GIẾNG NƯỚC
Nabil Naoum
__________________
NAOUM, Nabil (1944-....)
Viết truyện ngắn và truyện dài. Sinh tại Le Caire, Nabil Naoum thuộc thế hệ của các nhà văn Ai Cập được trong và ngoài nước biết đến vào những năm 1980. Từ nhỏ ông đă cảm nhận thiên hướng viết văn, trong khi gia đ́nh muốn hướng ông về các bộ môn y khoa hoặc kỹ thuật. Ông đă học ở Đại học Le Caire và sau đó sống 10 năm ở Hoa Kỳ với nghề kỹ sư. Ông không hề hối tiếc và xem khoảng thời gian này là bổ ích cho cách suy nghĩ và đánh giá sự việc. Trở về Ai Cập, ông sống ở Héliopolis và mở tại đây một pḥng triển lăm nghệ thuật hiện đại, « Atelier 49 » , và đóng vai tṛ tiên phong trong lănh vực này. Ông thường lui tới các nước Pháp và Mỹ. Về văn học, ông thuộc thế hệ những nhà văn giao thời, và có lẽ là tác giả đă chịu ảnh hưởng bốn phương nhiều nhất trong số các nhà văn Ai Cập hiện nay. Nhiều tác phẩm của ông đă được dịch ra tiếng Pháp, như « Le Voyage de Râ », « Retour au temple » và « Le Rêve de l'esclave » ...
MIÊNG
__________________________
Bác sĩ Amad lấy ống ḍm ra khỏi bọc, chăm chú quan sát cái chấm kỳ bí xuất hiện ở đằng xa, hăy c̣n khó phân biệt. Điểm đó trở thành mối hy vọng duy nhất của anh từ khi chiếc xe bị hỏng. Nước dự trữ gần hết mà chung quanh là sa mạc khô cằn vô tận.
- Có thể có tên du mục nào ở đó chăng ?
Anh nói với vợ, vẻ bực dọc. Đây là chuyến du lịch đầu tiên họ đi với nhau sau lễ kết hôn mấy tháng.
Lần đầu tiên Samia nh́n thấy vùng ốc đảo, cũng là kinh nghiệm đầu đời trên những con đường bất an như vậy, và thái độ của chị trước t́nh huống này đă khiến chồng bực bội, sự bực bội mà anh đổ lỗi là do tính trẻ con và sự không ư thức được thực tế vấn đề của vợ.
- Chắc là một giếng nước hay cái lều.
Anh vừa lặp lại vừa sải bước xuống những đụn cát di động ngăn cách giữa họ với cao nguyên tận chân trời, chỗ vừa phát hiện cái điểm kỳ bí qua ống ḍm.
- Sao không ở cạnh xe chờ có xe nào khác tới ?
Samia hỏi, khó nhọc theo chân chồng trong một cuộc viễn du không có điểm mốc này. Amad trả lời khô khan :
- Và để chết bên cạnh nó ! Cả đêm qua, rồi suốt từ sáng tới trưa ... và bây giờ th́ mặt trời ở ngay trên đỉnh đầu, mà ḿnh cũng chẳng thấy một bóng xe hay bóng ma nào !...
Anh dừng lại để nh́n lần nữa vào ống ḍm. Bây giờ anh có thể thấy rơ một thân cây nhỏ gần cái điểm sậm màu.
- Samia, ḿnh lạc mất con đường chính rồi...
Amad nhắc đi nhắc lại những tiếng anh đă thốt ra không biết bao nhiêu lần. Và cũng bao nhiêu lần rồi anh đă chỉ trỏ suốt đêm trên bản đồ, dưới ánh sáng đèn pin, con đường kia đáng lẽ phải theo, và con đường chẳng dẫn đến đâu này mà không may họ đă chọn.
- Và ḿnh cũng chẳng biết đă tách khỏi con đường đúng bao xa !
Th́nh ĺnh Amad im lặng, phải nói chuyện, cộng với cố gắng nhấc bước trong cát, với sự mệt mỏi và nỗi lo âu, làm anh thấy trong người khó chịu. Anh đưa tay lên ngực và cơn suy kiệt buộc anh phải tựa vào tay Samia rồi ngồi bệt xuống cát. Cổ họng khô khốc, Amad th́ thào :
- Huyết áp lại hạ... Anh sợ chết mất... Phải tiếp tục...
Vài phút sau Samia giúp chồng đứng lên và khuyến khích anh đi tiếp tới đích đă nhắm. Hai vợ chồng lại lên đường.
Amad tưởng tượng đủ mọi chuyện có thể xảy ra mà không nói cho Samia nghe v́ nói th́ anh mệt... Chắc đó là một nguồn nước... Có cả vài tên du mục ở đấy cũng nên, để dẫn ḿnh ra đường lớn... Chớ phải chết như thế này th́ buồn qua. Cũng có thể chẳng có ma nào... Nhưng nếu có người th́ có nên cùng đi tới đó... hay tốt hơn là ḿnh đi trước c̣n Samia chờ ở đây...
