phanh phui ra được manh mối chi th́ đă sắp hết một ngày nghỉ bệnh. Vói tay định bật đèn bỗng ghe giọng quen quen:

- Cứ để ui ui vậy dễ nói chuyện.

Xung quanh là một khối xám và sệt của đêm đến sớm, không biết lăo Kiên đang đứng phía nào. Tôi xoay người qua trái qua phải, hỏi ḍ để định hướng:

- Ủa, sao c̣n cà rà ở đây?

- Đến cám ơn em về phi vụ Long Thành. Du Nương th́ ổn rồi; cá một ăn mười c̣n lâu nàng mới lập bàn thờ cúng cầu siêu. Anh chỉ lo phía ông bà già, nhưng may quá em đă can ngăn kịp thời.

Hóa ra lăo đang ngồi trên mép giường sau lưng. Giọng lăo tưng tửng, có vẻ giỡn. Tôi nói:

- Tôi chưa kịp động thủ.

- Xạo. Tối qua em về đến nhà khuya lắc khuya lơ.

- Kư ức trắng xóa.

- Đó là v́ em đă ngủ một giấc ngon lành không mộng mị ngậu xị.

- Ai đă đi bộ ra quốc lộ đón xe về Sài G̣n?

- Lương tri của em.

- Tôi có thứ đó hả? Nó đi bộ sao?

- Chậc, nàng Du đă diệt sạch của em ḷng tự tín. Nàng phun thuốc diệt cỏ Paraquat.

- Bọn ly tách chén dĩa sao hôm nay không nghe trỗi nhạc dàn chào?

- V́ xe lửa chưa đến giờ băng qua cổng số sáu.

- Ông làm tôi muốn bệnh.

- Không phải anh. Cây quạt trần. Sau này đừng để quạt quay đêm vù vù như vậy; có người sáng ra đă quay cu đơ.

- Vụ vượt biển của Du Nương là sao?

- Em thừa biết nàng sẽ không để cu Diên lớn lên ở một nơi ai cũng quen nhau.

- Chân trời tím ?

- Ai chẳng hoài mơ một chân trời, sắc độ tùy gu thẩm mỹ.

- Mô-tơ có thật ?

- Em có thể trụ lâu với một thằng chồng vừa khốn nạn vừa chết máy trong t́nh yêu?

- Phục hận rồi ân hận ?

- Yếu tố cá nhân ít thôi em. Trong mọi vụ tự tử, tác động gia đ́nh và xă hội thường là thủ phạm giật dây. Cái này ông Emile Durkheim nói chứ không phải anh, nhưng anh đă làm như ông ta nói.

- Đây em ngh́n hạt vui hồng...

- Anh đă có bâng khuâng, và hổ thẹn nữa.

- Hổ thẹn v́ đă bâng khuâng ?

- V́ đă bôi đen một h́nh ảnh mà trước đó Du Nương đă cố t́nh làm cho bê bết bằng những bệt màu tối.

- Tại sao ông lấy nàng Du ?

- Để có cảm tưởng ḿnh về đích và đă ghi bàn thắng.

- Ông t́m hạnh phúc theo tinh thần thể thao thế vận hội?

- Kiêu hănh giống đực là chiến lợi phẩm có được từ giống cái.

- 50 ngày rồi, sao không đi mà đầu thai đi?

- Buôn thần bán thánh như em lại tin ở nhang khói ?

- Vậy sao ông mè nheo nài nỉ tôi về Long Thành ?

- Không phải anh. Sự cô đơn khiến em tưởng ḿnh muốn giữ con ma lại để đốp chát cho vui trước khi ngủ. Y như em đang đọc Liêu Trai Chí Dị của Bồ Tùng Linh.

- Thiên cơ bất khả lậu. Ông đă thọp thẹp với tôi về vụ Du Nương vượt biển một ngày trước khi nó xảy ra.

- Em trộn thời gian với trí tưởng tượng, vo viên nó thành tiểu thuyết rồi nhóp nhép nhai ngậm như ăn xí muội.

- Ông là ai?

- Lương tri của em. Hihi.

- Nó đi bộ, nên chậm ?

Lăo này hôm nay phá lệ, sẵn sàng trả lời tất cả các câu hỏi mà thường khi lăo cho là ngớ ngẩn thay v́ chạy biến như mọi khi. Thấy lăo cà rỡn, tôi đổ quạu, đứng dậy bật hai ba ngọn đèn cùng một lúc rồi la lớn vào khối ánh sáng chan ḥa xung quanh, giọng lạc :

- Hăy đi đi, cái lương tri. Và đi nhanh lên.

 

Nghe th́ có vẻ hai bên đều diễn, ơng ẹo làm dáng, nhưng thật sự là chúng tôi đă tṛ chuyện như thế gần hết buổi tối. Bị xua kiểu đó lăo chỉ c̣n nước lộn trở lại Bidong theo hai mẹ con Lăng Du định cư ở nước thứ ba. Ngày hôm sau tôi thức dậy tỉnh mỉnh, đón xe buưt đưa rước công nhân hăng dệt đúng giờ như thường lệ. Mất danh hiệu Bàn Tay Vàng nhưng vẫn c̣n bàn tay sắt bọc nhung của tay quản đốc. Nhịp sống đều đặn tiếp diễn, có ṃi dễ thở. Mỗi sáng mặt trời vẫn lên, ṿng xe vẫn quay. Lăo Kiên thôi trở lại, và tôi yên chí ḿnh chẳng c̣n sót tí tẹo lương tri nào để thỉnh thoảng tự cật vấn. Kỳ diệu là chính tôi đă trục cái âm khí quỷ ám ra khỏi nhà chị Du kịp lúc chủ tịch phường 3 tiếp quản nó. Đă đến lúc tom góp đồ tế nhuyễn, quay về hẻm chùa.

 

 

8.

Thấy vụ này quai quái, tôi biên tập lại những buổi tṛ chuyện với lăo Kiên,  thêm thắt chi tiết, dựng đứng một vài cảnh ngộ, biến nó thành truyện huyền bí hù thiên hạ chơi, đầu truyện ghi rơ không nên đọc lúc nửa đêm, xong gửi chui cho một tạp chí văn học hải ngoại được đánh giá là cấp tiến, đăng tả-pín-lù bài vở phe ta phe địch. Thật bất ngờ, ít tháng sau tôi nhận được thư mời lĩnh nhuận bút chợ đen qua trung gian người môi giới, kèm theo là mấy lời khen nhă nhặn khích lệ gửi thêm sáng tác mới.

