MAI NINH giới thiệu

 

Tôi gặp Trần Thị Ngh lần đầu trong "Nhà có cửa khoá trái", một tác phẩm đột phá của một bút hiệu nổi bật trong không khí văn chương Saig̣n hừng hực sôi động, có thể nói là nổi loạn của những năm đầu thập niên 70. Rồi hơn hai mươi năm sau, t́nh cờ mở ra một cuốn tạp chí Hợp Lưu tôi lại được hội ngộ với "người đàn bà" mà tôi yêu thích, trong "Người thuận tai trái". Cả hai không giống nhau, không sống cùng một không gian, hoàn cảnh, người này không phải hậu thân người kia. Nhưng cả hai có cùng nguồn gốc: họ là người đàn bà lạ lùng mà chỉ có ng̣i bút chẳng sợ lột tả tận cùng tâm trạng nhân vật của Trần Thị NgH mới hạ sinh ra được. Văn chương "Người thuận tai trái" khi lạnh băng, khi nẩy lửa, tưởng như đùa chơi tưng tửng mà lại cấu đau, sâu xoáy.

TRẦN THỊ NGH.

 

 

Sau khi tự tử vài lần v́ ṭ ṃ, tôi quyết định thôi không chơi nữa, lấy chồng. Chàng là một quư tử, con trai duy nhất của một bà đỡ ở vậy nuôi con trong khi chồng theo cách mạng ra Bắc. Chàng là kỳ vọng, niềm hănh diện, nguồn an ủi duy nhất của bà mẹ độc thân. Tôi gặp chàng ở Đại Học trong khi cả hai đang theo khóa báo chí. Dễ thôi, ḿnh sẽ “tút” nó lại, từ cách ăn mặc đến kiểu tóc cắt. Ḿnh sẽ tập cho nó quen nghe thay v́ nói. Nó hơi mập ư ? Cũng dễ. Cho nó ăn chay một thời gian theo cái kiểu Ăn cơm ba chén lưng lưng, uống nước cầm chừng để bụng thương em. Tôi tự nhủ. Vậy là đám hỏi.

Là sinh viên ở tỉnh, chàng trọ trên một căn gác nhỏ trong hẻm sâu của đường TMG. Vào mọi lúc trong ngày, mùi nước sông xộc lên tới óc. Trong khi tôi dị ứng với mọi loại mùi và màu của cuộc sống, chàng tỉnh bơ. Cha này ngon. Tôi thầm khen. Nhưng sau đám hỏi, ngoài giờ đi học chàng lăng văng ngay trong nhà tôi, tối ở quên d́a. Phải có tôn ti trật tự chứ, mẹ tôi gầm lên. Chàng ngoan ngoăn nằm ṭn teng trên cái vơng treo ngay bên dưới pḥng tôi. Đêm nghe tiếng kẽo kẹt của dây vơng cạ vào khoen sắt, tôi nổi điên. Vừa thôi cha. Chẳng những mùi, màu mà cả tiếng động nữa. Tôi dị ứng hầu như với tất cả những cái gọi là dấu hiệu của sự sống. Đám cưới được quyết định sáu tháng sau đó. Hơi lâu so với mức chịu đựng tiếng vơng kẽo kẹt. Chàng bắt đầu ở rể.

Ngay đêm tân hôn chàng khóc. Sao vậy ? Nhớ má. Tôi dỗ dành, ngủ đi mai tôi đưa ông về nhà trọ thăm bà già. Sau khi rước dâu về chính nhà cô dâu, bà cụ c̣n ở nấn ná chơi vài hôm, ở trọ trên căn gác thuê của chàng. Chắc hẳn đời chàng đang qua một khúc quanh. C̣n đời tôi ? Trước đó chúng tôi không có hẹn ḥ, sau đó không có tuần trăng mật. Đời con gái đêm tân hôn phải dỗ nín đời trai. Tôi “tút” lại chàng như đă tự hứa. Một tí ria mép trên cái mặt có nước da quá trắng, cho có vẻ đàn ông; thêm ba phân tóc cho có vẻ nghệ sĩ. Tôi chọn mua vải quần tây, áo sơ mi, thêm cả giày vớ thắt lưng da và ví đựng tiền. Có một điều tôi không chỉnh lại được : chàng ngáy.