- Em nên cởi nhẫn cưới và chiếc đồng hồ vàng ra.
Cuối cùng anh thốt lên, rồi tự tay lột đồng hồ và dây xích bằng vàng ra. Samia không có cùng nỗi sợ, nhưng chị làm theo để chồng khỏi thêm lo lắng.
Khoảng cách giữa họ và điểm cứu tinh rút ngắn lại. Cạnh cái thân cây, bây giờ trông rất rơ, là một căn lều vải màu, chung quanh có vài con dê đang gặm cỏ. Và c̣n nữa : bên cạnh là gờ miệng giếng đá gây cho Amad một nỗi hạnh phúc vô biên.
- Một cái giếng. Anh hớn hở nói, rồi...
- Tạ ơn Trời ! Những chữ đó túa ra khỏi miệng anh, và Samia nhận ra âm hưởng của một lời cầu khẩn.
- Anh chắc chắn mà. A, nếu tụi ḿnh đi từ lúc rạng đông... th́ đă không phải chờ muốn chết như thế này. Giọng anh lại bắt đầu có hơi hướng phàn nàn trách móc.
Mỏi mệt v́ những tṛ đó, Samia không nói ǵ. Amad không ngớt nói về ḿnh, về các đức tính và những thành công của ḿnh... Đối với chị, niềm vui trông thấy cái giếng gắn liền với cảnh lộng lẫy hoang dă của sa mạc. Từ lúc xe hỏng, không lúc nào chị nghĩ tới cái chết. Họ c̣n một b́nh nước đầy, đủ sống vài ngày, và một ít lương thực. Thêm vào đó là cuộc du hành mà ngay từ đầu, đối với chị, cũng ít thú vị như khoảng đời đă sống mấy tháng qua : Amad biết hết mọi điều, quyết định hết mọi chuyện, và giải quyết hết mọi sự. Lúc đầu chị thử phát biểu vài ư kiến, nhưng rồi để tránh đụng chạm, chị luôn luôn thuận theo ư chồng.
Chỉ c̣n vài phút nữa là họ tới lều mà bặt không thấy ai xuất hiện. Để trấn an, Amad đặt tay một cách máy móc lên dây nịt có đeo con dao mà cho tới lúc đó chỉ dùng để lột vỏ cam hay cắt phó mát.
- Là coi thử xem nó c̣n đó không. Anh nói với Samia khi bắt gặp chị trố mắt nh́n. Ở đây không có chó !... Cái lều này bỏ hoang chắc ? Nỗi lo sợ lại xâm chiếm anh.
- Nhưng mà mấy con dê... Anh nói tiếp.
Từ năy giờ Samia không nghe anh nữa, chị bị thu hút bởi t́nh cảnh lạ lùng mà ḿnh đang sống. Giữa sa mạc hoang vu này, ai có thể ở trong căn lều này và... c̣n sống ?
Với vẻ thận trọng, Amad tiến tới căn lều. Anh đập tay vào nhau nhiều lần để báo động với người bên trong. Không ai trả lời. Anh liếc nh́n Samia cũng đang tiến tới lều và khẽ dở tấm thảm dùng làm rèm cửa lên. Ánh sáng chan hoà tràn vào lều giúp chị phân biệt được, sau cái nh́n bao quát, một người đàn ông nằm ngủ trong góc, phần lớn khuôn mặt dưới chăn. Dù vậy, chị cũng nhận thấy diện mạo thanh tú của ông ta : nếu chẳng c̣n trẻ th́ chắc chắn cũng không quá năm mươi. Chị cảm thấy Amad đứng bên cạnh và anh tiếp tục đập tay vào nhau để đánh thức người đang ngủ. Chị bảo :
- Khẽ thôi, ông ta đang ngủ.
- Phải đánh thức ông ta dậy. Này Cheikh, bậc đáng kính ! Anh kêu lớn giọng.
Người đàn ông khó nhọc mở mắt nh́n chỗ ra vào có hai người lạ mặt đang đứng trong ánh sáng chói chang.
- Chào Cheikh, bậc đáng kính của dân tộc Ả Rập (*) ! Amad nói từ cửa lều.
- Chào ông bà. Người đàn ông vừa th́ thào vừa kéo tấm che mắt để ngủ ra, lộ khuôn mặt với những đường nét đều đặn. Ông ta ráng ngồi lên mà không được.
- Người này bị bịnh. Samia vừa nói vừa tiến tới.
- Khoan đă... Amad nhanh nhẹn níu chị lại, không cho tới gần.
- Chúng tôi lạc đường, Cheikh ạ, Amad tiếp, ... và gần hết nước rồi. Ông có nước không ? Ông có biết đường Farafra ở đâu không ? Ông có biết chỗ nào t́m ra xăng không ?
Những câu hỏi dồn dập và người đàn ông không trả lời. Mắt ông ta lại nhắm nghiền và không cử động nữa.
- Người này bị bịnh. Samia vừa nói vừa bước vào lều. Chị quỳ xuống bên cạnh ngươiø đàn ông :
- Chào tôn sư (**). Chị nói dịu dàng.