 

Không phải tôi muốn trở thành nhà văn hay làm thêm để tăng thu nhập. Âm vọng từ những bài thơ chép trong tập giấy pơ-luya hồng, mớ tiểu thuyết diễm t́nh với những nhân vật thuộc thế hệ lạc loài mất phương hướng, tư tưởng hàn lâm siêu h́nh của các triết gia nội ngoại, nhạc vàng với ca từ đầy dẫy những ngu ngơ thụy du vô thường miên trường tinh cầu ngă son vàng lả tả ... bấy lâu nay ngủ đông đâu đó, bỗng chỗi dậy xô giạt  các công thức h́nh học đại số, lao động tiền lương, kết toán cuối năm, ca đêm trực hăng dệt, thi đua b́nh bầu... Những câu chuyện của tôi mang khí hậu nhiệt đới oi oi âm ẩm lồng trong bối cảnh ma quái đầy ám ảnh dĩ văng có vẻ như hợp khẩu vị độc giả Việt kiều xa quê. Thời kỳ này tôi nhũn xuống, mềm đi. Chỉ là nhu cầu bày hàng cảm xúc thôi, nhưng khi viết tôi thấy thống khoái như đang rong chơi với một người bạn đường đồng điệu. Người bạn này không lêu lêu mắc cỡ lé kim liếm ke hay Dũng-Lang Lăng Dung. Đại khái là ban ngày đứng làm việc xác, ban đêm ngồi vọc phần hồn. Không thể có sự quân b́nh nào tuyệt đối hơn.

 

 

 

 

Sực đếm ngược thấy thấm thoát đă gần 10 năm tính từ cuộc ba đào của chị Du. Không lần nào chị về thăm. Thằng cu hẳn sắp xong trung học. Mẹ nhiều tóc bạc hơn nhưng lưng vẫn thẳng trong khi ông Dũng càng ngày càng cong vẹo. Yếu rồi. Chỉ ngửi ngửi chút đế đă lừ đừ, làm như trong người có sẵn hèm, hơi cồn bay thoảng qua cũng đủ làm dậy men. Nội công chửi thề cũng x́u, miệng ú ớ phát ra hết nổi hai chữ đụ mẹ vành vạnh như trước kia. Tôi được tay quản đốc tin dùng, cất nhắc lên làm phó pḥng nhân sự, thôi đứng máy. Lực viết vẫn vậy, đều đều tâm cảnh nhiệt đới với các nhân vật không ai khác hơn là người trong nhà, không có dấu hiệu đột phá hay cách tân khiến các nhà phê b́nh văn học lúc đầu nhấp nha nhấp nhổm, nay chỉ ngồi ngáp ruồi ứ hự. Lâu lâu chị Du gửi về 100 đô-la cho mẹ ăn trầu. Chị quên là dạo phải chắt bóp từng đồng mua gạo, mẹ đă trải qua thời kỳ cai trầu vất vả thấy thương đứt ruột.

 

Giữa lúc mọi thứ như đă vào nếp, kể cả nếp nhăn cuối hai đuôi mắt mông lung của cô em gái nay đă 30, chị Du gửi thư về tỏ ư muốn bảo lănh mẹ qua Mỹ. Trong thư chị kể chuyện đi làm phải lái xe rất xa giữa trời tuyết, chuyện chị đi học lại, vừa lấy được bằng cử nhân trễ tràng ở tuổi 40, chuyện thằng cu rất ngoan biết săn sóc khi mẹ bệnh, chuyện chỗ ở gần chợ có bán cả trầu cau. Cuối thư chị không quên kèm thêm một câu mặn chát, mẹ đừng để con Dung giặt quần áo dơ ở máy nước công cộng. Mẹ tôi hỏi, chị Hai mầy nói vậy là sao ? Tôi cười một ḿnh đắc thắng. Chị Du, v́ lư do nào đó, vẫn theo dơi cuộc chạy bộ việt dă của con nặc nô.

 

Để xúc tiến giấy tờ xuất cảnh, tôi phải đưa hai ông bà già 70 tuổi lụm cụm ra ṭa án nhân dân quận làm thủ tục ly dị tuy trước giờ họ chưa hề có giấy hôn thú. Luật pháp gọi đó là hôn nhân xă hội v́ hai cụ đă có 30 năm chung sống như vợ chồng xóm giềng ai cũng biết. Tôi được giải thích rằng việc ly dị đơn giản chỉ để làm cho thủ tục xuất cảnh của bà cụ được dễ dàng, không bị ràng buộc tài sản chung. Hiểu vậy nhưng vẫn thấy oái oăm, mặc dù trong những năm qua đă biết bao nhiêu phen tôi muốn rủ mẹ bỏ trốn lần nữa mà không phải nhờ đến pháp luật. Nhà ái quốc biết phận, chẳng những không đ̣i xuất ngoại c̣n khẩu khí bảo :

- Sang đó khó chơi. Muốn giấy tờ chi tao kư tuốt miễn mẹ tụi bây sung sướng tuổi già.

Bà thẩm phán nheo nheo mắt  tra vấn từng người v́ ṭ ṃ hơn là nguyên tắc. Tới một lúc tự dưng ông Dũng mếu máo :

- Tôi c̣n thương bả lắm, bởi thời cuộc đưa đẩy mới ra nông nỗi này.

Mẹ tôi hứ một tiếng rồi quay ngang.

 

Ĺnh x́nh giấy này giấy nọ cũng lâu mẹ mới thực sự chuẩn bị cho ngày đi. Trước khi rời nhà mẹ đi ṿng ṿng vừa sờ món này nắn món nọ vừa quệt nước mắt. Cầm cả hai tay của tôi bóp bóp, giọng mẹ rớt ra từng mảng :

- Thôi con ở lại rán lo cho ba, ổng già rồi chắc không c̣n sống được bao lâu ; chị con số phận ch́m nổi phải vượt sông vượt biển tính mệnh lắt lẻo vậy mà bây giờ mẹ đường hoàng bay trên trời thật quá bất công...

Ông Dũng đang sần sần ngồi gần đó nghe vậy đâm hơi :

- Giày dép nó c̣n có số...

Hai người có nh́n nhau một khắc, t́nh như một đường gươm... Không ngờ đó là nhát cuối cùng họ đả thương nhau.Tôi đưa mẹ ra phi trường, hai mẹ con ôm nhau hoài đến nóng cả ngực.

