Người Qua Đường
Wol viết những ḍng dài và đăng Facebook. Ảnh, video, tin nhắn và các mối quan hệ là những ǵ chúng ta có được. Trang cá nhân là khu tự trị của riêng Wol. Anh làm dáng ngôi nhà của ḿnh bằng ảnh, các đoạn phim ngắn trích ra từ bộ phim tầm cỡ. Tường nhà, nơi để viết và công khai máu ngực. Ngày hôm qua, Wol đăng bức ảnh đứa trẻ da đen nằm ngất và phía sau là một con kền kền lớn, đen hoàn toàn đợi một khắc chín muồi để mở tiệc. Cũng trong ngày hôm qua, tôi nhận được thông báo Wol đăng thêm ảnh. Anh dùng ảnh chú mèo bị treo cổ. Không phải chân trời Poe. Đấy là đời thường và ảnh này là bằng chứng của một cái ác. Tôi góp một cái like vào nhóm những ai đă làm trước. Biểu cảm của mặt không cần thiết, chúng ta có cả một kho ảnh. Danh sách bàn bè của tôi, của Wol hoặc của bất cứ ai sống thoáng đều chật ních. Wol không thích ḿnh bị tag bởi bất kỳ ai. Wol cũng không tag ai, anh chỉ viết, đăng và chờ thông báo từ thanh công cụ. Ḍng b́nh luận kéo dài hoặc cụt ngủn, tỏ bày nỗi niềm hoặc tṛ mạo nhận thiện lương. Mọi hội nhóm rặt những kẻ rỗi hơi. Thiếu ǵ kẻ lấy việc add người khác như thói quen. Mấy ai biết được người bên kia nhập vai ǵ. Trong cánh đồng oải hương luôn là những con rắn, khi anh tin cậy một khuôn mặt đẹp th́ đă quên mất chân tướng loài tu hú. Bằng một đoạn video, hàng ngàn cái tên bu lại như bầy kiến đói. Quư giá sao đáp số giải bài toán ma, những đào xới, khai quật nhằm lấy lại sự thật và tiêu trừ độc tố khỏi cơ thể ốm, lắm khi một phút video hậu thuẫn cho cuộc tắm máu ngôn từ. Sau thời đại cha con chỉ mặt nhau, ṭa án là sân khấu hài c̣n pháp luật như anh tễu mặt Bao Công. Ai cũng dễ kết nối với nhau, và càng dễ hơn hủy hoại nhau bằng cách block, report về một tội danh vô lư. Wol viết rằng “Bạn bè tôi, 5000 và bạn của tôi không trong 5000.” Tôi không chia sẻ ǵ trong ḍng viết của Wol. Gặp Wol, tôi bảo rằng chúng ta là những tín đồ điện tử, lũ ăn bám thông tin. Mark trao quyền lực cho các khách hàng, đấy là sự liên kết nhanh chóng và chi phối tồn tại của mọi tài khoản cùng khả năng gây chiến bầy đàn. Nhưng nếu đấu trường chỉ có khán giả, ai sẽ là diễn viên, Wol nói, chúng ta vốn là mồi nhắm của nhau.
Wol tránh những xung đột trên Facebook. Một lần, anh cho tôi xem những ḍng b́nh luận hoặc ibox chụp lại trước khi xóa đi. Vừa uống trà, tôi vừa nhẩn nha rỉa chữ. Tất cả chúng đều nhố nhăng, lố bịch, đôi khi tôi đọc được các đ̣i hỏi, một tư vấn, một chỉ trích, lắm lúc là những lời hẹn hồ hởi một cách đáng ngờ. Trang cá nhân của Wol, nơi gai góc và sạch. Giữa tôi và Wol, tồn tại trục đối xứng. Một trang tin cậy v́ những h́nh ảnh và tư liệu được cập nhật thường xuyên, Wol. Một trang trắng mốc, chỉ dày dặn khi có ai đấy gắn thẻ, tôi. Một danh sách 5000, kết nối được hết và biến mất khi bước ra cuộc sống, đấy là Wol. Một danh sách cũng 5000, kết nối không nhiều hơn chục ngón tay cái và được đám đông khi ra ngoài, đấy là tôi. Không một ḍng tấn công, tôi hiểu Wol đă thành thục sử dụng quyền lực Mark trao. Anh biết kiểm soát và thu hút người khác để rồi kiểm soát. Wol không muốn đôi co với ai, và mọi câu hỏi dưới ḍng viết của anh đều có đối thoại riêng giữa các Facbooker. Tất cả những ǵ Wol làm là đăng thông tin chuẩn. Lượng người theo dơi và đọc bài Wol nhiều hơn lượng bạn được hạn chế trong 5000. Trước mắt tôi là tấm ảnh Wol đăng chừng nửa giờ. Ảnh cụ già sống tại một đường ray. Túp lều lụp xụp không có ǵ ngoài cái phản và một ít đồ đạc xoàng xĩnh đến mức gây trắc ẩn cho cả đạo tặc. Một số lớn các ḍng chữ biểu cảm ḷng thương người, số nữa hùa theo và gây chia rẽ khi phán rằng ảnh người nghèo có ǵ hay. Ḍng b́nh luận này làm đổi chiều, và khi tôi kéo xuống sẽ thấy một trận đấu đá liên quan đến đạo đức. Wol không like, không b́nh luận và tôi cũng thế. “Tôi qua đường và chụp lại nó.” – Wol nói trước mặt tôi nhiều lần. Nửa giờ sau, Wol đăng thêm nhiều ảnh khác. Không c̣n cụ già nào, tôi thấy một ngơ Phố Cổ. Kiến trúc quanh co cổ điển và được sơn trát bằng nhà tầng, cửa hàng, gánh hàng rong cùng hàng khối người chen nhau mua áo quần thanh lư. Ảnh chụp dân pḥng vung dùi cui trong thế xung phong, điều ǵ đang sắp sửa…Không có ảnh Wol, tất nhiên rồi, anh một ḿnh và lang chạ đời sống bằng máy chụp.