Tôi thao thức đêm này sang đêm khác, mắt có quầng, da xanh lè, tay nổi gân. Chắc ốm nghén, mẹ tôi nhận xét. Không đâu, đời nào ! Tôi chưa sẵn sàng để có con. Chàng ngáy như sấm và tôi nằm phân tích những tiết điệu trầm bổng nhặt khoan của tiếng ngáy, phối thành một bè cho đại hồ cầm, một bè cho vĩ cầm, có cả một bộ gơ cho tiếng nổ lóc bóc giữa hai bè. Ít lâu sau đám cưới, chúng tôi ra trường. Chàng quyết định đưa tôi về Trung giới thiệu với bà con bên họ nhà chồng, đồng thời hy vọng không khí miền biển sẽ giúp tôi hồi phục sức khỏe.

Trong khi bạn bè người thân của tôi trầm trồ cái vẻ ngoài bắt mắt của chàng. Một D’Artagnan thứ thiệt sau khi đă được “tút” lại (chỉ thiếu ngựa và thanh kiếm) và chê tôi ốm đói suy kiệt như Cosette của Những Kẻ Khốn Khổ  th́ họ hàng phía bên gia đ́nh chàng kêu thất thanh khi trông thấy bộ râu tóc bầy hầy của chàng. Họ cũng nh́n tôi như một kẻ có khả năng gây ra nạn tuyệt chủng. Tôi sống trong không khí h́nh sự của một tập thể tỉnh nhỏ, loay hoay không biết làm ǵ để đối phó với bối cảnh mới. Bao lâu ? Chàng nói, cứ tập thích nghi đă. Chàng có vẻ tự tin hơn trong quần thể của chính chàng.

Mùi. Mùi gió biển trộn lẫn trong mùi phân heo Yorkshire. Mùi nước giếng có lẫn cát. Mùi ruồi nhặng trên tấm thớt gỗ. Tôi mở hé cửa sổ nh́n mấy con heo đứng hàng dọc tḥ đầu ra từ các ô chuồng. Để đi ra nhà tắm ở cuối sân sau, phải len qua hàng chục cái mơm heo dài tḥn, nghe tiếng thở hàm hồ của lũ mắc dịch. Tôi văng tục. Không c̣n lối nào để tránh. Lối đi nhỏ lót gạch tàu nằm giữa một vựa nước mắm và chuồng heo. Tôi nhịn tắm, nhịn đi vệ sinh trừ phi thật cần thiết. Mùa gieo giống, chàng trả tiền cho chủ một bầy heo nọc ở xóm bên. Con heo đực chạy xộc qua cổng, bon bon theo hẻm nhỏ bên hông nhà, da đỏ hừng hực, mép ḷng tḥng rớt rải trắng sẹt. Tôi ŕnh. Nhưng bỏ cuộc. Tự nhiên nhớ tới những lúc ở nhà, thỉnh thoảng mẹ tôi mua nhầm thịt heo hôi, bà giải thích: heo nái hoặc heo nọc. Tại sao hôi ? Ờ  th́.... Tôi ói một hơi.

Một lũ heo con ra đời sau đó. Trông cũng loi nhoi, vui. Tôi thỏ thẻ hỏi xin.

- Cho một con đi

Chàng lừ mắt ngạc nhiên

- Thích heo rồi ư ?

Tôi tha thiết

- Cho một con đi mà. - Rồi ngập ngừng - để đá cho nó đă.

Chàng nuốt đánh ực sự giận dữ. Mùi. Cá biển không biết từ đâu được đưa về đổ vào các thùng phuy trong vựa. Tanh trong dăm ba ngày rồi thối. Từng giọt, từng giọt cá tẩm muối nhỉ ra từ ống dẫn nhỏ, hổ phách đậm đặc. Xung quanh miệng thùng hứng, một lũ ḍi. Tôi bỏ cơm một tuần. Chắc ốm nghén, mẹ chồng tôi nhận xét. Chưa đâu. Tôi chưa sẵn sàng mà.