 

Mẹ khuất trong kia rồi tôi c̣n đứng nán lại  rất lâu, mắt nh́n xuống chỉ thấy chân người rộn rịp đan mắc chằng chéo với hành lư kéo rèn rẹt trên sàn gạch trơn bóng. Họ nô nức đi đâu vậy, có bao nhiêu tâm trạng ? Phần lớn chắc hăm hở đi t́m chân trời mới, chỉ có mẹ ê chề nghĩ chính ở cái lằn tiếp giáp với mặt đất đó, mặt trời sẽ lặn xuống. Nói theo lăo Kiên, ai cũng ôm ấp một chân trời, sắc độ tùy gu thẩm mỹ. Gu của mẹ giờ đây là màu vàng cam đang ngă tía và bầm. Thử tưởng tượng xem mẹ sẽ làm ǵ  nơi đó ? Xần quần trong căn hộ chung cư của chị Du trong khi chị đi làm, thằng cu đi học, cuồng cẳng nhưng không biết đường sá để có thể trưa trưa chụp cái nón lá lên đầu đi bộ qua nhà bà giáo Lương nói chuyện chợ búa chơi, trời lạnh co ro nằm đến xoạc cả tóc tai, vật dụng trong nhà không dám mó tới sợ cháy nổ... Mẹ đi v́ mỏi mệt. Mẹ đầu hàng cuộc kháng chiến trường kỳ của ông Dũng, dù ánh nh́n vẫn c̣n bén mà không ác và xương quai hàm vẫn cứ vuông vuông.

 

C̣n chân trời của tôi màu ǵ ? Chắc như đinh đóng cột, màu tím không phải gu tôi. Nó phải xanh lá cây, v́ thỉnh thoảng tôi vẫn nhớ điếng khu vườn bao quanh căn nhà ba gian hai chái ở Vàm Mương. Có khi nó có màu nâu quạch của đất, đỏ tươi của chuồn chuồn, trắng ngà của bông dừa rụng đầy lạch nước sau hè. Hiện giờ nó màu ǵ vằn vện thấy ớn. Đă đến lúc xếp đặt lại cuộc đời một lần nữa. Ôi, sao chỉ có một cuộc đời mà cứ phải làm đi làm lại hoài phát mệt.

 

Không thể bỏ ông già 70 lớ ngớ một ḿnh cả ngày để bươn chải cho chuyện bá láp bá xàm ở hăng dệt, tôi nộp đơn xin thôi việc. Lương lậu ổn định nhưng tính ra không bao nhiêu, nhu yếu phẩm theo tiêu chuẩn công nhân viên th́ ai nấy cũng đă ngán ngược chuyện chia chác lụn vụn,  gây thù chuốc oán, nói hành nói tỏi miếng ăn là miếng tồi tàn, mất đi một miếng lộn gan lên đầu. Mỗi người cố sức làm như chỉ có ḿnh là thanh cao. Cầm lá đơn, quản đốc ớ ra, nói một câu na ná kiểu ông Dũng phê lăo Kiên :

- Bức xúc ǵ anh em tính cho, sao lại nghỉ việc ?

- Anh Mười thông cảm, ba em già quá rồi, nhà lại neo đơn không có ai trông nom. Em đă được anh em giúp đỡ rất nhiều trong thời gian dài làm việc ở đây.

- Rồi em làm ǵ để sống ?

- Có chị Bảy ở gần nhà rủ em hùn hạp bán cơm tấm cho khách trong xóm.

- Bán như vậy mỗi ngày được bao nhiêu đâu ! Em suy nghĩ cho kỹ, cần ǵ nói anh giúp cho.

Quản đốc tử tế thật. Ngoài cái miệng bông lơn tán phét với đám thợ nữ cho vui qua ngày, ông ta không hề bốc hốt suồng să. Nghe th́ tưởng âm mưu lừa con phản vợ rủ các em gái ngồi quán cà phê với ư đồ đen tối, thực sự ông ta chỉ muốn giao lưu t́nh cảm vu vơ để châm cứu dây thần kinh cười vốn bị triệt v́ có mụ vợ bị liệt cơ môi. Nghe giọng cười ha hả hào săng th́ biết người lành. Vậy chứ đă có lúc tôi hiểu lầm nghĩ đàn ông là cái thứ...

 

 

9.

Phải khởi sự từ đâu đây. Sáng đầu tiên sau khi nhận quyết định đồng ư cho thôi việc, tôi cho phép ḿnh không hấp tấp, rề rà pha cà phê, chiên cơm nguội c̣n dư chiều hôm qua. Ông Dũng đă dậy từ hồi nào, không thấy dấu hiệu sẽ ra khỏi nhà. Hôm nay lại thêm món tọa thiền. Mắt nhắm tịt, chân quặp kiết già, hai tay bắt ấn. Thiền nhưng miệng mấp máy như đang cầu kinh. Tôi se sẽ đến gần ghé tai nghe thử.  Nam Mô A Di Đà Phật Mười Một, Nam Mô A Di Đà Phật Mười Hai... Hú vía, không phải đụ mẹ. Ba tôi đang tu, nhưng kết hợp nhiều phương pháp, c̣n cẩn thận đo đếm công quả, kiểu người ta lần tràng hạt. Càng nhiều hạt càng mau thành chánh quả tuy không ai biết rơ giá sát trần là bao nhiêu. Cảm thấy có người đứng gần, ông bỗng mở choàng mắt ra nạt lớn làm mất vía:

- Ŕnh cái ǵ?

- Dạ, ba ăn cơm chiên.

Tôi cười lỏn lẻn làm ḥa. Từ nay chỉ có hai chúng ta, có muốn chạy trốn ḥa b́nh cũng không được. Chắc ông cóc biết tôi đang hi sinh. Mẹ có để lại một ít tiền, hai chiếc ṿng tay cẩn hổ phách, một đôi bông tai hột đá đen, một mặt dây chuyền cẩm thạch, dặn ḍ nức nở, mấy món kha khá mẹ đă nộp cho d́ Ngọ hết rồi, chỉ c̣n chừng này; đây là của hồi môn bà ngoại cho lúc mẹ lấy ông Dũ, bây giờ là của con; chị Hai con may mắn lấy được thằng Kiên khá giả nên mẹ không cho nó ǵ nhiều; thôi lo mà kiếm chỗ tử tế đừng có lông bông thơ văn, thấy mấy thằng mang kính trắng trước đây ve văn chị mầy không, có thằng nào ra đám ớt ǵ đâu; tội nghiệp con bây giờ gánh thay mẹ cái hũ… Sao mẹ không nhận ra tôi đă   lủi thủi suốt những năm ấu thơ, quắt queo cả tuổi xuân cũng v́ cái hũ đựng hèm mẹ ôm suốt 30 năm. Nó làm tôi té chúi nhũi bởi c̣n một đầu vẫn nhẹ tênh. Tôi lấy đâu ra t́nh yêu ém đầy thêm hũ nữa cho cân cả hai đầu? Bây giờ đổ thừa cho ông Dũng th́ giải quyết được ǵ chứ? Tôi chợt làm mặt nghiêm:

- Con nghỉ việc rồi. Ba cũng nghỉ nhậu đi.