*
Phố xá chẳng chịu yên một giây. Con rết người cuồn cuộn, huưch không chừa một ô đất. Xe cộ khè khói và xông xáo phi nước đại bất chấp đèn đỏ. Bánh xe nghiền lên vỉa hè, những con người cứng và lạnh. Không có hy vọng trong giờ cao điểm, Việt Nam tôi gấp gáp trong cối giă. Báo chí vang tiếng lựu đạn, cái chết gần kề khi ai cũng bạch hóa két sắt ḍng họ. Tôi không mất đi thói quen chẳng đăng ǵ lên mạng xă hội. Ảnh tôi không thiếu, và nhiều, tất cả chúng nằm trong ổ cứng hoặc tan tành bởi virus trong khi phần mềm diệt đă lỗi thời. Wol đăng nhiều ảnh, ưu tiên chủ đề về xă hội hoặc thế giới. Nếu không biết Wol trước, tôi cũng sẽ ṭ ṃ về thân phận của anh. Wol không tiết lộ thông tin cá nhân, không công khai bản thân nhiều quá ḍng chữ nguoiquaduong. Trước giờ Wol chỉ dùng một ảnh đại diện duy nhất, Junko Furuta. Từ bao giờ Wol đi măi thế này, chỉ một ḿnh. Trong khi tôi bó ḿnh vào hàng tá công việc, huơ hoắng trong dây chằng th́ Wol được tự do. Vấn đề công việc không đáng bàn, c̣n gia đ́nh Wol cũng lâu rồi tôi không hỏi. Ngày hôm đấy, Wol báo ḿnh xé mọi giấy tờ ghi tên ḿnh, chỉ chừa chứng minh nhân dân. Wol cười nhạt, “Làm sao để chứng minh tôi là Wol chứ không phải nó.” Đến giờ, gia đ́nh Wol treo dấu hỏi trong đầu tôi. V́ thay đổi chỗ ở liên tục nên tôi khó gặp Wol thường xuyên. Anh cũng bảo tôi rằng anh có nhà và tỵ nạn ở tất cả mọi nơi. Tính khí của Wol ngẫu hứng. Anh gặp tôi ở đây và hồ hởi, cũng ở một nơi khác, anh gặp tôi và đi qua tôi. Vấn đề của Wol: Đám đông của tôi. Anh chỉ đi qua tôi và một lúc nào đấy th́ ngồi xuống, nghỉ chân nơi tôi có mặt. Tiết lộ Wol với người khác là điều không tưởng, cả anh lẫn tôi đều không thích điều này. Không ngoại trừ trường hợp ai đấy hỏi khi thấy tôi đi cùng Wol. Câu trả lời tôi luôn là “Chẳng ǵ hết, một thằng cha quên lưỡi.”
