Chém

 

Khu công trình xây đến tầng mười một. Sẽ còn phải xây cao nữa. Thêm hàng tầng, để khu công trình trở thành cao ốc chọc trời, hải đăng của toàn thị trấn. Cuối mỗi tuần, người đàn ông, chủ công trình đến. Cái đầu trọc lốc của gã lúc nào cũng lắc lư. Gã nói rằng cần phải chặt bỏ Xà Cừ. Đám trợ tá gật theo ông chủ mình. Số người làm, bao gồm cả dân thị trấn biểu quyết 50/50.

     Xà Cừ mọc sừng sững, án ngữ ngay trước tòa kiến trúc. Cây cao trên hai mươi mét, sừng sững như cột chống trời. Phần thân của Xà Cừ rộng hơn vòng tay của mười người lớn. Lớp vỏ rắn như bọc thép. Cành Xà Cừ to, nhìn gân guốc và cơ bắp. Các tán cây mọc đan xen, lá cành xum xuê, xòe như cái ô khổng lồ. Không một ai ở thị trấn biết niên tuổi của cây. Chỉ mang máng, nhiều thế hệ đã sinh ra dưới tán cây Xà Cừ. Những bé trai, bé gái trưởng thành theo tháng năm, kết hôn, sinh nở rồi già chết. Xà Cừ vẫn đứng đấy, tại mô đất hoang giờ là khu công trình. Xà Cừ đổ bóng xuống khu công trình và che mát cho những ai đi lại dưới cây. Thị trấn này, chỉ có một cây xà cừ. Cây nảy mầm, bám rễ vào đất mẹ và uống mưa gió để ngày một vạm vỡ. Từng có những cành Xà Cừ vươn dài, và đổ bóng che cho những cây con đứng lẻ loi khỏi nắng mặt trời. Số cây nhỏ, lớn lên, vươn cao rồi già, chết khô. Mùa mưa, rồi bão nhiều cành Xà Cừ bị táp gãy. Những đợt bão quá mạnh, dai dẳng từng ngày làm nhiều cây cao bị bật rễ hoặc gẫy đổ. Xà Cừ cũng nghiêng ngả trong bão, phần lớn cành gãy lìa, lá cây đổ rạp, bay tứ tung trong trận gió. Từng có trận mưa bão đủ lớn để một phần rễ Xà Cừ bị bật lên. Nhưng rồi, cây vẫn đứng vững. Phần cành lá bị gẫy trụi được tái sinh sau nhiều tháng, năm. Phần rễ bị bật được người thị trấn xén đi vừa đủ khi thấy phần rễ mới mọc và bắt đầu ăn xuống đất. Xà Cừ, là người già nhất trong thị trấn. Cao niên hơn mọi cây cối, mọi bia mộ phủ rêu xanh và còn trai tráng hơn mọi trai tráng tuổi mười bảy. Giờ đây, Xà Cừ đứng chắn trước khu công trình. Đấy sẽ là một trở ngại, đối với một những dự án vốn đã được kí. Tại đây, trong khu công trình đồ sộ nhiều tầng, nhiều phòng ban, nhiều hàng hóa và hệ thống máy móc…Phần lớn người thị trấn đã có việc làm và thừa thãi về chi tiêu. Ông thầu đã hùn vốn để xây khu công trình này. Gã đầu tư máy móc, vật tư và chẳng gì mong đợi hơn việc thị trấn heo hút này sẽ sáng mãi ánh điện thành phố.

