THẦY TR̉

Trần thị LaiHồng

(Trích Giă Từ Vơ Đ́nh)

Tang lễ Giă Từ Vơ Đ́nh tổ chức vào Thứ Bảy ngày 6 tháng 6, 2009, tại All County Funeral Home, Lake Worth, West Palm Beach, Florida.

Tuy đơn giản nhưng đầy đủ nghi thức theo nghi lễ Phật giáo, có quư Đại đức Chùa Hương Hải Miami, và quư Sư cô Chùa Lộc Uyển West Palm Beach, tụng niệm.

Điểm đặc biệt có môn đệ của Họa sĩ Vơ Đ́nh từ Frederick tiểu bang Maryland về chịu tang:  Calvin Edward Ramsburg.  Trong dịp này, với vành khăn tang trắng quấn ngang đầu, Eddie đă có lời tưởng niệm người quá cố, đầy t́nh nghĩa Thầy Tṛ: Thầy Việt, tṛ Mỹ.

Tôi gặp Mai VơĐ́nh lần đầu tiên tại một lớp hội họa, năm 1985.  Trong hai tuần lễ đó, ông luôn nhắc nhở tôi ḥa ḿnh cùng cây cọ.  Tôi không hiểu ư.  Tôi chỉ là một học sinh trung học, mới 18 tuổi.

Tôi muốn được như ông.  Trở thành một nghệ sĩ. 

Ông đă hướng dẫn tôi với tư cách Thầy Tṛ, và đă thay đổi đời tôi.  Qua nhiều năm thụ huấn, tôi súc tích hàng hàng điều chỉ dạy đầy trí tuệ từ Thầy.  Tôi xin chia sẻ vài điều cùng quư vị.

Về cuộc triển lăm cá nhân đầu tiên của tôi năm 1989, Thầy viết:  “Hăy nhớ rằng hội họa hài ḥa giữa ‘hai thái cực’: tự do/kỷ luật; liều lĩnh/chính xác; uy dũng/dịu dàng.”

Trong thời gian tôi vẽ khối lượng năm 1997, tôi gọi nói chuyện. Thầy nhắc nhở:  “ Vẽ là sống, vẽ là ăn, vẽ là thở. Đừng khắc phục quá mạnh/ khắc phục từ tốn/ khắc phục đẹp/ nhưng không quá mạnh.  Nếu cứ ung dung từ tốn, cuộc sống sẽ giữ ǵn ḿnh.”

Trong một sách do Thầy minh họa, ông viết: “ Vẽ quan trọng hơn là làm một tấm h́nh.”

Thầy viết trong một thư,: “ Ở tuổi 64, điều quan trọng chẳng phải là làm việc hoặc vẽ, mà là thấu hiểu những ǵ thấy được.”

Một thư khác về bài tiểu luận, Thầy viết: “ Giếng hoang là giếng không nước.  Không tốt.  Thi sĩ không làm thơ, họa sĩ không vẽ tranh : chết.  Thầy vui thấy anh vẫn vẽ, vẫn làm việc, vẫn vẫy vùng…Thầy biết gian nan đến thế nào.  Bây giờ đă qua tuổi 70, Thầy chỉ vẽ mây.  Nhớ là trừu tượng nhé, cố nhiên!”

Trong một liên lạc thư từ khác:  “ Eddie, anh đă tiêu hóa hết thức ăn hội họa rồi.  Bây giờ anh lớn tuổi hơn và có kinh nghiệm hơn, anh phải t́m cách vẽ thế nào để biểu lộ được chính bản thân hay nhất, rơ rệt nhất.  Việc làm của cả cuộc đời đấy nhé!”

Một dịp chuyện tṛ, ông nói:  “Thầy leo tuốt đỉnh núi và chỉ thấy một hang sâu để khám phá.  Thầy nh́n xuống thung lũng thấy anh, Eddie, và vẫy tay…”

Tôi nghĩ Thầy dạy tôi vẽ.  Nhưng điều tôi nhận được lại là con đường mới hướng dẫn cách nh́n.  Vẽ là một cách luyện tập trong chánh niệm.