Thông tin về Wol, một kẻ ghét ôm và tôi kiểm chứng ngay. Mùa Đông trước giáng sinh nọ khiến tôi và Wol cần một đám cháy. Ai cũng lựa chọn một chỗ ấm trong nhà, c̣n Wol th́ ngồi ngoài. Wol ngồi một ḿnh cùng cái ghế đối diện như một bạn uống, có lúc ghế đấy tôi ngồi, có lúc là một người lạ xin ngồi nhờ, dịp khác tôi thấy chỗ Wol kín mít người. Mục đích của hội nhóm là ngồi cùng nhau, phét lác về những thành quả đi lên bằng thuật uốn dẻo, hoặc khi chẳng t́m thấy khẩu vị th́ ai nấy lôi một cá nhân lên bàn trà để xé tan đạo đức bằng tiếng cười. Mục đích của Wol, uống trà, nghĩ ngợi cái ǵ đấy, khi xong bữa ḿnh th́ anh ngồi dậy và trả tiền. Gió Đông Bắc làm cóng Wol, anh không chịu rời chỗ ḿnh ngồi. Chính tại đấy, nơi ghế nhựa dựa tường, Wol ngồi và tiếp chuyện tôi. Nhiệt độ xuống thấp làm quỵ tôi và Wol làm nóng lồng ngực tôi bằng tiếng của ḿnh. “Que diêm thành băng trong tay người khác và khi tôi nắm chặt th́ đánh ra lửa.” – Wol nói. Tôi hỏi Wol có cần diêm không. Wol lắc, không có lửa và anh không thích diêm, anh không hút thuốc trừ khi cần một xúc tác để mưu sinh hiệu quả. Trận quét gió làm găy đôi một cành cây và đuổi các bước chân vào trong quán. “Gió bấc chẳng đe dọa được sự lớn của cây, quan trọng là nước mưa và đất. Nhưng này, nếu một cái cây bầm dập tuổi thơ bởi gió mùa bởi gió nóng và độc, sẽ khó ra quả ngon. Tin nổi không, tôi từng ăn một trái táo đắng chát, và khi sờ khắp cây, tôi thấy nhiều đường dao sâu. Ngoài roi gió, c̣n ghê gớm hơn...” – Wol nói với tôi. Anh quỵ v́ trận quét gió thứ hai. Khi tôi chạm vào vai, dự định một cái ôm th́ Wol vùng ra điên cuồng. “Xéo. Tránh xa tao.” – Wol nói, vùng vằng trong điên tiết. “Cái ǵ đang xảy ra với anh?”- Tôi nói. Wol ôm đầu và bảo rằng “Không ǵ hết, đừng chạm vào tôi.” Tôi bảo Wol đang lạnh và ḿnh có thể giúp Wol ấm hơn. Anh lắc, tỏ ra ghét việc nam giới ôm nhau. “Nếu tôi là một cô gái, chắc sẽ ôm được anh.” – Tôi nói. Wol chém tiếng “Không!” Và rồi, Wol vắt chéo hai tay, ôm lấy hai bả vai, “Chưa phải.” đường cánh tay Wol không dài, gây khó khăn cho việc kéo hơn vai ḿnh. Loay hoay chốc lát, Wol ṿng tay ḿnh xuống nách và bó xiết lại trong tiếng reo vang “Là thế này đây, ṿng ôm của hơi thở.” Câu hỏi của tôi “Anh sưởi ǵ trong ṿng ôm này?” Và câu trả lời từ Wol “Tôi sẽ không thành đá. Mà này, anh có nghĩ tôi nên hút một điếu thuốc không?”
Tŕnh diện ảnh và không để ḿnh dính líu, Wol qua đường. Thẫn thờ hồi lâu, tôi gác chuyện của Wol. Nơi đây, lũ chúng tôi có thời gian của ḿnh. Chẳng ǵ có thể xóa đi tiếng bỗ bă, cú hích nhau vào tiếng chè chén đánh đố sự đời. Iphone chụp bàn ăn, chụp nhau và chụp cảnh quanh đấy. Phố xá, người đi lại ngắn ngủn và cũng lê thê trong khi cố hét to để ai cũng ghi được sự tồn tại của ḿnh. Cả khi một ai đấy cười vang, nói to câu chuyện của ḿnh tôi vẫn lạ lẫm. Theo thói quen, tôi truy cập Facebook và không t́m thấy thông báo cho ḿnh. Wol đăng tải thêm ảnh và một số bài viết. Những quả thôi sơn trong lớp học, thuế và lạm phát, khủng bố chặt đầu, lũ trẻ phơi trần dưới công tŕnh chọc trời, biển đảo và vấn đề của nước tôi. Wol share bài từ nhiều nguồn và số bạn của Wol cũng thế. Người Việt xuống cấp, người Việt thoái hóa, người Việt cắt tiết nhau…Ḍng thời gian làm nhức cái đầu…Em bé bên bờ biển, ôi, Thiên Thần làm đau thế giới, Aylan kurdi…(1)
Đại diện của Wol, Junko Furuta. Không, Người Qua Đường.
*
Chập chờn sáng, tôi vào Facebook bằng điện thoại. Đầu trang, tôi đọc được một ḍng viết trên bảng thời gian của Wol. Bài viết có tag tên. Tôi đă quên không đọc ḍng viết và không t́m thấy vào lần truy cập tiếp theo, khi trời đă sáng.