Tôi quơ tay đuổi lũ ruồi bu kín đen trên tấm thớt tṛn, thè lưỡi lừa mấy hạt cát lẫn trong nước bọt, đưa mắt nh́n ṿng vèo. Tại sao cái màn màu xanh da trời cài vô cái của màu vàng chanh ? Tại sao cùng một lúc ba tấm lịch tháng cười toe toét ba mỹ nhân đứng ẹo, tay cầm hoa ? Trong pḥng khách tại sao có kê một cái giường ? Tại sao hoa bụt đỏ trộn lộn với hoa vạn thọ màu cam ? Tại sao D’Artagnan mặc áo sọc ca-rô trắng đen với quần tây màu gạch cua, mang dép cao su xanh ? Tại sao cạo râu ?

Tôi lắng nghe tiếng dép chàng lẹt xẹt trên cái lối đi lót gạch tàu. D’Artagnan đang ­cho heo ăn. Tiếng gió lùa qua khe cửa lá sách đuổi đong đưa cái gàu múc nước bằng thiếc máng ẩu trên cái cần ngang trên miệng giếng. Tôi đếm những giọt nước mắm nhỉ lẫn trong tiếng thở ph́ pḥ của Yorkshire và tiếng ngáy của chàng Ngự-Lâm-Pháo-Thủ.

- Bế dùm cái ống dẫn nước mắm được không; để mai cho nó chảy ào một lần luôn.

Chàng gầm gừ.

- Khùng hả ? Ngủ đi cho rồi.

Ngủ th́ ngủ. Tôi nằm nghiêng ngó trừng trừng vào bóng tối.

Trong quần thể này, tôi thua. Chàng hiện nguyên h́nh một nông dân có bằng cấp, một đứa con hiếu thảo, một tay chăn nuôi với quy mô lớn, một chàng tuổi trẻ thành đạt trong tỉnh nhỏ. Chàng kinh doanh nước mắm nhỉ và heo Yorkshire. Tôi nhớ màu trắng ngà trên phím đàn ở nhà hết sức. Nhớ muốn chết nốt Si điếc khi đánh Fugues của Bach. Chắc nó cũng c̣n điếc. Nhớ chính tôi với cái đầu niễng về bên phải lắng nghe tay trái bắt chéo đánh bè cao trong khi tay phải quần phần trầm thành một ḍng nặng và buồn. Trước khi về Trung tôi có viết một bức thư dài cho Piano, bỏ trong thùng đàn hẹn ngày về.

Nửa đêm tôi bật hát một làn khói trắng, ru đời vào quên lăng... Rồi ngồi dậy lần ra pḥng khách hút thuốc, nh́n say đắm ba mỹ nhân trong ánh sáng nhá nhem của ngọn đèn đường tạt qua mấy cái bông gió trên đầu tường. Tại sao ẹo ? Tại sao cầm hoa nylon ? Chàng lần ra theo. Khùng hả ? Chàng im lặng ngồi chờ, ngáp. Tôi quay trở vô giường nằm ép nghiêng phía bên phải lắng nghe những dấu hiệu của sự sống bằng lỗ tai c̣n lại.

Ĺnh x́nh một hồi, chàng quyết định đưa tôi về vườn. Một căn nhà lọt thỏm giữa vườn cây ăn trái. Một căn pḥng nhỏ mới xây thêm cho tân lang và tân giai nhân. Nhà tắm ở đầu này vườn, bên cạnh một giếng nước. Lại nước giếng. Miền biển mà. Nhà vệ sinh ở đầu kia vườn. Trước nhà là một hồ cá h́nh chữ nhật có thành cao bằng xi măng, lớn bằng cái huyệt dành cho ba bốn người chôn tập thể. Tôi nghĩ, được, có nhiều màu xanh lá cây, không có hoa. Mẹ chàng ở một ḿnh trong căn nhà này. Chàng rao :

- Người này sợ heo, không ăn cá, cữ nước mắm.