Người đàn ông mở mắt ra rất khó nhọc để trả lời tiếng chào. Ông ta lại cố ngồi lên, lại cũng không được.
- Bịnh hả ? Vừa nói chị vừa đưa tay sờ cái trán nóng bỏng với mồ hôi vả ra v́ cố gắng vừa rồi.
Amad nhủ thầm : Lại một tai hoạ nữa rồi... Vị cứu tinh của ta phải được cứu chữa trước đă...
- Khám bịnh cho ông ta đi, Amad. Samia bảo.
Amad từ từ tiến lại phía họ và quỳ xuống bên cạnh người đàn ông để sờ trán ông ta :
- Tôn sư đau bệnh ǵ ?
Amad vừa nói nhanh vừa đảo mắt ḍ la bên trong căn lều. Chỉ có cái thùng nhỏ, vài cái đai da, mấy mẩu gỗ, và hai b́nh nhựa đựng nước. Amad chồm tới nhấc b́nh lên coi thử có đầy không, và trọng lượng của chúng làm anh yên bụng. Anh hỏi người đàn ông :
- Trong giếng có nước không ?
- Có.
- Ông có biết đường Farafra ở đâu không ?
- Biết.
- Chúng ta đang ở đâu đây ? Gần đây có trại lính không ? Ai có thể giúp chúng tôi ?
Người đàn ông lại gượng ngồi dậy, lại vẫn không được. Ông ta khó nhọc nói :
- Trại lính... cách đây chừng hai... giờ đường, về phía tây.
Bây giờ th́ Amad an tâm. Anh đứng lên và ra dấu cho Samia đi theo.
- Người này đang bịnh, Amad. Phải làm ǵ giúp ông ta chớ.
- Ông ta bị sốt mà ḿnh th́ chẳng có thuốc men ǵ. Nên thử đi tới trại lính trước khi trời tối, rồi trở lại đây trong chuyến về.
- Anh không biết trại lính ở đâu cả... Ḿnh ở đây là an toàn rồi, tại sao phải vội ?... Bộ không có thuốc ǵ trong xe có thể làm ông ta dịu bớt sốt sao ?
- Nhưng ḿnh đang ở đâu ?... C̣n xe hơi th́ ở đâu ?
Người đàn ông mở mắt ra trong tích tắc và bắt gặp ánh mắt Samia làm chị bối rối - trong mắt Samia lóng lánh một tia chớp. Chị nói với vẻ cả quyết :
- Phải cứu ông ta.
- Chẳng có ǵ trầm trọng cả... Thân nhiệt hơi cao một chút thôi... Ḿnh phải gấp lên trước khi mặt trời lặn.
- Ḿnh để ông ta chết à ?...
- Ông ta không chết đâu. Bà con ông ta sẽ tới cứu. Cái chính của ḿnh là không nên mất th́ giờ.
Người đàn ông nhắm mắt lại và quay mặt tránh cuộc căi vă, mà cũng có thể là ông ta hôn mê rồi. Samia hỏi Amad với vẻ oán giận :
- Ít nhất anh cũng biết anh đi đâu chớ ?
- Ừ, th́ như ông ta đă nói, chỉ hai giờ đi bộ là tới trại thôi.
- Trại nào ? Tốt hơn hết là ở đây qua đêm rồi sáng mai hẵng đi.
- Trái lại, ḿnh phải tới trại ngay tối nay.
Người đàn ông có vẻ đau đớn và run lên v́ sốt.
Amad bước ra khỏi lều. Anh dừng lại ở cửa rút cái địa bàn vẫn không bao giờ rời anh trong suốt chuyến đi để định hướng đâu là phía tây. T́m ra rồi, anh chực bước đi và bảo Samia :
- Nhanh lên !
Samia trả lời giọng chắc nịch :
- Em không đi đâu. Khi về th́ ghé qua đây đón em. Em không c̣n sức để bước nữa.
- Được mà, em c̣n đi được mà. Chớ em ở lại với người đàn ông xa lạ này à ? Amad nói với giọng chê trách. Anh chờ.
- Không... em chờ cho tới khi anh trở lại.
Samia nói với giọng cả quyết, không để lại chút nghi ngờ nào về ư định của chị. Amad hiểu cố thuyết phục nữa cũng vô ích :
- Cô điên rồi. Việc cô muốn làm quả là tṛ điên. Anh nói một cách giận dữ rồi làm như thể trút bỏ hết trách nhiệm trước sự bướng bỉnh đó. Được, tùy cô.
Rồi anh bỏ đi.
Samia canh chừng người bịnh thâu đêm. Thỉnh thoảng chị nhúng khăn quàng của ḿnh vào nước và ấp lên trán ông nóng hổi.
Nhiều ngày như vậy trôi qua. Chị đă săn sóc người đàn ông chu đáo. Ông ta b́nh phục. Và Amad không trở lại.
MIÊNG
Dịch theo bản tiếng Pháp của Luc Barbulesco và Philippe Cardinal
« Le Puits »,
Paris, Octobre 1995-Aout 2000
_____________
(*) Cheikh
(**) Hâgg.