*
Đi khỏi cánh cổng nhà ḿnh, tôi xuống đường và sẽ có lựa chọn cho việc đặt dấu chân lên đâu. Thành phố điên loạn trong khói xe và tôi không khoái cảm hễ đối chiếu nước ḿnh với bất cứ quốc gia nào, trừ Phi Châu. Sự bùng nổ thông tin giúp mắt khỏi cận thị, tuy nhiên chẳng thiếu những con mắt đă quá quen kính lăo cũng như ngại ngần phải ốp hai miếng thủy tinh lên đôi con ngươi lúc nào cũng quáng gà. Trong lúc đi cùng nhóm bạn ḿnh, tôi gặp Wol. Anh ngồi một bên, tôi ngồi một bên. Khi đấy, tôi đă muốn xông khỏi cộng đồng này để bầu bạn cùng Wol. Trở ngại của tôi là một bước chân dài. Từ vị trí bàn kế bên, tôi quan sát Wol, thấy anh thong thả. Anh dựa lưng nh́n về phía bức tường loang lổ. Không một điếu thuốc, không một giọt bia. Những ǵ từ chỗ anh chỉ là một ấm trà mạn với hai cái chén đặt cách nhau. Việc bấm điện thoại, truy cập mạng xă hội giúp anh giải khuây. Wol nh́n sang và tôi tránh ánh nh́n đấy. Vốn chẳng cần thế, tôi đă thận trọng hay quá do dự để tiếp nhận một cái nh́n tỉ mỉ. Nh́n ngang nh́n dọc, để rồi ghi nhớ trong câm lặng là biệt tài của Wol. Nếu nhóm chúng tôi có xô xát, hẳn Wol sẽ chỉ nh́n, chụp ảnh và đăng tải. Ai sẽ nhắc nhở bằng chiếc mũ rộng vành về thế hệ xuẩn muội như bọn tôi. Mấy cái mặt béo ị, vô tư bởi thứ thuốc phiện ḥa b́nh. Wol chẳng hơn tuổi tôi và anh dày dặn hơn bọn tôi. Một kẻ không biết cười, lắm khi lẩn khuất trong bầy người như một linh hồn mất tiếng. Tôi chưa quên Wol tự nhận ḿnh chỉ qua đường. Hai cặp đôi trong nhóm tôi cười ré lên, tôi hiểu hai bàn tay đang lén lút dưới gậm bàn. Có là ǵ, khi một cô bạn trong nhóm tôi từng chui xuống gầm bàn với lư do nhặt cái th́a để người t́nh ḿnh được đê mê trong thế ngồi.
Ngồi góc kia, Wol bấm điện thoại và nếu truy cập mạng, tôi sẽ thấy cái tên Wol rực sáng. Bọn chúng tôi thật vui khi ở cùng nhau. Có hàng tá thứ chuyện, ai chia sẻ cùng ai trong một đội ngũ đông thế này. Trên hết, tôi luôn lịm khuôn mặt vào ḷng bàn tay ḿnh và chỉ vứt nó đi, cái đôi bàn tay đó khi t́m thấy một ṿng ôm mănh liệt, nụ hôn làm tan băng chết từ một tri kỉ hiếm hoi của thời đại. “Có ai cần thêm ǵ không ạ?” – Con bé bồi của quán hỏi bàn tôi. “Không.” Tiếng một đứa. “Cần đấy.” Tiếng đứa nữa níu con bé lại và ồ vang sau đó giọng lè nhè như say “Cần một con búp bê nhỏ như cô em.” Giọng hô hố. Đứa ai nói về bộ ngực nhỏ của con bé chẳng chắc đă qua vị thành niên, đứa ai kêu rằng sẽ nhét vừa con bé, đứa ai không nói và đứa ai đồng lơa. Tôi đă…Ǵ đấy, tôi quên béng hết. Có lẽ tôi đă cười quá nhiều hoặc nói quá lâu đến mức giọng hơi khàn, bộ hàm mỏi đi và uể oải. Bọn chúng tôi ghét nói về chính trị. Đường lối, chính sách của bề trên là những quan tâm không tưởng đối với lũ tôi. Đứa bạn nào đă nói với tôi rằng hăy sống và chỉ biết sống, đừng can thiệp vào quyền lực nếu c̣n thèm sống. Thằng Kính phán rằng, đừng quan trọng việc người chết. Mỗi ngày có biết bao nhiêu người chết không v́ lư do này cũng v́ lư do khác. Xác người Việt hay xác không phải người Việt cũng thế thôi. Tôi hỏi về thứ quan trọng ngoài người chết và nhận được những ngần ngại. Thằng Kính nâng gọng kính điền một chữ sống. Chỉ thế thôi ư? – Tôi hỏi và thấy ḿnh rơi đi.
*
Tôi t́m đến Wol. Vẫn câu hỏi đấy, tôi đặt vào Wol. Anh hỏi về câu trả lời của tôi và tôi lắc. Wol nói “Không quan trọng về người chết th́ cũng đừng quan trọng về người sống. Con người ăn bám sự sống, ḅn rút hiện thực đen trong khi cái chết mới là tương lai, nơi quyết định ta là ai. Chúng ta cố t́m cho ḿnh một cuộc đời hay đơn giản chỉ là con ốc sống víu vào biển mà quên rằng sóng sẽ hất văng chúng ta thơm ngon cùng nhau trên bàn luộc.”