- Th́ ba cũng tính vậy.

Giọng ông chùng xuống, có vẻ lép vế. Nghe sao dễ ợt như húp cháo. Tôi hỏi đố:

- Ba nói thiệt?

- Yếu rồi con…

Chữ con được kéo dài ra nhề nhệ làm như không thể ngưng. Đàm trồi lên làm ông kḥ khè một lúc nhưng cố nén lại trước khi khạc ra. Nó đặc queo và có màu vàng chanh.

 

 

Trụ sở cơm tấm được đặt ngay trước hàng hiên nhà tôi, ngang nửa mét dài 3 mét. Chị Bảy phụ trách đi chợ và tiếp khách, tôi nấu cơm làm b́ pha nước mắm ớt. Khi thấy làm ăn coi bộ được, tôi bổ túc thêm món chả trứng. Tổ trưởng thông cảm hoàn cảnh cho buôn bán lẻ nhưng dặn trên phường có xuống th́ nói nấu cho trong nhà ăn, đừng để khách chiếm ḷng lề đường. Ông Dũng thấy có người lui tới, biết phận lui ra sau ngồi thiền gần hồ xi-măng dưới bếp. Có lúc bị ma men hành tội, ông xỏ chân vô quần dài định lên đường cứu nước, nhưng chỉ mới loạc choạc đưa vô được một ống th́ đă loạng choạng muốn té. Con, buổi sáng bán cơm tấm, buổi chiều chuẩn bị các thứ cho ngày hôm sau, buổi tối nuôi phần hồn; cha, nỗ lực tu, đồng thời hạ quyết tâm kháng chiến chống lại kháng chiến. Đại để là sinh thái cân bằng, chỉ có mẹ thỉnh thoảng viết thư về than mập và buồn; có hồi đ̣i chết nhưng hễ trời lạnh th́ than nhức xương không biết làm sao, phải chi ở nhà đă thoa dầu nóng, ở đây cửa kính tứ phía xức dầu nó bảo làm hôi nhà.

 

Việc mẹ ra đi có vẻ như đă giải quyết phần nào thảm kịch, ít nhất cũng làm thay đổi đáng kể mối quan hệ giữa hai cha con, nhưng khi nữ thánh tử đạo vừa ngưng than thân trách phận th́ mọi hoạt động bài tiết của ông Dũng bỗng tuột ngoài ṿng kiểm soát. Bây giờ mới thực sự vác thánh giá nè. Nhà luôn có mùi phân và nước tiểu dù tôi đă cật lực dùng bàn chải tre cọ rửa với xà bông bột. Quần áo nhà ái quốc, tuy ṿ vắt muốn thúi móng  tay vẫn phảng phất mùi thum thủm. Cũng may xóm nhỏ b́nh dân không hôi rác thải cũng bốc mùi cống mùa mưa, dân chúng cứ hồn nhiên ăn điểm tâm ở sạp Bảy-Dung không nhận thấy có ǵ khác lạ. Mấy cô chú trong hẻm c̣n khen ông già lúc này im ru bà rù, giữa khuya lũ chó hết sủa hoảng, con nít thôi giật ḿnh khóc đêm.

 

Ông Trời thương cả hai cha con, hay việc tu hành của ông Dũng đă hiệu nghiệm? Chiều chủ nhật, trong khi tôi đang trộn thính dưới bếp th́ nghe đánh rầm ở nhà trước. Đạo sĩ té lộn đầu từ đi-văng xuống đất nhưng vẫn giữ tư thế ngồi quặp chân.  Lúc ấy, kỳ lạ thay, điều duy nhất nhá lên trong đầu tôi là đường gươm loang loáng hai ông bà già đă chém nhau ngày mẹ lên đường đi Mỹ. Vết thương đó chưa kín miệng, chắc chắn c̣n làm đau rát cả hai, v́ tính ra chỉ mới ngót nghét 3 tháng.

 

Đám tang đơn giản và lặng lẽ. Nhà đ̣n đă phải làm đủ cách để kéo thẳng chân người chết trước khi liệm. H́nh như họ đă bẻ răng rắc hai bên nhượng như bác sĩ chỉnh h́nh chuyên nghiệp. Tôi đă đắp cho người hùng tấm mền gấm màu rượu chát mẹ khâu tay trước đây để chuẩn bị cho chung cuộc của chính ḿnh. Viết thư cho mẹ, tôi vẫn khoe ở nhà b́nh yên, cơm tấm đắt khách, ông Dũng đang trên đà đắc nhân tâm.

 

Tôi có cảm thấy nhẹ nhơm v́ cuối cùng đă vác thập tự đến nơi ḿnh sẽ bị đóng đinh? Lôi xềnh xệch và bị đóng cạch cạch ṭn teng trên kia, cái nào đau dây dưa hơn?

 

 

10.

Ông Dũng tằng hắng:

- Nên nhớ, kẻ vác thánh giá và bị đóng đinh là một, phải chịu mọi khổ hạnh.

Tôi tỉnh táo nghĩ, lại nữa rồi. Lăo Kiên nói tôi thường vo viên mọi thứ thành tiểu thuyết rồi nhóp nhép nhai ngậm như ăn xí muội. Nhưng ngó ḱa, ba tôi đang ngồi kiết già trên bàn thờ, một tay t́ trên gối trái, tay phải giơ ngón trỏ nhịp nhịp chỉ xuống chỗ tôi ngồi. Tôi vặn vẹo:

- Ba có vẻ an nhiên tự tại như Đức Chúa Trời sau khi gửi đứa con duy nhất của ḿnh xuống thế để thực thi điệp vụ bất khả.