Bà mẹ chồng rượt bắt gà, nấu cháo cho con dâu ăn. Vẫn ruồi. Một tập đoàn ruồi quây quần bu kín tấm thớt tṛn. Một cái quơ tay, đàn ruồi bay lên. Tôi ói cháo gà ở một gốc cây chuối. Họ tử tế thiệt. Trong quần thể này chàng quẫy như cá gặp nước, việc tôi quy hàng về Trung là một thắng lợi phía họ, bởi vậy họ vô cùng tử tế.

Nhưng chắc phải vậy không ? Những ngày hôm sau tôi luôn thấy bóng bà mẹ chồng ngoài cửa sổ. Hai con mắt lấp ló giữa những song sắt nằm ngang. Chẳng lẽ đóng luôn cửa sổ ? Mỗi lần chàng vào pḥng hơi lâu bà gọi.

- Khâu ơi Khâu ! (Chàng tên Khôi)

Cứ như vậy, tôi luôn cảm thấy bị ŕnh. Một bữa, loáng thoáng qua cành lá của vườn cây tôi nghĩ là ḿnh thấy hai mẹ con D’Artagnan đang tắm chung bên cái giếng. Tự nhủ hoài là lầm, lầm. Họ xối nước cho nhau. Tiếng gàu va vào thành giếng, tiếng nước ào mạnh rồi chảy ṿng theo cơ thể. Chắc là tưởng tượng thôi. Tôi không dám mon men đến gần, chỉ đứng thập tḥ sau cây dừa như ăn trộm.

Tôi sẽ có con ư ? Không biết. Nhưng tưởng tượng đứa nhỏ được sinh ra lớn lên trong khung cảnh này, cũng được. Trẻ con thành phố bây giờ đâu có biết cái thú làng quê. Nhưng cũng tưởng tượng coi, một bữa nào đó nó bập bẹ nói.

- Bà nậu, hái cho tui trái ẩu !

Rồi ba bốn người tắm chung. Chắc chết. Nó làm sao phát âm chuẩn vần ôi. Thử tượng tượng một câu cảm thán.

- Âu ! Lâu thâu quá !

Tôi phá ra cười, chảy cả nước mắt. Cứ mỗi lần chàng ra cái nhà ở phố để chăm lũ heo, tôi khoái chí ngồi trong pḥng nghĩ ngợi lung tung. Cũng t́m đôi mắt điệp viên qua mấy khe cửa. Không có. Tôi viết thư cho piano, hẹn : chờ nhé !

Ban đầu nó chỉ hơi nghễnh ngăng rồi ít lâu sau điếc đặc. Tôi tự hỏi hay là tại ḿnh thường nằm nghiêng bên phải. Bịt kín riết nó phải ù. Thật kỳ lạ. Hai lỗ tai giống hai cái loa trong máy cassette. Một bên toàn nghe trống ́nh ́nh cạch cạch, một bên th́ nốt lơng, cao. Có bữa hai chúng tôi đă thay sẵn áo quần chuẩn bị ra chợ, chợt thấy bà mẹ chồng gào lên một câu ǵ đó, môi run giật, chắc là “tông” mí. Tôi hỏi.

- Có chuyện ǵ vậy ?

Chàng hỏi trả.

- Bộ điếc hả ?

Sau đó th́ tôi biết là bà không bằng ḷng cho D’Artagnan đưa vợ đi chợ khi đám dứa chưa được bứng xong. Lúc bà thở ph́ ph́, khàn giọng, tôi nghe mồn một.

- Đồ con bất hiếu, coi vợ bằng bà. Tao sinh được mày th́ tao cũng có quyền giết mày...