Tôi gọi một lon bia, nuốt hớp lớn và dài. Lời Wol nghĩ ngợi trong đầu tôi. Sau đấy, tôi hỏi Wol quan trọng ǵ. Wol nói “Tại sao lại hỏi tôi trong khi câu trả lời này dành cho anh và anh đă t́m thấy rồi.” Cái lắc chừng mực, tôi nói “Làm sao anh biết tôi đă có câu trả lời?” Wol nối lời tôi trong một sợi chỉ “Chính khi anh hỏi tôi, lời giải được viết.” – “Tôi chẳng biết ǵ cả!” – Tôi nói. Vẫn sợi chỉ, được nối dài, Wol “Và tôi cũng thế, tôi qua đường.” Cái lặng của lon bia rỗng. Wol không nh́n tôi, và tôi cũng thế. Chỗ ngồi hai đứa tôi dựa tường và đối diện với bức tường bên kia của ngơ. Trong lúc lần lon bia, tôi đánh đổ. Wol thở một cái sâu. Tôi lẩm bẩm “Tôi sao thế này…”
Nhiều lần, Wol bảo tôi muốn một mặt trăng. Thứ trăng không làm Wol lạnh và anh có thể ôm được. Tôi bật cười nói rằng Wol sẽ có điều đó nếu anh chịu viết văn. Tất nhiên, Wol vẫn thường viết cái ǵ đấy. Ngày trước Wol cầm cọ, nhiều năm sau anh cầm viết c̣n bây giờ…
Tôi ghét nhảy c̣n Wol không phải một vũ công, dù anh đă nhảy và xấu xí đi v́ vậy. Đây này, lời kể của Wol mà tôi đă chép lại trong đầu “Bữa đấy, tôi nhảy. Pḥng trọ sinh viên, ôi điên rồ quá, tôi đă hết ḿnh với bữa tiệc. Bốn tên đàn ông đă kéo tôi, thằng sinh viên năm nhất cùng một đám đông quá cỡ đến và mở tiệc. Cậu biết không, một ngày buồn chán. Không có mấy câu chuyện, thế rồi ai cũng ngần ngừ. Không khí bị băng, tiếng người nhợ đi, tiến gần sự chết. Mối quan tâm của hội nhóm nhắm vào khay đồ nhắm, một mục giật gân trong báo và lượng ngón tay cái khi họ bước vào thế giới của Mark. Tôi châm quả pháo đầu tiên. Rượu, thứ làm sôi khối óc đần. Sau vài cốc rượu, tôi đ̣i nhạc. Pháo nổ tóe bắt đầu từ tôi và tất cả ḥ reo trước một con vượn điên. Mấy cái xoay ḿnh rồ rại cùng giọng nhại khiến tôi nghĩ ḿnh là Anders hoặc chí ít cũng là ông bầu tóc vàng.(2) Chính là thế, đám người này đă điên lên và nhún nhảy như một lũ hề. Rượu vào đầu làm họ đờ đẫn. Ai đă xé vở, lượm cây bút và bắt tôi kư như một idol chốn phường chèo. Tôi uống không quá ba chén và tôi tỉnh táo chán. Không nói chuyện hiện đại(3) nữa, đĩa chuyển Beethoven và tất cả bắn nát ánh trăng bằng tiếng vỗ tay điên loạn như một bản năng. Tôi nhảy, tôi ră rời khi đă phát hỏa để tất cả không co cụm một chỗ, trớ trêu, ai cũng thành loài ngáo nhớ thuốc. Sau đấy, đám đông tản dần và bốn ông chủ pḥng trọ giữ tôi lại với lư do tôi quá say. Tôi c̣n tỉnh, và biết áo sơ-mi của ḿnh bị lột v́ lư do trời nóng, cái quần ḅ cũng thế, tôi chỉ không rơ lư do một trong bốn kẻ lại cướp nốt quần lót của ḿnh. Tiếng giằng co th́ phải, và quần lót tôi được giữ lại. Tôi nôn, v́ thứ rượu pha cồn mua nơi quán nước và v́ tôi đă ê chề bởi bàn tay ḿnh. Hôm sau, tôi lên lớp và được xem lại ngày hôm trước của ḿnh trong video. Thước phim cũ ghi cảnh nhảy nhót và thước phim mới ghi cảnh áo quần tôi bị lột như bóc lịch. Tôi hiểu hơn một con thú bị cạo hết lông và ném vào rạp xiếc, bé con trước ngàn con mắt đói. Cuộn video dù được xóa nhưng chẳng chịu biến mất trong các cái đầu coi việc xúc xiểm quá khứ người như viên viagra liều cao. Mỗi lần quá khứ được khui là mỗi lần tôi bị treo lên cây và nhừ tử bởi những ngọn dùi cui công lư. Sau đấy, tôi thôi tṛ nhảy.”
C̣n bây giờ, Wol…
Facebook hiện thêm một bài viết từ trang Wol. Một chân dung thiếu phụ bầm tím bởi trận đ̣n thù. Ảnh khác là toàn cảnh vụ việc, thiếu phụ nằm lăn dưới hè máu, vây xung quanh là những đồng bào cầm gậy. Lại chuyện trộm chó.
C̣n bây giờ, Wol qua đường.