- X́, ông đó hả? Rất lôi thôi. Nghe ba nói đây, ái nữ. Nếu ông ta không muốn Adam và Eva ăn trái cấm, sao không trồng cái cây ôn dịch chi đó bên ngoài vườn Địa Đàng, lẫn với đám cây rừng đàng xa kia? Khi đă trồng sai địa điểm rồi, tại sao sơ suất không cài bảng cảnh báo hay rào chắn khiến bất cứ ai cũng có thể gặp nguy hiểm. Đă vậy lại c̣n chỉ, đó cây đó đó. Có phải là vẽ đường cho hươu chạy không? Ông ta đơn thân lập pháp xong t́m cách dụ cho người ta phạm pháp để có cơ hội hành pháp. Rốt cuộc như con biết, ông ta bắt con ḿnh chịu tội cho những ǵ ḿnh gây ra nhưng lại đổ thừa cho cái đám lôm côm là chúng ta đây.

Hoan hô bài thuyết tŕnh, nhưng sao nghe quen quen. H́nh như nhân vật luật sư của Paulo Coelho đang truy tố chứ không phải ba tôi. Mà tự nhiên đưa ra vấn đề này để chi?

- Vậy ba ngon hơn?

- Chứ sao! Ba đă không để con đau đớn lâu.

Tôi bật khóc, giọng kể lể:

- Ba đă không đếm xỉa chi đến con.

- Có chứ con. Nhưng con ma men nó hăm, không cho ba nói với con thậm chí một lời xin lỗi.

- Ba đổ thừa cho ma quỷ?

Ông Dũng im bặt, thu ngón trỏ lại chậm răi đặt ngửa bàn tay lên gối phải, khoan thai bắt ấn. Trong căn nhà quạnh quẽ hai tuần sau đám tang, chỉ c̣n ḿnh tôi ngồi khóc thê lương, ai oán như bị xử oan. Ngọn đèn chong trên bàn thờ hết dầu lụi dần rồi tắt ngúm. Bỗng có giọng mai mái, giêu giễu :

Khóc cho vơi đi những nhục h́nh

Nói cho quên đi những tội t́nh

Đời con gái cũng cần dĩ văng,

Mà em tôi chỉ c̣n tương lai...

Tôi ngó quanh quất vừa hỉ mũi vừa hỏi, giọng nghẹt :

- Đứa nào hát Bài Không Tên Số 4 dở ẹc vậy ?

- Buuhuuuu ! Ma Việt Kiều nè ! Sợ chưa ?

Lăo Kiên ! Tưởng lăo đă đi đầu thai tuy trễ một ngày, đâu ngờ xuất cảnh theo vợ con cả chục năm, nay c̣n bày đặt hồi hương. Hay là lương tri ḿnh đang lội bộ về ? Dạo này lăo ta có vẻ mất tư cách viên chức cần mẫn. Chị em phụ nữ, hăy cảnh giác !

- Hừ ! Về thăm quê cha đất tổ ? C̣n nhớ hẻm chùa ?

- Nhà đàng kia có gia đ́nh ông kẹ nào quản lư rồi.

- Dạo này ông làm ăn khá không, thấy coi bộ vui ?

- Làm ăn ǵ đâu em ơi ! Đi chăn thằng nhỏ coi nó học hành ra sao.

- Bây giờ th́ tôi cầm chắc là ông trường kỳ yêu nàng Du, và thương con nữa.

Lăo Kiên trầm ngâm một lúc, đoạn xuống giọng bùi ngùi :

- Chỉ có em cảm nhận được điều đó. Du Nương vẫn coi anh như ác mộng. Thỉnh thoảng nàng lại ngoái cổ ra sau ngó chân trời cũ nay đă ngă sang màu khói lam chiều. Nàng cũng thường nh́n trân trân thằng cu Diên rồi rùng ḿnh bảo giống quá, giống ông Kiên phát sợ ! Cũng cái đầu dèm dẹp, lưng dài tḥn, đùi ngắn ngủn.

- Ông nhập vô thằng nhỏ hả ?

- Đâu có. Di truyền mà. Dốt quá trời, không biết chi về gien lặn gien trội!

- Vậy lúc này t́nh h́nh sao rồi ?

- Xấu. Du Nương dọn nhà hai lần v́ đổi việc, thằng cu bỏ học kêu chán, không thích bị người ta dạy, bà cụ u ám đ̣i về Việt Nam.

Từ trên bàn thờ ông Dũng bồn chồn hỏi vọng xuống :

- Nè cậu Kiên, bà Lang biết tôi cưỡi hạc qui tiên chưa ?

- Dạ chưa, nhưng cụ nói dạo này một bên mắt máy lia chắc ở nhà có chuyện không hay.

- Có chuyện hay, tại bả không biết. Tôi với con Dung làm lành với nhau, huề  một đều rồi. Mấy tháng cuối nó lo cho tôi rất đàng hoàng, chỉ phải cái tật hay than trời trách đất. Tôi nói hoài, giày dép c̣n có số mà nó không nghe, lại c̣n lư sự cùi, hứ, vác thánh giá với lại đóng đinh.

- Dạ, em Dung đọc nhiều sách nhưng thiếu người hướng dẫn.

- Hồi trước chị Hai nó nhắc chừng chừng, giờ không có ai dạy nên hư.

Tôi chen vô căi :

- Hư, mà từ hồi muốn...

Lăo Kiên thấy căng, lái câu chuyện qua hướng bang giao quốc tế :

- Thưa, ở trên tiên chắc khỏe ?

- Đâu có biết. Cậu là đà dưới này miết, thần thức u mê không tỏ đường đi lối về, quên hết việc sổ sách của Nam Tào Bắc Đẩu. Tôi c̣n ở đây chơi với con Dung hơn cả tháng nữa mới đi. Mà cũng chưa chắc sẽ lên đó. Có một đám bạn nhậu rủ tôi về tái lập trụ sở ở Vàm Mương tạo điều kiện cho anh em hoạt động lại.

Tôi đứng dậy châm dầu vô cây đèn chong, khêu lại tim, thở đánh thượt :

- Thôi, họp mặt gia đ́nh hôm nay như vậy là vui quá rồi. Ba nghỉ ngơi. Ông Kiên đi thăm bà con một ṿng đi, hôm nào gặp lại. Tôi phải đi cắt tóc xả xui trước khi làm lại cuộc đời.

 

Độ chừng mươi ngày sau buổi tọa đàm với ông Dũng và lăo Kiên, chiến sĩ gái với mái tóc mới cắt tém tự nhiên cảm thấy hưng phấn như vừa phục sinh. Trong người  nghe vang vang rầm rập âm điệu những bản hùng ca.