     Cây, chẳng phải mối đe dọa về việc cành lá sẽ vươn dài, đâm hỏng cửa kính hay chui vào một phòng ban, hoặc, cũng khó để lo ngại một cái cành quá lớn chợt rơi và gây thiệt hại. Nơi Xà Cừ đứng cách khu công trình năm mươi mét. Nhiều cành xà cừ đã từng rơi gẫy nhưng chưa ai bị thương. Theo như lời người đàn ông với cái đầu trọc, sần những vết nám thì cây đã án ngữ cửa ngõ chính. Một trấn yểm tình cờ của Tạo Hóa. Phần đất từ khu công trình đến chỗ Xà Cừ thừa đủ để xây thêm phân xưởng, phòng làm việc, khu vui chơi hay một vườn hoa rộng với đài phun nước hình rồng. Gã đã quyết chặt bỏ cây. Gã sẵn sàng rút khỏi thị trấn nếu cây còn. Mấy người sống lâu nhất ở thị trấn, lắc. Còn con cháu họ thì gật. Những người đấy đã quen dần với hơi máy điều hòa, nhà cửa kính ba tầng, thang máy, bia lạnh và tương tư những chuyến du lịch dài ngay. Những không quan trọng, doanh nghiệp cùng các chức trách của thị trấn đã kí hợp đồng, bút đã sa, gà phải cất cánh.

     Xà Cừ vẫn đứng đấy, bóng cây tỏa rộng cả một vùng lớn thị trấn. Bộ rễ lớn ngày một gồ ghề. Phần bệ xây đã bị bộ rễ sinh sau đập nứt. Người đàn ôngngày ngày đứng ở cửa sổ khu công trình. Gã nhìn Xà Cừ, rồi cau mày. Cái đầu trọc lốc không đủ láng để ánh sáng dội xuống. Sọ trán gã xù xì, những vết nám nhăn nheo, vằn lên xuống như da cóc. Cái cây hẳn sẽ còn sinh trưởng, cao lớn nữa. Theo lời các trợ tá thì “Cửa chính, nơi hướng gió không thể có vật cản.” Cũng theo lời họ, một lần nữa “Già, hoặc chết hoặc là thành tinh.” Thế rồi, Xà Cừ vào dự án chặt bỏ. Nhiều thợ được mời đến.

     Vỏ Xà Cừ rắn hơn mọi cưa máy. Năm, sáu cái cưa chém vào nhưng chỉ làm nứt vỏ. Phần thân vẫn được bảo vệ. Người thị trấn đứng xem. Số ít tặc lưỡi tiếc. Số ít nữa nghĩ ngợi về một công trình hoàn thiện. Một số ít khác thì can mấy người thợ, bằng tiếng hô nhỏ, ngắn như hết hơi. Cả buổi, cũng không cưa sâu được vào lớp vỏ. Lúc có gió, những tán cây vỗ ào ào tưởng như là trời mưa. Bốn ông chủ, tạm gián đoạn mọi công việc để thị sát việc chặt cây. Tiếng cưa, rồi rìu, búa đục ầm ầm cả ngày. Số cành lớn, từng che mát cho người thị trấn được chặt bỏ. Xà Cừ quá cao, nên phải dùng đến xe cần cẩu. Nhưng ngay cả loại cần cẩu lớn nhất, cũng không thể vươn lên trên ngọn Xà Cừ. Cần thiết phải húc đổ Xà Cừ. Tấm bảng với hàng chữ “Vì khu công trình vĩ mô của toàn thị trấn” đã giải nghĩa mọi thắc mắc.

     Họ chặt bỏ cành lá của Xà Cừ. Một xe cành, rồi lá Xà Cừ. Rồi lại thêm một xe, cành và lá Xà Cừ. Nắng mặt trời đổ, nướng cháy từng cái mũ bảo hiểm. Người thị trấn chỉ đứng ngoài. Người đàn ông đứng trên khu công trình. Gã đứng, châm thuốc hút, lúc mỏi thì ngồi ghế, thư ký sẽ đấm lưng.

     Những cành lớn, xòe rộng như đuôi công bị vặt trụi, cứa đứt và thành dĩ vãng. Lá rơi xanh rì cả con đường nối vào khu công trình. Mặt gỗ Xà Cừ vẫn rất rắn. Những bộ cưa máy gãy lưỡi, vỡ thép. Rìu bổ vào Xà Cừ gãy cả cán. Phần thân bên trong vẫn chưa bị cắt vào. Lớp vỏ đen, sần sùi như da cóc nhưng rắn như vỏ xe tăng. Ngày đầu tiên, phần lớn cành Xà Cừ bị ngắt cụt. Những cành, nhiều nhánh với lá xanh xum xuê mọc vắt nhau vốn tạo thành cây nấm giờ đã loang lổ, hoang tàn như mùa Đông tàn bạo nhất đang thống trị. Hết ngày, người thị trấn về nhà ngủ, bằng lòng với tiền lương ứng trước.