*
Wol có nhà và tiếp tục chuyển chỗ ở. Tháng trước anh thuê một pḥng nhà trong hẻm, tháng sau anh chuyển xuống khu Gầm Cầu. Bây giờ th́ tôi chịu, thật khó để gọi cho Wol v́ anh không thường nghe điện thoại. Anh giao tiếp thông qua thư điện tử. Lư do của Wol “Việc viết khiến đôi bên suy nghĩ nhiều hơn và điều này làm tôi có thời gian chuẩn bị.” Một viện cớ chẳng thuyết phục v́ khi tiếp chuyện tôi, Wol nói như chính khách. Hoặc anh đóng khẩu, hoặc anh sẽ lấy ra những mũi thủy tinh và làm kể đối mặt phải nhức nhối. Trên Facebook, tôi gặp Wol thường xuyên. Ảnh, tiếp tục ảnh và bài viết được kéo từ những trang mạng uy tín nhưng bất hợp pháp. Wol từ chối việc thư từ qua lại trên Facebook. Những ǵ anh làm là đăng tải, rồi đợi phản hồi, ồ, thậm chí Wol chẳng mong điều đấy v́ chưa bao giờ anh để ḿnh đi cúi mỗi khi ra đường. Lúc gặp anh, tôi vẫn thường mở máy và lúi húi trong hàng tấn thông tin, Wol th́ không. Mark đă nô lệ chúng ta chỉ bằng một hệ điều hành, tôi lảm nhảm với ḿnh. Chúng ta giống cái ǵ? Tôi hỏi ḿnh. Bạn bè tôi ngơ ngác trước câu hỏi này. Thằng Kính nói “Biết rồi, khổ lắm...Vứt cả đi.” Tôi hỏi thằng Kính tôi giống ǵ, hắn giống ǵ. Hắn nâng kính bằng hai tay và giữ thế như sợ sẽ đánh rơi tṛng. Ngần ngừ thật lâu hắn nói vào tai tôi thật khẽ “Tao, mày và nhiều nhiều nữa đều giống người nhưng chẳng chắc về loài.”
Hắn ôm tôi, tôi cố vùng. Tối hôm đấy, cô ả tôi thích hiến ḿnh cho tôi như tôi vẫn thường làm thế với mọi đàn bà đ̣i hỏi tôi một lần qua đường. Cặp đùi cô quắp cứng tôi như một ṿng ôm. Đừng giăy, ở đây và tiếp đi…Tiếng điên bắt tôi thượng mă phong.
“Wol!” Tôi cuống cuồng kéo cửa khi nghĩ Wol đă qua đây và đang đợi tôi phía ngoài. Lúc cửa bật ra, tôi nhào xuống. Ban công tầng hai. Tôi mang tiếng Wol lên cáng.
*
Bao nhiêu ngày bao nhiêu ngày trôi qua tôi không nhớ nữa. Từng tháng từng tháng lịch thay thế nhau. Cuộc đời vẫn thế hay chúng tôi vẫn thế.
*
Tôi và Wol. Thế c̣n Người Qua Đường…
*
Không chịu nổi, điên mất thôi! Ảnh lẻ tẻ và video ngắn là những ǵ tôi nh́n thấy. Thằng nhóc sinh viên năm nhất bầm máu mắt sau cú quành xe vào con đường. Một tai nạn và không nghiêm trọng. Gă thanh niên với dáng dấp ông chủ nhỏ đấm hết lực vào mặt thằng nhóc. Lư do không từ một đường sơn tróc, không từ một thù hằn sẵn có. Lư do là quả đấm. Rơ ràng thằng nhóc đă xin lỗi trước nhưng tiếng nó quá nhỏ hoặc quá chậm so với nắm đấm. Xô xát không dừng ở một quả thôi sơn mà nhiều hơn nữa. Lời chửi thề quá cỡ của gă thanh niên chẳng nể nang cô bạn xinh xắn đang đứng giữ xe. Thằng nhóc vẫn xin lỗi, bằng tiếng khóc ̣a mít ướt. Nó bảo rằng nó sai và tại sao lại có quả đấm ở đây trong khi anh kia có thể mắng và bắt nó bồi thường. Cái miệng mếu của đứa trai to con khiến mấy cái mặt quanh đấy bật cười. Xe cộ cứng đơ tạo thành một ṿng vây. Tất cả đều nh́n ra và tôi nghe thấy những phán xét về sự hung bạo của một thanh niên muốn oai trong mắt bạn gái bằng độ rắn của nắm đấm. Giọng ai to tướng khi phán xét sinh viên vẫn chưa rời ti mẹ, lời hô hào dũng cảm bằng quả đấm đáp trả, làm Cách Mạng ngay nơi đường phố. Con mắt bầm được tha, gă thanh niên phóng vèo đi c̣n đám đông ai về việc nấy. Chuyện thường nhật và điên thay chuyện thường nhật. Đấy là khóc! Nước mắt này đáng giá lắm. Tôi chắc thằng nhóc này từng khóc nhiều lần trong đời. Ai cũng vậy thôi, luôn bắt đầu cuộc đời bằng tiếng oe xinh xẻo. Tiếp đến, các giọt nước chă khi tập đi bằng hai chân, v́ ngă khi thành thạo hai chân, rồi tiếng khóc khi ta phá phách và bị đánh roi, khóc bàn phẫu thuật(4), khóc những lần bị thịt để giáo viên phát tiết sấm sét, tôi không ngoại trừ cột nước mắt lê thê khi một ruột thịt gục xuống trong khi hôm qua vẫn sai ta mua thuốc lá và rượu…Thứ nước thủy tinh này giúp chúng ta không vô tri trong những linh kiện cổ lỗ. Tôi không phản đối việc khóc của một ai, nhất là khi cá nhân đấy c̣n chưa lớn, ít nhất là thể chất. Khóc làm giảm giận dữ, làm chết đi tang khóc, lương thiện bản tính, ngay cả khi thành đứa trẻ ăn vạ theo thói quen th́ nó vẫn đáng yêu và cần được ôm. Sau tuổi dậy th́, sẽ không một đứa trẻ nào khóc tùy tiện (trừ nữ giới, tuy nhiên tôi phân biệt giữa các cô gái yếu đuối và các cô gái không quá yếu đuối). Quả đấm của gă thanh niên cứng, chấn thương ngoài da nhưng đấy không phải lư do. Điều quan trọng, thằng nhóc đă vỡ mộng cuộc đời. Không một bài Giáo Dục Công Dân nào dạy rằng khi va quệt xe sẽ ăn đấm. Xin lỗi là chuyện lư thuyết c̣n đấm người là chuyện của gă thanh niên. Giảng đường Đạo Đức nhắc nhở học sinh phải giúp người hoạn nạn và khi ḿnh hoạn nạn sẽ có một ṿng tay. C̣n tại đây, nơi con đường dẫn vào Bách Khoa, thằng nhóc được phần thưởng quả đấm cùng những bàn tay không muốn cháy túi cho t́nh cảm. Chính họ làm đau một tâm hồn và anh biết không, tôi nhổ vào thứ đạo đức quê mùa trong sách vở. Đám mắt kính nghiện giáo điều hơn khuyến học(5), những kẻ vô tích sự vào nhà tắm mà quên bàn chải trong khi luôn đ̣i hỏi về nước súc miệng và kem đánh răng. Tại sao lại đánh em, lời thằng nhóc như cái răng sữa bị nhổ sớm và nát vụn dưới các lốp xe đi chậm. Sẽ chẳng có câu trả lời nào thích hợp hơn trong t́nh cảnh này ngoài tiếng hùa nhau vùi dập người khác trong thê thảm. Nếu đây là một nữ sinh tuyệt trần, tôi nghĩ sẽ có một hảo hán. Tiếc rằng thằng nhóc giống đực và chẳng bảnh bao ǵ. Nhưng nếu ngay cả tiếng khóc cũng phân biệt th́ c̣n ai tin vào b́nh đẳng. Tôi qua đường. Video về thằng nhóc tôi chụp lại, đăng lên trang nhất và sao thế này, tôi quên béng mất rằng việc nh́n không chỉ ở hai đôi mắt đối nhau, cũng như khi bắt một con thỏ, có người nắm tai có người tóm cẳng có người gh́m chặt bằng gọng tay thép và càng nhiều hơn những ai sử dụng súng, bẫy và lưới chụp. Ḍng b́nh luận lên án gă thanh niên cùng một đám đông vô dụng. Tôi xem được video này ở một trang khác. Trong nửa phút loạn xà ngầu, tôi bắt được ḿnh. Đúng đấy, tôi ở đó và cho dù không ở phe tượng người th́ cũng đồng lơa với họ khi tôi đứng đấy quay video với cái mặt lạnh. Tôi tua nhiều, thậm chí stop h́nh ḿnh. Tôi đây sao, kẻ qua đường và làm lầy con đường của một sinh viên. Trong lúc tôi phát điên v́ lũ người khoái chí nhấm nháp tai ương th́ tôi cũng thế. Quanh thằng nhóc có biết bao nhiêu bàn tay và tất cả đều tự do. Với lư do quay chụp, tôi cùng những kẻ giống tôi đă ma mănh giấu đi đôi bàn tay ḿnh. Trong tiếng nhạo báng đểu giả, tôi cũng góp phần. Ngươi đă ở đâu trong chuyện này?