Măi măi ḷng chúng ta, ca bài ca người lính

Măi măi ḷng chúng ta, vẫn hát khúc quân hành ca…

 

 

11.

Đă quyết định rồi, phải làm lại cuộc đời. Đời ḿnh chứ đời ai, ḿnh không làm ai làm giùm cho. Trước hết cương quyết không lây lất kiếp công nhân viên nhà nước. Quay trở lại hăng dệt chỉ cần nhỏ nhẹ vài lời, quản đốc sẽ cho nhận việc lại ngay coi như vừa nghỉ phép hơn 3 tháng không ăn lương, nhưng thôi, phải biết xấu hổ đă hứa lèo hứa cuội trong đơn xin việc. Nhớ không ? Lúc túng quẫn, đă từng thề bán mạng sẽ làm việc với tinh thần tập thể cao ngất ngưởng, quyết tâm đóng góp cật lực cho cách mạng đến giọt máu cuối cùng. Thực tế, ngày nào cũng lăn công, vậy nhưng được đề cử Bàn Tay Vàng của hăng dệt, may mà hụt không thôi mỗi ngày đánh răng súc miệng không dám ngó mặt trong gương.

 

Tiếp theo, cương quyết ngưng làm văn chương vớ vẩn. Nghe bà Du cảnh báo chưa ? Mẹ đừng cho con Dung giặt đồ dơ ở máy nước công cộng. Không oan. Đúng là bao nhiêu người trong nhà, cả trong xóm chùa và hẻm Lập Thành đều đă bị sơn phết cho biến thành nhân vật múa may quay cuồng ở các buổi dạ vũ hóa trang. Người nghệ sĩ nghe nói phải có sứ mệnh thay đổi thế giới, phục vụ cho cái đẹp và mang lại lẽ sống cho nhân loại. Ba cái chuyện ma quỷ chỉ để hù những ai nhẹ vía, tuyên truyền  sách động mê tín, hoặc nhiều lắm là gửi gắm vài thông điệp hời hợt về khắc khoải âm dương. Để làm văn chương hàn lâm, đứng ngang ngửa với các nhà văn nhà thơ hải ngoại chỉ là ảo vọng ; so với trong nước lại thiếu hẳn màu đỏ, màu vàng.

 

Mục tiêu kế tiếp là nói lời tạm biệt chị Bảy, em xin ngưng hợp tác dịch vụ cơm tấm để chuyển sang nghề môi giới bất động sản. Có tiền rồi sẽ hoài mơ chân trời màu xanh lá cây. Thể nghiệm đầu tiên : sẽ đập cái nhà, dùng tiền để dành và của hồi môn xây mới xong rao bán với giá ...cảm ứng. V́ sao ? Đây đă từng là chốn thần tiên sau những ngày ở đậu nhà cậu Thân và d́ Ngọ, nơi chuyển tiếp từ ấu thơ sang niên thiếu rồi thanh xuân, nơi lớn lên cùng những tác phẩm văn học trác tuyệt, nơi chợt nhận ra ḿnh là nàng thơ của những người đàn ông mang kính trắng ve văn chị Du, là người t́nh hậu phương của lính chết trận, nơi khám phá bản thân có tiềm tàng những cơn điên xơa tóc lúc nửa đêm... Ôi,

Lệ xóa cho em được không

Những kỷ niệm đắng ?

Lời nói yêu thương ngày xưa

Có trở về t́m ?

 

Mục tiêu cuối chắc chắn phải là Thế Uyên. Sẽ đọc Ngoài Đêm để t́m hiểu xem tại sao Du Nương cho ăn hai bạt tai 14 năm trước, sẽ kiểm chứng lại có phải trong Tiền Đồn rành rành 15 cuộc làm t́nh và 69 chỗ liên hệ đến dục t́nh như lăo nhân Vơ Phiến đă thống kê. Hi vọng trong khi nghiền ngẫm các tác phẩm của Thế Uyên, một nhân vật đàn ông bất th́nh ĺnh nhào ra, sẽ chụp lấy cơ hội để hiến dâng cái ngh́n vàng, đồng thời thầm xin lỗi Nhă Ca v́ đă bê trễ. Chớ quên thỏ thẻ với kẻ được vàng, anh yêu, em đă dùng sạch của hồi môn để dựng vốn làm ăn.

 

Xóa nḥa khoảng cách 10 năm giữa hai chị em cùng mẹ khác cha có lẽ là điều duy nhất bất khả thi, tuy nhiên không sao, lắm khi máu chảy nhưng ruột chẳng chịu mềm do bị xơ cứng măn tính. Chị Du sẽ ngậm cười nơi chín suối với một đùm ruột hóa đá, gọi là thạch tràng. Hi vọng lúc đoàn tụ Du Nương chốn suối vàng lăo Kiên sẽ giữ lời đính chính dùm con nặc nô đă không đeo lăo v́ tiền. Bảo đảm lăo sẽ giấu nhẹm vụ án bịch hạt dưa có kèm ḍng chữ viết bằng mực parker xanh đây em ngh́n hạt vui hồng. Lăo sẽ không dại ǵ thú nhận đă có lần ḿnh bâng khuâng và hổ thẹn, nhưng vẫn sẽ úp mở bảo con đó hư lắm cho nàng Du tưởng tượng lung tung chơi.

 

Tổng hợp và phân tích xong các vấn đề nêu trên, rơ ràng chẳng c̣n ǵ phải ưu tư. Các dự án này có thể sớm được thực hiện, chỉ c̣n chờ cúng 49 ngày cho ông Dũng không th́ nhà cách mạng không chịu đi đầu thai, quay trở xuống Vàm Mương làm chính trị với các bạn nhậu. Đất nước ḥa b́nh rồi, những tổ chức phản động c̣ con có nguy cơ chết từ trong trứng nước, loại lư tưởng lên men như của ông Dũng chỉ để nhấm với khô cá thiều.

 

Trong những tuần lễ tiếp theo, hai cha con thường tṛ chuyện râm ran sau mỗi lần cúng cầu siêu. Vào tuần chung thất tính từ lúc viên tịch, cuối cùng đạo sĩ đă thốt lời tâm huyết :

- Ba đă hủy hoại đời ḿnh và làm khổ ba người đàn bà.

- Lại sắp sửa lôi con ma men ra.