     Mấy hôm sau. Người thị trấn lo lắng hơn vì khu công trình chưa hoạt động lại. Nhiều người ngồi nhà, la cà quán rượu hoặc ngủ một mạch đến sáng. Xà Cừ còn đấy. Mất hết cành, lá nên một trận nắng to là khiến cả thị trấn sáng rực. Khu công trình mười một tầng dang dở cao ngút. Xà Cừ sừng sững hơn mười một tầng nhà. Trước khu công trình, là Xà Cừ và trước Xà Cừ là khu công trình. Từ tảng sáng, toàn thị trấn đã ồn ào bởi tiếng máy khoan. Vị trí từ khu công trình. Một máy khoan lớn, ba người khiêng đang ấn mũi nhọn vào thân Xà Cừ. Đầu khoan dài, nhọn quay vun vút nhằm đâm thủng vỏ cây. Mấy người thợ vã mồ hôi. Mũi khoan vẫn đâm vào một điểm, rồi xoáy vun vút. Đến trưa, một đoạn nhỏ của máy khoan đã xuyên được vào thân cây. Tiếng vỏ cây vỡ rôm rốp như xương sọ. Từ phần vỏ bị xuyên thủng, một dòng nước rỉ ra và bắn toé. Thứ nước màu trắng, hẳn là nhựa cây. Một mùi thoang thoảng toát ra từ thứ nhựa màu trong vắt. Toán thợ rút đầu mũi khoan ra. Dòng nhựa xối mạnh. Thứ hương nhẹ, không quá đậm đà và chẳng phớt nhẹ như hương hoa bám trong gió. Chẳng mang vị ngọt mật ong cũng không chua như quả mận cắn đôi. Chẳng giống mùi rơm cháy, mùi mưa phùn nhuốm mặt gỗ. Chỉ một lượng hương vừa đủ ngái, và đám người ngây ngây. Dòng nhựa trắng rỉ từ vết đâm trên thân Xà Cừ và chảy xuống gốc. Mùi của nhựa vẫn toát ra, dậy đều đều. Đám thợ, rồi những người dân đứng quanh đó bước lại gần Xà Cừ. Ai ở quá xa cũng vì ngửi thấy mùi hương mà chạy đến. Hít ngửi bằng mũi, rồi chợt chép miệng. Người bạo dạn nhất đã quệt ngón tay vào nhựa. Chẳng dính. Thậm chí, thứ nước trắng còn chảy vuột đi rất mau. Cũng ngón tay ướt nhựa, người đấy ngậm vào miệng. Ngón tay ở mãi trong miệng, và tiếng mút chùn chụt kéo liên hồi. Mấy người khác cũng nếm nhựa Xà Cừ theo cách quệt ngón tay, mút chép miệng. Mọi cặp mắt đều rỉ ướt một bên. Có tiếng nấc, rồi tiếng khóc òa. Giọng khóc không quá to nhưng vang và sức sống như tiếng hài nhi chào đời. Đám thợ quỳ xuống, hứng nhựa Xà Cừ và xoa lên mặt. Có người hứng vào lòng bàn tay và cũng vuốt lên mặt, lên tai, chà lên tóc và khắp thân mình cho đến khi nhựa ngấm hết. Cái cưa máy bị bỏ xó. Một ông già đã về nhà, lấy một tấm lụa vàng và căng ra, quấn quanh vết thương Xà Cừ.