Tôi muốn gửi đến quư vị một cách luyện tập.  Thầy tôi dă dạy bọn môn sinh chúng tôi.  “Không cần phải là một họa sĩ.  Khi bước đi, hăy nh́n xuống.  Thấy  màu sắc nho nhỏ ẩn hiện trong ngọn cỏ, lá cây, và cát bụi.  Thấy h́nh  tượng trong mọi sự vật.”

*

Khi được tin Thầy Mai Vơ Đ́nh không được khỏe, vợ Eddie là Mary Jo Scangarello, y tá, đă thu xếp để Eddie về gặp mặt, giúp dọn từ Trung tâm ManorCare về nhà ngày 28 tháng 5,sau đó trở lại khi được tin Thầy qua đời.

Mary Jo’s email

fromMary Jo Scangarello …@verizon.net>

toLaihong Tran …@gmail.com>

dateTue, Jun 2, 2009 at 12:40 PM

Dear Laihong,

 I wanted to express my condolences, I'm glad Mai passed peacefully but I'm sure you are still very sad.  We received the information re the funeral. …..

…..  Eddie says "I painted on Sunday and finished Monday in the evening, it is a big painting and it is my song to Mai".  I saw it when I came home last night and WOW, beautiful.  He will bring it to Florida when he flies down. …

( Tôi muốn bày tỏ phân ưu.  Tôi rất mừng Mai đă ra đi an lành nhưng tôi biết chắc là bà vẫn rất buồn.  Chúng tôi đă nhận được tin về tang lễ …… Eddie bảo “Anh vẽ ngày Chúa Nhật và xong vào chiều Thứ Hai, một bức tranh lớn và đó là bài ca của anh dành cho Mai.”  Tôi thấy bức tranh tối qua khi đi làm về.  WOW, đẹp!  Anh chàng sẽ đem theo khi bay về Florida …..)

Trong thư phân ưu gửi ngày 4 tháng 6, Mary Jo viết:

“… Eddie rất hân hạnh được mời lên tiếng trong Tang Lễ, và cả tuần dưới đó sẽ là một kỷ niệm nhớ đời….  Eddie và tôi đă học nhiều từ bà và Mai.  Cả một thế giới khác lạ, đă làm cuộc sống hai tôi thêm phong phú….

Tôi nghĩ với sự chỉ dạy và ảnh hưởng của Thầy, Eddie trở thành một người khác và là một nghệ sĩ.  Eddie hồi đó mới lớn và đi con đường nguy hiểm của tuổi trẻ.  Thầy đă đưa tay ra, chuyển đạt  trí tuệ và nghị lực d́u dắt Eddie, hướng dẫn Eddie vào con đường khác tốt đẹp hơn.  Bây giờ Eddie vững bước một ḿnh nhưng không bao giờ quên những điều Thầy chỉ dạy.  Tôi cảm nhận ân đức đó..  Chồng tôi bây giờ là một người tuyệt vời … nhờ ơn Thầy.

Được biết Calvin Edward Ramsburg, 41 tuổi, từ trên 10 năm nay có gần trăm cuộc triển lăm cá nhân và tập thể cùng nhóm môn đệ của Vơ Đ́nh, hiện nối nghiệp Thầy mở lớp dạy vẽ, đặc biệt hướng dẫn những người khuyết tật, trong số có một phụ nữ khiếm thị, dùng xúc giác để “thấy” màu sắc đường nét tạo h́nh.  Eddie cũng theo chân Thầy minh họa, và tác phẩm đầu tay là bài Room in Rear/ Pḥng Sau của Vơ Đ́nh.

                                               Trần thị LaiHồng

                                Hoa bang, tuần tang thứ ba, VI – 2009

Eddie, LaiHồng và Vơ Đ́nh

Đám cưới Eddie và Mary Jo, 1994, Maryland