- Lúc đầu ba chỉ cà rỡn với nó thôi, nhưng con này mạnh lắm, nó quay ba trong những khoảnh nhàn rỗi, xúi giục ba chớ ngu ngốc tỉnh táo nh́n lại những điều xằng bậy của ngày hôm qua ; khi bị vợ con và mọi người ruồng bỏ, nó trở thành người bạn duy nhất để ba tṛ chuyện với. Nhờ nó, ba đă rơi vô chân không, bập bềnh mụ mị. Cảm giác đó ít nhất cũng giúp ba xiêu vẹo bước sang ngày hôm sau.

Tôi đă mừng hụt.

- Ba vẫn thọ ơn con… bạn vàng ?

- Con ơi, ơn nghĩa ǵ, thứ ma đó mỗi người ai cũng có riêng một con ; có điều con ma của ba nó có mùi hèm, vậy thôi. Con ma của bà Lang là nghĩa tào khang ; nó đă ám mẹ con suốt 30 năm mới chịu buông tha nhưng vẫn bay theo tà tà trong những năm cuối đời để khều khều cái ḷng trắc ẩn của người đàn bà nhân hậu.

- Chà, câu này nghe hay nè ba. C̣n con ma của chị Du ?

- Bất măn số phận, tị hiềm trộn lộn nhẫn nhục và kiêu ngạo, tự ái, tự ti lẫn tự tôn.

- Ma ǵ tên dài ngoằng. Ma men, nghe vừa thanh vừa gọn vừa súc tích.

- Ma tôi. Nó giục ḿnh tàn nhẫn đánh giá người khác nhưng lại ngăn không cho khe khắt với bản thân. C̣n con ư ? Con bị con ma khô nó triệt mọi ḍng cảm xúc. Con ôm nó trong người làm vũ khí để tự pḥng vệ, xong cười khà khà như hài ḷng với hệ thống an ninh.

 

Phải vậy không ? Dám trúng lắm à. Tôi đă thu ḿnh lại thành con chi chi  nhỏ xíu núp trong hốc tối nh́n ra cơi đời hung tàn với lưỡng nhăn bất đồng, ngờ vực mọi thiện chí tiếp cận, nơm nớp lo ḿnh sơ hở. Phải chăng có những người viết văn chỉ v́ muốn tận hưởng cảm giác được quyền sinh sát các nhân vật, do trong cuộc sống họ vốn là kẻ chết nhát ? Có nên đổ thừa cho hiệu quả thuốc diệt cỏ Paraquat ? Dù ǵ, mọi thứ trong người như đang quắt lại, có lẽ rồi trong cơn hấp hối cọng cỏ cú vẫn cố ngửa cổ ré lên cười đắc thắng. Hừ, cỏ mà có cổ, lại c̣n biết cười ré. Buổi nói chuyện hôm nay làm tôi mất tập trung. Đang nghĩ đến việc mở cửa sổ cho thoáng chợt quay trở vô xối nước rửa nhà cầu. Đang định ra chợ mua vài món về nấu bữa cơm chay cúng thất, bỗng loay hoay đi kiếm cái giẻ để lau bụi bàn thờ.

 

Khúc quanh của định mệnh : tôi làm ngă cây đèn chong.

Dầu loang ra. Lửa phựt lên liếm tấm nhựa trải trên bàn thờ, bắt qua bó nhang, hực lên bức ảnh đen trắng trong đó người hùng với đôi môi hơi dày đang méo đi như thay lời muốn nói. Thoạt tiên cả ngôi nhà bỗng thơm lừng mùi chùa chiền rồi chuyển nhanh sang khét lẹt. Ḿnh đă hỏa thiêu Hồng Lâu Mộng ! Bất cứ món ǵ trong tầm tay đều được chụp lấy để trùm lên ngọn lửa nhưng phản tác dụng, y như được châm thêm mồi. Bên ngoài có tiếng người la hoảng đến lạc giọng, cháy, cháy nhà cô Dung cơm tấm. Tiếng chân chạy huỳnh huỵch, khói bung x́ x́. Ai đó hét lớn, chạy ra đi cô Dung ơi, chết cháy bây giờ ! Tôi quơ hũ tro cốt của ông Dũng ôm vô ngực, trên đường sặc sụa băng khói bung ra cửa thuận tay vớ lấy cây gậy đạo sĩ dựng gần cổng, hoàn toàn không hiểu v́ sao.

 

 

12.

Vụ cháy nhà làm rụi hai phần ba cái lỗ mũi, táp qua mái nhà ông Tâm bên trái, bà Hương bên phải, thím Mẫn đâu đít sau lưng. Không có tổn thất về người nhưng bà con bị một mẻ hồn phi phách lạc. Mấy gia đ́nh túm của chạy hoảng đang lục tục quay lại, tụm năm tụm ba bàn tán sôi nổi. Không thiếu những lời mắng nhiếc, quỷ sứ, bờ chờ bợt chợt, mém chút nữa cả xóm  màn trời chiếu đất, cháy thêm vài phút coi như chết cả lũ, may nhờ mấy  ông phía sau nhanh trí chuyền nước từ lan can nhà cô Tư Lụa, chờ xe chữa lửa là tiêu rồi, ba cái vụ cúng kiếng làm cháy nhà như cơm bữa, kiểu này bắt đền sao đây, có bà bác với bà chị bên Mỹ lo ǵ, ờ phải, cháy cái nhà chớ cũng c̣n cái địa chỉ để gửi tiền về...

 

Tôi bị phỏng sem sém hai cánh tay, ḷng bàn chân trái chảy máu do đạp phải vật nhọn trên đường chạy ra, quần áo te tua, mặt mày không tự ngắm nghía nhưng chắc giống con ma lọ nồi. Dự án môi giới bất động sản giờ đây chỉ c̣n cái nền nhà nám đen, bốn mặt tường liêu xiêu lỗ chỗ, trần nhà bếp c̣n vắt vẻo t́ trên miệng hồ xi-măng . Một tay ôm hũ tro cốt, một tay cầm gậy, tôi đứng lớ ngớ nghe chửi cho đến lúc mỏi rục gị th́ ngồi xuống, chặp sau lại đứng lên. Tổ trưởng đưa cho chai nước và một tấm bạt dặn ở đó coi chừng, chờ trên phường xuống làm biên bản, chừng nào nguội nguội vô bươi moi coi c̣n vớt vát được món nào hay món nấy, có tiền của ǵ không sao coi bộ tỉnh rụi không thấy tiếc ? Tiếc chứ, nhưng con ma khô nó hăm không cho giẫy lên đành đạch khóc kể trời ơi tiêu rồi cái hộp đựng gói tiền để dành, hai chiếc ṿng cẩn hổ phách, đôi bông hột đá đen, mặt dây chuyền cẩm thạch, tập giấy pơ-luya chép thơ t́nh...