     Người chủ công trình xuống đến tầng một. Khuôn mặt hầm hầm như bốc cháy. Gã chửi thề loạn lên rồi chỉ mặt toán thợ. Có người bị tát tai và nằm còng queo dưới gốc Xà Cừ. Người thị trấn đến ngày một đông. Họ cố nói, để việc chặt bỏ cây gián đoạn vĩnh viễn. Tiếng “Không” phát ra, lặp lại và tiếp tục lặp lại không tạo thành tấm gỗ lớn để chặn dòng lũ xiết chảy. Người dân sấn đến, biểu ngữ đầy quành khắp người. Người đàn ông rút ra một khẩu súng và bắn chỉ thiên. Tiếng đạn nổ như bàn tay thép bít chặt tiếng nói của đám người. Gã nói “Cây đã vào dự án, các người đều đã tán thành.” Nòng súng còn tỏa khói. Họng súng chỉ vào ai, người đấy liền run rẩy. Tay ủy ban của thị trấn chạy lại phía người đàn ông. Người đàn ông bắn vào cây. Nhựa xối ộc, một người bật khóc.

   “Đừng hạ mình bằng con bọ hung háu cứt.”

     Tiếng súng nổ, chỉ thiên.

   “Muốn ánh sáng, phải đập chết bóng tối.”

     Tiếng súng nổ liên tục, rồi cò súng lách cách, hết đạn. Thân Xà Cừ nứt toác, nhựa chảy ộc một lúc rồi ngừng lại. Bốn ông chủ sai người đổ bùn cống và phân tươi vào Xà Cừ. Mùi chất thải khiến không ai dám đứng gần.

     Toán thợ bật lại máy khoan. Người thị trấn đứng lùi ra. Không một tiếng nói. Mũi khoan đâm vào Xà Cừ, cứ thế xuyên qua, cứ thế xuyên qua. Bốn ông chủ vẫn đứng đấy. Người cầm súng đang lau nòng, thay ổ đạn mới. Thế rồi, cũng hết chiều và trời tối đi.

     Hôm sau, hai xe tải chạy vào thị trấn. Trong xe, một toán thợ khác bước ra. Người ta thấy cả mấy ông trung niên, diện vét. Nghe đâu cán bộ trên sở xây dựng. Vết thủng trên thân Xà Cừ đã sâu hoắm. Toán thợ mới, gồm mười người được trang bị áo quần bảo hộ và mặt nạ chống độc. Trông họ chẳng to khỏe hơn mấy người thợ cũ nhưng động tác dứt khoát và chuyên nghiệp hơn. Những cái máy cưa cắt vào Xà Cừ, bắt đầu từ vị trí lỗ thủng. Mặt gỗ vẫn còn rất chắc nên phải cưa cắt lâu dài. Người chủ đã rút lên tầng trên, và vẫn giám sát mọi công đoạn. Đến trưa, toán thợ lấy xẻng đào quanh gốc Xà Cừ. Mấy người ở thị trấn đều có mặt, và đứng ngoài. Đã có một hàng rào sắt bao quanh Xà Cừ, với lí do để cách li người dân khi cây đổ. Độ vài tiếng, một số cán bộ trên ủy ban thị trấn đi xuống và đứng trước làn hàng rào. Mấy cụ già kiến nghị dừng chặt Xà Cừ.

   “Xà Cừ là nền tảng thị trấn này, hãy để yên.”

   “Già thì phải chết, già quá thì sẽ thành ma, thành quỷ. Cứ chặt.”

   “Đập bỏ cái cũ, khai sáng Văn Minh.”

     Tiếng hô hoán, hò reo. Những biểu ngữ, băng rông giăng chằng chịt, bo quanh nơi chặt Xà Cừ. Tiếng xẻng đào. Từng ngày, từng ngày. Người ta nói đừng đào gốc. Thợ đào tận gốc. Người đàn ông theo dõi bằng ống nhòm. Toán thợ đào tiếp. Một hố lớn, như nấm mộ người khổng lồ. Phần rễ lớn của Xà Cừ lộ ra. Bộ rễ vẫn tươi mùi đất. Phần nhánh rễ mọc dài, chùm bao quát như bộ râu vĩ đại bốn nghìn tuổi.