Bà ngân chữ m...à...y...thêm ba nhịp nữa. Hàng nút áo sơ mi của chàng bị bà giật phăng. Hai người giằng co một hồi. Bà lên “tông” mắng ngắt quăng, hoặc là do tai tôi nghe vậy. Toàn là dấu huyền và dấu nặng.

- Mày...vợ...nào...mày c̣n là...mầy... được quyền...

Những dấu sắc, hỏi, ngă, không dấu đều lặn mất tăm vào tai phải. Tôi lẩn thẩn giải mă.

- Mày nể vợ, lúc nào mày c̣n là con tao mày không được quyền....

Dám trúng lắm à. Bỗng nhiên hai người buông nhau ra, rồi D’Artagnan đi lừ lừ xuống bếp mang lên con dao phay. Bây giờ th́ chàng ngự lâm chỉ c̣n thiếu con ngựa. Có hiếu thiệt. Bà cụ bảo lấy con dao cho bà đoạn chi t́nh mẫu tử. Không dám chém đâu. Nhưng không, bà hươi dao lên. Tôi nhảy bổ vào giữa, sau đó thấy ḿnh bị xô ngược. Không biết đứa nào xô. Đầu táng vào cây mận rồi khúc xạ vào thành xi măng của hồ cá. Một tay bịt tai, không nhớ tai nào, tay c̣n lại vuốt mặt thấy máu. Vẫn c̣n nghe rần rần. A th́ ra đă bịt nhầm tai phải. Tôi ḅ vô pḥng. Yên lặng một chút rồi nghe tiếng sụt sịt. Tôi ŕnh qua tấm màn (cũng màu xanh da trời mắc lửng lơ trên khung cửa màu vàng chanh). Họ đang ôm nhau khóc, con dao nằm dưới đất.

Ha ! Tôi cười như hiệp sĩ sau khi tuốt kiếm. Ḿnh là cái ǵ trong nhà này? Đêm nằm tửng tửng, ban ngày đi ra đi vô chờ có bầu.

- Âu ! Lâu thâu quá !

Tôi ở đây để duy tŕ ḍng họ Nguyễn nhà chàng ? Cho tuyệt chủng cho chết, tôi lầm bầm. Dạo sau này tôi hay chửi thề. Ḿnh chửi ḿnh nghe khỏi cần lỗ tai.

Tôi cuốn gói dông về Nam. Chào piano ! Sau một hồi ụa mửa không v́ màu sắc, mùi vị hay tiếng động nào, tôi biết ḿnh có bầu. D’Artagnan vào Nam ra Trung theo đường con thoi, nhưng nhịp đi thưa dần. Chàng mệt. Tôi vượt cạn một ḿnh. Một bé gái đẹp như mơ. Chắc là Tây thuần chủng rồi. D’Artagnan lấy Cosette mà. Tôi trở thành cá mập, chỉ bơi ṿng quanh một đích nhắm. Khỏi thắc mắc người đi qua đời tôi không nhớ ǵ sao người. Tôi dạy đàn nuôi con, với cái xe nôi để sát chỗ ngồi dạy. Nó ngó niễng sang phía mẹ nghe đàn. Sợ con điếc tôi đẩy xe ra xa. Nó niễng theo. Tôi đổi vị trí xe để con nhỏ không phải niễng măi một bên. Bốn tuổi nó đă phổ nhạc tiếng chó sủa Fa-Fa. Tiếng rao ve chai sol-si-sol. Chai bán hôn ? Cũng có giọng rao xôi đô thăng, chè đậu mi giáng. Nó nhận biết hết. Lỗ tai cực kỳ âm nhạc. Tôi khoái hết biết. Nó bắt đầu học đàn khi chưa biết chữ. Dù chỉ c̣n tai trái, tôi nghe được hết trong đầu những bài nhạc nó chơi. Mozart nằm trên giường bệnh gần chầu trời vẫn nghe ra tiếng rầm rập của một đạo binh ma. Beethoven điếc đặc c̣n nghe được tiếng gơ cửa của định mệnh trong Ḥa Tấu khúc số năm. Păm.pằm.pằm. Quá đă.

 

    Sài G̣n,