 

Chiều tối có một cơn mưa nhỏ khiến không khí bớt oi, tro bụi trôi xuống làm nền nhà như dầy lên. Đồ đạc bể mẻ lôm côm vương văi chèm nhẹp lẫn với nước mưa và nước chữa cháy. Chị Bảy lôi kéo :

- Đứng chi đây tối hù. Chắc c̣n lâu người ta mới nối lại đường dây điện. Vô nhà chị mà nằm nghỉ, thong thả tổ phụ nữ giải quyết cho chuyện ăn ở tạm trong khi chờ cḥm xóm mỗi người một tay cất giùm cho cái cḥi dă chiến. Dù ǵ gian bếp chỉ mới rụng cái la-phông. Nghe đồn mấy vụ như vầy trên phường trích quỹ cứu trợ ủng hộ một phần chi phí vật tư.

Tôi nói, lưu loát như có chuẩn bị trước:

- Em tính làm sạch gọn một góc bếp, lót tấm bạt ngủ coi chừng nhà. C̣n nhiều món xài được, để em mót lại. Chị cho em mượn vài ngàn mua bánh ḿ, bán được xà bần em trả lại cho.

- Mượn ǵ, bày đặt. Nè cầm chút đỉnh xây xài. Bà con không bỏ rơi đâu mà lo. C̣n cóc khô ǵ nữa đâu mà canh chừng, khùng quá trời !

 

Chị Bảy đi rồi tôi ngồi chồm hổm nh́n chằm chằm vào chỗ cách đây không bao lâu đă từng có cái gọi là tủ thờ. Dưới đít tủ này có một hốc bí mật, nơi trước đây mẹ thường giấu lương khô do phía chị Du tiếp tế những năm đói kém. Cũng nơi này tôi đă cất cái hộp. Nó đang nằm bên dưới gạch đá lụn vụn, ván ép cháy dở, bàn ghế bị xô gẫy. Tôi sẽ để yên cho nó ở đấy được lâu chừng nào hay chừng nấy. Đó là chút hi vọng mà tôi muốn nuôi, dù không biết để làm chi.

 

Trong góc bếp gần sàn nước, nơi một buổi chiều hơn mười năm trước mẹ ngồi bệt  hai mắt lạc thần, c̣n chị Du nách thằng cu Diên đứng cạnh hồ xi-măng môi trắng nhách như phết vôi, tôi trải tấm bạt ra và nằm xuống. Mùi khen khét nặng và dày làm ngộp nhưng nền gạch loang lổ vẫn c̣n âm ấm một cách dễ chịu. Đêm càng lúc càng đặc đến không cần nhắm mắt. Đang thao láo trong cái màu đen thui đó th́ chợt thấy ḿnh dềnh lên ch́m xuống như đang ngồi trên một chiếc xuồng ba lá tṛng trành không có người chèo, băng ngược sông Ghành ở Làng Duyệt. Ông Dũng đứng trên bờ ngoắc ngoắc hỏi vói xuống :

- Xương cốt cháy thành tro rồi ôm theo chi ? Sao không ôm cái chi chưa cháy ?

Nước táp ồ ồ hai bên mạn xuồng khiến tôi phải la lớn :

- Định mang đi gửi trong chùa Già Lam sau khi cúng thất.

Không nghe rơ, ông Dũng hét :

- Chùa ǵ ? Chùa ǵ ăn thua ǵ ! Đi xuồng nước ngược biết chừng nào tới ?

Xuồng vẫn vật vă trườn về phía trước, tiếng nói nhỏ dần và cái bóng cong cong bỗng gẫy làm đôi. Ngoái nh́n hút mắt chỉ thấy một cái cây c̣i c̣i  thâm thấp đang lặn từ từ xuống đất. Tôi đứng chàng hảng giữ thăng bằng giữa ḷng xuồng kêu vói ba ơi ba, bỗng cảm thấy từ âm hộ rớt ra một vật ǵ, tiếng chạm xuống lườn nghe đùng đục. Vói tay nhặt lên mân mê. Từ chỗ nó chui ra không có cảm giác ǵ đặc biệt, giống phụ nữ có tháng thỉnh thoảng nhợn ra một cục huyết bầm bằng nửa miếng gan gà. Lạ là   thoạt nh́n nó giống miếng tóp mỡ  hay thẻo vỏ quưt phơi khô đă trỗ màu sậm ś. Phải chăng cái trinh tiết, do bị hăm bởi con ma men và con ma tôi,  đă nằm chờ từng ấy năm đến quắt queo nhăn rúm ? Chắc cú không phải thai chết lưu, bởi cái ngh́n vàng vẫn c̣n đó nỗi buồn nên nó đành tự sản tự tiêu ?

 

Rơ ràng nó là một phần trong cơ thể rụng ra, như cuốn rún của trẻ sơ sinh bị héo do đứt dinh dưỡng từ nhau của người mẹ. Nó là cái ǵ th́ cũng là điều thầm kín, phải được cất ở hốc bí mật dưới tủ thờ cùng với tiền để dành, của hồi môn và những bài thơ t́nh. Thôi chết, cái hộp ! Phải móc nó lên từ đống xà bần trước khi xe ba bánh đến xúc đi trong ngày mai! Hốt hoảng với ư nghĩ phải lấy cái chi  khều cho xuồng tấp vào bờ, tôi ṃ dưới chỗ đứng t́m cây gậy đạo sĩ, lúc bấy giờ không biết tại sao có mắc ṭn teng một sợi nhợ với cả lưỡi câu. Một cách vô thức, tôi móc cái vật vừa nhặt được vào lưỡi câu rồi vung lên quơ quơ kiểu người ta giương cờ trắng đầu hàng. Trời nổi gió đùng đùng lùa chiếc xuồng quay ṃng ṃng. Trong nỗ lực cuối cùng, tay vung vẫy cây gậy có miếng gan gà khô queo đong đưa, mắt dơi về phía chân trời mờ mịt, tôi lấy hết sức b́nh sinh gào lên nhưng tiếng la chết ngắc trong họng.

 

 

Trần Thị NgH

Ribière, 12.2010