     Toán thợ xách ra một cái can, rồi mở nắp. Một mùi nồng nặc khiến những ai không mang mặt nạ chống độc phải ói mửa. Người thị trấn dù đứng ở xa, vẫn thấy rát họng. Không ai đứng vững, ôm cổ, rồi nôn khan. Mấy cán bộ thị trấn bịt mũi, vẫn ói mửa. Thứ mùi trong can như cái miệng không ngừng ngoác rộng, táp hết mùi Xà Cừ. Chẳng có gió, và mùi trong can mạnh hơn cả trận bão. Lúc can dốc ra, thứ nước cũng màu trắng nhưng đặc sệt đổ xuống. Có khói bốc lên từ hố lớn. Rồi, một lúc lâu, từ dưới rễ Xà Cừ dâng lên một mùi cũng nồng nặc không kém. Thứ mùi tanh, sền sệt như hắc ín. Hai loại mùi trộn vào nhau, cùng cắn xé và đẻ rớt thành thứ mùi hỗn độn, tạo thành khí đỏ, đặc, cuồn cuộn như ngọn lửa xé xác nhà chùa.

     Ngày qua ngày, toán thợ đổ thứ hóa chất xuống rễ cây. Khí đỏ dày đặc, tỏa cả trong gió và phủ quanh thị trấn như sương mù. Ba ngày, mùi nhạt đi, rồi tan. Vị tanh vẫn bao trùm. Từng người nhìn tay, chân, và sờ tay, chân, đầu. Không thấy vết thương. Họ sờ lên miệng, và lau, và chẳng thấy gì. Cưa máy tiếp tục. Lưỡi thép bổ sâu vào thân. Phần vỏ đen như khuôn mặt người già nổ toác. Không còn nhựa trắng. Người thị trấn tập trung ở góc nhỏ bên lề. Họ chỉ còn góc đường này. Phần đất đứng rộng hơn được phong tỏa bởi những cán bộ, trật tự ủy ban trấn. Một lớp hàng rào sắt, rồi bàn, ghế được dựng chắn. Người già khấn vái, đốt hương và buộc khăn trắng. Một số khác tự tách ra, chạy vào trong khu công trình, lấy ruy bằng khánh thành quấn quanh người rồi nhún nhảy. Loa thùng ấm ĩ, bài hát hò kéo pháo. Người già ôm mặt. Máy cưa phá gỗ rầm rầm. Mười cái mặt nạ chống độc bấu chặt đầu mười người thợ. Người cưa dưới, người trên cần cẩu. Ai cũng đeo mặt nạ. Nhìn họ như bầy châu chấu đột biến hình người.

   “Cây đổ! Tránh ra.” – Tiếng hô to. Người người đứng rạt.

   “Đổ rồi!” – Tiếng hô to hơn. Bốn ông chủ vươn cao người khỏi lan can và ngó bốn đầu xuống.

   “Khu công trình sẽ cao cao cao…” – Tiếng rổn rảng.

     Xà Cừ nghiêng ngả, chưa hoàn toàn đổ. Toán thợ đạp lên thân. Rồi một toán người khác, cũng đạp, đẩy tay để cây nhanh đổ. Tiếng hò dô ta.

     Tiếng súng nổ, chỉ thiên. Tiếng hò dô ta tiếp tục. Người bên ngoài chưa thể vào khu công trình. Hàng rào thép còn đó. Các cán bộ, trật tự ủy ban đứng ưỡn người, và che hết tầm nhìn. Người xông vào, người ngăn lại. Bàn ghế đổ nhào, hàng rào sắt ngả chệch một bên. Tiếng toét còi. Tiếng dùi cui bổ xương. Một cuộc xô xát cuốn bụi mù.

     Lại tiếng súng, nhắm cây. Súng nã từng viên. Một người trong đám, không rõ phe nào chợt ngã dính xuống đất. Dường như đạn lạc. Xà Cừ bật gốc. Bầy châu chấu chạy không kịp. Người đàn ông thấy mặt trời đen.

      Xà Cừ đổ ngược. Một nhát chém.

 

TS