- Tôi đứng một chỗ và quay. Xem một lượt, tôi nhận ra con kền kền lớn. Em bé Châu Phi quá c̣i cọc để làm béo ngần này bao tử. Carter cũng thế, một con kền kền như mọi con kền kền khoác lông người sau khi đă chén hết một tử thi. Anh có nghĩ Mark quá hiểu cuộc sống của loài kền kền nên đă viết tạo Facebook, cái cổng đa diện bắt vào mọi thế giới. Người đàn ông gốc Do Thái bằng cách nào đấy đă xây một đấu trường toàn nhân loại, quả lựu đạn của thông tin, và đâu thể vô can khi ta cứu một con cào cào khỏi đàn kiến th́ lại giết đi nhiều mạng sống. Tôi không quả quyết ai cũng có chân tướng kền kền nhưng hầu hết không một ai trên quả đất này lại không có nhiễm sắc thể kền kền. Đấy là khi chúng ta ngồi cùng nhau, lôi một cá thể lên và mổ cuộc đời nhưng thực chất chỉ là thủ đoạn chia thịt làm bội thực nhau. Bằng cách chọn việc đứng ngoài, bấm máy tôi cũng lộ tẩy gốc gác kền kền của ḿnh. Carter đă vô vọng trong việc ôm lấy bé trai và chỉ cố đuổi con kền kền bay đi, nhưng đấy nào phải ḷng từ tâm, anh ta chỉ muốn một bức ảnh chân thực hơn nữa. Đừng mong trốn được loài đợi chờ khi đấy là một phát tích trong nhiều phát tích từ con-vật-người. Tôi tin Chúa chẳng có quyền năng ǵ ngoài phép tỉnh lương tri. Khi con người không c̣n cần điều này, coi dằn vặt là phù phiếm, nước Chúa diệt vong. Tôi, Người Qua Đường hay Kẻ Phá Đường. Tôi đă làm ǵ trước ḍng nước mắt không chỉ trong thước video ḿnh quay và bị quay. Một lần và không chỉ thế, tôi đă chụp biết bao nhiêu ảnh, ghi lại biết bao video rồi sử dụng chúng như nha phiến để những kẻ vốn say sưa thêm mụ mị. Đi qua một con đường không chỉ thế là xong. Làm sao tôi có thể gọi những bàn tay lười phải ôm đồng loại trong khi tôi đă vứt xó tay ḿnh cho máy móc. Đưa sự thật lên công luận không đơn giản chỉ cần một góc chụp tốt, kín đáo hay khả năng phát hiện nhà nghề. Trách nhiệm là thế nào đây, trên con đường tôi đă đi qua? Tôi c̣n tư cách ǵ nói về những đau nhức đày đọa ḿnh trước cảnh bất công khi mà, tôi đứng đó, ở đó và nhận làm người qua đường để rũ bỏ đôi bàn tay ḿnh. Nh́n vào một đôi mắt ướt và quên đi th́ chẳng lâu đâu con người sẽ không c̣n biết khóc, những xấu xa đều ác mộng như cá mập và không cách nào xóa sổ, thế nhưng lư do nào khiến chúng ta chùn tay, để mặc lũ hung thần sinh nở, lớn mạnh và khủng bố cả địa cầu. Chúng ta đă giới hạn ḷng tốt của ḿnh và giới hạn cả tự do bản thân trong khi đấy lúc nào cũng khát khao bầu trời mà quên đi cách vỗ cánh. Có lư do ǵ để đợi chờ một người hùng trong khi ai cũng có thể cứu tinh cuộc đời này, ha, kịch người là thế, Satan là thế…Người Qua Đường, tôi, làm hỏng bao con đường để rồi lạc lối trong rác rưởi mê cung. Tôi, tôi…không…tội phạm…
Đấy là lúc tôi mở lại tài khoản Wol đă khóa và giao lại cho tôi thông qua một lá thư nhét vội vào tay tôi bởi một người qua đường lạ hoắc cả khuôn mặt lẫn cái tên. Ḍng status được bảo mật bằng ổ khóa và khi tôi mở, tiếng Wol dội về tôi. Những ngày lịch rồ rại khiến tôi ngửi thấy mùi rữa thối của thời gian. Tôi hoạt bát, xông xáo để phủ nước hoa lên dịch hoại thư tâm hồn.
“Wol…” – Tôi nói một ḿnh – “Chó chết! Mày đâu rồi! Đi và sung sướng một ḿnh và để tao lại ư. Thằng Judas…”
*
Wol và tôi. Người Qua Đường, thế c̣n…
*
Biết bao cái tên gọi tôi. Vừa qua, tôi hay tin thằng Kính tự tử bằng khí ga. Lũ bạn nói măi về thằng Kính, cái chết nó, xác nó nằm trên giường và nặng nề trên lồng ngực là Nguồn gốc muôn loài. Một ngày trước, Kính vẫn yêu đời.
“It’s a Sin!” – Tôi quỳ gối và đặt hỏng dấu thánh.
(1) : Em bé người Syria, chết trong cuộc tỵ nạn sang Châu Âu.
(2) : Ban nhạc Modern Talking, gồm Thomas Anders và Dieter Bohlen. (ông bầu kiêm người hát bè.)
(3) : Nghĩa của từ Modern Talking.
(4) : Nạn bạo hành trong học đường. Một nhóm học sinh lôi một cá nhân trong lớp để mổ phẫu thuật bằng cách lột hết quần áo.
(5): Sách của Furuzawa Yukichi, nhà tư tưởng Nhật Bản cận đại.